Мектеп оқушыларының әлеуметтік тәрбиесінің дамуын диагностикалау



Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:   
Мектеп оқушыларының әлеуметтік тәрбиесінің дамуын диагностикалау
Н. Төлегенова,
І. Жансүгіров атындағы Жетісу Мемлекеттік университеті,
Г.М. Бимолданова,
№17 орта мектеп
Әдетте оқушылардың мектептегі өмірі ұйымдастырылған және жүйеленген.
Үйде де оның орындайтын нақты міндеттері бар, ол үнемі бақылауда. Ал
өзіндік ерекшеліктерімен шиеленіскен бейберекет мектептен тыс ортада бала
өзін міндетсіз, бақылаусыз сезінеді. Сондықтан, шағын аудандағы жағдайды
ескере отырып, баланың бос уақытын бақылауға алған жөн. Ол үшін арнайы
әлеуметтік тәрбиелік жүйені ұйымдастыру қажет.
Әлеуметтік тәрбиелік жүйе дегеніміз – тұлғаның рухани - адамгершілік
шығармашылық дамуын қамтамасыз ететін әлеуметтік шындық құрауыштарының
жиынтығы. Қазіргі мектеп тәжірибесінде көбіне екі жүйе: оқушылардың оқу
әрекеті мен мұғалімдердің әдістемелік жұмыстарын қамтитын дидактикалық жүйе
және әдетте, оқудан тыс тәрбиелік іс-шаралар деп түсінетін тәрбие
жұмыстарының жүйесі жүзеге асырылады. Көп жағдайларда бұл екі жүйе қатар
жүреді. Кейде олар бір-бірімен қабысады әрі біріктірілген жағдайда оқушы
тұлғасының қалыптасу үрдісі неғұрлым қарқынды болатындығы күнделікті
тәжірибеден айқын байқалады.
Мектептерде әлеуметтік педагогтың қызметі қажет екендігін өмір
дәлелдеп отыр. Балалардың әлеуметтік мәселелерін шешуге мұғалімнің уақыты
жетпейді. Сондықтан, эксперимент ретінде әлеуметтік педагог Талдықорған
қаласының №17 орта мектебінің шақырылып, оқушылардың әлеуметтік тәрбиесінің
дамуын диагностикалау ұсынылды. Әлеуметтік педагог сынып жетекшісімен
бірігіп оқушылардың әлеуметтік тәрбиесін анықтау үшін арнайы бағдарлама
құрып зерттеу жұмысын ұйымдастырды.
Әлеуметтік педагог жанұялық бос уақытты дұрыс ұйымдастырудың, яғни
баланың эстетикалық сезімдерін, рухани құндылықтарыноятудың мүмкіншіліктері
мол екендігін айтты. Солардың бірі – жанұялық туризм. Оған серуендер,
туристік жорықтар, экскурсия, саяхат жатады. Осындай демалыстарда ата –
аналар өздерінің балаларын жаңа қырдан көріп, жақсы түсіне бастайды.
Тәжірибе ретінде, жоғарыда аталған мектепте оқитын үш баланың ата –
аналарына аптасына екі рет балаларын бассейінге бірге жүзуге апарылуы
ұсынды. Таңдап алынған балалар есімдері: Айбарша (2-сынып), Анвар (3-
сынып), Санжар (4-сынып). Бассейн қаладағы Өркен спорт кешенінде
орналасқан. Екі ай бойы, аптасына екі рет бір мезгілде ата – аналар
балаларын жүзуге әкеліп жүрді. Соңында өздері де жүзуге бел буды. Ата –
аналардың бұл идеясы балаларды өте ынталандырды. Осы ұйымдастырылған
тәжірибенің нәтижесінде үш жанұяның балалары достасып, бассейіннен
қалмайтын болды.
Ата – аналардың бала тәрбиесіне деген көзқарасын анықтау үшін 2-А
сыныбындағы әр оқушының ата – анасына төменгі сұраққа ұқсас тағы да бірнеше
сауалнама толтырып әкелу тапсырылды:
Сіздің балаңызға қандай жағымды қасиеттер тән?
А) ұқыптылық; ә) әдептілік; б) отаншылдық; в) еңбексүйгіштік; г)
тәуелсіздік.
Нәтижесінде, ата-аналардың көпшілігі, күткеніміздей, баласының
әдепті, ақылды, білімді болғанын қалайды екен. Сонымен қатар, балалардың
жанұядағы қызметі негізінен үй жинап, дүкенге бару ғана шектелетіндігі
анықталды. Осыған байланысты балалар және олардың ата-аналарымен әңгіме
жүргізіп, баланың отбасында түрлі жұмыстарды істеп үйренуі қажет екені
түсіндірілді. Ал балалардың бойындағы жағымсыз қасиеттердің 90% ұмытшақтық
екен. Сынып жетекшісі балалардың есте сақтау қабілеттерін жоғарылатып,
күнделікті өмірлерін бір тәртіпке бағындырып жүруге үйретуі тиіс. Бала
тәртіпке бейімделсе ұмытшақтықтан арылуы мүмкін.
2А сыныбындағы оқушылардың даму диагностикасын бастар алдында
әлеуметтік педагог сол сыныптың әлеуметтік тәрбиелік деңгейін жан-жақты
зерттеді. Ол үшін түрлі әдістер мен тәсілдер қолданды. Жалпы сыныптың
көрсеткіші төмендегідей:
-Идеал-Идеалға қайшы - 0,3 балл
-Оқушының тәрбиелік деңгейінің көрсеткіші картасы - 3,6 балл
-Мен қайдамын? - 8,0 балл
-Іс-әрекет барысында талдау - 2,0 балл
-Сен тез тіл тапқышсыңба? - 5,0 балл
-Оқушылардың өмірлік маңызды күш-қуаттарының қалыптасуы
Деректерді алудың эмпирикалық негізгі әдістері деп бақылау, әңгіме
және экспериментті айтуға болады. Сонымен қатар жиі қолданылатын
сауалнамалар, сұқбат-пікірді, сұрақ-сауалнамалар, тесттердің мақсаты –
тұлғаның балгілі бір сапасын, қоғамдық пікірді және бір нәрсеге оқушының
қатнасын айқындау, тәрбие жұмысының түрлі формасы үшін түрлі материал
жинау, сондай-ақ әр тәрбиеленушінің өзіндік ерекшелігін зерттеу. Оқушы
тұлғасын зерттеудің түрлі әдістері бар.
Аяқталмаған тезис әдісі аталған мектептің 2А сыныбында 2006 жылғы
сәуір айының 12 күні жүргізілді. Тезисті аяқтауға 30 минуттай уақыт
берілді. Нәтижесін былай қорытындылауға болады: сыныптағы 19 баланың 12-сі
жанұяны ең бірінші орынға қоятыны анықталды. Ал екі бала- достарды, 1 бала
– денсаулықты жақсы өмір деп есептейді. Сынып оқушыларының патриоттық
сезімі жоғары деуге болады, бос уақыттарын ойнауға, кітап оқуға арнағылары
келеді; яғни осыған байланысты ойындар және сыныппен кітапханаға баруды
ұйымдастырып отыру керек. Балаларды қуантатын жағдайға келсек, көпшілігі
бестік баға алса қуанады екен, кейбіреулеріне жанұямен бірге, ал біреуі
тәтесі келсе қуанады екен. 5 бала мейрамдарда қуанады. Мен елдердің ...
дегеніне келіспеймін деген тезисті 5 бала біреудің айтқанымен
жүрмейтіндігін білдіртті, яғни олар лидер бола алады. Қалғаны басқаның
сөзімен келісе бермейтінін айтты. Отбасындағы қаражат, рухани байлықтар
баланың мінез-құлықтың қалыптасуына әсер ететіндігі бәрімізге мәлім.
Сондықтан бұл тестті әлі де зерттеп, тиісті шаралар жасай отырып, баланың
ойында ауытқушылықтар байқалса дұрыс жолға қою қажет.
Оқушының өзіндік бағасының деңгейін бақылаудың да маңызы зор және оны
анықтаудың әдістері де әртүрлі болып келеді. Оқушының өзіндік бағасының
деңгейін бақылау үшін Идеал-Идеалға қайшы атты әдісті жүргізуге болады.
Мысалы: Оқушыларға 60 әртүрлі қасиет жазылған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Эмоциялар мен сезімдердің дамуы бастауыш сынып оқушыларының сәтті адамгершілік тәрбиесінің шарты ретінде
Ұлттық рухани - адамгершілік құндылықтар
Болашақ дене шынықтыру мұғалімдерінің кәсіби іскерліктері мен дағдыларын қалыптастыру
Мұғалімдерді кәсіби қызметке даярлауды теориялық тұрғыдан негіздеу
Оқу-тәрбие процесін ұйымдастыру формалары және оларға ғылыми- әдіснамалық сараптама
Бала тәрбиесінде отбасына әлеуметтік - педагогикалық көмек көрсету
Мектептегі әлеуметтік жұмыс технологиясы
Жасөспірімдерде моральдық - адамгершілік қасиеттердің қалыптасу деңгейін диагностикалау
Мектеп оқушыларын адамгершілікке тәрбиелеу процесінің мәні
Мектеп оқушыларына адамгершілік тәрбие беру процесі
Пәндер