Ұзақ мерзімді активтердің құрамы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 80 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе

: 1

Кіріспе: Ұзақ мерзімді активтерді есепке алу және аудиттің теориялық негіздері

3: 6

: 1. 1

Кіріспе: Кәсіпорынның шаруашылық қызметіндегі ұзақ мерзімді активтердің мәні, құрамы және құны

3: 6

: 1. 2

Кіріспе: Ұзақ мерзімді активтерді басқарудағы бухгалтерлік есеп пен аудиттің рөлі

3: 15

: 2

Кіріспе: «Сольдис-Консалтинг» ЖШС мысалында ұзақ мерзімді активтерді есепке алуды ұйымдастыру

3: 24

: 2. 1

Кіріспе: «Сольдис-Консалтинг» ЖШС қызметінің ұзақ мерзімді активтері мен оның есеп саясатының сипаттамасы

3: 24

: 2. 2

Кіріспе: Ұзақ мерзімді активтердің қозғалысын есепке алу

3: 33

: 2. 3

Кіріспе: Қаржы есептілігінде ұзақ мерзімді активтер туралы ақпаратты ашып көрсету

3: 42

: 3

Кіріспе: Ұзақ мерзімді активтер қозғалысының аудиті

3: 46

: 3. 1

Кіріспе: Ішкі бақылау жүйесін бағалау және ұзақ мерзімді активтер аудитінің бағдарламасы

3: 46

: 3. 2

Кіріспе: Аудиторлық қорытынды мәні мен қалыптасуы бойынша аудиторлық процедурлар

3: 53

: 3. 3

Кіріспе: Ұзақ мерзімді активтер есебі мен аудитін жетілдіру перспективалары

3: 66

Кіріспе: Қорытынды

3: 69

Кіріспе: Қолданылған әдебиеттер тізімі

3: 72

Кіріспе: А қосымшасы «Сольдис - Консалтинг» ЖШС қаржылық есептемесі

3: 74

Кіріспе: Ә қосымшасы Графикалық бөлім

3: 78

Кіріспе:

Кіріспе

Қазақстан экономикасы қазіргі таңда серпінді түрде дамып, өзінің белсенді бағыттылығымен ерекшеленіп отыр. Экономикалық байланыстарға қатысушылардың қызметіне нарық қағидаларын ендіру жалғасып келуде. Кәсіпкерлер экономикалық байланыстардың негізгі қатысушылары болып табылады. Кәсіпкер - бұл еркін нарықтық шаруашылықтағы негізгі тұлға. Жасалған нарық және толық бәсекелестік жағдайында кәсіпкер өзіне жұмыс істей отырып, бір мезгілде бүкіл қоғамға пайда келтіреді. Қазақстан Республикасында кәсіпкерлікті жан-жақты қолдау кәсіпкерлер үшін ғана емес, нарықтық экономиканың дамуы үшін де маңызы зор, оның ілгерілеуі қызметкерлердің бастамаларына байланысты. Кәсіпкерлік - бұл еліміздің шаруашылық қызметінің табиғи күші.

Бұл үрдістер, өз кезегінде, бухгалтерлік есептің дамуына барынша назар аударуды талап етеді де, ол жоқ жерде бұл үдеріс тиімді, әрі жемісті болуын тоқтатады. Нарықтық экономиканы құру кезеңінде бухгалтерлік есептің маңыздылығы арта түседі. Ол тек есеп жүргізумен ғана емес, жоспарлау және шешім қабылдау сияқты ауқымды қызметтермен айналысады.

Өндіріс тиімділігін арттырудың басты бағыттарының бірі - ұзақ мерзімді активтерді қолдануды оңтайландыру, олардың қайтарымдылығын арттыру, қолданыстағы еңбек жабдықтарын уақытылы жаңарту құрылымы мен жүйесін жетілдіру, олардың тұрақты әрі теңдестірілген кеңейтіліп ұдауы өндірілуін қамтамасыз ету.

Ұзақ мерзімді активтер құны жиі ұйым мүлкінің жалпы құнының басым бөлігін құрайды, ал олардың ұйым қызметінде ұзақ мерзім қолданылатындығынан, ұзақ мерзімді активтер ұзақ кезең аралығында қызметтің қаржы нәтижелеріне ықпал етеді.

Осы диплом жұмысының таңдап алынған тақырыбының көкейкестілігі, ең алдымен, есеп нысаны ретінде ұзақ мерзімді активтермен қазіргі қазақстандық экономиканың көтеген мәселелері: жабдықтардың табиғи және материалдық тозуына байланысты өнімнің бәсекеге қабілеттігінің жеткіліксіздігі, мүліктік кешендердің негізсіз бөлекшектенуі, төмен қор қайтарымы мен инвестициялық білсенділік, активтердің жеткіліксіз шынайы бағасы, артық мүлік кезінде аса жоғары салық жүктемесі байланысты. Ұзақ мерзімді активтерді есепке алудың шаруалық етуші субъектілердің қаржы жағдайына да, олардың тапсыратын есептерінің сапасына да әсер ету артады. Сол себепті ұзақ мерзімді активтермен жасалған операцияларды есептеудің дұрыс көрсетілуі қазіргі жағдайда көптеген ұйымдар үшін өте маңызды болып отыр.

Осыған орай ұзақ мерзімді активтерді қолдану үшін және оларды қолдану үрдісінде экономикалық пайда (табыс) алу үшін кәсіпорынның ұзақ мерзімді активтерін басқара алу маңызды.

Басқарудың басты элементі болып аудиторлық бақылау табылады, оның міндеті - есептердің дұрыстығын растау немесе олардың дерексіздік фактісін көрсету үшін мақсатында қаржы есебін тексеру, тексеруге алынған кезеңдегі кәсіпорынның ұзақ мерзімді активтерін пайдаланылуына қатысты оның қызметінің қаржылық нәтижелерінің, шығындары мен табыстарының есептілігі мен есепке алынуының толықтығын, нақтылығын тексеру; негізгі қаражат пен материалдық емес активтер бойынша есептілікті құру және есеп жүргізу ережелерін реттейтін заң шығарудың және басқа да нормативті актілердің сақталуын бақылау.

Диплом жұмысының зерттеу объектісі - құрылыс-материал жұмыстармен, тауарды іске асырумен айналысатын «Сольдис-Консалтинг» ЖШС-ның ұзақ мерзімді активтері.

Зерттеу нысаны болып «Сольдис-Консалтинг» ЖШС-ның ұзақ мерзімді активтерінің есебі және аудиті табылады.

Диплом жұмысының алдына қойған мақсаты: «Сольдис-Консалтинг» ЖШС-да ұзақ мерзімді активтерінің есебі мен аудиті мәселелерін зерттеу және есепті жетілдіру бойынша ұсыныстар жасау.

Қойылған мақсат негізінде келесі міндеттер қалыптастырылды:

- ұзақ мерзімді активтердің экномикалық мәнің, сондай-ақ оларды сыныптамасы мен бағасын анықтау;

- кәсіпорында ұзақ мерзімді активтерді есетеудің басқарушылық аспектілерін қарастыру;

- ұзақ мерзімді активтерді басқаруда есеп және аудит рөлін анықтау;

-ұзақ мерзімді активтер есебі мен аудитінің халықаралық тәжірибесін жалпылау;

- кәсіпорын қызметімен және есеп саясатында ұзақ мерзімді активтер көрінісімен танысу;

- ұзақ мерзімді активтер қозғалысын құжатты ресімдеуді қарастыру;

- қыржылық есептегі ұзақ мерзімді активтер бойынша ақпаратты ашу;

- ішкі бақылау жүйесін анықтау;

- аудит бағдарламасын құру, шын мәніндегі рәсімдерді орындау;

- ұзақ мерзімді активтер есебі мен аудитін жетілдірудің келешегін қарастыру.

Дипломдық жұмыстың ғылыми жаңалығы құрылыс жұмыстарын орындайтын кәсіпорындар жағдайында ұзақ мерзімді активтердің бухгалтерлік есеп әдістерін зерттеуде жатыр.

Димлом жұмысының практикалық маңызы талдауға алынған кәсіпорынның, әрі саланың басқа да ұқсас кәсіпорындарының ұзақ мерзімді активтер бухгалтерлік есеп жүйесін зерттеу нәтижесін қолдану мүмкіндігінде.

Кәсіпорын қызметінің табысы басшылық деңгейіне, уақытында қабылданатын басқарушылық шешімдерге тікелей байланысты. Нарықтық экономика жағдайында басқару үдерісінің нақтылығы мен жеделдігі, қабылданатын шешімдердің әділдігі мен ғылыми негізділігі маңызға ие болады.

Диплом жұмысы: кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиет тізімінен және қосымшадан тұрады.

Жұмыстың алғашқы тарауында ұзақ мерзімді активтер мәні, жіктелуі мен бағалануы айқын көрсетіліп, кәсіпорында ұзақ мерзімді активтер есебінің басқару аспектілері қарастырылған және ұзақ мерзімді активтер аудитінің кезеңдері, есеп мақсаты мен міндеттері берілген.

Екінші тарауда кәсіпорындағы ұзақ мерзімді активтер есебін ұйымдастыру мен әдістеме ашылады, қаржылық есепте ұзақ мерзімді активтер есебі бойынша ақпарат ашылады.

Үшінші тарауда ұзақ мерзімді активтер саласындағы ішкі бақылау тиімділігі мен жағдайына баға беріліп, аудиторлық тексеріс бағдарламасы жасалады және ұзақ мерзімді активтер аудитін жүргізу реттілігі айқындалады.

Дипломдық зерттеу жұмысы «Сольдис-Консалтинг» ЖШС-ның практикалық материалы - алғашқы құжаттар, журнал-ордер, басты кітап, қаржы және салық есептері; нормативті актілер, есеп және қаржылық есептіліктің ұлттық және халықаралық стандарттары, оқу және ғылыми-әдістемелік әдебиет негізінде жүргізілді.

1 Ұзақ мерзімді активтерді есепке алу және аудиттің теориялық негіздері

1. 1 Кәсіпорынның шаруашылық қызметіндегі ұзақ мерзімді активтердің мәні, құрамы және құны

Кәсіпорындар өз қызметін жүзеге асыру үшін қажетті еңбек құралдары мен материалдық жағдайға ие болуы керек. Олар өндірістік күштердің маңызды элементі және олардың дамуын анықтайды. Кәсіпорынның ұзақ мерзімді активтері деп аталатын, экономикалық әдебиетте басым бөлігі еңбек құралдарын бөлек объект ретінде бөлінген. «Ұзақ мерзімді активтер: негізгі құралдар; материалдық емес активтер; толық емес күрделі салымдар; ұзақ мерзімді қаржылық инвестициялар, басқа да ұзақ мерзімді активтер. Басқаша айтқанда ұзақ мерзімді активтер - шаруашылық қызметінде ұзақ уақыт пайдаланылатын кәсіпорынның ең аз өтімді қасиетіне жатады, ол оның құндылығын дайын өнімге, жұмысқа, қызметке аударады» [5] .

Ұзақ мерзімді активтердің ең толық экономикалық мәні және олардың өндірістік процестегі рөлі олардың анықтамасы мен жіктелуінен туындайды.

Бухгалтерлік баланста бірнеше ұзақ мерзімді активтер анықталды, олардың анықтамалары 1. 1-кестеде келтірілген.

1. 1-кесте - Ұзақ мерзімді активтер

Ұзақ мерзімді активтердің атауы

Анықтамасы

Ұзақ мерзімді активтердің атауы: 1

Анықтамасы: 2

Ұзақ мерзімді активтердің атауы: Сату үшін қолдағы бар қаржылық активтер

Анықтамасы: Сату үшін қолда бар қаржы активтерін сату үшін қолда бар жəне (а) несие жəне дебиторлық берешек ретінде де, (b) өтеуге дейін ұсталатын инвестициялар ретінде де, (с) пайда, немесе шығын арқылы əділ құны бойынша есепте көрсетілетін қаржы активтері ретінде де сыныптастырылмаған ретінде айқындалған туынды емес қаржы активтерін білдіреді

Ұзақ мерзімді активтердің атауы: Туынды қаржы құралдары

Анықтамасы: Нәтижесінде бір мерзімде бір кәсіпорында қаржылық актив, ал екінші кәсіпорында қаржылық міндеттеме немесе екеуінде де үлестік құралтуындайтын келісім-шарт

Ұзақ мерзімді активтердің атауы: Пайда немесе залал арқылы әділ құны бойынша бағаланатын қаржы активтері

Анықтамасы: Қаржы активтері мен қаржы міндеттемелері бастапқыда әділ құн бойынша көрсетіледі. Қаржы активтерін және қаржы міндеттемелерін сатып алумен немесе шығарумен тікелей байланысты транзакциялық шығындар (пайда немесе шығындар арқылы әділ құн бойынша көрсетілетін қаржы активтері мен қаржы міндеттемелерінен басқа)

1. 1-кестенің жалғасы

2: бастапқыда танылғанда қаржы активтерінің немесе қаржы міндеттемелерінің әділ құнын тиісінше ұлғайтады немесе азайтады

1: Өтеуге дейін ұсталатын қаржылық активтер

2: Өтеуге дейінгі ұсталатын инвестициялар белгіленген немесе анықталатынтөлемдері және белгіленген өтеу мерзімі бар туынды емес қаржылық активтер, топ оларды өтеу мерзіміне дейін ұстап қалуға нық сенімді әрі қабілетті. болған кезде өтеуге дейін ұсталатын инвестициялар ретінде жіктеледі

1: Басқа ұзақ мерзімді қаржы активтері

2: Есептік кезеңі аяқталғаннан кейінгі он екі айдан астам уақыт өткеннен кейін ұйым есепті кезең аяқталғаннан кейін он екі айдан астам уақыт өткеннен кейін өтеуі немесе өтеуі күтілетін соманы ашып көрсетуі тиіс

1: Ұзақ мерзімді сауда және өзге де дебиторлық берешек

2: қарыздар мен дебиторлық берешек тіркелген немесе төлем мөлшерін анықтауға икемді белсенді нарықта баға белгіленбейтін өнімсіз қаржы активтері болып табылады

1: Үлестік қатысу әдісімен есепке алынатын инвестициялар

2: Қауымдас ұйымдағы инвестициялар бастапқыда өзіндік құны бойынша танылады және олардың қаржылық жағдай туралы есептік құны инвестордың алынған күннен кейінгі инвестиция алушының пайдасы мен шығынындағы танылған үлесіне ұлғайтылады немесе азайтылады. Инвестиция алушының пайдасы мен шығынының инвесторға тиесілі үлесі инвестордың пайдасы мен шығынында танылады. Инвестициялар объектісінен алынған табыс инвестициялардың қаржылық жағдай туралы есептік құнын азайтады. Инвестордың инвестициялар объектісіне қатысуының теңбе-тең үлесінің инвестиция алушының басқа толық табысындағы өзгерістердің нәтижесінде туындайтын өзгерістерін көрсету үшін, қаржылық жағдай туралы есептік құнды түзету қажеттігі туындауы мүмкін. Осындай өзгерістерге меншік, ғимараттар және жабдықтарды қайта бағалаудан және шетелдік валюта бағамдарын аудару айырмашылықтарынан туындайтын өзгерістер жатады. Сол өзгерістердегі инвестор үлесі инвестордың басқа толық табысы арқылы танылады

1: Инвестициялық жылжымайтын мүлік

2: Қаржылық жалдау шарты бойынша иеленушінің немесе жалға алушының қарауындағы жылжымайтын мүлік, жалгерлік төлемдер немесе капиталдың

1. 1-кестенің жалғасы

2: өсуінен кірістер немесе соны да, басқасын да алу мақсатымен, бірақ: (a) тауар өндіруде немесе жеткізуде, қызмет көрсетуде пайдалану үшін емес, әкімшілік мақсаттар үшін емес; немесе(b) әдеттегі шаруашылық қызмет барысында сату үшін емес

1: Билогияляқ активтер

2: Жануарлар немесе өсімдіктер

1: Барлау және бағалау активтері

2: Белгілі бір аумақта барлау жұмыстары үшін заңды құқықтарды (лицензиялар) алған соң пайдалы қазбалар кен орындарын барлауға және бағалауға пайдаланылатын активтер

1: Кейінге қалдырылған салық активтері

2: Бұл келесі есептік кезеңдерде табыс салығын төмендетуге тиетін кейінге қалдырылған табыс салығының бөлігі. Кейінге қалдырылған салық активінің сомасы шегерілетін уақытша айырмашылықты табыс салығының ставкасына көбейту арқылы анықталады

1: Басқа ұзақ мерзімді активтер

2: Кейінге қалдырылған шығыстарды (ұзақ мерзімді алдын ала төленген шығыстар) ұзақ мерзімді дебиторлық берешекті, материалдық емес активтерді, арнайы құралдардағы активтерді, кейінге қалдырылған табыс салығын, компанияларға аванстық төлемдерді қамтиды

2016 жылы «Сольдис-Консалтинг» ЖШС мысалында ұзақ мерзімді активтердің құрамы 1. 1-суретте көрсетілген.

1. 1-сурет - Ұзақ мерзімді активтердің құрамы

Қазақстан Республикасының көптеген өнеркәсіптік кәсіпорындарында,

мүліктің айтарлықтай бөлігі ұзақ мерзімді активтерге жатады, ал ұзақ мерзімді активтердің негізгі бөлігі негізгі құралдар болып табылады.

Мысалы, «Сольдис-Консалтинг» ЖШС-да баланста ұзақ мерзімді активтердің үлесі 40, 3 %, ал ұзақ мерзімді активтердегі негізгі құралдардың үлесі 99, 7 % құрайды. Негізгі құралдар (әдетте экономикалық әдебиетте және іс жүзінде негізгі құралдарда) кез келген өндірістің маңызды факторларының бірі болып табылады. Олардың жағдайы мен тиімді пайдалану кәсіпорынның экономикалық қызметінің түпкілікті нәтижелеріне тікелей әсер етеді.

Негізгі құрал-жабдықтар - ұйымның басқа ұйымдарға немесе әкімшілік мақсаттарға лизингке дайын тауарларды (тауарларды, жұмыстарды, қызметтерді) өндіру немесе жеткізу үшін пайдаланатын және ұзақ уақыт (бір жылдан артық) пайдалануға арналған материалдық активтер.

Тұрақты активтер еңбек процесінде маңызды рөл атқарады, олар тұтастай алғанда өндірістік-техникалық базаны қалыптастырады және кәсіпорынның өндірістік қуатын анықтайды [7]

Мысалы, ЖШС «Сольдис-Консалтинг» негізгі құралдарды ғимараттар (әкімшілік кешені, құрылыс материалдарын өндіру бойынша цех, жөндеу нысандары, қоймалар) құрайды; құрылыс және жөндеу жұмыстары (экскаваторлар, грейдерлер, бульдозерлер, крандар) үшін арнайы жабдық; адамдар мен тауарлардың (жүк көліктері мен автомобильдер) қозғалысы үшін арналған көлік құралдары; материалдарды (құралдар, бетон араластырғыштар, қуатты трансформаторлар) құрылыс өндірісіне арналған жабдықтар; аспаптар - металдарды, ағаштарды және т. б. қолмен жұмыс күшін механикаландырылған өңдеуге арналған және механизацияланбаған құралдар (кесу, перкуссия, сығымдау және тығыздау құралдары - электрбұйымдар, бүріккіштер, электрлік вибраторлар, қасық) ; өнеркәсіптік құралдары мен керек-жарақтары және т. б. ; үстелдер, орындықтар, бункерлер, цистерналар, бактар, шкафтар және сөрелер моделі, түгендеу орау, контейнерлер және өндірістік операциялар үшін пайдаланылатын элементтер.

Негізгі құралдарды тиімді пайдалану көрсеткіштерінің бірі - жұмыс уақытын жоғарылату, ауысымдардың коэффициентін арттыру, жаңа технология мен технологияны енгізу негізінде өнімділікті арттыру, активтердің кірістілігін арттыру арқылы олардың жұмыс уақытын ұлғайту, негізгі құралдардың әрбір теңгесі үшін өндірісті ұлғайту.

Негізгі құралдарды басқару мен есепке алуды ұйымдастыруда жіктеу маңызды мәселе болып табылады. Негізгі құралдардың алуан түрлерін әртүрлі сипаттамаларға сәйкес оларды жіктеуге мүмкіндік береді. Негізгі құралдардың классификациясы немесе мүліктің санаттарын бөлу негізгі құралдар бойынша есеп пен есептілікті оңайлатуға мүмкіндік береді және шоттардағы негізгі құралдардың бар болуы мен қозғалысы туралы деректерді уақтылы және дұрыс көрсетуге мүмкіндік береді.

Негізгі құралдар есебін дұрыс ұйымдастыру үшін алдыменен олардың жіктемесін ажыратып алу қажет.

Пайдалану мақсатына қарай негізгі құралдар өндірістік және өндірісітк емес болып бөлінеді. Өндірістік негізгі құралдар өндіріс процесіне тікелей қатысатын немесе оған қажетті жағдайлар жасайтын негізгі құралдар. Оларға төмендегілер жатады:

Есеп бірлігі болып меншік құқығындағы немесе тұрақты пайдалану құқығындағы жекелеген жер учаскілері саналады.

Құрылыс-жайлар(мұнай және газ құбырлары, шахта бағаналары, автокөлік жолдары, көпірлер мен су құбырлары), яғни өндіріс процесінің техникалық және жалпы функцияларын орындау үшін арналған инженерлік-құрылыс объектілері. Есептің бірлігі болып барлық құрылымдық құрылғылары бар әрбір бөлек құрылыс-жайлар саналады. Беріліс құралдары(электр желілері, траснмиссиялар, құбыр жолдары, жылу желілері, газ желілері және т. б. ), яғни электр, жылу, механикалық энергияларды жеткізуші машиналардан жұмыс машиналарына, сонымен қатар бір есеп бір есеп бірліктерінен екінші есеп бірліктеріне сұйық және газ күйіндегі заттарды тасымалдау үшін арналған объектілердің жиынтығы. Негізгі құралдардың негізгі классификациясы және негізгі құралдардың әрбір тобының құны «Сольдис-Консалтинг» ЖШС мысалында 1. 2-суретте келтірілген.

Машиналар мен құрылғылар, олар келесі топтарға бөлінеді:

күш машиналары мен құрылғылары (атом реакторлары, қазандар, бу күш трасформаторлары, ішкі өрт құрылғылары), яғни электр, жылу энергияларын өндіретін және оларды механикалық энергияға айналдыратын машина-генераторлар және машина-қозғалытқыштар. Машиналар мен құрылғылар тобы бойынша есеп бірлігіне, осы машиналар мен құрылғылардың құрамына жататын құрылымдар мен құрылғылар жатады;
жұмыс машиналары мен құрылғылар (станоктар, аппараттар, әртүрлі мақсаттағы агрегаттар) . Жиынтығында бұл құрылғылар өнім өндірісі процесінде еңбек құралдарын механикалық, химиялық және басқа да технологиялық қозғалысқа келтіруге арналған;
пайдаланудағы техникалардың жұмысын өлшеу, өндіріс процесін реттеу, шикізаттар мен материалдардың, дайын өнімдердің, орындалған жұмыстардың сапасын, ауаның ылғалдылық деңгейін, дыбыстардың әсерін, сонымен қатар басқа да санитарлық-гигиеналық жағдайларды анықтау үшін қолданылатын өлшеуші - реттеуші және зертханалыққұрылғылар мен құрылымдар (манометрлер, таразылар, диспетчерлік бақылау үшін құрылғылар, дабыл құрылғылары, зауыт және ғылыми-зерттеу зертханаларының құрылғылары, микроскоптар, термостаттар және т. б. ) . Өлшеуші және реттеуші құрылғылардың мүліктік объектілер ерекшелігі ретінде олардың өзіндік маңызы бар және басқа объектілердің құрамы болып саналмайтындығында;
компьтерлік техника (электрондық-есептегіш, басқарушы және балама машиналар, сандық есептегіш машиналардың барлық түрлері мен жүйелері) ;
басқа да машиналар мен құрылғылар - жоғарыдағы жіктемеге жатпайтын басқа да машиналар мен аппараттар және құрылғылар [9] .

1. 2-сурет - Негізгі құралдардың классификациясы

Пайдалану сипаты бойынша негізгі құралдар:

компанияның өндірістік және шаруашылық қызметінде пайдаланылатын негізгі құралдарды;
белсенді емес - компанияның негізгі активтері уақытша пайдаланылмаған;
резервте - оларды жөндеу, жою, авария болған жағдайда қолданыстағы негізгі құралдарды ауыстыру үшін резерв қалыптастыратын негізгі құралдар.

Материалдық құрамы бойынша негізгі құралдар:

материалдық мазмұны бар және нақтылы өлшенетін және есепке алынатын (инвентарлы - ғимараттар, құрылыстар, машиналар, жабдықтар) саналатын түгендеу объектілері;
инвентарьлық емес - жер, орман және су айдындарында (құрылымдардан басқа) күрделі салымдар, яғни, нақты нысаны жоқ шығындар (жер учаскелерін жоспарлау, егістік алқаптарының түбіртегін салу, жалға алынған негізгі құралдардағы күрделі шығындар және т. б. ) [3, 125 б. ] .

Негізгі құралдар орындалған мақсаттар мен функцияларға байланысты келесі келтірілген түрлерге бөлінеді (топтар, кіші топтар) :

жер - компанияның иелігіндегі барлық аумақты жер, тұрақты жер пайдалану құқығын алған, меншік құқығын немесе тегін сатып алынған. Яғни жер учаскесі, соның ішінде топырақ жамылғысы мен жер үсті сулары, меншік құқығына жатады;
ғимараттар - тұрғындарға еңбек, тұрғын үй, әлеуметтік және мәдени қызмет көрсету және материалдық құндылықтарды (өндіріс, сақтау, әкімшілік-шаруашылық, мәдени-гуманитарлық, мәдени-гуманитарлық және т. б. ) сақтау үшін жағдай жасау (атмосфералық құбылыстардан қорғау және т. б. ) тұрмыстық мақсаттар) . Ғимараттарда қабырға мен шатырдың негізгі құрылымдық элементтері бар (ашық ауада электр станцияларының жертөлелері ғимараттарға жатады) . Жіктеудің нысаны әрбір жеке ғимарат. Егер ғимараттар бір-бірімен іргелес болса және ортақ қабырғасы болса, бірақ олардың әрқайсысы тәуелсіз сындарлы тұтас болса, олар бөлек объект болып саналады;
ғимараттар - өндірістік процесте белгілі бір техникалық функцияларды орындау, еңбек объектілерін өзгертпей, инженерлік және құрылыс алаңдарын немесе әртүрлі өндірістік емес функцияларды (артезиян ұңғымалары, бассейндер, стадиондар, қоршаулар, шахта шахталары, мұнай және газ ұңғымалары, бөгеттер, өтпе жолдар, ұңғымалар, су сорғылары, көпірлер, сақтау қоймалары, іргетастарда, кірме жолдарда, магистральдарда және т. б. ) қамтиды;
машиналар мен жабдықтар - энергияны, материалдарды және ақпаратты түрлендіретін құрылғылар. Жіктеудің нысаны - әртүрлі машиналар, оның ішінде оның құрал-жабдықтары, аксессуарлары, құрылғылары, жеке қоршаулары, оған тағайындалған функцияларды орындау үшін қажетті басқа машинаның ажырамас бөлігі болып табылмайды;
басқа негізгі құралдар - кіші бөлімшелердің жіктеу объектілері болып индустриялық-шаруашылық қорлар, құралдар болып табылады. Өндірістік және тұрмыстық техника - бұл өндірістік процеске қатысатын, бірақ машина мен жабдыққа немесе құрылымдарға, сондай-ақ өндірістік процесте тікелей пайдаланылмайтын кеңсе және бизнес заттарын қамтиды.

Басқа негізгі құралдар:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.