Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерін талдау

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 50 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі

Төтенше жағдайлар комитеті

Көкшетау техникалық институты

Күндізгі оқу факультеті.

Өрттің алдын алу кафедрасы

ТАПСЫРМА

дипломдық жұмысты (жобаны) дайындау бойынша мамандығы

5В 100100 «Өрт қауіпсіздігі»

1. Тақырыбы «Өрт жағдайымен қоғамның әлеуметтік даму ықпалын зерттеу »

Институт бұйрығымен бекітілді № 157 « 10 » 09 2014 ж.

2. Аяқталған жұмысты (жобаны) тапсыру « 06 » 06 2015 ж.

3. Жұмыс (жоба) бойынша қолданылған мәліметтер өрттердің сараптамасы

4. Бөлімдердің орындалу уақыты, сұрақтарды қарастыру, қысқаша мазмұны:

№: №

Бөлімдердің атауы: Бөлімдердің атауы

Орындау мерзімі: Орындау мерзімі

№: 1.

Бөлімдердің атауы: Кіріспе

Орындау мерзімі: 15. 01. 2015

№: 2.

Бөлімдердің атауы: Дипломдық жұмыстың мақсаты мен міндеттерін тақырыбын негіздеу

Орындау мерзімі: 19. 01. 2015

№: 3.

Бөлімдердің атауы: Дипломдық жобаның мақсатының, міндеттерінің және тақырыбының өзектілігі

Орындау мерзімі: 19. 01. 2015

№: 4.

Бөлімдердің атауы: Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерінің жағдайын талдау

Орындау мерзімі: 2. 02. 2015

№: 5.

Бөлімдердің атауы: Нормативтік-техникалық және ұйымдастыру-құқықтық құжаттаманы талдау

Орындау мерзімі: 12. 02. 2015

№: 6.

Бөлімдердің атауы: Жобалық бөлім

Орындау мерзімі: 25. 02. 2015

№: 7.

Бөлімдердің атауы: Елдің әлеуметтік-экономикалық даму көрсеткішінен өрт жағдайын модельдеу принциптері

Орындау мерзімі: 10. 03. 2015

№: 8.

Бөлімдердің атауы: Өрттің әлеуметтік себептерін және оның салдарын талдау

Орындау мерзімі: 16. 03. 2015

№: 9.

Бөлімдердің атауы: Қоғамның әлеуметтік-экономикалық дамуының өртпен жағдайына әсер ету көрсеткішінің деңгейін анықтау

Орындау мерзімі: 25. 03. 2015

№: 10.

Бөлімдердің атауы: Халықтың ауқаттылық деңгейінің өртпен жағдайға ықпалы.

Орындау мерзімі: 30. 03. 2015

№: 11.

Бөлімдердің атауы: Халықтың экономикалық даму деңгейінің өртпен жағдайына ықпалы

Орындау мерзімі: 6. 04. 2015

№: 12.

Бөлімдердің атауы: Өрт қаупі бар өндірістің өртпен жағдайына ықпалы

Орындау мерзімі: 13. 04. 2015

№: 13.

Бөлімдердің атауы: Әлеуметтік ортаның өртпен жағдайына ықпалы

Орындау мерзімі: 17. 04. 2015

№: 14.

Бөлімдердің атауы: Қорытынды

Орындау мерзімі: 22. 04. 2015

№: 15.

Бөлімдердің атауы: Әдебиет тізімі

Орындау мерзімі: 23. 04. 2015

№: 16.

Бөлімдердің атауы: Графикалық бөлім

Орындау мерзімі: 24. 04. 2015

№: 17.

Бөлімдердің атауы: Диплом алдындағы қорғау

Орындау мерзімі: 27. 04. 2015

5. Тапсырманың берілген уақыты 01. 10. 14 ж.

6. Бекітемін (каф. бастығы) ө. қ. қ полковнигі Кәрменов Қ. К.

7. Жетекші т. ғ. к, профессор Джумагалиев Р. М.

(лауазымы; аты-жөні; қолы; күні)

8. Тапсырманы қабылдап, орындаған Турсумбаев Б. А.

9. Кеңесші:

Графика бөлімі бойынша ө. қ. қ подполковнигі Кәрденов С. А.

Мазмұны

Кіріспе

1.: 2.

Кіріспе: 1 бөлім. Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелерін талдау

4: 6

1.: 3.

Кіріспе: 1. 1 Мемлекеттік өртке қарсы қызметтің бөлімшелерінің оперативті қызметін талдау

4: 6

1.: 4.

Кіріспе: 1. 2 Мемлекеттік өртке қарсы қызметтің бөлімшелерінің шақыру құрылымын талдау

4: 13

1.: 5.

Кіріспе: 1. 4 Ұйымдастыру-құқықтық және норматиті-техникалық құжаттарды талдау

4: 26

1.: 6.

Кіріспе: 1. 5 Қазақстан Республикасында өртке қарсы қызметтерді ұйымдастыру бойынша нормативтер

4: 26

1.: 7.

Кіріспе: 1. 6 Нормативті-техникалық әдебиетті талдау

4: 31

1.: 8.

Кіріспе: 1. 7 Техникалық регламенттер

4: 31

1.: 9.

Кіріспе:

2 бөлім. Жобалық бөлім

2. 1 Елдің дамуының әлеуметтік-экономикалық көрсеткішіне байланысты өртпен жағдайды үлгілеу принципі

4: 36

1.: 10.

Кіріспе: 2. 2 Өрттің және олардың салдарының әлеуметтік себебін талдау

4: 36

1.: 11.

Кіріспе: 2. 3 Елдің дамуының әлеуметтік-экономикалық көрсеткішінің өртпен жағдайының әсер ету дәрежесін анықтау

4: 45

1.: 12.

Кіріспе: 2. 4 Елдің ауқаттылық деңгейіне өртпен жағдайдың әсер етуі

4: 46

1.: 13.

Кіріспе: 2. 5 Елдің экономикалық даму деңгейіне өртпен жағдайдың әсер етуі

4: 47

1.: 14.

Кіріспе: 2. 6 Аймақтардағы өрт қаупі бар өртпен жағдайдың әсер етуі

4: 49

1.: 15.

Кіріспе:

2. 7 Әлеуметтік ортаға өртпен жағдайдың әсер етуі

2. 8 Адам потенциалының даму индексін бағдарлау

1.: 16.

Кіріспе: Қорытынды

4: 61

1.: 17.

Кіріспе: Қолданған әдебиеттердің тізімі

4: 63

Кіріспе

Біздің қоғамымыздың дамуының заманауи кезеңі әр түрлі қауіптің өсуімен сипатталып, олардың негізгілері ірі қалалар, жергілікті орындар мен кәсіпорындарда орын алып, қазіргі таңда төтенше жағдай болып табылады. Ғимараттар мен құрылыстардың қабаттылығының өсуі, көпшілік адамдардың келуімен ірі сауда орталықтары мен супермаркеттердің жасалуы (пайда болуы), сапалы әрі көптеген көліктің дамуы, объектілердің энергиямен қамтылуы бір жағынан өмір сапасының жақсаруына, ол басқа жағынан өрт және басқа да төтенше жағдайлардың артуына, демек - зардап шеккендер мен материалдық залалдың өсуіне әкеліп соғады. Қазіргі уақытта өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері өзекті әрі күрделі болуда.

2013 ж. Қазақстан Республикасының аумағында 13926 өрт орын алып, 4902801 мың теңге көлемінде зиян келтіреді. Төтенше жағдайлар кезінде (ары қарай - ТЖ) 455 адам қаза тауып, 579 адам жарақаттанды. ТЖ санының төмендеуі 18%, қайтыс болғандар саны 13% құрады. Жарақаттанғандар саны 3% төмендеді. Материалдық залал 13% төмендеді. Өртке қарсы қызмет құрылымы төтенше жағдайларды жоюға 45910 рет шықты. Өрт салдарының көрсеткішінің төмендеуінің бірден бір себебі өртке қарсы күрес қызметінің (кейін - ӨҚҚ) және адамдар өмірі мен материалдық құндылықтардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған басқа құрылымдардың жетілдірілуі мен дамуы болып табылады.

Сондай-ақ төтенше жағдайлар қауіпінің, соның ішінде өрттің, залалдың өсуіне қарағанда қорғану мүмкіндіктерінің өсуі байқалады. Бұл көптеген фактілерге байланысты, олардың негізгілері:

ірі тұрғылықты орындарда халық (тұрғындардың) тығыздылығы мен санының артуы; кәсіпорын қызметкерлері және тұрғындардың өрт қауіпсіздік ережелерін жеткілікті білмеуі және бұл ережелерді тұрмыс пен қызметте елемеуі, ішімдікті шектен тыс пайдалануы; автокөлік магистралінің толып кетуі және жүргізуші тәртібінің төмендеуі, өртке қарсы құрылымның жедел келуін қиындатуы; төтенше жағдайларды жоюға және ескертуге қатысты міндеттерді тиімді шешетін азаматтық қорғаныс, аумақтық құрылым ресурстарының жетілуі.

Қазақстан Республикасы аумағында өрт жағдайын тұрақтандыру үшін өртке қарсы күрес қызметін басқару принциптері мен әдістерін дамыту, сонымен қатар ресурстардың орналасу үлгілерін әзірлеу қажет. Шын мәнінде Қазақстан Республикасының және оның облыстарының экономикалық байлығы табиғи және заманауи технологиялық, өндірістік және инновациялық әлеуеттер, сонымен қатар ықтимал қауіптер: саяси, қаржылық және т. б. соның ішінде төтенше жағдайлардың, өрттердің пайда болу қаупімен айқындалады. Осыған орай, әлеуметтік-экономикалық әлеуеттің басқару рөлі артты; осыған байланысты, әлеуметтік және экономикалық көрсеткіштер өрт жағдайына әсерін зерттеу өзекті мәселе болып тұр.

Тұрғылықты мекендерде өрт жағдайы көбінесе халық санына байланысты. Сондай-ақ, аймақтың экономикалық-әлеуметтік құрылымы аталған көрсеткішке ықпалын тигізеді. Ғылыми дәлелденген әдістер, аймақ құрылып аталған көрсеткішке әсер етеді. Оның әсер ету деңгейі адам дамуының деңгейіне, соның ішінде адам тұлғасының барлық даму аспектілері - оның денсаулық жағдайынан бастап экономикалық және саяси бостандық деңгейіне байланысты ӨҚҚ әрекеті, сондай-ақ аймақтың табиғи климаттық жағдайларына және төтенше жағдайлардың табиғи сипатына тікелей байланысты.

Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуде аса маңызды ролді өрттің алдын алуына бөледі. Бұл қызметтің мемлекеттік өрт қауіпсіздігін қадағалау құрылымының қызметкерлері атқарады. Алайда бүгінгі таңда мемлекеттік өрт сөндіру инспекторларының нормативтік саны айқындалмағандықтан, олардың үлкен жүктемесіне, әрекет тиімділігінің төмендеуіне және аталған бағытта зерттеу өткізу қажеттілігіне әкеліп соғады.

Қазақстан Республикасында өрт жағдайы дипломдық жұмыстың зерттеу нысаны болып табылады.

Дипломдық жобалаудың мақсаты - бұл әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштерден, сонымен қатар климаттық және басқа да жағдайлардан өрт жағдайының тәуелділігін анықтау. Аталған мақсатқа қол жеткізу үшін келесі міндеттер іске асырылады: өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етудің заманауи жағдайына талдау жасау, әр түрлі өрт сөндіру қызметтерінің жедел әрекеті мен нормативтік-құқықтық қамтамасыз етуіне талдау, өрттің себептері мен салдарына талдау жасау, 2015 ж. өртке болжам жасап, өрттің туындауына әсер ететін түрлі фактілерді анықтау.

1 бөлім. Өрт қауіпсіздігін заманға сай қамтамасыз ету мәселелерін талдау

1. 1 Мемлекеттік өртке қарсы қызметтің бөлімшелерінің оперативті қызметін талдау

Елдердің көбінде өртпен күрес, адамдардың мүлігін, денсаулығын және өмірін қорғау маңызды мемлекеттік міндеттердің бірі, оны табысты шешу үшін маңызды материалдар мен еңбек ресурстары шығынданады.

Қазіргі уақытта өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері көбіне қиын және өзекті болып келеді. Өртке қарсы қызметтің қызметінің тиімділігін арттыру үшін бірнеше әдістер бар. Мысалы, материалды-техникалық базаны еңжоғарғы деңгейге көтеру және кеңейту. Берілген әдіс ондай маңызды болмаса да, құрылымға көп қаржылық құйылымды қажет етеді. Басқа әдістердің тізіміде бар, соларға мемлекеттік өртке қарсы қызметті (бұдан әрі - МӨҚ) ұйымдастыру және басқаруды жетілдіруді енгізуге болады. МӨҚ қызметінің тиімділігін арттыру резервісі негізін ұйымдарды басқаруды әрі қарай жетілдіруде іздеу керек, және де елдің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қоғамды жұмылдыру керек.

Өрт сөндіру қызметі әрекетінің аясында басқарудың ғылыми принципі (заңдылығы) оның қызмет ету және құрылымдарды басқару процессінің заңдылығын зерттеуді, бұл заңдылықтарды басқарудың жаңа құрылымдарын құруда, кадрларды үйлестіру және іріктеуде пайдалануды талап етеді.

Өрт сөндіру, зардап шеккендерді құтқару және апатты-құтқару жұмыстарын өткізу мемлекеттік өрт сөндіру қызметі жедел құрылымдарының ең маңызды міндеті болып табылады.

Өрт сөндіру қорғанысының пікірінше тұрғылықты мекендерде (қалаларда, ауылдық жерлерде) жедел жағдай, көбінесе, өрт сөндіру қызметінің сол мекендегі қауіп кешеннің элементтерімен үнемі өзара байланысымен анықталады.

Қазақстан Республикасында мемлекеттік иелігіндегі аса маңызды, стратегиялық, селиберді аумақтарды өрттен қорғау үшін Қазақстан Республикасы ІІМ төтенше жағдайлар бойынша комитетінің 414 өрт сөндіру құрылымдары іске асырады. Күнделікті әскери кезекшілікте, тәулік бойы қызмет өткеруде 2500 өрт сөндірушілер бар. Республика бойынша тәулігіне орташа 50-ге жуық өрттер орын алып, дабыл бойынша 160 астам шығу өрт сөндіру құрылымдармен жүзеге асырылады.

2012-2013 жылдардағы Қазақстан Республикасында өрт жағдайлары

2013 жылы республикамыздың өртке қарсы қызметтерінің бөлімшелерімен 13926 өртті сөндіруге шығулар болды, бұл 2012 жылдың көрсеткішінен 18% кем, апатты-құтқару жұмыстарын жүргізуге 4617 шығулар, өрт есебіне жатпайтын жалындауларды жоюға 27290 шығулар және жалған шақыруларға 77 шығулар болды. 2012-2013 жылдары республикамызда болған өрттер статистикасы бойынша мәліметтер 1. 1 кестесында көрсетілген.

1. 1 кесте - 2013 жылға Қазақстан Республикасы бойынша өрт туралы ақпарат

1. 1 кесте - 2013 жылға Қазақстан Республикасы бойынша өрт туралы ақпарат:

: Областтар

Өрт саны

Шығынның соммасы (мың. теңге)

Адамдардың қазасы

Зақымданған адамдар

2012

2013

%ПГ

2012

2013

%ПГ

2012

2013

%ПГ

2012

2013

%ПГ

Астана қ.

870

733

- 16 %

247833

76119

- 69 %

+ 5 %

- 33 %

Алматы қ.

970

651

- 33 %

180026

172613

- 4 %

- 11 %

- %

Ақмола обл.

1051

826

- 21 %

483487

352518

- 27 %

- 39 %

- 4 р.

Ақтобе обл.

702

575

- 18 %

296284

294849

- 0, 5 %

- 7 %

Алматы обл.

1683

1545

- 8 %

970937

927592

- 5 %

- 33 %

+ 9 %

Атырау обл.

479

402

- 16 %

4973

84779

+ 71 %

- 15 %

+ 6 %

Ш. Қазақстан обл.

2040

1576

- 23 %

579704

639052

+ 10 %

- 27 %

- 6 %

Жамбыл обл.

371

553

+ 49 %

172586

138369

- 20 %

- 5 %

+ 87 %

Б. Қазақстан обл.

689

580

- 16 %

400313

373262

- 7 %

- 23 %

Карағанды обл.

2380

2025

- 15 %

369336

336619

- 9 %

- 16 %

- 24 %

Қызылорда обл.

567

469

- 17 %

341573

322463

- 6 %

- 40 %

+ 40 %

Қостанай обл.

1523

1056

- 31 %

110911

63758

- 43 %

- 8 %

+ 7 %

Маңғыстау обл.

330

279

- 16 %

6316

92648

+ 15 р.

+ 80 %

0 %

Павлодар обл.

1552

1028

- 34 %

464858

256223

- 45 %

+ 15 %

- 8 %

С. Қазақстан обл.

909

746

- 18 %

556350

322119

- 42 %

+ 2 %

+ 81 %

О. Қазақстан обл.

788

882

+ 12 %

38541

449818

+ 17 %

+ 2, 3 р.

+ 43 %

Республика бойынша

16904

13926

- 18 %

5615677

4902801

- 13 %

521

455

- 13 %

599

579

- 3 %

1. 1 кесте - 2013 жылға Қазақстан Республикасы бойынша өрт туралы ақпарат:

Берілген 1 кесте бойынша (1. 1 сурет) диаграмманы құрып, 2013 жылы республикамыздың барлық облыстарында, тек қана Оңтүстік Қазақстан және Жамбыл облыстарынан басқаларында, өрттің саны төмендегенін көреміз.

1. 1 сурет - 2012-2013 жылдардағы республикамыздың облыстары бойынша өрттер саны

Берілген мәліметтерге сәйкес өрттің пайда болу мәселелері бойынша (1. 2 кесте, 1. 2 сурет), алдыңғы жылдардағыдай, өрттің негізгі мәселелері болып электрқондырғыларын пайдалану техникасын және монтаждау ережелерін бұзу, сонымен қатар отпен абайсыз қолдану болып табылады. 2012 жылмен салыстырғанда өрттің пайда болу мәселелері көбейді, яғни тұрмыстық электрқондырғыларын пайдалану кезінде өрт қауіпсіздік ережелерін сақтамау ( 41%) және балалардың отпен ойнауы ( 5%) .

1. 2 кесте -Өрттің себептері туралы мәліметтер

Өрт себептерінің атауы

Саны

Зақым

2012

2013

% ПГ

2012

2013

% ПГ

Өрт себептерінің атауы: 1

Саны: 2

Зақым: 3

Өрт себептерінің атауы: Анықталған өрттер

Саны:

2400

(14)

Зақым:

1996

(14)

-17 %

1402693

830980

- 41 %

Өрт себептерінің атауы: Өндірістік жабдықтардың ақаулығы, технологиялық процессінің бұзушылығы

Саны:

127

(0, 8)

Зақым:

102

(0, 7)

- 20 %

22380

34393

+ 54 %

Өрт себептерінің атауы: Электр жабдықтарын техникалық пайдалану және монтаждау ережелерін бұзу

Саны:

(20)

Зақым:

3238

(23)

- 3 %

1353966

1544134

+ 14 %

Өрт себептерінің атауы: Электр құралдарын тұрмыста пайдалану кезінде өрт қауіпсіздігінің ережелерін бұзу

Саны:

276

(1, 6)

Зақым:

389

(2, 8)

+ 41 %

124899

135569

+ 9 %

Өрт себептерінің атауы: Жылутудыру қондырғысын орнату және пайдалану кезінде ӨҚЕ бұзу

Саны:

(0, 1)

Зақым:

(0, 1)

- 2 р.

15616

1037

+ 15 р.

Өрт себептерінің атауы: Пештерді орнату және пайдалану кезінде ӨҚЕ бұзу

Саны:

2280

(13)

Зақым:

1555

(11, 2)

- 32 %

711148

470938

- 34 %

Өрт себептерінің атауы: Электрдәнекерлеу және басқада отпен жұмыс істеуді дайындау кезінде ӨҚЕ бұзу

Саны:

202

(1, 2)

Зақым:

193

(1, 4)

- 4 %

70608

217906

+ 3 р.

Өрт себептерінің атауы: Тұрмыстық газ қондырғыларын пайдалану кезінде ӨҚЕ бұзу

Саны:

231

(1, 4)

Зақым:

197

(1, 4)

- 15 %

93122

78932

- 15 %

Өрт себептерінің атауы: Отпен абайсыз жұмыс істеу

Саны:

6380

(38)

Зақым:

4895

(35)

- 23 %

1325888

1015296

- 23 %

Өрт себептерінің атауы: Балалардың отпен ойнаулары

Саны:

483

(3)

Зақым:

509

(3, 7)

+ 5 %

130781

147089

+ 12%

Өрт себептерінің атауы: Заттардың және материалдардың өздігінен жанулары

Саны:

157

(1)

Зақым:

144

(1)

- 8 %

41470

61803

+ 49 %

Өрт себептерінің атауы: Жарылыстар

Саны:

(0, 04)

Зақым:

(0, 04)

- 29 %

4550

+ 100 %

Өрт себептерінің атауы: Найзағайдың тікелей түсуі немесе оның екінші әсерлері

Саны:

221

(1, 3)

Зақым:

151

(1)

- 32 %

19080

10521

- 45 %

Өрт себептерінің атауы: Анықталмаған себептері

Саны:

148

(0, 9)

Зақым:

106

(0, 8)

- 28 %

45873

165559

+ 3, 6 р.

Өрт себептерінің атауы: Өрттің басқа да себептері

Саны:

634

(3, 8)

Зақым:

434

(3)

- 32 %

258153

184094

- 29 %

Өрт себептерінің атауы: БАРЛЫҒЫ:

Саны: 16904

Зақым: 13926

- 18 %

5615677

4902801

- 13 %

1. 2 сурет 2012-2013 жылдардығы өрттің пайда болу мәселелері бойынша бөлу

Берілген мәліметтерде көрсетілгендей өрттің жиі кездесетін мәселесі, алдында айтылғандай [3] отпен абайсыз қолдану, электржабдықтарын пайдалану техникасын және монтаждау ережелерін бұзу және де пештермен түтін шығатын трубаларды тазалау кезінде өрт қауіпсіздік ережелерін сақтамау.

Сонымен қатар өрттің жиі пайда болу нысаны болып тұрғын секторы қала береді (1. 3 кесте) .

1. 3 кесте - 2013 жылғы өрттің пайда болу нысандары жайында мәліметтер

Өрт нысандары

Саны

Зақым

2012

2013

% ПГ

2012

2013

% ПГ

Өрт нысандары: Өндірістік бағыттағы ғимараттар мен құрылыстар

Саны:

430

(2, 5)

Зақым:

394

(2, 8)

- 8 %

98946

263934

+ 2, 7 р.

Өрт нысандары: Сауда кәсіпорындары

Саны:

497

(3)

Зақым:

475

(3, 4)

- 4 %

371688

555449

+ 49 %

Өрт нысандары: Қойма ғимараттары

Саны:

111

(0, 7)

Зақым:

(0, 6)

- 19 %

83869

89183

+ 6 %

Өрт нысандары: Білім беру мекемелерінің ғимараттары

Саны:

(0, 3)

Зақым:

(0, 2)

- 36 %

33612

17052

- 49 %

Өрт нысандары: Балалар мекемелері

Саны:

(0, 05)

Зақым:

(0, 06)

0 %

12573

6834

- 46 %

Өрт нысандары: Мәдени-көріністер мекемелері

Саны:

(0, 2)

Зақым:

(0, 3)

+ 29 %

20551

35506

+ 73 %

Өрт нысандары: Спорттық-көріністі мекемелер

Саны:

(0, 01)

Зақым:

(0, 07)

+ 5 р.

5432

+ 109 р.

Өрт нысандары: Емді-профилактикалық мекемелер

Саны:

(0, 3)

Зақым:

(0, 3)

0 %

22059

31782

+ 44 %

Өрт нысандары: Монша және кір жуатын кешендер

Саны:

(0, 2)

Зақым:

(0, 5)

+ 2, 6 р.

10727

54236

+ 5 р.

Өрт нысандары: Әкімшілік-қоғамдық ғимараттар

Саны:

271

(1, 6)

Зақым:

246

(1, 8)

- 9 %

120755

197162

+ 63 %

Өрт нысандары: Ауылшаруашылық нысандары

Саны:

148

(0, 9)

Зақым:

156

(1, 1)

+ 5 %

68290

142101

+ 2 р.

Өрт нысандары: Құрылыс нысандары және құрылыс алаңдары

Саны:

(0, 5)

Зақым:

107

(0, 8)

+ 18 %

4743

2661

- 44 %

Өрт нысандары: Көлік құрал-жабдықтары

Саны:

2430

(14)

Зақым:

2244

(16)

- 8 %

617008

636985

+ 3 %

Өрт нысандары: Тұрғын үй секторы

Саны:

11435

(68)

Зақым:

9295

(67)

- 19 %

3478856

2796221

- 20 %

Өрт нысандары: Ормандар

Саны:

666

(4)

Зақым:

274

(2)

- 2, 4 р.

574223

13009

- 44 р.

Өрт нысандары: Дала, көгалдар, жайлаулар

Саны:

(0, 6)

Зақым:

(0, 2)

- 3 р.

5532

7488

+ 35 %

Өрт нысандары: Басқа да ашық территориялар (кәдімгі жолдар, көшелер, алаңқайлар және т. б. )

Саны:

564

(3, 3)

Зақым:

405

(2, 9)

- 28 %

92195

47766

- 48 %

Өрт нысандары: Барлығы:

Саны: 16904

Зақым: 13926

- 18 %

5615677

4902801

- 13 %

1. 3 сурет - 2010-2013 ж. ж. өрт кезінде қайтыс болғандар мен зардап шеккендердің динамикасы

Қазақстан Республикасының аумағында ағымдағы жылда жедел мәліметтер бойынша 16541 төтенше жағдайлар мен табиғи, техногенді сипаттағы оқиғалар тіркелді ( 2012ж. кезеңге қарағанда 17, 6% төмен) . Сонымен 4262 адам зардап шекті (2012 ж. қарағанда 13, 3% аз), оның ішінде 1333 адам қайтыс болды (2012 ж. қарағанда 15, 9% азайды) . Мәліметтер бойынша материалдық залал өткен жылдағы ұқсас кезеңмен салыстырғанда 9787, 2 млн. теңгені құрап, 56, 3% ұлғайды (2012 ж. - 6260 млн. теңге) .

1. 2 Мемлекеттік өртке қарсы күрес қызметі құрылымының шақырту құрамына талдау

Өрт немесе апаттар орын алған кезде, шақыртулар тұрғылықты мекеннің немесе аймақтың МӨҚ бірыңғай кезекші-диспетчерлік қызметке түседі. «112» бірыңғай кезекші-диспетчерлік қызметі (ары қарай - БКДҚ) - заңды және заңсыз тұлғалардан төтенше жағдайлар, өрт адамдардың денсаулығына зиян келтіру, өміріне қауіп төндіру және басқа да жағдайлар туралы келіп түскен хабарламаларды қабылдап, өз құзыретіндегі келесі шұғыл қызметтердің әрекет етуін үйлестіру шараларын талап ететін әрекеттерді өңдеу қызметі.

МӨҚ құрылымының шығуын және әрекетін анықтайық.

МӨҚ құрылымы бекітілген заңдылық тәртібімен азаматтық қорғаныс күші бола тұра, өрттің алдын алу және сөндіру жұмыстарын ұйымдастыру, шаруашылық объектілерде, тұрғылықты мекендерде, облыс маңындағы аудан, қала, республика маңындағы қалалар мен астанада алғашқы апаттық-құтқару және шұғыл жұмыстарды өткізеді.

Өрт кезінде өрт сөндіру қызметі жеке құрамының міндеті бұл жұмылдырылған күш пен құралдардың тактикалық мүмкіндігіне қарай, өртті жою (сөндіру) және адамдардың өміріне қауіп төнген кезінде адамдарды құтқару және тарату. Демек, дабыл бойынша кезекші қарауылдардың негізгі мақсаты - бұл өртті сөндіру және аппаттық-құтқару жұмыстарын өткізу.

Алайда, тәжірибе кезінде дабыл бойынша МӨҚ құрылымы жану, жалған шақырулар, оқу-жаттығулар және т. б. шығады.

Өртке жатпайтын жану жағдайлары:

өндірістік технологиялық процестің ерекшелігіне уағдаласылған жану жағдайлары (технологиялық регламентке негізделген) немесе өндіріс барысына (технологиялық регламент әлде басқа техникалық құжаттамаға) және өнеркәсіп агрегаттар, сонымен қатар, бөлмелерді жылытуға арналған тұрмыстық пештер; заттарды өңдеу, оларды сапалы қасиетін өзгерту мақсатында (кептіру, пісіру, үтіктеу, қуыру, еріту және т. б. ) жылыту немесе термикалық әсермен, отпен өңдеу нәтижесінде пайда болған жану жағдайлары; өрт жағдайларын тудырмаған электр қуаттарымен жарылыстар; агрегат механизм және апараттан тыс жанбаған, тұрмыстық және өндірістік электр құрылғыларда, электр жабдықтарда, электр желілерде қысқа тұйықталу жағдайлары; өртті тудырмаған, тағам дайындау кезінде тұрмыстық электр құрылғыларының ақаулығынан түтіндеу жағдайлары; иесіз қалған ғимараттар, көлік құралдары, құрғақшөп, жапырақ, ашық аумақ пен даладағы қалдықтар, сонымен қатар шаруашылық нысандарда, үй аулаларында, жол жиектерінде, қоқыс контейнерлерінде, тұрғын үйлердің лифттерінде, жертөлелер мен шатырларында қоқыстың өрттенуі; өзін өрттеу арқылы өзіңе қол жұмсау жағдайлары; жол-көлік оқиғалары себепболған автокөліктердің өрттену жағдайлары; әуе, теміржол аппаттары, террористтік, әскери әрекеттер, құқық қорғау органдарының арнайы операциялары және жер сілкінісі себеп болған өрт жағдайлары; адамдардың газдан уланып қайтқан жағдайлары; ешбір залалсыз пирофорлық жалғаулардың тұтану жағдайлары.

Кәсіби дайындық, өрт кезінде шешуші бағытты анықтау әрекеттерін өтеу, адамдарды құтқару тәсілдері мен әдістерін дұрыс енгізу, өрт сөндіру жедел штабын ұйымдастыру, басқа кәсібидағдыларды өтеу аясында нормативтерді жаттықтыру бойынша тәжірибелі, өрт сөндіру тактикалық сабақтар, жаттығулар, шығулар жүзеге асырылады. МӨҚ күштері өрт сөндіру құралдарын үнемі дайын және дұрыс күйінде сақтау үшін су құралдарын тексереді. Ұйымдастырушылық және техникалық іс-шаралардың кешенін өткізу өрттің жоғары пайызын қосымша күштер мен құралдарын пайдаланбай, жеке құрамның әскери қабілеттілігі мен дайындығын арттыруға бағытталған.

МӨҚ әрекетіне талдау жасау үшін Қазақстан Республикасы ІІМ ТЖ комитетінің мәліметтерін пайдаланамыз (1. 5, 1. 6 кестелер, 1. 4 сурет) .

1. 5 кесте- 2010-2013 ж. ж. өртке қарсы қызметтің бөлімшелерінің дабыл бойынша шығулар туралы мәліметтер

Есепті жыл

2010 жыл

2011 жыл

2012 жыл

2013 жыл

Есепті жыл: Дабыл бойынша барлық шығулар, сонымен қоса

2010 жыл: 59163

2011 жыл: 48681

2012 жыл: 56870

2013 жыл: 45910