Акциз салығының экономикалық мәні

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 69 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ

АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ

«С. СЕЙФУЛЛИН АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ АГРОТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ» АҚ

ҚАРЖЫ КАФЕДРАСЫ

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

ТАҚЫРЫБЫ:

АКЦИЗДЕР: ЕСЕПТЕУДІҢ ӘРЕКЕТ ЕТУШІ МЕХАНИЗМІ ЖӘНЕ

ОНЫ ЖЕТІЛДІРУ БАҒЫТТАРЫ

ОРЫНДАҒАН:

ОРЫНДАҒАН:: ___курс студенті

: Сапарбай

ОРЫНДАҒАН::

ҒЫЛЫМИ ЖЕТЕКШІ:

э. ғ. к., аға оқытушы

: Искаков Б. М.

ОРЫНДАҒАН:: КЕҢЕСШІЛЕР:

ОРЫНДАҒАН:: норма бақылау бойынша

Дипломдық жұмыс қорғауға жіберілді

№ ___ хаттама

(күні, айы, жылы)

Кафедра меңгерушісі

АСТАНА 2011

Мазмұны

Кіріспе . . .

Кіріспе . . .: 1 Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі акциз салығының теориялық аспектілері

Кіріспе . . .: 1. 1 Қазақстан Республикасының жанама салық жүйесінің даму кезеңдері . . .

3: 6

Кіріспе . . .: 1. 2 Акциз салығының экономикалық мәні . . .

3: 8

Кіріспе . . .: 1. 3 Шет ел тәжірибесінде акциз салығының қолданылу ерекшеліктері . . .

3: 19

Кіріспе . . .: 2 Қазақстан Республикасында акциз салығы: есептеу механизмі және бюджет кірісін қалыптастырудағы рөлі

Кіріспе . . .: 2. 1 Акцизделетін қызмет түрлерін есептеу механизмі және төлеу тәртібі . . .

3: 27

Кіріспе . . .: 2. 2 Акциздердің мемлекеттің бюджет кірістеріндегі орны . . .

3: 35

Кіріспе . . .: 2. 3 Астана қаласы Сарыарқа ауданы Салық басқармасы бойынша акциздің түсуін талдау . . .

3: 43

Кіріспе . . .: 3 Акциз салығының қазіргі кездегі қалыптасу мәселелері және оны жетілдіру жолдары

Кіріспе . . .: 3. 1 Қазақстан Республикасындағы акциз салығын салуда кездесетін мәселелер . . .

3: 50

Кіріспе . . .: 3. 2 Қазақстан Республикасындағы акциз салығының мәселелерін шешу жолдары . . .

3: 57

Кіріспе . . .: Қорытынды . . .

3: 66

Кіріспе . . .:

Кіріспе . . .: Қолданылған әдебиеттер тізімі . . .

3: 68

Кіріспе

Салық саласына толық назар аударып бетбұрыс жасау, бүгінгі күн талабы болып отырғаны баршамызға аян.

Кез келген мемлекеттік реформаның басты мақсаты - әрбір салық түрін дамытуға оған қолайлы жағдай жасап, сөйтіп қоғам мүшелерінің әл-ауқатын, өмір сүру жағдайын жақсарту болып отыр. Осыған байланысты Қазақстан Республикасының өтпелі кезеңінің қазіргі сатысы нарықтық қатынастарға көшуге орай акциз салығын құру және оны одан әрі дамыту балып отыр.

Біздің бұл тақырып көлемінде ізденіс жасауымыздың негізгі бір себебі: өнімді пайдалану-әрбір өнімді өндіру санымен бірге өткізу, тасымалдау, жеткізу, сақтау және тағы басқа қоғамның сұранысын дер кезінде қамтамасыз етуге ықпалын тигізеді. Сөйтіп шектеулі ресурстар жағдайында бар мүмкіндіктерді пайдаланып өскелен қажеттіліктерді қанағаттандыру қарқынды экономика мақсаты. Осы мәселелерді шешу барысында акциз салығының рөлі зор.

Сондықтан, салықтар - мемлекет егемендігінің бір белгісі. Салық - өркениет үшін төленетін төлем. Салық - бұл мемлекеттік қаржының құрылуының негізгі қайнар көзі. Ол мемлекет пайда болғаннан бері әрекет етуде. Сонымен қоса, салық салу экономикалық мәдениеттің элементі ретінде барлық жүйелерде, яғни нарықтық жүйеге де, нарықтық емес жүйеге де тән құбылыс [1] .

Салық жүйесі дамудың көптеген жылынан өтті. Жеке табыстан және мүлік бойынша салық салудан басталып, ол аймақтық және жергілікті салыққа дейін өтті.

Салықтың даму тарихы маңдаған жылдармен саналады және дамуына байланысты 3 кезеңге бөліп көрсетуге болады.

Бірінші кезең, ежелгі әлем және орта ғасырдың шаруашылығын қамтиды, бұл кезеңде салық және оны салу механизмі пайда бола бастады. Бірақ олар өздерінің дамымағандығымен, кездейсоқтығымен ерекшелінді. Мысалы, алғашында салықтар натуралдық формадағы жүйесіз төлем түрінде болғаны тарихтан белгілі. Халық салықты азық-түлік тауарлары, армия үшін қару-жарақ түрінде төледі. Рим империясында және Афинада бейбіт уақытта салықтар болмаған, оларды алу соғыспен байланысты болды. Тауар - ақшалық қатынастардың дамуы тұрақталып, бекітілуіне байланысты салықтар біртіндеп ақшалай жүзеге аса бастады.

ХVІІ ғасырдың аяғы - ХVІІІ ғасырдың басында салық салудың екінші кезеңі басталады. Мұнда салықтар бюджеттік қаржымен табыс бөлігінің жетекші қайнар көзі болады. Бұл кезеңде алғашқы салық жүйесінің қалыптасуы байқалады.

Салық салудың үшінші кезеңі ХІХ ғасырда басталды. Ол салық санының азаюымен және де оларды бекіту мен алу кезіндегі құқықтық үлкен мәнділігімен ерекшелінеді. Қоғамда қаржылық ғылымының дамуымен қоса салық салудың әдістемесіне, мәселелеріне, табиғатына ғылыми - теориялық көзқарас қалыптаса бастады.

ХІХ ғасырдың екінші жартысында көптеген мемлекеттер осы ғылыми көзқарастарды тәжірибе жүзінде қолдануды жөн көрді. Сол кезде - ақ қазіргі салық жүйесінің негізі қаланған.

Сондықтан салық ол өркениет үшін төленетін төлем. Оның түрлерін кез келген заңды және жеке тұлғаларға қабылданған тәртіпке сай төлеуге тиіс. Осыған орай Қазақстан Республикасының Салық кодексі барлық салық органына үлкен міндеттеме жүктейді.

Өтпелі дәуір кезеңіндегі жалпы жағдайлар мемлекеттің қаржы - несие саясатына ықпал тигізетіні белгілі. Әр елдің өз салық кодексі бар. Сол мемлекеттің экономикасының қаржы - несие саясатының, тұрмыс тіршілігінің жағдайына сипаттауға мүмкіндік береді. Сонымен бірге әр мемлекетте өзіндік салық саясаты, оны төлеу мерзімі және тағы басқа жағдайларға қабылданған заңдар мен ережелер бар. Мысалы, қазір Ресей елі салық жинау деңгейін көтеру мақсатында оның түрін көбейту арқылы қол жеткізбек болып жатса, Қазақстанда оның түрін азайту саясаты ұсталынып отыр. Мұндағы негізгі мақсат отандық тауар өндірушілердің аяқтарынан тұрып кетуіне барынша жағдай жасау болып отырғаны белгілі. Соның айтулы дәлелі ретінде Қазақстан Республикасының Президентінің 2010 жылы сәуір айындағы халыққа жолдауында алдымыздағы жылдың басым бағаттарының бірі ретінде ауыл шаруашылық саласындағы мәселелерге көңіл аударғаны белгілі. Бұл өз кезегінде экономиканың қуатын арттырып, әлеуметтік жағдайды жақсартуға бағытталғанын білдіреді. Біріншіден, баршамызды куантарлық жағдай болса екіншіден, еліміздің экономикасы нығайтып куатының артқаның көрсетеді.

Осындай бағыт барысында еліміздің салық жүйесіндегі заңды тұлғаларға салынатын салық мәселесі маңызды болып отыр.

Нарықтық экономика өзінің бүкіл болмыс бітімімен орталықтандырудан ат-тонын ала қашқан, икемді, ыңғайлы және өзгеріп отыратын экономика екені бізге мәлім болды [2] .

Алынып отырған тақырыптың өзектілігі күмәнсіз, себебі салық саясатының негізгі мақсаты бюджет жүйесінің деңгейін теңдестіру. Салық саясаты тек жергілікті және республикалық бюджетті бөлумен ғана емес, осы бюджеттерге түсетін салықтарды бөлу арқылы да жүргізіледі.

Бюджеттік табыс бөлігінің толық қалыптасуы салық жүйесіне және акциз салығының қалыптасуына байланысты.

Акциз салығының басты мәселесі болып оның атқарылатын қызметіне немесе оның нәтижелері жөнінде ақпарат алу және осы ақпарат барысында тиімділігі туралы шешім қабылдау табылады.

Акцизді еңгізу саясаты негізінен екі мақсатты іске асыруға негізделген. Біріншіден, акциздер бюджет кірісін құрайтын көздердің бірі. Екіншіден, акцизделетін тауарлар мен қызметтерді тұтыну мен пайдалануды шектеу.

Осы мақсатқа жетуге есебін тигізетін міндеттер:

- Қазақстан Республикасы аумағында жүретін акциз салығының түрлеріне, қызметіне тиісті теориялық сұрақтарды қарастыру;

талдамалық және тәжірибелік мәліметтерді негізге ала отырып бюджет түсімдерін толықтырудағы басты бағыт акциз салығының рөлін анықтау.

Сондықтан дипломдық жұмыста басты назар елімізде іске асырылып жатқан салық кодексіне сай және тағы басқа заңдылықтар негізінде жүзеге асырып отырған, бюджетте біршама рөлге ие болатын акциз салығын қарастыруды және оның қазіргі жағдайын зерттеуді мақсат етіп қойдық.

Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Бірінші бөлімде Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі акциз салығының экономикалық мәні қарастырылған.

Екінші бөлімде Қазақстан Республикасында акциз салығын төлеудің ерекшеліктер және Астана қаласы Сарыарқа ауданы бойынша салық басқармасындағы акциз салығының түсімдеріне талдау жасалған.

Үшінші бөлімде акциз салығында кездесетін мәселелер және оны жетілдіру жолдары және бағыттары, сонымен қатар салық органдары мен салық төлеушілер арасындағы қайшылықтарға байланысты негізгі салық мәселелері айқындалған.

1 Қазақстан Республикасы салық жүйесіндегі акциз салығының теориялық аспектілері

1. 1 Қазақстан Республикасының жанама салық жүйесінің даму кезеңдері

Жанама салықтар - баға немесе тарифке үстеме түрінде белгіленген салық төлеушінің кірістері мен мүлкіне тікелей байланысты емес салықтар. Жанама салықтарға қосылған құнға салынатын салық, акциздер жатады. Жанама салықтарға сондай-ақ сыртқы экономикалық қызметтен түсетін түсімдер де (кеден баждары түріндегі, экспортқа және импортқа салынатын салық түріндегі кеден кірістері, ішкі рынокте сатылатын тауарлар бағасы мен олардың фактуралық құнының айырмасы) жатады.

Жанама салықтар мемлекеттің фискалдық мүдделерін білдіреді. Оларды саналы қолдану баға белгілеудің процесіне жағымды ықпал жасауы және тұтынудың құрылымына әсер етуі мүмкін.

Жанама салықтар салудың мәні салықтың тауар бағасына (немесе қызметтің тарифіне) қосылатындығында, кіріктілетіндігінде. Бұл жағдайда салықты тауардың (қызметтің) нақты тұтынушысы төлейді, алайда тұтынушы мен мемлекет арасында тікелей байланыс болмайды.

Мемлекеттің қаржы көздерін жасақтаудың ең негізгі құралы болып табылатын салық жүйесі, ел эканомикасын қайта құруға, өндірістің ұлғайып дамуына және саяси-әлеуметтік шаралардың толығымен іске асуына мүмкіндік туғызады.

Жанама салықтардың ішіндегі ең маңыздысының бірі болып 1992 жылы еңгізілген қосылған құнға салынатын салық - (ҚҚС) болып табылады. Салық төлеуші мемлекетке оны төлеу нәтижесінде шеккен шығысының орнын бағаны көтеру жолымен толықтырады және салықты төлеуді сатып алушыға аударады. Салық салу объектісі материялдық шығындарсыз өндірілген өнім (амортизациясы бар таза өнім) болып саналатын қосылған құн болып табылады: қосылған өнімге кешенді шығыстар, мысалы, жарнамаға жұмсалатын және басқа бірқатар шығындар қамтылуы мүмкін.

Демек, бұл салықтың ерекшелігі - оның салық салынатын объектісі сатудан (өткізуден) түскен бүкіл түсім - ақша емес, тек салық салынатын айналым мен салық салынатын импортты қамтитын қосылған құн болып табылатындығында. ҚҚС дүние жүзінің 40-тан астам елдерінде, соның ішінде Еуропа экономикалық одағының 17 елінде пайдаланылады. Бұл салықтың артықшылығы мынада: ол жаңа құн жасалынған орын бойынша салық төлеушілдердің үлкен тобынан алынады; екіншіден, төлеушілер үшін де есептеудің салыстырмалы қарапайымдылығымен ерекшеленеді және үшіншіден, бағалардың өзгеруіне, төлеушінің қаржылық ахуалына, инфляция деңгейіне қарамастан мемлекет бюджетінің кірістерін қалыптастырудың сенімді және тұрақты базасын қамтамасыз етеді.

Акциздер латын тілінен аударғанда «accidere» кесу деген сөзіне шыққан. Ол тұтынуға арналған тауарлардың бір бөлігін кесіп алу деген ұғымды білдірген. Сондай-ақ жанама салықтарға сыртқы экономикалық қызметтен түсетін түсімдерді де жатқызуға болады. Және де кеден баждары түріндегі, экспортқа және импортқа салынатын салық түріндегі кеден кірістері мен, ішкі рынокта салынатын тауарлар бағасы мен олардың фактуралық құнының айырмасын жатқызады.

Акциздер - бағаға қосылатын және сатып алушы төлейтін тауарларға салынатын салық. Акциздерді өзінің айрықшылықты ерекшеліктеріне қарай монополды түрде жоғары бағалары мен тұрақты сұранымы болатын тауарларды өндірушілер төлейді. Акциздер көрсетілетін қызметтерге де салынуы мүмкін, бұл орайда салық сомасы тарифке кіріктіріледі.

Салық жүйесін мемлекетпен заңды тұлғалар арасындағы қаржы қатынастарының жиынтығы салықтар мен алымдар, салық салу әдістері мен тәсілдері, салық заңдары мен салыққа қатысты актілер, салық салу органдары мен салық қызметі жиынтығы құрайды.

Кез келген мемлекеттің салық жүйесі оның әлеуметтік, саяси, экономикалық және ұлттық ерекшеліктеріне орай қалыптасады. Сондықтанда Қазақстанның салық жүйесі дамуының үш кезеңін көрсетуге болады:

1 Қарапайым салық жүйесі

2 Әкімшілік басқарудағы салық жүйесі

3 Жаңашыл салық жүйесі

Енді осы салық жүйесі кезендерінің өзіндік ерекшеліктерін айтып көрсетіп, жеке-жеке тоқталып өтелік. Қарапайым салық жүйесі Қазақстан аумағында революцияға дейін қалыптасты. Бұл салық жүйесі, бір жағынан, өзіндік тарихи әдісті, ұлттық әдет-ғұрыпты, қоғамдық-саяси және экономикалық жағдайларды еске ала отырып құрылса, екінші жағынан Ресей жөне көршілес орта азиялық мемлекеттермен болатын сауданың, шаруашылық және экономикалық байланыстардың әсерінен қалыптасаты.

Қазақ феодалдары мал жайылымдарына арналған ең құнарлы жерлерді өз қолдарыңда иемденіп мал ұстаушы көпшелі халық пен жер өндеушілер феодалдарға жер рентасын төлейтін болды. Мал шаруашылығы аудандарына малдың жиырмадан бір бөлігі зекетті, ал жер өндейтін аудандарда егіннің оннан бір бөлігі - ұшырды төледі. Сонымен қатар хандар мен сұлтандардың көшіп-қонуының жағдайын жасау, жауынгерлер беру, қару-жарақпен және азық-түлікпен қамтамасыз ету мойындарында болды. Халық өз хандарына ерікті түрде соғым, сыбаға беретін болды. Хандар соттың үкімін оннан бір бөлігі ретінде соттық бажды (хандық) және көшпелі көпшенді керуендерден баж жинады.

Сонымен бұл қарапайым салық жүйесі сол аймақтағы байлар мен хандардың жеке қажетін қанағаттандыруға, өсіп-өркендеуіне байланысты қалыптасуымен ерекшеленеді.

Революция төңкерілісінен кейін жаңа Үкіметтің билік алуы Казақстан аумағында қалыптасқан салық жүйесіне біршама өзгерістер енгізді, Кенес Одағы біртұтас салық жүйесін орнатып, оның таралуы барлық аймақты қамтыды. Алғашқы салықтар көбінесе азық-түліктен алынды.

Бұл салық жүйесінде әкімшілік - командалық басқару етек алды. Мемлекет тек салық жүйесін ғана емес, барлық кәсіпорындар мен мекемелердің жұмысын қадағалап, бақылап, басқарып отырды.

Қазақстанның 1992 жылға дейін өзіндік салық жүйесінің болмағанын айта кеткен жөн, өйткені ол жалпы Одақтың салық жүйесіне енді. Оның құлдырауымен Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы мүшелерімен келісе отырып, салық жүйесін қалыптастыру міндеті тұрды.

Осы мақсатта Қазақстан Республикасының 1991 жылдың 25-желтоқсанында қабылданған «Қазақстан Республикасындағы салық жүйіесі туралы» Заңды тәуелсіз Қазақстанның салық жүйесін құрудың ең алғашқы бастамасы болып табылды Бұл еліміздің экономикасын реформалаудағы күрделі істердің бірегейі. Осы мезгілден бастап ел экономикасында бұрын болмаған жаңа құбылыстар іске аса бастады.

Қабылданған Заңға сәйкес 1992 жылдың бірінші қаңтарынан Қазақстан Республикасында:

1 Жалпы мемлекеттік салықтар;

2 Жалпыға міндетті төленетін жергілікті салықтар мен алымдар;

3 Жергілікті салықтар мен алымдар енгізілді;

Дегенмен, өмірге келген әрбір жаңа құбылысқа кездескен ерекшеліктермен қатар кемшіліктер де бұл Заңда да тыс қалмаған сияқты.

Салық санының көптіті, айналымды анықтаудың қиындығы шектен тыс дәлелсіз беріліен салық жеңілдіктері, салық ставкаларының бір салық бойынша бірнеше түрлі болуы, халықаралық салық салудың негздерінің тыс қалуы және тағы басқа кемшіліктер салық жүйесінің одан қарай реформалаудың қажет екенін айқын көрсетті. Әрине бұл өмір талабына сай. Экономиканы реформалау 1-2 жылдың ішінде мүмкін еместігін баршамыз түсінеміз. Сондықтан салық жүйесі де біртіндеп қалыптасады, түзеледі ары қарай дамиды.

1. 2 Акциз салығының экономикалық мәні

Жанама салықтардың келесі түрі - акциз деп аталады. Бюджет кірістеріндегі салықтың түсімдерінде олар 2, 7% құрайды.

Акциздер - бағаға қосылатын және сатып алушы төлейтін тауарларға салынатын салық. Акциздерді өзінің айрықшалықты ерекшеліктеріне қарай монополды түрде жоғары бағалары мен тұрақты сұранымы болатын тауарларды өндірушілер төлейді. Акциздер көрсетілген қызметтерге де салынуы мүмкін, бұл орайда салық сомасы тарифке кіріктіріледі.

Акциздер әмбебаптық және жеке дара акциздер болып бөлінеді.

Әмбебаптық акциздер тауарлар мен қызметтердің құнына пайызбен жалпы айналымынан өндіріледі; оларға сатудан алынатын, айналымдардан алынатын салықтарды жатқызуға болады.

Жеке дара акциздер айтарлықтай көп болуы мүмкін. Мәселен, акциздер Қазақстан Республикасының аумағында өндірілген және оның аумағына импортталатын мына тауарларға, акцизделетін тауарлар мен қызмет түрлеріне салынады: спирттің барлық түрлері, алкоголь өнімі, темекі бұйымдары, құрамында темекі, алкоголь өнімі, темекі бұйымдары, құрамында темекі бар басқа өнімдер, алтыннан, платинадан немесе күмістен жасалған зергерлік бұйымдар, бензин, дизель отыны, мүгедектерге арналған жеңіл автомобильдер, атыс және газ қарулары, шикі мұнай, ойын бизнесі, лотореяны ұйымдастыру және өткізу.

Акциз мөлшерлемелерін Үкімет бекітеді және тауар құнына пайызбен және заттың нысандағы өлшем бірліне абсолюттік сомада белгіленеді.

Қазақстанда өндірілетін тауарларға, қызметтерге акциз салығын салу объектілері республика аумағында акцизделетін тауарларды өткізу немесе оларды алыс-беріс негізінде ұқсатуға беру, көрсетілген қызметтерді, акцизделетін қызметті жүзеге асыру операциялары болып табылады, импорт кезінде импортталатын акциз тауарларының көлемі немесе тауардың кедендік құны болып табылады.

Қазақстан Республикасы аумағында өткізілетін алкоголь өнімі мен темекі бұйымдары акциздерді жинаудың толықтығын қамтамасыз ету және оның аумағында жасырын әкелу, өндіру және өткізуді болдырмау мақсатында міндетті түрде таңбалауға жатады.

Сонымен, салықтар - қаржының бастапқы ктегориясы болып табылады және еліміздің мемлекеттік бюджетін толықтырудың, ұлттық экономиканы дамытудың негізі ретінде көрініс табады. Нарықтық экономикада кез келген табысқа салық салынуға тиіс. Салық-ең негізгі нарықтық тетік, сондықтан да оны табыстың барлық түріне еңгізу нарықтық принциптен бас тартқандық емес.

Қазіргі кезде салықтар негізінен келесі қызметтерді орындайды:

1. Фискалдық қызмет оның көмегімен бюджеттік қор қалыптасады. Мұның өзі салықтардың қоғамдық міндеттерін арттыра түседі. Өйткені салықтар мемлекеттік бюджеттің кірістерін толтыра отырып экономиканы және әлеуметтік мәдени шараларды жүзеге асыруды қамтамасыз етеді.

2. Салық реттеуші қызметі мемлекеттің экономикалық қызметінің ұлғаюымен байланысты пайда болады. Ол ұлттық шаруашылықтың дамуына қабылданатын бағаларға сәйкес ықпал етеді. Осыған байланысты салықтардың нысандарын таңдау олардың мөлшерлемесінің алу әдістерінің өзгеруі жеңілдіктер мен шегерімдер пайдаланылады. Бұл реттеулер қоғамдық ұдайы өндірістің құрылымына және тұтыну көлеміне әсер етеді.

3. Қайта бөлу қызметі ол арқылы түрлі субъектілер табысының бір бөлігі мемлекетке өтеді. Бұл қызметтің бір бөлігі мемлекетке өтеді.

Салық базасы дегеніміз салық салу объектісі мен салық салуға байланысты объектінің құн, физикалық немесе өзге де сипаттамалары, олардың негізінде бюджетке төленуге тиіс салық және басқа да міндетті төлемдер сомасы айқындалады.

Салық міндеттемесі дегеніміз салық төлеушінің салық заңдарына сәйкес мемлекет алдында туындаған міндеттемесі салық міндеттемесі танылады [4] .

Салық салу механизмі - кез келген экономикалық жүйенің күрделі бөлігінің бірі болып табылады. Салық салу мемлекеттік реттеудің маңызды тәсілі ретінде орын алып, оның әрекет етуінің тиімділігі әлеуметтік және экономикалық саясаттың жетістіктеріне әкеледі. Кез келген елде мемлекеттік шығындар мен салық салу мәселелеріне өте үлкен көңіл бөлінеді. Нарықтық экономикалы елдерде салықтар мемлекеттік және муниципалдық табыстарды қалыптастыруда басты рөл атқарады да, экономиканы басқарудың күшті ынталандыру құралы болып келеді, әсіресе олар ғылыми-техникалық прогресті жеделдетуге, антиинфляциялық және құрылымдық саясатты жүзеге асыруда белсенді орын алады. Сондықтан да салықтарды төлеу өте қажетті де маңызды іс болып табылады.

Дүниежүзілік тәжірибе көрсетіп отырғандай, бүкіл өркениетті мемлекеттердегі салықтық реттеу несие -қаржылық реттеумен бірігіп әрекет еткенде ғана нарықтық эконмиканы жүргізудің аса тиімді формасы болып табылады. Ол нарықтық қатынастардың қалыптасуына әсерін тигізіп, мемлекеттік экономикаға тигізетін әсерін реттеп отырады. Сондай-ақ, салықтар қоғамның экономикасын тұрақтандырудың және әлеуметтік теңдікті оған қоса реформалаудың тиімділігін қамтамасыз ететін маңызды элеметтері болып келеді.

Қазіргі кезеңдегі жағдайларда салықтардың мәні мен рөлі мемелекеттік органдарды қаржылық ресурстармен қамтамасыз ету шекарасынан шығып отыр. Енді салықтар ұлттық табысты мемлекеттендірудің маңызды құралы бола бастады. Олар макроэкономикалық реттеуге белсенді араласа отырып, ішкі ұлттық табысытың жалпы көлемінде салықтық төлемдердің салыстырмалы мөлшерінің өсуін қамтамасыз етіп отырады. Салықтар экономикалық белсенділікті реттей отырып, өндірістің процестеріне де қатты әсер етеді. Салықтық реттеу шаралары, әр түрлі салалардың бәсекелесу мүмкіндіктері кеңінен ынталандыра отырып, капиталдың қорлануына тиімді жағдайлар жасап, кәсіпорындардың іс-әрекеттерінің әлеуметтік қажеттіліктеріне қанағаттандыруға ықпалын тигізеді. Бұл мақсатта салықтарды төлеуге түрлі жеңілдіктер пайда болады. Салықтық жеңілдіктердің көмегімен мемлекет өндіргіш күштерді аумақтық орналастыруға, инфрақұрылымдық объектілерді құруға және тағы да басқа іс-әрекеттерді жүзеге асыруға толығымен мүмкін болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.