Сарымсақтың химиялық құрамы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Сарымсақ (Чеснок) -пияз тұқымдастарына жататын шөп тәріздес өсімдік. Отаны-Оңтүстік Шығыс Азия. Жабайы сарымсақ екі жылдық, ал шаруашылық мақсатында өсірілетін сарымсақ бір жылдық. Сарымсақтың дәмі ащы, иісі өткір. Оның себебі құрамындағы эфир майында жатыр. Ауызды сасытып жағымсыз иіс шығаратын да қасиеті бар. Сарымсақ көне заманнан бері мәдени өсімдік ретінде өсіріледі. Көне Египеттегі папирустардағы жазуларда сарымсақтар жайлы мәліметтер болған. Мысалы, әйгілі пирамиданы салушар сарымсақты тамақ ретінде пайдаланған. Сарымсақ жетіспей қалған кезде олар шу көтерген. Ал ертедегі Римдік император Нерон сарбаздардың батылдығын арттыру үшін оларға сарымсақ жеуді бұйырған. Сарымсақтың өнімі жер астында өседі. Жер құнарлы әрі жұмсақ болса, сарымсақтың көлемі де үлкен болады. Сарымсақтың өнімі бірнеше кішкене бөлікшелерден (тілшелерден) тұрады. Олардың сарымсақтың ұрығы ретінде егеді. Өсіп тұрған кезінде жапырағынан жебе тәрізді ұрықтанған бөлігі шығады. Оны майға қуыруға, тамаққа қосуға болады. Сол ұрықтанған гүлін дер кезінде суырып алып тастау қажет. Егер алынбаса, сарымсақ өсімдігінің барлық күші ұрықтануға кетеді де, жер астындағы өнімі дамымай, кішкентай болып қалады.

Сарымсақтың химиялық құрамы. Сарымсақ иісі жағымсыз болғанымен өте пайдалы. Ол жайлы жоғарыда аз да болса жаздық. Енді құрамына тоқталайық. Сарымсақтың құрамында B және C тобына жататын дәрумендер, магний, фосфор, йод, кальций, хлор, темір, марганец, мыс, көмірсулар А, В1, С, РР және тағы да басқа микроэлементтер бар химиялық зат. Басым бөлігі судан, көмірсулардан, одан кейін, ақуыздардан тұрады. Аздаған мөлшерде майлар болады. Солардың бірі эфир майы. Сарымсақтың құрамында табиғи екі антибиотик 15 түрлі зиянды бактерияларды құртады екен. Сарымсақтың өзіне тән иісі оны кескен немесе езген кезде пайда болатын күкірттің энзиматиялық қосылыстарының ыдырауынан туындайды. Сарымсақ бактерияға қарсы қосылыстарға, эфирлі майларға сонымен қатар бос радикалдардың әрекеттерінен қорғайтын тотықтырғыштарға бай.

2Сарымсақтың биологиялық құрамы
Сарымсақтың Өнімі жер астында өседі. Жер құнарлы әрі жұмсақ болса, сарымсақтың көлемі де үлкен болады. Сарымсақтың өнімі бірнеше кішкене бөлшектерден(тілшелерден) тұрады. Олардың сарымсақтың ұрығы ретінде егеді. Өсіп тұрған кезінде жапырағынан жебе тәрізді ұрықтанған бөлігі шығады. Оны майға қуыруға, тамаққа қосуға болады. Сол ұрықтанған гүлін дер кезінде суырып алып тастау қажет. Егер алынбаса, сарымсақ өсімдігінің барлық күші ұрықтануға кетеді де, жер астындағы өнімі дамымай кішкентай болып қалады. Сарымсақ ертеден-ақ суық тиіп ауырға адамдарға ем- дом жасау үшін пайдаланылды. Алайда, ол кезде сарымсақтың ауруға қарсы қалай күресетіндігі белгісіз болатын. Сарымсақтың сырын Израильдік Давид Мирельман есімді дәрігер ашты. Сондағысы, сарымсақ өзінің құрамындағы аллицин химиялық қосылысының арқасында адам бойындағы ауру туғызатын зиянды микробтарды өз бойына жұтып алуға бейім екен.
Күн сайынғы тамақта 10 - 15 гр. сарымсақ жеп тұру денсаулыққа пайдалы. Сарымсақ пияз (жуа) секілді ауызқуысымен асқазан жарасына зиянын тигізбейді. Осы қасиеті де оны пияздан маңыздырақ қылады.
Сарымсақ адам ағзасындағы зиянды майларды ерітеді, қан қысымын төмендетеді. Асқазан-ішек жолдарына, жүрек, талма ауруларына ем. Микробты болдырмайды, жараны тез жазады, ауруды басады, ішекқұрттарды жояды, қақырықты түсіреді. Сарымсақ қанды тазалайды, ол табиғи антибиотик болып табылады.
Сарымсақ өсіру технологиясы

Сарымсақ - өте қарапайым емес зауыт. Ол кез-келген топырақта және аз қамқорлықта өседі. Бірақ әдемі үлкен бастарды алу үшін, оны уақытында отырғызып, қажетті орынды таңдап, басқа да нюанстарды ескеру қажет. Сондықтан, қандай сарымсақ өсірілетінін қарастырайық.

Сарапшылар мынадай ұсынымдар береді:

Жақсы жарықта сарымсақ орынды таңдаңыз. Сіз көгалдарды көгалдандыруға болмайды. Судың жиналуы бөлшектердің ыдырауына әкеледі.
Бұршақ, қырыққабат, редис, қиярдың бұрын пайдаланған төсек-орындарын пайдалану ұсынылады. Және картоп өсетін сол учаскелерді алудың қажеті жоқ. Жақында пияз, сарымсақ өсіру үшін қолданылған жерлерді пайдаланбаңыз. Бұл прекурсорлар ұсынылмайды, бұл кірістіліктің төмендеуіне әкеледі.
Берілген мәдениеттің сол аймағында қатарынан бірнеше рет отырғызбау керек. Бұрынғы орындарды пайдалану тек 4 жылдан кейін ғана рұқсат етіледі.
Отырғызбай тұрып, жерге тыңайтқышты енгізіңіз. Сіз герметикалық көңді немесе компостты пайдалана аласыз.
Отырғызу үшін үлкен шамдарды таңдаңыз. Тістерді мұқият бөліп тастау керек және қандай да бір жолмен тазаланбау керек. Зақымдалған түйнектерді қолдануға болмайды.
Жоспарланған отырғызудан 1 апта бұрын қазу ұсынылады. Сарымсақ жаңа топыраққа отырғызбауы керек. Олай болмаған жағдайда, жердің жауын-шашынының нәтижесінде шамдар терең отырғызылады.

Мұндай ұсыныстар сізге тамаша егін жинауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, оларға байланысты, сарымсақ өсіру сізге үлкен қиындық тудырмайды.

Сарымсақ сорттары

Ашық топыраққа арналған культиварлар 3 топқа бөлінеді:

қыста nestrelkivshihsya;
қысқы жебелер;
нестрелкиусчихсаның құдықтары.

Оларды толығырақ қарастырайық.

Қысқы сорттар ерте піседі. Олар мол дақылдармен ерекшеленеді, үлкен тістері мен бастары бар. Алайда ұзақ уақыт сақтауға арналған мұндай сарымсақ жарамайды. Ол пісіруге немесе мариналауға және консервілеуге арналған дәмдеу ретінде пайдаланылады.

Қысқы түрлерге мыналар жатады:Жарма сорттары әлдеқайда жақсы сақталады. Дегенмен, олар арнайы сақтау шарттарын талап етеді.

Қысқы сорттарды отырғызуға дайындық

Өсімдік материалын да, құнарлы топырақты да қамдаулары керек. Тек осы жағдайда сіздің сарымсақты егістің бай егінін әкеледі. Ашық жерлерде мұндай сорттар аяз басталғанға дейін 35-45 күндері отырғызды. Бұл қыркүйектің соңы - қазан айының алғашқы күндері.

Бірақ сарымсақтарды отырғызу алдында егістік алқабын мұқият дайындау қажет:

Үлкен шамдарды таңдаңыз. Қондырмас бұрын оларды бөліңіз.
сарымсақ тек 2-3 тістері бар болса, содан кейін шам, өсіру үшін қолайлы емес.
Әр 3-4 жылда көгалдандыру материалы жаңартылуы керек.
О тырғызу үрдісіне дейін 12 сағат ішінде өсімдік материалын өңдеу керек. Осы сарымсақ үшін мыс сульфаты (1%) немесе калий перманганаты әлсіз шоғырланған ерітіндісіне малынған.
Егінді отырғызу алдында егу материалын 8-10 сағат ішінде 40-42 градус температурада қыздыру ұсынылады. Бірақ бөлме жақсы желдетілуі керек.

Қысқы сарымсақ өсіру - топырақтың алдын-ала дайындалуын білдіреді:

Сарымсақ әлсіз түбірлік жүйемен сипатталады. Ол топырақтың жоғарғы қабатында орналасқан. Сондықтан, отырғызу үшін құнарлы бейтарап топырақ таңдау.
Сарымсақ, жоғарыда айтылғандай, төменгі жерлерде отырғызылмайды. Алайда, бұл қар бетіндегі жел zduye ретінде қолайлы биіктігі емес, және бұл мәдениетін мұздатқыш әкеледі.
Мәдениет үшін ең қолайлы - суюк тәрізді топырақ. Топырақтың дайындалуы отырғызудан 7-10 күн бұрын басталуы керек. Сюжетті қазып бастаңыз (тереңдігі 25 см) . Барлық арамшөптерді алып тастағаннан кейін топырақты ұрықтандыру қажет. 5. 6 кг суперфосфат - 30 г калий тұзы - 1 м ² бір 20 г макияж зең (жоқ жаңа піскен көң) жер. 1-2 күн ішінде топырақ аммиак нитратымен ұрықтандырылады, 1 м² 10-12 г арақатынаста қолданылады. Ал топырақты құйыңыз. Фильмді жоғарғы жағымен жабыңыз.

Өсіру ережелері

Сарымсақ өсіру технологиясы өте күрделі емес.

Бірақ мұнда мамандардың кеңесін тыңдау керек:

Ауыл шаруашылығы дақылдарын себу топырақ температуралық режим Бұл мәдениет құқығы уақыт қалыпты тамыр жүйесін құру басқарылатын таңдау маңызды болып табылады 12-15 ° С болады уақытта басталады. Тек осы жағдайда ғана бай егінге үміттене аласыз.

Көктемгі сарымсақ дайындау ерекшеліктері

Енді сарымсақты отырғызу мен қамқорлықтың қарқындылығын қарастырайық. Сарымсақ өсіру алаңын мұқият дайындау және көгалдандыру материалын таңдау арқылы бастауы керек. Ерте көктемде сарымсақ өсіру басталады. Ашық жерде өсіру себудің алғашқы күндерінде (сәуірдің алғашқы онкүндігінде кешіктірмей) отырғызылады. .

Төмендегі кенестер сарымсақ ұрығын дұрыс дайындауға көмектеседі.

1. Жарма сорттарының тістері өте көп. Ішкі бөлшектердің дән сапасы сырттан қарағанда әлдеқайда нашар. сондықтан көгалдандыру үшін орташа лобтарды қабылдамау ұсынылады.

2. Сарымсақ наурыз айында 20 температура диапазонында қыста сақталуы тиіс. Содан кейін бұл зат 2-3сағ ішінде суға батырылады. Ылғал тістер салқын жерге ауысады. Олар кішкене қабатпен беткі қабатта болуға және жоғары матамен жабу керек. Жерге отырғызу кезінде тістің шамамен 2-5 см тамыры болуы керек. Сарымсақтың осы түрлеріне арналған пісіру қыста сияқты болуы керек.

Қалай қолдану керек?

Сарымсақты негізі шикідей жеген пайдалы. Сарымсақтың өткір иісін артынан алманы, жалбыз жапырақтарын, немесе балдыркөкті шайнау арқылы немесе сүт ішумен кетіруге болатындығы айтылады. Швецияда балалар мектепке барарда сарымсақ жегізу қалыпты әдетке айналған. Өйткені, бұл балаларды мешеулікке ұрынудан сақтайды деп біледі. Бүгінгі күні дәріханаларда сарымсақтың ұнтақтары мен арнайы дәрілері де халыққа тарауда. Мамандар күн сайынғы тамақта 10-15 гр. сарымсақ жеп тұрудың денсаулыққа пайдалы екендігін айтады.

3. Минералды тыңайтқыштардың күздік сарымсақ сорттарының өнімділігіне әсері.

Қазақ картоп және көкөніс шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты Сарымсақты аса құнды, қоректік құрамы жағынан бағалы көкөністердің қатарына жатады. Сарымсақ жуашықтары қайта өңдеу саласында үлкен сұранысқа ие. Қайта өңдеумен айналысатын кәсіпорындардын басқа қатардағы тұтынушылар арасында да көп қолданылады. Суыққа төзімді дақыл ретінде және салыстырмалы түрде алғанда ұзақ мерзімді сақтауға жарамды болғандықтан сарымсақ еліміздің барлық дерлік өңірлерінде өсіріледі және жыл бойына тағамға тұтынылады. Сарымсақ жуашықтарының құрамында көптеген дәрумендер (А, В1, В2, В6, Д, С және РР) түрлері, қанттар, эфир майлары, фосфор, калий, магний, мырыш және темірдің минералдық тұздары бар. Сонымен қатар адам ағзасына маңызды амин қышқылдарының 16-18 түрлері (лизин, лейцин, фенилаланин және т. б. ) кездеседі. Сарымсақ аскорбин қышқылына аса бай көкөніс. Сондай-ақ, сарымсақ жуашықтарының фитонцидтік, яғни емдік қасиеттері өте жоғары болып табылады. Қазақ тағамтану академиясының ұсыныстарына сәйкес, республикамыздың әрбір тұрғыны жылына орта есеппен 2 кг сарымсақ өнімін тұтынуы тиіс. Яғни, бұл көкөніс түріне деген ішкі нарықтың сұранысы 34 мың тонна шамасында. Қазақстанда сарымсақ дақылы 1 мың га көлеміндегі алқаптарда өсіріліп, олардан жыл сайын 12-15 мың тонна мөлшерінде жалпы өнім жиналады. Бұл мәліметтерден сарымсақ дақылының өндіріс деңгейі қажеттілікті қанағаттандырмайтыны байқалады. Бұл өз кезегінде сырттан сарымсақ өнімін тасымалдауға мәжбүрлейді. Нәтижесінде баға импортқа байланысты болып, тұрақсыз күйге ие болады. Көп жағдайда өнімнің құны қымбат болып табылады. Осы орайда өзіміздің республикадағы сарымсақ өндірісін жаңғырту, дамыту мәселелері туындайды. Осыны ескере отырып, Қазақ картоп жне көкөніс шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтының көкөніс-бақша селекциясы бөлімінің және көкөніс-бақша тектік қоры зертханасының селекционер ғалымдары сарымсақтың жаңа сорттарын сұрыптау бойынша, ал көкөніс өсіру технологиясы және тұқым шаруашылығы бөлімінің ғалымдары сарымсақ дақылын өсіру технологиясы бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізуде. Бүгінгі таңда ҚазККШҒЗИ сарымсақ дақылының 5 сортын сұрыптады. Олардың ішінде 3 сорт аудандастырылған: Заилийский (1955ж), Арман (1997ж), Ники (2012ж) . Ал тағы 2 сорт жаңадан сұрыпталып, мемлекеттік сортсынаққа берілді. Олар - Мерей (2011ж) және Алпамыс (2012ж) сорттары. Институттың тәжірибе танаптарында осы аудандастырылған және жаңадан сұрыпталған болашағы зор сорттарды өсірудің агротехнологиялары дамыған.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.