Әлемдік экономикалық қатынастардың ғаламдану жолында түсуі және өзара байланысы

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Әлемдік экономикалық қатынастардың ғаламдану жолында түсуі және өзара байланысы

Халықаралық экономикалық даудың қазіргі заманғы негізгі даму бағыттары мен байланысы, ғаламдану.
Әлемдік экономиканың .

Әлемдік экономика:

а) Алыптар

б) Жаңа индустриалды елдер, қазіргі кезде өте жоғарғы даму қарқынына ие болып отыр. Қытай, Оңт. Корея, Индия, Сингапур, Гонконг, Тайвань, Мексика, Аргентина, Бразилия, Чили т. б. Шет ел және жеке капитал, білімді дамыту, компьютеризация, ғылымға сүйенген өндіріс. Батыс жетістіктерін өз дәстүріне ыңғайлау.

в) Мұнай өндіруші елдер, Кувейт, Бахрейн, Сауд Арабиясы, Біріккен Араб Эмираттары. Орасан зор мұнай қорлары бұларды әлемдегі ең бай елдер қатарына қосып, ірі мұнай экспортерлары болып, қазір әлемдік қаржы орталықтарына айналып отыр. Табыс жан басына шаққанда өте жоғары. Экономика бір жақты - шикізатты.

г) Орта дәрежеде дамыған елдер, Египет, Сирия, Тунис, Алжир, Индонезия, Перу, Колумбия және т. б.

экономикада өнеркәсіп секторы басым дамыған ішкі және сыртқы сауда. Ішкі қаржы қорларын жақсы жинақтаған, кедейшілік пен аштық жоқ, бірақ аса дамыған елдерден қалып қойған, сыртқы қарыздары да көп.

д) Нашар дамыған елдер.

Тропикалық Африка - Экваторлық Гвинея, Эфиопия, Чад, Того, Танзания, Самоли, Батыс Сахара, Нигерия (мұнай) .

Азияда - Лаос.

Латын Амрикада - Гаити, Гватемала, Гвиана, Гандурас т. б.

Даму деңгейлері өте төмен, аграрлық сектор (80-90%), бірақ бәрібір азық - түлік пен өздерін қамтамасыз ете алмады.

Ішкі қорлар жинақталмаған, білім деңгейі төмен, технология тартылмаған нарықтық қатынас нашар дамыған.

АҚШ - 80% халық, ұлттық капитал комерцияда, импорт товарлар.

Инфраструктура, қосымша бағыттар транспорт, коммуникация нашар дамыған.

Демография - өте жоғары әрі экономикалық жағынан зиянды.

Отарлық жүйенің күйреуі, дамушы елдер. ХХ ғасыр дамуының негізгі бағыттары

Дүниежүзі социалистік жүйенің қалыптасуы, дамуы, күйреуі. Дамушы елдердің беталысы.
Үшінші ғылыми - техникалық революция. Постиндустриялдық өркениет.
Қазіргі заманғы әлемдік дамудың негізгі бағыттары.

ХV ғасырдың басында, жаңа жерлердің ашылуымен жаулап алушы елдердің (истрополициялар) жаңа халықтармен территорияларды (отар елдер) бағындыру тарихи - ғылыми әдебиетте «отарлық саясат» деген атқа ие болды. ХІХ ғасырдың соңына қарай отарлық саясаттың басты бестісінің бірі - бір отарлық елдер арасындағы әлемді территориялық жағынан батыс өркениетті құрайтын индустриялды елдердің бөліп алуының аяқталуы еді. Ұлыбритания, Финляндия, Германия, Голландия, Испания, Италия, Португалия, АҚШ т. б. және Жапония.

Жоғарыда айтылған елдер негізінен бүкіл Африканы, Азияны және Латын Америкасын толық жаулап алған еді. Олардың отарлық иеліктері ХІХ ғасырдың соңғы ширегінде 40 - тан 65 млн. шаршы км. ге, халық саны 500 млн - ға жетіп асты. Отарлық жүйе дүниежүзілік құбылысына айналды.

ХХ ғасырда батыстық өркениет дағдарысы бірінші, екінші дүниежүзілік соғыстар және батыс елдерінің отарлық елдерді қолданмайтындарға мәжбүр етті.

1945 жылы Сан - Францискода, Англия, СССР және АҚШ (ООН) БҰҰ құрды. Совет делегациясы күн тәртібіне отар елдерге тәуелсіздік беру мәселесін енгізді. Осыдан кейінгі 1, 2 мың халық босанды. 1960 жылы - «Африка жылы» деп аталып, 17 ел азаттық алды. 1975 жылға қарай - қалған отар елдерде 3, 7% халық, олардың жері жер шарының 1% да жетпеді.

Үшінші елдер:

Дамуы ең төмен елдерге - Эквотор, Гвинея, Того, Танзания, Сомали, Батыс Сахара, Калумбия, Лаос, Гаити, Гватемала, Гвиана, Гондурас т. б.
Орта деңгейдегі еледер - Египет, Сирия, Тунис, Алжир, Филиппин, Перу, Колумбия т. б.
Мұнай - газ өндіруші елдер - Кувейт, Бахрейн, Сауд Арабиясы, Біріккен Араб эмираты т. б.
Жаңа индустриялды елдер - Оңт. Корея, Сингапур, Гонконг Тайвань, Аргентина, Мексика, Бразилия, Чили, Индия т. б.

Соғыстан кейінгі жылдары ең басты оқиғалардың бірі Европа елдерінің біразында халықтың демократиялық революциялардың жеңіске жетуі болды - олар Албания, Болгария Венгрия, Шығыс Германия, Польша, Румыния, Чехословакия, Югославакияда, Азияда - Қытай, Солт. Корея, Вьетнам, Монғолия және т. б.

Социалистік моделдің бірер шеңберінен шығуы, оның Оңт. Шығыс Азияға және Европаға таралуы, «Дүниежүзілік социалистік жүйе» деп аталған елдер қауымдастығының құрылуына алып келді. Бұған қоса 1959 жылы Куба, ал 1975 жылы Лаос осы топқа қосылды.

Шығыс Европа елдерінде социалистік жүйенің қалыптасуына басты негіз Совет Армиясының Орталық және Оңт. Шығыс Европада азаттық миссисы болды. Осының ықпалымен 1945 - 1946 жылдары кең көлемде демократиялық өзгерістер орын алды да әлі социалистік емес жолмен даму мүмкіндігі болды. Ал 1947 - 1949 жылдары көбісі социалистік жолға түсті.

Югославияда өзін - өзі басқарушы социалистік даму жолы қалыптасы. СССР мен қарама - қайшылыққа келіп, тек 1956 жылы ХХ сьезде «станлинизм» аталған соң ғана қарым - қатынас қайтіп орнады.

Өзара экономикалық Советі (ӨЭС) - қаңтар 1949 жылы.

Монғолия - 1924 жылы. Халық республикасы болды, 1942 жылы социализм құрыла бастады.

Қытай - 1 қазан 1949 жылы ҚХР жарияланды

Вьетнам - 1945 - 1975 жылдары.

Солт. Корея - 1945 жылы Жапондар азат болды да 1948 жылыелге болып, Солт. Корея СССР ықпалында, ОҢТ. Корея - Ақш ықпалында. Солт. Кореяда Ким ир сен (1912-1944)

ДСЖ - ішкі қайшылықтары - 1956 жылы Венгрия; 1968 жылы Чехословакия; Польшадағы оқиғалар 70 - 80 жылдары.

Шығыс Европа елдеріндегі демократиялық революциялар 80-ші жылдардың соңында басталды.

Ал Қытай Х республикалы Лао Цзедун қайтыс болған соң терең даңғдарыстан шығу үшін - түбегейлі қайта 1979 жылы кезінде Дян Сянимнің жетекшілігімен бастап, ірі жетістіктерге жетті. 80 жылдары экономикалық дамудың орташа деңгейі 12 - 18% (жылына) құрады.

Вьетнам, Лаос, Монғолияда жүзеге асыра бастады. Социалистік жүйе аяқталып отыр.

Солтүстік Корея әзірге өзгеріссіз отыр.

Кубада әзірге бұрынғыша, ДСЖ - қолдауынан айырысады. Социализм құру, марксизм идеяларынан бас тартқан жоқ.

Әлемдік халық шаруашылығының дамуына ХХ ғасырдың екінші жартысында үшінші ғылыми - техникалық революция (ҒТР) ерекше әсер етті. Оның толғағы піскен кезі екінші жүниежүзілік соғыс жылдары болды: атом бомбасы, реактивті миномент және т. б.

Ал олардың дамуының алғы шарттары ХХ ғасырдың бірінші жартысындағы, ядролық фирела, Ивановтың механика, микробиология, биохимия, полимерлер химиясының дамулары мен оларды енгізуге дайын өндірістің жоғарғы техникалық дәрежесімен байланысты болды. Осылайша ғылым ерекше өндірістік күшке айналды, бұл үшінші ҒТР - ң ерекше сипатына айналды. ҒТР экономика, саясат, идеология, тұрмыс, рухани мәдениет, адамдар психологиясын түгелдей жаулап алды.

ҒТР жетістіктері:

І кезең - телевидения, транзисторлар, компьютерлер, ракеталар, атом бомбасы, синтетикалық талшық, пенцилин - 40 жылдары.

50 жылдары - сутегі бомбасы, жердің жасанжы самолеты, ядролық реактор негізіндегі электр қуатты қондырғылары, (ЧПУ) сандық - есеп бағдарламаға станоктар;

60 жылдары - лазеры, интегралды схемалар, байланыс спутниктері, жедел экспрестер.

ІІ кезең - 70 жылдар - микропроцессорлар, ақпаратты талшықты - оптикалық жолмен беру, өнеркәсіп роботтары, биотехнология;

80 - ші жылдар - аса үлкен және көлемді интегралды схемалар, өте төзімді керамика, ұрпағы, гендік инженерия, ядролық синтез.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.