Қазақстан Республикасы азаматтарының саяси құқықтары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 100 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім жӘне ғылым министрлігі

ҚҰҚЫҚТЫҚ ТӘРБИЕ НЕГІЗДЕРІ

Студенттік топтар кураторларына көмек ретінде

6-кітап

ҚР ҰҒА академигі А. М. Ғазалиевтің редакциясымен.

Құрастырушы-aвторлар: О. В. Бакбардина, Л. Г. Матвеенкова,

Ғ. А. Қыстаубаева, Н. Қ. Смағұлов, Ә. Х. Нөкербекова, Н. Ж. Сәрсенбеков,

К. В. Ушакова, Е. А. Лобынцева, Л. Н. Воронкова, Ж. Т. Мұсаева, Д. Г. Шорманбаева, С. Б. Балшыкеев, М. М. Қарасартова, К. Н. Әлсенова.

Құқықтық тәрбие негіздері . Студенттік топтар кураторларына көмек ретінде. 4-кітап / ҚР ҰҒА академигі А. М. Ғазалиевтің редакциясымен - Қарағанды: Қараганды мемлекеттік техникалық университеті баспасы, 2009. - 99 б.

Жинақта азаматтық қоғамды және құқықтық мемлекетті қалыптастыру мәселелері, Қазақстан Республикасындағы адам мен азаматтың негізгі конституциялық құқықтар мен бостандықтары мақалаларда қарастырылған, сондай-ақ білгені студентке пайдалы болуы мүмкін құқықтық нормалар туралы түсініктер берілген. Жинақ материалдары кураторларға куратор сағаттарын және Қазақстан Республикасы Президенті Н. Ә. Назарбаевтың өнегесінде Отаншылдық тәрбие тұжырымдамасын іске асыру шеңберінде басқа шараларды дайындау үшін ұсынылады.

техникалық университеті, 2009

Кіріспе

Құқықтық тәрбие құқықтық білімді, құқықтық тәжірибені, құқықтық мәдениетті және қоғамның құқықтық мұраттарын ұрпақтан ұрпаққа жеткізу бойынша мақсатты қызметті білдіреді. Құқықтық тәрбиенің мақсаты - жеке адамның да, жалпы алғанда, қоғамның да құқықтық санасын және құқықтық мәдениетін қалыптастыру.

Жеке тұлғаны құқықтық әлеуметтену ісіндегі құқықтық тәрбие мәнінің көрсеткіші ҚР мемлекеттік егемендігі қалыптасуының алғашқы жылдарында еліміздің Президенті Н. Ә. Назарбаевтың бастамасы бойынша «Қазақстандағы оқушы жастардың құқықтық тәрбиесінің тұжырымдамасын» (Президенттің 1995ж. 21 маусымдағы жарлығымен бекітілген) әзірлеу болды. Тұжырымдама «жоғары құқықтық сана мен заңдарға құрмет дәстүрлерін қалыптастыруды», «заңға саналы түрде құрмет көрсету мен оны өмірлік тәжірибеде белсенді пайдалана білуді» құқықтық тәрбиенің басты мақсаты ретінде белгіледі.

Сөйтіп, жоғары оқу орнындағы құқықтық тәрбиенің мақсаты құқық бұзушылықтың алдын алу және таңдалған еңбек қызметіне даярлау процесінде арнайы құқықтық білімді беру ғана емес, сонымен бірге жеке тұлғаның дүниетанымдық көзқарасын, оның адамгершілік-құқықтық қасиеттерін, ал атап айтқанда: адамның жоғары азаматтылығын , оның жалпы құқықтық мәдениетін және әлеуметтік белсенділігін қалыптастыру мәселесі болуы тиіс.

Н. Ә. Назарбаев Конституция күніне арнап, сөйлеген сөзінде атап өткендей, «Біздің ортақ парызымыз - Ата заңды құрметтеу, оны өз Отанымызды, өз Тарихымызды құрметтегендей қадір тұту» (//Казахстанская правда, 2009, 31 тамыз) .

Бұл Қазақстан Республикасының Конституциясын, ҚР-дағы адам мен азаматтың негізгі конституциялық құқықтары мен міндеттерін, жеке тұлғаның девиантты тәртібінен туындаған құқықтық жауапкершілігі мәселелерін зерделеуді міндет етеді. Сонымен қатар, Президент Н. Ә. Назарбаевтың қазақстандық қоғамды әрі қарай демократияландыру және саяси жаңарту бойынша бастамалары сияқты маңызды мәселеге ерекше назар аударылуы тиіс. Осы, сондай-ақ Қазақстан Республикасындағы жеке тұлғаның құқықтары мен бостандықтары жүйесінің демократияның негізгі принциптеріне, атап айтқанда «Адам құқықтарының жалпыға ортақ декларациясына» сәйкестігін сезінуі қазақстандық отаншылдықты қалыптастыру факторларының бірі болуы тиіс.

Ұсынылып отырған жинақта Қарағанды мемлекеттік техникалық университетінің оқытушылары дайындаған, құқықтық мемлекет пен азаматтық қоғам туралы, Қазақстан Республикасы азаматтарының конституциялық құқықтары мен бостандықтары туралы, құқық бұзушылықтар мен құқықтық жауапкершілік түрлері туралы, сондай-ақ еңбек, отбасы және басқа заңнамалар негіздері туралы түсінік берілген мақалалар бар. Олар «Құқықтық тәрбие негіздері» тақырыбы бойынша куратор сағаттарын дайындау және өткізу кезінде кураторларға ақпараттық көмек көрсете алады.

Мемлекеттің басты институты

Парламент Мәжілісінің депутаты,

«Нұр Отан» ХДП фракциясы

Әлеуметтік кеңесінің төрағасы

Айткүл Самақова

Біздің еліміздің болашағын белгілейтін басты институт Отбасы институты болып табылады. Парламент Мәжілісінде «Нұр Отан» партиясы фракциясының Әлеуметтік кеңесінің қамқорлығымен өткен екі конференцияның күн тәртібінде отбасы және неке, сондай-ақ республикадағы демографиялық жағдайды жақсарту мәселесінің бірінші кезекте болғаны кездейсоқ емес.

«Нұр Отан» партиясының әлеуметтік бағдарламасы ауқымды және көп қырлы. Ол білім беру, денсаулық сақтау және зейнетақымен қамтамасыз ету саласындағы әлемдік стандарттарға қол жеткізуді, спортты дамытуды және салауатты өмір салтын қалыптастыруды, халықтың барлық топтары үшін сапалы тұрғын үйдің қол жетерлік болуын, сондай-ақ әйелдер мен жастардың қоғамның саяси, экономикалық және әлеуметтік салаға белсенді қатысуын көздейді. Қойылған міндеттерді іске асыру үшін Әлеуметтік кеңес құрамында еңбек, халықты әлеуметтік қорғау және көші-қон мәселелері; денсаулық сақтау және демография, ғылым және білім; мәдениет және жастар саясаты; отбасы саясаты және гендерлік теңдік мәселелері бойынша төрт комиссия құрылған.

Осы мәселелерді аса объективті зерделеу үшін, сондай-ақ жан-жақты ойластырылған шешімдер қабылдау үшін комиссиялар құрамына Сенат пен Мәжіліс депутаттары ғана емес, сонымен бірге ғалымдар, министрліктер мен ведомстволар басшылары, сондай-ақ үкіметтік емес және халықаралық ұйымдардың өкілдері кірді.

Соның арасында кеңес отбасы мен демографиялық саясат мәселелеріне басты назар аударды, өйткені мемлекеттің әлеуметтік саясатының барлық негізгі бағыттары осыларға тоғысқан. Біздің елімізде отбасы институтын қолдау үшін көптеген істер атқарылуда. Отандық экономиканың өсуімен халықтың табыстары да жоғарылап келеді, ана мен баланы қорғауға жұмсалатын шығындар, балаларға, көп балалы отбасыларға, мүгедектерге берілетін мемлекеттік жәрдемақы мөлшерлері артуда, еңбек зейнетақылары ұлғаюда.

Сонымен бірге қазіргі уақытта бүкіл әлемдегідей, біздің елімізде де отбасы институты дағдарыс кезеңін бастан кешіруде. Қоғам ұяшықтарының саны азайып келеді, ажырасушылар мен ресми некеде болмаған тұлғалар саны артып келеді. Осыған орай, толық емес отбасылар мен некесіз туылған балалардың үлес салмағы ұлғайып келеді, өйткені азаматтардың, әсіресе жастардың едәуір бөлігі батыс елдердің тәжірибесі бойынша тіркелмеген некемен тұрады. Бұл даму бағыттары көптеген әлеуметтік проблемаларға ұласады, олардың арасында - халық денсаулығының нашарлауы, маскүнемдік пен нашақорлықтың, жыныстық жолмен жұғатын аурулардың таралуы, зорлықтың, балалар мен бозбалалар қылмысының көбеюі.

Қазақстанда отбасы институтын дамыту перспективалары туралы қоғамдық пікірді зерделеу үшін Әлеуметтік кеңес ҚР Президенті жанындағы отбасы істері және гендерлік саясат жөніндегі Ұлттық комиссиямен бірлесіп, әрі БҰҰ тұрғын халық Қорының қолдауымен еліміздің барлық аймақтарын қамтып, ірі ауқымды социологиялық зерттеулер жүргізді. Оның нәтижелері өте қызықты болып шықты. Ең алдымен, олар отбасының бұрынғыдай қоғамның басты институты болып табылатынын көрсетті. Ол өзінің мәнін жоғалтпағаны туралы шетелдік сарапшылар мен зерттеушілер айтады. Сұралғандардың көпшілігі өмірдегі негізгі құндылық отбасы деп санайды.

Жүргізілген зерттеулер Қазақстандағы отбасы жағдайының анық картинасын берді. Сұралғандардың үштен екісі (67 пайызы) - нуклеарлы отбасында (ата-аналары және балалары), төртінші бөлігі (25 пайызы) - кеңейтілген отбасында (ата-аналары, балалары, туысқандары), сегізі толық емес отбасында (ата-анасының біреуімен) тәрбиеленген. Сондай-ақ көпшілігі (72 пайызы) ата-аналары мен басқа туысқандарынан бөлек тұрған жақсы деп санайды. Бұған азиаттықтарға (66 пайызы) қарағанда, еуропалықтар (84 пайызы) аса бейімді. Әрі бұл жағдайды мемлекеттің әлеуметтік саясатын іске асырғанда, әсіресе тұрғын үй саласында және қарт адамдарға қатысты есепке алу қажет. Өйткені қарт жастағы адамдардың оңаша өмір сүруі әр текті әлеуметтік қызметтердің дамуын талап етеді.

Ажырасулардың басты себебі ретінде респонденттер (69 пайызы), әдетте күйеуінің маскүнемдігін атайды. Бұл салауатты өмір салтын насихаттау және оны көпшілік арасында тарату мақсатында аса белсенді жұмыс қажет екенін көрсетеді.

Тұрғындардың репродуктивті мақсаттары қызықты. Орта есеппен алғанда, біздің респонденттеріміз өскен отбасыларда төрт баладан тәрбиеленген. Алайда сұралғандардың көбі олардың өз отбасыларында үш баладан болуы тиіс деп санайды. Бүгінгі күні бала туудың жиынтық коэффициенті 2, 36 құрайды (орта есеппен алғанда, репродуктивті жастағы бір әйелге келетін балалардың саны) . Сөйтіп, егер үшінші баланың тууын ынталандырса, елдегі демографиялық жағдайды едәуір жақсартуға болады, бұл республика үшін өте маңызды.

Респонденттердің 40 пайыздан астамы бала тууға кедергі келтіретін негізгі факторлардың бірі ретінде әйелдер денсаулығының нашарлығын атады. Сонымен бірге, сұралғандардың 90 пайызы өз денсаулығын жақсы және қалыпты деп бағалады. Бұл сәйкессіздік қосымша зерделенуі тиіс. Бірақ денсаулық сақтау органдарына әйелдердің репродуктивті денсаулығына ерекше назар аудару керектігі анық. Сондай-ақ респонденттердің жартысы ғана отандық медицина қызметтерінің деңгейін оң бағалайды.

Бүгінгі күні зерттеуге қатысушылардың пікірі бойынша ең өзекті мәселе тұрғын үй проблемаларын шешу болып табылады (респонденттердің 52 пайызы) . Жұмысқа орналасу проблемасы көкейкестілігі бойынша екінші орынды иеленеді (41 пайыз), үшіншіде - білім берудің қол жетерліктей болуы (респонденттердің 37 пайызы) . Осының барлығын 2006-2016 жылдарға арналған ҚР-дағы гендерлік теңдік стратегиясымен көзделген отбасы мәртебесін жоғарылатудың кешенді бағдарламасын әзірлеу кезінде есепке алу қажет.

Жүргізілген зерттеуде отбасындағы зорлық-зомбылық мәселелеріне ерекше назар аударылған. Сұралғандардың жартысынан көбі (51 пайыз) отбасындағы зорлық-зомбылық үшін жазаны қатайту, сондай-ақ тұрмыстық зорлық-зомбылық туралы (респонденттердің 45 пайызы) заң қабылдау керек деп есептейді. Сондай-ақ барлық жерлерде дағдарыс орталықтарын ашу, сенім телефондары желісін дамыту және осы мәселелер бойынша халыққа кеңес беру ұсынылады.

Жүргізілген зерттеу неке мен отбасы институтын насихаттауда бұқаралық ақпарат құралдарының маңызды рөлін растады. Белгілі болғандай, респонденттердің жартысы (49 пайызы) осы мәселелер бойынша ақпаратты телеарна, радио, газеттер мен журналдардың арқасында алады, тек 23 пайызы ғана ата-аналарынан көмек сұрап, кеңес алады. Сонымен бірге респонденттердің 72 пайызы отбасындағы зорлық-зомбылықтан қорғау бойынша заңдар туралы жеткілікті дәрежеде білмейтінін және өздерінің құқықтық білімдерінің деңгейін жоғарылату қажет ететінін атап өтті.

Қазіргі уақытта біздің елімізде 19 мыңға жуық жетім және ата-анасының қамқорынсыз қалған балалар бар. Сонымен қатар статистикаға сәйкес, республикада 4, 3 миллион отбасы бар. Бұл республика азаматтарының балаларды асырап алу үшін үлкен әлеуетті мүмкіндіктері бар екенін көрсетеді. Айта кетсек, егер осыған сәйкес қазақстандық отбасылар жетім балаларды асырап алса, қоғамда кеңінен, әр қырынан талқыланып жүрген халықаралық асырап алу мәселесі күн тәртібінен өзінен-өзі түсер еді.

Бүгінгі күні сәбиді балалар үйінде күту үшін айына шамамен 25-30 мың теңге жұмсалады. Егер бұл қаржыны асырап алушы отбасыларға жәрдемақы түрінде берсе, көптеген қазақстандықтар балалар үйінен балаларды тәрбиелеуге алады деп ойлаймын.

Конференция Денсаулық сақтау министрлігіне ерлердің еңбекке жарамды жасындағы өлімін азайту, олардың өз денсаулығын сақтау үшін жауапкершілігін арттыру, өндірістегі жарақаттықтың алдын алу, зиянды әдеттермен күресу бойынша шаралар қабылдауды ұсынды.

Сөйтіп, отбасы институтын қолдау және нығайту мемлекеттің қазіргі кезеңдегі стратегиялық міндеттері болып табылады. Сондықтан да «Нұр Отан» партиясы фракциясының Әлеуметтік кеңесінің жұмысы алдағы уақытта да барлық осы маңызды мәселелерді шешуге бағытталатын болады.

«Казахстанская правда». 2008. 15 қаңтар

Әскер: кемелдену жасы

Парламент Мәжілісінің депутаты,

генерал-полковник

Сәт Тоқпақбаев

1998 жылдан бастап жетінші мамыр күні Отан қорғаушылардың кәсіби мерекесі болып табылады. Алайда жас тәуелсіз республиканың күнтізбесіне даңқты күн едәуір ертерек кірген болатын: нақты айтсақ, 1992 жылы дәл осы күні Президент Жарлығымен Қазақстан Республикасының Қарулы күштері құрылды. Біздің әскеріміздің өткен жылдар ішінде өткерген жолы қазақстандық әскери қызметкерлердің жаңа ұрпағы өз қызметінде әкелеріміз бен аталарымыз шын жүрегімен мақтан тұтқан әскери айбын мен намысты, Отанға және қиындығы мол қызметтік міндетке адалдығын сақтай білгенін көрсетеді.

Тәуелсіздік алған соң, Қазақстан алдында еліміздің сыртқы қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесі қисынды тұрды. Әрине, бірінші кезекте ол жеке Қарулы күштердің құрылуын талап етті. Сондай-ақ біздің әскеріміз бір сағат ішінде және айдалада құрылмағанына қарамастан, әрине, әскери құрылыстың алғашқы кезеңінде кейбір жаңсақтықсыз болмады. Алайда барлығын ретімен айтайық.

Президенттің аталған Жарлығы жарыққа шыққан соң, отандық Қарулы Күштердің құрамына әскери бірлестіктер, құрамалар, бөлімдер, мекемелер, ұйымдар және полигондар, сондай-ақ біздің еліміздің аумағында орналасқан, ТМД біріккен Қарулы Күштерінің әскери мүлкі кірді. Сол 1992 жылы біздің еліміздегі әскери құрылыстың нормативтік-құқықтық базасын қалыптастырған заңдардың толық пакеті қабылданды.

Осы жұмыспен қатар Қазақстанның маңында «қауіпсіздік белдеуін» құру бойынша дипломатиялық шаралар қабылданды. Әскери құрылыстың ұзақ мерзімді перспективаларын анықтаған маңызды оқиға біздің еліміздің қуаты бойынша әлемде төртінші болатын ядролық арсеналдан бас тартқаннан кейін, бес ядролық держава - АҚШ, Ресей, ҚХР, Ұлыбритания және Франция жауап ретінде бізге қауіпсіздікті және аумақтық тұтастықты тегіс қамти алатын кепілдіктерін бергені болды.

1993 жылғы ақпанда қабылданған Әскери доктрина сол жылдары Қарулы күштердің қалыптасуы үшін қуатты ұйымдастырушы импульс болды. Халықаралық жағдайдың күрт өзгеруі, тәуелсіз демократиялық мемлекетті құру жағдайында доктрина Қазақстандағы әскери құрылыстың негізгі бағыттары мен мазмұнын белгіледі, ал оның тәжірибесі Қарулы күштердің құрамы мен құрылымын оңтайландыру барысында алынды. Алайда еліміздің сол кезеңдегі шектелген ресурстары мен мүмкіндіктері әскерлердің топтарын құруда, әскердің ұйымдастыру-штаттық құрылымына түбегейлі өзгерістерді енгізуге мүмкіндік бермеді. Ел аумағының орасан өлшемдері және 13 мың шақырымға жуық шекара периметрі бола тұра, әскери қауіпсіздік тұрғысынан аса ықтимал қауіпті бәсеңдетуді есепке алатын, әскери бөлімдер мен құрамаларды ұтымды орналастыру бойынша шаралар қабылданбады. ӘК құрылымын жетілдіру және оларды геосаяси жағдайдың өзгерістеріне бейімдеу бойынша тиімді зерттеу жұмысының жоқтығы да өз әсерін тигізбей қоймады.

Сонымен қатар, Қазақстандағы және оның маңайындағы жағдай сол жылдары өте қарқынды өзгеріп тұрды. Аймақтағы жағдайды тұрақсыздандыратын және ұлттық қауіпсіздікке қатерін төндіретін жаңа факторлар пайда болды. Мемлекет шекараларына жақын орналасқан жерлерде болып жатқан әскери даулар және оның болуы ықтимал әлеуетті ошақтар, ел аумағына экстремистер мен халықаралық лаңкестердің әскери құрылымдарының ену мүмкіндігі, аймақта жаңа ядролық мемлекеттердің пайда болуы - осының барлығы біздің әскери саясаттың және әскери ұйымның өзгерген шындыққа бейімделу қажеттілігін тудырды.

Осыған байланысты мемлекет басшылығы бірқатар шұғыл шаралар қабылдады. Атап айтқанда, Қазақстан Республикасындағы ұлттық қауіпсіздіктің 1999-2005 жылдарға арналған Стратегиясы әзірленген және бекітілген. Құжатты дамыту үшін 2000 жылғы оныншы ақпанда ҚР Президентінің Жарлығымен әлемдегі және аймақтағы әскери-саяси ахуалдың қазіргі жағдайын кешенді бағалауға сүйенетін, қазіргі жағдайды, еліміздің экономикалық және ресурстық мүмкіндіктерін ескеретін, жаңа Әскери доктрина қабылданды. Онда Президенттің XXI ғасырдағы өзекті мәселелері туралы халыққа Жолдауының тұжырымдамалық ережелері көрініс тапты.

Еліміздің әскери қауіпсіздігіне төніп тұрған қатерлерге қарсы тұру дайындықтарын есепке ала отырып, Қазақстан әскерінің қалыптасу кезеңіне тән әскери-саяси ойлау жүйесі өзгертілді. Әскерлердің орналастырылуына деген көзқарастар қайта қаралды. Сондай-ақ, егер бірінші Әскери доктринада әскери-саяси одақ шеңберіндегі пассивті серіктестік элементтері болған болса, онда жаңа доктрина мемлекеттік әскери құрылымдарды еліміздің әскери қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесінің кешенді бөлігі ретінде қарастырды.

Қорғаныс жүйесінің құрылысын жүзеге асыра отырып, біз Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарттың шеңберінде өз қауіпсіздігіміздің, сондай-ақ достас мемлекеттердің мүдделерін басшылыққа алдық. Сонымен бірге Қарулы күштерді реформалау барысында бізге бірқатар маңызды міндеттерді шешуімізге тура келді: әскерді басты қажеттіліктермен, материалдық-техникалық базамен және тез әрекет жасауға әзір әскерлердің дайын болуын қамтамасыз ету; әскери басқарма органдарының құрылымдарын қайта құру, осы тізбектегі қайталаушы және тиімсіз бөлімдерін жою.

Сол кездері мен екі жыл басқарған Қорғаныс министрлігі, Әскери доктринаны іске асыру мақсатында, әскери-аумақтық құрылымға ауысу және Шығыс, Оңтүстік, Орталық және Батыс төрт әскери округты құру бойынша ұсыныстар әзірледі. Бұл әскери басқарудың тиімді жүйесін құруға ғана емес, сонымен бірге әскери қызметке шақыру, Қарулы күштер үшін резерв даярлауға, сондай-ақ ел аумағында әскери бөлімдер, қару-жарақтар мен әскери техниканы тиімді орналастыруды аяқтау мәселелеріне жаңаша қарауға мүмкіндік берді.

Әскери-экономикалық қамтамасыз етудің маңызды принципі үнемі әскерді кепілді бағдарламалық-мақсаттық қаржыландыру болып табылды, оның ұзақ уақыт бойындағы тапшылығы сол кездегі қиындықтардың негізгі себебі болды. Ел Президенті осы мәселені шешу бойынша бірқатар шаралар қабылдады. Жаңа Әскери доктринаға сәйкес, ҚК-ді қаржыландыру бюджеттік заңдарда ІЖӨ бір пайызынан кем емес деңгейде белгіленді. Өз кезегінде, әскерлердің әскери әзірлігі мен жауынгерлік қабілетіне әсер етпейтін құрылымдардың санын қысқарту мен оларды жою біздің әскеріміздің сапалы параметрлерін арттыруға қосымша қаржылар іздестіруімізге мүмкіндік берді.

Елбасымыз - Қарулы күштердің Жоғары Бас қолбасшысы Н. Назарбаевтың басты назарында әскери қызметтің беделін жоғарылату, әскери қызметкерлерді және олардың отбасы мүшелерін әлеуметтік қорғаумен қамтамасыз етуді күшейту мәселелері болғаны баршаға белгілі. Сонымен, 2001 жылы әскери қызметкерлердің еңбекақысы 25 пайызға өсті және ТМД елдерінің арасында ең жоғары еңбекақы болды. Әскери қызметкерлерді тұрғын үймен қамтамасыз ету мәселесі жоспарлы және жүйелі сипатқа ие болды.

Қазақстандық әскердегі батыл реформаларды әзірлеу және іске асыру процессі жаңа кезеңнің дарынды әскер басшыларының саңлақтарын әкелді, олар әскери-саяси даярлықтың жоғары деңгейіне ғана емес, сонымен қатар өзара әрекеттестік пен ықпалдастықтың күрделі кешенінде оқиғаларды бағалай білу және стратегиялық ойлау қабілеттеріне ие.

Өмір өзі реттегендей, Отан қорғаушылардың кәсіби мерекесі біздің елімізде Жеңіс Күні қарсаңында атап өтіледі. Бұл жайтта терең идеологиялық семантика бар. Қазақ халқының әскери тарихы, Ұлы Отан соғысы жылдарындағы біздің жерлестеріміздің жауынгерлік ерлігі, әкелеріміз бен аталарымыздың жауынгерлік дәстүрлері - біздің қазіргі жауынгерлеріміз үшін қайсарлық, халқына шын жүрегімен берілгендік және ер жүректілік сабақтарын алуға қажет сарқылмас қуат көзі.

«Казахстанская правда». 2009. 7 мамыр

Қазақстан Республикасында құқықтық мемлекетті және азаматтық қоғамды қалыптастыру

Қарағанды мемлекеттік

техникалық университетінің

«Әлеуметтік-гуманитарлық пәндер»

кафедрасының доценті, с. ғ. к.

Л. Г. Матвеенкова

Заң үстемдігіне және құқықтар теңдігіне негізделген мемлекет ретінде құқықтық мемлекет туралы ұғымдар ежелгі дәуірге және рим құқығының қалыптасу кезеңіне барып тіреледі. Құқықтық мемлекеттік негіз құраушы принциптер XVII-XVIII ғғ. либерализм теоретиктері Дж. Локктың, Ш. Монтескьенің, Т. Джефферсонның еңбектерінде тұжырымдалған. «Құқықтық мемлекет» терминінің өзі алғаш рет неміс заңгерлері Т. К. Велькердің, Р. фон Мольдің және т. б. еңбектерінде бекітілді.

Құқықтық мемлекет теориясының негізінде азаматтарды билік тарапынан үстемдік пен озбырлықтан қорғауға ұмтылу, жеке тұлғаның жеке бостандығын, негіз құраушы құқықтарын, атап айтқанда өмір сүруге, қауіпсіздікке, меншікке құқықты қамтамасыз ету жатыр. Бұл біріншіден, мемлекет пен қоғамды бөлген жағдайда, ал екіншіден, мемлекет қызметінің сферасын құқықпен, бірінші кезекте конституциямен, халық пен билік арасындағы қатынастарды реттейтін Ата заңмен шектегенде ғана мүмкін болады. Сонымен, құқықтық мемлекет - бұл демократиялық мемлекет, онда құқықтың басымдылығы, заңның үстемдігі қамтамасыз етіледі, онда адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтары танылады және кепілдендіріледі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.