Ипотекалық несиелендіруді ұйымдастыру процессі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 66 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Бет

Кіріспе

Кіріспе:

1 Қазақстандағы ипотекалық несиелеудің теориялық негізі

1. 1 Ипотекалық несиелендірудің экономикалық мәні мен маңызы

1. 2 Екінші деңгейлі банктердегі ипотекалық несиенің формалары

1. 3 Ипотекалық несиелеудің ұйымдастыру-құқықтық негіздері

Кіріспе:

2 «АТФ БАНК» АҚ мысалында ипотекалық несиелеуді талдау

2. 1 «АТФ банк» АҚ қаржылық қызметінің экономикалық сипаттамасы

2. 2 Банк қызметіндегі қаржылық көрсеткіштері

2. 3 Банктегі ипотекалық несиені ұйымдастыру саясатын және қарыз алушының несие қабілетілігі

Кіріспе:

3 Қазақстанда ипотекалық несиені талдаудың проблемалары мен даму болашағы

3. 1 Екінші деңгейлі банктердің ипотекалық несиелендіру проблемалары және оны мемлекет тарапынан қолдау

3. 2 Ипотекалық несиені ұйымдастыру жүйесін жетілдіру

3. 3 Ипотекалық несиелердің қайтарылуын қамтамасыз ету жолдары

Кіріспе: Қорытынды

3: 63

Кіріспе: Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

3: 65

Кіріспе

Дипломдық жұмыстың өзектілігі. Қазақстан Республикасы экономиканың қаржылық секторының қазіргі даму кезеңі екінші деңгейдегі банктердің активінде ипотекалық несиелендірудің белгілі бір ұлғаю үлесімен мінезделеді. Сонымен қатар ипотекалық өнімнің дамуы сапалы орынды иеленеді, құрылысты және үйді сатып алуда алғашқы төлемді төлеу арқылы несиенің мерзімі мен пайызы бойынша топтастыруға және коммерциялық мүлікті жөндеуге, жаңартуға болады.

Азаматтарды жылжымайтын мүлікпен қамтамасыз ету әрбір дамыған және дамып келе жатқан мемлекеттердің маңызды мәселесі болып табылады. Қазақстанда қазіргі уақытта бұл мәселелер өте маңызды - жаңартуды қажет ету мен ескірген тұрғын қорын иелену және салынған үйдің жеткіліксіздігі.

Әрбір жанұяның бірінші талғамы өзінің меншік баспанасын алу. Қазақстанда көптеген ипотеканы несиелердің жоғарлау арқасында өздерінің пәтер мәселелерін шешеді.

Бүгінгі таңда Қазақстандағы ипотека өзін қозғалмайтын мүлікті сатушыларды және сатып алуды, банктерді, бағалау агенттігін сақтандыру және құрылыс мекемелерін қоса отырып қатынастың дамыған жүйесін көрсетті.

Қазақстанның ипотекалық жүйесі жас болса да Қазақстан Республикасының Президенттінің «Қазақстанның мүлігі туралы» үкіміне осы жылы шамамен 9 жыл толды. Қазіргі таңда ипотекалық несиелендірудің пайыздық мөлшерін қайта қаржыландыру жүйесі және т. б. сияқты түсініктер ел экономикасына толықтай енді. 5 жыл бұрын банк өкілдерінің мамандары ипотеканың даму перспективаларының қандай екенін және бұл жүйе болашақта не көрсететін білді.

Қазақстандық ғалымдардың пікірінше баспаналық ипотекалық несие - бұл баспананы қарызға алуға клиентке банкпен ұсынылған ақша құралдары. Клиент ұсынылған несиені қолданғаны үшін банкке пайыз төлеу қажет және ай сайын орнатылған келісім бойынша қарыз қаражаттарын мерзімінде қайтару қажет. Несие есебінде алынған баспана қарыз алушының атына тіркеледі және клиент ипотекалық несиені толық өтегенге дейін банк кепілдігінде болады. Бұл жағдайда ешқандай тәуекелдік болмайды. Сатып алушы банкке келіп несиені рәсімдегеннен кейін меншікке баспананы алады. Егер де несие берген банк шығынға ұшыраса және әртүрлі жағдайларда да азамат бұл баспананың иеленушісі болып қалады.

Тақырыпты зерттеудің дәрежесі. Қазақстандағы ипотекалық несиелеудің жағдайын зерттеу барысында ипотекалық несиенің қазіргі жағдайы, жеткен жетістіктері, проблемалары отандық және шетелдік экономистердің еңбектерінде жан-жақты қарастырылған. Екінші деңгейлі банктерде ипотекалық несиені ұйымдастыру жұмыстарына зерттеу жүргізген Ғ. С. Сейітқасымов Ғ. С., Мақыш С. Б., Ильясов К. К., Зейнельгабдин А. Б., Мельников В. Д., Рафалович Л. А., Долан Э. Дж., Шарипов К. А., Худяков А. И., Юрченко Т. В., Лаврушина О. И., Ефимова Л. Г. сияқты беделді экономистер зор үлес қосқан.

Дипломдық жұмыстың мақсаты - Қазақстандағы ипотекалық несиелеуді талдау мен даму болашағын зерттеу.

Қойылған мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді орындау қажет параграфтары:

екінші деңгейлі банктердің ипотекалық несиелендіруді ұйымдастыруға толық түсінік беру;
Қазақстанның және шетел елдердің екінші деңгейлі банктерінің ипотекалық несиелендіруді ұйымдастырудың маңызы мен артықшылықтарын ашу;
екінші деңгейлі банктердің ипотекалық несиелендіруді ұйымдастыру механизмдерінде талдау жасау;
«АТФ банк» АҚ-ның ипотекалық несиені ұйымдастыру қызметіне талдау;
Қазақстан Республикасының ипотекалық несиелендіру механизмін жетілдіру жолдарын өндеу;
Екінші деңгейлі банктердің ипотекалық несие бойынша пайыздық мөлшерлемені төмендетіп, құжаттарды рәсімдеу көлемін жеңілдету.

Дипломдық жұмыстың зерттеу объектісі - «АТФ банк» АҚ мысалында ипотекалық несиені ұймдастыруды талдау және жетілдіру.

Дипломдық жұмыстың пәні - . Қазақстан Республикасындағы екінші деңгейлі банктердің ипотекалық несиелендіруді ұйымдастыру мәселелері.

Дипломдық жұмыстың теориялық және әдістемелік негізі. Дипломдық жұмыстың әдістемелік және тәжірибелік негізі ретінде отандық және шетелдік авторлардың оқу құралдары, монографиялары, баспасөз қаржылық ақпараттары, ҚР «Ипотекалық несиелендіру» туралы заңы, «АТФ банк» АҚ бухгалтерлік балансы, интернет сайт мәліметтері қолданылды.

Дипломдық жұмыстың тәжірибелік негізі. Зерттеу жүргізу барысындағы алынған жұмыстың нәтижелерін Қазақстан Республикасының екінші деңгейлі банктері, сонымен бірге қаржы-несие саласында қызмет аткаратын қаржылық институттардың қызмет етуінде және экономикалық оқу орындарының, қайта даярлау және мамандардың біліктілігін жетілдіру институттарының оқу үдерісін ұйымдастыру барысында қолдануға болады.

Дипломдық жұмыстың зерттеу әдістері. Қазақстандағы екінші деңгейлі банктердің ипотекалық несиені ұйымдастырудың басты әдістері, оның одан әрі даму жолдарын табу және зерттеу, және оны «АТФ банк»АҚ-да тәжірибелік қолдану.

Зерттеу жұмысының ғылыми жаңашылдығы мен практикалық маңызы:

ипотекалық несие сияқты экономикалық терминдердің ұғымдары зерттеліп және олар бойынша авторлық көзқарастар ұсынылды;
Қазақстандағы ипотекалық несиені ұйымдастыруды дамыту факторлары құрастырылып, бір жүйеге келтірілді;
ипотекалық несиені мемлекет тарапынан каржы-несиелік және инвестициялық қолдау саясатының негізгі бағыттары ұсынылды;
республикадағы ипотекалық несиені дамытуды тежейтін және несиелеуге кедергі болып отырған негізгі факторлар және олармен күресудіңіс-шаралары анықталды;
коммерциялық банктердің ипотекалық несиелеу үдерісін жетілдіру бойынша ұсыныстар келтірілді.

Дипломдық жұмыстың құрылымы. Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен және қосымшадан құралған.

Кіріспеде тақырыптың өзектілігі, мақсаты мен міндеттері, объектісі мен пәні және зерттеу әдістері қарастырылған.

Бірінші бөлімде ипотекалық несиелендіруді ұйымдастырудың теориялық негізі, ипотекалық несиелендірудің мәні мен маңызы, екінші деңгейлі банктердегі ипотекалық несиенің формалары және Ипотекалық несиені ұйымдастыру барысындағы отандық және шетелдік тәжірибелер жайында көрсетілген.

Екінші бөлімде «АТФ банк» АҚ-ның ипотекалық несиелендіруіне, қаржылық көрсеткіштеріне, ипотекалық несиелендіру саясатына талдау жасалды. Қазақстандағы ипотекалық несиенің қазіргі мәселелерімен толықтырылды.

Үшінші бөлімде жаһандық дағдарыс жағдайында ипотекалық несиені ұйымдастырудың проблемалары мен даму болашағы қарастырылды.

Дипломдық жұмысты зерттеудің нәтижелері қорытындыда жинақталған.

1 Қазақстандағы ипотекалық несиелеудің теориялық негізі

1. 1 Ипотекалық несиелендірудің экономикалық мәні мен маңызы

Соңғы жылдары экономикада ипотека деген сөз аз кездесіп жүрген жоқ. Жалпы ипотека сөзі ең бірінші рет б. з. д. IV- ғасырда Ежелгі Грекияда пайда болды. Бұл қарызгердің кредиторға белгілі бір жерді иелікке беру мен оған байланысты құрылыстарды қамтамасыз ету мақсатында шыққан.

Ертеде бір диірменші өмір сүреді, көкейкесті арманы-жеке баспана сатып алу болады. Батыс жақтан келген диірменші үй сатудың жаңа әдіс-тәсілін үйренеді, яғни бар мүлкін үй сатушыға беріп баспанасының алғашқы ақысын төлейді. Қалған соманы ай сайын 2 қап ұнмен жауып отырады. Сөйтіп 15 жылда қарызынан құтылады. Ежелгі гректер болса кепілдікке алған жерінің шетіне тақтайшалар орнатып, оларда сол аумақтың құнын көрсетіп, оны жер алушыдан талап ете алатынын жазыпты. Жазуы бар тақтайшалар «ипотека» деген атауға ие болды.

Ипотека сөзі («hypotheka») - бұл грек сөзі және «кепіл» болып аударылады[1] . Ипотека - бұл жеке мүлікті бірінші салымсыз 20 жыл несиелендіру мерзіміне беріледі. Қарыз алушы пәтерді сатып алған уақыттан бастап банкке несие төлемей - ақ жанұя мүшелерімен тіркеліп, пәтерде тұра береді. Сонымен қатар пәтерді банк келісім бойынша жоспарға беру мүмкіндігі де бар. Банкпен несие бойынша толық есептескенге дейін пәтер банк кепілдігінде болады. Немесе оқшаланған болса: банкпен несие бойынша толық есептескеннен кейін ғана сатуға, сыйға беруге мүмкіндігі бар. Қазақстан - ТМД баспана ипотекасын дамытатын белсенді мемлекеттерінің бірі. Қазақстанда ипотека нарығы өте динамикалық дамуда, ең жоғарғы көрсеткіш 2007 жылдың ортасында сарапшылардың бағасы бойынша ипотекалық несиелендіру көлемі 9 млн. АҚШ долларына жетті. Нарықта ипотекалық несиелендіруді топтастырудың негізгі заңнамалары топтастырылды: Заңды иеленетін Қазастан Республикасының Президентінің өкімі 1995 жылы 23 желтоқсанда «Қозғалмайтын мүліктің ипотекасы туралы». 2003 жылы 2 шілде «Бағалы қағаздар нарығы туралы» заңы қабылданды, 2000 жылы 21 тамызда Қазақстан Республикасының Үкіметінің өкімі бойынша «Ипотекалық несиелендіру жүйесінің дамуы және тұрғын үй құрылысын ұзақ мерзімге қаржыландыру тұжырымдамасы» рұқсат етілді.

Ипотека түсінігі анағұрлым көп диапазон алып жатса да, жылжымайтын мүліктің өзінің артықшылық сипаттамасы бар. Азаматтардың кодекске сәйкес өнеркәсіптің, құрылыстың, ғимараттың, пәтердің жер теліміне құқығының және т. б. жылжымайтын мүліктің кепілі Қазақстан Республикасының ипотека туралы заңдармен реттеледі. Кепілдік салынған мүлікті міндетті түрде тіркеуден өткізетін органға тіркеу керек. Өйткені ипотекалық куәлікті мемлекеттік тіркеуден өткізгеннен кейін ғана күшіне енеді. Егер тіркеуден өтпеген ипотекалық куәлік екі жақты келісімге отырса да заңдық күші жоқ болады.

Экономикалық жүйе ретінде ипотекалық несиелендіру қайта қаржыландыру әдісіне байланысты қаржылық нарықта ипотекалық несиелендіруді жүзеге асыратын несиелік мекемелерге классификацияланады. Қазақстанда соңғы уақытқа дейін қолданылған әдістерді еске алмай-ақ қайта қаржыландыру моделі бойынша ипотекалық несиенің бар әдістерін жүйелеу керек болса, үй құрылысын қаржыландырудың негізгі түрі болып, ұзақ мерзімді ипотекалық несиелендіру жүйесі болып табылады.

Ипотека Қазақстан банктерінде 8-9 жылдан бері қолданысқа ие болып келе жатқан несиенің жаңа түрі. Оның негізгі бағасы мемлекеттік Ұлттық банкінде болса, екінші деңгейдегі банктер мүмкіндіктеріне сай өз бағдарламаларын құрып жатады. Несиенің бұл түрі сатып алушының тұрғын үйді бірден иемденіп, ақшасын белгілі бір мерзім аралығында банкке бөліп екі төлеуіне мүмкіндік береді. Алғашқы жарна банк беретін ақша мен толықтырылып сатушыға табыс етіледі. Жылдар бойы төленетін үй құнының белгілі мөлшері банк пайдасына түсіп жатады. Тұрғын үй құнының ұзақ мерзімде төлеу адамдардың жұмыстағы тұрақтылығын көрсетеді. Жұмыстағы тұрақтылық елдегі экономиканың түзелуін білдіреді. Экономиканың нығаюы тұрғын үйлердің қымбаттауына әкеліп соқса, бағасы жоғары үйлерді бірнеше жылға созылған ипотекалық несие көмегімен сатып алуға болады. Мемлекеттің ішкі нарықтағы тұрғын үйді несиелендіру қарқынды дамуына жетті. Бәсекенің өсуіне байланысты баспананы несиелендіру ұсынысы тұтынушы үшін пайдалы болады. Ипотеканың несиелік ставкалары төмендеп, оның мерзімі төмендеуде. 1999 жылда пәтерге деген несиенің орташа құны 6 - 12 мыңдай болғанда орта деңгейдің өкіміне қолын жеткізу қиын, өйткені нарықта мұндай несиелер болған жоқ. Ипотеканың ұсыныстары (23 - 24 пайызға және 2 жылдан артық емес) ереже бойынша топтастырылған бөлек банктермен құрылыс компаниялардан шықты және соның негізінде қымбат құрылыстар болды. Қазіргі таңда Қазақстанда орташа деңгейдегі жанұяда айында 600 - 800 АҚШ доллар кірісінен қос нарықта 16 - 20 доллар бағасымен пәтерді несиеге ала алады. Мысалы, 10 жыл мерзіміне дейін 13 % - дан 14, 5 % жылдық ставкамен стандарттық несиелер қызмет етеді.

Нарықта болмаған ұсыныстардың белсенділігі қадағаланады. 2012 жылы ипотекалық несиелер жарнама бойынша қаржылық өнімдер арасында алда болды. Банк әртүрлі жолдармен клиенттерді ипотеканың ықтималды бағдарламаларымен қызықтыруға ұмтылды. Мысалы, өткен жылдар соңында « АТФ банк» АҚ жасаған сияқты басқалар да пәтерді сатып алған кезде біркелкі салымның мөлшерін төмендетеді.

Басқалары қосымша кепілмен ғана ипотекалық несиені бірінші салымсыз беруге дайын. Қаржылық мамандардың жеке тәуекеліне қарамастан өтініштерді қарастыру процедурасын жеңілдетеді және клиент алдына әртүрлі ұсыныстарды жасайды.

Қазақстан туралы айтқан кезде, банктің ипотекалық бағдарламаларында клиенттерді тарту бойынша күш салуын, азаматтардың қабілеті бойынша көптеген кедергілерге тап болуын айтпай кетпеу мүмкін емес. Бұл шарттың ең маңызды қабылдауы, ол ипотекалық несиелерді арзандату.

Қазақстанда ипотекалық несиелендіру нарығы өткір пайдалылық мәселесін сезінетінін айтуға болады, яғни басқа сөзбен айтқанда онда сұраныс тапшылығы және шығын ұсынысы құралады. Қазақстанның ипотекалық несиелендіру мекемелерінің бағалауы бойынша 2012 жылы мемлекетте баспанамен несиелендіру нарығының көлемі 14 -15 млн. доллардан астам. 2012 жылы банктің серіктес мекемелері клиенттерімен 1400 жуық ипотекалық келісімге отырды. Яғни, нарықтың әлеуеті әлі ашылған жоқ. Несиелік өнімдерді өте тартымды ғып жасағылары келетін және жасай алмайтын банк тәжірибемен алдын ала байланыспен нарықтар болып қалады. Қазақстанның қымбат ипотекалары маңызды мәселе болып табылады. Тұтынушылардың төлем белсенділерінің шегі бойынша ескерсек 13 -14 жылдық пайыз өте қымбат болып келеді. Негізінен (бұрын бәрі салыстыру кезінде білінеді) егер ипотекалық несиелендірудің құны АҚШ және Канадада 6 жылдық пайызынан жоғарламауын ескеретін болсақ, онда нарық өте жоғары ақшаларды жасырады. [2] .

Біріншіден, банк билігінде кепіл құралдары онша көп емес, ал көптеген кепіл түрінің болуы мемлекеттік тіркеу жүйесінің болмауы бойынша немесе төмен пайдалылықты иеленеді.

Егер несиеге сатып алу пәтер туралы нақты айтатын болсақ, ипотекалық кепіл келісімі жүргізіледі және оның қаупі қиын емес. Банк бір жылдан немесе бес жылдан кейін баспана нарығының конъюктурасы қолайсыз болуы мүмкін. Егер оның несиесі «Сәтсіз» болса, онда банк өз кепілін сатсада шығынын толық қайтара алмайды.

Екіншіден, банктің ішкі сақтандыру нарығының жеткіліксіз даму күшінде несиенің қайтарымсыздығын әлі сақтандыра алмайтынын талдаушы белгілейді. Бұл барлық факторлардың соңғы есебінде қосымша пайызға енгізіледі.

Толық тұтынушылық нсиелендіру үшін бұл бағалар әділетті. Егер де ипотека туралы нақты айтатын болсақ, онда оның маңызды мәселесі ол АҚШ, Канада немесе Малайзия деңгейіне оның бағасын жақындатуға банкке кедергі болады, бұл ипотекалық несиелендіруге арнайы салынған «Арзан» ақшалардың болмауы. Бұндай ақшалардың түрлері бүкіл дүниежүзінде бар (жергідікті инвесторлар тұрақты және ұзақ айналымға қызығады) . Мемлекеттегі негізгі саясаттың мәселесі - ипотекалық бағдарламаларға қаржыландыру жасау үшін құрылған шарты «несиелік рахатсыз» Штаттарда, Еурапода да құрылмас еді.

Сондықтан Шығыс экономикасы тұтынушылыққа сүйеніп, дамыған мемлекеттердегі экономиканың өсуіндегі нақты жағдай баспананы несиелендіру болып табылады. Бұл мемлекеттің орташа кластың көбі сатып алған затын бөліп - бөліп алады. Дүниежүзінде ақшаға сатылатын ең қымбат игілік қозғалмайтын мүлік болып қалатыны түсінікті. АҚШ - та 2011 жылы сұралған мәліметтер бойынша баспананы алғандардың 70 % келісімді несиеге тіркеп және оны пайдалы деп есептейді. Несиені сатып алу шотының соңында тұтынушыға біркелкі есептеуге қарағанда қымбат болады, ақшаны 15 - 20 жылдар бойы сақтауға жағдайына қарағанда ол бүгінгі таңда өркенниетті игіліктерді қолдануға мүмкіндігін алады.

Сонымен қатар азаматтардың ойында затты сатып алуға арналған қаражатын мемлекетке айналымға жіберуге тиімді. Қаражаттарды тиімді ұзақ мерзімде орналастыру үлгісін құраған игілік баспана нарығы арқасында АҚШ - тың, Канаданың, Еуропа мемлекеттерінің және Латын Американың экономикасына тұрғындардың жинақталған көп мөлшердегі ақша сомасы қосылды. Батыс мемлекеттерде орналасқан ипотеканың механизмінің ең маңыздысы оны максималды арзан қылады. Ғлымдардың айтқанындай ипотекалық несиенің құны АҚШ - та және Канадада 6 жылдық пайыздан жоғары болмайды [3] .

Баспананы несиелендірудің классикалық механихмі дүниежүзінде көп уақытқа, яғни 10 жылдыққа құрылды. Кейбір мемлекеттерде олар ұзақ уақыт бойы зерттелді (мысалы, Малазия сияқты), ал басқа мемлекеттерде көптеген жылдар бойы тез дамуын алып және енгізілді. Қазіргі таңда ипотекалық несиелер және ипотекалық бағалы қағаздар нарығында Батыстың қаржылық институттарының барлық мағыналық операцияларының үлесі келтіріледі. Мында қатысқан, ең жақсы мысалдары бар мемлекеттер АҚШ, Германия және Малазия болып табылады [4] .

Бұл жоспарды классикалық тәжірибе АҚШ болып саналады. Бұл мемлекеттің ірі баспаналық несиелендірілуі алғашында мемлекеттің қадағалауымен дамыды. «Фенни Мей» Ұлттық Федералдық ипотекалық қоғамдастығының пайда болуымен, ұлы дағдарыс жылдарында ипотекалық институт пайда болды. Қазіргі таңда бұл жүйе қос ипотеканың нарығында ірі қаржылық институт болып табылады.

2011 жылы банктер өз портфелінде 700 млрд. доллар сомасында ипотекалық несиені ұстады. «Фенни Мей» - баспана несиелерінің қос нарығында маңызды рөлді атқарды. Бұл ірі мемлекеттің коммерциялық құрылымының мақсаты - ипотекалық несиенің пайдалылығын ұлғайту және баспананы сатып алумен құрылысты қаржыландыру үшін арналған сыртқы инвестициялық капиталдың орналастырылуының жақсаруы көрсетеді. «Фенни Мей» жетіспеушілік кезеңде ұзақ мерзімді несиелік капиталдан акт қағаздарды сатып ала отырып, банктерге тікелей қайта қаржыландыруды жүргізеді, ал одан кейін оларды бос нарықта сатады. Сатып алған акт қағаздарының иелері ипотекалық несиелендіруді жүргізетін несие беруші банк болып табылады. Осыған байланысты ипотекалық несиелендіру үшін банк қорларын мақсатты толықтыруға акт қағаздарының эмиссисы мүмкіндік береді. «Фенни Мей» алғашқы жылдардағы қызметті қозғалмайтын мүліктің акт қағаздарының пайдалылығын жоғарлатуға және оларды нарықта кеңеюіне мүмкіндік береді. «Өте ұзақ» (40 жылға дейін) бағдарламалардың пайда болуы несиелендірудің арзандауы тұтынушыға жағымды әсер етті. Яғни, АҚШ - та өткен ғасырдың ортасында Қазақстанда қазіргі ғасырдың басында әлеуетті клиенттердің қалаған ипотекасы пайда болды.

Сонымен, ипотеканың кемшіліксіз механизмі - екі деңгейлі нарық және ол туралы АҚШ тәжірибесі ғана емес, сонымен қатар жақын көрші ел Ресейде де айтады. Жуық арада «Сарапшы» журналының хабарлауы бойынша Ресей Федерациясының мемлекеттік кеңесі «Эмиссиялық - ипотекалық бағалы қағаздар туралы» заңнамалық жобаны қарастырды.

Ипотекалық облигациялар және қос нарықтың институтты - бірінші ипотекалық нарықтық операторлардың арзан және ұзақ мерзімді қорларды тарататын құрал болып табылады. Заң жобасына сәйкес қазір әртүрлі жеке инвесторлар, инвестициялық және зейнетақы қорлар кірісті алуға және қозғалмайтын мүліктің кепілін кепілдендіретін акт қағаздарын сатып ала алады. Банк - эмитенттерде ипотекалық несиелерді қайта қаржыландыруда ақшалар пайда болады.

Алайда Ресей үшін бұл мәселелер қатары әлі айқын емес болып қалады. Банк - эмитенттердің және басқа да нарықта қатысушылары үшін нақты жазылған ойының ережелерімен механизмдері жоқ. Сонымен қатар «Фенни Мей» сияқты қажетті мемлекеттік құрылым жоқ. Қазақстан бұл мағынада Ресейден асып кетті және ипотекалық нарықтың көп деңгейлі дамуы үшін базасы дамыған.

Қазақстанда «Фенни Мей» ұқсастығының бар болуы - бұл «Кагамас Берхад» мемлекеттік мекеменің малайзиялық құрылымының ұқсастығы бойынша Ұлттық Банкпен құрған Қазақстандық ипотекалық мекемесі ескерілді. Ипотекалық мекеме мемлекетте ипотекалық бағалы қағаздарын топтастыру мақсатымен арнайы ұйымдастырылған. Банктер - өздерінің әріптестерінің ойлары бойынша ол тұрғындармен жұмыс істеу керек: қос нарықта ипотекалық облигацияларды сатып, сол ақшаға банктер ипотекалық несиелерді алады және содан кейін тұрғындарға ұсынады.

Өкінішке орай, қос ипотекалық міндеттемелер нарығының өзі елде жұмыс істемейді. Әртүрлі құрылымның нарық деңгейімен және қатысушылары арасындағы балансталған жүйенің қатынасында ойластырылған заңнамалық база жоқ. Бұл жағдай тұйық шеңберді еске түсіреді. Әрбір инвестор берілген тәуекелдік деңгейі кезінде облигациялардан максималды кіріс алғысы келеді. Бірақта онда әлі нақты сенімділігімен кепілі болмағандықтан берілген құралға салымын салмайды. Өзінің несиелеріне сұранысты иеленіп, жобаға деген өзінің қызығушылығын ұзақ уақыт бойы максималды қорғайды. Бірақ инвестор болмаса қорғау қызығушылығы да жоқ болады - яғни банк несие үшін өте жоғары пайыз ала отырып өзін қорғай бастайды. Тұтынушының ипотекалық несиені «арзан бағаға және ұзақ мерзімге» алуына көптеген кері жағдайлар әсер етеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.