Джорджано Бруно философиясы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы : Джорджано Бруно философиясы

Жоспар
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
III. Джорджано Бруно философиясы
IV. Қорытынды
V. Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Джордано Филиппо Бруно (1548, Италия, Нола -- 17 ақпан, 1600, Рим) -- италиялық философ, ақын, астроном, пантеизм өкілі. Дінге қарсы көзқарасы үшін шіркеу басшылары оны қуғынға ұшыратты. Сондықтан ол Италиядан кетіп, Францияда, Англияда, Германияда тұрды.
Италияға қайтып оралғаннан кейін (1592), инквизиция оны діннен безген деп айып тағып, сегіз жыл түрмеде ұстады, кейін тірідей отқа жағып өлтірді. Бруно философияның мақсаты табиғаттан тыс тұрған құдай бар деп білу емес, "заттардың өз құдіреті" болып табылатын табиғатты тану деп тұжырымдайды.

Ол ғаламның шексіз екендігі жайында идея ұсынды ("Ғалам және ғалам дүниелері, шексіздік туралы", 1584).
Дүниенің физ. біртектілігін (барлық дене жер, су, от, ауа және эфирден тұрады деген 5 элемент жөнінде ілімі) мақұлдайды.
Бруноның алуан түрлі заттар пайда болатын біртұтас шексіз қарапайым субстанция жайындағы түсінігі қарама-қарсылықтың ішкі біртектілігі мен үйлесуі жөніндегі идеяға байланысты ("Себеп, бастама және біртұтастық туралы", 1584).
Болмыстың негізгі өлшемі -- монада. Монаданың әрекет етуі кезінде дене мен рух, объект пен субъект қосыла бірігеді. Ең жоғары субстанция -- "монадалардың монадасы" немесе құдай: ол біртұтас болғандықтан әрбір жекеден көрініс береді. Бруноның бұл идеялары жаңа заманғы философияның дамуына зор әсерін тигізді. Ғарышнамада Бруно өз дәуірі үшін озат, ал кейін ашылған астрон. жаңалықтар бойынша дәлелденген болжамдар айтты. Олар: Күн жүйесіндегі сол кезде белгісіз планеталардың бар екені, Күн мен жұлдыздардың өз осімен айналатындығы туралы, ғаламда Күн тәріздес сансыз көп денелер бар екені жайлы, т.б. Жер мен аспанның арасында қарама-қарсылық бар деп білетін ортағасырлық пікірді бекерге шығарып, басқа дүниелерде де тіршілік болуы мүмкін деген пікірлері. Бруно поэзиялық шығармаларында классицизмге қарсы бағыт ұстанды. Клерикалшылдыққа қарсы жазған сатиралық "Нұх кемесі" атты поэмасында және филос. сонаталары мен комедияларында бұрынғы ескі ережеден бас тартып, еркін формаларға көшті.

Қайта өрлеу дәуірінің философиясы 15 - 18 ғасырлар аралықтарын қамтиды бұл дәуір фиодализмнің құлдырау буржуазиялық қатынастардың қалыптасу кезеңі қайта өрлеу термині, мағынасы антикалық құндылықтарды идеалдарды қалпына келтіру деген ұғым білдіреді. 15 - ғасырда басталған бұл дәуірге философиясы қалыптасуына Шығыс пен Батысты сауда жолымен байланыстырып келген Жібек жолы Шыңғыс хан басқыншылары Орта Азия, Таяу Шығыс, Шығыс Еуропа елдерін жаулап алған соң өз маңызын жойып, Батыстың Шығысқа жол іздестіру мұқтаждығы жаңа жағрапиялық жаңалықтар, су жолдарының дамуы себепкер болды. Сол іздестіру нәтежесінде Америка ашылды, оңтүстік Африка арқылы Үндістанға, Қытай су жолы айқындалып, ірі теңіз саяхатшылары қайтадан Батыс пен Шығыс арасындағы сауда жолын жандандырды. Соған сәйкес енді сауда жолдары өшкен Орта Азия мен Таяу Шығысқа қарағанда орнына Португалия, Испания, кейін Нидерланды мен Англия дамыған ірі елдерге айналды. Шығыс пен Батыс байланысы мәдениеттің, ғылымның дамуына жеткізді. Жан - жақты білімді адамдар дүниеге келді. Осы дәуірде олар орта ғасырлық діни ұғымдар мен схоластикаға негізделген идеология шеңберін бүзып, ертедегі грек, Рим мәдениетіне бет бұрды. Соған сәйкес ғылым өкілдері инквизиция жасаған сұмдық азаптарға қарамастан, табандылық пен ерлік көрсетіп, жаңлықтар ашты. Мәселен, протестантизм дінінің бастаушысы Кальвин испандылық дәрігер Серветті адам денесінде қан айналымы болатынын ашқаны үшін тірідей екі сағат шыжғыпып өлтіртті. Сондай - ақ, инквизиция Джордано Бруноны (1548 - 1600) Рим алаңында тірідей өртеп өлтірді. Ол: "Не табиғаттың өзі - Құдай, не Құдай - заттардың өз ішінен ашылған құдіретті күш", деді. Олай болса, Джордано Бруно табиғаттан тыс, одан жоғары тұрған Құдай жоқ. Жаратушының өзі - сол табиғат деп, Құдайды аспаннан жерге түсірді. Бұл өте қауіпті тұжырым болатын - ды. Өлер алдында Джордано былай деп өсиет қалдырды:"Мейлі, мені өртеп өлтірсін, бірақ менің өлімім адам баласынжарқын болашаққа апаратын жолдарға тосқауыл ьолаалмайды". Николай Коперник (1473- 1543) өлім табытына жатар алдында: "Бәрібір жер айналып тұр" деген екен. Ол кезінде ғылымда Жер Күнді айналып қозғалатын дәлелдеп, гелиоцентрлік жаңалық ашты. Пантеистік, натурфилософиялық бағыттың негізін Николай Кузанский (1401- 14665)салды. Ол философияның негізгі мәселесін идеалистік түрғыдан шешті. Дүниенің бәрін, адамды да Құдай жаратты, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.