Жүккөтергіш крандардың классификациясы мен міндеті

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

ЖҮККӨТЕРГІШ ҚҰРЫЛҒЫЛАР

9.1.
9.1.
ЖҮККӨТЕРГІШ ҚҰРЫЛҒЫЛАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ ЖӘНЕ МАҚСАТЫ

Жүккөтергіш операциялардың механизациясы жұмысшалрдың еңбегін жеңілдете ғана қоймай, сонымен қатар оның өнімділігін арттырады. Слесарлық-құрастыру жұмыстарын атқарған кезде, массасы 18 кг асатын денелерді көтеру-тасымалдау құралдары арқылы тасымалдау жəне орнату жөн. Құрастыру цехтері мен учаскелер еңбекті көп қажетсінетін қол жұмысын кеміту мақсатында көтеру- тасымалдау жаюдықтарымен қамтамасыз етілуі қажет.
Жүкті көтеру, түсіру мен тасымалдау үшін арналған жабдықтар. Жүктерді көтеру, түсіру жəне тасымалдауды такелаж жұмыстары деп атайды. Бұл жұмыстарды орындау үшін əртүрлі жабдықталу қолданылады: көтергіш кран, жүкарба (лебедка), аспалар (таль), жүк көтергіштер (тельферлер), домкраттар, блок құрсаулары, полиспаттар, жүккөтергіш жабдықтарды орналастыру құрылғылары.
Жүккөтергіш крандардың классификациясы мен міндеті. Құрастыру жұмыстарын жүргізу барысында консолды қыстырма айналатын кран мен электрлі арқалық-кран өте жиі қолданады.
Консолды қыстырма айналатын кран (9.1 сурет) өндірістік бөлменің едені мен қабырғасына орнатылатын арнайы таған - қарнаққа орнатылады. Бұндай жабдықтың негізгі түйіні жүктің кқтерілуін қамтамасыз ететін қол жетекті жүкарба 1 болып табылады. Кран жебесі шығымының өзгеруі арбаның 3 көлденең арқалық бағыттаушылары бойынша қозғалысының арқасында жүзеге асырылады. Арбаның 3 қозғалуы қолмен арқан 4 тарту арқылы жасалады. Арқан шынжыр көмегімен қолмен бұрылатын шынжырлы доңғалаққа 2 қосылған.
Электрлі арқалық-кран (9.2 сурет)операцияаралық цех ішкі көлік қатарына жатады жəне құралдар мен құрылу бірліктерінің бір жұмыс орнынан екінші жұмыс орнына тасымалдау үшін қолданылады.
Арқалық кран трансмиссиялық валмен 11 бірігіп, ортасында электр қозғалтқышы 3 жəне редуктор 4 орналасқан металл

фермасынан 2 тұрады. Вал тістік берілістер арқылы рельстерге 12 орналасқан темірболат арқалықтарын орнатылған жетекші доңғалақтарға 1, айналым береді. Ферманың астыңғы жағында үш қуат сымдары мен тельфер 1 қозғалатын қоставрлы арқалық бар. Тельфердің ішкі жағына жүк ілгекті 8 жүккөтергіш сым арқан 7 оралған барабан орнатылған. Жүк 9 тасымалы барысында арқалық кранды басқару дистанциялық пульт арқылы жүзеге асырылады (суретте көрсетілмеген).
Жүкарбалардың классификациясы мен міндеті. Жүктерді тасымалдауға арналған жүкарбалар (9.3 сурет) қол жетекті жəне механикалық жетекті бола алады. Барлық жүкарбалар жүктін еркін түсуін болдырмайтын тежеуіш құралдарымен қамтилған.
Қол жетекті жүкарба (9.3 суреті) жетеккүштермен 2 біріктірілген табаннан тұрады. Тұтқа 5 айналымы тістік берілім 4 арқылы барабанға 3 беріледі. Көтерілген жүк еркін түсуден тіреуіш механизмының 6 көмегімен ұстатылады.

`
0.1 сурет. Ауыспалы шығым мен қол жете кші консолды қыстырма айналатын кран:
1 -- жүкарба; 2 -- шынжырлы доңғалақ; 3 -- арба; 4 -- арқан

0.2 сурет. Электрлі арқалық кран:
1 -- жетекші доңғалақтар; 2 -- ферма; 3 -- электр қозғалтқышы;
4 -- редуктор; 5 -- қуатты электрлі жетек; 6 -- қоставрлы арқалық; 7 -- сым арқан; 8 -- жүк ілгек; 9 -- жүк; 10 -- тельфер; 11 -- трансмиссиялық вал; 12 -- рельстер

Механикалық жетекті жүкарба (9.3б сурет). Механикалық жетегі əдетте электрлі болады. Олар жүк көтеру механизмдерінде жеке немесе такелажды құралдар жиынтығына кіретін монтажды полипласттармен бірге қолданыла алады. Монтажды жүкарбалар электромагнитті тежеуішпен қамтылған. Оны электр қозғағыштың шынжырына төмендегідей енгізеді: қозғағышты қосу кезінде тежеуіш қалыптары тежеуіш дискін босатып, ал тоқтату кезінде - берілім жүйесін түгел тоқтатады.
Осындай жүкарба барабаннан 7, редуктордан 11, тежеуіштен 10 жəне электр қозғағышынан 9 тұрады. Жүкарбаның барлық механизмдері бір көтергіш жақтауына 8 бекітіледі.
Аспалар мен тельферлердің классификациясы мен міндеті. Аспалар массасы төмен құралдар мен түйіндері көтеру, түсіру жəне тасымалдау үшін қолданылады. Аспаларды көбінесе жүккөтергіш крандар немесе басқа жүккөтергіш құралдарды пайдалану қиын болманда немесе тіпті пайдалану мүмкіндігінің болмау кезінде қолданылады. Жетекші механизмнің құрылысына байланысты төрткілдешті, тістегерішті жəне иінтіректі аспалар ажыратылады.
Төрткілдешті аспа шынжырлы жұлдызшамен біртұтас құйылған болат төрткілдешті доңғалақтан тұратын көтеру механизмі орналасқан құрсаудан тұрады. Шынжырлы жұлдызша жүк шынжырының тігінен қозғалысын қамтамасыз етеді.

0.3 сурет. Қол жетекті (а) жəне механикалық жетекті (б) жүкарбалар:
1 -- табан; 2 -- жетеккүш; 3, 7 -- барабандар; 4 -- тістік берілім; 5 -- тұтқа; 6 -- тіреуіш механизмі; 8 -- жақтау; 9 -- электрлік қозғағыш; 10 -- тежеуіш; 11 -- редуктор

Шынжырлы жұлдызшаның қозғалысы бұрамдықпен реттеледі. Аспалар үшін тілімді немесе пімірімделген жүк шынжырлары қолданылады. Бұндай аспалардың жүккөтерімділігі 100 кг дейін барады. Көтеру биіктігі, əдетте, 3 метрден аспайды. Бұрамдық жетекті аспаның (9.4 сурет) құрылымы төменде көрсетілген. Жүк тілімді шынжыр 8 бұрамдық доңғалақтың 4 жұлдызшасында 2 орналасады. Аспа тілімнің 7 остік кернеуінен іске қосылатын дисктік немесе конустық тежеуішпен 1 қамтылған. Бұрамдықтың айналуы, яғни бұрамдық доңғалағының жұлдызшамен айналуы жетекті шынжырмен 6 шынжырлы жетекті доңғалақ арқылы жүзеге асады. Аспалар жұмыс орындарында ілгектің 3 көмегімен асылады.
Тістегерішті аспа ішінде жүк шындырының жұлдызшасы, жетекті планетарлық тістегерішті механизмі жəне дисктік тежеуіш орналасқан корпустан тұрады. Жетекті білікте жетеккүш жұлдызшасы орналасып,
бұранда ойықты төлкеге жүк шынжырының жұлдызшасы мен жүктің еркін түспеуін қамтамасыз ететін тіреуіш доңғалағы орналасқан.

0.4 сурет. Аспа:
1 -- тежеуіш; 2 -- жұлдызша; 3 -- ілгек; 4 -- бұрамдық доңғалақ; 5 -- жетекті доңғалақ; 6 -- жетекші шынжыр; 7 -- бұрамдық; 8 -- тілімді жүк шынжыры

Жетеккүш жұлдызшасының айналуы барысында бұранда ойығы арқылы көтерілу жағына ауысуы кезінде, ол тіреуіш доңғалағымен əрекеттесіп, оның айналуына əкеледі. Жетекті біліктің айналуы планетарлық редуктор арқылы жұк шынжырының жұлдызшасына беріледі. Жүкті түсіру кезінде жетеккүш жұлдызшасы бұранда ойығы арқылы кері жаққа жылжып, тіреуіш доңғалағын босатады.
Иінтірікті аспа шынжырмен байланған қуатты жылдымайтын түйіннен, екі ілмектен жəне жетекті тұтқадан тұрады. Аспаны жұмыс орнында жоғарғы ілмекке асып қояды. Жүкті көтеру немесе түсіну

тұтқаны тербету арқылы жүзеге асырылады. Аспаның жүкті көтеруден мен түсіруге ауыстыруы тұтқа корпусына енгізілген арнайы фиксатордың көмеімен жүзеге асырылады.
Жүктің көлденең бағытта қозғалысының қажеттілігі туындаған жағдайда аспаны монорельстік арбадағы траверске 6 ілмекпен (сурет 9.4) асады.
Тельферлерді (сурет 9.6) электрлік жетекпен шығарады. Тельфер жүк арқанды барабаннан 3, редуктор мен ернемек электр қозғағыштан 6 тұрады. Тельфердің жүк көтерімділігі əдетте 5 тоннадан аспайды. Тасымалданатын тельферлер бөлек электр жетегі бар механизмделген арбаға 1 бекітіледі. Арба монорельстік жолдын 2 бойымен жылжи алады. Тельфер жұмысын бақылау тельфер корпусына иілгіш кабельге 5 асылған дистанциялық пульт 4 арқылы жүзеге асады.

0.5 сурет. Монорельстік арба:
1 -- тілімді жүк шынжыры; 2 -- доңғалақ; 3 -- ось; 4 -- бүйір қаптамасы;
5 -- түтік; 6 -- траверса; 7 -- жетекті доңғалақ

0.6 сурет. Тельфер:
1 -- арба; 2 -- монорельтік бағыт; 3 -- арқанды барабан; 4 -- басқару пульты; 5 -- иілгіш сым; 6 -- электр қозғалтқышы

Домкраттардың классификациясы мен міндеті. Домкраттар қарапайым жүккқтергіш механизмдерінің қатарына жатады, олар құралдар мен түйіндерді аз биіктікке көтеруді, түсіруді жəне көлденең тасымалдауды көздейді. Басқа жүккөтергіш жабдықтарға қарағанда, домкраттар жүкті төменнен көтереді.
Әрекет ету ұстанымдары мен құрылысы бойынша домкраттар бұрандалы, тісті білеулі жəне гидравликалық болып үш түрге бөлінеді. Бұрандалы домкраттар (9.7 сурет) көтерілген жүкті кез келген залыпта ұстап, оны баяу түсіруі мүмкін. Домкраттың қозғалғыш бұрандасының көтерілу бұрышы 4...5° құрайды. Бұлкөрсеткіш жүктің көтерілуімен мен түсірілуі барысында өзін-өзі тоқтатуды қамтамасыз
етеді.
Бұрандалы домкраттардың құрылысы қарапайым болғанмен, олар өте берік құрал болып саналады. Домкрат бастиекті 4 бұрандадан 2,

сомыннан 3 жəне корпустан 1 тұрады. Бастиектен төмен қарай, бұранданың өзегінде, бұранданың айналымын қамтамасыз ететін тұтқа 5 орналасқан.
Бұрандалы домкраттың жүк көтерімділігі 1 тоннадан 20 тоннаға дейінгі массаны құрайды.
Төрткілдеш домкраттар (9.7,б сурет) жүктің көтерілуін домкрат ішіндегі тасымалданатын тісті білеу арқылы жүзеге асырады. Құрылымы бойынша иінтіректі-тістібілеулі жəне тістібілеулі-тісті домкраттар болып екіге бөлінеді. Төрткілдеш домкраттардың жүккөтерімділігі 15 тоннаны құрайды. Төрткілдеш домкраттың корпусы 7 жайма болаттан жасалды. Оның ішінде жоғарыда сүйеніш бастиегімен аяқталатын тісті төрткілдеші 8 бар. Жүкті көтеру барысында тұтқаның 10 қозғалысы тісті доңғалаққа 6 беріледі. Көтерліген жүк еркін түсуден тіреуіш механизмдерінің көмегімен ұсталады (суретте көрсетілмеген).

0.7. сурет. Бұрандалы (а), төрткілдеш (б) жəне гидравликалық домкраттар (в):1, 7 -- корпустар; 2 -- бұранда; 3 -- сомын; 4 -- бұранда бастиегі;
5, 10 -- тұтқалар; 6, 9 -- тістік доңғалақтар; 8 -- тістік төрткілдеші; 11 -- иінтірек; 12 -- плунжерлік сорап; 13 -- гидравликалық сұйықтық резервуары; 14 -- мікбас; 15 -- цилиндр; G -- жүк массасы

Гидравликалық домкраттар (9.7, в сурет) жұмыс сұйықтығын сорап арқылы жұмыс цилиндріне сықау ұстанымына негзіделіп жұмыс істейді. Жұмыс мікбасының үлкен аумағына əсер етіп, сұйықтық жүктерді көтеруге қолданылатын айтарлықтай күшті тудырады.
Гидравликалық домкраттар 750 тоннаға дейін жететін үлкен жүккөтерімділікпен ерекшеленеді.
Мікбасты гидравликалық домкрат цилиндрден 15, мəкбастан 14 жəне иінтірікпен іске қосылатын плунжерлік сорап 12 орналасқан гидравликалық сұйықтық үшін резервуардан 13тұрады. Сораптың жұмысы барысында, сұйықтық цилиндрге беріліп, мікбасты жүкпен бірге көтереді.
Жүктерді көтеру мен тасымалдауға қолданатын қосымша құралдарлың құрылымы мен міндеті. Бұндай құралдарға бұрғыш блок пен блоктык құрсау жатады.
Бұрғыш блоктар мен блоктык құрсаулар жүк көтеру құралдарында оны көтеру мен тасымалдау барысында бекіту үшін қолданылады. Бұрғыш блоктарарқан қозғалысының бағытын бір немесе екі блокты пайдалану салдарынан өзгертуге мүмкіндік береді. Арқанды блоктарда бекітудің ыңғайлылығы үшін, оларды қайырмалы бетпен (9.8, а сурет), алынбалы сырғамен (9.8, б.) немесе алынбалы ілгекпен (9.8ғ в) жасайды.

0.8. сурет. Бұрғыш блоктар:
а -- қайырмалы бетпен; б -- алынбалы сырғамен; в -- алынбалы ілгекпен

0.9 сурет. Үштаған:
1 -- бағана; 2 -- ілгек; 3 -- таған

Жүккөтергіш құралдары орналастыру үшін аспаптар.
Аспаптар тұрақты жүккөтергіш құралдардың тапшылығы жағдайында үлкен көлемді өндірістік жабдықталуды құрастыру бойынша жұмыстарды жүргізу қажет болған жағдайда қолданылады. Осындай аспаптардың таңдауы тасымалданатын құралдар мен түйіндердің массасына байланысты. Бұл мақсаттардағы қолданатын аспаптардың ең қарапайымдары мен кең таралғандарына сүйеу, үштағандар мен діңгектер жатады.
Сүйеулер массасы 12 тоннадан кем жүктерді көтеру үшін қолданылып, ағаш бөренелерден жасалады. Олар төрт тағаннан, екі арқалық пен төрт қиғаштап қойылған тіректен жасалады. Арқалықтарға жүккөтергіш механизм бекітілген рельс орналастырады. Бөренелер мен арқалықтардың мөлшерлерін көтеретін жүктердің массасына байланысты анықтамалық кестелер бойынша таңдалады.
Үштағандар (9.9 сурет) массасы 3 тоннадан аспайтын жүктерді 2,5 метрден кем биіктікке көтеру үшін қолданылады. Үштағандар көбінесе металл құбырлары желісінен, сирек - ағаштан жасалады.
Діңгектер (9.10, а сурет) 50 тоннадан кем жүктерді көтеру үшін қолданылады. Діңгектерді өндірістік жабдықталуды құрастыру барысында крандарды қолдану тиімсіз немесе мүмкін емес жағдайларда қолданады.
Тік немесе берілген көлбеу жағдайында діңгектер сүйретпелер - керміктердің (9.10, б сурет) көмегімен ұсталады.

0.10 сурет. Діңгектің құрылымы (а) жəне орнату сызбанұсқасы (б):
1 -- фланец; 2 -- баған; 3 -- қаттылық қыры; 4 -- қос түйіндер;
5 -- қысқышты түйіндер

Керміктердің санын жұмыс жағдайлары н ескеріп, таңдайды, алайда олардың саны кемінде үш болуы керек.

9.2.
9.2.
ТАКЕЛАЖ ЖАБДЫҚТАРЫ МЕН ЖҮКТЕРДІ ТИЕУ
Такелаж жұмыстарында арқандар, шынж ырлар, жүкқармағыш құрылғылар мен матауыштар қолданылады.
Арқандар мен полиспасттардың түрлері мен олардың міндеті. Арқандар жүккөтергіш жаюдықтарда жетеккүш органдары ретінде жиі пайдаланылады. Органикалық талшықтарынан (кендір, мақта) жəне синтетикалық материалдардан жасалған арқандарды, əдетте, жүктерді

байлау немесе оларды жүккөтергіш механизмінің ілгектеріне жанастыру үшін қолданады.
Болат арқандардың классификациясы мен міндеті. Болат арқандар дыбыссыз жұмыс іспен, жүктерді үлкен жылдамдықпен көтеруге мүмкіндік береді. Оларды диаметрі 0,2...3 мм беріктігі жоғары болат сымнан жасайды.
Жүккөтергіш жұмыстарында қос еспелі арқандар қолданылады.
Сымдарды ширатып, болат білікке орайды.
Жүк арқанның құрылымы оны құрайтын тұтам саны мен тұтамның ішіндегі сымдар санымен анықталады. Арқанның құрылымы төмендегідей сандармен белгіленеді: 1 сан - арқандағы тұтамдар саны;
2 - тұтамдағы сымдар саны. Арқан тұтамдарының барлығында сымдардың саны бірдей болса (осындай арқан жиірек пайдаланылады), онда тұтам мен сымдар санына тиісті цифрлардың арасына х белгісін қояды. Арқанның өзегі болған жағдайында, цифрлерден кейін + белгісін, ал оның қасында өзектер санын анықтайтын цифр жазылады. Цифрлерден кейін жазылатын əріптер өзектің жасалған материалын анықтайды, мысалы, о.с. - органикалық өзек (органический сердечник), м.с. - металдан жасалған өзек (металлический сердечник). Мысалы, арқанның 6х36+1о.с. белгіленуі төмендегіні айқындайды:арқан алты тұтамнан тұрады, əрбір тұтам 36 сымнан тұрады, арқанның бір органикалық өзегі бар.
Арқанның жүккөтерімділігін оның мүмкіндігінше үлкен жұмыс кернекуі мен беріктік қорын арнайы кесте арқылы таңдайды.
Такелаж жұмыстары үшін қолданылатын болат ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.