Сұйықкристалды монитордың матрицасы
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
1. бӨЛІМ СҰЙЫҚКРИСТАЛДЫ МОНИТОРҒА ЖАЛПЫ ШОЛУ 4
1.1. Электронды-сәулелі түтікшелі - монитор. 5
1.2. Плазмалық монитордың структурасы 7
1.3. Fed монитордың структурасы 9
1.4. Сұйықкристалды монитордың құрылымдық ерекшелігі 11
1.5. Сұйықкристалды монитордың матрицасы 12
1.6. Мониторлардың түрлері мен сипаттамалар классификаиясы 16
1.7. Сұйықкристалды - монитордың принципиалды сұлбасы мен жұмыс істеу принципі 17
2. БӨЛІМ ЖОБАЛАУ БӨЛІМІ 23
2.1. Жобаны негіздеу 23
2.2. Принципиалды сұлбаны таңдап алуды негіздеу 25
2.3. Жобалау сұлбасын құрастыру және монтаждауға қолданылған құралдар... 35
2.4. Элементтердің кесте тізімі 38
3. БӨЛІМ СҰЙЫҚКРИСТАЛДЫ МОНИТОРЛАРДЫ ЖӨНДЕУ ЖӘНЕ ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ 39
3.1. Сұйықкристалды мониторға жүргізілетін профилактика 39
3.2. Сұйықкристалды мониторды диагностикалау 42
3.3. Сұйықкристалды монитордың техникалық параметрі 46
3.4. Сұйықкристалды мониторлардың ақаулықтары 51
3.5. Сұйықкристалды мониторды жөндеу 53
3.6. Мониторды тестілеу мен баптауға арналған бағдарламалар 59
4. Экономикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...60
Капиталды жұмсалатын қаржыны есептеу 60
5. ЕҢБЕК ҚОРҒАУ 64
5.1. Өндіріс орындарын жарықпен қамтамассыз ету. 64
5.2. Шу мен вибрация (діріл) сипаттамасы 65
5.3. Өндіріс ортасындағы метеорологиялық жағдай. 67
5.4. Электр қаупсіздінің негіздері. 68
5.5. Электр тоғы және оның адам ағзасына әсері 70
5.6. Электр қорғаныш құралдар. 72
5.7. Өрт қауіпсіздігі және оның алдын алу шаралары. 75
ҚОРЫТЫНДЫ 78
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...79
ҚОСЫМШАЛАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..80
КІРІСПЕ
Монитор - мәтіндік және графикалық мәліметтерді экран бетіне шығаруға арналған құрылғы. Монитордың тарихы ерте кезден басталады. Үлкен қара жәшіктен бастап сұйық кристалды, плазмалы дисплейлі монитордан аяқталады. Монитордың жұмыс жасау режиміне байланысты, денсаулыққа әсеріне байланысты оның жақсы сапалы түрін тандаған жөн. Монитордың маркасына байланысты олардың қызметтік ретке келтіру түрлері де ерекше болады. Сол себепті монитордың өзгермелі параметрлері бар түрін таңдау керек. Бұл компьютердегі келеңсіздіктерді сервис орталыққа жүгінбей-ақ түзетуге болады.
Монитор электронды-сәулелік түтікшеден, бейне күшейткіштен, жайма генераторы, қоректендіру бөлшегі және оларды басқару сұлбаларынан тұрады. Монитордағы кескінді құрастыру бөлшегі дербес компьютердің негізгі қорабында - жүйелік блогінде орналасады. Кейбір тұрмыста қолданылатын компьютерлерде монитор орнына қосымша модуляторлық құрылғымен толықтырылған үйдегі телеэкранды пайдалануға болады. Сұйықкристалды дисплей - негізінен ықшам компьютерлерге жасап шығарылатын дисплей, ақпарат бейнелеу құрылғысы ретінде сұйық кристалды экран қолданылған. Бұндай экран екі шыны пластинкадан тұрады. Олардың ортасында (қосылған электр зарядына байланысы өзінің оптикалық құрылымын өзгерте алатын) сұйықкристалдардан құрылған қоспа орналасқан.
Бірінші сұйықкристалды монитор 1970 жылы Фергенсонда құрылды. Бұған дейін, сұйық кристалды құрылғы, тым көп энергия тұтынатын болды және олардың өмір сүру ұзақтығы да шектеулі болды. Жұртшылыққа жаңа сұйықкристалды дисплей 1971 жылы таныстырылды, содан соң ол барлығының қолдауына ие болды. Бірінші сұйықкристалды дисплейлер өзінің тұрақсыздығымен ерекшеленді және ол жаппай өндіріс үшін жарамсыз болып табылды.
Сұйықкристалды мониторлар люминофор емес, оған келетін тоқтың әсерімен өзінің түстік сипаттамаларымен өзгертетін миниатюрлі сұйық кристалды элемент жарқырайды.
1. бӨЛІМ СҰЙЫҚКРИСТАЛДЫ МОНИТОРҒА ЖАЛПЫ ШОЛУ
Сұйықкристалдағы дисплейлер (Lіquіd Crystal Dіsplay - LCD) Қазіргі кезде портативті компьютерлерден (ноутбуктерден) қолданылатын сұйықкристалды мониторлар бар. Ағылш. liquid crystal display, LCD. Сұйықкристалды - бұл кейбір органикалық заттың ерекше жағдайы. Сұйықкристалдар өз құрамдарымен электр қысымы әрекетімен светооптикалық қасиеттерін өзгертуі мүмкін. Көптеген сұйықкристалды мониторлар екі шыны пластинаны арасына орналасқан сұйықкристалдан тұратын жұқа қабықшаны қолданады.
Сұйықкристалды мониторда люминофорлар қолданылмайды. Оған келетін тоқтың әсерімен өзінің түстік сипаттамаларымен өзгертетін минятюрлі сұйықкристалды элементтер арқылы жарқырайды. Бұл ғажайып - кристалдардың қабаты өте жіңішке болуы мүмкін - яғни, монитор қалыңдығы кішірейеді. Сұйықкристалды - мониторлар активті және пассивті болып бөлінеді. Активті матрицалық мониторлар (ТҒТ) - ең сапалы және ең қымбаты. Пассивті матрица (DSTN)-дағы бейнелер ТҒТ-ға қарағанда күңгірт болады. Дегенмен DSTN - мониторлары 30 пайызға дейін арзанырақ.
LCD - сұйық күйдегі заттардың негізінде жасалатын монитор. Бұл сұйықтықтың қатты заттарға тән кейбір қасиеттері болады. Осы сұйықтықтың молекулалары электр кернеуінің әсерінен өз орындарында үнемі қозғала отырып, өздері арқылы өтетін жарық сәулелерінің бойындағы қасиеттерін өзгертеді. Нәтижесінде экраннан өзімізге қажетті түрлі-түсті бейнелерді көреміз. Сұйықкристалды мониторлардың ЭЛТ мониторлардан басты артықшылығы көлемінің шағын болуы және денсаулыққа зиянсыздығы. Бұндай мониторлар ЭЛТ мониторлар секілді зиянды электромагниттік сәулелер таратпайды және бұл мониторлармен жұмыс істеген адамның көзі әдеттегідей тез шаршамайды.
Сұйықкристал негізіндегі дисплейінің электр энергиясын тұтыну қуаттылығы төмен (5Вт, электронды-сәулелі трубкасы бар монитор 100 Вт тұтынады). Сұйықкристал негізіндегі дисплейлердің 3 түрі болады:
* Монохромды пассивті матрицамен
* Түрлі түсті пассивті матрицамен
* Түрлі түсті активті матрицамен
Сұйықкристал негізіндегі дисплейлерде поляризациялы фильтр, ол 2 түрлі жарық толқындарын құрады. Жарық толқыны сұйықкристалды ұяшықтан өтеді. Әр ұяшық өз түсіне ие. Сұйықкристалдар малекулаларға ұқсас сұйық тәрізді ағып қозғала алады. Бұл зат жарықты өткізеді, бірақ электр заряды әсерінен малекулалар өз бағытын өзгертеді.
0.1. Электронды-сәулелі түтікшелі - монитор.
Монитор - бұл компьютердің экраны ретінде танымал компьютердің сыртқы құрылғысы. Компьютердің өңдеп дайындаған графикалық ақпараттарын бейне тақша арқылы экран бетіне шығарады.
Монитордың қазіргі кезде кеңінен қолданылатыны электронды сәулелі түтікшелі монитор.
Теледидар экранына ұқсас және ауыр болып келетін, вакумдық түтікше арқылы электронды сәуле шашады. Вакумды түтікше түрлі-түсті ақпаратты экран бетіне шығаратын фосфор бөледі. Қазіргі уақытта бұл мониторлар әлі де қолданысқа ие. Экран бетінде ақпарат бірнеше амалдармен беріледі. Яғни электронды зеңбірек қыза отырып электрондар өрісін таратады. Ол өте қатты жылдамдықпен экранға атқылайды. Экран түбінде люминофор қабаты орналасады.
Сәуле қатты жылдамдықпен ауысып отырып берілетін жарықтықты экран бетінде тез өзгертіп отырады. Бұл процесс ақпаратты регенерация жасау деп аталады. Көбінесе регенерация жиілігі 85 гц яғни, экрандағы ақпарат секундына 85 рет жаңарып отырады. Жиілікті азайту ақпараттың экранда берілу сапасын азайтады. Бұл көздің нашарлауына әкеп соғады. Яғни регенерация жиілігі қаншалықты жоғары болса, соншалықты тұнық болып көрінеді. Регенрация жиілігі қолданылатын бейнеадаптермен сәйкес болу керек. Егер бұл сәйкестік болмаса ақпарат мониторда көрінбеуі мүмкін, немесе монитор істен шығуы мүмкін. Негізінде бейнеадаптерлердің регенерация жиілігі мониторға қарағанда жоғары болып келеді. Яғни стандартты бейнеадаптерлерде 601гц.
Монитор экраны екі түрлі болады. Тегіс және дөңес.Дөңес келген экрандарда көбінесе қолданушыға зақым келтірмейтіндей арнайы қабатпен қапталады.
Электронды-сәулелі түтікше - өзінің әйнек колбасы бар, және ол жерден ауа кіріп тұрады. Ал артқы бөлігіндегі колбада электродтар орналасқан, ол үш сәулелі зеңбіректі білдіреді. Алдыңғы бөлігінде экран орналасқан. Ал ішкі жағында арнайы люминофор қабаты орналасқан. Оған электрондар түскенде ол жарық береді.
Жабық люминофор түрлі-түсті нүктелерден тұрады. Ол көк, қызыл, және жасыл. Әрқайсысы үш электронды сәуле береді. Үш электронды пушканың әрқайсысы өз кезегінде яғни оқ өзінің түсіне бағытталған. Осы себепті біздің көзіміз экран бетіндегі суретті тұтас бейне ретінде түсінеді, ал жарық беріп тұрған нүктелер жүйелілік болмайды. Түрлі түсті бейне экран бетіндегі бейне негізгі үш түс арқылы жасалады. (қызыл - R ,жасыл - G, және көк - В) осы түстер әр түрлі жағдайда пропорцияланады. Сондықтан кинескоп үш электронды зеңбіректі ұстанады. Ал люминофор экран бетінде әр түске айналады. Әрбір топ көз алдына келген нүктелер горизонтальмен орналасады. Ал нүкте соңғы жағдайда дөңгелек, ал сәл керілгендер тік болады. Нүктелердің тобы пиксель деп аталады. Пиксел бейнелерді ең аз ұпай мөлшерімен сала алады. Кинескоп - өте күрделі құрылғы.
ЭСТ монитордың жұмыс істеу принципі жағынан кәдімгі телевизорға ұқсайды. Электронды пушкамен жіберілетін сәулелер жиынын ерекше затпен - люминоформен қоршалған кеңескоптың бетіне түсіреді. Осы сәулелер әсерімен экранның әрбір нүктесі үш түстің бірімен - қызыл, жасыл және көк түспен жарқырайды. Бұл бірнеше онжылдықта болған ескі технология, сондықтан ЭСТ - мониторлар бүгінгі таңда қымбат емес құрылғылар. Ерекшелігі - жарықтылығының жақсылығы және бағасының төмендігі. Сондай-ақ рұқсаттылығы. Кемшілігі - ЭСТ - мониторлар салмағы және габариті жағынан қазіргі компьютерлер миниатюрлі құрылғы дегенге сай келмейді. Оған қоса пайдаланушыларға сәулелену жағынан кері әсер етеді.
Электрлі-сәулелік трубка шыны колба ретіндегі электрлі-вакуумды құрылым. Басжағында электронды трубкасы бар.Ал түбінде люминофор қабығы бар экран. Жылыту кезінде электрондар ағымы электронды пушканы сәулелендіреді, және ол жоғарғы жылдамдықпен экранға жылжиды.
Электрондардың әсерінен, қолданушыға көрінетін, люминофор жарық шығарады. Люминофор электрондық ағымнан кейінгі жарықтану уақытымен ерекшеленеді. Электронды сәуле экранды солдан оңға, жоғарыдан төменге қарай қатарларға бөліп, өте тез қозғалады. Экранды жайған (развертка); яғни қозғалтқан уақытында, бейненің пайда болу жерінде сәуле сол қарапайым люминофорды қапталған аймақтарға әсер етеді.
Сәуленің интенсивтілігі әр уақытта өзгеріп тұрады. Сондықтан сәйкес экран аймақтарының да жарықтығы өзгереді. Жарық тез жойылатындықтан, электронды сәуле ардайым экран бетінде оны қалпына келтіруі керек. Жарық уақыттылығы мен жиілігі бір-біріне сәйкес келу керек. Вертикалды жаю жиілігі 70 - 85 Гц-ке тең, яғни экран жарығы 70 - 85 рет секундына жаңартылады. Жиіліктің төмендеуі бейненің өшіп-жануына әкеліп соқтырады. Ал ол көзді шаршатады.
Мониторлар белгіленген жаю жиілігіне, сонымен қатар кейбір диапазонда әр түрлі жиіліктерге ие. Жаюдың екі режимы болады: Іnterlaced (жоларалық) және Non Іnterlaced (жолдық). Сәуле экранды жоғарыдан төменге қарай қатар бойымен сканерлейді. Бейнені бір өткен кезінде қалыптастырады. Іnterlaced (жоларалық) режимінде сәуле экранды жоғарыдан төменге қарай 2 рет өткен кезде сканерлейді. Алдымен тақ қатарлар содан кейін жұп қатарлар. Жолдық режиміндегі толық кадрдың қалыптасу кезіндегі кеткен уақытқа қарағанда жоларалық жаю кезінде уақыт 2 есе аз кетеді. Сондықтан 2 режимге де жаңару уақыты бірдей. Электрлі-сәулелік трубкалы монитордың сызбасы сурет 1.1 көрсетілген.
Сурет 1.1 - Электрлі-сәулелік трубкалы монитордың сызбасы
Электронды сәулелі трубкасы бар мониторлар үшін экрандар дөңес және тегіс болады. Кейбір үлгілерде Trіnіtron технологиясы қолданылады. Бұл технологияда экран горизонталь бойымен сәл қисықтау, вертикаль бойымен тегіс болады. Мұндай экранда әдетте бликтер аз және бейне сапасы жақсырақ болады. Ең көп тараған түрі - электронды-сәулелі түтікшелер (ЭСТ) негізіндегі стандартты мониторлар.
Мұндай монитор жұмыс принципі жағынан кәдімгі телевизорға ұқсайды. Электронды пушкамен лақтырылатын сәулелер жиынын ерекше затпен - люминоформен қоршалған кеңескоп бетіне түседі. Осы сәулелер әсерімен экранның әрбір нүктесі үш түстің бірімен - қызыл, жасыл және көк түспен жарқырайды.
Бұл бірнеше онжылдық болған ескі технология, сондықтан ЭСТ - мониторлар бүгінге қымбат емес құрылғылар. Ерекшелігі - жарықтылығының жақсылығы және бағасының төмендігі, сондай-ақ рұқсаттылығы. Кемшілігі - ЭСТ - мониторлар салмағы және габариті жағынан қазіргі компьютерлер миниатюрлі құрылғы дегенге сай келмейді. Оған қоса пайдаланушыларға сәулелену жағынан кері әсер етеді. Қазіргі кезде портативті компьютерлерден (ноутбуктерден) қолданылатын сұйықкристалды мониторлар бар.
0.2. Плазмалық монитордың структурасы
Плазмалық мониторлар (Plasma Display Panel, PDP) бұл монитор түрі тек бірнеше жыл бұрын ғана пайда болды. Плазмалық мониторлардың жұмыс жасау қағидасы ультракүлгін сәулелердің арнайы люминофорға шағылуына негізделген. Плазмалық монитордың сұйықкристалды монитордан айырмашылығы мен артықшылығы - ол экранның үлкен, кішілігіне мән бермейді. Қазіргі таңда олардың 64 дюймді, 72 дюймді және т.с.с кездеседі. Ол бәрінен артық болғанымен, оны дербес компьютерлерден кезестіру қиын. Өйткені оның бағасы өте қымбат болып келеді.
Техникалық ерекшеліктері: плазмалық монитордың ерекшелігі диагоналы бойынша көлемі мен жаймалау жиілігімен анықталады. Оның көлемді экраны көп мәлемет сақтауға көмектеседі. Жаймалау жиілігі күшті болған сайын көзге әсер ететін сәулелердің шағылысуын азайтады. Адам көзі мониторда шыққан суретті шығу жылдамдығына, жарықтығына байланысты өзгеріп, бейімделіп отырады.
Ал арнайы көз бұлшық еттері арқылы жүзеге асады. Ал, егер монитордың жарықтылығы секундына 50 рет өзгеріп отырса, онда адам көзінің көру сапасы төмендейді. Жақсы монитор жоғары дамыған бейне адаптерге қосылуы керек. Тек жоғары сапалы монитор секунтына 85 рет экранды жаңартады.Сұйықкристалл мониторының жұмыс жиілігі 60 - 75 Гц. 15 дюймді мониторлардың шешуі 1024х768, 17 дюймді 1280 - 1024, ал 19 дюймді 1600х1200 және т.с.с.
Шешуі үлкен мониторлармен жұмыс жасау графикалық өңдеулер үшін ыңғайлы. Егер тек интернетте жұмыс жасап отырып, одан мәлемет алу керек болса, онда мониторлардың мөлшері 17 дюймді болғаны дұрыс, өйткені барлық бағдарламалар сондай мөлшерге арналған. Ал егер шешуі одан аз болса, мәлеметтерді алу өте ыңғайсыз болады.
Плазмалық дисплейлер әзірге үлкен өлшемді экрандарды дайындау үшін қолданылады. Плазмалық мониторлар жұмысы төмен қысымды инертті газбен толтырылған, түтікше түрінде жасалған неонды лампалар жұмысына ұқсас.
Плазмалақ мониторлар токтың әсеріменен өзінің түстерін өзгертетін плазмаға түрленеді. Плазмалық дисплей панелі мөлдір электродтар мен сканерлеуші шина жарықты қалыптастырады, және ішінде орналасқан екі параллель шыны пластиналар арасындағы қамтылған газбен толтырылған ұяшықтардың жиыны болып табылады.
Плазмалық дисплейлер қазіргі кезде үлкен өлшемді экрандарды дайындау үшін қолданылады.
Плазмалық маниторлар жұмысы төмен қысымды инертті газбен толтырылған, түтікше түрінде жасалған неонды лампалар жұмысына ұқсас. Бұл технолоиялар (Plasma display panels) PDP-тің атауы және (Field emission display) FED-ті атауына ұқсас. Мысалы, мұндай 40-ші диагональі бар плазмалы монитоладың өндірісі қазіргі кезде басталмақ. Плазмалық мониторларға арналған құрылғы сурет 1.2 көрсетілген.
Сурет 1.2 - Плазмалық мониторларға арналған құрылғы
Әрбір пиксел тұрбаның түрінде істелген неон шамдарының жұмысына плазмалық мониторлардың жұмысы өте ұқсас
Плазмалы перделер артонмен немесе ионды оқшау газды екі шыны бейнелердің аралық кеңістіктің толтырулар жолымен жасалады.
Іс жүзінде кәдімгі флуоресценциялы шам пердеде сияқты жұмыс істейді. Дірілдеудің жоқтығымен биік жарықтық және қарама-қарсылық қатар мұндай мониторлардың үлкен артықшылықтары болып табылады.
Мұндай мониторлардың түрінің бас жетіспеушіліктері сурет элементінің мерзімді үлкен өлшемімен монитордың диогональін үлкейюінде. Және аласа шешу қабілеттілік өсетін болуы. Бұл шектеулердің мұндай монторларда конференциялар, презентациялар, ақпаратты қалқандар үшін қолданылады. Яғни ондай мәліметтің бейнесі үшін перделердің үлкен өлшемдері керек болады.
0.3. Fed монитордың структурасы
Қазіргі уақытта Fed мониторының тегіс панелінің дисплейін құру нарықта түрлі технологиялардың шешідерін пайдалана отырып, әлі күнге дейін сұйықкристалды мониторлардан басым. Белгілі болғандай, қазіргі заманғы дисплейлерді жасау үшін пайдаланылатын технологияларды екі топқа бөлуге болады.
Бірінші топ жарық сәулеге негізделген құрылғыларды, катодты-сәулелі түтікшелер, плазмалық панельдерді, қамтиды.
Екінші топ LCD мониторларды қоса алғанда, трансляциялық түрлі құрылғылардан тұрады.
Fed мониторларында ЭЛТ мониторларына қарағанда, бірден үшке дейін "ыстық" катодтар қолданылады. Сәйкесінше дисплейлер аз қалыңдыққа ие, ЖК - және PDP - панельдерімен салыстырғанда, мұндай мониторлар экран бетінің мінсіз тегістігіне ие. Сонымен қатар қолданылатын кескіндемені қалыптастыру механизмі ЭЛТ мониторы сияқты.
Өз кезегінде FED мониторлар плазмалақ мониторлардан электр шығының аздығымен және көбірек жоғарғы мүкіншілігімен тиімді ерекшеленеді. Сонымен қатар FED монитор өндіруінің құны өнеркәсіптік деңгейде басқа белгілі дисплей өндірушілерге қарағанда әлде қайда аз. FED мониторының панельдерінің тағы бір артықшылығы оның үнемділігінде.
Бар ақпараттар бойынша оның үнемділігі басқа плазмалық экрандармен салыстырғанда жарты есе аз. Бірақ арине кемшіліксіз болмайды. Жаппай өндірілетін осындай панельдер арзан болуы мүмкін емес. Осылайша, мұндай дисплейлердің құрылысы вакуумды кинескоптардан еш артықшылығы жоқ. Кескіндеменің өте жоғарғы жарықтығын және жоғары деңгейде түс жіберуін қамтамасыз етеді. Және де көру бұрышы кең экранды. Бағасы тұрақты және өнімді технологияны қамтамасыз етеді. Сонымен қатар жіңішке және тегіс экран жасауға мүмкіндік береді.
LCD және ЭЛТ екі технологиялар мүмкіндіктерін біріктіретін мониторлар саласындағы үздік технологиялық үрдістердің бірі FED технологиясы болып табылады. FED мониторлар процесінің негізінде сәл ұқсас болып табылатын ЭЛТ мониторларға қолданылатын екі әдістердеде электрондық сәуленің әсерінен жарқыраған люминафор қолданылады. FED және ЭЛТ мониторларының басты айырмашылығы ЭЛТ - мониторларында дәйекті бір фосфор қабатымен қапталған панельі сканерлеген үш электронды сәулелердi шығаратын үш мылтық (пушка) бар,
Ал FED мониторларда электрондардың шағын көздерін көптеп пайдаланатын, әрбір экран элементін ұйымдастыратын және олардың барлығы ЭЛТ мониторлары үшін қажетті кеңістікте орналастырылған электрондардың шағын көздері бар.
Әрбір электрон көзі LСD мониторларында болатындай бөлек электрондық элементімен басқарылады. Содан кейін әрбір пиксельдер салдарынан фосфор элементтері бойынша электрондардың әсері үшін жарықты. ЭЛТ - мониторлар сияқты шығарады. Қашанда осы FED мониторлар өте жұқа қабатты мониторлар болып табылады.
Электрондар кинескопта ұқсас дәстүрлі вакуумды электронды мылтық шығаратын элементтер - FED - дисплейде электронды сәуле (катодтар) шыны шығаратын пластина болып табылады. Оған паралелді орналасқан шыны пластина беті қапталған флуоресцентті зат орналасқан. Екі пластина арасында жоғары қысымды вакум құрылған.
Fed монитордың құрылымы сурет 1.3 көрсетілген.
Сурет 1.3 - Fed монитордың құрылымы
0.4. Сұйықкристалды монитордың құрылымдық ерекшелігі
Сұйықкристалды мониторлар (LCD, Liquid Crystal Display) панельдері бар, ұяшықтарында (пиксельдері) сұйық зат болатын кристальдарға тән белгілі бір оптикалық қасиеттеріне ие. Сұйықкристалдың молекулалары электрлік өрістердің әсерінен өзінің бағдарын және соның салдарынан олар арқылы өтетін жарық сәулесінің поляризациясын өзгерте алады.
Сұйықкристалдар өздігінен жарық түсірмейді, олар шам жарығынан жарықты өткізу немесе өткізбеуін қақпа ретінде қызмет етеді. СҚ панельдері бірнеше қабатқа ие. Солардың ішінде маңыздысы кілт ретінде екі шыны төсемдер және олардың арасында орналасқан сұйық кристалдар болып табылады. Олардың артында айна жүйесі жарықтың бетке біркелкі шашырайтын шамдардың жарығы мен және айналар жүйесі орналасқан. Жарық шамдардан бірінші төсем арасынан өтетін, поляризацияланған сүзгі қызметін атқарады.
Сұйықкристалдардың бастапқы бағдарын анықтайтын екі төсемгеде паралллельді атыздар атқарылған. Төсемнің екі атыздары бір біріне перпендикуляр. Атыздардың арасында орналасқан СҚ тамшылары ұяшықтарға ұйымдастырылған. Әрбір кескіндеменің пикселі үш ұяшықтан тұрады. Екінші төсемде поляризациялық сүзгі болып табылады. Сондықтан бастапқы күйде жарық сыртқа шықпайды. Өйткені оның поляризация жазықтығы мен фильтр жазықтығы сәйкес келмейді.
Активті матрицада (Active Matrix) ұяшықтар басқарылатын элемент панеліне қосылған, ол матрицаны жол мен бағаннан құрайды. Жұқа қабықшалы транзисторлар технологиясы (Thin Film Transistor,TFT) коллекторға резистор мен конденсатор қосылған. Әрбір ұяшық ауыспалы транзистор тағайындауға мүмкіндік берді. Таңдалған жол мен бағанға басқарылатын кернеу берілгенде ол кондансаторды зарядтайды. Заряд кескіндеме кадрының келесі жаңартылуына дейін конденсаторда сақталады. Кескіндеменің жеке элементінің жарықтығы барлық көрсетілім мезгілі кезінде өзгертілмейді. Сондықтан кескіндеменің жылпылықтау эффектісі жоқ. Сұйықкристал тұрақты мезофазада орналасқан, яғни өтпелі жағдайда қатты және сұйық күйдің арасындағы зат. Зат бірмезгілде сұйық болып келеді және кристалдардың оптикалық қасиеттеріне тән.
Сұйықтық күйі молекулалардың орналасуын сыртқы күйге әсер етуге мүмкіндік береді (электрлік өрісі). Кристальдық қасиеттер өтетін жарық сәулелерін поляризациясына да мүмкіндік береді. Жұқа қабықшалы транзисторлар технологиясы сұйық кристалды ұяшықтардың жағдайын бақылау әдісі. Әрбір ұяшық мөлдір пленькамен ауыспалы транзистормен жабдықталған. Таңдалған жол мен бағанға басқарылатын кернеу түскенде транзистор электродты ұяшықтарға түсетін тоқ көзін өткізеді. Пайда болған электр өрісі сұйықкристалдарды белгілі бұрыштарға бұрайды. Сұйыққристалды панель СҚ мониторлардың негізгі элементі. Сұйықкристалды ұяшықтардан тұратын матрицасы бар, түрлі түсті фильтрлерден басқарылатын элементтерден, сонымен қатар көмескі жарық шамдардан тұрады.
0.5. Сұйықкристалды монитордың матрицасы
Сұйықкристалды матрицаның құрылғысы: Сұйықкристалды матрица бірнеше қабаттан тұрады:
* ол үш сұйықкристалды қабат. Оған матрица өткізгіштер кіреді.
* сыртқы қорғау қабаты.
* ішкі жарық түсіргіш кіреді.
Сұйықкристалды матрицалық құрылғы сурет 1.4 көрсетілген.
Сурет 1.4 - Сұйықкристалды матрицалық құрылғы
Жарық түсіретін қабаттың жиектерінде (әдетте жоғарыдан және төменнен) екі күндізгі жарық беретін,тек қыздыру спиральдарының орынына суық катодтармен (Cold Cathode Lamp) жабдықталған сынап шамдар сияқты екі шам орналасқан. Және оларда жоғары кернеуде газ иондалуынан пайда болатын көмескі жарық болады.
Белгілі болғандай монохромды дисплей толтырылған сұйықкристалды жеке өрістерінен тұрады. Кернеу жіберілген кезде, оның көмегімен кристалдар ретке келеді. Керекті өрістер жарықтың өтуіне кедергі болады және жарық фонда қара болып көрінеді. Түрлі-түсті дисплейлер ұяшық мөлшерлерін айтарлықтай азайтқанда және әр қайсысын түрлі-түсті фильтрмен жабдықтаудың арқасында пайда болған. Сонымен қатар, қазіргі заманғы СҚ мониторларда артқы көмескі жарық пайдаланылады.
Көмескі жарық үшін әдетте 4 немесе 6 - шамдарды және біркелкілігін қамтамасыз ету үшін айналар қолданылады. СҚ панельдер жұмысының - поляризация жарығы жарық ағынының жолындағы екі поляризациалық қабыршақтың перпендикулярлық бағыттарын поляризациялайды. Яғни қосындыда бұл екі қабыршық барлық жарықты кешіктіреді. Бірінші қабыршықтан поляризацияланған, қабыршақтың арасында орналасқан сұйықкристалдар ағын бөлігін өрістейді. Осылайша экран жануын реттейді. Сұйықкристалды монитордың - матрицасының субпиксел схемасы сурет.1.5 көрсетілген.
Сурет 1.5 - Сұйықкристалды монитордың - матрицасының субпиксел схемасы. Әрбір пиксель, көк, қызыл және жасыл ішкі пикселдерді құрайды.
Кей кезде кристалдар біртіндеп бұрылады. Кернеу жоғары болған сайын көп кристалдар бұрылады және де аз жарық өтеді. Барлық кристалдар жарық ағынына параллель бұрылған соң, ұяшық жабылады. Бірақ TN матрицасы үшін мінсіз қара түсті алу өте қиын. TN матрицасының негізгі кемшіліктерінің бірі кристальдардың бұрылу кезіндегі сәйкезсіздігі. Біреулері толығымен бұрылса, ал қалғандары енді бұрылуды бастайды. Осы үшін жарық ағындарының сіңуі болады да, соңғы нәтижеде әр түрлі бұрышта кескіндеме бірдей болмайды. Көлденең бұрыштағы заманауи матрицалар қолайлы саналады. Бірақ тіпті шағын ауқымды тігінен бұрылу кезінде бұрмалауға тиесілі. TN матрицасында түсті жіберуі мінсіз. TN матрицасы сурет.1.6 көрсетілген.
Сурет 1.6 - TN матрицадағы кристалдар спирал бойымен бұрмаланған (1)
Кернеу қолданған кезде, олар өз кезегінде бастайды (2)
Барлық кристалдар бетінде перпендикуляр болған кезде жарық өтпейді (3)
Мұндай TN матрицасы алдағы уақыттағы ойнатуға келмейтін, көзге білінбейтіндей жиілікпен ұяшықтарға кезекпен реңктерді ойнатады. Бірақ TN технологиясы ұяшықтың ең жоғарғы жұмыс жылдамдығын, аз қуатты және аз құнын қамтамасыз етеді. Осы екі жағдайлар ең көне технологияны ең көп тараған және ең танымал тезнология етіп отыр.
IPS матрицасы Фото және графика үшін мінсіз матрица.
Екінші әзірлеу технологиясы IPS (In Plane Switch) болды. Мұндай матрицаларды Hitachi, LG.Philips зауыттар жасайды. NEC матрицаларды ұқсас технология бойынша шығарады.
Технологияның аты айтып тұрғандай, барлық кристалдар үнемі панель жазықтығына параллель орналасқан және бір мезгілде бұрылады. Ол үшін әрбір ұяшықтың төменгі жағына екі электродтан орналастыру керек болды. IPS матрицасының кристалы сурет 1.7 көрсетілген.
Сурет 1.7 - IPS матрицасының кристалы. Ол экран бетіне әрқашан параллель.
IPS технологиясы ең үздік түс жіберу және максимальды көру бұрышын қамтамасыз етеді. Елеулі кемшілігі - TN матрицасына қарағанда жауап беру уақыты жоғары. Олар қазірдің өзінде қолайлы жауап беру уақытының деңгейі 25 мс қамтамасыз етеді. Ал соңғы жаңартылғаны одан аз - 16 мс. IPS матрицаларының көру бұрышы мен жақсы түсжіберу арқасында кәсіби мониторларға графикалық стандарт болып табылады.
MVAPVA матрицасы.
TN және IPS арасындағы байланысты Fujitsu әзірлеген VA (Vertical Alignment) технологиясында қарастыруға болады. VA матрицасында крристалдары өшірулі күйінде экран жазықтығына перпендикуляр орналасқан.
Сәйкесінше қара түс максимальды таза және тұнық болып қамтамассыздандырылған. Бірақ бұрылу кезінде матрицалар сәйкесінше көзқарас бойынша бағытталады, яғни кристалдар бірдей болып көрінбейді. Бұл мәселені шешу үшін мультидомендік құрылым қолданылады. Fujitsu әзірлеген Multi - Domain Vertical Alignment (MVA) технологиясы шығыңқы жерлердің қоршауын қарастырады. Олар кристалдардың бұрылу бағытын анықтайды. Егер екі қарама қарсы бағытта бұрылса, онда қырынан қаралған көзқарастың біреуі қараңғы, ал екіншісі жарығырақ болады. Осылайша адамның көзқарасы ауытқуының орнын толтырады. Samsung әзірлеген PVA матрицасында шығыңқылары жоқ. Және өшірулі күйінде кристалдар қатаң вертикальды болады. Көрші кристалдың қосалқы домендері қарама қарсы бағытта бұрылу үшін төменгі электродтар жоғарғымен сәйкесінше қозғалтылған. МVA матрицасы сурет 1.8 көрсетілген.
Сурет 1.8 - МVA матрицасы. Ол экран бетіне перпендикуляр кристалдарды өшіру матрицасы
Premium MVA және S - PVA матрицаларында жауап беру уақытын азайту үшін матрицалардың бөлек жерлеріне кернеуді динамикалық жоғарылату жүйесі қолданылады. Оны Overdrive деп атайды. PMVA және SPVA матрицаларында түс жіберу IPS сияқты жақсы, ал жауап беру уақыты TN кем емес. Көру бұрыштары максимальды кең, қара түс ең және жақсы жарықтығы мен кереғарлығы бар. Бірақ та көзқарасты перпендикулярдан сәл ауытқанда, тіпті 5 - 10 градусқа, жартылайтонда бұрмалау байқауға болады. Көпшілігі үшін ол елеусіз болып қалады, бірақ тәжірибелі суретке түсірушілер VA технологиясының осы кемшілігін ұнатпайды.
0.6. Мониторлардың түрлері мен сипаттамалар классификаиясы
Мониторлардың классификациясы ақпараттық түрі бойынша келесі түрлерге жіктеледі:
* əріптік-сандық (мәтін (сипаты) дисплейдің жүйесі);
* Бейнебетте тек әріптік-сандық ақпараттар көрсететіледі;
* Бейнебетте көрсететін псевдографикалық символдар;
Редакциялық мүмкіндіктері бар және деректерді алдын ала өңдеуді жүзеге асыратын смарт көрсетіледі
Графикалық мәтін және (бейне қоса алғанда) графикалық ақпаратты көрсету үшін:
* Векторлы (вектор - сканерлеу дисплей) лазерлік жарықтық шоу
* Нүктелік (растрлық - сканерлеу дисплей) іс жүзінде әрбірінде пайдаланылады
Экран түрі бойынша мониторлар келесі түрлерге жіктеледі:
* ЭЛТ - электронды-сәулелі түтік негізінде
* ЖК - сұйықкристалды монитор
* Плазма - плазмалық панельде негізделген. Проектор - проектор және экран, немесе (опция ретінде - айна жүйесі арқылы) бір біріккен органда жеке орналастырылған және проекциялық теледидар.
* OLED - дисплей - OLED технологиясы бойынша
* виртуалды көздің дисплейі - тікелей суретті қалыптастыратын дисплей құрылғысының технологиясы.
* Лазер - (Қазіргі уақытта тек өндірісте жүзеге асырылатын) лазерлік негізделген панельдер.
Қазіргі кезде портативті компьютерлерден (ноутбуктерден) қолданылатын сұйықкристалды мониторлар бар. Сұйықкристалды - бұл кейбір органикалық заттың ерекше жағдайы. Сұйықкристалдар өз құрамдарымен электр қысымы әрекетімен светооптикалық қасиеттерін өзгертуі мүмкін. Көптеген сұйықкристалды мониторлары екі шыны пластинаны арасына орналасқан сұйықкристалдан тұратын жұқа қабықшаны қолданады.
Сұйықкристалды мониторда люминофор емес, оған келетін тоқтың әсерімен өзінің түстік сипаттамаларымен өзгертетін миниатюрлі сұйық кристалды элемент жарқырайды. Бұл ғажайып - кристалдардың қабаты өте жіңішке болуы мүмкін яғни, монитор қалыңдығы кішірейеді. Сұйықкристалды - мониторлар активті және пассивті болып бөлінеді. Активті матрицалық мониторлар (ТҒТ) - ең сапалы және ең қымбаты. Пассивті матрица (DSTN)-дағы бейнелер ТҒТ-ға қарағанда күңгірт болады. Дегенмен DSTN - мониторлр 30 пайызға дейін арзанырақ.
LCD - сұйық күйдегі заттардың негізінде жасалатын монитор. Бұл сұйықтықтың қатты заттарға тән кейбір қасиеттері болады. Осы сұйықтықтың молекулалары электр кернеуінің әсерінен өз орындарында үнемі қозғала отырып, өздері арқылы өтетін жарық сәулелерінің бойындағы қасиеттерін өзгертеді.
Мониторлар өлшем түрі бойынша 2 түрде көрсетіледі
* екіөлшемді (2D) - екі көзде бір сурет
* үш өлшемді (3D) - көлемі және әсері үшін бөлек сурет әрбір көзге жасалады
Бейне түріне сәйкес келесі түрлерге жіктеледі:
* HGC
* CGA
* EGA
* VGA, SVGA
Интерфейстік кабелі түрі бойынша:
* Композициялық
* Жеке
* D - Sub
* DVI
* USB
* HDMI
* DisplayPort
* S - Video
Құрылғы түріне пайдалану үшін:
* Теледидарларда
* Компьютерлерде
* Телефондарда
* Калькуляторларда
* Өзін-өзі қызмет көрсету терминалдарында
* Навигаторларда
0.7. Сұйықкристалды - монитордың принципиалды сұлбасы мен жұмыс істеу принципі
Сұйықкристалды - манитордың құрылысының принципі, негізгі түрлері және оларды жөндеу әдістері.
Сұйықкисталды мониторының негізгі элементтері:
* ЖК - матрицасы
* Басқару құрылғысы
* ДК - монитрдың интерфейстік байланысы
* Қоректендіру блогы
* Бейнесигналды өңдеу блогы
* Көмескі жарығы
Сұйықкристалды - мониторларының жұмысы желілік ағынның полярлі құбылысына негізделеді. Кристалды поляроидтар тек электромагнитті индукцияның векторы поляроидтың оптикалық бетіне параллель бетте жатқан жарықты құрайтын құрамдас бөлігін ғана өткізе алады. Ал жарық ағынының қалған бөлігі үшін поляроид мөлдір түссіз болады. Осылайша поляроид жарықты отырғызып алады, бұл эффект жарық поляризациясы деп аталады.
Сұйықкристалды монитор құрылғысының жұмыс істеу принципі сурет 1.9 көрсетілген.
Сурет 1.9 - Сұйықкристалды - монитор құрылғысының жұмыс істеу принципі
Қорек блогы мен көмескі жарық қорегі үшін DCAC - түрлендіргіші: Қорек блогы ТК - мониторларын қажет кернеу шамасымен қамтамасыз етеді. Қорек блогы жиілікті түрлендіретін қорек блогы сұлбасы бойынша құрылады.
DCAC жаңартушы (инвертор), тұрақты кернеудің 12 В, жалғағыш арқылы 700 В айнымалы кернеудің тоқ күшінің тәртібімен 10 12 мА қорек блогына түсетін және жиілігі шамамен 50 кГц LCD панелінің екі шамның көмескі жарығының қорегі үшін қалыптастырады.
Басқару жүйесі және синхрондау: мониторингті басқару жүйесі микробасқару, энергиядан тәуелсіз жадыдан және алдыңғы тақта батырмаларының негізінде құрастырылғын. Микробасқарушының құрамында ЖЖҚ 1024 байты және ТЖҚ Flash типінің 64 кБайты бар. Сұйықкристалды - монитордың структуралық сұлбасы сурет 1.10 көрсетілген.
Сурет 1.10 - Сұйықкристалды - монитордың структуралық сұлбасы
* Схемадағы мониторды мынадай түйіндерге бөлуге болады:
* қорек көзі, DCAC - түрлендіргіш және қоректендіру жарық шамы
* микроконтроллер U4 және энергияға тәуелді жады
* кіріс интерфейсі, аналогты - сандық түрлендіргіш (АСТ) торабы, синхрондау және масштабтау (барлық тораптар құрамындағы микросхемалар)
* LVDS U9 интерфейсі
* LCD - панелі
* Монитор ACDC сыртқы желілік адаптерінен қуат алады. 100.240 В, 1,2 А12 В, 3 А).
* Қоректендіру көзі
Қорек көзі қалыптастыратын шығыс кернеуінің адептеріндегі тұрақтандырғыш кернеу (5 арналары 3.3 AD, 3,3V_AD, 3,3V_PL, 3,3 V, MODPWR3.3V), барлық тораптарғады мониторлар үшін қажетті қоректендіру көзі. Сонымен қатар, монитордың құрамында бар DCAC - конверторы қалыптастырушы тұрақты кернеуі 12 В айнымалы кернеуі 650 В жиілігі 50 кГц екі жарық шамы LCD - панельдерін қоректендіру үшін.
Қуат көзі сұлбасы SGS - THOMSON фирмасының U13 i (L4973) импульсті төмендеткіш стабилизатор микросхемасында құрастырылған. Микросхемада 5,1 В тірек кернеу көзі, тактілі генератор, қате сигналын күшейткіш, ЕИМ (ендік-импульстік модуляция), логика және жұмсақ старт схемалары, қуатты далалық (D - MOS) транзистор, шығыстағы қысқа тұйықталудан қорғайтын схема, тоқты және термиялық қорғау бар. С230 және R86 уақыт тағайындаушы элементтері тірек генераторының сыртқы кіріске жалғанған.
Схема шығарылымында 3,5 А жүктеме тоғы бар. 5 В тұрақты кернеу қалыптасады. Бұл кернеу U4 микробақылаушыны қоректендіру үшін пайдаланылады және одан U2, U7, U24 және U30 желілік тұрақтандырғыштар көмегімен 3,3 В кернеу қалыптасады. Кезекші режимді жүзеге асыру үшін FDC6325L (11вх = 2,5.8 В, 1 = 1,8 А) типті MOSFET - транзисторларда 38 U4 шығарылымынан POWON сигналымен басқарылатын интегралды кілт қызмет етеді. Осы кілт арқылы U13 микросхемасы шығарылымына LCD панелінен басқа монитордың барлық тораптары қоректенетін U2, U7 және U24 тұрақтандырғыштары қосылған.
LCD панелі U12 кілті арқылы U13 микросхемасына қосылған U30 жеке тұрақтандырғышынан қоректенеді. Кілт 29 микробақылаушы шығарылымынан MODON сигналымен басқарылады. Q810 коллекторында IC802 және IC80 басқарылатын тұрақтандырғыштары өшірілетін, ал қуат көзі минималды шығыс қуаттылығы режиміне ауыстырылатын төмен потенциал қалыптасады. Бұл режимде кернеудің 5В номиналды мәні микробақылаушы қоректенетін тек қана IIC811 тұрақтандырғышы шығысында сақталады.
Басқару жүйесі
Монитормен басқару жүйесі Myson Technology фирмасының MTV212 типті U4 микробақылаушысындада жүзеге асырылады. Микробақылаушы өзегі - 8051 микропроцессоры. Бұдан басқа микробақылаушы 512 байт, 32 Кбайт, синхронды процессор, 14 - разрядты САТ, 3 - каналды АСТ, VESA DDC және l2C интерфейстеріне ие. Бастапқы қалпына келтіру сұлбасы U8 және Q1 элементтерінде жүзеге асырылған. Және 7 U4 шығарылымына қосылған. J20 интерфейсті байланыстырғышынан (сигналдар U6 Шмит триггерінен келіп түседі.
U4 кірісіне келетін (42, 43 шығ.) жиіліктер мен синхронды сигналдардың бар болуына байланысты. Ол басқару сигналдарын қуат көзімен, АСТ сұлбасымен, LCD панелімен және масштабтаумен қалыптастырады. Микробақылаушы құрамында FC екі сандық интерфейсі бар. Оның біреуі (12, 13 шығ.) U1 микросхемасын басқару үшін қолданылады. Ал екіншісі (27, 28 шығ.) Plug & Play стандартын жүзеге асыру мақсатында компьютермен байланыс үшін пайдаланылады. Тағы да 6 - разрядты шина бар (шығ. 16, 17, 19 - 22). Ол арқылы микробақылаушы АСТ және U3 масштабтау схемасымен ақпараттар алмастырады. U4 30 және 31 шығарылымдарына U6 буферлері арқылы (3, 4 және 5, 6 шығ.) монитор жұмыс режимінің жарық диодты индикаторы қосылған. Микробақылаушының басқа шығарылымдарының тағайындалуы схеманы сипаттау процесі кезінде қарастырылады. Микробақылаушыны қоретендіру үшін оның 8 шығарылымына U13 тұрақтандырғыштан 5 В (5VC) кернеу келеді.
Сурет параметрлерін реттеу үшін суреті U3 микросхемасымен қалыптасатын экрандық мәзір (OSD) қызмет етеді. OSD бақылауышы үшін мәліметтерді қалыптастырады және оларды 6 - разрядты шина бойынша U3 микросхемасына береді. OSD жүйесін басқару және қолжетімді болу үшін J3 байланыстырғышы арқылы 25, 26 U4 шығарылымына қосылған монитордың алдыңғы панелінде тетіктер қызмет етеді.
Бейнесигналдарды өңдейтін тракт
Негізгі түстердің бейнесигналдары J20 байланыстырғыштың 13 байланысынан С44, С191 және С45 бөлгіш конденсаторлары арқылы U3 микросхемасының (Genesis Microchip фирмасының GMZAN1 типі) 95, 91 және 97 шығарылымына түседі. Микросхема LCD - мониторының XGA - бақылаушысы болып табылады. Микросхеманың құрамына кернеу тұрақтандырғышы, OSD схемасы, үш кең жолақты (250 МГц) бейнекүшейткіш, бейнесигналдардағы қара деңгейін белгілеу схемасы, үш каналды 8 - битті АСТ, микробақылаушымен алмасу үшін интерфейс, синхрондау схемасы, масштабтау схемасы және дәрежесі бойынша ТТЛ логикасымен үйлесімді микросхеманың шығыс каскады кіреді.
Микросхеманы бастапқы қалыпқа келтіру сигналы (100 шығ.) МК қалыптастырады (14, 15 шығ.). U3 микросхемасын синхрондау үшін U6 буферінен оның 148, 150 шығарылымына VSYNC2 және HSYNC2 синхронды сигналдары беріледі.
АСТ шығысынан (U3 микросхема құрамында) негізгі түстер бейнесигналдарының сандық кодтары басқа рұқсаттарға (SVGA және VGA) мәліметтерді қайта есептеу үшін қызмет ететін масштабтау торабына беріледі. Атап өтілгендей U1 микросхемасында экран мәзірінің бейнесигналдарын қалыптастыратын OSD схемасы бар. U3 микросхемасының LCD-бақылаушысы ROA0A7, GOA0A7, ВОА0А7 бейнесигналдарының 8 - битті кодын және PHS, PVS, DCLK, DEN синхрондау және басқару сигналдарын қалыптастырады. Осы барлық сигналдар LVDS (Low Voltage Differential Signaling) бақылаушы - U9 микросхемасына беріледі.
Осы интерфейс бойынша мәліметтерді беру үшін теңдестірілген кабельдің екі сызығында дифференциалды кернеудің өте аз айырмасы (350 мВ-ке дейін) қолданылады.
U9 микросхемасы шығысында RIN0 (+-) - RIN3 (+-) мәліметтерінің дифференциалды сигналының 4 жұбы және J5 байланыстырғышы арқылы LCD панеліне берілетін RCLKIN (+-) синхрондауының дифференциалдық сигналдарының жұбы қалыптастырылады.
U3 микросхемасы U24, U2 және U7 тұрақтандырғыштарынан 3,3 В (3.3VD, 3,3V_AD, 3,3U_PL) кернеумен қоректенеді.
U9 микросхемасы U7 тұрақтандырғышынан 3,3 В (+3.3 V) кернеумен қоректенеді.
LCD - панель U30 тұрақтандырғышынан 29 м шығарылымды MODON және бақылаушы сигналымен басқарылатын, U12 кілті арқылы 3,3 В (MODPWR 3.3V) кернеумен қоректенеді.
Сұйықкристалдар электр кернеуінің әсерімен өз құрылымын, түсін және оптик. қасиеттерін өзгерте алады. Сұйықкристалдар құрамына басқа түсті ерітінділерді қосып және электр өрісін өзгерте отырып, жоғары сапалы 15 млн-нан аса түстерді бейнелей алатын экрандағы нүктелер саны 102*768 немесе 1280*1024 болатын мониторлар жасауға болады. Бұлардың салмағы жеңіл, көлемі кіші және денсаулыққа зиянды электро-магниттік толқындары болмайды. Компьютердегі мәліметтерді өңдеу жүйесінде орындалатын операцияларды бақылайтын, реттейтін немесе тексеретін машиналық бағдарлама. Бағдарламалау тілдерінде - бөлінбейтін мәліметтік қорлармен (ресурстармен) байланыс ұйымдастыратын жоғары деңгейдегі әрекеттесуін жүзеге асырады.
Сұйықкристалды мониторларға қолданылатын қоректену көздері келесі түрлерге бөлінеді.
Біріншісі - ACDC адаптері немесе желілік импульстік қорек көзі. Екіншісі DCAC инверторы. Шын мәнінде бұл екі қоректендіру көзі түрлендіргіштер болып табылады. ACDC адаптері қоректену көзінің шығысындағы кернеудің тұрақты шамасын, ауыспалы кернеу желісіне, яғни 200 В - қа түрлендіру үшін пайдаланылады.
Әдетте қоректену көзінің шығысында кернеудің мәні 3,3 В-тан 12 В-қа дейін болады. Сұйықкристалды монитордың қоректену көзі сурет 1.11 көрсетілген.
Сурет 1.11 - Сұйықкристалды монитордың қоректену көзі.
1. БӨЛІМ ЖОБАЛАУ БӨЛІМІ
1.1. Жобаны негіздеу
Қолданушының көзқарасы бойынша монитордың негізгі мінездемесіне оның диагональ бойынша өлшемі, шешуші қабілеттіліктер, регенерация жиілігі (жаңарту) және қорғау класы жатады.
Монитор размері. Монитордың экраны диагональ бойынша дюймда өлшенеді. Оның размері 9 дюймнан (23 см) 42 дюйм (106 см) арасында өзгеріп отырады. Ең кең тараған размерлер 14, 15, 17, 19 және 21 дюйм.
Шешуші қабілеттілік. Графикалық режимде бейненің жұмысы монитор экранында нүктелерден (пикселдер) құралады. Горизонталды және вертикалды орналасқан нүктелер саны шешуші қабілеттілік деп аталады. Шешуші қабілеттілік 800x600 сөзі монитордың әрқайсысынан 800 нүктесі бар 600 горизонталды ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ 3
1. бӨЛІМ СҰЙЫҚКРИСТАЛДЫ МОНИТОРҒА ЖАЛПЫ ШОЛУ 4
1.1. Электронды-сәулелі түтікшелі - монитор. 5
1.2. Плазмалық монитордың структурасы 7
1.3. Fed монитордың структурасы 9
1.4. Сұйықкристалды монитордың құрылымдық ерекшелігі 11
1.5. Сұйықкристалды монитордың матрицасы 12
1.6. Мониторлардың түрлері мен сипаттамалар классификаиясы 16
1.7. Сұйықкристалды - монитордың принципиалды сұлбасы мен жұмыс істеу принципі 17
2. БӨЛІМ ЖОБАЛАУ БӨЛІМІ 23
2.1. Жобаны негіздеу 23
2.2. Принципиалды сұлбаны таңдап алуды негіздеу 25
2.3. Жобалау сұлбасын құрастыру және монтаждауға қолданылған құралдар... 35
2.4. Элементтердің кесте тізімі 38
3. БӨЛІМ СҰЙЫҚКРИСТАЛДЫ МОНИТОРЛАРДЫ ЖӨНДЕУ ЖӘНЕ ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ 39
3.1. Сұйықкристалды мониторға жүргізілетін профилактика 39
3.2. Сұйықкристалды мониторды диагностикалау 42
3.3. Сұйықкристалды монитордың техникалық параметрі 46
3.4. Сұйықкристалды мониторлардың ақаулықтары 51
3.5. Сұйықкристалды мониторды жөндеу 53
3.6. Мониторды тестілеу мен баптауға арналған бағдарламалар 59
4. Экономикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...60
Капиталды жұмсалатын қаржыны есептеу 60
5. ЕҢБЕК ҚОРҒАУ 64
5.1. Өндіріс орындарын жарықпен қамтамассыз ету. 64
5.2. Шу мен вибрация (діріл) сипаттамасы 65
5.3. Өндіріс ортасындағы метеорологиялық жағдай. 67
5.4. Электр қаупсіздінің негіздері. 68
5.5. Электр тоғы және оның адам ағзасына әсері 70
5.6. Электр қорғаныш құралдар. 72
5.7. Өрт қауіпсіздігі және оның алдын алу шаралары. 75
ҚОРЫТЫНДЫ 78
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...79
ҚОСЫМШАЛАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..80
КІРІСПЕ
Монитор - мәтіндік және графикалық мәліметтерді экран бетіне шығаруға арналған құрылғы. Монитордың тарихы ерте кезден басталады. Үлкен қара жәшіктен бастап сұйық кристалды, плазмалы дисплейлі монитордан аяқталады. Монитордың жұмыс жасау режиміне байланысты, денсаулыққа әсеріне байланысты оның жақсы сапалы түрін тандаған жөн. Монитордың маркасына байланысты олардың қызметтік ретке келтіру түрлері де ерекше болады. Сол себепті монитордың өзгермелі параметрлері бар түрін таңдау керек. Бұл компьютердегі келеңсіздіктерді сервис орталыққа жүгінбей-ақ түзетуге болады.
Монитор электронды-сәулелік түтікшеден, бейне күшейткіштен, жайма генераторы, қоректендіру бөлшегі және оларды басқару сұлбаларынан тұрады. Монитордағы кескінді құрастыру бөлшегі дербес компьютердің негізгі қорабында - жүйелік блогінде орналасады. Кейбір тұрмыста қолданылатын компьютерлерде монитор орнына қосымша модуляторлық құрылғымен толықтырылған үйдегі телеэкранды пайдалануға болады. Сұйықкристалды дисплей - негізінен ықшам компьютерлерге жасап шығарылатын дисплей, ақпарат бейнелеу құрылғысы ретінде сұйық кристалды экран қолданылған. Бұндай экран екі шыны пластинкадан тұрады. Олардың ортасында (қосылған электр зарядына байланысы өзінің оптикалық құрылымын өзгерте алатын) сұйықкристалдардан құрылған қоспа орналасқан.
Бірінші сұйықкристалды монитор 1970 жылы Фергенсонда құрылды. Бұған дейін, сұйық кристалды құрылғы, тым көп энергия тұтынатын болды және олардың өмір сүру ұзақтығы да шектеулі болды. Жұртшылыққа жаңа сұйықкристалды дисплей 1971 жылы таныстырылды, содан соң ол барлығының қолдауына ие болды. Бірінші сұйықкристалды дисплейлер өзінің тұрақсыздығымен ерекшеленді және ол жаппай өндіріс үшін жарамсыз болып табылды.
Сұйықкристалды мониторлар люминофор емес, оған келетін тоқтың әсерімен өзінің түстік сипаттамаларымен өзгертетін миниатюрлі сұйық кристалды элемент жарқырайды.
1. бӨЛІМ СҰЙЫҚКРИСТАЛДЫ МОНИТОРҒА ЖАЛПЫ ШОЛУ
Сұйықкристалдағы дисплейлер (Lіquіd Crystal Dіsplay - LCD) Қазіргі кезде портативті компьютерлерден (ноутбуктерден) қолданылатын сұйықкристалды мониторлар бар. Ағылш. liquid crystal display, LCD. Сұйықкристалды - бұл кейбір органикалық заттың ерекше жағдайы. Сұйықкристалдар өз құрамдарымен электр қысымы әрекетімен светооптикалық қасиеттерін өзгертуі мүмкін. Көптеген сұйықкристалды мониторлар екі шыны пластинаны арасына орналасқан сұйықкристалдан тұратын жұқа қабықшаны қолданады.
Сұйықкристалды мониторда люминофорлар қолданылмайды. Оған келетін тоқтың әсерімен өзінің түстік сипаттамаларымен өзгертетін минятюрлі сұйықкристалды элементтер арқылы жарқырайды. Бұл ғажайып - кристалдардың қабаты өте жіңішке болуы мүмкін - яғни, монитор қалыңдығы кішірейеді. Сұйықкристалды - мониторлар активті және пассивті болып бөлінеді. Активті матрицалық мониторлар (ТҒТ) - ең сапалы және ең қымбаты. Пассивті матрица (DSTN)-дағы бейнелер ТҒТ-ға қарағанда күңгірт болады. Дегенмен DSTN - мониторлары 30 пайызға дейін арзанырақ.
LCD - сұйық күйдегі заттардың негізінде жасалатын монитор. Бұл сұйықтықтың қатты заттарға тән кейбір қасиеттері болады. Осы сұйықтықтың молекулалары электр кернеуінің әсерінен өз орындарында үнемі қозғала отырып, өздері арқылы өтетін жарық сәулелерінің бойындағы қасиеттерін өзгертеді. Нәтижесінде экраннан өзімізге қажетті түрлі-түсті бейнелерді көреміз. Сұйықкристалды мониторлардың ЭЛТ мониторлардан басты артықшылығы көлемінің шағын болуы және денсаулыққа зиянсыздығы. Бұндай мониторлар ЭЛТ мониторлар секілді зиянды электромагниттік сәулелер таратпайды және бұл мониторлармен жұмыс істеген адамның көзі әдеттегідей тез шаршамайды.
Сұйықкристал негізіндегі дисплейінің электр энергиясын тұтыну қуаттылығы төмен (5Вт, электронды-сәулелі трубкасы бар монитор 100 Вт тұтынады). Сұйықкристал негізіндегі дисплейлердің 3 түрі болады:
* Монохромды пассивті матрицамен
* Түрлі түсті пассивті матрицамен
* Түрлі түсті активті матрицамен
Сұйықкристал негізіндегі дисплейлерде поляризациялы фильтр, ол 2 түрлі жарық толқындарын құрады. Жарық толқыны сұйықкристалды ұяшықтан өтеді. Әр ұяшық өз түсіне ие. Сұйықкристалдар малекулаларға ұқсас сұйық тәрізді ағып қозғала алады. Бұл зат жарықты өткізеді, бірақ электр заряды әсерінен малекулалар өз бағытын өзгертеді.
0.1. Электронды-сәулелі түтікшелі - монитор.
Монитор - бұл компьютердің экраны ретінде танымал компьютердің сыртқы құрылғысы. Компьютердің өңдеп дайындаған графикалық ақпараттарын бейне тақша арқылы экран бетіне шығарады.
Монитордың қазіргі кезде кеңінен қолданылатыны электронды сәулелі түтікшелі монитор.
Теледидар экранына ұқсас және ауыр болып келетін, вакумдық түтікше арқылы электронды сәуле шашады. Вакумды түтікше түрлі-түсті ақпаратты экран бетіне шығаратын фосфор бөледі. Қазіргі уақытта бұл мониторлар әлі де қолданысқа ие. Экран бетінде ақпарат бірнеше амалдармен беріледі. Яғни электронды зеңбірек қыза отырып электрондар өрісін таратады. Ол өте қатты жылдамдықпен экранға атқылайды. Экран түбінде люминофор қабаты орналасады.
Сәуле қатты жылдамдықпен ауысып отырып берілетін жарықтықты экран бетінде тез өзгертіп отырады. Бұл процесс ақпаратты регенерация жасау деп аталады. Көбінесе регенерация жиілігі 85 гц яғни, экрандағы ақпарат секундына 85 рет жаңарып отырады. Жиілікті азайту ақпараттың экранда берілу сапасын азайтады. Бұл көздің нашарлауына әкеп соғады. Яғни регенерация жиілігі қаншалықты жоғары болса, соншалықты тұнық болып көрінеді. Регенрация жиілігі қолданылатын бейнеадаптермен сәйкес болу керек. Егер бұл сәйкестік болмаса ақпарат мониторда көрінбеуі мүмкін, немесе монитор істен шығуы мүмкін. Негізінде бейнеадаптерлердің регенерация жиілігі мониторға қарағанда жоғары болып келеді. Яғни стандартты бейнеадаптерлерде 601гц.
Монитор экраны екі түрлі болады. Тегіс және дөңес.Дөңес келген экрандарда көбінесе қолданушыға зақым келтірмейтіндей арнайы қабатпен қапталады.
Электронды-сәулелі түтікше - өзінің әйнек колбасы бар, және ол жерден ауа кіріп тұрады. Ал артқы бөлігіндегі колбада электродтар орналасқан, ол үш сәулелі зеңбіректі білдіреді. Алдыңғы бөлігінде экран орналасқан. Ал ішкі жағында арнайы люминофор қабаты орналасқан. Оған электрондар түскенде ол жарық береді.
Жабық люминофор түрлі-түсті нүктелерден тұрады. Ол көк, қызыл, және жасыл. Әрқайсысы үш электронды сәуле береді. Үш электронды пушканың әрқайсысы өз кезегінде яғни оқ өзінің түсіне бағытталған. Осы себепті біздің көзіміз экран бетіндегі суретті тұтас бейне ретінде түсінеді, ал жарық беріп тұрған нүктелер жүйелілік болмайды. Түрлі түсті бейне экран бетіндегі бейне негізгі үш түс арқылы жасалады. (қызыл - R ,жасыл - G, және көк - В) осы түстер әр түрлі жағдайда пропорцияланады. Сондықтан кинескоп үш электронды зеңбіректі ұстанады. Ал люминофор экран бетінде әр түске айналады. Әрбір топ көз алдына келген нүктелер горизонтальмен орналасады. Ал нүкте соңғы жағдайда дөңгелек, ал сәл керілгендер тік болады. Нүктелердің тобы пиксель деп аталады. Пиксел бейнелерді ең аз ұпай мөлшерімен сала алады. Кинескоп - өте күрделі құрылғы.
ЭСТ монитордың жұмыс істеу принципі жағынан кәдімгі телевизорға ұқсайды. Электронды пушкамен жіберілетін сәулелер жиынын ерекше затпен - люминоформен қоршалған кеңескоптың бетіне түсіреді. Осы сәулелер әсерімен экранның әрбір нүктесі үш түстің бірімен - қызыл, жасыл және көк түспен жарқырайды. Бұл бірнеше онжылдықта болған ескі технология, сондықтан ЭСТ - мониторлар бүгінгі таңда қымбат емес құрылғылар. Ерекшелігі - жарықтылығының жақсылығы және бағасының төмендігі. Сондай-ақ рұқсаттылығы. Кемшілігі - ЭСТ - мониторлар салмағы және габариті жағынан қазіргі компьютерлер миниатюрлі құрылғы дегенге сай келмейді. Оған қоса пайдаланушыларға сәулелену жағынан кері әсер етеді.
Электрлі-сәулелік трубка шыны колба ретіндегі электрлі-вакуумды құрылым. Басжағында электронды трубкасы бар.Ал түбінде люминофор қабығы бар экран. Жылыту кезінде электрондар ағымы электронды пушканы сәулелендіреді, және ол жоғарғы жылдамдықпен экранға жылжиды.
Электрондардың әсерінен, қолданушыға көрінетін, люминофор жарық шығарады. Люминофор электрондық ағымнан кейінгі жарықтану уақытымен ерекшеленеді. Электронды сәуле экранды солдан оңға, жоғарыдан төменге қарай қатарларға бөліп, өте тез қозғалады. Экранды жайған (развертка); яғни қозғалтқан уақытында, бейненің пайда болу жерінде сәуле сол қарапайым люминофорды қапталған аймақтарға әсер етеді.
Сәуленің интенсивтілігі әр уақытта өзгеріп тұрады. Сондықтан сәйкес экран аймақтарының да жарықтығы өзгереді. Жарық тез жойылатындықтан, электронды сәуле ардайым экран бетінде оны қалпына келтіруі керек. Жарық уақыттылығы мен жиілігі бір-біріне сәйкес келу керек. Вертикалды жаю жиілігі 70 - 85 Гц-ке тең, яғни экран жарығы 70 - 85 рет секундына жаңартылады. Жиіліктің төмендеуі бейненің өшіп-жануына әкеліп соқтырады. Ал ол көзді шаршатады.
Мониторлар белгіленген жаю жиілігіне, сонымен қатар кейбір диапазонда әр түрлі жиіліктерге ие. Жаюдың екі режимы болады: Іnterlaced (жоларалық) және Non Іnterlaced (жолдық). Сәуле экранды жоғарыдан төменге қарай қатар бойымен сканерлейді. Бейнені бір өткен кезінде қалыптастырады. Іnterlaced (жоларалық) режимінде сәуле экранды жоғарыдан төменге қарай 2 рет өткен кезде сканерлейді. Алдымен тақ қатарлар содан кейін жұп қатарлар. Жолдық режиміндегі толық кадрдың қалыптасу кезіндегі кеткен уақытқа қарағанда жоларалық жаю кезінде уақыт 2 есе аз кетеді. Сондықтан 2 режимге де жаңару уақыты бірдей. Электрлі-сәулелік трубкалы монитордың сызбасы сурет 1.1 көрсетілген.
Сурет 1.1 - Электрлі-сәулелік трубкалы монитордың сызбасы
Электронды сәулелі трубкасы бар мониторлар үшін экрандар дөңес және тегіс болады. Кейбір үлгілерде Trіnіtron технологиясы қолданылады. Бұл технологияда экран горизонталь бойымен сәл қисықтау, вертикаль бойымен тегіс болады. Мұндай экранда әдетте бликтер аз және бейне сапасы жақсырақ болады. Ең көп тараған түрі - электронды-сәулелі түтікшелер (ЭСТ) негізіндегі стандартты мониторлар.
Мұндай монитор жұмыс принципі жағынан кәдімгі телевизорға ұқсайды. Электронды пушкамен лақтырылатын сәулелер жиынын ерекше затпен - люминоформен қоршалған кеңескоп бетіне түседі. Осы сәулелер әсерімен экранның әрбір нүктесі үш түстің бірімен - қызыл, жасыл және көк түспен жарқырайды.
Бұл бірнеше онжылдық болған ескі технология, сондықтан ЭСТ - мониторлар бүгінге қымбат емес құрылғылар. Ерекшелігі - жарықтылығының жақсылығы және бағасының төмендігі, сондай-ақ рұқсаттылығы. Кемшілігі - ЭСТ - мониторлар салмағы және габариті жағынан қазіргі компьютерлер миниатюрлі құрылғы дегенге сай келмейді. Оған қоса пайдаланушыларға сәулелену жағынан кері әсер етеді. Қазіргі кезде портативті компьютерлерден (ноутбуктерден) қолданылатын сұйықкристалды мониторлар бар.
0.2. Плазмалық монитордың структурасы
Плазмалық мониторлар (Plasma Display Panel, PDP) бұл монитор түрі тек бірнеше жыл бұрын ғана пайда болды. Плазмалық мониторлардың жұмыс жасау қағидасы ультракүлгін сәулелердің арнайы люминофорға шағылуына негізделген. Плазмалық монитордың сұйықкристалды монитордан айырмашылығы мен артықшылығы - ол экранның үлкен, кішілігіне мән бермейді. Қазіргі таңда олардың 64 дюймді, 72 дюймді және т.с.с кездеседі. Ол бәрінен артық болғанымен, оны дербес компьютерлерден кезестіру қиын. Өйткені оның бағасы өте қымбат болып келеді.
Техникалық ерекшеліктері: плазмалық монитордың ерекшелігі диагоналы бойынша көлемі мен жаймалау жиілігімен анықталады. Оның көлемді экраны көп мәлемет сақтауға көмектеседі. Жаймалау жиілігі күшті болған сайын көзге әсер ететін сәулелердің шағылысуын азайтады. Адам көзі мониторда шыққан суретті шығу жылдамдығына, жарықтығына байланысты өзгеріп, бейімделіп отырады.
Ал арнайы көз бұлшық еттері арқылы жүзеге асады. Ал, егер монитордың жарықтылығы секундына 50 рет өзгеріп отырса, онда адам көзінің көру сапасы төмендейді. Жақсы монитор жоғары дамыған бейне адаптерге қосылуы керек. Тек жоғары сапалы монитор секунтына 85 рет экранды жаңартады.Сұйықкристалл мониторының жұмыс жиілігі 60 - 75 Гц. 15 дюймді мониторлардың шешуі 1024х768, 17 дюймді 1280 - 1024, ал 19 дюймді 1600х1200 және т.с.с.
Шешуі үлкен мониторлармен жұмыс жасау графикалық өңдеулер үшін ыңғайлы. Егер тек интернетте жұмыс жасап отырып, одан мәлемет алу керек болса, онда мониторлардың мөлшері 17 дюймді болғаны дұрыс, өйткені барлық бағдарламалар сондай мөлшерге арналған. Ал егер шешуі одан аз болса, мәлеметтерді алу өте ыңғайсыз болады.
Плазмалық дисплейлер әзірге үлкен өлшемді экрандарды дайындау үшін қолданылады. Плазмалық мониторлар жұмысы төмен қысымды инертті газбен толтырылған, түтікше түрінде жасалған неонды лампалар жұмысына ұқсас.
Плазмалақ мониторлар токтың әсеріменен өзінің түстерін өзгертетін плазмаға түрленеді. Плазмалық дисплей панелі мөлдір электродтар мен сканерлеуші шина жарықты қалыптастырады, және ішінде орналасқан екі параллель шыны пластиналар арасындағы қамтылған газбен толтырылған ұяшықтардың жиыны болып табылады.
Плазмалық дисплейлер қазіргі кезде үлкен өлшемді экрандарды дайындау үшін қолданылады.
Плазмалық маниторлар жұмысы төмен қысымды инертті газбен толтырылған, түтікше түрінде жасалған неонды лампалар жұмысына ұқсас. Бұл технолоиялар (Plasma display panels) PDP-тің атауы және (Field emission display) FED-ті атауына ұқсас. Мысалы, мұндай 40-ші диагональі бар плазмалы монитоладың өндірісі қазіргі кезде басталмақ. Плазмалық мониторларға арналған құрылғы сурет 1.2 көрсетілген.
Сурет 1.2 - Плазмалық мониторларға арналған құрылғы
Әрбір пиксел тұрбаның түрінде істелген неон шамдарының жұмысына плазмалық мониторлардың жұмысы өте ұқсас
Плазмалы перделер артонмен немесе ионды оқшау газды екі шыны бейнелердің аралық кеңістіктің толтырулар жолымен жасалады.
Іс жүзінде кәдімгі флуоресценциялы шам пердеде сияқты жұмыс істейді. Дірілдеудің жоқтығымен биік жарықтық және қарама-қарсылық қатар мұндай мониторлардың үлкен артықшылықтары болып табылады.
Мұндай мониторлардың түрінің бас жетіспеушіліктері сурет элементінің мерзімді үлкен өлшемімен монитордың диогональін үлкейюінде. Және аласа шешу қабілеттілік өсетін болуы. Бұл шектеулердің мұндай монторларда конференциялар, презентациялар, ақпаратты қалқандар үшін қолданылады. Яғни ондай мәліметтің бейнесі үшін перделердің үлкен өлшемдері керек болады.
0.3. Fed монитордың структурасы
Қазіргі уақытта Fed мониторының тегіс панелінің дисплейін құру нарықта түрлі технологиялардың шешідерін пайдалана отырып, әлі күнге дейін сұйықкристалды мониторлардан басым. Белгілі болғандай, қазіргі заманғы дисплейлерді жасау үшін пайдаланылатын технологияларды екі топқа бөлуге болады.
Бірінші топ жарық сәулеге негізделген құрылғыларды, катодты-сәулелі түтікшелер, плазмалық панельдерді, қамтиды.
Екінші топ LCD мониторларды қоса алғанда, трансляциялық түрлі құрылғылардан тұрады.
Fed мониторларында ЭЛТ мониторларына қарағанда, бірден үшке дейін "ыстық" катодтар қолданылады. Сәйкесінше дисплейлер аз қалыңдыққа ие, ЖК - және PDP - панельдерімен салыстырғанда, мұндай мониторлар экран бетінің мінсіз тегістігіне ие. Сонымен қатар қолданылатын кескіндемені қалыптастыру механизмі ЭЛТ мониторы сияқты.
Өз кезегінде FED мониторлар плазмалақ мониторлардан электр шығының аздығымен және көбірек жоғарғы мүкіншілігімен тиімді ерекшеленеді. Сонымен қатар FED монитор өндіруінің құны өнеркәсіптік деңгейде басқа белгілі дисплей өндірушілерге қарағанда әлде қайда аз. FED мониторының панельдерінің тағы бір артықшылығы оның үнемділігінде.
Бар ақпараттар бойынша оның үнемділігі басқа плазмалық экрандармен салыстырғанда жарты есе аз. Бірақ арине кемшіліксіз болмайды. Жаппай өндірілетін осындай панельдер арзан болуы мүмкін емес. Осылайша, мұндай дисплейлердің құрылысы вакуумды кинескоптардан еш артықшылығы жоқ. Кескіндеменің өте жоғарғы жарықтығын және жоғары деңгейде түс жіберуін қамтамасыз етеді. Және де көру бұрышы кең экранды. Бағасы тұрақты және өнімді технологияны қамтамасыз етеді. Сонымен қатар жіңішке және тегіс экран жасауға мүмкіндік береді.
LCD және ЭЛТ екі технологиялар мүмкіндіктерін біріктіретін мониторлар саласындағы үздік технологиялық үрдістердің бірі FED технологиясы болып табылады. FED мониторлар процесінің негізінде сәл ұқсас болып табылатын ЭЛТ мониторларға қолданылатын екі әдістердеде электрондық сәуленің әсерінен жарқыраған люминафор қолданылады. FED және ЭЛТ мониторларының басты айырмашылығы ЭЛТ - мониторларында дәйекті бір фосфор қабатымен қапталған панельі сканерлеген үш электронды сәулелердi шығаратын үш мылтық (пушка) бар,
Ал FED мониторларда электрондардың шағын көздерін көптеп пайдаланатын, әрбір экран элементін ұйымдастыратын және олардың барлығы ЭЛТ мониторлары үшін қажетті кеңістікте орналастырылған электрондардың шағын көздері бар.
Әрбір электрон көзі LСD мониторларында болатындай бөлек электрондық элементімен басқарылады. Содан кейін әрбір пиксельдер салдарынан фосфор элементтері бойынша электрондардың әсері үшін жарықты. ЭЛТ - мониторлар сияқты шығарады. Қашанда осы FED мониторлар өте жұқа қабатты мониторлар болып табылады.
Электрондар кинескопта ұқсас дәстүрлі вакуумды электронды мылтық шығаратын элементтер - FED - дисплейде электронды сәуле (катодтар) шыны шығаратын пластина болып табылады. Оған паралелді орналасқан шыны пластина беті қапталған флуоресцентті зат орналасқан. Екі пластина арасында жоғары қысымды вакум құрылған.
Fed монитордың құрылымы сурет 1.3 көрсетілген.
Сурет 1.3 - Fed монитордың құрылымы
0.4. Сұйықкристалды монитордың құрылымдық ерекшелігі
Сұйықкристалды мониторлар (LCD, Liquid Crystal Display) панельдері бар, ұяшықтарында (пиксельдері) сұйық зат болатын кристальдарға тән белгілі бір оптикалық қасиеттеріне ие. Сұйықкристалдың молекулалары электрлік өрістердің әсерінен өзінің бағдарын және соның салдарынан олар арқылы өтетін жарық сәулесінің поляризациясын өзгерте алады.
Сұйықкристалдар өздігінен жарық түсірмейді, олар шам жарығынан жарықты өткізу немесе өткізбеуін қақпа ретінде қызмет етеді. СҚ панельдері бірнеше қабатқа ие. Солардың ішінде маңыздысы кілт ретінде екі шыны төсемдер және олардың арасында орналасқан сұйық кристалдар болып табылады. Олардың артында айна жүйесі жарықтың бетке біркелкі шашырайтын шамдардың жарығы мен және айналар жүйесі орналасқан. Жарық шамдардан бірінші төсем арасынан өтетін, поляризацияланған сүзгі қызметін атқарады.
Сұйықкристалдардың бастапқы бағдарын анықтайтын екі төсемгеде паралллельді атыздар атқарылған. Төсемнің екі атыздары бір біріне перпендикуляр. Атыздардың арасында орналасқан СҚ тамшылары ұяшықтарға ұйымдастырылған. Әрбір кескіндеменің пикселі үш ұяшықтан тұрады. Екінші төсемде поляризациялық сүзгі болып табылады. Сондықтан бастапқы күйде жарық сыртқа шықпайды. Өйткені оның поляризация жазықтығы мен фильтр жазықтығы сәйкес келмейді.
Активті матрицада (Active Matrix) ұяшықтар басқарылатын элемент панеліне қосылған, ол матрицаны жол мен бағаннан құрайды. Жұқа қабықшалы транзисторлар технологиясы (Thin Film Transistor,TFT) коллекторға резистор мен конденсатор қосылған. Әрбір ұяшық ауыспалы транзистор тағайындауға мүмкіндік берді. Таңдалған жол мен бағанға басқарылатын кернеу берілгенде ол кондансаторды зарядтайды. Заряд кескіндеме кадрының келесі жаңартылуына дейін конденсаторда сақталады. Кескіндеменің жеке элементінің жарықтығы барлық көрсетілім мезгілі кезінде өзгертілмейді. Сондықтан кескіндеменің жылпылықтау эффектісі жоқ. Сұйықкристал тұрақты мезофазада орналасқан, яғни өтпелі жағдайда қатты және сұйық күйдің арасындағы зат. Зат бірмезгілде сұйық болып келеді және кристалдардың оптикалық қасиеттеріне тән.
Сұйықтық күйі молекулалардың орналасуын сыртқы күйге әсер етуге мүмкіндік береді (электрлік өрісі). Кристальдық қасиеттер өтетін жарық сәулелерін поляризациясына да мүмкіндік береді. Жұқа қабықшалы транзисторлар технологиясы сұйық кристалды ұяшықтардың жағдайын бақылау әдісі. Әрбір ұяшық мөлдір пленькамен ауыспалы транзистормен жабдықталған. Таңдалған жол мен бағанға басқарылатын кернеу түскенде транзистор электродты ұяшықтарға түсетін тоқ көзін өткізеді. Пайда болған электр өрісі сұйықкристалдарды белгілі бұрыштарға бұрайды. Сұйыққристалды панель СҚ мониторлардың негізгі элементі. Сұйықкристалды ұяшықтардан тұратын матрицасы бар, түрлі түсті фильтрлерден басқарылатын элементтерден, сонымен қатар көмескі жарық шамдардан тұрады.
0.5. Сұйықкристалды монитордың матрицасы
Сұйықкристалды матрицаның құрылғысы: Сұйықкристалды матрица бірнеше қабаттан тұрады:
* ол үш сұйықкристалды қабат. Оған матрица өткізгіштер кіреді.
* сыртқы қорғау қабаты.
* ішкі жарық түсіргіш кіреді.
Сұйықкристалды матрицалық құрылғы сурет 1.4 көрсетілген.
Сурет 1.4 - Сұйықкристалды матрицалық құрылғы
Жарық түсіретін қабаттың жиектерінде (әдетте жоғарыдан және төменнен) екі күндізгі жарық беретін,тек қыздыру спиральдарының орынына суық катодтармен (Cold Cathode Lamp) жабдықталған сынап шамдар сияқты екі шам орналасқан. Және оларда жоғары кернеуде газ иондалуынан пайда болатын көмескі жарық болады.
Белгілі болғандай монохромды дисплей толтырылған сұйықкристалды жеке өрістерінен тұрады. Кернеу жіберілген кезде, оның көмегімен кристалдар ретке келеді. Керекті өрістер жарықтың өтуіне кедергі болады және жарық фонда қара болып көрінеді. Түрлі-түсті дисплейлер ұяшық мөлшерлерін айтарлықтай азайтқанда және әр қайсысын түрлі-түсті фильтрмен жабдықтаудың арқасында пайда болған. Сонымен қатар, қазіргі заманғы СҚ мониторларда артқы көмескі жарық пайдаланылады.
Көмескі жарық үшін әдетте 4 немесе 6 - шамдарды және біркелкілігін қамтамасыз ету үшін айналар қолданылады. СҚ панельдер жұмысының - поляризация жарығы жарық ағынының жолындағы екі поляризациалық қабыршақтың перпендикулярлық бағыттарын поляризациялайды. Яғни қосындыда бұл екі қабыршық барлық жарықты кешіктіреді. Бірінші қабыршықтан поляризацияланған, қабыршақтың арасында орналасқан сұйықкристалдар ағын бөлігін өрістейді. Осылайша экран жануын реттейді. Сұйықкристалды монитордың - матрицасының субпиксел схемасы сурет.1.5 көрсетілген.
Сурет 1.5 - Сұйықкристалды монитордың - матрицасының субпиксел схемасы. Әрбір пиксель, көк, қызыл және жасыл ішкі пикселдерді құрайды.
Кей кезде кристалдар біртіндеп бұрылады. Кернеу жоғары болған сайын көп кристалдар бұрылады және де аз жарық өтеді. Барлық кристалдар жарық ағынына параллель бұрылған соң, ұяшық жабылады. Бірақ TN матрицасы үшін мінсіз қара түсті алу өте қиын. TN матрицасының негізгі кемшіліктерінің бірі кристальдардың бұрылу кезіндегі сәйкезсіздігі. Біреулері толығымен бұрылса, ал қалғандары енді бұрылуды бастайды. Осы үшін жарық ағындарының сіңуі болады да, соңғы нәтижеде әр түрлі бұрышта кескіндеме бірдей болмайды. Көлденең бұрыштағы заманауи матрицалар қолайлы саналады. Бірақ тіпті шағын ауқымды тігінен бұрылу кезінде бұрмалауға тиесілі. TN матрицасында түсті жіберуі мінсіз. TN матрицасы сурет.1.6 көрсетілген.
Сурет 1.6 - TN матрицадағы кристалдар спирал бойымен бұрмаланған (1)
Кернеу қолданған кезде, олар өз кезегінде бастайды (2)
Барлық кристалдар бетінде перпендикуляр болған кезде жарық өтпейді (3)
Мұндай TN матрицасы алдағы уақыттағы ойнатуға келмейтін, көзге білінбейтіндей жиілікпен ұяшықтарға кезекпен реңктерді ойнатады. Бірақ TN технологиясы ұяшықтың ең жоғарғы жұмыс жылдамдығын, аз қуатты және аз құнын қамтамасыз етеді. Осы екі жағдайлар ең көне технологияны ең көп тараған және ең танымал тезнология етіп отыр.
IPS матрицасы Фото және графика үшін мінсіз матрица.
Екінші әзірлеу технологиясы IPS (In Plane Switch) болды. Мұндай матрицаларды Hitachi, LG.Philips зауыттар жасайды. NEC матрицаларды ұқсас технология бойынша шығарады.
Технологияның аты айтып тұрғандай, барлық кристалдар үнемі панель жазықтығына параллель орналасқан және бір мезгілде бұрылады. Ол үшін әрбір ұяшықтың төменгі жағына екі электродтан орналастыру керек болды. IPS матрицасының кристалы сурет 1.7 көрсетілген.
Сурет 1.7 - IPS матрицасының кристалы. Ол экран бетіне әрқашан параллель.
IPS технологиясы ең үздік түс жіберу және максимальды көру бұрышын қамтамасыз етеді. Елеулі кемшілігі - TN матрицасына қарағанда жауап беру уақыты жоғары. Олар қазірдің өзінде қолайлы жауап беру уақытының деңгейі 25 мс қамтамасыз етеді. Ал соңғы жаңартылғаны одан аз - 16 мс. IPS матрицаларының көру бұрышы мен жақсы түсжіберу арқасында кәсіби мониторларға графикалық стандарт болып табылады.
MVAPVA матрицасы.
TN және IPS арасындағы байланысты Fujitsu әзірлеген VA (Vertical Alignment) технологиясында қарастыруға болады. VA матрицасында крристалдары өшірулі күйінде экран жазықтығына перпендикуляр орналасқан.
Сәйкесінше қара түс максимальды таза және тұнық болып қамтамассыздандырылған. Бірақ бұрылу кезінде матрицалар сәйкесінше көзқарас бойынша бағытталады, яғни кристалдар бірдей болып көрінбейді. Бұл мәселені шешу үшін мультидомендік құрылым қолданылады. Fujitsu әзірлеген Multi - Domain Vertical Alignment (MVA) технологиясы шығыңқы жерлердің қоршауын қарастырады. Олар кристалдардың бұрылу бағытын анықтайды. Егер екі қарама қарсы бағытта бұрылса, онда қырынан қаралған көзқарастың біреуі қараңғы, ал екіншісі жарығырақ болады. Осылайша адамның көзқарасы ауытқуының орнын толтырады. Samsung әзірлеген PVA матрицасында шығыңқылары жоқ. Және өшірулі күйінде кристалдар қатаң вертикальды болады. Көрші кристалдың қосалқы домендері қарама қарсы бағытта бұрылу үшін төменгі электродтар жоғарғымен сәйкесінше қозғалтылған. МVA матрицасы сурет 1.8 көрсетілген.
Сурет 1.8 - МVA матрицасы. Ол экран бетіне перпендикуляр кристалдарды өшіру матрицасы
Premium MVA және S - PVA матрицаларында жауап беру уақытын азайту үшін матрицалардың бөлек жерлеріне кернеуді динамикалық жоғарылату жүйесі қолданылады. Оны Overdrive деп атайды. PMVA және SPVA матрицаларында түс жіберу IPS сияқты жақсы, ал жауап беру уақыты TN кем емес. Көру бұрыштары максимальды кең, қара түс ең және жақсы жарықтығы мен кереғарлығы бар. Бірақ та көзқарасты перпендикулярдан сәл ауытқанда, тіпті 5 - 10 градусқа, жартылайтонда бұрмалау байқауға болады. Көпшілігі үшін ол елеусіз болып қалады, бірақ тәжірибелі суретке түсірушілер VA технологиясының осы кемшілігін ұнатпайды.
0.6. Мониторлардың түрлері мен сипаттамалар классификаиясы
Мониторлардың классификациясы ақпараттық түрі бойынша келесі түрлерге жіктеледі:
* əріптік-сандық (мәтін (сипаты) дисплейдің жүйесі);
* Бейнебетте тек әріптік-сандық ақпараттар көрсететіледі;
* Бейнебетте көрсететін псевдографикалық символдар;
Редакциялық мүмкіндіктері бар және деректерді алдын ала өңдеуді жүзеге асыратын смарт көрсетіледі
Графикалық мәтін және (бейне қоса алғанда) графикалық ақпаратты көрсету үшін:
* Векторлы (вектор - сканерлеу дисплей) лазерлік жарықтық шоу
* Нүктелік (растрлық - сканерлеу дисплей) іс жүзінде әрбірінде пайдаланылады
Экран түрі бойынша мониторлар келесі түрлерге жіктеледі:
* ЭЛТ - электронды-сәулелі түтік негізінде
* ЖК - сұйықкристалды монитор
* Плазма - плазмалық панельде негізделген. Проектор - проектор және экран, немесе (опция ретінде - айна жүйесі арқылы) бір біріккен органда жеке орналастырылған және проекциялық теледидар.
* OLED - дисплей - OLED технологиясы бойынша
* виртуалды көздің дисплейі - тікелей суретті қалыптастыратын дисплей құрылғысының технологиясы.
* Лазер - (Қазіргі уақытта тек өндірісте жүзеге асырылатын) лазерлік негізделген панельдер.
Қазіргі кезде портативті компьютерлерден (ноутбуктерден) қолданылатын сұйықкристалды мониторлар бар. Сұйықкристалды - бұл кейбір органикалық заттың ерекше жағдайы. Сұйықкристалдар өз құрамдарымен электр қысымы әрекетімен светооптикалық қасиеттерін өзгертуі мүмкін. Көптеген сұйықкристалды мониторлары екі шыны пластинаны арасына орналасқан сұйықкристалдан тұратын жұқа қабықшаны қолданады.
Сұйықкристалды мониторда люминофор емес, оған келетін тоқтың әсерімен өзінің түстік сипаттамаларымен өзгертетін миниатюрлі сұйық кристалды элемент жарқырайды. Бұл ғажайып - кристалдардың қабаты өте жіңішке болуы мүмкін яғни, монитор қалыңдығы кішірейеді. Сұйықкристалды - мониторлар активті және пассивті болып бөлінеді. Активті матрицалық мониторлар (ТҒТ) - ең сапалы және ең қымбаты. Пассивті матрица (DSTN)-дағы бейнелер ТҒТ-ға қарағанда күңгірт болады. Дегенмен DSTN - мониторлр 30 пайызға дейін арзанырақ.
LCD - сұйық күйдегі заттардың негізінде жасалатын монитор. Бұл сұйықтықтың қатты заттарға тән кейбір қасиеттері болады. Осы сұйықтықтың молекулалары электр кернеуінің әсерінен өз орындарында үнемі қозғала отырып, өздері арқылы өтетін жарық сәулелерінің бойындағы қасиеттерін өзгертеді.
Мониторлар өлшем түрі бойынша 2 түрде көрсетіледі
* екіөлшемді (2D) - екі көзде бір сурет
* үш өлшемді (3D) - көлемі және әсері үшін бөлек сурет әрбір көзге жасалады
Бейне түріне сәйкес келесі түрлерге жіктеледі:
* HGC
* CGA
* EGA
* VGA, SVGA
Интерфейстік кабелі түрі бойынша:
* Композициялық
* Жеке
* D - Sub
* DVI
* USB
* HDMI
* DisplayPort
* S - Video
Құрылғы түріне пайдалану үшін:
* Теледидарларда
* Компьютерлерде
* Телефондарда
* Калькуляторларда
* Өзін-өзі қызмет көрсету терминалдарында
* Навигаторларда
0.7. Сұйықкристалды - монитордың принципиалды сұлбасы мен жұмыс істеу принципі
Сұйықкристалды - манитордың құрылысының принципі, негізгі түрлері және оларды жөндеу әдістері.
Сұйықкисталды мониторының негізгі элементтері:
* ЖК - матрицасы
* Басқару құрылғысы
* ДК - монитрдың интерфейстік байланысы
* Қоректендіру блогы
* Бейнесигналды өңдеу блогы
* Көмескі жарығы
Сұйықкристалды - мониторларының жұмысы желілік ағынның полярлі құбылысына негізделеді. Кристалды поляроидтар тек электромагнитті индукцияның векторы поляроидтың оптикалық бетіне параллель бетте жатқан жарықты құрайтын құрамдас бөлігін ғана өткізе алады. Ал жарық ағынының қалған бөлігі үшін поляроид мөлдір түссіз болады. Осылайша поляроид жарықты отырғызып алады, бұл эффект жарық поляризациясы деп аталады.
Сұйықкристалды монитор құрылғысының жұмыс істеу принципі сурет 1.9 көрсетілген.
Сурет 1.9 - Сұйықкристалды - монитор құрылғысының жұмыс істеу принципі
Қорек блогы мен көмескі жарық қорегі үшін DCAC - түрлендіргіші: Қорек блогы ТК - мониторларын қажет кернеу шамасымен қамтамасыз етеді. Қорек блогы жиілікті түрлендіретін қорек блогы сұлбасы бойынша құрылады.
DCAC жаңартушы (инвертор), тұрақты кернеудің 12 В, жалғағыш арқылы 700 В айнымалы кернеудің тоқ күшінің тәртібімен 10 12 мА қорек блогына түсетін және жиілігі шамамен 50 кГц LCD панелінің екі шамның көмескі жарығының қорегі үшін қалыптастырады.
Басқару жүйесі және синхрондау: мониторингті басқару жүйесі микробасқару, энергиядан тәуелсіз жадыдан және алдыңғы тақта батырмаларының негізінде құрастырылғын. Микробасқарушының құрамында ЖЖҚ 1024 байты және ТЖҚ Flash типінің 64 кБайты бар. Сұйықкристалды - монитордың структуралық сұлбасы сурет 1.10 көрсетілген.
Сурет 1.10 - Сұйықкристалды - монитордың структуралық сұлбасы
* Схемадағы мониторды мынадай түйіндерге бөлуге болады:
* қорек көзі, DCAC - түрлендіргіш және қоректендіру жарық шамы
* микроконтроллер U4 және энергияға тәуелді жады
* кіріс интерфейсі, аналогты - сандық түрлендіргіш (АСТ) торабы, синхрондау және масштабтау (барлық тораптар құрамындағы микросхемалар)
* LVDS U9 интерфейсі
* LCD - панелі
* Монитор ACDC сыртқы желілік адаптерінен қуат алады. 100.240 В, 1,2 А12 В, 3 А).
* Қоректендіру көзі
Қорек көзі қалыптастыратын шығыс кернеуінің адептеріндегі тұрақтандырғыш кернеу (5 арналары 3.3 AD, 3,3V_AD, 3,3V_PL, 3,3 V, MODPWR3.3V), барлық тораптарғады мониторлар үшін қажетті қоректендіру көзі. Сонымен қатар, монитордың құрамында бар DCAC - конверторы қалыптастырушы тұрақты кернеуі 12 В айнымалы кернеуі 650 В жиілігі 50 кГц екі жарық шамы LCD - панельдерін қоректендіру үшін.
Қуат көзі сұлбасы SGS - THOMSON фирмасының U13 i (L4973) импульсті төмендеткіш стабилизатор микросхемасында құрастырылған. Микросхемада 5,1 В тірек кернеу көзі, тактілі генератор, қате сигналын күшейткіш, ЕИМ (ендік-импульстік модуляция), логика және жұмсақ старт схемалары, қуатты далалық (D - MOS) транзистор, шығыстағы қысқа тұйықталудан қорғайтын схема, тоқты және термиялық қорғау бар. С230 және R86 уақыт тағайындаушы элементтері тірек генераторының сыртқы кіріске жалғанған.
Схема шығарылымында 3,5 А жүктеме тоғы бар. 5 В тұрақты кернеу қалыптасады. Бұл кернеу U4 микробақылаушыны қоректендіру үшін пайдаланылады және одан U2, U7, U24 және U30 желілік тұрақтандырғыштар көмегімен 3,3 В кернеу қалыптасады. Кезекші режимді жүзеге асыру үшін FDC6325L (11вх = 2,5.8 В, 1 = 1,8 А) типті MOSFET - транзисторларда 38 U4 шығарылымынан POWON сигналымен басқарылатын интегралды кілт қызмет етеді. Осы кілт арқылы U13 микросхемасы шығарылымына LCD панелінен басқа монитордың барлық тораптары қоректенетін U2, U7 және U24 тұрақтандырғыштары қосылған.
LCD панелі U12 кілті арқылы U13 микросхемасына қосылған U30 жеке тұрақтандырғышынан қоректенеді. Кілт 29 микробақылаушы шығарылымынан MODON сигналымен басқарылады. Q810 коллекторында IC802 және IC80 басқарылатын тұрақтандырғыштары өшірілетін, ал қуат көзі минималды шығыс қуаттылығы режиміне ауыстырылатын төмен потенциал қалыптасады. Бұл режимде кернеудің 5В номиналды мәні микробақылаушы қоректенетін тек қана IIC811 тұрақтандырғышы шығысында сақталады.
Басқару жүйесі
Монитормен басқару жүйесі Myson Technology фирмасының MTV212 типті U4 микробақылаушысындада жүзеге асырылады. Микробақылаушы өзегі - 8051 микропроцессоры. Бұдан басқа микробақылаушы 512 байт, 32 Кбайт, синхронды процессор, 14 - разрядты САТ, 3 - каналды АСТ, VESA DDC және l2C интерфейстеріне ие. Бастапқы қалпына келтіру сұлбасы U8 және Q1 элементтерінде жүзеге асырылған. Және 7 U4 шығарылымына қосылған. J20 интерфейсті байланыстырғышынан (сигналдар U6 Шмит триггерінен келіп түседі.
U4 кірісіне келетін (42, 43 шығ.) жиіліктер мен синхронды сигналдардың бар болуына байланысты. Ол басқару сигналдарын қуат көзімен, АСТ сұлбасымен, LCD панелімен және масштабтаумен қалыптастырады. Микробақылаушы құрамында FC екі сандық интерфейсі бар. Оның біреуі (12, 13 шығ.) U1 микросхемасын басқару үшін қолданылады. Ал екіншісі (27, 28 шығ.) Plug & Play стандартын жүзеге асыру мақсатында компьютермен байланыс үшін пайдаланылады. Тағы да 6 - разрядты шина бар (шығ. 16, 17, 19 - 22). Ол арқылы микробақылаушы АСТ және U3 масштабтау схемасымен ақпараттар алмастырады. U4 30 және 31 шығарылымдарына U6 буферлері арқылы (3, 4 және 5, 6 шығ.) монитор жұмыс режимінің жарық диодты индикаторы қосылған. Микробақылаушының басқа шығарылымдарының тағайындалуы схеманы сипаттау процесі кезінде қарастырылады. Микробақылаушыны қоретендіру үшін оның 8 шығарылымына U13 тұрақтандырғыштан 5 В (5VC) кернеу келеді.
Сурет параметрлерін реттеу үшін суреті U3 микросхемасымен қалыптасатын экрандық мәзір (OSD) қызмет етеді. OSD бақылауышы үшін мәліметтерді қалыптастырады және оларды 6 - разрядты шина бойынша U3 микросхемасына береді. OSD жүйесін басқару және қолжетімді болу үшін J3 байланыстырғышы арқылы 25, 26 U4 шығарылымына қосылған монитордың алдыңғы панелінде тетіктер қызмет етеді.
Бейнесигналдарды өңдейтін тракт
Негізгі түстердің бейнесигналдары J20 байланыстырғыштың 13 байланысынан С44, С191 және С45 бөлгіш конденсаторлары арқылы U3 микросхемасының (Genesis Microchip фирмасының GMZAN1 типі) 95, 91 және 97 шығарылымына түседі. Микросхема LCD - мониторының XGA - бақылаушысы болып табылады. Микросхеманың құрамына кернеу тұрақтандырғышы, OSD схемасы, үш кең жолақты (250 МГц) бейнекүшейткіш, бейнесигналдардағы қара деңгейін белгілеу схемасы, үш каналды 8 - битті АСТ, микробақылаушымен алмасу үшін интерфейс, синхрондау схемасы, масштабтау схемасы және дәрежесі бойынша ТТЛ логикасымен үйлесімді микросхеманың шығыс каскады кіреді.
Микросхеманы бастапқы қалыпқа келтіру сигналы (100 шығ.) МК қалыптастырады (14, 15 шығ.). U3 микросхемасын синхрондау үшін U6 буферінен оның 148, 150 шығарылымына VSYNC2 және HSYNC2 синхронды сигналдары беріледі.
АСТ шығысынан (U3 микросхема құрамында) негізгі түстер бейнесигналдарының сандық кодтары басқа рұқсаттарға (SVGA және VGA) мәліметтерді қайта есептеу үшін қызмет ететін масштабтау торабына беріледі. Атап өтілгендей U1 микросхемасында экран мәзірінің бейнесигналдарын қалыптастыратын OSD схемасы бар. U3 микросхемасының LCD-бақылаушысы ROA0A7, GOA0A7, ВОА0А7 бейнесигналдарының 8 - битті кодын және PHS, PVS, DCLK, DEN синхрондау және басқару сигналдарын қалыптастырады. Осы барлық сигналдар LVDS (Low Voltage Differential Signaling) бақылаушы - U9 микросхемасына беріледі.
Осы интерфейс бойынша мәліметтерді беру үшін теңдестірілген кабельдің екі сызығында дифференциалды кернеудің өте аз айырмасы (350 мВ-ке дейін) қолданылады.
U9 микросхемасы шығысында RIN0 (+-) - RIN3 (+-) мәліметтерінің дифференциалды сигналының 4 жұбы және J5 байланыстырғышы арқылы LCD панеліне берілетін RCLKIN (+-) синхрондауының дифференциалдық сигналдарының жұбы қалыптастырылады.
U3 микросхемасы U24, U2 және U7 тұрақтандырғыштарынан 3,3 В (3.3VD, 3,3V_AD, 3,3U_PL) кернеумен қоректенеді.
U9 микросхемасы U7 тұрақтандырғышынан 3,3 В (+3.3 V) кернеумен қоректенеді.
LCD - панель U30 тұрақтандырғышынан 29 м шығарылымды MODON және бақылаушы сигналымен басқарылатын, U12 кілті арқылы 3,3 В (MODPWR 3.3V) кернеумен қоректенеді.
Сұйықкристалдар электр кернеуінің әсерімен өз құрылымын, түсін және оптик. қасиеттерін өзгерте алады. Сұйықкристалдар құрамына басқа түсті ерітінділерді қосып және электр өрісін өзгерте отырып, жоғары сапалы 15 млн-нан аса түстерді бейнелей алатын экрандағы нүктелер саны 102*768 немесе 1280*1024 болатын мониторлар жасауға болады. Бұлардың салмағы жеңіл, көлемі кіші және денсаулыққа зиянды электро-магниттік толқындары болмайды. Компьютердегі мәліметтерді өңдеу жүйесінде орындалатын операцияларды бақылайтын, реттейтін немесе тексеретін машиналық бағдарлама. Бағдарламалау тілдерінде - бөлінбейтін мәліметтік қорлармен (ресурстармен) байланыс ұйымдастыратын жоғары деңгейдегі әрекеттесуін жүзеге асырады.
Сұйықкристалды мониторларға қолданылатын қоректену көздері келесі түрлерге бөлінеді.
Біріншісі - ACDC адаптері немесе желілік импульстік қорек көзі. Екіншісі DCAC инверторы. Шын мәнінде бұл екі қоректендіру көзі түрлендіргіштер болып табылады. ACDC адаптері қоректену көзінің шығысындағы кернеудің тұрақты шамасын, ауыспалы кернеу желісіне, яғни 200 В - қа түрлендіру үшін пайдаланылады.
Әдетте қоректену көзінің шығысында кернеудің мәні 3,3 В-тан 12 В-қа дейін болады. Сұйықкристалды монитордың қоректену көзі сурет 1.11 көрсетілген.
Сурет 1.11 - Сұйықкристалды монитордың қоректену көзі.
1. БӨЛІМ ЖОБАЛАУ БӨЛІМІ
1.1. Жобаны негіздеу
Қолданушының көзқарасы бойынша монитордың негізгі мінездемесіне оның диагональ бойынша өлшемі, шешуші қабілеттіліктер, регенерация жиілігі (жаңарту) және қорғау класы жатады.
Монитор размері. Монитордың экраны диагональ бойынша дюймда өлшенеді. Оның размері 9 дюймнан (23 см) 42 дюйм (106 см) арасында өзгеріп отырады. Ең кең тараған размерлер 14, 15, 17, 19 және 21 дюйм.
Шешуші қабілеттілік. Графикалық режимде бейненің жұмысы монитор экранында нүктелерден (пикселдер) құралады. Горизонталды және вертикалды орналасқан нүктелер саны шешуші қабілеттілік деп аталады. Шешуші қабілеттілік 800x600 сөзі монитордың әрқайсысынан 800 нүктесі бар 600 горизонталды ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz