Бурабай аудандық маслихатының жергілікті басқару құрылымы мен қызметтерін бағалау

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 87 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе . . .

: 1

Кіріспе . . .: Жергілікті мемлекеттік басқарудың мәні мен теориялық негіздері . . .

3: 6

: 1. 1

Кіріспе . . .: Жергілікті мемлекеттік және өзін-өзі басқару: мәні мен маңызы . . .

3: 6

: 1. 2

Кіріспе . . .: Жергілікті мемлекеттік басқару органдары және олардың қаржы-экономикалық негіздері . . .

3: 13

: 1. 3

Кіріспе . . .: Шетелдік тәжірибедегі жергілікті басқару модельдерінің ерекшеліктері . . .

3: 19

: 2

Кіріспе . . .: ҚР жергілікті мемлекеттік басқару органдарының құрылымы, олардың негізгі қызметтері мен мәселелері . . .

3: 24

: 2. 1

Кіріспе . . .: Бурабай аудандық маслихатының жергілікті басқару құрылымы мен қызметтерін бағалау . . .

3: 24

: 2. 2

Кіріспе . . .: Бурабай ауданының әлеуметтік-экономикалық жағдайын және оны дамыту бағдарламаларын талдау . . .

3: 35

: 3

Кіріспе . . .: Жергілікті мемлекеттік басқару органдарының қызметін жетілдіру бағыттарының тиімділігін арттыру жолдары . . .

3: 54

: 3. 1

Кіріспе . . .: ҚР жергілікті басқару органдарының қызметін дамытудағы негізгі мәселелер . . .

3: 54

: 3. 2

Кіріспе . . .: Жергiлiктi мемлекеттiк басқару органдары тиiмдi жұмыс iстеуi үшiн жағдай жасау шаралары . . .

3: 65

: 3. 3

Кіріспе . . .: Жергілікті мемлекеттік басқару реформасы және басқаруды демократиялау . . .

3: 72

Кіріспе . . .: Қорытынды . . .

3: 76

Кіріспе . . .: Қолданылған әдебиеттер . . .

3: 79

Кіріспе . . .: Қосымшалар . . .

3: 82

Кіріспе

Қай елде болмасын басқарудың екі деңгейі бар. Ол мемлекеттік басқару және жергілікті басқару болып бөлінеді. Азаматтық қоғамның қалыптасуы мен демократияның жетілуі билік құзіретін кеңейтумен тікелей байланысты. Сондықтан мемлекеттік басқаруға азаматтардың қатысуын кеңейту және мемлекеттік органдардың халық алдындағы жауапкершілігін арттыру бүгінгі күннің маңызды мәселесі. Қазақстанның қазіргі кездегі дамуы мемлекеттік билікті орталықсыздандыруды, яғни орталықтан жергілікті деңгейді қолдауды қажет етеді.

«Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару туралы» Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңының қабылдануымен әрбір билік деңгейі үшін мемлекеттік функцияларды жүзеге асыру, сондай-ақ оларды ретке келтіру жөніндегі өкілеттіктер мен жауапкершіліктерді бекіту мәселелері реттелді. Тұтастай алғанда, мемлекеттік басқару жүйесінің базалық негіздерін жасау аяқталды.

Қабылданған Заңға сәйкес жергілікті мемлекеттік басқару - заңнамалық актілерінде белгіленген құзырет шегінде жергілікті өкілетті (мәслихаттар) және атқарушы органдар (әкімдіктер) тиісті аумақта мемлекеттік саясатты жүргізеді және тиісті аумақтағы істің жай-күйіне жауапты болып табылады. Әкiм - Қазақстан Республикасының Президентi мен Үкiметiнiң жергiлiктi атқарушы органды (ол құрылған жағдайда) басқаратын және тиiстi аумақта мемлекеттiк саясаттың жүргiзiлуiн, Қазақстан Республикасы орталық мемлекеттiк органдардың барлық аумақтық бөлiмшелерiнiң үйлесiмдi қызмет iстеуiн, тиiстi бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдарға басшылықты қамтамасыз ететiн, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттiк басқару өкiлеттiгi берiлген, тиiстi аумақтың әлеуметтiк-экономикалық дамуының жай-күйiне жауапты өкiлi;

Мәслихаттар мен әкiмияттар өз қызметiнде:

1) жалпы мемлекеттiк сыртқы және iшкi саясатқа, қаржы және инвестициялық саясатқа сәйкес келмейтiн шешiмдердiң қабылдануына жол бермеуге;

2) ұлттық қауiпсiздiктi қамтамасыз етуде Қазақстан Республикасының мүдделерiн сақтауға;

3) қызметтiң қоғамдық маңызы бар салаларында белгiленген жалпы мемлекеттiк стандарттарды ұстануға;

4) азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерiнiң сақталуын қамтамасыз етуге мiндеттi.

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Қазақстан халқына Жолдауында нақтылаған аудандық мәслихаттардың өкілеттігін күшейту мәселесі де еліміздегі демократияның кең қанат жаюына талпыныс екені аян. Президент Қазақстан халқына Жолдауында: « . . . Біз мәслихаттарды күшейтіп, оларға қосымша өкілеттіктер беретін боламыз . . . Уақыт өте келе аудандық мәслихаттар жергілікті өзін-өзі басқаруды қалыптастырудың негізіне айнала алады», деген болатын.

Еліміз өтпелі кезеңде биліктің атқарушы тармағын күшейте отырып, өзін-өзі басқару органдарының сатылық қалыптасуын анықтады. Енді бүгін, экономика мен мемлекеттігімізді нығайтып, аяғымыздан нық тұрған кезде жергілікті өкілетті органдарды күшейту туралы сөз бастауымыздың дұрыс таңдау, дұрыс жол екендігіне ешкімнің күмәні бола қоймас.

Сондықтан өзін-өзі басқаруға біз қоғамда сұраныс пен шынайы қабылдау болып, ол пісіп-жетілген кезде ғана табиғи жолмен келуіміз керек. Асығыстық өзін-өзі басқарудың мәнін жоғалтуға немесе мемлекеттің бүлінуіне әкеліп соғады. Мемлекет басшысы мәслихаттарды жергілікті өзін-өзі басқаруды қалыптастырудың негізі деп атады, өйткені, жергілікті өкілетті органдар мен жергілікті бірлестіктер органдарының түпкі табиғи бастауы ұқсас - олардың екеуін де жергілікті жерде халық өзі сайлайды және өзінің әкімшілік-аумақтық бірлігінің проблемаларын өздері шешуге шақырады.

Барлық елдерде жергілікті өзін-өзі басқару әкімшілік-аумақтық бірліктің төменгі буынынан, яғни ауылдық буыннан басталған. Дегенмен, жергілікті өкілетті органдар өзін-өзі басқару органы сияқты биліктің өздерінен жоғары тармағына тікелей байланбаған. Аудандық мәслихаттар мен жергілікті өзін-өзі басқарудың ауылдық органдарының тікелей қатысы заңда нақты көрініс табуы керек. Бұл жерде басты мәселе оның бюджетінде, қаржылай негізінде болып отыр. Бүгінде жергілікті бюджеттерді мәслихаттар бекітеді. Онда мәслихаттар туралы заңға да түзетулер енгізілуі тиіс еді. Бюджетаралық қатынастар проблемасының үлкен бір бөлігі - бюджет қаржысын мақсатты пайдалануды, басымдықтарды, мемлекеттік сұраныстарды бақылау шешімін табар еді.

Жергілікті өзін-өзі басқаруды конституциялық-құқықтық реттеудің теориялық базасы Еуропа Хартиясы бекіткен муниципалды демократия мен муниципалды басқарудың әлем мойындаған құндылықтарынан тұратыны белгілі. Олар мыналар: жергілікті өзін-өзі басқару кез келген демократиялық құрылыс негіздерінің бірін құрайды; азаматтардың мемлекетті басқаруға қатысу құқы тікелей жергілікті жерде жүзеге асырылады; жергілікті өзін-өзі басқару органдарына шынайы биліктің үлес беруі; демократиялық жолмен құрылған жергілікті өзін өзі басқару органы өзінің құзырына кіретін мәселелерді үй ішінен үй тіккендей бөліп алуы және оларды жүзеге асырудың тәртібін анықтап алуы керек және ол үшін қаржысы болуы қажет.

Елбасының Қазақстан халқына Жолдауының екі ерекшелігіне тоқталсам деймін. Біріншіден, онда халықтың әл-ауқатын жақсарту мәселесі нақтылы цифрлармен дәйектелген. Әсіресе, ана мен баланы әлеуметтік жағынан қорғауға ерекше көңіл бөлінген. Екіншіден, Жолдауда жергілікті өкілетті органдардың жұмысын одан әрі жетілдіріп, дамыту мәселесінің де қамтылғанына ризашылық сезімімізді білдіреміз. Бұл өзі еліміздегі саяси реформаны жүзеге асырудың заңды жалғасы деп білеміз. “Мәскеу бірден орнаған жоқ” деген қанатты сөз бар ғой. Сол секілді саяси реформаны жүзеге асыру әсіре науқаншылдықты, асығып, аптығуды көтермейді. Ол үшін, ең алдымен, тәжірибе жинақтауымыз керек. Мәселен, өткен жылы аудандық, қалалық деңгейдегі әкімдерді депутаттар корпусы арқылы сайлау басталды. Әкімдердің мәслихатта, депутаттардың алдында есеп беруі дағдылы іске айналды. Жергілікті бюджетті бекітіп, оны қадағалап отыру мәслихаттың құзырында. Міне, енді жергілікті мәслихатқа қосымша мүмкіндіктер беріліп отыр.

Елбасы айтқан қандай міндет пен тапсырма да еліміздің дәулеті мен Қазақстанды мекендеген ұлттар мен ұлыстардың бейбіт, тату-тәтті өмірін орнатуды мақсат тұтады. Ал оны жүзеге асыруда биліктің жергілікті органдарының тиімділігін, халықтың өзі сайлап қоятын мәслихаттардың рөлін арттыру керек. Ол орталықсыздандырусыз жүзеге аспайды. Мәжілісте сөз алған сенаторлар, Сенат жанындағы Жергілікті өкілетті органдармен (мәслихаттармен) өзара іс-қимыл жасау жөніндегі кеңестің мүшелері қоғамды демократияландырудың бір жолы - орталықсыздандыру мен жергілікті өзін өзін басқарудың өзекті мәселелерін ортаға салды.

«Жергілікті мемлекеттік басқару органдарының қызметін жетілдіру” атты дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты - Елбасының халыққа Жолдауындағы тапсырмаларға сүйене отырып, еліміздегі жергілікті басқару деңгейіе зерттеу, сонымен қатар жергілікті халықтың демократиялық жағдайын қарастыратын шараларды ұйымдастырушы билік органдарының қызметін жетілдіру шараларын жан-жақты қарастыру болып табылады.

Тақырып өзектілігі зерттеу барысында статистикалық мәліметтер мен нақты аналитикалық шолулармен ашылады. Дипломдық жұмыс үлкен үш тараудан тұрады. Бірінші бөлімде жергілікті мемлекеттік және өзін өзі басқарудың теориялық негіздемелері және шетелдердегі жергілікті басқару модельдері салыстырмалы түрде баяндалған.

Екінші бөлімде Ақмола облысы Бурабай аудандық маслихаты тәжірибесіне сүйене отырып, жергілікті басқару деңгейі, жергілікті бюджет шығындары және ауданның әлеуметтік экономикалық жағдайы жан-жақты көрсетілген. Осы бөлімнің өзектілігі ретінде қазіргі жергілікті басқару органдарын дамытудағы кедергі болып отырған мәселелер мен олардың мүмкін шешілу жолдары алынған.

Үшінші бөлім барлығын қорытындылай келе, нақты өзекті мәселелердің шешілу жолдары мен жетілдіру этаптарын, сонымен қатар демократиялану принциптері мен жергілікті мемлекеттік басқару органдарының тиімді қызметі үшін жағдай жасау амалдары қарастырылған.

Жалпы алғанда жергілікті мемлекеттік басқару - заң актiлерiнде белгiленген құзырет шегiнде жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдар тиiстi аумақта мемлекеттiк саясатты жүргiзу, оны дамыту мақсатында жүзеге асыратын, сондай-ақ тиiстi аумақтағы iстiң жай-күйiне жауапты болып табылатын қызмет.

1 Жергілікті мемлекеттік басқарудың мәні мен теориялық негіздері

1. 1 Жергілікті мемлекеттік және жергілікті өзін-өзі басқару: мәні мен маңызы

Жергілікті әкімшілік-аумақтық бөліктерде биліктің екі түрі қатар жүзеге асуы мүмкін. Бұлар: жергілікті мемлекеттік басқару және жергілікті өзін-өзі басқару.

Жергілікті мемлекеттік басқару дегеніміз, жергілікті әкімшілік-аумактық жердегі Орталық өкіметтің атынан немесе деңгейі жоғары тұрған әкімшіліктің атынан жүргізілетін биліктің түрі.

Жергілікті мемлекеттік басқаруды жүзеге асыратын адамдарды деңгейі жоғары тұрған әкімшілік орындары тағайындайды (мысалы, ауылдың әкімін аудан әкімі тағайындаса, аудан әкімім тағанындау облыс әкімінің қолында) .

Жергілікті өзін-өзі басқару дегеніміз, сол аумақта тұратын тұрғындардың билігі, бұл билік сол тұрғындардың қалауымен сайланып қойылатын органдардың кызметі арқылы жүзеге асады. Осы жерде «Жергілікті өзін-өзі басқару туралы Еуропа Хартиясынан» үзінді келтіре отырып, жоғарыдағы мағынаны толықтыра түсейік: Жергілікті тұрғындардың мүддесін қорғай отырып, заң шеңберінің көлемінде мемлекеттік істердің негізгі бөлігін жүзеге асыруды және сол істерді басқарудың нақты мүмкіншілігі мен құқығына ие болуды - жергілікті өзін-өзі басқару деп тусінеміз. Еуропалық жүйе бойынша жергілікті мемлекеттік басқару мен ЖӨӨБ аралас жүреді, екеуі біріге отырып, бір жүйені құрайды. Басқарудың екі түрінің араласуының да түрлі нұсқасы бар. Әсіресе, жергілікті мемлекеттік басқаруға өзін-өзі басқару жүйесіне байланысты әртүрлі міндет қойылады.

«Қазақстан-2030» Стратегиясында мемлекеттік басқарудың тиімді құрылымын қалыптастыру шешуші міндеттердің бірі ретінде көрсетілді. Бұл мемлекеттік басқарудың әрбір деңгейі үшін өкілеттіктер, міндеттер мен функциялар, қаржыландыру көздері нақты айқындалуы тиіс екендігін білдіреді [1, 37 б. ] .

90-жылдардың аяғында басталған әкімшілік-бюджеттік реформа шеңберінде Қазақстан Республикасында мемлекеттік басқарудың республикалық және облыстық деңгейлері арасындағы өкілеттіктердің ара-жігі бөлінді. Мемлекетке тән емес функциялардың бір бөлігі жеке секторға берілді, мемлекеттік секторға қызмет көрсететін мемлекеттік мекемелер мен ұйымдар шешетін мәселелер тобы нақтыланды.

Бүгінде елімізде «Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі басқару туралы» заң жобасы жан-жақты талқыланып жатыр. Әдеттегідей, пікірлер де бір-біріне қарама-қайшы: біреулері заң жобасының үкіметтік нұсқасы мүлдем жарамсыз десе, екіншілері толықтай қолдайтындықтарын айтады.

Жалпы, осы институт бізге қажет пе, өзі? - дейтін тұрғыдағы көзқарастар да аз емес. Олардың көлденең тартатын уәждері мынадай: біз тұрақты даму үстіндегі мемлекетпіз. Ал жергілікті өзін-өзі басқару институты енгізілсе, жаңа құрылымдар - кеңестер мен төрағалар құруға тура келеді. Қазіргі жағдайда, мүмкін, бүгінде қалыптасып үлгерген, төменгі деңгейге, яғни кенттік, ауылдық округтерге дейін қамтитын әрі қызмет етуге қабілетті жергілікті мемлекеттік басқару органдарымен шектелген де жеткілікті шығар?

Кейбір сарапшылар қолданыстағы Конституция шеңберінде «Жергілікті өзін-өзі басқару туралы» толыққанды заң қабылдау мүлдем мүмкін емес деп есептейді. Жергілікті өзін-өзі басқару демократияның негізгі, нақты айтқанда, міндетті атрибуты болып табылады. Егер біз әлемдегі барынша дамыған елу елдің қатарынан көрінуге, ЕҚЫҰ-ға төрағалық етуге, БСҰ-ға өтуге ұмтылып отырсақ, онда аталған беделді халықаралық ұйымдардың талаптарына сай болуымыз керек [2] .

Екіншіден, жергілікті өзін-өзі басқару бірінші кезекте өзімізге қажет. Өйткені, ол жергілікті жердің түйінді мәселелерін шешуге тұрғындардың өздерін тартуға мүмкіндік береді. Түйіп айтқанда, бұл қатардағы қазақстандықтар мемлекетке алақан жаймай, күнделікті тұрмыстық мәселелерін: малды қай жерге жаятындарын, бау-бақшасын қандай сумен суаратынын, күл-қоқысты кім жинайтынын, жолдарды кім жөндейтінін өздері шешулері үшін керек.

Үшіншіден, кез келген қазіргі заманғы демократиялық мемлекет тым болмаса жергілікті өзін-өзі басқару әдісіне кепілдік бермесе немесе оның бар екенін мойындамаса, экономикалық және әлеуметтік үдерістердің тиімді басқарылуын қамтамасыз ете алмайды. Себебі, басқару саласы аса күрделі және көпқырлы, сондықтан қоғамдық дамудың барлық мәселелерін тек орталықтан шешу қиындық туғызады. Басқару қызметінің тиімділігін арттыру үшін өкілеттіліктің бір бөлігін тұрғындардың ортақ мүддесі тұрғысынан алып қарағанда оңтайлы нәтижеге қол жеткізеді деуге болатын басқару деңгейіне берген ұтымды. Бұл өз кезегінде жергілікті жағдайды, мүмкіндікті, басқарудың әдістері мен тәсілдерін сөзсіз есепке алуды талап етеді. Ал жергілікті өзін-өзі басқару мемлекеттік басқаруды оңтайландырудың нағыз төте жолы болып табылады.

Онда мынадай заңды сұрақ туады: егер жергілікті өзін-өзі басқару соншалықты тиімді болса, онда бізде аталған қажетті институт күні бүгінге дейін неліктен құрылмай келген?

Басты себеп - жергілікті өзін-өзі басқаруды айқындаудағы Конституцияның ерекшелігінде. Дүние жүзінде жергілікті өзін-өзі басқарудың бірнеше түрлері мен үлгілері бар. Олар: англосаксондық, француздық, ибериялық, аралас, т. б. болып бөлінеді. Бірақ негізінен екі үлгі - англосаксондық және француздық үлгілер туралы көп айтылады. Бұл екеуінің басты айырмашылығы: англосаксондық үлгі жергілікті өзін-өзі басқару ісіне мемлекеттің араласуын болдырмайды, ол мемлекеттік басқарудан автономды және қатаң бөліп тасталған. Ал француздық үлгі “орталықтан” тағайындау жолымен белгілі бір деңгейде мемлекеттің араласуын жоққа шығармайды. Сөйтіп, комиссарлар, префектілер, суперпрефектілер, т. б. тек бақылау функциясын ғана атқарып қоймайды, іске тікелей араласа алады. Мәселен, Францияда муниципалитеттің бірде-бір қаулысы, егер оған префектінің қолы қойылмаса, заңды күшіне енгізілмейді.

Алайда, әлемнің көптеген елдерінде, жергілікті өзін-өзі басқарудың қандай да бір моделіне қарамастан, конституциямен немесе конституциялық заңдармен жергілікті өзін-өзі басқару іс-әрекет ететін деңгейлер айқындалған. Әдетте бұл - төменгі және аралық, яғни өңірлік буындарды қамтитын қос деңгейлі жүйе. Үш деңгейлі жүйе де бар. Мысалы, Польшада: гмина - новьят - воеводство.

Біздің Конституциямызда мұндай деңгейлер қарастырылмаған. Негізгі Заңның жергілікті өзін-өзі басқаруға арналған 89-бабы оны құрудың басты элементтерін айқындайды. Оның мәнісі мынада: жергілікті өзін-өзі басқаруды құру - бұл азаматтардың құқы, бірақ міндеті емес; жергілікті өзін-өзі басқару ауылда да, қалада да құрылады; ол ұйымдастырылған кезде азаматтардың жиі қоныстануы мен оның органдарының міндетті сайламалылығы қамтамасыз етілуі қажет. Өзін-өзі басқаратын қоғамның мүшелері өз қызметінің тәртібін заң шеңберінде өздері белгілейді және ақыр соңында, жергілікті өзін-өзі басқарудың өз бетінше жұмыс істеуіне конституциялық кепілдік беріледі, яғни ол мемлекеттік басқарудан қатаң түрде бөлінеді. Бірақ, сонымен бір мезгілде, ел Конституциясында мемлекеттік басқарудың жекелеген өкілеттілігін жергілікті өзін-өзі басқаруға беруге болатын негіздегі бап жоқ [3, 7 б. ] .

Жергілікті өзін-өзі басқару туралы заң Конституцияның осындай негізгі ережелеріне сүйеніп жасалуы тиіс.

Бірақ ең бастысы, басқару жүйесінде өзін-өзі басқарудың орнын және ол құрылуы тиісті деңгейді айқындап алу қажет. Бұл негізгі тұжырымдамалық ереже, өйткені, біздің Конституциямыз билік жүйесінде өзін-өзі басқарудың орнын нақты көрсетпейді.

Парламенттің жергілікті өзін-өзі басқару туралы заңды ұзақ уақыт қабылдай алмай келе жатқанының басты себебі, меніңше, осында жатқан секілді. Ертеректе мемлекеттік басқаруды аудандық деңгейде шектеу ұсынылған заң жобасының нұсқасы болғаны да ұмытыла қойған жоқ. Ол бойынша, ауданнан төмен деңгейде, оның өзінде міндетті түрде тек ауылдарда ғана жергілікті өзін-өзі басқару институты енгізілуі тиіс болатын. Ондай жағдайда Конституцияның бұзылуына жол берілетіні күмәнсіз еді. Сол нұсқаны Үкіметтің кері қайтарып алғанын бүгінде заңдылық деуіміз керек.

Уақыт өте келе Парламентке кезекті заң жобасы енгізіліп, оған сәйкес жергілікті мемлекеттік басқаруды бұрынғы күйінде - ауылдық округ деңгейінде қалдыру, ал осы әкімшілік-аумақтық шепте қатарластырыла жергілікті басқару органын: кеңес - өкілетті орган және жәмият - атқарушы орган құру жоспарланды. Бірақ жаңа коллозия туындады: сонда бір аумақта басшысы жетекші болып табылатын әкім, кеңсе және жәмият қалайша өзара іс-қимыл танытпақ? Өйткені, мұндай жағдайда бірін-бірі қайталайтын функциядан қашсаң да құтыла алмайсың. Нәтижесінде бұл нұсқа да жарамсыз деп саналып, оны да Үкімет қайтарып алуға мәжбүр болды, ендігі ұсынылып отырған нұсқада өткен жылдардың қателіктері барынша ескерілген. Бұл заңдық құжат сапалық тұрғыдан жаңа негізде жасалды. Өйткені, елімізде осы кезең ішінде заңшығарушылық деңгейде мемлекеттік басқару реформасы жүргізілді.

Атап айтқанда, 150-ден астам заңнамалық актілерге өзгерістер енгізілді. Олардың негізінде басқару деңгейлері арасындағы функциялар қайта бөлінді. Шамамен 2, 5 мың функция орталықтан жергілікті жерлердің құзырына өтті. Оның үстіне, заңды тұлғаның құқығы шеңберінде ауылдық округтер әкімдерінің аппараттары құрылып, енді әкімдердің өзі бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері болып табылады әрі олардың функциялары мен өкілеттіктері айтарлықтай кеңейген. Міне, жергілікті өзін-өзі басқаруды осы жаңа негізде құру ұсынылып отыр.

Жергілікті өзін-өзі басқару туралы болашақ заң жобасының үкіметтік нұсқасы тұжырымдамалық тұрғыдан жаңашыл мән-мағынаға ие. Яғни, жергілікті өзін-өзі басқаруды ауыл, кент және аудандық маңыздағы қала деңгейінде құру ұсынылады. Мұнда тұрғындардың жақын қоныстану қағидаты сақталынған. Мәселен, ірі қалаларда жергілікті өзін-өзі басқарудың бірнеше аумақтық органдарын құруға болады. Мұнда құқықтық қағида да сақталған, яғни жергілікті өзін-өзі басқару ешқандай “міндеттеме” жүктелусіз, тек тұрғындардың өз бастамасымен ғана құрылады [4, 17 б. ] .

Заң жобасында жергілікті өзін-өзі басқару органдарына берілетін функциялар мен өкілеттіктер де нақтыланған. Түйіп айтқанда, олардың жергілікті мемлекеттік органдар қызметін қайталауына жол бермеуге әрекет жасалған. Ал соңғысына келсем, жергілікті өзін-өзі басқару органдарының өкілеттілік мерзімі 4 жыл деп белгіленгенін, оның үстіне, өкілетті орган - кеңесті бүкілхалықтық тікелей сайлау арқылы, ал атқарушы орган - төрағаны сайлау немесе кеңес тағайындайтын етіп құру ұсынылып отырғанын айта кеткен жөн. Тұтастай алғанда, заң жобасы мемлекетіміздің Ата Заңына сәйкес келеді дей тұрғанмен, белгілі бір кемшіліктері де жоқ емес, әрине. Бұл арада сарапшылар пікірімен санасуға тура келетінін мойындауға мәжбүрміз. Міне, нақ осыған байланысты «Нұр Отан» партиясының басшылығы мен оның Парламенттегі фракциясы құрған біздің сарапшылар тобының атап көрсетуінше, болашақ заңның мәтініне тұжырымдамалық өзгерістер енгізілуі қажет.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.