Мобильді қосымшаның бөлімдеріне сипаттама
КІРІСПЕ
Соңғы кездері бүкіл әлемдік ғаламторы желісінің адам өміріндегі рөлі артып келеді. Ғаламтордың көп пайдаланылуы соңғы кездері дамып кеткен тасымалы құрылғылар мен сымсыз желік технологиялар есебінен болып отыр. Ғаламтор желісіне үзіліссіз қосулы болу мобильді қолданушыларға өздеріне қажетті ақпараттарды тез арада алуға мүмкіндік береді. Мобильді құрылғылардың операциялық жүйелерінің деңгейі мәліметтерді алу үщін көп жағдайда телекоммуникациялық қызметтер провайдерлерінен тәуелсіз шешімдерді пайдалануға мүмкіндік береді. Осыған байланысты жылдары қысқа хабарламалар жәберу қызметі мен мультимедиялық хабарламалар қызметі арқылы хабарлама алмасу азайды. Тасымалы құрылғылардың энергия тұтынушылығының жоғару болуына жіне жұмыс істеу ұзақтығының шектеулілігіне байланысты классикалық клиент-серверлік технология көп шығынды талап етеді. Классикалық клиент-серверлік технологияда белгілі бір мәлімет алу үшін клиент серверге ұсыныс жасауы керек. Бірақ соңғы жылдары ақпараттық технологиялар әлемінде push - технология ұғымы пайда болды. Push - технологияда клиент серверге ешқандай сұраныс жасамайды, барлық әрекеттер сервер тарапынан жүзеге асырылады. Бұл технологияны жүзеге асырудың ең кең тараған мысалы болып табылады. Push - технологияның көмегімен мобильді құрылғыларды қолданушыларға тек қарапайым мәтін ғана емес, графикалық және мультимедиалық мәліметтерді де жіберуге болады[1].
Дипломдық жұмыстың өзектілігі соңғы жылдары дамып келе жатқан рush - технологиямен және қолданушыларға мәлімет жеткізу үшін мобильді құрылғылардың көптеп пайдаланылуымен байланысты. Қазіргі кезде құрылғыларды адамдардың көпшілігі пайдаланады. Осыған байланысты қолданушыға қажетті мәліметтерді тез жеткізудің тиімді әрі тез жеткізу жолдарының бірі олардың мобильді құрылғыларына хабарлама жіберу болып табылады. Себебі мобильді құрылғыдан келген хабарламаны қолданушының оқымауы мүмкін емес. Диплодық жұмыста осы қазіргі заман талабына сай етіп ақша айырбастау бөлімінің мобильдік қосымшасын құру болып табылады.
Әлемдік рекрутинг агенттіктерінің 2012 жылғы есептеріне сәйкес, еңбек нарығында мобильді операциялық жүйелерге арналған программалаушыларға деген сұраныстың тұрақты түрде ұлғаю үрдісі бақылануда. Жалпы өткен жыл бойынша, мобильді платформалардағы жетілдірушілерге деген сұраныс 36%-ға өскен[2]. Бұл ретте, олардың арасында iOS және Android кеңінен қолданылады. Мобильді қосымшаларды қолданысқа енгізу жобаларын жүзеге асыруда түрлі мобильді құрылғылардың: смартфондар, mp3 плеерлер, планшеттер, дауысты құралдардың дидактикалық мүмкіндіктері зерттеліп, олармен жұмыс істеу оңтайландырыла бастады.
Осындай мобильді қосымшалардың сұранысқа ие болуы қазіргі заман талабының кепілдігі болып табылады.
1 Мәселенің қазіргі замандағы жағдайына шолу
1.1 Android-тың даму жолдары
2005 жыл шiлде - Googleның серiктестiгi Android Inc сатып алды.
2007 жыл 5 қыркүйек - мақсаты жылжымалы құрылымдар үшiн ашық стандарттардың өңдеуi болып табылған (OHA ) Open Handset Allianceнiң серiктестiктерiнiң тобының жасауы туралы ресми жариялаған. OHA осы кездегi Broadcom, Marvell, Qualcomm, SiRF, Texas Instruments, LG, Motorola, Samsung Electronicsтiң микросхемаларының өңдеушiсi, Qualcomm, SiRF, Texas Instruments, LG, Motorola, Samsung Electronics, сонымен бiрге итоларды дүниелiк алып HTC, Sprint Nextel, KDDI, China Mobileнiң жылжымалы құрылымдарының T-Mobileнiң ең iрi операторлар өндiрушiлерiнiң арасында 34 серiктестiк Sprint Nextel, KDDI, China Mobile, China Mobile бiрлестiредi - индустрия және одақтың бас идеялы рухтандырушыларының бiрi, Googleның серiктестiгi. OHA ұсынысымен бiр уақытта Android Linux ядро негiзделген ашық жылжымалы платформасы құлағдарды.
12 қараша - Android Early Look SDKтiң өңдеушiлерi үшiн пакеттiң бiрiншi болжамының сорып алуы үшiн елестетiп ұсыныс жасаған.
2008 жыл 18 тамыз - OHA SDK 0.9 betaдың жаңа болжамының шығарылымы туралы жариялады
23 қыркүйек - T-Mobileнiң жылжымалы операторы және HTCтың тайваньдық өндiрушiсiмен бiрлесiп талқылау Google серiктестiк Android 1.0-шi (HTC Dream ) смартфон T-Mobile G1дiң платформасының базасында бiрiншi құрылымдарды құлағдар еттi.
SDK 1.0, Release 1-шi бiрiншi бағалы өңдеушi пакетi босатқан.
2009 жыл
30 сәуiр - (Cupcake ) Android 1.5-шi ресми жаңарту шықты.
15 қыркүйек - (Donut ) Android 1.6-шы болжам шықты.
26 қазандар - (Eclair ) Android 2.0-шi болжам босатқан.
3 желтоқсан - Android 2.0.1 босатқан.
2010 жыл
12 қаңтар - выпущена Android 2.1. В некоторых источниках эта версия называется Flan, однако это часть релиза Eclair.
Мамыр - выпущена Android 2.2 (FroYo)
Желтоксан - выпущена Android 2.3 (Gingerbread)
2011 жыл
22 ақпан - выпущена Android 3.0 (Honeycomb)
15 тамыз - Google достигла соглашения с советом директоров Motorola Mobility о покупке телекоммуникационной корпорации за 12,5 млрд долларов.
9 қыркүйек - первые слухи об Android 5.0 Jelly Bean[53].
19 қараша - выпущена Android 4.0 Ice Cream Sandwich.
SDK шығу нұсқалары
2007 жыл
12 қараша - SDK m3-rc20a
16 қараша - SDK m3-rc22a
14 желтоқсан - SDK m3-rc37a
2008 жыл
12 ақпан - SDK m5-rc14
3 наурыз - SDK m5-rc15
18 тамыз - SDK 0.9 Beta
23 қыркүйек - SDK 1.0 r1
Қараша - SDK 1.0 r2
2009 жыл
Ақпан - SDK 1.1 r1
Сәуір - SDK 1.5 r1
Мамыр - SDK 1.5 r2
Шілде - SDK 1.5 r3
Қыркүйек - SDK 1.6 r1
Желтоксан - SDK 1.6 r2
Қазан - SDK 2.0 r1
Желтоқсан - SDK 2.0.1 r1
2011 жыл
Қазан - SDK 4.0.1 r15
Желтоқсан - SDK 4.0.2 r16
Желтоқсан - SDK 4.0.3 r17
2012 жыл
Наурыз - SDK 4.1.4
2013 жыл - SDK 4.2.4-4.3.4-
2014 жыл SDK 4.4
2015 жыл SDK 5.0.- 5.1
1.2 Android жайлы жалпы мағұлмат
Google Android- коммуникаторлар, планшеттi компьютерлер, цифрларға ойнатқыштар, қол сағат, нетбуктар және смартфондарға арналған, Linux-тiң ықшамдалған ядросында негiзделген ықшам желілік - операциялық жүйе. Android Inc серiктестiгiмен бастапқысында өндіріле бастаған операциялы жүйе, артымен оны Google компаниясы сатып алынып, ары карай дамытылды. Программалық камтаманы дамытуды және жетілдіруді Google (OHA ) Open Handset Alliance одағын құрып соған жүктеді. Платформа негізі Android Google бағдарлаушы кiтапханалары арқылы Java-қосымша құруға мүмкiндiк бередi. Android Native Development Kit Си және басқада программалық тілдерде жазылған косымшаны құрады. 2008 жылдың қыркүйегiндегi алғашқы болжамның шығу моментінен бері жүйеде бiрнеше жаңартулары орын ады. Бұл жүйеде шықан қателерді түзеу мен функционалды қосымшаларын жақсарту мақсатын көздеп жасалынады. Жүйенiң әрбiр болжамы десерттiң тақырыбына меншiктi кодтық ат алады. Кодтық аттарды алфавит ретiнде тағайындайды. Осы моментке жүйенiң 10 болжамдары шығып үлгеді және тағы бiр өңдеуде.
Android OS басқаруда жұмыс iстей бастаған алғашқы құрылғы HTC команиясымен жасалған T-Mobile G1 1.1 - суретте көрсетілген және 2008 жылдың 23 қыркүйегіде презентатцияланған.
1.1 - cурет - HTC Dream (T-Mobile G1) - Android негізіндегі алғашқы смартфон
Androidтiң энтузиастт шеңберлері, бұдан басқа, құрылымдардың қатарына Мысалы :Nokia N810-шi планшетi, HTC Touch смартфоныдарына икемделді . Сонымен бiрге аndroid X86 архитектурасына икемделген үлгілері бар.
Жеке ескерту Koolu серiктестiгiнiң білдіруге болады Android Neo FreeRunnerға икемдегені ғана емес, бұл OpenSourceларды сатуда өз кәсiпкерлiгiн салды - Google алдын ала белгiленген жылжымалы платформасы бар смартфонов та шұғылданған Kooluдың әрекетi сенiмдi. Androidтiң портының бiрiншi ресми және белгiлi бета- релизi Neo FreeRunnerға 2008 жылдың желтоқсанының екiншi жартысында өттi.
Италиядық BlueSky серiктестiгі 2011 жылдың маусымында Android ОЖ-нiң басқарумен I'mWatch зияткерлiк қол сағаттарын шығарды.
Кейбір энтузиасттары бiрлестiгi Android-тың толық ашық жаңартулар варианттарын шығарумен айналысады - (сондай бірлестіктер CyanogenMod, MIUIлер, Virtuous Quattro, VillainROM).
Модификациаланған Android версилары (басқаша жаңартулар немесе кастомдық жаңартулар) жасалу себебітері:
а) аndroid-тан Google-дың сервистерiн алып тастаулар (мәлiметтердiң синхронизациясы сияқты) - Android кұрылғыларында қолданушылардың оқшау бөлiгiнiң қамтамасыз ету үшін, жеке мәлiметердің Google серверлеріне берiлу мүмкiндiктері азайту үшін (IMEI , телефон нөмiрі, GPS - координаталар және тағы басқалар;
б) аndroid OS-дiң жаңа болжамдарын жедел және жиi беруiн (өзге өндiрушiлермен салыстырғанда) . Өндiрушiлер кейде өзінің өнімін қолдауын тоқтататында немесе онының жаңарту тиiмсiз деп калғанда жаңа функцияларды көргiсi келген қолданушыларға энтузиасттардың жұмыстарына тап келген жағдайлар сирек емес жағдай;
в) аndroid қосымшалар - жаңа күйге келтiрулер және функциялардың жаңартулар. FLAC Lossless Audioнiң қолдау, MicroSD картаға қосымшаларды сақтау мүмкiндiкгі (2.2-шi болжамға дейiн Androidi үшiн) сияқты тағы басқалар.
Androidтiң қайта жаңарту жасау үшін root-рұқсат қажет - жүйемен және үндемеу бойынша қойылған қосымшалардың үстiнен үлкен бақылауды берген (бұл рутинг деп аталады, rooting ағылшынша) . Root-тар үшiн тиеушiнiң босатуын рұқсат (одақтасуды ыдыратылған bootloader екi жүктеуге мүмкiндiк бередi және құрылымдағы БЖ көп) керек. Ескi телефондардың қолданушыларына түрлендiрiлген жаңартулар қосымшаны пайдалануға мүмкiндiк бередi, өнімдер үшiн түсiнiктi тек қана жаңалау, жұмыстың тұрақтылық, жылдамдықтарын жоғарылатады және көбiнесе өндiрушiлердiң кателітерінен құтқарады.
Android барлық өндiрушiлер - құрылымдар rootтарды бастапқы аппаратты блокадалайды - (және қайта тiгудi мүмкiндiк) рұқсат, бұл талпынысымен қоюынан бойынша және бұзылудан аппарат дәлелдей қорғал қалылуға зиян келтiретiн қолданушысын қауiпсiздендiру. Бұл қорғаудың аралап шығуы, өндiрушiлер үшiн жаппай күрделi шамасында хакерлiк қабылдаулардағы қолданулары артынан алайда, кездесуге кеткiзедi және (Sony Ericsson - Unlocking the boot loader, HTCтiң сервисi - Unlocking Your Bootloaderдiң сервисi) телефондардың ресми босатуын мүмкiндiк жасата алды Болуы мүмкiн босатуды процесстегi телефонның сынуымен сабақтас тәуекел тиеушiнiң босатуын жағдайда телефонға кепiлдiктiң мерзiмiнен бұрын жоғалту көрсетушi шарттармен мақұлдайтын қолданушыда басқа жерге салады. Кейбiр өндiрушiлер одан әрi кеттi және iлгерi қолданушы басқа тiгудi орнатуғана емес, өз өз алдына жасалсын тiгулердi алмастыру бойынша толық нұсқау жеткiзiлiп берiледi, программалық платформаның архитектурасы, бiртума тiгудi код және тағы басқалар бойынша программалық қамтамасыз ету, құжаттама да алу үшiн барлық жасады.) және (Sony Ericsson CyanogenModқа демеушi болады) талғаулы тiгулердi өңдеудi қолдауларды жүзеге асырады. Мысалы, бұдан басқа, (Sony Ericssonнiң әрекетi ) HTC үшiн қайта жаңарту процесс үшiн тексерiлген емес хакерлiк құрал-сайманды қолдануға қажеттiлiктi жояды, 1.2 - суретте көрсетілген.
1.2 - cурет - Android 1.5 в эмуляторында жұмыс үстелі
Екi тараптардың мүдделерiнiң дауында келесi (телефон өндiрушiлерi мен Google қолданушыларының араларындағы ) келесi себеп бақылап отырады:
а) өндiрушiлер рутингасіз жарнамалық қосымшаларды алып тастауға мүмкiн болмайтын косымшаларды телефондарына орнатқысы келедi;
б) google қолданушы туралы мәлiмет көп барынша жинағысы келедi: электрондық почтаның мекенжайларсымақтарының дербес мәлiметтерi немесе сайттардың баруын тарихтығана емес, (GPS - координата немесе, GPSтың өшiрiлген күйiндесi - кәрез белгiлердiң сигналдары бойынша қабылдағыш, аппараттың тұрған орыны) қолданушының орын ауыстыруы туралы мәлiметтi соттық тергеуге келтiргенi нақты уақытта;
в) өндiрушiлер өнiмнiң басқару жүйесi жаңартуға жедел ұмтылмайды кейде мүлдемм тоқтатады және жарты жылдың жанында нақ сол қолдаулар телефондардың жаңа үлгiлерiне сатып алуға мәжбүр болды.
2009 жылының 24 қыркүйегiнде Google CyanogenMod өңдеушiлерiне жабулы бастапқы коды навигацияның (Маркет , GPS-навигатция, жергілікті карт және тағы басқалар) жиiрек жүйенiң талғаулы тiгуден алып тастау және бар қосымша талап ететiн хаты бар сұрады. Androidтен нәтижеде - CyanogenMod болжамдар жабулы қосымшалар, және қолданушы CyanogenMod қоюын процессте алып тасталып картаның балама нұсқасы және тағы басқалар жабулы бағдарламалардың балама нұсқалары Google немесе программалар пакетiн ары карай орнтуға мүмкiндiгi болатын болады. Дау рұқсат еттiлді және Google-қосымшалардан еркiн болама, жоқ па қолданушылардын өздері шешетін болды.
1.3 Android платформасына арналған мобильді қосымшалар
Android үшiн қосымшалар Dalvikтiң виртуалды машинасы үшiн стандарты емес байт-код бағдарламалармен болып табылады .
Google Windows XP, Windows Vista Windows 7 x86 үшiн арналған (Software Development Kit ) өңдеу құралын желіде еркiн алуға мүмкіндік берген үшiн Linux Mac OS (10.4.8 немесе одан жоғары) басқару жүйелерiнiң астында машиналары ұсынады. Өңдеулер үшiн JDK 5 немесе жаңалау керек болады.
Android үшiн қосымшалардың өңдеуiн Java (Java 1.5 төмен емес) тiлiндегi жүргізуге болады. Eclipse үшiн (ADT ) Android Development Tools плагиндер бар, Eclipse 3.3-3.7-шi болжамдары үшiн арналған. Сонымен бiрге IntelliJ IDEA үшiн Android қосымшалар өңдеу жеңiлдететiн плагинiдер бар. NetBeans IDE өңдеудiң орталсы үшiн плагин жасалған, әйтсе де, . Бұдан басқа өңдеудi Eclipseнiң базасында және SDK тiкелей Googleлардан жұмыс iстеуге мүмкiндiк беруге негiзделген кешендi ортаны болатын Motodev Studio for Android бар болады.
2009 жылда бұдан басқа Android (NDK ) Native Development Kit ADT-ға қосымша ретiнде жариялаған, кiтапханаларының құрал-саймандарының СС++ тiлдегi қосымшалардың өңдеуiн хабар мүмкiндiк беретiн пакетi. NDK кодытың үлкен жылдамдықтаға кемшілігі бар бөлiмшелерiнiң өңдеуi үшiн қолдануға ұсынылады.
Қолданылылатын кiтапханалар:
- bionic (үйреншiктi функциялардың кiтапханасы libc-пен үйлесiмдi емес);
- libc (си тiлдiң үйреншiктi жүйелiк кiтапханасы);
- packetVideo OpenCORE - нiң базасында мультимедиа кiтапханалары мұндай MPEG4, H.264, MP3, AAC, AMR, JPG және PNG қалыптар қолдайды;
- SGL (екi өлшемдi графиканың қозғағышы);
- OpenGL ES 1.0 ES 2.0 (үш өлшемдi графиканың қозғағышы);
- Surface Manager (2D3Dке рұқсаттың қосымшалары үшiн қамтамасыз етедi);
- WebKit (Web үшiн дайын қозғағыш браузер; HTML, JavaScript өндейді.
- FreeType (шрифттарды өңдеудін қозғағышы);
- SQLite (жеңiлдетілген ДҚБЖ, барлық қосымшалар үшiн түсiнiктi);
- SSL (желi бойынша қауiпсiз деректердi беру қамтамасыз ететiн хаттама).
Android қосымшалар Linuxтiң кәдiмгi қосымшасымен салыстырғанда, қосымша ережелерге бағынады:
- Content Providers - қосымшалардың арасындағы мәлiмет алмасу;
- Resource Manager - мұндай PNG, JPEGның файлдары XML қорларға рұқсат;
- Notification Manager - күй жолына рұқсат;
- Activity Manager - белсендi қосымшалармен басқару;
- Android үшiн .apk(Android Package) орнату пакеттері қолданылады.
1.3.1 Android платформасына арналған мобильді қосымшаларды жетілдіру
Дербес мобильді құрылғылар (смартфондар, дербес қалта компьютерлері, планшеттер) қазіргі замандағы әлемнің ажырамас бөлігі болып табылады. Мобильді құрылғылардың әрбір пайдаланушысы тілдесу үшін және бизнес жүргізу үшін аса күшті құралға қол жеткізді. Көптеген компаниялар мобильді құрылғыларды өз тауарлары мен өнімдерін жарнамалау және сату үшін, сондай-ақ өз қызметкерлерімен тұрақты байланысты қолдап отыру үшін пайдаланады. Барлық осындай функциялар - мобильді құрылғылар үшін арнайы жасалатын әр-түрлі программалық қамтамасыз етудің (қосымшалардың) көмегімен жүзеге асырылады.
Android операциялық жүйесі мобильді құрылғылар үшін салыстырмалы түрде жаңа платформа болып табылады. Ол өзінің ашықтығының арқасында, жетілдіруге арналған тегін және ыңғайлы құралдары бар болуының арқасында, жылдам түрде кеңінен таралып отыр. Сондықтан Android-қа арналған қосымшаларды жетілдіруші - ақпараттық технологиялар саласындағы ең қажет етілген мамандықтардың біріне айналып отыр.
Android платформасына арналған мобильді қосымшаларды жетілдіру бағдарламасы бойынша оқу барысында Сіз ең заманауи технологиялардың пайдаланылуымен сапалы қосымшаларды құру үшін қажетті барлық білімге, машықтарға және икемділікке қол жеткізіуге болады..
Нарықта сұранысқа ие болған Java тілінде программалау үшін қажетті білімге, машықтарға және икемділікке қол жеткізе алады, Java тілінде программалау, Android SDK оқып зерттеу, ал бұл Android платформасына арналған сапалы мобильді қосымшаларды құруға мүмкіндік береді.
1.4 Ақша айырбастау бөлімі қосымшаларына шолу
Айта кететін болсақ қазіргі заман талабына сәйкес кез-келген қолдануға қажетті ақпараттарды немесе құралдарды жасауға және оны қарапайым да қызықты етип қолданысқа ұсынуға болады. Солардың бірі болып табылатын, қазіргі уақытта өзіміз күнделікті қолданып жүрген қалта телефондарымызға қажетті мобильдік қосымшаларды орнатып алу болып отыр. Ал бұл жұмыста ақша айырбастау бөлімінің мобильді қосымшалары келтірілген. Олардың тиімді жақтары мен әр қайсысының ерекшеліктерін атап кететін болсақ. Бұндай қосымшалар басқа көршілес елдерде көптеп табылады, мысалға айтатын болсақ, ExchengeX.ru, Applelnsider.ru iOS программасына арналған тегін және өте жақсы айырбастау бөлімі қосымшасы болып табылады. Қарап отырсақ мұндай программалар көптеп табылады. Bits.media, Exwp.com, paybis.com, sbitcoin.ru тағы басқалар. Енді осылардың өзіндік ерекшеліктеріне тоқтала кетейік. Төменде көріп отырғанымыз: http:mobile-apps.byobmennik-by, sbitcoin.ru, ExchengeX.ru сияқты қалта телефондарының қосымшалары. Енді олардың әрқайсысының ерекшеліктеріне келетін болсақ
Сурет - 1.3. Mobile-apps.by мобилді қосымшасы
Келесі 1.4 - суретте sbitcoin.ru мобильді қосымшасының суреті көрсетілген және оның барлық мүмкіндіктерін осы суреттен көріп - білуімізге болады. Осы әрбір суретке қарау арқылы барлық қосымшалардың бір-бірінен айырмашылығын жұмыс жасау ерекшеліктерін анық байқап білуімізге болады.
Сурет - 1.4. sbitcoin.ru мобильді қосымшасы.
Келесі көріп отырғанымыз электронды валюталарды алмастыру бөлімі.
Сурет - 1.5. ExchengeX.ru ақша айырбастау бөлімінің мобильдік қосымшасы.
Енді төменде келтірілген Қазахстандық мобильді қосымшалар, солардың ішінен бірнешеуін атап көрсететін болсам: https:kurs.kz, http:webmoney.kz осындай қосымшаларды қарап зерттей отырып олардың жақсы жақтарына сүйене отырып және оларда кеткен кемшіліктерді ескере отырып өзімнің қосымшамды құрдым десем болады.
Сурет - 1.6. kurs.kz мобильді қосымшасы
1.7 - суретте http:webmoney.kz мобильді қосымшасының интерфейсі көрсетілген. Бұл қосымшада бірден курстың қазір сатылымда қанша екенін бірден көре алмаймыз, тек өзімізге қандай операциялар керек соларға кіріп сол операцияларды орындап отырамыз.
Сурет - 1.7. webmoney.kz мобильді қосымшасы
1.5 Есептің қойылымы
Соңғы жылдарда Интернет пен адамдар арасындағы қарым-қатынастың жаңа әдістері қарқынды дамуда. Ақпараттық технологиялардың дамуы нәтижесінде адам өміріне көптеген жаңалықтар, мол мүмкіншіліктер, атап айтқанда, ақпарат алу мен алмасу, ғылым, білім, қаржы, жарнама, транспорт, бұқаралық-ақпарат, медицина сияқты көптеген салалардағы жаңалықтарды, жетістіктерді және нәтижелерді жылдам пайдалануға мүмкіндік туындады.
Дипломдық жұмыстың мақсаты жаңа технологияны пайдалана қолданушыларға ыңғайлы және түсінікті етіп мобильдік қосымша құру болып табылады.
Қойылған мақсатқа жетіу үшін мынандай тапсырмалар орындалуы қажет:
- пәндік аймақты зерттеу, шолу;
- технологияны зерттеу және оны жүзеге асыру жолдарын қарастыру;
- қосымшаның функционалды құрылымын жасау;
- қосымшадағы шешілетін есептердің барлығы орындалатындай программалық бағдарламаны таңдау;
- жүйе бойынша іздеу модулін жасау;
- жүйенің масштабты болуы және жаңарып отыру мүмкіндігі;
- қолданушылардың пікірін бөлісу бөлімін ұйымдастыру;
- қосымша бойынша іздеу жүйесін ұйымдастыру;
- қолданушыларға қолайлы интерфейс құру;
- мобильді қосымша серверін құруды жүзеге асыру.
Қосымшаны құру этаптары:
- Қосымшаны құрудың мақсатын анықтау;
- Бәсекелестік ортаның талдауы;
- Бәсекелестік жетістіктерді айқындау;
- Дизайн құрылымы;
- Интерфейсті жобалау;
- Программалық модульдерді құру;
- Қосымшаның жоғарыға жылжуы.
Құрылып жатырған қосымша кодының икемділік ерекшелігінің қайнар көзі, тоқтаусыз жұмыс істеудің тұрақтылығы, қауіпсіздік және жүйелік ресурстарына өте төмен талаптары. Қосымшаны кез-келген қалта телефондарына орнатқан жағдайында, қосымша шамамен 100% жұмыс жасауын жалғастыру керек[5].
Пайдаланушылармен қарым-қатынас күшейту үшін және қосымша - пайдаланушыларымен қарым-қатынас орнату үшін өрнекті, көркем түрде көрсету керек.
Қорытындыда қойылған есептердің нәтижелері көрсетіліп, қосымшаны жетілдіре отырып әрі қарай жасап шығу қарастырылды. Мен бұл дипломдық жұмысымда Android қа арналған Android Developer Tools (ADT) атты Eclipse платформасын қолдандым. Қолданушы интерфейсі және дизайн қазіргі заманғы талаптарға сәйкес болуы керек.
2. Мобильдік қосымшасы программасының баяндалу бөлімі
2.1 Компьютерлік және ақпараттық технологиялардың мобильді қосымшасы
Компьютерлік және ақпараттық технологияларды мобильдік қосымшаның жұмыс тәжірибесіне енгізу бір қарағанда қарапайым тізбекті құрайды: қажеттілікті ұғыну - таңдау - орнату - эксплуатациялау. Бірақ бұл тізбек үлкен табысқа жеткен және сұранысқа ие компаниялар үшін ескірген. Қазіргі таңда үлкен қолданыста келесі тізбек қолданылып келеді:
ҚАЖЕТТІЛІКТІ ҰҒЫНУ
АҚПАРАТТАРДЫ ІЗДЕУ ЖӘНЕ БАҒАЛАУ
СОҢҒЫ ШЕШІМДІ ҚАБЫЛДАУ
ЖОСПАР ҚҰРУ
АҚПАРАТТЫҚ ҚЫЗМЕТТЕРДІ ЖАБДЫҚТАУШЫ -
ЛАРМЕН КЕЛІССӨЗДЕР ЖҮРГІЗУ
ІСКЕ ҚОСУ, ОРНАТУ ЖӘНЕ ЭКСПЛУАТАЦИЯ -
ЛАУ
ӨЗГЕРТУЛЕРДІ БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ ТӘЖІРИБЕНІ ТАЛДАУ
2.1-сурет. Мобильді қосымшаны автоматтандыру қадамдары
Бұл дипломдық жұмыста ақша айырбастау бөлімінің мобильдік қосымшасы құрылған. Оның ішінде барлық шетелдік вальюталардың қазіргі құны, оларды айырбастау орындарының мекен жайлары бөлімдері бар. Кез келген қолданушы өзіне қажетті арқылы іздеп таба алады.
3.2 Мобильді қосымшаның бөлімдеріне сипаттама
Қазіргі таңда ақпараттық технология нарығындағы кез-келген компания Интернет желісінде жұмыс істеуге мүмкіндік беретін ақпараттық технологияларды енгізуге және құруға ниет білдіріп отыр. Ережеге сәйкес, мұндай жүйелер заман талабына сай, клиент-сервер схемасын қолдана отырып, Internet желісімен қатынас орнату, Windows ортасында жұмысты қамтамасыз ету және туристік нарықты есепке алу керек[5].
Осы жұмысты жасап, қалта телефонына орналастыру және пайдалануға бағытталған болатын. Желіде пайдаланылатын тілде жазылған жүйенің өзіндік бағдарламалық қабығы болмайды, ал оны қарау және пайдалану құралы, Android 1.0 платформасының базасында жұмыс жасайтын құрал болып табылады.
Төменде мобильді қосымшаның сұлба түріндегі құрылымын көрсететін болсақ.
Слайдер - программа интерфейсінің элементі, яғни жүгірткі.
Ақша айырбастау бөлімінің құрылымдық сұлбасы. Бұл бөлімде валюта айырбастау бөлімінің құрылымдық сұлбасы көрсетілген. 3.2-суретте Валюталық кассирдің күндік жұмысын сипаттап, атқаратын қызметтерін көрсету және қандай бөлімдерден тұратындығы анықтап көрсетілген.
Валюталық кассир
Ағымдағы күндік орнату
Сатып алу
Сату
Ауыстыру
Анықтамалық ақпарат
Сатып алу салығының есебі
Басты меню
Қабылдау, қолма-қол қаражаттың түпнұсқасын бақылау, деректерді беру
Қатаң есеп беруді баспаға шығару
Жасалған операцияның дайындалған тізімі
Баспаға жіберу
Валюталық кассир
Ағымдағы күндік орнату
Сатып алу
Сату
Ауыстыру
Анықтамалық ақпарат
Сатып алу салығының есебі
Басты меню
Қабылдау, қолма-қол қаражаттың түпнұсқасын бақылау, деректерді беру
Қатаң есеп беруді баспаға шығару
Жасалған операцияның дайындалған тізімі
Баспаға жіберу
2.2 - сурет. Қосымшаның жалпы функционалдық құрылымы
Диплом жұмысының ақпараттық жүйесін дайындау кезінде, осы күні кәсіби Android ядросы Linux операциялық жүйесі пайдаланылды. Бұл жүйе осы қосымша парақты жасауға, яғни оны қолданбалы қалта телефондарына орнатуға арналған[6].
Келесі 2.3-суретте қосымшаны құру барысында қолданылатын программалық қамтамалар сиптталып көрсетілген. Бізге керек бағдарламардың барлығы осы жүйе біріктірілген. Желіге орнатпас бұрын, біз компьтердің желімен жұмысқа дайын екенін көрейік. Үндеместік түрде біздің бұл бағдарламаны іске қосатын компьютеріміз дайын болуы керек.
Деректер базасы
Валюталық кассир ЖОА программалық қамтамасы
Жалпы программалық қамтама
Java бағдарламалау тілі
iOS (iPhone) и Android операциялық жүйесі
Android SDK
Google Android
Eclipse IDE платформасы
Java Eclipse IDE платформасы
Деректер базасы
Валюталық кассир ЖОА программалық қамтамасы
Жалпы программалық қамтама
Java бағдарламалау тілі
iOS (iPhone) и Android операциялық жүйесі
Android SDK
Google Android
Eclipse IDE платформасы
Java Eclipse IDE платформасы
2.3- сурет. Программалық қамтамалар сұлбасы.
Мәліметтер базасының әкімшілер тобының құрамында олардың атқаратын функцияларына байланысты әртүрлі топшаларды бөліп көрсетуге болады. Әкімшілік топтың құрамының саны, олардың атқаратын қызметі мәліметтер базасының масшатабына, онда сақталатын ақпараттың спецификасына, мәліметтер базасының типіне, қолданыстағы бағдарламалық жабдықтар ерекшеліктеріне және кейбір басқа факторларға белгілі-бір дәрежеде тәуелді болады[7].
Мәліметтер базасының әкімшілігінің құрамында жүйелік аналитиктер, мәліметтер базасына қатысы бойынша сыртқы ақпараттық қамсыздандыруды жобалаушылар, мәліметтерді өңдеудің технологиялық процесстерінің жобалаушылары, жүйелік және қолданбалы программистер, операторлар, техникалық қамсыздандыру бойынша мамандар болуы керек. Егер әңгіме оқу жүйесінің мәліметтер базасы жөнінде болса, онда бұл жерде маңызды рольді білім бойынша мамандар ойнайды. Мәліметтер базасының әкімшілігі жан-жақты функциялардың үлкен шеңберін орындайды. Әрі қарай олардың кейбіреуін қарастырып өтуге болады. Бұл функциялардың негізгілері келесідей:
пәндік облыс анализі: пәндік облысты жазбаша суреттеу, толықтылықты шектеуді табу, ақпарат статусын анықтау, пайдаланушылар қажеттіліктерін анықтау, пайдаланушылар статусын анықтау, "мәліметтер - пайдаланушы" сәйкестігін анықтау, мәліметтерді өңдеудің уақыттық - көлемдік мінездемесін анықтау;
мәліметтер базасының құрылымын жобалау: мәліметтер базасының файлдарының құрамы мен құрылымын анықтау, олардың арасындағы байланыстарды анықтау, мәліметтерді тәртіптеу әдістері мен ақпаратқа енуі әдістерін таңдау, мәліметтер базасы мен мәліметтерді жазбаша суреттеу тілдерінің құрылымын жазбаша суреттеу;
мәліметтер базасы мен МБ-н өңдеу шараларының құрылымын жазбаша суреттеу кезінде толықтылықты шектеуді беру: пәндік облысқа жататын толықтылықты шектеуді беру, мәліметтер базасының құрылымымен шақырылған толықтылықты шектеуді анықтау, мәліметтерді енгізу мен корректировкалауда МБ-ң толықтылығын қамтамасыз ететін шараларды құру, көп пайдаланушылар режимінде пайдаланушылардың параллельді жұмысында толықтылықты шектеуді қамтамасыз ету;
мәліметтер базасын алғашқы жүктеу мен жүргізу: мәліметтер базасын алғашқы жүктеу мен жүргізу технологиясын жасау, енгізу формаларын жобалау, мәліметтерді дайындау, енгізу және енгізуді бақылау.
Өзіміміз көріп отырғандай келесі 2.4-суретте мәліметтер базасының сұлбасы келтірілген.
2.4- сурет. Мәліметтер базасы құрылымдық сұлбасы
Бұл бөлімге автоматты түрде сайт бетіне кіргенде көреміз немесе негізгі бет гипермәтіндік сөзді басқанда. Осы сайттағы 2.2-cуретке сәйкес келетін сайт бөлімдерінің өзара қатынау сұлбасын қарастырайық. Сұлба сайттың ақпарат бөлімін және сайттың толық бөлімдерін жалпы бейнелейді. Суретте көрсетілген беттерге гипермәтіндік сөздер арқылы қатынайды. Сонымен қоса, кез келген бетте артқа ақпарат бетіне шыға алатын гипермәтіндер кездеседі. Қосымшаларда байланыс және кері байланыс түрлері бар[7]. Негізі ақпарат бетінің жұмысы, кез келген ортаға байланыс, яғни жасалынған жұмыстың бөлімдеріне қатынау. Бөлімнің интерфейстік көрінісін негізгі беттен көре аламыз. Негізгі бет көрінісі 2.5- суретте бейнеленген.
Ақша айырбастау бөлімінің мобильді қосымшасының жүйелік кешені келесі суретте көрсетілген:
Бөлім басында айтылғандай, біз қосымшаның бес негізгі бөлімдерге бөлінгенін білеміз. Енді осы бөлімдерді жеке-жеке сипаттап, жұмыс істеу барысымен танысайық
Бұл дипломдық жұмысты жасау қалта телефонында орналастыру және пайдалануға бағытталған болатын. Желіде пайдаланылатын тілде жазылған жүйенің өзіндік бағдарламалық қабығы болмайды, ал оны қарау және пайдалану құралы, Аndroid пакетіне кіретін және үндеместік түрде барлық дерлік Samsung телефондарына орнатылған болып табылады. Басты мәзір - қосымшаның негізгі және маңызды бөлшегі. Басты мәзір құрамына кіретіндер:главная - басты бет. Келесі суретте валюта айырбастау бөлімімінің программасының интерфейстері көрсетілген.
2.5- сурет. Мобильдік қосымшаның басты беті
"Obmennik" қосымшасының басты - слайдері, басты мәзір, жоғарғы мәзір, мазмұны, төменгі мәзір және санау мәзірінен құралады.
Әр құрылымға жеке тоқталсақ:
Программа интерфейсінің элементі, яғни жүгірткі. Қосымшада слайдер 6 түрлі суреттерді көрсетіп тұрады. Мазмұны - бұл дегеніміз, қосымшаның негізгі, ақпарат, мәліметтер орналасқан бөлігі. "Obmennik" қосымшасының әр бетінде әр түрлі өзіндік ақпараттары бейнеленеді.
Басты бет
есептеу
Бөлімшелер мекен-жайы
Қосымшаларға сілтеме
Валюталар түрлері
Картадан қарау
Басты бет
есептеу
Бөлімшелер мекен-жайы
Қосымшаларға сілтеме
Валюталар түрлері
Картадан қарау
2.6- сурет.Мобильдік қосымшаның басты бетінің құрылымдық сызбасы
Жоғарғы мәзір - қосымшаның жоғарғы жақ бөлігінде орналасқан мәзір. Бұл мәзір айырбасталатын барлық валюта түрлері бойынша жіктейді:
USD - АҚШ доллары жиыны ;
EUR - дүние жүзі бойынша жүретін валюта жинағы;
RUB - ресей ақшасы жинағы;
KGS - АҚШ долларын тегін ауыстыратын калькулятор жинағы;
GBP - Великобритания, Гернси, Южная Джорджия и Южные Сэндвичевы острова, Остров Мэн, Джерси, Зимбабве, Альдерней валюталар жинағы;
CNY - Қытай елінің валютасы;
CHF - Швейцарский франк, т.б.
Жоғарғы мәзір - қосымшаның жоғарғы бөлігінде орналасқан мәзір. Басты мақсаты өзімізге қажетті валюта тандап олардың осы қазіргі уақыттағы бағасын көріп білуімізге болатындығын көрсетеді.
2.7-сурет. Айырбастау пункітінің Қырғыз сомасын айырбастау интерфейсі.
Басты бет
Есептеу бөлімі
Бөлімшелер мекен-жайы
Қосымшаларға сілтеме
USD
EUR
RUB
Картадан қарау
KGS
GBP
CNY ...
Басты бет
Есептеу бөлімі
Бөлімшелер мекен-жайы
Қосымшаларға сілтеме
USD
EUR
RUB
Картадан қарау
KGS
GBP
CNY ...
2.8-сурет. Айырбастау пункітінің негізгі құрылымдық сұлбасы
Баптаулар бетінде қолданушы өзіне қажетті терезелерді өзгерту арқылы қолайлы интерфейс құра алу мүмкіндіктері жүзеге асырылған. Бөлімді таңдауда біз мынандай жетістіктерге қол жеткізе аламыз, ең бірінші бастапқы бетке кіргеннен кейін, көріп тұрғанымыздай валюталарды айырбастау үшін өзімізге қажетті немесе ауыстыруымызға керекті қандай түрлі валюта екенін таңдап аламыз да сол батырманы басамыз. Сол сәтте бізге оның қазіргі сәтте оның ауыстыру құны қанша екенін көрсетіп береді егер бізге сол ақпарат жеткілікті болса біз арі қарай керекті операциямызды жалғастыра аламыз[7].
Бұл операцияны бітіргеннен сон төменгі жағына қарайтын болсақ біздің қосымшамызба тағы да басқа операциялардың орындалатындығын көруімізге және оны да іске асырумызға болады. Ол дегеніміз, бізге қажет болған жағдайда қалада орналасқан ақша алмастыру бөлімшелерінің тұрғылықты жерлерін және анықтама телефондарын көріп біле аламыз деген сөз.
Төменгі мәзір - қосымшаның төменгі бөлігінде орналасқан мәзір. Бұл мәзірде өзімізге қажетті валюта айырбастау орындарының тұрақты мекен-жайын картадан қарап анықтап білуімізге және олардан анықтамалық телефондары арқылы ақпараттар алуымызға болады.
Келесі мәзір - қосымшаны қосу арқылы өзіміз іздеген ақша айырбастау бөлімдерінің орналасқан орыны, телефондары т.б. мәліметтерді көріп білуімізге болады.
2.9 - сурет. Айырбастау бөлімінің кестесі мен бөлімшелер мекен-жайы интерфейсі.
Келесі 2.9 - суретте біздің қосымшамыздағы адрестер мен мекен жайлардың орналасуы және олардың анықтамалық телефондарын көрсеткен бөлімнің құрылымдық сұлбасы көрсетілген. Онда өзіміз көріп отырғандай; бөлімшелер, олардың аталаулары, тұрақ мекендері, анықтама телефондары және осы уақыттағы валюталардың қанша тұратындығы көрсетілген. Сонымен бірге олардың жұмыс істеу уақыты мен қазіргі уақыттаңы немесе сол сәттегі олардың болып жатқан өзгеріс кестелерін көріп білуімізге болатындығы сипатталған.
Басты бет
Айырбастау бөлімшелері
Уақыты
Валюталар
Айырбастау бөлімшесі атауы
Жұмыс жасау уақыты
Орналасқан жері
Телефон нөмірлері
Көтерме бағасы
Дәл қазіргі уақыттағы
Валюталар құны
Басты бет
Айырбастау бөлімшелері
Уақыты
Валюталар
Айырбастау бөлімшесі атауы
Жұмыс жасау уақыты
Орналасқан жері
Телефон нөмірлері
Көтерме бағасы
Дәл қазіргі уақыттағы
Валюталар құны
2.10 - сурет. Айырбастау бөлімінің кестесінің құрылымдық сызбасы
Енді бұл бөлімшенің жұмысы сипатталып болғаннан соң, келесі тағы төменгі мәзірдің тағы бір бөлімін сипаттауға болады. Бұл бөлімнің жұмысын айтатын болсақ, бұл батырмада бірінші өзіміз көріп тұрғанымыздай KASE.KZ сайтының жұмысын көруімізге болады. Ол қалай жұмыс жасайды онда қандай қызмет көрсету түрлері бар деген сияқты көптеген нәтижелерге қол жеткізуімізге болады.
Келесі мәзірде көріп отырғанымыздай, біз ақша айырбастау бөлімдерінің мекен жайын карта арқылы да көріп біле аламыз және төменіндегі батырмаларды басу арқылы бәз келесі екі мобилдік қосымшаны да іске қоса аламыз. Олар kase.kz, kurs.kz мобильдік қосымшалары.
2.11-сурет. Батырмалармен келесі бөлімдерге өту беті
Төменгі kase.kz мәзірі - қосымшаның төменгі бөлігінің сол жағында орналасқан мәзір. Бұл мәзір Қазахстанның биржа қоры болып табылады бұл қалай жіктеледі:
сату бөлімі жинағы;
базарлар бөлімі жинағы;
индикаторлар бөлімі жинағы;
құрал жабдықтар мен эмитенттер бөлімі жинағы;
биржа мүшелерінің бөлімі жинағы;
болып жатқан жаңалықтар мен оқиғалар бөлімі жинағы;
биржа ережелерінің бөлімі жинағы;
биржа туралы мәліметтер бөлімі жинағы.
Сайттың басты ерекшеліктерінің бірі ретінде айта кететін жайт, ол біз өзімізге қажетті тілді таңдай аламыз, ол дегеніміз сайтты қолданушыларға көптеген жеңілдік әкеледі.
Бұл сайттың басты бетінде орналасқан бөлімдер олар: біріншіден іздеу бөлімі, бұл бөлімде кілттік сөзді пайдалану арқылы біз өзіміз іздеген ақпаратты ала - аламыз, келесі ивесторлар бөлімі, оларға қажетті ақпараттың барлығын дерлік сол жерден іздеп табуларына болады, болып жатқан акция түрлері және де жаңалықтар бөлімі орналасқан.
Келесі 2.12-суретте kase.kz және kurs.kz сайттарының құрылымдық сұлбасы келтірілген.
Басты бет
КАРТА
KASE.KZ
KURS.KZ
Қосымшалар орналасқан мекен жайлар
Инвесторлар
Орналасқан қалалар
Жаналықтар
Айырбастау бөлімінің орналасақан жері
Сауда
Уақыты
Рынктар
Валюталар
Индикаторлар
Инструменттер мен эмитенттер
Биржа
Басты бет
КАРТА
KASE.KZ
KURS.KZ
Қосымшалар орналасқан мекен жайлар
Инвесторлар
Орналасқан қалалар
Жаналықтар
Айырбастау бөлімінің орналасақан жері
Сауда
Уақыты
Рынктар
Валюталар
Индикаторлар
Инструменттер мен эмитенттер
Биржа
2.12-сурет. kase.kz, kurs.kz мобильдік айырбастау бөлімдерінің құрылымдық сұлбасы
Төменгі екінші бір kurs.kz мәзірі - қосымшаның төменгі бөлігінің оң жағында орналасқан мәзір. Бұл мәзір Алматы қаласындағы барлық дерлік ақша айырбастау бөлімінің барлық ақпараттар бөлімі болып табылады.Оның жіктелуі:
айырбастау бөлімі жинағы;
базарлар бөлімі жинағы;
уақыт бөлімі жинағы;
валюта құны бөлімі жинағы.
Бұл мәзірде басты беттің оң жақ бөлігінде қозғалмалы мәзірді басатын болсақ, онда келесі бөлімдерге өтуімізге болады.
Төменгі мәзірдегі орналасқан тағы бір бөлім, ол картаны көру мәзірі, ол жерде біз не анықтап біле аламыз. Бұл мәзірді іске қосатын болсақ біз өзімізге қажетті айырбастау бөлімдері қаланың қай жерінде,қайда орналасқан және оған қалай жетуіме болатындығы туралы ақпаратты алып білуімізге болады.
Келесі 2.14-суретте өзіміз осы айырбастау бөлімшелерінің толықтай мекен-жайлары картадан көріп біліп анықтай аламыз. Осы картаның көмегімен біз іздеуге немесе сол нүктеге баруға көптеп уақыт жоғалтпай, тезірек және нақты жетуімізге мүмкіндік бар.
2.14- сурет. Айырбастау бөлімдерінің орналасу картасы көрсетілген интерфейсі.
Келесі мәзірде көріп отырғанымыздай Қазахстанның қор биржасы сайтының бастапқы парақшасы көрсетілген. Ол жерде біздің көріп білуге болатын мүмкіндіктеріміз қандай. Біз бұл парақшаға кіргеннен кейн қазақша бөлімін таңдадық. Бұл жерде өзіміз жоғарыда айтып кеткендей біздің қосымшамыз арқылы осы бөлімшенің жаңалықтар бөлімдері жайлы ақпаратты көре аламыз және ары қарай жүретін болсақ акциялар, корпооративтік облигациялар, шетел валюталарыбанкалық депозиттер нарығы жайлы ақпараттар мен қатар мобильді терминалдар тренингіне өте аламыз.
2.15 - сурет. kase.kz мобильдік қосымшасы парақшасы
Енді біз тағы бір батырмамыз курс.кз мәзіріне кіретін болсақ, онда барлық сайттағыдай бастапқы парақша ашылады оны біз келесі 3.16 - суреттен байқап көріп отырмыз. Бұл парақшада сайттың логотиві, қазахстанның орналасқан ақалалары және сол жақ бұрышында жылжымалы батырма берілген.
2.16 - сурет. kurs.kz мобильдік қосымшасы парақшасы
Келесі 2.17 - суретте осы курс.кз айырбастау бөлімдерінің ақша айырбастау бөлімшелерінің тізімі, олардың жұмыс жасау уақытысы және осы дәл қазіргі уақыттағы валюталар құнын көреміз. Егер осылардың астыңғы жағына қарай өтетін болсақ біз осы сайтқа авторизация жасап тіркелуімізге де болады. Ол үшін әрбір қолданушы өз логин мен парольін терсе және мені сақта белгісін белгілеп кетсе болады. Содан соң өзіңнің электронды почтаңа әр уақытта қазіргі валюталар курсы жайлы ақпараттар түсіп отыратын болады.
2.17 - сурет. kurs.kz мобильдік қосымшасының авторизация парақшасы
2.18 - суретте Алматы қаласы бойынша ақша айырбастау бөлімшелерінің қай жерде орналасқанын көрсететін парақша, осы парақшаға кіру арқылы біз келесі көріністі көре аламыз.
2.18 - сурет. kurs.kz мобильдік қосымшасындағы обменниктерді көрсету парақшасы
Енді келесі 2.19 - суретке тоқталатын болсақ, ол ақша айырбастау бөлімшелерін іздеу парақшасы. Бұл жерде көріп отырғанымыздай обменниктің атын, қай ауданда орналасқан, қандай көшеде, сату және сатып алу бағалары қанша осылардың барлығын көруімізге болады.
2.19 - сурет. kurs.kz мобильдік қосымшасы парақшасы
Келесі 2.20- суретте Алматы қаласы бойынша оранласқан обменниктер, олардың бірнешеуі көрсетіліп тұр және оларда қазіргі уақытта валюта құны қанша екендігі графика түрінде көрсетіліп тұр.
2.20 - сурет. kurs.kz мобильдік қосымшасындағы обменный пунктардың көрсетілу парақшасы
3. Мобильді қосымшаның қамтамасын құру
3.1 Android платформасы туралы
Android жүйесі архитектурасының ерекшелiгi. Android қосымша жасаудың алдында, жүйенiң архитектурасымен және оның негiзгi ерекшелiктерiмен танысу қажет.
Android жүйесi - операциялық жүйеден, аралық қабаттың бағдарламалық қамтамасыз етуінен (middleware), сонымен бiрге негiзгi қолданбалы қосымшалардан құралған мобильді құрылғыларға арналған программалық стек.
Android архитектурасын төрт деңгейге бөлу қабылданған:
ядро деңгейi;
орындалу ортасының кiтапханасы деңгейі;
қосымшалар каркасының деңгейі;
қосымшалар деңгейi.
Суретте операциялық жүйенiң негiзгi құрамдас бөлiктерi және олардың өзара әрекеттесуі көрсетілген.
Android ядросы Linux операциялық жүйенiң 2.6 - шы нұсқасына негізделген, бірақ Android жүйесі таза күйіндегі Linuх - жүйе емес, ол бірқатар ерекшеліктер мен өз жады бөлу механизмдері, процестер арасындағы қатынас және т.б. Android жүйесіне тән ядроның қосымша кеңейтілмелеріне ие.
Ядро жабдық пен программалық стектің қалған бөлiгі аралысындағы абстракция қабаты болып табылады. Бұл деңгейде процестердi басқару, жадты үлестiру және файл жүйесiн басқару тәрізді қызметтер орналасады. Ядро деңгейiнiң негiзгi құрамдас бөлiктерi:
процессораралық өзара әрекеттесу драйвері (IPC Driver);
қоректенуді басқару драйвері (Android Power Management);
мобильді құрылғыны құрамына кiретін жабдықты басқару драйверлерi.
Ядро деңгейiнен жоғары, аралық қабат бағдарламалық қамтамасыз етуі ретінде қосымшалар үшiн ең маңызды негiзгi функционалды қамтамасыз етуi үшiн кітапханалар жиынтығы (Libraries) орналасқан. Яғни осы деңгей жоғары жатқан деңгейлерге жүзеге асырылған алгоритмдерді беру, файлдық форматтарды қолдау, ақпаратты кодтау және кері кодтауды жүзеге асыру (мысалы, мультимедиа кодектері), сурет салу және т.б. үшiн жауап бередi. Кiтапхана CC++ тілінде жазылған және нақты аппараттық қамтамасыз етуге арналып компиляция жасаған, сондықтан алдын ала орнатылған күйде жеткізіледі[8].
Кейбiрiн қарастырып өтейік:
Surface Manager - Android жүйесiндегі терезелердiң композитті менеджерi Linux - тың Compiz менеджерiне ұқсас, бiрақ ықшамдалған. Бұл жүйеге терезелердiң мөлдiрлiгi және бiр қалыпты өту әсерлерін жасауға мүмкіндік бередi;
Media Framework - PacketVideo OpenCORE негізінде жүзеге асырылған кiтапхана. Олардың көмегімен жүйе аудио және видео контентті жазу және ойнатуды, сонымен қатар статикалық бейнелердi көрсетуді жүзеге асыра алады; Көптеген кең таралған форматтарды қолдайды: MPEG4, H.264,
MP3, AAC, AMR, JPG және PNG;
SQLite - Android жүйесiнде деректер қорымен жұмыс жасауға арналған жеңiл және өнімді реляциялық ДҚБЖ;
FreeType - бит карталарымен жұмыс жасауға, сонымен бiрге шрифттардың растеризациясы және олармен операцияларды жүзеге асыруға арналған кiтапхана. Шрифттарды және мәтiнді бейнелеу үшiн арналған жоғары сапалы қозғағыш;
LibWebCore - Google Chrome және Apple Safari браузерлері пайдаланылатын белгiлi WebKit браузер қозғағышының кiтапханалары;
SSL - аттас криптографиялық хаттаманы қолдау үшiн арналған кiтапхана. Libc - C тiлінің стандартты кiтапханасы, атап айтқанда оның Linux негізіндегі құрылғыларда жұмыс жасауға бағыттылған BSD нұсқасы. Bionic атауына ие. Бұл деңгейде Android Runtime орындалу ортасы орналасқан. Оны маңызды құраушылары: ядро кітапханалар жиынтығы және Dalvik виртуалды машинасы.
Әр Android қосымшасы өз Dalvik виртуалды машинасында iске қосылады. Осының арқасында барлық жұмыс үстіндегі процестер операциялық жүйеден және бiр - бiрiнен оқшауланған. Жалпы Android Runtime архитектурасы
программаға виртуалдық машина ортасы шеңберiнде ғана жұмыс жасауға мүмкіндік береді. Осылай операциялық жүйе ядросын оның басқа бөліктерінен келуі мүмкiн зияннан қорғаныс жүзеге асырылады. Сондықтан қате код ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Соңғы кездері бүкіл әлемдік ғаламторы желісінің адам өміріндегі рөлі артып келеді. Ғаламтордың көп пайдаланылуы соңғы кездері дамып кеткен тасымалы құрылғылар мен сымсыз желік технологиялар есебінен болып отыр. Ғаламтор желісіне үзіліссіз қосулы болу мобильді қолданушыларға өздеріне қажетті ақпараттарды тез арада алуға мүмкіндік береді. Мобильді құрылғылардың операциялық жүйелерінің деңгейі мәліметтерді алу үщін көп жағдайда телекоммуникациялық қызметтер провайдерлерінен тәуелсіз шешімдерді пайдалануға мүмкіндік береді. Осыған байланысты жылдары қысқа хабарламалар жәберу қызметі мен мультимедиялық хабарламалар қызметі арқылы хабарлама алмасу азайды. Тасымалы құрылғылардың энергия тұтынушылығының жоғару болуына жіне жұмыс істеу ұзақтығының шектеулілігіне байланысты классикалық клиент-серверлік технология көп шығынды талап етеді. Классикалық клиент-серверлік технологияда белгілі бір мәлімет алу үшін клиент серверге ұсыныс жасауы керек. Бірақ соңғы жылдары ақпараттық технологиялар әлемінде push - технология ұғымы пайда болды. Push - технологияда клиент серверге ешқандай сұраныс жасамайды, барлық әрекеттер сервер тарапынан жүзеге асырылады. Бұл технологияны жүзеге асырудың ең кең тараған мысалы болып табылады. Push - технологияның көмегімен мобильді құрылғыларды қолданушыларға тек қарапайым мәтін ғана емес, графикалық және мультимедиалық мәліметтерді де жіберуге болады[1].
Дипломдық жұмыстың өзектілігі соңғы жылдары дамып келе жатқан рush - технологиямен және қолданушыларға мәлімет жеткізу үшін мобильді құрылғылардың көптеп пайдаланылуымен байланысты. Қазіргі кезде құрылғыларды адамдардың көпшілігі пайдаланады. Осыған байланысты қолданушыға қажетті мәліметтерді тез жеткізудің тиімді әрі тез жеткізу жолдарының бірі олардың мобильді құрылғыларына хабарлама жіберу болып табылады. Себебі мобильді құрылғыдан келген хабарламаны қолданушының оқымауы мүмкін емес. Диплодық жұмыста осы қазіргі заман талабына сай етіп ақша айырбастау бөлімінің мобильдік қосымшасын құру болып табылады.
Әлемдік рекрутинг агенттіктерінің 2012 жылғы есептеріне сәйкес, еңбек нарығында мобильді операциялық жүйелерге арналған программалаушыларға деген сұраныстың тұрақты түрде ұлғаю үрдісі бақылануда. Жалпы өткен жыл бойынша, мобильді платформалардағы жетілдірушілерге деген сұраныс 36%-ға өскен[2]. Бұл ретте, олардың арасында iOS және Android кеңінен қолданылады. Мобильді қосымшаларды қолданысқа енгізу жобаларын жүзеге асыруда түрлі мобильді құрылғылардың: смартфондар, mp3 плеерлер, планшеттер, дауысты құралдардың дидактикалық мүмкіндіктері зерттеліп, олармен жұмыс істеу оңтайландырыла бастады.
Осындай мобильді қосымшалардың сұранысқа ие болуы қазіргі заман талабының кепілдігі болып табылады.
1 Мәселенің қазіргі замандағы жағдайына шолу
1.1 Android-тың даму жолдары
2005 жыл шiлде - Googleның серiктестiгi Android Inc сатып алды.
2007 жыл 5 қыркүйек - мақсаты жылжымалы құрылымдар үшiн ашық стандарттардың өңдеуi болып табылған (OHA ) Open Handset Allianceнiң серiктестiктерiнiң тобының жасауы туралы ресми жариялаған. OHA осы кездегi Broadcom, Marvell, Qualcomm, SiRF, Texas Instruments, LG, Motorola, Samsung Electronicsтiң микросхемаларының өңдеушiсi, Qualcomm, SiRF, Texas Instruments, LG, Motorola, Samsung Electronics, сонымен бiрге итоларды дүниелiк алып HTC, Sprint Nextel, KDDI, China Mobileнiң жылжымалы құрылымдарының T-Mobileнiң ең iрi операторлар өндiрушiлерiнiң арасында 34 серiктестiк Sprint Nextel, KDDI, China Mobile, China Mobile бiрлестiредi - индустрия және одақтың бас идеялы рухтандырушыларының бiрi, Googleның серiктестiгi. OHA ұсынысымен бiр уақытта Android Linux ядро негiзделген ашық жылжымалы платформасы құлағдарды.
12 қараша - Android Early Look SDKтiң өңдеушiлерi үшiн пакеттiң бiрiншi болжамының сорып алуы үшiн елестетiп ұсыныс жасаған.
2008 жыл 18 тамыз - OHA SDK 0.9 betaдың жаңа болжамының шығарылымы туралы жариялады
23 қыркүйек - T-Mobileнiң жылжымалы операторы және HTCтың тайваньдық өндiрушiсiмен бiрлесiп талқылау Google серiктестiк Android 1.0-шi (HTC Dream ) смартфон T-Mobile G1дiң платформасының базасында бiрiншi құрылымдарды құлағдар еттi.
SDK 1.0, Release 1-шi бiрiншi бағалы өңдеушi пакетi босатқан.
2009 жыл
30 сәуiр - (Cupcake ) Android 1.5-шi ресми жаңарту шықты.
15 қыркүйек - (Donut ) Android 1.6-шы болжам шықты.
26 қазандар - (Eclair ) Android 2.0-шi болжам босатқан.
3 желтоқсан - Android 2.0.1 босатқан.
2010 жыл
12 қаңтар - выпущена Android 2.1. В некоторых источниках эта версия называется Flan, однако это часть релиза Eclair.
Мамыр - выпущена Android 2.2 (FroYo)
Желтоксан - выпущена Android 2.3 (Gingerbread)
2011 жыл
22 ақпан - выпущена Android 3.0 (Honeycomb)
15 тамыз - Google достигла соглашения с советом директоров Motorola Mobility о покупке телекоммуникационной корпорации за 12,5 млрд долларов.
9 қыркүйек - первые слухи об Android 5.0 Jelly Bean[53].
19 қараша - выпущена Android 4.0 Ice Cream Sandwich.
SDK шығу нұсқалары
2007 жыл
12 қараша - SDK m3-rc20a
16 қараша - SDK m3-rc22a
14 желтоқсан - SDK m3-rc37a
2008 жыл
12 ақпан - SDK m5-rc14
3 наурыз - SDK m5-rc15
18 тамыз - SDK 0.9 Beta
23 қыркүйек - SDK 1.0 r1
Қараша - SDK 1.0 r2
2009 жыл
Ақпан - SDK 1.1 r1
Сәуір - SDK 1.5 r1
Мамыр - SDK 1.5 r2
Шілде - SDK 1.5 r3
Қыркүйек - SDK 1.6 r1
Желтоксан - SDK 1.6 r2
Қазан - SDK 2.0 r1
Желтоқсан - SDK 2.0.1 r1
2011 жыл
Қазан - SDK 4.0.1 r15
Желтоқсан - SDK 4.0.2 r16
Желтоқсан - SDK 4.0.3 r17
2012 жыл
Наурыз - SDK 4.1.4
2013 жыл - SDK 4.2.4-4.3.4-
2014 жыл SDK 4.4
2015 жыл SDK 5.0.- 5.1
1.2 Android жайлы жалпы мағұлмат
Google Android- коммуникаторлар, планшеттi компьютерлер, цифрларға ойнатқыштар, қол сағат, нетбуктар және смартфондарға арналған, Linux-тiң ықшамдалған ядросында негiзделген ықшам желілік - операциялық жүйе. Android Inc серiктестiгiмен бастапқысында өндіріле бастаған операциялы жүйе, артымен оны Google компаниясы сатып алынып, ары карай дамытылды. Программалық камтаманы дамытуды және жетілдіруді Google (OHA ) Open Handset Alliance одағын құрып соған жүктеді. Платформа негізі Android Google бағдарлаушы кiтапханалары арқылы Java-қосымша құруға мүмкiндiк бередi. Android Native Development Kit Си және басқада программалық тілдерде жазылған косымшаны құрады. 2008 жылдың қыркүйегiндегi алғашқы болжамның шығу моментінен бері жүйеде бiрнеше жаңартулары орын ады. Бұл жүйеде шықан қателерді түзеу мен функционалды қосымшаларын жақсарту мақсатын көздеп жасалынады. Жүйенiң әрбiр болжамы десерттiң тақырыбына меншiктi кодтық ат алады. Кодтық аттарды алфавит ретiнде тағайындайды. Осы моментке жүйенiң 10 болжамдары шығып үлгеді және тағы бiр өңдеуде.
Android OS басқаруда жұмыс iстей бастаған алғашқы құрылғы HTC команиясымен жасалған T-Mobile G1 1.1 - суретте көрсетілген және 2008 жылдың 23 қыркүйегіде презентатцияланған.
1.1 - cурет - HTC Dream (T-Mobile G1) - Android негізіндегі алғашқы смартфон
Androidтiң энтузиастт шеңберлері, бұдан басқа, құрылымдардың қатарына Мысалы :Nokia N810-шi планшетi, HTC Touch смартфоныдарына икемделді . Сонымен бiрге аndroid X86 архитектурасына икемделген үлгілері бар.
Жеке ескерту Koolu серiктестiгiнiң білдіруге болады Android Neo FreeRunnerға икемдегені ғана емес, бұл OpenSourceларды сатуда өз кәсiпкерлiгiн салды - Google алдын ала белгiленген жылжымалы платформасы бар смартфонов та шұғылданған Kooluдың әрекетi сенiмдi. Androidтiң портының бiрiншi ресми және белгiлi бета- релизi Neo FreeRunnerға 2008 жылдың желтоқсанының екiншi жартысында өттi.
Италиядық BlueSky серiктестiгі 2011 жылдың маусымында Android ОЖ-нiң басқарумен I'mWatch зияткерлiк қол сағаттарын шығарды.
Кейбір энтузиасттары бiрлестiгi Android-тың толық ашық жаңартулар варианттарын шығарумен айналысады - (сондай бірлестіктер CyanogenMod, MIUIлер, Virtuous Quattro, VillainROM).
Модификациаланған Android версилары (басқаша жаңартулар немесе кастомдық жаңартулар) жасалу себебітері:
а) аndroid-тан Google-дың сервистерiн алып тастаулар (мәлiметтердiң синхронизациясы сияқты) - Android кұрылғыларында қолданушылардың оқшау бөлiгiнiң қамтамасыз ету үшін, жеке мәлiметердің Google серверлеріне берiлу мүмкiндiктері азайту үшін (IMEI , телефон нөмiрі, GPS - координаталар және тағы басқалар;
б) аndroid OS-дiң жаңа болжамдарын жедел және жиi беруiн (өзге өндiрушiлермен салыстырғанда) . Өндiрушiлер кейде өзінің өнімін қолдауын тоқтататында немесе онының жаңарту тиiмсiз деп калғанда жаңа функцияларды көргiсi келген қолданушыларға энтузиасттардың жұмыстарына тап келген жағдайлар сирек емес жағдай;
в) аndroid қосымшалар - жаңа күйге келтiрулер және функциялардың жаңартулар. FLAC Lossless Audioнiң қолдау, MicroSD картаға қосымшаларды сақтау мүмкiндiкгі (2.2-шi болжамға дейiн Androidi үшiн) сияқты тағы басқалар.
Androidтiң қайта жаңарту жасау үшін root-рұқсат қажет - жүйемен және үндемеу бойынша қойылған қосымшалардың үстiнен үлкен бақылауды берген (бұл рутинг деп аталады, rooting ағылшынша) . Root-тар үшiн тиеушiнiң босатуын рұқсат (одақтасуды ыдыратылған bootloader екi жүктеуге мүмкiндiк бередi және құрылымдағы БЖ көп) керек. Ескi телефондардың қолданушыларына түрлендiрiлген жаңартулар қосымшаны пайдалануға мүмкiндiк бередi, өнімдер үшiн түсiнiктi тек қана жаңалау, жұмыстың тұрақтылық, жылдамдықтарын жоғарылатады және көбiнесе өндiрушiлердiң кателітерінен құтқарады.
Android барлық өндiрушiлер - құрылымдар rootтарды бастапқы аппаратты блокадалайды - (және қайта тiгудi мүмкiндiк) рұқсат, бұл талпынысымен қоюынан бойынша және бұзылудан аппарат дәлелдей қорғал қалылуға зиян келтiретiн қолданушысын қауiпсiздендiру. Бұл қорғаудың аралап шығуы, өндiрушiлер үшiн жаппай күрделi шамасында хакерлiк қабылдаулардағы қолданулары артынан алайда, кездесуге кеткiзедi және (Sony Ericsson - Unlocking the boot loader, HTCтiң сервисi - Unlocking Your Bootloaderдiң сервисi) телефондардың ресми босатуын мүмкiндiк жасата алды Болуы мүмкiн босатуды процесстегi телефонның сынуымен сабақтас тәуекел тиеушiнiң босатуын жағдайда телефонға кепiлдiктiң мерзiмiнен бұрын жоғалту көрсетушi шарттармен мақұлдайтын қолданушыда басқа жерге салады. Кейбiр өндiрушiлер одан әрi кеттi және iлгерi қолданушы басқа тiгудi орнатуғана емес, өз өз алдына жасалсын тiгулердi алмастыру бойынша толық нұсқау жеткiзiлiп берiледi, программалық платформаның архитектурасы, бiртума тiгудi код және тағы басқалар бойынша программалық қамтамасыз ету, құжаттама да алу үшiн барлық жасады.) және (Sony Ericsson CyanogenModқа демеушi болады) талғаулы тiгулердi өңдеудi қолдауларды жүзеге асырады. Мысалы, бұдан басқа, (Sony Ericssonнiң әрекетi ) HTC үшiн қайта жаңарту процесс үшiн тексерiлген емес хакерлiк құрал-сайманды қолдануға қажеттiлiктi жояды, 1.2 - суретте көрсетілген.
1.2 - cурет - Android 1.5 в эмуляторында жұмыс үстелі
Екi тараптардың мүдделерiнiң дауында келесi (телефон өндiрушiлерi мен Google қолданушыларының араларындағы ) келесi себеп бақылап отырады:
а) өндiрушiлер рутингасіз жарнамалық қосымшаларды алып тастауға мүмкiн болмайтын косымшаларды телефондарына орнатқысы келедi;
б) google қолданушы туралы мәлiмет көп барынша жинағысы келедi: электрондық почтаның мекенжайларсымақтарының дербес мәлiметтерi немесе сайттардың баруын тарихтығана емес, (GPS - координата немесе, GPSтың өшiрiлген күйiндесi - кәрез белгiлердiң сигналдары бойынша қабылдағыш, аппараттың тұрған орыны) қолданушының орын ауыстыруы туралы мәлiметтi соттық тергеуге келтiргенi нақты уақытта;
в) өндiрушiлер өнiмнiң басқару жүйесi жаңартуға жедел ұмтылмайды кейде мүлдемм тоқтатады және жарты жылдың жанында нақ сол қолдаулар телефондардың жаңа үлгiлерiне сатып алуға мәжбүр болды.
2009 жылының 24 қыркүйегiнде Google CyanogenMod өңдеушiлерiне жабулы бастапқы коды навигацияның (Маркет , GPS-навигатция, жергілікті карт және тағы басқалар) жиiрек жүйенiң талғаулы тiгуден алып тастау және бар қосымша талап ететiн хаты бар сұрады. Androidтен нәтижеде - CyanogenMod болжамдар жабулы қосымшалар, және қолданушы CyanogenMod қоюын процессте алып тасталып картаның балама нұсқасы және тағы басқалар жабулы бағдарламалардың балама нұсқалары Google немесе программалар пакетiн ары карай орнтуға мүмкiндiгi болатын болады. Дау рұқсат еттiлді және Google-қосымшалардан еркiн болама, жоқ па қолданушылардын өздері шешетін болды.
1.3 Android платформасына арналған мобильді қосымшалар
Android үшiн қосымшалар Dalvikтiң виртуалды машинасы үшiн стандарты емес байт-код бағдарламалармен болып табылады .
Google Windows XP, Windows Vista Windows 7 x86 үшiн арналған (Software Development Kit ) өңдеу құралын желіде еркiн алуға мүмкіндік берген үшiн Linux Mac OS (10.4.8 немесе одан жоғары) басқару жүйелерiнiң астында машиналары ұсынады. Өңдеулер үшiн JDK 5 немесе жаңалау керек болады.
Android үшiн қосымшалардың өңдеуiн Java (Java 1.5 төмен емес) тiлiндегi жүргізуге болады. Eclipse үшiн (ADT ) Android Development Tools плагиндер бар, Eclipse 3.3-3.7-шi болжамдары үшiн арналған. Сонымен бiрге IntelliJ IDEA үшiн Android қосымшалар өңдеу жеңiлдететiн плагинiдер бар. NetBeans IDE өңдеудiң орталсы үшiн плагин жасалған, әйтсе де, . Бұдан басқа өңдеудi Eclipseнiң базасында және SDK тiкелей Googleлардан жұмыс iстеуге мүмкiндiк беруге негiзделген кешендi ортаны болатын Motodev Studio for Android бар болады.
2009 жылда бұдан басқа Android (NDK ) Native Development Kit ADT-ға қосымша ретiнде жариялаған, кiтапханаларының құрал-саймандарының СС++ тiлдегi қосымшалардың өңдеуiн хабар мүмкiндiк беретiн пакетi. NDK кодытың үлкен жылдамдықтаға кемшілігі бар бөлiмшелерiнiң өңдеуi үшiн қолдануға ұсынылады.
Қолданылылатын кiтапханалар:
- bionic (үйреншiктi функциялардың кiтапханасы libc-пен үйлесiмдi емес);
- libc (си тiлдiң үйреншiктi жүйелiк кiтапханасы);
- packetVideo OpenCORE - нiң базасында мультимедиа кiтапханалары мұндай MPEG4, H.264, MP3, AAC, AMR, JPG және PNG қалыптар қолдайды;
- SGL (екi өлшемдi графиканың қозғағышы);
- OpenGL ES 1.0 ES 2.0 (үш өлшемдi графиканың қозғағышы);
- Surface Manager (2D3Dке рұқсаттың қосымшалары үшiн қамтамасыз етедi);
- WebKit (Web үшiн дайын қозғағыш браузер; HTML, JavaScript өндейді.
- FreeType (шрифттарды өңдеудін қозғағышы);
- SQLite (жеңiлдетілген ДҚБЖ, барлық қосымшалар үшiн түсiнiктi);
- SSL (желi бойынша қауiпсiз деректердi беру қамтамасыз ететiн хаттама).
Android қосымшалар Linuxтiң кәдiмгi қосымшасымен салыстырғанда, қосымша ережелерге бағынады:
- Content Providers - қосымшалардың арасындағы мәлiмет алмасу;
- Resource Manager - мұндай PNG, JPEGның файлдары XML қорларға рұқсат;
- Notification Manager - күй жолына рұқсат;
- Activity Manager - белсендi қосымшалармен басқару;
- Android үшiн .apk(Android Package) орнату пакеттері қолданылады.
1.3.1 Android платформасына арналған мобильді қосымшаларды жетілдіру
Дербес мобильді құрылғылар (смартфондар, дербес қалта компьютерлері, планшеттер) қазіргі замандағы әлемнің ажырамас бөлігі болып табылады. Мобильді құрылғылардың әрбір пайдаланушысы тілдесу үшін және бизнес жүргізу үшін аса күшті құралға қол жеткізді. Көптеген компаниялар мобильді құрылғыларды өз тауарлары мен өнімдерін жарнамалау және сату үшін, сондай-ақ өз қызметкерлерімен тұрақты байланысты қолдап отыру үшін пайдаланады. Барлық осындай функциялар - мобильді құрылғылар үшін арнайы жасалатын әр-түрлі программалық қамтамасыз етудің (қосымшалардың) көмегімен жүзеге асырылады.
Android операциялық жүйесі мобильді құрылғылар үшін салыстырмалы түрде жаңа платформа болып табылады. Ол өзінің ашықтығының арқасында, жетілдіруге арналған тегін және ыңғайлы құралдары бар болуының арқасында, жылдам түрде кеңінен таралып отыр. Сондықтан Android-қа арналған қосымшаларды жетілдіруші - ақпараттық технологиялар саласындағы ең қажет етілген мамандықтардың біріне айналып отыр.
Android платформасына арналған мобильді қосымшаларды жетілдіру бағдарламасы бойынша оқу барысында Сіз ең заманауи технологиялардың пайдаланылуымен сапалы қосымшаларды құру үшін қажетті барлық білімге, машықтарға және икемділікке қол жеткізіуге болады..
Нарықта сұранысқа ие болған Java тілінде программалау үшін қажетті білімге, машықтарға және икемділікке қол жеткізе алады, Java тілінде программалау, Android SDK оқып зерттеу, ал бұл Android платформасына арналған сапалы мобильді қосымшаларды құруға мүмкіндік береді.
1.4 Ақша айырбастау бөлімі қосымшаларына шолу
Айта кететін болсақ қазіргі заман талабына сәйкес кез-келген қолдануға қажетті ақпараттарды немесе құралдарды жасауға және оны қарапайым да қызықты етип қолданысқа ұсынуға болады. Солардың бірі болып табылатын, қазіргі уақытта өзіміз күнделікті қолданып жүрген қалта телефондарымызға қажетті мобильдік қосымшаларды орнатып алу болып отыр. Ал бұл жұмыста ақша айырбастау бөлімінің мобильді қосымшалары келтірілген. Олардың тиімді жақтары мен әр қайсысының ерекшеліктерін атап кететін болсақ. Бұндай қосымшалар басқа көршілес елдерде көптеп табылады, мысалға айтатын болсақ, ExchengeX.ru, Applelnsider.ru iOS программасына арналған тегін және өте жақсы айырбастау бөлімі қосымшасы болып табылады. Қарап отырсақ мұндай программалар көптеп табылады. Bits.media, Exwp.com, paybis.com, sbitcoin.ru тағы басқалар. Енді осылардың өзіндік ерекшеліктеріне тоқтала кетейік. Төменде көріп отырғанымыз: http:mobile-apps.byobmennik-by, sbitcoin.ru, ExchengeX.ru сияқты қалта телефондарының қосымшалары. Енді олардың әрқайсысының ерекшеліктеріне келетін болсақ
Сурет - 1.3. Mobile-apps.by мобилді қосымшасы
Келесі 1.4 - суретте sbitcoin.ru мобильді қосымшасының суреті көрсетілген және оның барлық мүмкіндіктерін осы суреттен көріп - білуімізге болады. Осы әрбір суретке қарау арқылы барлық қосымшалардың бір-бірінен айырмашылығын жұмыс жасау ерекшеліктерін анық байқап білуімізге болады.
Сурет - 1.4. sbitcoin.ru мобильді қосымшасы.
Келесі көріп отырғанымыз электронды валюталарды алмастыру бөлімі.
Сурет - 1.5. ExchengeX.ru ақша айырбастау бөлімінің мобильдік қосымшасы.
Енді төменде келтірілген Қазахстандық мобильді қосымшалар, солардың ішінен бірнешеуін атап көрсететін болсам: https:kurs.kz, http:webmoney.kz осындай қосымшаларды қарап зерттей отырып олардың жақсы жақтарына сүйене отырып және оларда кеткен кемшіліктерді ескере отырып өзімнің қосымшамды құрдым десем болады.
Сурет - 1.6. kurs.kz мобильді қосымшасы
1.7 - суретте http:webmoney.kz мобильді қосымшасының интерфейсі көрсетілген. Бұл қосымшада бірден курстың қазір сатылымда қанша екенін бірден көре алмаймыз, тек өзімізге қандай операциялар керек соларға кіріп сол операцияларды орындап отырамыз.
Сурет - 1.7. webmoney.kz мобильді қосымшасы
1.5 Есептің қойылымы
Соңғы жылдарда Интернет пен адамдар арасындағы қарым-қатынастың жаңа әдістері қарқынды дамуда. Ақпараттық технологиялардың дамуы нәтижесінде адам өміріне көптеген жаңалықтар, мол мүмкіншіліктер, атап айтқанда, ақпарат алу мен алмасу, ғылым, білім, қаржы, жарнама, транспорт, бұқаралық-ақпарат, медицина сияқты көптеген салалардағы жаңалықтарды, жетістіктерді және нәтижелерді жылдам пайдалануға мүмкіндік туындады.
Дипломдық жұмыстың мақсаты жаңа технологияны пайдалана қолданушыларға ыңғайлы және түсінікті етіп мобильдік қосымша құру болып табылады.
Қойылған мақсатқа жетіу үшін мынандай тапсырмалар орындалуы қажет:
- пәндік аймақты зерттеу, шолу;
- технологияны зерттеу және оны жүзеге асыру жолдарын қарастыру;
- қосымшаның функционалды құрылымын жасау;
- қосымшадағы шешілетін есептердің барлығы орындалатындай программалық бағдарламаны таңдау;
- жүйе бойынша іздеу модулін жасау;
- жүйенің масштабты болуы және жаңарып отыру мүмкіндігі;
- қолданушылардың пікірін бөлісу бөлімін ұйымдастыру;
- қосымша бойынша іздеу жүйесін ұйымдастыру;
- қолданушыларға қолайлы интерфейс құру;
- мобильді қосымша серверін құруды жүзеге асыру.
Қосымшаны құру этаптары:
- Қосымшаны құрудың мақсатын анықтау;
- Бәсекелестік ортаның талдауы;
- Бәсекелестік жетістіктерді айқындау;
- Дизайн құрылымы;
- Интерфейсті жобалау;
- Программалық модульдерді құру;
- Қосымшаның жоғарыға жылжуы.
Құрылып жатырған қосымша кодының икемділік ерекшелігінің қайнар көзі, тоқтаусыз жұмыс істеудің тұрақтылығы, қауіпсіздік және жүйелік ресурстарына өте төмен талаптары. Қосымшаны кез-келген қалта телефондарына орнатқан жағдайында, қосымша шамамен 100% жұмыс жасауын жалғастыру керек[5].
Пайдаланушылармен қарым-қатынас күшейту үшін және қосымша - пайдаланушыларымен қарым-қатынас орнату үшін өрнекті, көркем түрде көрсету керек.
Қорытындыда қойылған есептердің нәтижелері көрсетіліп, қосымшаны жетілдіре отырып әрі қарай жасап шығу қарастырылды. Мен бұл дипломдық жұмысымда Android қа арналған Android Developer Tools (ADT) атты Eclipse платформасын қолдандым. Қолданушы интерфейсі және дизайн қазіргі заманғы талаптарға сәйкес болуы керек.
2. Мобильдік қосымшасы программасының баяндалу бөлімі
2.1 Компьютерлік және ақпараттық технологиялардың мобильді қосымшасы
Компьютерлік және ақпараттық технологияларды мобильдік қосымшаның жұмыс тәжірибесіне енгізу бір қарағанда қарапайым тізбекті құрайды: қажеттілікті ұғыну - таңдау - орнату - эксплуатациялау. Бірақ бұл тізбек үлкен табысқа жеткен және сұранысқа ие компаниялар үшін ескірген. Қазіргі таңда үлкен қолданыста келесі тізбек қолданылып келеді:
ҚАЖЕТТІЛІКТІ ҰҒЫНУ
АҚПАРАТТАРДЫ ІЗДЕУ ЖӘНЕ БАҒАЛАУ
СОҢҒЫ ШЕШІМДІ ҚАБЫЛДАУ
ЖОСПАР ҚҰРУ
АҚПАРАТТЫҚ ҚЫЗМЕТТЕРДІ ЖАБДЫҚТАУШЫ -
ЛАРМЕН КЕЛІССӨЗДЕР ЖҮРГІЗУ
ІСКЕ ҚОСУ, ОРНАТУ ЖӘНЕ ЭКСПЛУАТАЦИЯ -
ЛАУ
ӨЗГЕРТУЛЕРДІ БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ ТӘЖІРИБЕНІ ТАЛДАУ
2.1-сурет. Мобильді қосымшаны автоматтандыру қадамдары
Бұл дипломдық жұмыста ақша айырбастау бөлімінің мобильдік қосымшасы құрылған. Оның ішінде барлық шетелдік вальюталардың қазіргі құны, оларды айырбастау орындарының мекен жайлары бөлімдері бар. Кез келген қолданушы өзіне қажетті арқылы іздеп таба алады.
3.2 Мобильді қосымшаның бөлімдеріне сипаттама
Қазіргі таңда ақпараттық технология нарығындағы кез-келген компания Интернет желісінде жұмыс істеуге мүмкіндік беретін ақпараттық технологияларды енгізуге және құруға ниет білдіріп отыр. Ережеге сәйкес, мұндай жүйелер заман талабына сай, клиент-сервер схемасын қолдана отырып, Internet желісімен қатынас орнату, Windows ортасында жұмысты қамтамасыз ету және туристік нарықты есепке алу керек[5].
Осы жұмысты жасап, қалта телефонына орналастыру және пайдалануға бағытталған болатын. Желіде пайдаланылатын тілде жазылған жүйенің өзіндік бағдарламалық қабығы болмайды, ал оны қарау және пайдалану құралы, Android 1.0 платформасының базасында жұмыс жасайтын құрал болып табылады.
Төменде мобильді қосымшаның сұлба түріндегі құрылымын көрсететін болсақ.
Слайдер - программа интерфейсінің элементі, яғни жүгірткі.
Ақша айырбастау бөлімінің құрылымдық сұлбасы. Бұл бөлімде валюта айырбастау бөлімінің құрылымдық сұлбасы көрсетілген. 3.2-суретте Валюталық кассирдің күндік жұмысын сипаттап, атқаратын қызметтерін көрсету және қандай бөлімдерден тұратындығы анықтап көрсетілген.
Валюталық кассир
Ағымдағы күндік орнату
Сатып алу
Сату
Ауыстыру
Анықтамалық ақпарат
Сатып алу салығының есебі
Басты меню
Қабылдау, қолма-қол қаражаттың түпнұсқасын бақылау, деректерді беру
Қатаң есеп беруді баспаға шығару
Жасалған операцияның дайындалған тізімі
Баспаға жіберу
Валюталық кассир
Ағымдағы күндік орнату
Сатып алу
Сату
Ауыстыру
Анықтамалық ақпарат
Сатып алу салығының есебі
Басты меню
Қабылдау, қолма-қол қаражаттың түпнұсқасын бақылау, деректерді беру
Қатаң есеп беруді баспаға шығару
Жасалған операцияның дайындалған тізімі
Баспаға жіберу
2.2 - сурет. Қосымшаның жалпы функционалдық құрылымы
Диплом жұмысының ақпараттық жүйесін дайындау кезінде, осы күні кәсіби Android ядросы Linux операциялық жүйесі пайдаланылды. Бұл жүйе осы қосымша парақты жасауға, яғни оны қолданбалы қалта телефондарына орнатуға арналған[6].
Келесі 2.3-суретте қосымшаны құру барысында қолданылатын программалық қамтамалар сиптталып көрсетілген. Бізге керек бағдарламардың барлығы осы жүйе біріктірілген. Желіге орнатпас бұрын, біз компьтердің желімен жұмысқа дайын екенін көрейік. Үндеместік түрде біздің бұл бағдарламаны іске қосатын компьютеріміз дайын болуы керек.
Деректер базасы
Валюталық кассир ЖОА программалық қамтамасы
Жалпы программалық қамтама
Java бағдарламалау тілі
iOS (iPhone) и Android операциялық жүйесі
Android SDK
Google Android
Eclipse IDE платформасы
Java Eclipse IDE платформасы
Деректер базасы
Валюталық кассир ЖОА программалық қамтамасы
Жалпы программалық қамтама
Java бағдарламалау тілі
iOS (iPhone) и Android операциялық жүйесі
Android SDK
Google Android
Eclipse IDE платформасы
Java Eclipse IDE платформасы
2.3- сурет. Программалық қамтамалар сұлбасы.
Мәліметтер базасының әкімшілер тобының құрамында олардың атқаратын функцияларына байланысты әртүрлі топшаларды бөліп көрсетуге болады. Әкімшілік топтың құрамының саны, олардың атқаратын қызметі мәліметтер базасының масшатабына, онда сақталатын ақпараттың спецификасына, мәліметтер базасының типіне, қолданыстағы бағдарламалық жабдықтар ерекшеліктеріне және кейбір басқа факторларға белгілі-бір дәрежеде тәуелді болады[7].
Мәліметтер базасының әкімшілігінің құрамында жүйелік аналитиктер, мәліметтер базасына қатысы бойынша сыртқы ақпараттық қамсыздандыруды жобалаушылар, мәліметтерді өңдеудің технологиялық процесстерінің жобалаушылары, жүйелік және қолданбалы программистер, операторлар, техникалық қамсыздандыру бойынша мамандар болуы керек. Егер әңгіме оқу жүйесінің мәліметтер базасы жөнінде болса, онда бұл жерде маңызды рольді білім бойынша мамандар ойнайды. Мәліметтер базасының әкімшілігі жан-жақты функциялардың үлкен шеңберін орындайды. Әрі қарай олардың кейбіреуін қарастырып өтуге болады. Бұл функциялардың негізгілері келесідей:
пәндік облыс анализі: пәндік облысты жазбаша суреттеу, толықтылықты шектеуді табу, ақпарат статусын анықтау, пайдаланушылар қажеттіліктерін анықтау, пайдаланушылар статусын анықтау, "мәліметтер - пайдаланушы" сәйкестігін анықтау, мәліметтерді өңдеудің уақыттық - көлемдік мінездемесін анықтау;
мәліметтер базасының құрылымын жобалау: мәліметтер базасының файлдарының құрамы мен құрылымын анықтау, олардың арасындағы байланыстарды анықтау, мәліметтерді тәртіптеу әдістері мен ақпаратқа енуі әдістерін таңдау, мәліметтер базасы мен мәліметтерді жазбаша суреттеу тілдерінің құрылымын жазбаша суреттеу;
мәліметтер базасы мен МБ-н өңдеу шараларының құрылымын жазбаша суреттеу кезінде толықтылықты шектеуді беру: пәндік облысқа жататын толықтылықты шектеуді беру, мәліметтер базасының құрылымымен шақырылған толықтылықты шектеуді анықтау, мәліметтерді енгізу мен корректировкалауда МБ-ң толықтылығын қамтамасыз ететін шараларды құру, көп пайдаланушылар режимінде пайдаланушылардың параллельді жұмысында толықтылықты шектеуді қамтамасыз ету;
мәліметтер базасын алғашқы жүктеу мен жүргізу: мәліметтер базасын алғашқы жүктеу мен жүргізу технологиясын жасау, енгізу формаларын жобалау, мәліметтерді дайындау, енгізу және енгізуді бақылау.
Өзіміміз көріп отырғандай келесі 2.4-суретте мәліметтер базасының сұлбасы келтірілген.
2.4- сурет. Мәліметтер базасы құрылымдық сұлбасы
Бұл бөлімге автоматты түрде сайт бетіне кіргенде көреміз немесе негізгі бет гипермәтіндік сөзді басқанда. Осы сайттағы 2.2-cуретке сәйкес келетін сайт бөлімдерінің өзара қатынау сұлбасын қарастырайық. Сұлба сайттың ақпарат бөлімін және сайттың толық бөлімдерін жалпы бейнелейді. Суретте көрсетілген беттерге гипермәтіндік сөздер арқылы қатынайды. Сонымен қоса, кез келген бетте артқа ақпарат бетіне шыға алатын гипермәтіндер кездеседі. Қосымшаларда байланыс және кері байланыс түрлері бар[7]. Негізі ақпарат бетінің жұмысы, кез келген ортаға байланыс, яғни жасалынған жұмыстың бөлімдеріне қатынау. Бөлімнің интерфейстік көрінісін негізгі беттен көре аламыз. Негізгі бет көрінісі 2.5- суретте бейнеленген.
Ақша айырбастау бөлімінің мобильді қосымшасының жүйелік кешені келесі суретте көрсетілген:
Бөлім басында айтылғандай, біз қосымшаның бес негізгі бөлімдерге бөлінгенін білеміз. Енді осы бөлімдерді жеке-жеке сипаттап, жұмыс істеу барысымен танысайық
Бұл дипломдық жұмысты жасау қалта телефонында орналастыру және пайдалануға бағытталған болатын. Желіде пайдаланылатын тілде жазылған жүйенің өзіндік бағдарламалық қабығы болмайды, ал оны қарау және пайдалану құралы, Аndroid пакетіне кіретін және үндеместік түрде барлық дерлік Samsung телефондарына орнатылған болып табылады. Басты мәзір - қосымшаның негізгі және маңызды бөлшегі. Басты мәзір құрамына кіретіндер:главная - басты бет. Келесі суретте валюта айырбастау бөлімімінің программасының интерфейстері көрсетілген.
2.5- сурет. Мобильдік қосымшаның басты беті
"Obmennik" қосымшасының басты - слайдері, басты мәзір, жоғарғы мәзір, мазмұны, төменгі мәзір және санау мәзірінен құралады.
Әр құрылымға жеке тоқталсақ:
Программа интерфейсінің элементі, яғни жүгірткі. Қосымшада слайдер 6 түрлі суреттерді көрсетіп тұрады. Мазмұны - бұл дегеніміз, қосымшаның негізгі, ақпарат, мәліметтер орналасқан бөлігі. "Obmennik" қосымшасының әр бетінде әр түрлі өзіндік ақпараттары бейнеленеді.
Басты бет
есептеу
Бөлімшелер мекен-жайы
Қосымшаларға сілтеме
Валюталар түрлері
Картадан қарау
Басты бет
есептеу
Бөлімшелер мекен-жайы
Қосымшаларға сілтеме
Валюталар түрлері
Картадан қарау
2.6- сурет.Мобильдік қосымшаның басты бетінің құрылымдық сызбасы
Жоғарғы мәзір - қосымшаның жоғарғы жақ бөлігінде орналасқан мәзір. Бұл мәзір айырбасталатын барлық валюта түрлері бойынша жіктейді:
USD - АҚШ доллары жиыны ;
EUR - дүние жүзі бойынша жүретін валюта жинағы;
RUB - ресей ақшасы жинағы;
KGS - АҚШ долларын тегін ауыстыратын калькулятор жинағы;
GBP - Великобритания, Гернси, Южная Джорджия и Южные Сэндвичевы острова, Остров Мэн, Джерси, Зимбабве, Альдерней валюталар жинағы;
CNY - Қытай елінің валютасы;
CHF - Швейцарский франк, т.б.
Жоғарғы мәзір - қосымшаның жоғарғы бөлігінде орналасқан мәзір. Басты мақсаты өзімізге қажетті валюта тандап олардың осы қазіргі уақыттағы бағасын көріп білуімізге болатындығын көрсетеді.
2.7-сурет. Айырбастау пункітінің Қырғыз сомасын айырбастау интерфейсі.
Басты бет
Есептеу бөлімі
Бөлімшелер мекен-жайы
Қосымшаларға сілтеме
USD
EUR
RUB
Картадан қарау
KGS
GBP
CNY ...
Басты бет
Есептеу бөлімі
Бөлімшелер мекен-жайы
Қосымшаларға сілтеме
USD
EUR
RUB
Картадан қарау
KGS
GBP
CNY ...
2.8-сурет. Айырбастау пункітінің негізгі құрылымдық сұлбасы
Баптаулар бетінде қолданушы өзіне қажетті терезелерді өзгерту арқылы қолайлы интерфейс құра алу мүмкіндіктері жүзеге асырылған. Бөлімді таңдауда біз мынандай жетістіктерге қол жеткізе аламыз, ең бірінші бастапқы бетке кіргеннен кейін, көріп тұрғанымыздай валюталарды айырбастау үшін өзімізге қажетті немесе ауыстыруымызға керекті қандай түрлі валюта екенін таңдап аламыз да сол батырманы басамыз. Сол сәтте бізге оның қазіргі сәтте оның ауыстыру құны қанша екенін көрсетіп береді егер бізге сол ақпарат жеткілікті болса біз арі қарай керекті операциямызды жалғастыра аламыз[7].
Бұл операцияны бітіргеннен сон төменгі жағына қарайтын болсақ біздің қосымшамызба тағы да басқа операциялардың орындалатындығын көруімізге және оны да іске асырумызға болады. Ол дегеніміз, бізге қажет болған жағдайда қалада орналасқан ақша алмастыру бөлімшелерінің тұрғылықты жерлерін және анықтама телефондарын көріп біле аламыз деген сөз.
Төменгі мәзір - қосымшаның төменгі бөлігінде орналасқан мәзір. Бұл мәзірде өзімізге қажетті валюта айырбастау орындарының тұрақты мекен-жайын картадан қарап анықтап білуімізге және олардан анықтамалық телефондары арқылы ақпараттар алуымызға болады.
Келесі мәзір - қосымшаны қосу арқылы өзіміз іздеген ақша айырбастау бөлімдерінің орналасқан орыны, телефондары т.б. мәліметтерді көріп білуімізге болады.
2.9 - сурет. Айырбастау бөлімінің кестесі мен бөлімшелер мекен-жайы интерфейсі.
Келесі 2.9 - суретте біздің қосымшамыздағы адрестер мен мекен жайлардың орналасуы және олардың анықтамалық телефондарын көрсеткен бөлімнің құрылымдық сұлбасы көрсетілген. Онда өзіміз көріп отырғандай; бөлімшелер, олардың аталаулары, тұрақ мекендері, анықтама телефондары және осы уақыттағы валюталардың қанша тұратындығы көрсетілген. Сонымен бірге олардың жұмыс істеу уақыты мен қазіргі уақыттаңы немесе сол сәттегі олардың болып жатқан өзгеріс кестелерін көріп білуімізге болатындығы сипатталған.
Басты бет
Айырбастау бөлімшелері
Уақыты
Валюталар
Айырбастау бөлімшесі атауы
Жұмыс жасау уақыты
Орналасқан жері
Телефон нөмірлері
Көтерме бағасы
Дәл қазіргі уақыттағы
Валюталар құны
Басты бет
Айырбастау бөлімшелері
Уақыты
Валюталар
Айырбастау бөлімшесі атауы
Жұмыс жасау уақыты
Орналасқан жері
Телефон нөмірлері
Көтерме бағасы
Дәл қазіргі уақыттағы
Валюталар құны
2.10 - сурет. Айырбастау бөлімінің кестесінің құрылымдық сызбасы
Енді бұл бөлімшенің жұмысы сипатталып болғаннан соң, келесі тағы төменгі мәзірдің тағы бір бөлімін сипаттауға болады. Бұл бөлімнің жұмысын айтатын болсақ, бұл батырмада бірінші өзіміз көріп тұрғанымыздай KASE.KZ сайтының жұмысын көруімізге болады. Ол қалай жұмыс жасайды онда қандай қызмет көрсету түрлері бар деген сияқты көптеген нәтижелерге қол жеткізуімізге болады.
Келесі мәзірде көріп отырғанымыздай, біз ақша айырбастау бөлімдерінің мекен жайын карта арқылы да көріп біле аламыз және төменіндегі батырмаларды басу арқылы бәз келесі екі мобилдік қосымшаны да іске қоса аламыз. Олар kase.kz, kurs.kz мобильдік қосымшалары.
2.11-сурет. Батырмалармен келесі бөлімдерге өту беті
Төменгі kase.kz мәзірі - қосымшаның төменгі бөлігінің сол жағында орналасқан мәзір. Бұл мәзір Қазахстанның биржа қоры болып табылады бұл қалай жіктеледі:
сату бөлімі жинағы;
базарлар бөлімі жинағы;
индикаторлар бөлімі жинағы;
құрал жабдықтар мен эмитенттер бөлімі жинағы;
биржа мүшелерінің бөлімі жинағы;
болып жатқан жаңалықтар мен оқиғалар бөлімі жинағы;
биржа ережелерінің бөлімі жинағы;
биржа туралы мәліметтер бөлімі жинағы.
Сайттың басты ерекшеліктерінің бірі ретінде айта кететін жайт, ол біз өзімізге қажетті тілді таңдай аламыз, ол дегеніміз сайтты қолданушыларға көптеген жеңілдік әкеледі.
Бұл сайттың басты бетінде орналасқан бөлімдер олар: біріншіден іздеу бөлімі, бұл бөлімде кілттік сөзді пайдалану арқылы біз өзіміз іздеген ақпаратты ала - аламыз, келесі ивесторлар бөлімі, оларға қажетті ақпараттың барлығын дерлік сол жерден іздеп табуларына болады, болып жатқан акция түрлері және де жаңалықтар бөлімі орналасқан.
Келесі 2.12-суретте kase.kz және kurs.kz сайттарының құрылымдық сұлбасы келтірілген.
Басты бет
КАРТА
KASE.KZ
KURS.KZ
Қосымшалар орналасқан мекен жайлар
Инвесторлар
Орналасқан қалалар
Жаналықтар
Айырбастау бөлімінің орналасақан жері
Сауда
Уақыты
Рынктар
Валюталар
Индикаторлар
Инструменттер мен эмитенттер
Биржа
Басты бет
КАРТА
KASE.KZ
KURS.KZ
Қосымшалар орналасқан мекен жайлар
Инвесторлар
Орналасқан қалалар
Жаналықтар
Айырбастау бөлімінің орналасақан жері
Сауда
Уақыты
Рынктар
Валюталар
Индикаторлар
Инструменттер мен эмитенттер
Биржа
2.12-сурет. kase.kz, kurs.kz мобильдік айырбастау бөлімдерінің құрылымдық сұлбасы
Төменгі екінші бір kurs.kz мәзірі - қосымшаның төменгі бөлігінің оң жағында орналасқан мәзір. Бұл мәзір Алматы қаласындағы барлық дерлік ақша айырбастау бөлімінің барлық ақпараттар бөлімі болып табылады.Оның жіктелуі:
айырбастау бөлімі жинағы;
базарлар бөлімі жинағы;
уақыт бөлімі жинағы;
валюта құны бөлімі жинағы.
Бұл мәзірде басты беттің оң жақ бөлігінде қозғалмалы мәзірді басатын болсақ, онда келесі бөлімдерге өтуімізге болады.
Төменгі мәзірдегі орналасқан тағы бір бөлім, ол картаны көру мәзірі, ол жерде біз не анықтап біле аламыз. Бұл мәзірді іске қосатын болсақ біз өзімізге қажетті айырбастау бөлімдері қаланың қай жерінде,қайда орналасқан және оған қалай жетуіме болатындығы туралы ақпаратты алып білуімізге болады.
Келесі 2.14-суретте өзіміз осы айырбастау бөлімшелерінің толықтай мекен-жайлары картадан көріп біліп анықтай аламыз. Осы картаның көмегімен біз іздеуге немесе сол нүктеге баруға көптеп уақыт жоғалтпай, тезірек және нақты жетуімізге мүмкіндік бар.
2.14- сурет. Айырбастау бөлімдерінің орналасу картасы көрсетілген интерфейсі.
Келесі мәзірде көріп отырғанымыздай Қазахстанның қор биржасы сайтының бастапқы парақшасы көрсетілген. Ол жерде біздің көріп білуге болатын мүмкіндіктеріміз қандай. Біз бұл парақшаға кіргеннен кейн қазақша бөлімін таңдадық. Бұл жерде өзіміз жоғарыда айтып кеткендей біздің қосымшамыз арқылы осы бөлімшенің жаңалықтар бөлімдері жайлы ақпаратты көре аламыз және ары қарай жүретін болсақ акциялар, корпооративтік облигациялар, шетел валюталарыбанкалық депозиттер нарығы жайлы ақпараттар мен қатар мобильді терминалдар тренингіне өте аламыз.
2.15 - сурет. kase.kz мобильдік қосымшасы парақшасы
Енді біз тағы бір батырмамыз курс.кз мәзіріне кіретін болсақ, онда барлық сайттағыдай бастапқы парақша ашылады оны біз келесі 3.16 - суреттен байқап көріп отырмыз. Бұл парақшада сайттың логотиві, қазахстанның орналасқан ақалалары және сол жақ бұрышында жылжымалы батырма берілген.
2.16 - сурет. kurs.kz мобильдік қосымшасы парақшасы
Келесі 2.17 - суретте осы курс.кз айырбастау бөлімдерінің ақша айырбастау бөлімшелерінің тізімі, олардың жұмыс жасау уақытысы және осы дәл қазіргі уақыттағы валюталар құнын көреміз. Егер осылардың астыңғы жағына қарай өтетін болсақ біз осы сайтқа авторизация жасап тіркелуімізге де болады. Ол үшін әрбір қолданушы өз логин мен парольін терсе және мені сақта белгісін белгілеп кетсе болады. Содан соң өзіңнің электронды почтаңа әр уақытта қазіргі валюталар курсы жайлы ақпараттар түсіп отыратын болады.
2.17 - сурет. kurs.kz мобильдік қосымшасының авторизация парақшасы
2.18 - суретте Алматы қаласы бойынша ақша айырбастау бөлімшелерінің қай жерде орналасқанын көрсететін парақша, осы парақшаға кіру арқылы біз келесі көріністі көре аламыз.
2.18 - сурет. kurs.kz мобильдік қосымшасындағы обменниктерді көрсету парақшасы
Енді келесі 2.19 - суретке тоқталатын болсақ, ол ақша айырбастау бөлімшелерін іздеу парақшасы. Бұл жерде көріп отырғанымыздай обменниктің атын, қай ауданда орналасқан, қандай көшеде, сату және сатып алу бағалары қанша осылардың барлығын көруімізге болады.
2.19 - сурет. kurs.kz мобильдік қосымшасы парақшасы
Келесі 2.20- суретте Алматы қаласы бойынша оранласқан обменниктер, олардың бірнешеуі көрсетіліп тұр және оларда қазіргі уақытта валюта құны қанша екендігі графика түрінде көрсетіліп тұр.
2.20 - сурет. kurs.kz мобильдік қосымшасындағы обменный пунктардың көрсетілу парақшасы
3. Мобильді қосымшаның қамтамасын құру
3.1 Android платформасы туралы
Android жүйесі архитектурасының ерекшелiгi. Android қосымша жасаудың алдында, жүйенiң архитектурасымен және оның негiзгi ерекшелiктерiмен танысу қажет.
Android жүйесi - операциялық жүйеден, аралық қабаттың бағдарламалық қамтамасыз етуінен (middleware), сонымен бiрге негiзгi қолданбалы қосымшалардан құралған мобильді құрылғыларға арналған программалық стек.
Android архитектурасын төрт деңгейге бөлу қабылданған:
ядро деңгейi;
орындалу ортасының кiтапханасы деңгейі;
қосымшалар каркасының деңгейі;
қосымшалар деңгейi.
Суретте операциялық жүйенiң негiзгi құрамдас бөлiктерi және олардың өзара әрекеттесуі көрсетілген.
Android ядросы Linux операциялық жүйенiң 2.6 - шы нұсқасына негізделген, бірақ Android жүйесі таза күйіндегі Linuх - жүйе емес, ол бірқатар ерекшеліктер мен өз жады бөлу механизмдері, процестер арасындағы қатынас және т.б. Android жүйесіне тән ядроның қосымша кеңейтілмелеріне ие.
Ядро жабдық пен программалық стектің қалған бөлiгі аралысындағы абстракция қабаты болып табылады. Бұл деңгейде процестердi басқару, жадты үлестiру және файл жүйесiн басқару тәрізді қызметтер орналасады. Ядро деңгейiнiң негiзгi құрамдас бөлiктерi:
процессораралық өзара әрекеттесу драйвері (IPC Driver);
қоректенуді басқару драйвері (Android Power Management);
мобильді құрылғыны құрамына кiретін жабдықты басқару драйверлерi.
Ядро деңгейiнен жоғары, аралық қабат бағдарламалық қамтамасыз етуі ретінде қосымшалар үшiн ең маңызды негiзгi функционалды қамтамасыз етуi үшiн кітапханалар жиынтығы (Libraries) орналасқан. Яғни осы деңгей жоғары жатқан деңгейлерге жүзеге асырылған алгоритмдерді беру, файлдық форматтарды қолдау, ақпаратты кодтау және кері кодтауды жүзеге асыру (мысалы, мультимедиа кодектері), сурет салу және т.б. үшiн жауап бередi. Кiтапхана CC++ тілінде жазылған және нақты аппараттық қамтамасыз етуге арналып компиляция жасаған, сондықтан алдын ала орнатылған күйде жеткізіледі[8].
Кейбiрiн қарастырып өтейік:
Surface Manager - Android жүйесiндегі терезелердiң композитті менеджерi Linux - тың Compiz менеджерiне ұқсас, бiрақ ықшамдалған. Бұл жүйеге терезелердiң мөлдiрлiгi және бiр қалыпты өту әсерлерін жасауға мүмкіндік бередi;
Media Framework - PacketVideo OpenCORE негізінде жүзеге асырылған кiтапхана. Олардың көмегімен жүйе аудио және видео контентті жазу және ойнатуды, сонымен қатар статикалық бейнелердi көрсетуді жүзеге асыра алады; Көптеген кең таралған форматтарды қолдайды: MPEG4, H.264,
MP3, AAC, AMR, JPG және PNG;
SQLite - Android жүйесiнде деректер қорымен жұмыс жасауға арналған жеңiл және өнімді реляциялық ДҚБЖ;
FreeType - бит карталарымен жұмыс жасауға, сонымен бiрге шрифттардың растеризациясы және олармен операцияларды жүзеге асыруға арналған кiтапхана. Шрифттарды және мәтiнді бейнелеу үшiн арналған жоғары сапалы қозғағыш;
LibWebCore - Google Chrome және Apple Safari браузерлері пайдаланылатын белгiлi WebKit браузер қозғағышының кiтапханалары;
SSL - аттас криптографиялық хаттаманы қолдау үшiн арналған кiтапхана. Libc - C тiлінің стандартты кiтапханасы, атап айтқанда оның Linux негізіндегі құрылғыларда жұмыс жасауға бағыттылған BSD нұсқасы. Bionic атауына ие. Бұл деңгейде Android Runtime орындалу ортасы орналасқан. Оны маңызды құраушылары: ядро кітапханалар жиынтығы және Dalvik виртуалды машинасы.
Әр Android қосымшасы өз Dalvik виртуалды машинасында iске қосылады. Осының арқасында барлық жұмыс үстіндегі процестер операциялық жүйеден және бiр - бiрiнен оқшауланған. Жалпы Android Runtime архитектурасы
программаға виртуалдық машина ортасы шеңберiнде ғана жұмыс жасауға мүмкіндік береді. Осылай операциялық жүйе ядросын оның басқа бөліктерінен келуі мүмкiн зияннан қорғаныс жүзеге асырылады. Сондықтан қате код ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz