Тоңазытқыш сапасының көрсеткіштері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 28 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Ш. Есенов атындағы Каспий мемлекеттік технологиялар және инжиниринг университеті
Инжиниринг факультеті
Машина жасау және көлік кафедрасы

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: _________________________________ _____________________

Пән Квалиметрия
5В073200 - Стандарттау және сертификаттау мамандығы

Орындаған: ___________________, ___ курс студенті
Студенттің аты-жөні

Жетекшісі: Манкешева О.Т., аға оқытушы

Курстық жұмыс қорғалды
___ _______2018ж.
Баға _______________

АҚТАУ- 2018
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Ш. Есенов атындағы Каспий мемлекеттік технологиялар және инжиниринг университеті
Машина жасау және көлік кафедрасы

Пән Квалиметрия
5В073200 - Стандарттау және сертификаттау мамандығы

Курстық жұмысты орындауға арналған
ТАПСЫРМА
___________________________ студентіне
Студенттің толық аты-жөні

Тақырыбы: ___________________________________ ___________________
Зерттеуге жататын негізгі мәселелер:
1) ___________________________________ ____________________________;
2) ___________________________________ _____________________________;
3) ___________________________________ _____________________________.
Негізгі әдебиет: ___________________________________ __________.

Курстық жұмыс көлемі: ____ бет.

Курстық жұмысты тапсыру мерзімі 07 желтоқсан 2018 ж. дейін

Курстық жұмыс жетекшісі _________________ Манкешева О.Т.
қолы

Тапсырманың берілген күні ___ __________ 2018ж.

Кіріспе

ГОСТ 15467 сәйкес өнімнің сапасы-бұл оның мақсатына сәйкес белгілі бір қажеттіліктерді қанағаттандыруға жарамдылығын негіздейтін жиынтық.
Курстық жұмыстың мақсаты өнім сапасының деңгейін бағалау болып табылады. Біздің жағдайда әр түрлі модельдегі тоңазытқыштардың сапа деңгейін квалиметриялық әдістермен бағалаймыз: дифференциалды, кешенді және саралау әдістерімен анықтаймыз. Осы әдістердің арқасында біз қандай тоңазытқыштың сапасы жоғары болатынын білеміз.
Үй шаруашылығының мәдениетін арттыратын және еңбекті жеңілдететін көптеген тұрмыстық құралдардың ішінде тоңазытқыштар аса маңызды. Тек үйде тоңазытқыш болған жағдайда ғана жаңа піскен және тез мұздатылған жоғары сапалы азық-түлікпен толық, теңдестірілген тамақ қамтамасыз етілуі мүмкін. Сонымен қатар, дүкендерге жиі баруға, өнімдерді ірі партиялармен сатып алуға болады, демек, үй шаруашылығындағы уақытты ғана емес, сондай-ақ сауда қызметкерлерінің еңбек шығындары мен уақытын үнемдеуге болады. Соңғы жылдары күрделі тұрмыстық құралдардың бірі-тұрмыстық тоңазытқыштардың жаппай өндірісі құрылды.
Алайда халықтың толыққанды тамақтануы мәселесін табысты шешу үшін тоңазытқыштар өндірісін ұлғайтумен қатар олардың оңтайлы сипаттамаларын да орнату қажет:
Әр түрлі өнімдерді бір мезгілде сақтауды қамтамасыз ететін температуралардың оңтайлы деңгейі; халықтың әр түрлі санаттарының қажеттіліктеріне қолданылатын әр түрлі үлгідегі тоңазытқыштардың сыйымдылығы;
Оң және теріс температуралы сыйымдылықтардың арақатынасы.
Халықтың белгілі бір топтары үшін тоңазытқыштардың оңтайлы сыйымдылығы туралы мәселені тұтынушылардың тәжірибесіне немесе сауалнамасына қарай шешуге болмайды. Тоңазытқыштарды пайдалану дағдылары және бізде байқалатын үлкен тоңазытқыштарды сатып алуға ұмтылу тамақ өнімдерін сату нысандарын үздіксіз жетілдірумен және тез ерітілген өнімдерді өндірудің дамуымен бекітілуі тиіс. Өндіріс және сауда проблемаларын табысты шешу шамасына қарай, тиісінше, неғұрлым аз температуралық бөлімшелері бар және неғұрлым төмен теріс температуралары бар ірі тоңазытқыштарға деген сұраныс өсетін болады.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
1 Негізгі бөлігі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.1 Тоңазытқыштардың шығу тарихы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
2Тоңазытқыштардың технологиялық сипат ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... 6
2.1 Объектілердің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
2.2 Тоңазытқыштың сапа көрсеткіштерінің номенклатурасы ... ... ... ... ... . ... ...7
2.2.1 Тоңазытқыш сапасының көрсеткіштері
2.2.2 Тоңазытқыштың сапа көрсеткіштерінің жалпы номенклатурасы
2.2.3 Тоңазытқышқа арналған тұтынушылық қасиеттер мен сапа көрсеткіштерінің номенклатурасы
3 Тоңазытқыш өнімдерінің сапа деңгейін бағалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...23
3.1 Өнім сапасының деңгейін бағалаудың дифференциалды әдісі ... ... ... ... ..23
3.2 Өнім сапасының деңгейін бағалаудың кешенді әдісі ... ... ... ... ... ... ... .. ... 26
3.3 Саралаудың сараптамалық әдісі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..33
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1 Негізгі бөлігі

1.1 Тоңазытқыштардың шығу тарихы

Көптеген азық-түлік салқындатылған күйде айтарлықтай ұзағырақ сақталады деп ойлауға бірінші кім келді ешкім анық білмейді. "Тоңазытқыш" атауы (ағылш . "refrigerator") алғаш рет 1800 жылы Джефферсонның инженер және жеке досы Томас Муром ұсынды. Оның "тоңазытқыштың" корпусы кедрден жасалған, оның ішінде қоянның корпусынан оқшауланған металл табақтан жасалған контейнер болды. XIX ғ."мұз" индустриясының дамуымен тез тараған мұндай құрылғылар "айс-бокс" деп аталды (мұз жәшіктері). ХХ ғ. басына қарай үйде тоңазыту құрылғысын құру үлкен дивидендтерді жұмсайтынына ешкім күмән тудырмады. Тұрмыстық тоңазыту құрылғысын жасауға бірінші талпынысты неміс инженері және ғалым Карл фон Линде жасады.
1916 жылы Guardian Refrigerator Company тоңазытқыштарды өндіру бойынша компания ұйымдастырылды және 1916 жылы 17 тамызда өзінің алғашқы тоңазытқышын шығарды. Ал 1939 жылы General Electric жаппай өндіріске екі температуралы модель -- Тоңазытқыш және мұздатқыш бөлімшелері бар іске қосты.
1918 жылы Кельвинейтор басқа компаниясы автоматты реттеумен Тоңазытқыш машинаның үлгісін өндіріске іске қосты. Бұл американдық ғалым және инженер Роял Сэмюэл Копеландтың әзірлеуі болды.
Тоңазытқыштардың алғашқы үлгілері өте үлкен болды және әдетте шкаф түрінде орындалды. Азық-түлік сақтауға арналған пайдалы камера аспаптың бестен бір бөлігін ғана құрайтын мұндай агрегаттың салмағы туралы айтуға болмайды. Компрессорды айналдыру үшін жеткілікті салмақты қозғалтқыш қолданылды. Хладагент ретінде күкіртті ангидрид (өте қауіпті субстанция) немесе аммиак қолданылды. Соңғы, айтпақшы, кейбір тоңазытқыштарда өткен ғасырдың 90-шы жылдарына дейін қолданылған.
1926 жылы, сол General Electric және дат инженері Кристиан Стинструптың арқасында "Монитор Топ" тоңазытқышының жаңа үлгісі шықты, ол мүлдем герметикалық корпуспен ерекшеленді. Бірақ конструкция әлі де ағаш плиталарды немесе жекелеген металл бөлшектерді пайдалануды болжады.
Өткен ғасырдың 20-шы жылдарының соңында тоңазытқыштар бір металдан жасалған шкафтардан тұратын тұтас металл корпустарда өндіре бастады. Мұндай конструкция тоңазытқыштарды өндіру мен құрастыруға конвейерге қоюға, демек, осы пайдалы және қажетті тұрмыстық электр аспаптарын жаппай өндіруді бастауға мүмкіндік берді.
КСРО-да бірінші тұрмыстық тоңазытқыш тек 1939 жылы Харьков трактор зауытында жасалған. Ал олардың жаппай шығарылымы тек 1960 жылдары ғана игерілді.
Тұтынушы нарығы - жеке тұтыну үшін тауарлар мен қызметтерді сатып алатын жеке тұлғалар мен үй шаруашылықтарының жиынтығы.
Тұрмыстық тоңазытқыш аспаптардың нарықтық ассортименті сатып алушылардың әртүрлі талаптарына жауап беретін әртүрлі тұтыну және экономикалық сыныптардың модельдерін қамтиды. Қазақстан нарығында қарапайым және өте қымбат үлгілерге дейінгі тоңазытқыштар бар.

2 Тоңазытқыштардың технологиялық сипаттамасы

Курстық жұмыстың мақсаты өнім сапасының деңгейін бағалау болып табылады. Біздің жағдайда әр түрлі модельдегі тоңазытқыштардың сапа деңгейін бағалаймыз.
Әрбір тоңазытқыштарды жеке қарастырайық:
1) Pozis RK-102 W:
Pozis RK-102 W-бұл энергия тұтынудағы үнемді және үлкен отбасы үшін өте арзан нұсқа. Техникалық сипаттамалар (салқындату, мұздату, желіден ажырату кезінде температураны қолдау) жеткілікті деңгейде, құрастыру сапасы талап етілмейтін пайдаланушыны құрады. Айта кету керек, бұл модельге 5 жыл кепілдік таратылады.
2) BEKO CSMV 535021 S:
BEKO CSMV 535021 S-Сыртқы шағын отбасылық модель. Іс жүзінде шусыз жұмыс істейді, энергия тұтынуда үнемді, "тірелгенге дейін"сөрелердің тұрақты максималды жүктелуін орындайды. Пайдаланушыға металл және пластикалық корпус арасында таңдау берілген.
3) Liebherr CUwb 3311:
Өзінің функционалы бойынша Liebherr CUwb 3311 тоңазытқыштың No-Frost-ке жақын. Жағымды баға үшін сіз өте сыйымды тоңазытқыш және мұздатқыш камераны, электрондық басқару және дисплей, көптеген жағымды қосымша функцияларды (тоңазытқыштың ішіндегі температура индикаторы, Smartforost жібіту), сәнді заманауи дизайн аласыз.
4) ATLANT ХМ 4214-000:
ATLANT ХМ 4214-000-Ресей нарығында ең жақсы тар және шағын тоңазытқыштардың бірі. Пайдалану оңай, ол үлкен жүктемені жақсы жеңеді. 2-3 адамнан тұратын шағын отбасы үшін өте қолайлы. Тізімдегі ең оңтайлы баға мен сапа қатынасы бар. Тоңазытқыш электр желісіндегі іркілістен қорғаныспен жабдықталған және сусындарды тез салқындатады. Жағымды дизайн кез келген интерьерге жазылады. Жақсы техникалық сипаттамалардың үйлесімділігінің арқасында, сапалы құрастыру және өте демократиялық баға, ATLANT ХМ 4214-000 тамшы тоңазытқыштар рейтингін басқарады.
5) Ультра заманауи" ақылды " Bosch KGN49SQ21 тоңазытқыш бай өмір салты үшін өте қолайлы. "Балғындық аймағы" функциясы ет, көкөніс және балықты бір аптадан көп сақтауға мүмкіндік береді, сондай-ақ тоңазытқыш "демалыс" режимін қолдайды, қауіпсіздік жүйесімен жабдықталған және өте сыйымды.
2.1 Объектілердің сипаттамасы
Тоңазытқыштың әрбір моделі келесі сипаттамаларға ие:
Жалпы сипаттамалары:
-Өлшемдері
-Жалпы көлемі
-Тоңазытқыш камерасының көлемі
-Мұздатқыш камераның көлемі
-Басқару түрі
-Энергияны тұтыну сыныбы
-Климаттық класс
-Компрессор саны
-Есік саны
-Тоңазытқыштың мұздатқышының орналасуы
-Камера саны
-Тоңазытқышты еріту
2.2 Тоңазытқыштың сапа көрсеткіштерінің номенклатурасы
Өнім сапасының деңгейін бағалау үшін өнім сапасының көрсеткіштерін негізделген түрде таңдаудың жоғары дәрежелі мәні бар. Мұндай таңдауды жүзеге асыру үшін қажеттілік пен жеткіліктілік талаптарын қанағаттандыратын, сапа көрсеткіштері тобының номенклатурасы болу керек. Басқаша айтқанда, бұл номенклатурада практикада қолданылатын (яғни қажетті болатын) көрсеткіштер болу керек. Бұдан басқа оның құрамында барлық өнім үлгілерінің алуан түрлі ассортименті сапасының деңгейін анықтайтын, көрсеткіштердің барлық топтары болу керек.
Бұл талаптарға сапаның келесі көрсеткіштері жауап береді: тағайындау, тоқтаусыздық, ұзақ мерзімділік, жөндеуге жарамдылық, сақталушылық, эргономикалық, эстетикалық, технологиялылық, тасымалдылық, стандарттау және бірыңғайлау, патенттік-құқықтық, біртектілік, сыртқы әсерлерге тұрақтылық, қоршаған ортаға әсер ету, қауіпсіздік.
Жалпы түрде өнімнің сапа деңгейін бағалау келесі кезеңдерден тұрады:
- сапа көрсеткіштері номенклатурасын анықтау және оның қажеттілігін және жеткіліктілігін нақтылау;
- сапа көрсеткіштерінің мәндерін анықтау әдістерін жасау немесе таңдау;
- бағаланушы өнімнің сапа көрсеткіштерінің фактілерін анықтау үшін бастапқы мәліметтерді және базалық көрс еткіштер мәндерін таңдау;
- сапа көрсеткіштерінің фактілі мәндерін анықтау және оларды базалық мәндермен салыстыру;
- мүмкін болатын шешімдердің нұсқаларын салыстырмпалы талдау және ең үздігін табу;
- басқарушылық шешімдерді қабылдау үшін нұсқауларды негіздеу.
Аталған кезеңдердің әрқайсысының мазмұныжәне олардың әрқайсысындағы жұмыстардың көлемі елеулі түрде өнем сапасын бағалау мақсаттарына байланысты болады.
Бағалау мақсаттары келесілермен негізделеді: сапаның қандай көрсеткіштерін қарастыру үшін таңдау қажет, олардың мәндерін қандай дәлдіктермен және қандай әдістермен анықтау қажет, ол үшін қандай құралдар қажет болады, қалай өңдеп және бағалау нәтижелерін қандай формада ұсыну қажет, мүмкін болатын шешімдердің қандай нұсқаларын өзара бір бірімен салыстыру қажет және нұсқауларды негіздеу кезінде қандай сұрақтарға жауап беру және т.б.
Сапа көрсеткіштерін таңдау өнім қасиететрінің сандық сипаттамаларын, яғни өнім сапасы құрамына кіретін және өнім сапасы деңгейін бағалауды қамтамасыз ететін сандық сипаттамалардың атауларының тізімін анықтайды.
2.2.1 Тоңазытқыш сапасының көрсеткіштері
Тоңазытқыштың сапасы келесі номенклатуралармен сипатталады:
1. Тағайындалу көрсеткіштері:
Тағайындалу көрсеткіштері-өнімнің негізгі функцияларын және қолдану саласын анықтайды (тоңазытқыш - өнімдерді сақтау және мұздату үшін).
Бөлінеді:
- классификациялық-өнімнің белгілі бір топқа жататынын сипаттайды (Тоңазытқыш - өздігінен мұздататын, құрғақ мұздату, соққыға қарсы сағаттар);
- функционалдық және техникалық тиімділік көрсеткіштері-өнімді нақты мақсаттар үшін пайдалануды сипаттайды (станоктың өнімділігі, матаның беріктігі. Тоңазытқыш-қуаты, max және min мұздатқыш, Тоңазытқыш камерасындағы температура, еріту жиілігі, электрондық температура көрсеткіші);
- конструктивтік-габариттік өлшемдері, жинақтылығы, өзара алмасуы (биіктігі, ені, тоңазытқыштың салмағы, мұздатқыш-тоңазытқыш камерасының көлемі, бөлінген немесе мұздатқыш емес камера, мұзға арналған камера);
- құрамы мен құрылымының көрсеткіштері-химиялық элементтер мен жекелеген компоненттердің(қорытпаларға арналған компоненттердің пайыздық құрамы(кокстегі күкірт), қышқылдарға арналған концентрация (қышқылдардағы қоспалар), тағамдық тұзға, қантқа арналған концентрация құрамын сипаттайды.., ал маңызды, зиянды заттар. Металлургиялық, химиялық, тағамдық).
2. Сенімділік көрсеткіштері
Сенімділік-қажетті уақыт аралығында немесе талап етілетін жұмыс кезінде берілген шектерде өзінің пайдалану көрсеткіштерін сақтай отырып, бұйымның берілген функцияларды орындау қасиеті.
Сенімділік көрсеткіші - машиналардың, механизмдердің, техникалық құрылғылардың сапасын бағалаудағы басты көрсеткіш. Ол бұйымның берілген режимдерде және қолдану, техникалық қызмет көрсету, жөндеу, сақтау және тасымалдау шарттарында талап етілетін функцияларды орындау қабілетін білдіретін барлық параметрлердің белгіленген мән шегінде уақыт бойынша сақтау қасиеттерін сипаттайды.
Сенімділік, күрделі кешенді сипат ретінде, төрт құраушы қасиеттермен (тоқтаусыз, ұзақ уақыт, сақтау, Жөндеу жарамдылығы) және кешенді көрсеткіштермен сипатталады.
а) Тоқтаусыздық
Тоқтаусыздық-бұйымның жұмыс қабілетін біраз уақыт немесе кейбір жұмыс істеу кезінде үздіксіз сақтау қасиеті.
Жөнделетін немесе жұмысқа қабілеттіліктің бірінші бұзылуынан кейін ауыстырылатын бұйымдар үшін тоқтаусыз қызмет көрсету көрсеткіштері болып табылады:
-бірінші бас тартуға дейінгі орташа істелген жұмыс;
-белгілі бір мерзім ішінде тоқтаусыз жұмыс істеу ықтималдығы;
-бас тарту қарқындылығы.
Бірінші істен шыққанға дейінгі орташа істелген жұмыс (tcp) мынадай формула бойынша есептелуі мүмкін:
tcp≈1Nti,
мұнда N - бақыланатын бұйымдардың саны;
ti - і бұйымның бірінші істен шығуына дейінгі істелген жұмыс.
Тоқтаусыз жұмыс істеу ықтималдығы талдамалы формула бойынша анықталады:
Pt=1-Ft,
мұнда F(t) - объектінің жұмыс уақытын істен шыққанға дейін бөлу функциясы.
Тоқтаусыз жұмыстың статистикалық ықтималдығы t уақытына дейін тоқтаусыз жұмыс істеген объектілер санының бастапқы уақыт сәтінде жұмысқа қабілетті объектілер санына қатынасымен анықталады
t = 0 , P(t)≈N-mN,
мұнда N - бақыланатын бұйымдардың саны, m-істен шыққан бұйымдардың саны).
Бас тарту қарқындылығын анықтау t сәтіндегі бас тарту ықтималдығының тығыздық ұғымына негізделеді, ол үшін жеткілікті аз уақыт аралығына бас тарту ықтималдығы түсіндіріледі. Істен шығудың аналитикалық қарқындылығы мынадай формула бойынша анықталады:
γt=f(t)P(t),
мұндағы f(t)=F'(t) - тоқтаусыз жұмыс уақытының таралу тығыздығы, ал статистикалық тұрғыдан - мынадай формула бойынша:
γt=Nt-N(t+∆t)N(t)∙∆t,
мұнда N(t) - t, t - уақыт аралығы кезінде жұмысқа қабілетті объектілер саны.
Жөнделетін бұйымдар үшін істен шығу көрсеткіштері:
- бас тартуға орташа істелген жұмыс;
- істен шығу ағыны параметрінің орташа мәні.
Істен шығудың орташа атқарымы статистикалық түрде қалпына келтірілетін объектілердің жиынтық атқарымы осы объектілердің істен шығуының жиынтық санына қатынасымен анықталады.
Бас тарту ағыны параметрінің орташа мәні бас тартуға кері орташа жұмыс шамасы болып табылады.
б) Сақтау
Сақтау-бұйымның техникалық құжаттамада белгіленген сақтау және тасымалдау мерзімі ішінде және одан кейін келісілген пайдалану көрсеткіштерін сақтау қасиеті. Сақтаудың бірлі-жарым көрсеткіштері:
- орташа сақтау мерзімі;
- белгіленген сақтау мерзімі.
в) Ұзақ мерзімділік
Ұзақ мерзімділік -бұйымның жұмысқа қабілеттілігін техникалық қызмет көрсету және жөндеу үшін қажетті үзілістермен шекті жағдайға дейін сақтау қасиеті. Бұйымның шекті жай-күйі оны одан әрі пайдаланудың мүмкін еместігімен немесе тиімділіктің төмендеуімен не қауіпсіздік талаптарымен анықталады және техникалық құжаттамада айтылады.
Ұзақ мерзімділік көрсеткіштері ресурс және қызмет ету мерзімі ұғымдарымен байланысты. Ресурсты одан әрі пайдалану қауіпті немесе экономикалық жағынан тиімсіз болған кезде пайдаланудың басынан бастап шекті жағдай басталғанға дейінгі сағаттағы бұйымның жұмыс істеуі деп атайды. Мұнда әдетте пайдалану журналында есепке алынатын жұмыстың жиынтық уақыты туралы сөз болып отыр. Қызмет ету мерзімі деп бұйымды пайдаланудың басынан бастап шекті жай-күйі басталғанға дейінгі ұзақтығы, яғни бұйымның осы кезеңдегі нақты жұмыс уақытының ұзақтығына қарамастан есептелетін үздіксіз уақыт (күнтізбелік) деп аталады.
Бұйымның беріктігін бағалау үшін үш көрсеткіш қолданылады:
- орташа ресурс (ресурсты математикалық күту) Тр;
- күрделі жөндеуге дейінгі орташа қызмет мерзімі;
- шекті жағдайға байланысты есептен шығаруға дейінгі орташа қызмет мерзімі. Қызмет мерзімі жылдармен өлшенеді. Қызмет ету мерзімін ұлғайту бұйымның моральдық қартаюынан әрдайым қажет емес.
г) Жөндеу жарамдылығы
Жөндеуге жарамдылық - бұл техникалық қызмет көрсету және жөндеу жүргізу жолымен істен шығулар мен ақаулықтарды алдын алуға, анықтауға және жоюға икемділік. Істен шығуды жою деп жұмысқа қабілеттілікті қалпына келтіру түсініледі. Жөндеуге жарамдылықтың бірлі-жарым көрсеткіштері:
- жұмысқа қабілетті жағдайды қалпына келтірудің орташа уақыты;
- белгілі уақыт аралығында жұмысқа қабілеттілікті қалпына келтіру ықтималдығы.
Қалпына келтіру ұзақтығы туралы статистикалық деректер болған жағдайда 1,... m, жұмыс қабілетін қалпына келтірудің орташа уақытын бағалау мына формула бойынша есептеледі:
Tb=i=1mhm,
Сенімділіктің кешенді көрсеткіштеріне бірнеше коэффициенттер жатады, олардың ішінде келесі үш:
- бұйымның дайындық коэффициенті;
- техникалық пайдалану коэффициенті;
- жедел дайындық коэффициенті.
Бұйымның дайындық коэффициенті бұйымды пайдалану қарастырылмайтын жоспарланған кезеңдерден басқа, кез келген уақытта жұмысқа қабілетті болу ықтималдығы бар. Егер бұйымның жұмыс қабілеттілігі тек істен шыққан кезде қалпына келтірілетін болса, дайындық коэффициенті мынадай формула бойынша анықталады:
Kr=T0T0+TB,
мұнда То-істен шыққанға дейінгі орташа істелген жұмыс;
Тв-бұйымның жұмысқа қабілеттілігін қалпына келтірудің орташа ұзақтығы.
Техникалық пайдалану коэффициенті мынадай формула бойынша есептеледі:
KT.K=TpTp+TTO+Tpem,
мұнда Тр - бұйымның жұмысқа қабілетті күйде болу уақыты;
Тто - техникалық қызмет көрсетуге негізделген тұрып қалу уақыты үш-пайдалану кезеңіндегі жөндеу уақыты.
КОГ оперативтік дайындық коэффициенті-бұйым күту режимінде болғанда және кез келген уақытта тапсырманы орындауды бастағанда, талап етілмеген уақытты іске асыру ықтималдығы.
3. Технологиялық көрсеткіштер
Технологиялық көрсеткіштер өнімнің қасиеттерін сипаттайды, ол шығындардың, материалдардың, құралдардың, тірі еңбек пен уақыттың оңтайлы бөлінуін қамтамасыз етеді.:
- технологиялық дайындық;
- өнімді дайындау және пайдалану кезінде.
Технологиялық көрсеткіштер бұйымның конструкциясын өндіру, пайдалану және жөндеу кезінде ресурстардың ең аз шығындарына қол жеткізуге икемділігін анықтайтын қасиеттерін сипаттайды.
Технологиялықтың негізгі көрсеткіштерінің қатарына мыналар жатады: еңбек сыйымдылығы, материал сыйымдылығы, энергия сыйымдылығы, технологиялық өзіндік құны.
Бұйымды дайындаудың еңбек сыйымдылығы оны өндіруге орындаушылар жұмсайтын уақыт санымен анықталады және нормада көрсетіледі:
T=i=1Kti,
мұнда ti - осы бұйымды дайындаудың технологиялық процесіне кіретін жекелеген жұмыс түрлерінің еңбек сыйымдылығы;
K - жұмыс түрлерінің саны.
Бұйымның материал сыйымдылығы оның конструкциясының жалпы массасымен анықталады (килограммен):
M=i=1Kmi,
мұнда mi - материал сыйымдылығы I-конструкцияның құрамдас бөлігінің;
h - құрамдас бөліктердің саны.
Материалдарды қолдану коэффициенті. Ол осы конструкцияда материалдардың белгілі бір түрлерін, сорттарын, маркаларын қолдануды анықтауға мүмкіндік береді:
KM=M`M,,
мұнда M' - жұмсалған материалдың белгілі бір түрінің саны.
A бұйымның энергия сыйымдылығы оны дайындауға энергияны жұмсауды сипаттайды.
Технологиялық өзіндік құн бұйымды дайындаудың технологиялық процестерінің құнын қамтиды:
-шикізат, материалдар, сатып алынатын жинақтаушы бұйымдардың құны;
-негізгі жұмысшылардың оған есептелген негізгі жалақысы;
-жабдықтарды ұстауға және пайдалануға арналған шығыстар;
-жұмсалған арнайы құралдар мен жабдықтардың құны.
Ресурстарды жұмсаудың үнемділігін сипаттайтын үлестік көрсеткіштер де технологиялылықтың маңызды көрсеткіштері болып табылады:
- бұйымның меншікті еңбек сыйымдылығы:
tyd=TB,
мұндағы В-өнімнің анықтаушы параметрі;
- бұйымның меншікті материал сыйымдылығы:
myd=MB,
-өнімді дайындау кезінде материалдық ресурстарды пайдалану тиімділігін сипаттайтын материалды пайдалану коэффициенті:
KK.M.=MrMb,
мұндағы Мг - дайын өнімдегі материалдың саны (массасы), кг; Мв - технологиялық процеске енгізілген материалдың саны (массасы), кг;
- бұйымның меншікті энергия сыйымдылығы:
ayd=AB,
4. Тасымалдау көрсеткіштері
Тасымалдау көрсеткіштері-өнімнің кеңістікте орын ауыстыруға (тасымалдауға) бейімделуі. Олар операция шығындарын анықтайды:
- тасымалдауға дайындық бойынша;
- тікелей көлік шығындары;
- тасымалдау циклінің соңында шығындар.
5. Эргономикалық көрсеткіштер
Эргономикалық көрсеткіштер-адам-өнім жүйесін сипаттайды:
- гигиеналық-тікелей жұмыспен байланысты, бұл барлық сыртқы әсер ететін факторлар (жарық, температура, сәуле, діріл, Шу);
- антропометриялық-бұйым конструкциясының адам денесінің өлшемі мен формасына сәйкестігі, адам салмағының бөлінуіне сәйкестігі (биіктігі, ені);
- физиологиялық-бұйымның конструкциясының адамның күш және жылдамдық мүмкіндіктеріне сәйкестігі (есікті бір адам немесе бірнеше адам ашады. Қанша күш салу керек);
- психологиялық (бұйымның ақпаратты қабылдау және өңдеу мүмкіндіктеріне сәйкестігі).
6. Эстетикалық көрсеткіштер
Эстетикалық көрсеткіштер бұйымның ақпараттық-көркемдік мәнерлілігін (түпнұсқалығы, стильдік сәйкестігі, сәнге сәйкестігі), форманың ұтымдылығын (форманың мақсатына, конструктивтік шешіміне, дайындау технологиясының ерекшеліктеріне және қолданылатын материалдарға сәйкестігі), композицияның бүтіндігін (пластикалығы, графикалық бейнелеу элементтерінің ретке келтірілуі) сипаттайды.
Эстетикалық көрсеткіштер тауардың көркемдік құндылығын сипаттау үшін пайдаланылады және мыналар болып бөлінеді: ақпараттық мәнерлілік, форманың ұтымдылығы, композицияның тұтастығы және өндірістік орындаудың жетілуі.
Ақпараттық мәнерлілік-бұл объектінің түрлі әлеуметтік-эстетикалық идеяларды және көріністерді (таңбалық) нысанда көрсету мүмкіндігі; бұйым нысанында оның айырмашылығын, ұқсас бұйымдарға ұқсамайтын, бірақ сонымен бірге негізгі композициялық ойға (бірегейлігі) бағынатын белгілердің жиынтығы, бұйымның қоғамдық және мәдени дамудың қазіргі заманғы деңгейіне немесе нақты функционалдық кешенге (стильдік сәйкестік) сәйкестігін айқындайтын тұрақты белгілер нысанында көрініс.
Форманың ұтымдылығы-бұл объект түрінде атқаратын функцияны, конструктивтік шешімді, технология мен қолданылған материалдардың ерекшеліктерін; объектімен жұмыс істеу ерекшеліктерін (орындылығын) анықтау.
Композицияның бүтіндігі-объектінің композициялық шешімін пайдаланудың ұтымдылығын, оның формасының үйлесімділігін және өлшемділігін (ауқымдылығы, тепе-теңдігі, ырғақтылығы және т.б.) сипаттайды.
Өндірістік орындауды жетілдіру - оның тауарлық түрін сипаттайды және нысанның көрінетін элементтерінің орындалу сапасымен, жабындылардың сапасымен, беттерін әрлеумен, жанасуларды, дөңгелектеу мен жанасуларды орындау тазалығымен, сондай-ақ олардың көркемдік-конструкторлық ойға сәйкес болуымен; фирмалық белгілер мен көрсеткіштерді, ілеспе құжаттамаларды және ақпараттық материалдарды орындаудың айқындығымен анықталады.
7. Экономикалық көрсеткіштер
Экономикалық көрсеткіштер, өнімді дайындау, пайдалану немесе тұтыну, сондай-ақ оны өндіру мен қолданудың экономикалық тиімділігі көрсетеді.
Соңғы жылдары ғылым мен техниканың дамуына және қоғамдық қажеттіліктердің кеңеюіне байланысты "өнім сапасы" ұғымын қолдану саласы кеңейтіледі, көрсеткіштер енгізіледі және материалдық өнімнің ғана емес, сонымен қатар әртүрлі зияткерлік әзірлемелердің, жобалардың және т. б. сапасын бағалау әдістемесі әзірленеді.
Мысалы, ЭЕМ бағдарламалық қамтамасыз ету сапасы оны жаңғырту мүмкіндігі тұрғысынан келесі көрсеткіштермен бағалануы мүмкін:
- бағдарламаны жаңғырту үшін талап етілетін жұмыс көлемі (икемділік);
- берілген функциялардың орындалуын тексеру бойынша жұмыс көлемі (тексеру мүмкіндігі);
- жұмыс істеп тұрған бағдарламаларда қателерді табу бойынша жұмыс көлемі (қалпына келтіру мүмкіндігі).
8. Қауіпсіздік көрсеткіштері
Қауіпсіздік көрсеткіштері қызмет көрсету, тасымалдау және сақтау кезінде адамның және басқа да объектілердің қауіпсіздігіне кепілдік беретін бұйымның қасиеттерін сипаттайды.
Қауіпсіздік көрсеткіштерін номенклатурасын ЕҚСЖ (Еңбек қауіпсіздігі бойынша мемлекеттік стандарттар жүйесі)стандарттар талаптарына сәйкес белгілейді .
Адамның қауіпсіз жұмысының, техникалық құралдарды пайдалану қауіпсіздігінің негізгі көрсеткіштері:
- белгілі бір уақыт ішінде адамның қауіпсіз жұмыс істеу ықтималдығы;
- қорғаныс құрылғыларын іске қосу кезіндегі жылдам әрекет;
- адамның жанасуы мүмкін ток өткізгіш бөліктерді оқшаулау кедергісі;
- жоғары вольтты шынжырлардың электрлік беріктігі;
- блоктау және авариялық сигнал беру тиімділігі және т. б.
9. Стандарттау және унификациялау көрсеткіштері
Стандарттау және унификациялау көрсеткіштері өнімнің стандартты, унификацияланған және бірегей құрамдас бөлшектермен қанықтығын, сондай-ақ оны ұқсас мақсаттағы басқа бұйымдармен салыстырғанда унификациялау деңгейін сипаттайды. Құрамдас бөліктер деп бөлшектерді немесе ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.