Ветеринариялық рентгенологияның Қазақстанда даму тарихы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Ветеринариялық рентгенологияның Қазақстанда даму

тарихы

Висьбург университетінің физика мамандығы бойынша профессоры Вилгельм
Конрад Рентген 1895 жылдың 8 ші қарашасында Крукс-Гитторф түтікшесі арқылы
жоғары кернеулі электр тоғын өткізіп тәжірибе жасау барысында белгісіз бір
сәулені байқайды. Ол сәулені платина – синеродистік баримен көмкерілген
айнаның бетіне түсіргенде, онда жарқылдаған құбылыс пайда болған. Содан
В.К.Рентген жеті апта бойы осы белгісіз сәулені үздіксіз зерттеп,тек 1895
жылдың 28 желтоқсанында ең алғаш белгісіз жаңа сәуле туралы хабарлама
жазды. Содан бері бұл күн рентген сәулесінің ашылған күні болып саналады.
1896 жылдың 23 қаңтарында В.К.Рентген университетінің физика-дәрігерлік
қоғамында өзі ашқан белгісіз жаңа сәуле жайында баяндама жасайды. 1896
жылдың наурыз және 1897 жылдың мамыр айыларында Рентген Х-сәулесі туралы
мақала жазады, сөйтіп үш мақалада Рентген өзі ашқан Х-сәулесінің негізгі
қасиеттерін толығымен жазып қорытындылайды. Анатомия маманы Келликердің
ұсынысы бойынша бұл сәулені Рентгеннің атымен атайды.

В.К.Рентген осы ашқан жаңалығы үшін 1901 жылы бірінші болып Нобель
сыйлығының лауреаты атағына ие болды.

В.К. Рентген және әлемдегі ең алғашқы рентген суреті (В.К.Рентгеннің
жұбайының қолы)

Қазақстанда рентгенологияның дамуы 1923 жылдан бастауын алды. Сол жылы
Верный ( қазіргі Алматы) бірінші рет рентген аппараты орнатылды.1926 жылы
Қызылорда қаласында орнатылды.

Кеңес одағы мен Қазақстанның көптеген ғалымдары ветеринариялық
рентгенология ғылымына үлкен үлес қосты. Оның ішінде мал және құстың
минералдық зат алмасу құбылысының бұзылуын анықтауда Г.В.Домрачев,
И.Г.шарабрин, Н.З.Абжорин, Е.И.Липин, Е.Ф.Дымко, тыныс алу ағзаларының
ауруын анықтауда Г.В.Домрачев ,В.А.Липин, М.Т.Төрехина, Н.П.тихомиров ,
А.И.Бухтияров, Ә.Ермаханов, Ж.І.Қазиев және басқалар ауылшаруашылық
малдарының салыстырмалы рентген- анатомиясында Г.Г.Воккен, Ө.К. Есқожаев
бөгде заттардың орналасуы мен оның тереңдегін анықтауда А.А.Веллер,
Л.А.Крунтовский,сүйектің сынығы мен оның жіктемесін А.Л.Хохлов , П.П.
Андреев және басқалар, флюрография саласында Р.Мустакимов, Е.Ф.Дымко,
А.И.Бухтияров, Ж.І.Қазиев және басқалар болды.

Алматы зоотехникалық-малдәрігерлік институтының алғашқы рентгенолог
дәрігері А.П.Бертггрин 1937-1960 жылдар аралығында жұмыс атқарды. Ол тірі
қара малдарды рентгенологиялық зерттеуге арналған арнайы құрылғыларды
жетілдіру саласында жұмыстар жүргізеді. Клиникалық диагностика және
рентгенология кафедрасының меңгерушісі ( 1967-1992 ж.ж) профессор
Е.Ф.Дымконың жетекшілігімен 1970 ші жылдары ветеринариялық дәрігер
–рентгенолог А.Напалков (1961-1974ж.ж) М.Джапаров рентген сәулесінің
жануарлар ағзасына кері әсерін зерттеп, көптеген мақалалар жасады.

Қазақ ұлттық аграрлық университетінің ветеринариялық рентген кабинеті
меңгерушісі қызметін 1990 жылдан осы уақытқа дейін жоғары дәрежелі
ветеринар – рентгенолог, ветеринаря ғылымдарының докторы, Ж.І.Қазиев
басқарды. Оның ғылыми жұмыстары профессор Ә.Н.Ермахановтың жетекшілігімен
техногенді энзотия аймақтарындағы жануарлардың дентофлюроз ауруларының
жиілігі мен сүйек ұлпасының өзгерістерін зерттеу болды. Кейінгі жылдары
Ж.І.Қазиев рентген-контрасты заттардың ағзаға тигізетін кері әсерін
төмендету, бауыр мен көкбауыр ауруларының дифференциальді-диагностикасы
туралы ғылыми-зерттеу жұмыстарымен шұғылданды. Зерттеулер нәтижесінде жүзге
жуық ғылими мақалалар, патенттер мен әдістемелік нұсқаулар, монография
баспадан шықты. 2007 ж. Алғашқы қазақ тілінде шыққан Ветеринариялық
рентгенология оқу құралының авторы.

Қазиев Жамбыл Ізтлеуұлы

Қазіргі заманауи рентгендік құрылғылардың көмегімен рентген сәулесі
тек медецина мен ветеринария саласында ғана емес, сондай –ақ техниканың
салаларында: рентгендік дефектоскопия ( әр түрлі ақауларды, жарақаттарды,
қуыстарды анықтауда) рентгендік спектороскопияда (заттардағы электрондардың
күйлер тығыздығының энергия шамасы бойынша таралуын, химиялық байланыстың
табиғатын зерттейді), рентгендік астрономияда (ғарыштан келетін
рентгенсәулесінің көмегімен ғарыштық денелердің химиялық құрамы ғарышта
болып жатқан физикалық процесстер туралы деректер) сонымен қатар тамақ
өнеркәсібінде, криминалистикада, археологияда т.б. салаларда кеңінен
қолданылады.

Тест

Ветеринариялық рентгенологияның Қазақстанда даму
тарихы

1. Рентген сәулесі ашылған күн және жыл?
а) 1926 жыл 8 ақпан б) 1895ж 28 желтоқсан

ә) 1923 жыл 25 қараша в) 1895ж 8 қараша

2. Қазақстанда ең алғаш рентген аппараты қай қалада және қай жылы
орнатылыды?

а) Ақмолада 1920 жылы б) Қызылордада 1926 жылы

ә) Верныйда 1923 жылы в) Семейде 1928 жылы

3.Алматы зоотехникалық –малдәрігерлік институтының алғашқы рентгенолог
дәрігері кім ?

а) Ж.Қазиев б) Ә.Ермаханов

ә)А.Берггрин в)М.Джапаров

4.1990 жылы Қазақ ұлттық аграрлық университетінің ветеринариялық рентген
кабинетінің меңгерушісі кім ?

а) Ж.Қазиев б) Ә.Ермаханов

ә)А.Берггрин в) Е.Дымко

5. 1967-1992 ж.ж Клиникалық диагностика және рентгенология кафедрасының
меңгерушісі кім?

А) Е.Дымко б) М.Джапаров

ә) Ж. Қазиев в) Ә. Ермаханов

Рентген сәулесінің қасиеттері

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.