Неоплатонизм ілімі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі Семей

СӨЖ

Тақырыбы: Неоплатонизм философиясы

2018-2019 о.ж.

Жоспар:

I. Кіріспе

II. Неоплатонизм дегніміз не?

III. Платон - идея - неоплатонизм

IV. Неоплатонизм ілімі, неоплатониктер

V. Қорытынды

VI. Пайдаланылған әдебиеттер.

Кіріспе.

Көне Грекия философиясы — ежелгі пәлсапаның ірі екі тармақтарының бірі,
Ежелгі Грекияда б.з.б. VI ғасырда пайда бола бастады. Ертегірек (антикалық)
философиясы өзінің даму тарихында үш кезеңнен өтті:

Сократқа дейінгі кезеңдік философия (б.д.д. 7-6 ғ.ғ.). Бұл кезеңде
натурфилософиялық көзқарас басым болды. Милет, Элей, Пифагоршылдар,
Софистер мектебінің қалыптасуымен қатар атомдық көзқарастың негізі
қаланады. Классикалық кезең (б.д.д. 4ғ.). Платон мен Аристотель
философиялық еңбектерімен ерекшеленеді.

Римдік-эллиндік кезең (б.д.д 3ғ. соңы мен б.д. 3ғ. басы). Стоиктер,
скептиктер және эпикуршілдік мектептер басымдылық танытқан кезең. Осындағы
классикалық кезеңде бірнеше мектептер пайда бола бастады. Солардың бірі
неоплатонизм мектебі.

I. Неоплатонизм дегеніміз не?

Неоплатонизм – Платон идеяларының негiзiнде дүниеге келген философиялық
бағыт. Негiзiн салушы Плотин, ежелгi римнiң идеалист-философы. Ол Платонның
сезiмдiк, денелiк әлемдi қабылдауды сезiмнен тыс нақтылыққа қарсы қоюына
сүйендi. Бiрақ Плотин болмыстың жоғарғы сатысы, оның негiзi идея емес,
бiртұтас игiлiк дедi. Оны ол Күнмен теңестiредi. Одан күн секiлдi жарық
шығады, яғни эманация (сәуле, шашу, өту) туады, одан Болмыс Ақыл (нус)
идеяларының мазмұны пайда болды. Осылайша Ақыл бiр жағынан – көптiк, барлық
идеялардың көптеген мазмұны бар, екiншi жағынан – бiртұтас. Платон (б.з.д.
428-347 жж). Ежелгі Грецияның ұлы ойшылы. Объективтiк идеализмнiң негiзiн
қалаушы, әрi Сократтың шәкiртi.

Объективтiк идеализм бойынша болмыстың мазмұнын идеялар, рухани мәндер
жасайды. Олар мәңгiлiк нәрселер, “сезiмдiк заттар” дүниесi дегенiмiз -
идеялардың көмескi бейнелерi. Заттар мәңгi өмiр сүрмейдi, сағым сияқты
жоғалып кетедi. Олар тек мәңгi өмiр сүретiн және өзгермейтiн ұғымдардың
көлеңкесi ғана болады.

Платон философиясында таза ақыл ойдың пайдасы үшін сезімді жоққа шығару
бар, алғашқысы тек парасатта қамтылады. Дүниенің бастауы – идея немесе
эйдостар, олар заттардың бейнесі болып келеді. Платонның кезінде идея
сөзі күнделікті тілде сыртқы кейіпі, көрініс, сапа, бейне, түр дегенді
білдірді.

2. "Платон - идея - неоплатонизм"

Платон идеялары шын мәнісінде адамның басынан бөлініп шыққан және идеялар
дүниесінде дербес өмір сүретін объективтендірілген ұғымдар. Әрбір заттың
өзіндік нұсқасы (эталоны) бар, ол соған сәйкестелініп жасалады. Мысалы,
үстел идеясы нақты үстелді тудырады. Бірақ затпенен оның бейнесі арасында
принципті айырмашылығы бар. Нақты зат шектелген, ол идея (эйдос) – мәңгі
бұзылмайды. Осындай нұсқа (эталон) ретінде этикалық принциптер-игілік,
жақсылық, сұлулық және әділеттік болып саналады.

Сұлулық идеясы барлық заттарға сұлулықты береді, басқаша айтқанда ол ңұсқа
(эталон) немесе гректер көп қолданатын парадигма.

Идея қай жерде орналасқан? Осыған байланысты үш негізгі жауаптың болуы
мүмкін:

– идея физикалық заттарда бар;

– идея адам ақылының туындысы, яғни ол адам санасында орналасқан;

– идея заттарда да, адам ақылында да емес, үшінші бір дүниеде орналасқан
деп, ол оны Гиперуранций (тура мағынасында аспанның арғы жағында) деп
атайды.

Платонның ұлылығы: ол өз ілімін өткендегі философияның барлық материалына
сүйеніп жасады. Платон осы дүниеде бәрі ағады және өзгереді деп,
Гераклитпен келіседі, бірақ идея дүниесі өзгермейді. Платон өз әрекетін
Сократтың: адамды жақсы ететін – игілік – деген сеніміне негіздеп отырды.
Жеке адам игілігі ме, жоқ әлде ұлт, тап немесе идея ретіндегі игілік
жоғарғы ма? Сократтың жалпы адамзаттық мәніндегі игілік туралы түсінігінен
шығып, Платон игілік идеясы ең жоғарғы дәрежеде тұратын идеялар әлемін
жасады. Осы тұрғыда Платон шын мәнісінде Сократ ілімін жалғастырушысы
болды.

Гераклит пен Сократтан басқа, Демокриттің: барлық зат ең кіші бөлінбейтін
бөлшек – атомнан тұрады – деген көзқарасын (Демокрит атомды идея сөзімен
белгілеген), Пифагордың барлық зат негізінде сан жатыр деген, Анаксагордың
гомеометрия заттардың ұрықтары) туралы ілімдерін пайдаланып, ежелгі Грек
философиясын терең әрі жан-жақты талдап біріктірді.

Платон Демокриттің өлшемі, тек ауырлығы бар және ақылда ғана берілетін идея-
атом түсінігінің қайшылығын жойды. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.