Оқытудың интерактив әдістерінің классификациясы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 65 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

М. Козыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті

А. Қ. Балғабай

Математика сабақтарында ақпараттық технологияларды қолдану арқылы 2 сынып оқушыларының шамалар туралы түсінігінқалыптастыру

ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ

050102- мамандығы - «Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі»

Петропавл 2018

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігіМ. Козыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті«Қорғауға жіберілді»Кафедра меңгерушісіДИПЛОМ ЖҰМЫСЫТақырыбы: Математика сабақтарында ақпараттық технологияларды қолдану арқылы 2 сынып оқушыларының шамалар туралы түсінігінқалыптастыру050102- мамандығы бойынша -«Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі»Орындаған А. Қ. БалғабайҒылыми жетекшісіаға оқытушы А. К. ДжуасбаеваПетропавл 2018:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

М. Козыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті

«Қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісі

ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ

Тақырыбы: Математика сабақтарында ақпараттық технологияларды қолдану арқылы 2 сынып оқушыларының шамалар туралы түсінігінқалыптастыру

050102- мамандығы бойынша - «Бастауыш оқытудың педагогикасы мен әдістемесі»

Орындаған А. Қ. Балғабай

Ғылыми жетекшісі

аға оқытушы А. К. Джуасбаева

Петропавл 2018

Мазмұны

Кіріспе …… . . . . ……. 4

1 Математикаға оқытудағы интерактивті тәсілдерді қолданудың теориялық негіздері . . . . . ……. . 8

1. 1 Оқытудағы интерактивті тәсілдер ұғымы, олардың классификациялары . . . 8

1. 2 Бастауыш мектепте оқытудың интерактивті тәсілдерін қолданудың ерекшеліктері . . . . . . . . 20

2 Бастауыш мектепте оқытудың интерактивті тәсілдерін қолданудың әдістемелік негіздері . . . . ………. …… . . . 38

2. 1 Бастауыш мектепте оқытудың интерактивті тәсілдерін қолданудың қазіргі жағдайы . . . . . . . 38

2. 2 Математикадан интерактивті тәсілдерін қолдану арқылы тапсырмаларды құрастыру және оның апробациясы . . . 43

Қорытынды . . . 57

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ………. . . . . ……… . . . 59

Қосымшалар . . 61

А қосымшасы №1 бақылау жұмысы

Ә қосымшасы №2 бақылау жұмысы

Б қосымшасы Сабақ жоспарлары

Кіріспе

Жұмыстың жалпы сипаттамасы . Дипломдық жұмыс математиканы оқытуда ақпараттық технологияларды қолдану арқылы 2 сынып оқушыларының шамалар туралы түсінігін қалыптастыруға арналаған.

Зерттеудің өзектілігі. 12-жылдық білім беруге көшууге байланысты әлемдік білім кеңістігіне ене алатындай, білімнің жаңа жүйесін құру керек екендігі туындайды. Қазіргі білім беру жүйесі мемлекеттің статусын, оның мәдениеті, ғылымы және білім беру деңгейлері жоғары ел ретінде халықаралық престижын анықтайтын маңызды факторларының бірі болып табылады. Сондықтан ел басының Қазақстан халқына соңғы жолдауында мемлекеттік тапсырма берілді: «Сапалы білім беру Қазақстан дамуының индустриализациясы және жаңашылдығының негізі болуы керек» [1, б. 2] .

Қазақстанның әлемдік білім кеңістігіне интеграциясы, «Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруін дамыту концепциялары» талаптарына сәйкес бәсекелесуге қабілеттілігін дамыту отандық білімді жаңалауды, мектептегі білім берудің мазмұнын түп орнымен өзгертуді және жаңалауды қажет етеді. [2, б. 6] .

ҚР «Білім беру» заңында айтылады: «бастауыш білім беру бағдарламалары бала тұлғасының қалыптасуына, оның жеке қабілеттерін дамытуға, оқу іс-әркетінде оң мотивация және біліктіліктерді: дұрыс оқи білу, жаза білу, есептей білу, тіл аралық қатынастардың қарапайым тәжірибесін игере білу, тәртіп мәдениеті, жеке гигиена негіздері және салауатты өмір салтын сақтау негізгі мектептің білім беру бағдарламаларын игеру үшін қажет болады» [3] . Оқу бағдарламаларының берілген бағыттары оқыту әдістемесін (тәсілдерін) өзгертуді, олар оқушылардың өзіндік жауапкершілігіне негізделген жұмыс формаларын енгізуді қажет етеді. Бұл мұғалімнің біржақты белсенділігінен оқушылардың жауапкершілігіне, белсенділігіне, өздігінен оқуына әкеледі. Қарастырылып отырған оқытудың интерактивтік әдістерінде осы потенциалдар бар, бұл тақырыпты таңдап алынуын және дипломдық жұмыстың өзектілігін білдіреді.

Бастауыш мектеп - барлық келесі білім берудің негізі, ол болашақ білім беру бағытына өз үлесін қосу керек. Осы мәселені шешудегі бастауыш мектептің үлесі бастауыш сынып оқушыларында қалуптасуға қажетті білімнің және біліктіліктің беріктілігін күшейту болып табылады. [4, б. 38] .

Математика қазіргі білім беру жүйесінде негізгі орындардың бірін алып отыр, бұл осы облыстағы білімдердің ерекшелігін білдіреді, себебі математика қоршаған ортаны тануға қажетті ойлаудың айқын формаларының қалыптасуына көмектеседі.

Сондықтан бүгін, білім берудің негізгі мақсаттарының бірі жан-жақты дамыған құзіретті тұлғаны қалыптастыру болып табылады, бастауыш мектепте оқыту үрдісіне жаңашыл технологияларды, жеке алғанда интерактивті тәсілдерді енгізуге көп көңіл бөлу керек.

Бұл оқытуда ақпараттық технологияны қолдану, жалпы алғанда, білім беру сапасын арттыруына байланысты болады [5] .

Ақпараттық техология - бұл диалогтық оқыту, оқыту барысында мұғалім мен оқушының немесе оқушы мен оқушының арасында өзара іс әрекет орын алады.

Ақпараттық техология - бұл танымдық әрекетті ұйымдастырудың арнайы формасы [6] .

Ақпараттық техология Ақпараттық технология түсінігі

Ақпараттық технология термині ақпарат және технология деген екі ұғыммен байланысты. Технология грек тілінен аударғанда өнер, шеберлік, біліктілік деген мағынаны білдіреді. Ақпараттық технология-есептеуіш техника құралдарын пайдалана отырып, ақпаратты алу, жинақтау, сақтау, өңдеу, талдау және ұсыну қызметтерін жүзеге асыратын әрекеттердің реті.

Жоғарыда айтылғандай Қазақстан Республикасының білім беру бағдарламаларының негізгі психолого-педагогикалық идеяларының бірі - оқытудың құзіреттілік идеясы.

Зерттеудің өзектілігі қоғамның білім беру мазмұнын жаңарту және оқыту бағдарламасының үйреншікті орындалуына бағытталған, бастапқы оқыту жүйесінің арасындағы қайшылықтан және бастапқы білім беру сатысында оқытудың ақпараттық технологиялар тәсілдерін жеткіліксіз қолдануынан туындайды.

Осы қайшылықты шешу қажеттілігі зерттеу мәселесін анықтайды: бастауыш мектептегі математика сабақтарында мәтіндік есептерді шығару дағдыларын тиімді қалыптастыру үшін оқытудың ақпараттық технологиялар тәсілдерін өзектілендіру.

Зерттеу мақсаты: Математика сабақтарында ақпараттық технологияларды қолдану арқылы 2 сынып оқушыларының шамалар туралы түсінігін қалыптастыру.

Зерттеу міндеттері:

- математиканы оқыту кезінде оқушыларға ақпараттық технологияны қалай жақсы қолдану керектігін үйретуді қарастыру;

- бастауыш мектепте математикаға оқытуда ақпараттық технологиялар тәсілдерін қолданудың мүмкіндіктерін ашу;

- бастауыш мектепте ақпараттық технология тәсілдерін қолданудың қазіргі жағдайын талдау;

- 2 сыныпты математикада шамаларды ақпараттық технологиялар арқылы оқушыларды оқытуда сәйкес тапсырмаларды құрастыру және үйрету.

Зерттеу нысаны: 2 сыныпта математика оқыту үрдісі.

Зерттеу пәні: 2 сыныптағы математика сабақтарында ақпарттық технология тәсілдердін қолдану.

Болжам: егер математикаға оқыту үрдісінде ақпарттық технологиялар және интерактивті тәсілдерді қолдансақ, онда балалардың білім алу стимулы көтеріліп, мәтіндік есептерді шығару дағдылары жоғарылайды және алған білімдерін практикада қолдануға үйренеді.

Зерттеу әдістері: зерттеудің базалық ұғымдарын талдау, педагогикалық және әдістемелік әдебиеттерді талдау, білім туралы нормативті-құқықтық құжаттарды талдау, педагогикалық тәжірибелермен танысу, сауалнама жүргізу, педагогикалық тәжірибе.

Практикалық маңыздылығы: алынған зерттеу нәтижелерін педагогикалық іс-әрекетте қолдануға болады.

Ғылыми жаңалығы: шамалық есептер шығару дағдыларын қалыптастыру үшін ақпараттық технологиялар тәсілдердің көмегімен математикадан тапсырмалар құрастыру.

Зерттеу базасы: Сафуан Шаймерденов атындағы қалалық гимназия мектебінің 2 сынып (бақылау сыныбы) және №6 орта мектебінің 2 сынып(эксперименттік сыныбы) .

1 Математикадағы интерактивті әдiстердi қолданудың теориялық негiздерi

1. 1 Интерактивті әдiстер туралы түсінік, олардың классификациясы

Қазiргi бiлiм одан әрі биiгiрек технологиялық деңгейге шығады. Ең алдымен, дәстүрлi тәлiм-тәрбиеден бас тартумен байланысты, субъекттiк қатынастардың басымдылығына, жалпы адамдық құндылықтар, iзгiлендiру теориясына арқа сүйейтiн жүйе ретінде педагогикалық процесстiң бүтiндiгiнiң идеясымен байланысты жаңа педагогикалық технологиялар iздестiрілуде.

Демек, вариативтi бiлiм шарттарында әр түрлі педагогикалық жүйелер, онымен қоса, әр түрлi мектеп түрлерiндегі(гимназия, лицейлер, мәдениеттер диалогi мектебi, вальдорфтік, дербес, авторлық) оқушыларды оқыту және тәрбиелеу процесінiң әр түрлi үлгiлерi ұсынылған, оқу-тәрбиелік процесті ұйымдастырудың өзіндік жолдары, оқытудың шынайы технологиялары және инновациялық әдiстері қолданылады [10] .

Заман көшіне ілесе отырып жаңашыл бағытта жұмыс жүргізу- барша ұстаз алдында тұрған негізгі міндеттері екенін түсіне отырып, әр мұғалім өз іс-әрекетіне қажетті өзгерістерге сай әртүрлі тәжірибелер жөніндегі мәліметтерде жаңа әдіс-тәсілдерді дер кезінде қабылдап, келесі ұрпаққа қоғам талабына сай тәрбиемен білім беруде мұғалімдердің инновациялық іс-әрекетінің ғылыми- педагогикалық негіздерін меңгеруі маңызды мәселелердің бірі.

Елбасының «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты жолдауында: «Біз бүкіл еліміз бойынша әлемдік стандарттар деңгейінде сапалы білім беру қызметін көрсетуге қол жеткізуіміз керек» десе, осы жолдаудың ІІІ тарауы, он сегізінші бағытының жетінші тармақшасында: «Ақпараттық технологиялар мен ақпаратты таратудың жаңа нысандарына бағытталған мамандарылған білім беру бағыттарын құру міндеті де алдымызда тұр» делінген.

Үйреншікті әдіс- тәсілдер баланы қызықтырмайды. Сондықтан қайткенде баланың ойына, сезіміне серпіліс ендіруді мақсат етіп қою керек. Сан алуан әрекет арқылы ақыл-ойды ұштау, жетілдіру, жеке тұлғаның өзіндік идеясын, көзқарасын, сенімділігін, жауапкершілігін біртіндеп дамыту жолдарын іздестіру бүгінгі қажеттілік. Мектептің негізгі құндылығы оқушы десек, оған жеке тұлға ретінде қарау міндетіміз. Білім беру саласында оқытудың ақпараттық жаңа құралдары игі әсерін тигізеді, өзін -өзі дамытып, оқу - тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыруға көмектеседі.

Мектепте оқытуды ұйымдастыратын бірден бір нұсқа сабақ болса, сабақтың нәтижелі болуына ықпал ететін нұсқа сол сабақты өткізудің әр түрлі әдіс-тәсілдері, яғни жаңашыл сабақ.

Білім-теңіз, оның тереңіне сипатын жетік білетін, сырын меңгерген, құпиясын ашатындар ғана бойлай алмақ. Ондай адамдарды дайындайтын мұғалім. Ал мұғалім білімді оқушы санасына сабақ арқылы жеткізеді. Ол мұғалімнің бір біріне ұқсамайтын жан жақты өткізген сабақтары.

Интерактивті әдіс-тәсілдерді жиі пайдалану, әр сабақта оның мүмкіндіктерін түрлендіріп отыру - педогогтар қауымының басты міндеті.

Әрбір технология өзіндік жаңа әдіс-тәсілдерімен ерекшеленеді. Әдіс-тәсілдерді мұғалім ізденісі арқылы оқушы қабілетіне, қабылдау деңгейіне қарай іріктелініп, қолданынады. Тиімді, пайдалыларын жетілдіре түседі. Көрнекті педагог В. А. Сухомлинский «Сабақ жас өспірімдердің интеллектуалды өміріне құр ғана сабақ болып қоймас үшін, ол қызықты болуы шарт. Осыған қол жеткенде ғана мектеп жас өспірімдер үшін рухани өмірдің тілеген ошағына, мұғалім осы ошақтың құрметті иесі мен сақтаушысына айналады» деп айтқан. Өйткені жай ғана сабақ құнарсыз тағам секілді адам бойына жұқпайды. Қызықты сабақтар мұғалімнің ашқан жаңалығы, өзіндік қол таңбасы, әдістемелік ізденісі, қолданған әдіс-тәсілдері арқылы ерекшеленіп, шәкірт жүрегінен орын алады.

Жаңа білім парадигмасы бірінші орынға баланың білім білік дағдыларын емес, оның тұлға ретінде дамуын қоюда. Бүгінгі таңда ұстаздардан талап етіліп отырған үрдіс ол жаңа оқыту технологиялары негізінде инновациялық іс-әрекет атқару.

Соңғы кезде «Қарасам - көремін, тыңдасам - естимін, ал әрекет жасасам - білемін» деген қағида педагогикалық қауым ортасында жиі айтылуда. Бұл мақал жаңа педагогикалық технологияларға көшудің қажеттілігін анықтайтын ой түрткі іспетті. Ғылыми деректерге сүйенсек, К. К. Плотонованың зерттеулері төмендегідей көрініс береді:

Есту арқылы - он, көру арқылы - отыз, қарапайым әрекет арқылы - елу, ал белсенді әрекет арқылы - тоқсан пайыз есте сақтау пәрменділігін көрсетеді.

Ж. Аймауытовтың пікірінше «Оқыту - білім көбейту, ақыл күшейту». Бұл барлық пәндерді оқытуда еске ұстайтын қағида. Оқыту барысында оқушылардың өмір дағдылары жөніндегі түсінігі қалыптасып, айналадағы өзін қоршаған орта жөнінде білімі кеңейіп, біртіндеп тұжырымдалып, реттелген сипатқа ие болады. Олар өмірде кездескен әр түрлі қиындықтардан, ситуациялардан алған білімдерін пайдалана отырып, өздері жол тауып шығуға дағдылануы қажет. Сонда оқушы өзі ойланып, өзі дұрыс шешім қабылдауға, өзін-өзі басқара білуге кіші жастан дағдыланады, білім сапасын жетілдіру үшін түрлі әдіс-тәсілдерді пайдаланады:

-диалогтық; қарым-қатынас арқылы жаңаны түсіну (мұғалім-оқушы, оқулық-оқушы, оқушы-оқушы) ;

-эвристикалық; өз бетінше іздену, іс-әрекет жасау арқылы білім алуы;

-зерттеу. Объектіні білу үшін тәжірибелер жүйесін жасау.

Сабақ үрдісінде пайдаланып жүрген әдіс-тәсілдер оқушылардың оқуға деген ынта-ықыласының, дағды мен ой-өріс, білім-біліктерінің артуымен сипатталары сөзсіз.

Пәндерді оқытуды технологияландыруда интерактивті әдістер пайдаланудың маңызы зор. Ол білім беру іс- әрекетінде оқушылардың белсенділігін, өз бетінше жұмыс істеуінде пайдалы (Рөлдік ойындар, миға шабуыл, дебат, дискуссия, жаттығу, топтық жұмыс)

Білім берудің негізгі мақсаты - білім мазмұнын жаңарту мен қатар, оқытудың әдіс-тәсілдері мен әр түрлі құралдарын қолданудың тиімділігін арттыруды талап етеді.

Оқушы тұлғасының дамуына, қабілетінің артуына жаңа технологиялар айтарлықтай ықпал жасайтыны сөзсіз және бұл қазіргі таңдағы білім беру жүйесінің дамуындағы елеулі бағыт. Сондықтан әрбір әдіс-тәсілдің ұстаздар үшін маңызы зор.

Дидактикалық процесстi жетiлдiруге бағытталған бастауыш мектептiң мұғалiмiнiң инновациялық қызметi мектептiң бүтiн инновациялық жүйесiнiң компонентi болып табылады және оның дамып жатқан потенциалының орындалу мақсаты арқылы оқытудың сапасын арттыратын оқыту әдістері мен формаларына, мазмұндына, шарттарына, мақсаттарына өзгерістерді енгізуді ойлайды. Бастауыш мектеп мұғалiмiнiң инновациялық қызметiнiң ерекшелiгi оқушылардың ой-өрісінің, ойлау қабілетінің дамуы мен оқытудың осы баспалдағының бағытымен, оған қоса, мектептегі белсенді ой-өрісті дамытуды ұйымдастыру ретінде оқу іс-әрекетімен анықталады. Инновациялық жұмыс оқу процесіне интерактивті оқыту әдiстерiн енгiзу арқылы жетедi [15 ] .

- Әдiс - кейбір мақсатқа жетудің әдісі немесе кейбір тапсырманы шешу( «шетелдiк сөздерiнiң үлкен сөздiгi» құраст. А. Ю. Москвин)

- Әдiстер - оқу-тәрбиелiк істерді шешуге бағытталған мұғалiмнiң және оқушылардың байланысқан әрекеттерінің реттелген әдiстерi; әрбiр әдiстің күрделi құрылымы болады және оқу процесінің заңдары және бiлiм беру мақсаттарында детерминантталған [12] .

- О қыту әдiстері - бiлiмді меңгеруді, ой-өрісін және қабілеттерінің дамуын, өзi үйрену және өздiгiнен үйрету әдістерін меңгеруді қамтамасыз ететiн мұғалiм және оқушылардың әрекеттері арасындағы байланысты жүйе. (Г. М. Коджаспирова, схемалар және кестелердегi педагогика. )

- Оқыту әдiстер і - қойылған дидактикалық мақсаттарға жетуге бағытталған оқушылардың оқу-таңырлық қызметі мен мұғалiмнің педагогикалық қызметiнiң өзара байланысты әдістерінің реттелген жүйелері. Оқыту әдiстері - бұл күрделi педагогикалық бiлiм - оқытудың дидактикалық тәсілдер мен құралдарының жүйесi [16, б. 29] .

- Оқыту әдiстер і - мұғалiм және оқушылар қойылған мақсатқа жетуге әкелетін әдістер мен тәсілдерді таңдау арқылы қолданатын оқытудың қағидаларымен шартталған педагогикалық өзара әрекеттің ережелер жүйесі[17, б. 45] .

«Интерактивті әдiстер» ұғымының мағынасы.

«Әдіс» және «интерактивті» (интеракция) ұғымдарының анықтамаларынан қалыптасады. Педагогикадағы әдiс педагогикалық тапсырмаларды шешу, яғни, қалыптасуы үшiн мұғалім мен оқушылардың өзара бағытталған әрекеттесу әдісі ретінде түсiндiрiледі. «Интеракция» түсінігінде екi қосылғышты ерекшелеуге болады: «интер» - арасындағы; және «акция» - еселенген қызмет (активті - дамып келе жатқан, еселеніп әрекетесетін - сөздік) . Осылайша, интеракцияны бiреулердің арасындағы еселі қызметi ретінде түсiндiруге болады. Бұдан, бiз интерактивті әдiстерді мұғалім мен оқушылар арасындағы өзінің дамуына ұтымды шарттарды құруына бағытталған еселенген субъект аралық өзара әрекеттесу ретінде анықтаймыз [18] .

Белсендi және интерактивті әдiстердi КСРО-да қолдану және дамыту XX ғасырдың 20-шы жылдарындағы мектеп бiлiмiнің масштабты өзгертiлуi мерзiміне дәл келедi. Жобалық әдiсті, лабораториялық - бригадалық әдiсті, ауыспалы құрамдағы жұптармен жұмыс iстеудi, өндiрiстiк және еңбектік экскурсиялар мен тәжiрибелерді ерекше атап өтуге болады. Сол кезде бұл әдiстер педагогикада алдынғы сөз ретінде болды және ресейлiк тәжiрибеде ғана емес, сонымен қатар шетел тәжiрибесiнде де негізделген. Бiз интерактивті әдiстердiң ары қарай өңделуiн В. А. Сухомлинский еңбектерінен (60-шы жылдары), сонымен бiрге - «педагогиканың iскерлiгінің» мұғалiм-өкiлдерiнiң (70-шi және 80-шi жылдары) Ш. А. Амонашвилидің, В. Ф. Шаталовтың, Е. Н. Ильиннің, С. Н. Лысенкованың және т. б. шығармашылықтарында таба аламыз.

Дегенмен, олардың шығармашылығы үстiнен жаппай сынып-сабақтық схемадағы(«құрамалы сабақ») ереже болғаннан гөрі, алып тасталынған еді. Тек қайта құрулардан кейiн ғана интерактивті әдiстемелер ТМД мектептерінде, соның iшiнде Қазақстанда да орын ала бастауда. Бұған ресейлiк ұстаздардың халықаралық қызметтестiгi, онымен қоса халықаралық және шетелдік қайырымдылық пен жәрдемдестiк ұйымдары мүмкiндiк туғызады. XX ғасырдың соңғы он жылдығында АҚШ-та интерактивті әдiстер төңiрегiнде көптеген тәжiрибелер мен ғылыми зерттеулер жүргiзiлiп, сабақ өткізуден басталатын әр түрлi мәселелер бойынша мұғалiмдерге арналған толық нұсқаулар жасалынғандықтан американдық әрiптестердiң тәжiрибесі біз үшiн аса қызықты болды. Бұл барлық жұмыстар бұл әдiстердi «жаппай мектептерде» қолдануға мүмкiндiк туғызады [13] .

XX ғасырдың бiрiншi үштігінде КСРО-дағы интерактивті әдістерді қолдану мәселелерінiң бiрi - оларда әдiстемелiк болмауы және өте үлкен педагогикалық бостандықтың болуы. Сол уақыттың бiлiм қайраткерлерінiң бiрi «мұғалiм оған берiлген педагогикалық «еркіндікке» ие болғысы келмейдi. Курстарда, конференцияларда ол не және қалай істеу керектігін білу үшін өз жұмысының дәл регламентациясы қажеттігін мәлiмдейді» деп айтқан. [19, б. 155]

Inter (ағыл. ) - (өзара)

Act (ағыл. ) - әрекет жасау

Интерактивті - өзара әрекеттесе алатын, біреумен әңгімелесу, диалог барысында болады.

Интерактивті оқыту - бұл мұғалім мен оқушы немесе оқушы мен оқушы арасындағы өзара қатынас пайда болатын диологты оқыту.

Интерактивті үйрену- бұл арнайы таңымдық қалыпты ұйымдастыру қызметтi. Ол әбден нақты және болжаламды мақсаттарды айтқысы келедi. Осындай мақсаттардың бірі оқушы өз табыстылығын, өз зияткерлiк дербестiгiн, сезінетің, үйрену процессiнің өзiн өнiмдi ететің, жайлы шарттарының жасауынан тұрады.

Интерактивті үйренудiң мәні оқу процессінің ұйымдастырылуы, оқушылардың түгелі дерлiк таныстыру процессіне қатыстырылған болып келетің болатындай жағдайдан тұрады. Олар істейтіні және ойлайтыны жайлы, Олардың рефлексирлеу мүмкiндіктері болады. Оқушылардың таңымдық процессіндегі өзіндік жұмысы, оқу материалының игеруi, әр-бірі өзіндік ерекше, жеке үлесiн кiргiзетiнiн бiлдiредi; білім мен ой айырбасы жүредi, қызметтер әдiстерімен, және де бұның бәрі, жаңа білімді алуға көмек тесетің, таңымдық қызметiнің өзің жетiлдiретің, тiлектестiк және қолдау атмосферасында жүреді [21] .

Интерактивті қызмет сабақтарда, өзара түсiнiшілікке, өзара қызметтерге, белгілікті есептерді бірігіп шешуге бағытталатың, өзара диалогты қарым қатынасты дамыту мен қалыптастыруды береді. Интерактив бiр сөйлеушiнің үстемдiк етуiн. дәл осылай бiр пiкiр үстiнен басқасын, шығарып тастайды. Қарым қатынас кезінде балалар критикалық ойлауға уйренеді, берілген мәлімет жағдайлардың талдау негізі бойынша күрделі проблемаларды шешуге, альтернативті ойларды қарастыруға, ойластырылған шешімдерді қабылдауға, бір бірмен қатынасуға мүмкіндік береді. Ол үшiн сабақтарда жеке, булы, топтық жұмыс ұйымдасады, зерттеушi жобалар, рөлдi ойындар қолданылады, құжаттар және әр түрлi көздерден алынған мәлiметтермен жұмыс жүредi, творчестволық жұмыстар қолданылады [22 ] .

Мұғалiмiнiң басты мiндетi сабақта оқушылардың алдында пайда болған есептiң шешiмiнiң бiрлескен iздестiруiн ұйымдастыру. Мұғалiм сыныпта тiкелей дүниеге келетiн мини- спектакльдiң режиссер сияқты болып келеді. Білім алудың жаңа шарттары мұғалiмiнен барлық сұрақ қойғысы келетіннің әр сұрағын тыңдауды талап етеді, бірде бір жауапты қабылдамауға болмайды, әр бір жауап берушінің орнына тұруды, оның ойлау логикасын және әр кезде өзгеретің оқу жағдайынан шығу жолын іздеуді, жауаптардың таудауын жүргізуді, балалардың ұсыныстарын және де оларды байқатпай қиыншылықты шешу жолына әкелу [21] .

Интерактивті әдiстердiң мәнi тереңiрек түсiнуге үшiн, бiзге пассивті және активті интерактивті әдiстердiң арасындағы айырмашылықты байқауға көмектесетiн сызбаларға назар аударайық.

Сурет 1. 1 - Пассивті әдіс

Пассивті әдіс (сурет. 1. 1) - бұл оқушылар мен мұғалiмнің қарым қатынасы, осындағы ұстаз негізгі қатысушы кейiпкері және сабақ барысының бағдарлаушысы болады, ал оқушылар болса енжар тыңдаушылардың рөлдерiнде, мұғалiмнiң қол астындағы нұсқаулары ретінде болады.

Енжар сабақтардағы мұғалiмiнiң оқушылар мен байланысы сұрақ қою, өзіндік, бақылау жұмыстар, тесттер және тағыда басқа арқылы iске асады.