Металлургиялық кәсіпорын көліктері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Жоспар
І Кіріспе
ІІ Негізгі бөлім
1. Көлікке жалпы сипаттама және көлік жүйесіндегі негізгі түсініктер
2. Магистральді емес көлік түрлері
3. Жаппай пайдаланылмайтын,өнеркәсіптік көліктер 4.Өнеркәсіптік кәсіпорын көліктерінің орны мен рөлі
ІІІ Қорытынды
ІҮ Пайданылған әдебиеттер

Адамзат қоғамының дамуы барысында ғасырлар қойнауынан келе жатқан дәстүрлі көлік түрі мен құрамы да өзгеріске ұшырап отырды. Ғылыми техникалық жетістіктерге орай көлік малын бірте-бірте автомобиль, поезд, ұшақтарға ығыстыра бастады. Сөйтіп техникалық көлік түрлері қоғамдық даму сатыларын айқындайтын көрсеткіштердің біріне айналды. Қазақстанда теміржол, автомобиль, әуе, ішкі су көлігін, құбыр желісін қамтитын және жеткілікті дәрежеде дамыған көлік жүйесі қалыптасқан. Қазақстан көлігі республика халық шаруашылығының салалық кешендерінің (аграрлық-өнеркәсіптік, отын-энергетикалық, кен-металлургиялық, құрылыс кешендері мен басқа да кешендердің) қалыптасуын ескере отырып дамытылған, ол экономика салалары мен өндіріс түрлерінің ғана емес, аумақтық кешендердің де өзара байланысын қамтамасыз етеді. Көліктің барлық түрлері республикада өткен ғасырдың 70-80 жылдары неғұрлым серпінді қарқынмен дамыды. 90-жылдары ТМД елдерінде басталған экономикалық құлдырау көліктің барлық түрлерінде тасымал көлемінің жалпы төмендеуіне соқтырды. Тасымал көлемінің тұрақталып, өсуі 1999 жылдың аяғынан басталды. 2000 ж. көліктің барлық түрлері бойынша жүк айналымының үлесі теміржол көлігінде - 63%, өзен көлігінде - 0,02%, автомобиль көлігінде - 12%, әуе көлігінде - 0,02%, құбыр желісінде - 25%.
Көлік дегеніміз-жүктер мен жолаушылар тасымалдайтын жылжымалы құралдар. Көлік кешені - экономиканың инфрақұрылымын қалыптастыратын салалардың бірі.
Көлік қатынасы-бұл жылжымалы құрамның қозғалысына негізделіп, құрылғылармен жабдықталған, әрі жүктер мен жолаушыларды тасымалдауға арналған автомобильдік жолдар, теміржолдар мен өзен-су жолдары, әуе, құбыржолдар, монорельсті және арқан жолдар, арнайы магистральдар.
Тасымалдау құралдары-бұл жылжымалы құрам, құбыржолдар, контейнерлер, поддондар, бірреттік немесе көпайналымды ыдыстар.
Жылжымалы құрам-бұл локомотивтер, вагондар, самолеттер, вертолеттер, дирижабльдер, автомобильдер, тіркемелер, көлік таркторлары, тасымалдау капсулалары.
Техникалық құралдар мен механизмдер - бұл тиеп-түсіру машиналары, конвейерлер, бункерлер және т.б.
Басқару және байланыс құралдары - бұл ақпаратты жинау, сақтау, өңдеу және жіберуді қамтамасыз ететін құрылғылар кешені.
Барлық көлік түрінің жайластырымы-теміржол станциялары, вокзалдар, аэропорттар, тұрақтар, қоймалар, гараждар, жөндеу шеберханалары мен зауыттар, тиеп-түсіру пункттері, техникалық қызмет көрсету станциялары.
Тасымалдау көлемі - тасымалдауға жоспарланған немесе тасымалданып қойған жүктің тоннасының саны.
Жүк айналымы - бұл тасымалдауды жоспарлау мен орындауға кеткен тасымалдау жұмысының көрсеткіші.
Жолаушылар айналымы - бұл жолаушыларды тасымалдауда орындалған немесе жоспарланған тасымалдау жұмысы, ол жолаушылардың санын олардың орташа жолына көбейткенге сәйкес келеді.
Магистральді емес көлік дегеніміз- жаппай қолданыстағы көлік түрлеріне жатпайтын, арнайы мақсатта өнеркәсіптік орындарды қолданылатын көлік түрлері.Бұл көлік түрін ел тұрғындарының барлығының қолданбауына сай магистральді емес деп атайды.
Өнеркәсіптік көлік дегеніміз-тауар өндіру мен қызмет көрсету саласындағы кәсіпорындарда,мекемелерде қолданылатын көліктер кешені.Оның біренеше түрлері бар. Мысалы: Тау-ксн қазушы кәсінорнындағы көлік;Конвейерлі көлік карьерде қолданылатын; Мсталлургиялық кәсіпорын көліктері;Өнеркәсіптік автомобиль көлігі; Көліктің арнайы түрлері, т.б.
Тау-кен қазушы, металлургиялық және машинақұрылыс өнеркәсібінің қазіргі кәсіпорындары қиын өндірістік жүйе болып саналады. Кәсіпорынның өндірістік жүйесінде өндірістік процесс негізгі қызмет болып саналады. Жүйенің қүрылысын өндірістік агрегат, цехтар, жүк және қойма кешендері қүрайды, ал олармен технологиялық байланысты әр түрлі көлік түрлері орындайды.
Жоспарланған тасымалдау процесі мен жеткен қортындыларыньщ бағасы кеіііенді көрсеткіштердің негізінде кәсіпорын көлік жүмыстарының сапасы және орындалған көлемі іске асады.
Әр көлік түрінің ескерілетін ерекшеліктерімен өз көрсеткіш жүйесі бар. Бірақ барлық көлік түрлеріне бірдей кәсіпорын, мемлексгтік органдардың жоспары және есептері секілді көрсеткіш топтары бар. Бүған ең алдымен тасымалдау жүмыстарының яғни сандық (көлемдік) және сапалык болып бөлінетін көрсеткіштері кіреді.
Сандық көрсеткіштерге тасымалдау жүктерінің тонналық көлемі және уонна-километрге жүкайналымы жатады. Өнеркәсіптік келіктің жағдайы тоннада тасымалдау көрсеткіштерінің көлемі, өадірістің үлкен емес аралықта тасымалдау жүктеріне байланысты.
Тасымалдау көлемінің бірліктері больш ең оңай жүктасқын саналады. Ең оңай жүктасқын астында анықталған сапада тиянақты бағыттағы жүктаскын және уақыт бірліктерінің көлемі көтеріледі. Осындай жүктасқындар көлік және көлік қүрал-саймандарының типтеріне үқсас сипатталады. Мысалы, ең оңай жүктасқыны болып домна пешінен тасылған теміржол көліктерінде орындалған өнімдер (шойын және қоқыс) саналады.
Тау-кен қазушы кәсіпорнындағы көлік
Пайдалы қазбалар - бүл халық шаруашылығында (қара кен және түсті металл, көмір, қүрлыстық материалдар және т.б.) тиімді қолданылатын, зерттеудің тереңірек түрінде табиғат минералдары немесе жыныстары деп аталынады.
Ашық зерттеулердің өзгешелік сипаттамасы болып пайдалы қазбалардың басымын аршу жыныстарының көп массасын жою болып табылады. Әсіресе, бүл зерттеудің тереңірек түріне жатады, карьер тереңдігінің бойлылығы аршу бірлігінде пайдалы қазбалар массасы қарқынды көбейеді.
Таулы массаны карьерден жоғарғы қабылдау пунктеріне тасымалдау және қатарлау өнеркөсіптік процестің ашық таулы жүмыстарының маңызды бір жұмысы болып табылады.
Ашық шығаруда жартысынан да көп шығын шығады және карьер тереңдігің бойлылығы үнемі өсіп отырады.
Карьер көліктерінің сипатталу ерекшеліктері болъш таулы тасымалдау массасы (жылына120 - 150 млн.т. дейін) көлемінің ерекшелігі, тасымалдаудың шектеулі ара қашықтықтары (15 - 20 км дейін), карьердің жол жобасының жүйелі дамуы, сонымен бірге көлік қүралдарыньщ қиын жағдайдағы пайдалануы қажет.
Қазіргі карьерлерде теміржол, автомобильдік және конвейерлі көліктер қолданылады. Үлкен емес масштабта гидравликалық көліктер, ілмелі көтергіштер және т.б. қолданылады.
Теміржол көліктері карьерлерде дамыған жобада сипатталады және теміржол жолдарының айтарлықтай үзындығы, экскаватор жүмыс майданына көпшілік бөлімі орналасқан және кезеңдермен қайта орналасып отырады. Карьерлер үшін тау массасын тасымалдау арнайы жүк көтергіштігі 60-140т. вагон-самосвалдар, ал пайдалы қазбаларды тасымалдау үшін, сонымен бірге вагонды түсіру (хоппер) және тұйық шанақ (гондола) қолданылады. Тарту қүралдары ретінде арнайы тарту агрегаты, электровоздар мен тепловоздар қолданылады. Экскаваторлардың жоғарғы өнімділік жүмыстарын қамтамасыз ету және карьердегі тасымалдау процесі басқару үшін станциялар мен бекеттер (25-30-ға дейін және одан да көп) күрделі саны, сонымен бірге теміржол автоматикасы және телемеханикасы және АСУ қалыптасады.
Автомобильдік көлік карьерде жеткілікті кең таратылды. Бірақ ол ереже бойынша карьерде орташа және аз қуаттылықта тасымалдау көлемі 20-25млн. т. дейін және тасымалдаудың ара қашықтығы 3-4км дейін қолданылады. Оның абыройы - жылдамдығы, қиын және қиналған жағдайларда жұмыс істеу қабілетгілігі, едәуір кетергіліктерді жеңіп шығуы. Автокөлік карьерлерінің жылжымалы қүрамында негізгі типтеріне артында жүк тиегіші бар жүккөтергіштігі 12-180 т. автосамосвалдар жатады.
Конвейерлі көлік карьерде көмір араластыру үшін экскаватордың жоғарғы тиеу-қоймалық кешеніне жеткізуде , сонымен бірге жүмсақ және ұсатылған тасты жыныстарда қолданылады. Конвейердің әртүрлі типтерінін ашық жүмыстарында таспасының үзындығы 3000мм таспалы конвейерлер көп қолданылуда.
Пайдалы қазбалар және аршу жыныстары карьерде көліктің бірнеше түрі ізінше араласуы мүмкін. Бүл үлкен дәрежеде технологиялык талаптарға жауап береді және әрбір көлік түрін өз дәрежесіне сәйкес жағдайдамаксимальды дамыту мүмкіндігімен қамтамасыз етеді. Көліктің бірнеше түрінің үқсастығы біріктірілген көлік деп аталады. Карьерде көбіне теміржолдан автомобильге, автомобильден конвейерге комбинациясы қолданылады. Бүл жүйеде әр түрлі көлік түрлерін біріктіруші түйіні жүк тиеу пункті болып табылады.
Қолдану жағдайында автомобильді көліктер үйінділер үшін бульдозерлерді қолданады. Автосамосвалдар жоғарғы алаңға шамамен үймелерді түсіреді, ал бульдозерлер жыныстарды қиюбетке лақтырады. Аршу жыныстарын таспалы конвейермен жеткізуде үйінділеуіштер кертешті үйінділеуішпен орындалады.
Металлургиялық кәсіпорын көліктері
Металл -- кез-келген мемлекет экономикасының негізі. Ол бүгінгі күнде адамзат қолданып отырган негізгі материал. Металлургиялық өндіріс -өнеркәсіп саласы, кен және басқа материалдардың химиялык кұрылысқа байланысты өзгеруін, ал ізінше металдық қорыту қасиеттерін алу процесін қамту.
Металлургиялык өндіріске; шамамен өңделген кендерді шығару, металды жәнс қорытуды алу, сонымен қатар оларға айқындалған форма мен құрылыс беру кіреді: Қазіргі техникада металлургияны қара және түстіге бөлу қалыптасты. Қара металлургия өндірісте темірді қорыту негізінде қамтиды, Түсті металлургия өндірісіне барлық қалған металдар (темір емес) мен олардың қорытуы кіреді.
Техниканы маңызды орны кара металға бүйырған, өйткені ол темірді көміртегімен және басқа элементтермен қорыта алады. Көміртегі мазмұнына қарай; темір (0,15 -- 1,3% С), шойын (2,0 -- 6,5% С), сонымен бірге ферроқорыту яғни темір қорытуына әртүрлі коспалар кіреді.
Металлургиялық кәсіпорын өте көліксыйымдылықты өндіріс болып саналады. Барлық өндірістік циклде жүктерді тасымалдау көлемі мүнда тоннадан дайын жалға келуі шамамен 17т. немесе 30% жалпы металлургия өнеркәсібінің көліксыйымдылығы тау-кен қазушы өндірісі есебінде қүрайды. Мүндай жағдай металлургиялық зауыттарда үлкен өндірістің қуаттылығына (жылына 12млн. т. дейін) байланысты, өндірістік процесте кабылдау, жіктеу, қайта өндеу және шикізаттың және жартылай өңделген өнімнің едәуір көлемін араластыру кажет. Технологиялық тасымалдаулар балқытылған металдар және ыстық кесектер регламенттелген жылылық кестесінде үлкен көлемде орындалады. Сонымен, ішкі технологиялық тасымалдауларға 10-12т. жалпы жүк тасымалдау және 5-6т. ғана сыртқы тасымалдау болып келеді. Кәсіпорынның өндірістік процесіне негізгі цехтардан басқа көп мөлшерде қызметтік және қосымша цехтар мен бөлімшелер, сонымен бірге тиеу-түсіру қүрылыстары мен қоймалар (350-400 бірлікке дейін), белгіленген аумақтар (1200-1500га дейін) қатыса алады. Бүның барлығы өте дамыған көліктік коммуникацияда сенімді жұмыс істеуі, жылжымалы парктің едәуір құрамы, пайдаланудың дамуы мен жөндеу шаруашылығьн жарыққа шығару және қамтамасыз ету болып табылады.
Сонымен, негізгі талаптарға металлургия кәсіпорын көліктерінің тиімді жүмысын анықтайтын; ішкі және технологиялық тасымалдауда тапсырылған көлемді қамтамасыз ету; жоғарғы технологиялық сенімділікті және тасымалдау сапасымен қамтамасыз ету; әрбір жүк тасқынды көлікті үтымды түрде таңдау есебінде тасымалдауды үнемдеумен қамтамасыз ету; тасылған жүктердің технологиялық факторын және физика -механикалық қасиеттерін жылжымалы қүрамын таңдауда есепке алуады.
Осы тасымалдауларды орындау үшін көлемі жылына 100-120 млн.т. және одан да көпке жетуі қажет, металлургия кәсіпорны үлкен және жақсы жабдықталынған көліктік шаруашылық болуы қажет. Қазіргі уақытта ең көп салмақта теміржол көліктері (60-65% жалпы көлемге дейін) келеді. Металлургиялық зауытта дамыған теміржол жолдары торабы (500-600км дейін), жылжымалы қүрамының күрделі паркі (100-120 бірлік тепловоздар, 1,2-1,5мың бірлік жалпы, арнайы және өндірістік белгідегі вагондар) бар.
Металлургиялық кәсіпорынның теміржол құрылымы мен станция жұмысы ескі қүрылыстың қасындағы айрыкша өзгешеліктерімен ерекшеленеді;
сыртқыжеліге күрделі жүктердің түсуі (маршрутта және қүрама поездарда), станцияда қабысуы және қиын сұрыптаулардың станция кәсіпорынынан шығуы, сонымен бірге үлкен көлемді жүктердің маршруттармен жөнелтілуі;
барлық зауыт іші тасымалдаулар, көлемі жағьнан жалпы желілі тасымалдауы екі немесе одан да көп ретке басым; оның үстіне тек жартысы ғана оңашаланған теміржолдардъщ арнайы жылжымалы құрамымен орындалады.
технологиялық өндірісімен және жол дамуымен байланысты;
барлық станцияларда, арнайы қабылдау-тапсыру парктерінде кәсіпорынға өткізер алдында вагонның құрамдары мен жеке топтары ауыстырылады; мүндай құрамды ауыстырулар басты жолдағы ұйымдастырылған поездармен маршруттың қиылыспауын байқап және поезд жүру кестесімен үйлесуін талап етеді.
Күрделі жүктерді тиеу үстінде станциялық жолдарға арналған бос вагондардьщ ағыны пайда болады, жеке жоспар құрылып, бөлімшелерге жіберіледі;
Станциялардың орналасуы, металлургиялық зауыттарды қамтамасыз ететін ереже бойынша үлкен аудандарда, оларға жақын бөлімшелерге және сұрыптау станцияларында, өндірістік станцияларындағы жүмыстардың технологиялық операциялардың орындалу жүмысы зауыт көліктері емес техникалық станциядағы магистральдық темір жолдардың үйлесіміне қажет етіледі. Бүл үйлесім техникалық станциялардан бастап өндірістің шыға берістегі станцияларға дейінгі поездың қарама-қарсы жүру кестесінің қүрылымымен бекітіледі, техникалық және өндірістік процесте кестеленуін кәсіпорынның көліктік-техникалық сұлба (КТС) түрінде берілуі мүмкін.
Өнеркәсіптік цехтардың сапалы қызмет көрсетуін қамтамасыз ету, тиеу-түсіру кешендері жөне металлургиялық зауыттардың қоймалары, ереже бойынша әртүрлі функцияналды белгідегі 20-25 станциялардың теміржол жолдары айналма сызба түрінде қоданылады. Осымен бірге кейінгі жылдары метеллургиялық зауыттарда автомобильдік жөне оның ішінде конвейерлік пен көліктін арнайы түрлері кең түрде қолданылуда. Технологиялық тасымалдауларда мынадай арнайы автомобилъдер қолданыла бастады; қоқыс тасу машиналары, балшық тасу машиналары және арнайы машинадар кең колданылуда.
Күрделі көлік сыйымдылығын металлургиялық өндірісте анықтайды және 1т. тауар өнімінің 4-5% құрайтын үлкен көліктік шығындар анықтайды. Сондықтан металлургиялық өндірістегі көліктердің дамуы жөне жетілдіруі барлық металлургиялық өндірістердің жоғарылау тиімділігінің ең маңызды ісі болъш саналады.
Машина жасау кәсіпорындарының көлігі.
Машина жасау - бүл өндіріс кешенінің еңбек қүралын, көліктік құралдарын, қолдану заттарын, сонымен қоса қорғаныстық белгідегі өнімдерді дайындайтын саласы. Машина құрылыс өндірістері бірнеше белгілерге бөлінеді; өндірістік айналымның толықтығы, белімділігі, мамандандырылуы, өндірістік күштілігі. Машина жасау зауыттары өндірістік цехтарының негізгісіне; дайындау (қүю және ұсталық); өңдеулік (казандық, механикалы-термиялық, металқұрастырулық және т.б.); жинаулық жатады. Қосымша цехтар өндірістік құралдарды дайындайды және жөндейді, төжірибе-сынау жүмыстарын және т.б. жүргізеді. Қызмет жасау цехтарына энергетикалық, қөліктік және қоймалық шаруашылқтары қосылады.
Машина жасау өндірісінің көліктік сыйымдылығы 5,2-6 тт мөлшері, меншікті металл қорыту жанында 6,7-7,6тт шамасында құрастырылады. Тасымалдау көлемі ішкі және сыртқы зауыттық болып екі түрге бөлінеді. Ішкі жүкағыны кең диапазонда тербетіліп және жыл ішінде бірнеше миллион тоннаға жетуі мүмкін. Жүктер, машина жасау зауыттарына; металл, бүйымдарды жинақтау, сайман және отын бірдей жеткілікті мөлшерде жеткізіледі. Шамалы көлемде орман, мұнай, майлау затгары түседі. Ауыр машина жасау заттарының ішкі жүк көлемінің тасымалдануы 1т. өнімді, металды алып келу жүмысы - 3,3-5т, ал өзіндік қорыту - 4,5-5т. қүрайды. Машина жасау зауытындағы ішкі зауытгық тасымалдау кең көлемде тербеледі, кәсіпорынның күшімен және түрлерімен байланыстырылады. Ауыр машина жасау зауытындағы өзінің құю цехтарындағы ішкізауыттық тасымдау мөлшері - шығарылатын дайын өнімнің 2,2-2,6т; кұрайды. Машина жасау зауытындағы ішкі тасымалдау ең негізігі темір жол келіктерімен жүзеге асады. Цехаралық тасымалдаулардағы теміржолдық көліктердің қолданылуы, зауыттың шекгеулі ауданымен және көліктік байланыстардың орналасу жүйесінің күрделі қиындықтар туғызуымен байланысты болады. Бүл жағдайда теміржол жолдарының тұйық сызбаларында цехтар мен қоймалардың бір жуықтық станцияларда қызмет етуі ең көп ұтымды болып табылады. Сонымен бірге қызмет етуді талап ететін өнеркәсіптік цехтар мен қоймалар (дайындықты, құюды және т.б.) станцияға жақын орналасады. Тарту құралы ретінде тепловоздар қолданылады, вагондық парк жалпылыққа арналған вагондар негізінде көрсетілген. Машина жасау зауыттарында цехаралык тасымалдаулардың шешу маңыздылығы автомобильдерге және әртүрлі түрдегі үздіксіз көліктерге қарайды. Тиеу-түсіру және қоймалық көліктік функциялардьщ бірігуінде машиналарды қолдану масштабы кеңейтіледі. Цехаралық тасымалдаулар үшін жүккөтергіштігі 15т. дейін әр түрлі типтегі жартылай арбалы ершікті тартқыштар, автосамосвалдар, жартылай арбалы кіші көлемді тартқыштар, автотиегіштер қолданылады. Кең қолданысты цехаралық жүктерді контейнерлерге, пакеттерге және табандыққа тасымалдау алып отыр. Қазіргі уақытта цехаралық тааымалдаудың ең көп салмағы (шамамен 45-48%) автомобильді көліктерге қарайды, әртүрлі арбалар еншісіне 20% шамасында келеді. Үздіксіз көлік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.