Булану бөлмелері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 19 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1 ӘДЕБИ ШОЛУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4-23
1.1 Жылулық әсерінің адам ағзасына әсері ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ...5-10
1.2 Жарықтық ластану ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11-14
1.3 Акустикалық және басқа ластану түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15-18
2 ТӘЖІРИБЕЛІК БӨЛІМ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 19-23
2.1 Жарықтандыруды анықтау есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ...19-2 0
2.2 Температураны анықтау есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...21
2.3 Ауа ылғалдылығын анықтау есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... 22
2.4 Ауа қозғалысының жылдамдығын анықтау есебі ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ..23
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

КІРІСПЕ

Тіршілік қауіпсіздігі бұрынғы заманнан бері келе жатқан адамзат баласының негізгі мәселелері болып табылады . Адамдар әрқашанда өздерінің қауіпсіздігін сақтауға тырысқан. Бірақ өндірістің алдыға қарай дамуына байланысты бұл мәселе арнайы маманды талап етті. Адамды қоршаған тірлік ортасындағы қауіптіліктер әлемі мен олардың шиеленісуі үзіліссіз үдеуде, ал олардан қорғану әдістері мен құралдары айтарлықтай кешеуілдетіп жасалады және жетілдіріледі.
Мысал ретінде өнеркәсіптегі жылы қалдық сулардың төгілуі, жылы ауа ағындары, газ, түтінмен байланысты пайда болатын, қоршаған орта температурасының жоғарылауынан болатын жылулық ластануды келтіруге болады. Екіншіден, жылулық ластану антропогендік әсермен ауаның көмір қышқыл газымен, метан, фтор, хлорлы көміртекпен ластануының нәтижесінде пайда болатын қоршаған ортаның химиялық құрамының өзгеруінен болуы мүмкін. Олар Күн сәулесін өткізеді, бірақ жер бетінде жылуды ұстап қалады, сондықтан атмосфераның температурасын жоғарылатады.
Су қоймаларының жылулық ластануы балдырлар бірлестігінің қалыптасуы мен құрылымына өзгерістер алып келеді. Өнеркәсіптің дамуы қоршаған ортаның акустикалық ластануына алып келеді, ол шуылдың табиғи деңгейінен жоғары болуы және дыбыс сипатыньщ қалыпты жағдайынан ауытқуы (дыбыстың күші, ырғақтылығы). Эволюция барысында тірі ағзалар бейімделмеген табиғи дыбыс көздерінен шықпайтын кез келген дыбыс антропогендік шуыл ластануы деп қарастырылады. Шуыл әр түрлі жиілік және қуаттағы дыбыстардың ретсіз байлынысы секілді кез келген тірі ағзаға, әсіресе адамдарға теріс әсер береді, шаршатады, ақыл-ойдың белсенділігін, еңбек өнімділігін төмендетеді, соматикалық және психикалық ауруларға алып келеді.
Қоршаған ортаның ластануын радиациялық және радиоактивтік деп бөлуге болады. Радиациялық иондаушы сәуле шығарудың нәтижесінде болады, ал радиоактивтік -- қоршаған ортада радиоактивтік заттардың қалыпты деңгейінен жоғарылауынаң пайда болады. Радиациялық және радиоактивтік ластану -- эволюция барысында барлық тірі ағзалар бейімделген Жер шарының табиғи радиациялық фонын жоғарылатады. Радиоактивтік және радиациялық ластанулар қатаң қадағаланады. Олардың нормативтен асуы қоршаған ортаға және адам ағзасына күрделі өзгерістер алып келуі мүмкін. Радиациядан болатын мутагендік әсер (генетикалық өзгерістер) ластанудың бұл түрінен болатын ең қауіпті салдар. Мутация тұқым қуалап, ұрпақтан-ұрпаққа беріліп биосферадағы тұрақты өзгерістерге алып келуі мүмкін.
Ғылыми-техникалық прогресе кезеңінде ластанудың жаңа түрлері пайда болуда, айта кетсек -- электромагниттік. Радио, теледидар, электр тасымалдаушылардың қызметі, өнеркәсіптік құралдардың белгілі бір түрі жұмысының нәтижесінде пайда болатын ластанудың бұл түрі жасушалық мембрананы өзгертеді және молекулярлық деңгейде әсер етіп, жалпы тірі ағзалардың тіршілігін өзгертеді.
Тақырыптың өзектілігі: Ғылыми-техникалық прогрес кезеңінде ластанудың жаңа түрлері пайда болуда, айта кетсек -- электромагниттік. Радио, теледидар, электр тасымалдаушылардың қызметі, өнеркәсіптік құралдардың белгілі бір түрі жұмысының нәтижесінде пайда болатын ластанудың бұл түрі жасушалық мембрананы өзгертеді және молекулярлық деңгейде әсер етіп, жалпы тірі ағзалардың тіршілігін өзгертеді.
Адамзат қызметінің нәтижесінде болатын қоршаған ортаны ластайтын 7000 химиялық қосылыстың ішінен жалпы токсикологиялық, аллергендік, эмбриогонадотроптық, мутагендік және канцерогендік заттарды бөліп көрсетуге болады. Олардың ішінен ең қауіпті жетеуін атап көрсетеді: ауадағы азот тотығы, ауадағы бензол, судағы пестицидтер, судағы нитраттар, топырақ пен тамақ өнімдеріндегі диоксиндер, тамақ өнімдеріндегі полихлорлы дифенилдар, топырақтағы тұз қышқылы.
Зиянды заттар мен олардың қосылыстарының саны күнненкүнге өсуде. Өндірістің қоршаған ортаға тастайтын қалдықтары ауа, су, топырақ, тағам өнімдерін ластайды. Мұнайды тасымалдаудағы апаттан болатын жұқа мұнай қабаты су бетін жауып, планктондардың қырылуына алып келеді, биогеоценозды ластайды, атмосфера мен гидросфера арасындағы газ алмасу үдерісін бұзады.
Курстық жұмыстың мақсаты:
- Адамды жылулық, жарықтық, акустикалық және басқа да ластану түрлерінен инженерлік қорғау аспаптарымен танысу
Курстық жұмыстың міндеті:
-Жылулық, жарықтық, акустикалық және басқа да ластану түрлерін зерттеу
-Жылулық, жарықтық, акустикалық және басқа да ластанудың адам ағзасына әсерін сипаттау
-Жылулық, жарықтық, акустикалық және басқа да ластанудың болдырмау жолдарын қарастыру

ӘДЕБИ ШОЛУ

1.1 Жылулық әсерінің адам ағзасына әсері

Өндірістік микроклимат ауа ортасының физикалық факторларының - ауа температурасының, ылғалдылығының, қозғалу жылдамдығының және инфрақызыл сәулелердің жиынтығы болып табылады. Өндірістік микроклимат бұл факторлардың едәуір дәрежеде әр түрлі болып қалыптасуымен ерекшеленеді және ол өндіріс үрдісінің сипатына, сыртқы метеорологиялық жағдайларға, ауа алмасуының ұйымдастырылуына, т.с.с. байланысты болады. Көптеген өндірістерде (ыстық цехтар) технологиялық үрдіс барысында қызған қондырғылардан, балқыған және барынша қызған металдардан, шыныдан, ауаға өткен ыстық булар мен газдардан бөлінетін жылу есебінен ауа мен қоршаған нысандардың ысып кетуіне алып келетін жағдайлар туындайды. Мұндай цехтарға металлургия зауыттарындағы мартен, прокат, домна цехтары, тоқыма өнеркәсібіндегі бояу, кептіру бөлімдері, тері илеу, қант зауыттары, қағаз өндірісі жатады. Жаз күндері ыстық цехтардағы ауа температурасы 35-40ºС дейін және одан да жоғары көтерілуі мүмкін. Әдетте, мұндай цехтарда едәуір мөлшерде жылу сәулелендіретін көздері де (қызған болат балқытатын пештер, химиялық қондырғылар және т.б.) болады. Ыстық ауа ағымдары жоғары көтеріледі, төменгі жағына оның орнына сырттан суық ауа келіп түседі, бұл ауаның қозғалу қарқындылығын біршама күшейтеді және әсіресе қысқы күндері өтпе желдердің пайда болуына себепші болады.
Бірқатар өндірістер (суық цехтар) арнайы қалыптастырылатын ауаның төмен температураларымен сипатталады (тоңазытқыштар, кеме жасау өнеркәсібі, сыра қайнату зауыттарының ашыту бөлімі, тез бұзылатын тағам сақтайтын қоймалар және басқалар). Бұл цехтардағы ауа температурасы 0ºС жақын болуы мүмкін.
Микроклимат жағдайларының адам ағзасына әсер етуіне байланысты, оларды қолайлы, рұқсат етілген, зиянды және қауіпті микроклимат жағдайларына бөледі. Қолайлы жағдайлар жалпы және жергілікті қолайсыз сезімдер болмайтын, жылу реттелу механизмдерінің зорлануы минимальды болатын микроклимат көрсеткіштерімен анықталады, ол бүкіл жұмыс ауысымы бойына адам ағзасында қолайлы жылылық жағдай сақталуын қамтамасыз етеді. Рұқсат етілген жағдайлар денсаулықты бұзбай және жылылық жағдайды салыстырмалы түрде тұрақты сақтап, жылу реттейтін механизмдердің орташа дәрежеде зорлануын, болар болмас қолайсыз жылу сезінуін, еңбекке қабілеттіліктің біршама төмендеуін туғызады. Зиянды жағдайлар айқын қолайсыз жылу сезінуімен, жылу реттелу механизмдерінің едәуір зорлануымен, еңбекке қабілеттіліктің төмендеуімен, ағза жылуының тұрақтылығы және адам денсаулығы бұзылуымен сипатталады.

Жылытылатын бөлмелердің қалыпты температурасы.

Бөлмелердің аты

Цельсий гр.темп.

Тұғын бөлмелер, коридорлар, жуынатын бөлме

18

Контор бөлмелері, күту орындары

18

Кластар, аудиториялар, зертханалар, жалпы залдар

16

Спортты-гимнастикалық залдар

15

Балалар бақшасы мен яслидің топтық бөлмелері

20

Балалар бақшасы мен яслидің ұйықтайтын бөлме.

20

Дәрігерлер кабинеті, ересектер үшін палаталар

20

Балалар үшін палаталар, жарақат таңу бөлмесі

22

Операциялық, босанатын бөлме, сумен емдеу

залы, душты бөлме

25

Шешінетін және киінетін бөлмелер

22

Массаж жасайтын бөлме

20

Төсеніш беретін бөлме, тазарту бөлме

16

Шешінетін бөлме, сырт киім шешетін бөлме,

Клуб бөлмелер

18

Сценалар, фойе, артистер бөлмелері

18

Ванналар, жүзу бассейндері

25

Булану бөлмелері

40

Дәріхана: қабылдау және тіркеу бөлмелері

18

Түскі ас ішетін зал, дайындайтын бөлмелер

16

Жартылай фабрикаттар және жемістер

сақтайтын бөлмелер

5

Құрғақ азықтар, қышқыл капусталар сақтайтын

бөлмелер

12

Бакалейлі тауарлар дүкені

12

Ет, сүт, тез бұзылатын тауарлар дүкені

5

Ауа температурасын өлшейтін аспаптар

Сурет 1- Зертханалық сынаптық шыны термометр
1. Термометр ішіндегі сынап
2. Термометр сырты (әйнек)
3. Сынап көрсеткіші

Сурет 2-Техникалық шыны термом

Ауа ылғалдылығын өлшейтін аспаптар

Сурет 3 - Вит-1 вит-2 психрометрлері

Сурет 3 - Психрометр нәтижесін өлшейтін кесте

Ауа қозғалысының жылдамдығын анықтайтын аспаптар

Сурет 5 - Қалақшалы анемометр

Сурет 6 - Қалталық анемометр

Сурет 7 - Үшөлшемді ультродыбыстық анемометр

1.2 Жарықтық ластану

Еңбек қорғаудың зерттеу сұрақтарының бірі болып өндірістік ғимараттар мен жұмыс орындардағы ұтымды жарықтандыруды ұйымдастыру табылады.
Дұрыс жобаланған өндірістік жарықтандыру келесі тапсырмаларды шешеді:
- шаршағыштықты төмендете отырып көз жұмысының шарттарын жақсартады, шығарылатын өнім сапасы мен еңбек өнімділігін арттырады;
- жұмыскерлерге жағымды психофизиологиялық әсерді болдыра отырып өндірістік ортаға жағымды әсер етеді;
- еңбек қауіпсіздігін арттырады және өндірістік жарақаттануды азайтады.
Жарықтандыруды жоғарылату еңбек үдерісі көзбн көру түйсігінен тәуелсіз болған жағдайдың өзінде еңбек қабілеттілігін жақсартуға септігін тигізеді. Жарықтандыру жеткіліксіз болған кезде адам тез шаршайды, жұмыс өнімділігі төмендейді, келеңсіз жағдайлар мен қате әрекеттердің әлеуетті қауіптілігі артады. Статистика мәліметтеріне сүйенмек, жарақаттардың 5 % дейіні жеткіліксіз немесе қолайсыз жарықтандырудан болса, 20 % жарақаттардың пайда болуына әкеп соқтарғаның көреміз. Сонымен қатар, жаман жарықтандыру кәсіби ауруларға әкеп соқтыруы мүмкін, мысалы, жұмыс миопиясы (алыстан көрмеушілік), аккомодацияның түйілуі.
Аккомодация - әртүрлі қашықтықта орналасқан заттарды анық көруге көздің дағдылану қабілеттілігі.Пайда болу көзіне қатысты өндірістік жарықтандыру табиғи, жасанды және аралас болып бөлінеді.
Табиғи жарықтандыру ғимараттардың сыртқы қоршау конструкцияларындағы жарық тетіктері арқылы түсетін тікелей күннің көзі мен көкжиектің сейілген (диффузиондық) жарығынан пайда болады. Табиғи жарықтандыруды жобалау кезінде әдетте тікелей күн көзінің жарығының өзінің тұрақсыздығынан ескерілмейді, жарықтандыру тек қана көкжиектің сейілген жарығынан пайда болады деп есептеледі.
Табиғи жарықтандырудың жеткіліксіздігі кезінде аралас жарықтандыру, тәуіліктің жарық уақыты кезінде бір уақытылы табиғи және жасанды жарықтандыруды бірге қолдануда пайда болатын жарық пайдаланылады.
Табиғи жарықтандыру спектрінде ультракүлгін сәулелердің әлдеқайда көп болуы мен оған жоғары диффузиялық тән болғандықтан адамға аса жағымды әсер етеді. Ол өз кезегінде көз жұмысын жақсартады, сондықтан адамдар ылғи да болатын ғимараттарда тәртіп бойынша табиғи жарықтандыру қарастырылуы тиіс.
Табиғи жарықтандырусыз жобалау тек қана ҚЕмТ Т-4-79 Естественное и искусствен - ное освещение берілген ғимараттар үшін рұқсат етіледі (мысалы: конференц-залдар, санитарлы-тұрмыстық ғимараттар, сенектер (коридоры) және т.б.).
Аралас жарықтандыру аса дәлдікті қажет ететін көз жұмыстары оырндалатын өндірістік ғимараттар үшін (1 және 2 разрядтар), сонымен қатар ені (тереңдігі) үлкен ғимаратар үшін рұқсат етіледі.
Конструкциялық орындалуына (орналасуына) қарай табиғи жарықтандырудың үш жүйесін ажыратады: бүйірлік (бір жақты және екі жақты), жоғарғы және қосарланған (комбинирован - ное).
Ғимараттың бүйірлік жарықтандырылуы сыртқы қабырғалардағы жарық тетіктері арқылы, жоғарғысы - әртүрлі жарық фонарьлары арқылы және қабырғалардағы жарық тетіктері арқылы жүзеге асырылады. Қосарланған жарықтандыру кезінде бірден бүйірлік және жоғарғы жарықтандыру қолданылады. Ол ғимараттың ауданы бойынша әлдеқайда біртекті жарықтандыратындықтан аса қолайлы болып табылады.
Жарық ағыны - бұл сәуле энергиясы, жарықтандыру түсігін шақырады. Өлшем бірлігі люмен (Лм). Айқындық - бұл жарық ағынының мөлшері, жарықтандыру көз жаққа шала-шалпы түсуі. Жарқырау - бұл соқырлықты шақырады, яғни қиындатылған көру және көздің шаршауы мен көру мөлшерінің азаюы.
Жарықтың спектрлік құрамы, сертті түсті қалап, қоздыру қызмет пен жылу әрекеті (қзғылт спектр бөлігі) немесе тыныштандыру әсері (сарғыш - жасыл түс). Мысалы, бұл цехтарды өндіру және құрал-жабдықтарды, қабырғаларды бояуда қолданылады: суық түстер - ауаның жоғарғы температурасында, жылы түстер - төмен температурада және де түстердің өнеркәсіптегі ортаның жұмыс күшіне әсері. Көбінесе жасыл түс адамға психиологиялық жағынан жағымды әсер етеді.
Физиологиялық жарықтандыру функциясы ауыстырымдылық процеске өзіндік жігерін жоғарылатады , әсіресе тыныс мүшелерінің оттегі мен көміртегін қабылдағанда. Көбінесе жарық көз функциясына әсер етіп, ол арқылы сапалық және сан жағындағы өнеркәсіптік еңбектің өндіру өнімінің бірлік уақытына жетеді. Сөйтіп, жаңашы жарық көрудің дамуын жақсартуда өнеркәсіптік жарақаттану кезінде маңызы зор.
Көру жағдайы көздің мынандай құрамаларымен анықталады: көру жүзі, жылдам және табандылық көру, қарсы көру әртүрлі жарықтандыруға әсері. Гигиеналық талап өнеркәсіп жарықтың психиологиялық негіздің әсері мен қабылдау жарығына байланысты. Оларға жататындар: біріншіден, күнге жақын, жарықтың қолайлы спектр құрамы. Екіншіден, жарық мөлшері гигиеналық нормаға сай болуы керек, яғни басқа да көру жұмысын ескеру керек. Мысалы:фон мен мөлшердіің қарама-қарсылығы: неғұрлым фон қараңғылау және қарсылық кем болса, соғұрлым жарық мөлшері жоғары болады. Үшіншіден, кәсіпорындағы жарықтың теңдік пен табандылық мөлшері көрудің даму әсееріне әкеледі. Табиғи өнеркәсіптік жакрық жоғарғы және құрамалы жарық бүйір жағынан үлкен тепе-теңдікті қамтамасыз етеді. Бір бүйір жақтық жарықты қолдануда әртүрлі мөлшердегі жарықтың жақын терезелерге таралуындағы, цех тереңдігінде жарықтың аз мөлшерлігінде қаралады.
Табиғи жарықты бағалауңда табиғи жарық коэффиценті ТЖК қолданылады. ТЖК салыстырмалы көлемі, яғни қаншалықты жарық мекеме ішінде кем сыртқыдан көрі. Жасанды жарық өнеркәсіптерде газсатылы шамдар және қыздыру шамдары қолданылады.
Келесі газсатылы шамдар құрылғысы. Колбаның ішкі жағы арнайы люминоформен, ал колбаның өзі сынаппен толтырылған. Электрлік дәрежені шам арқылы жібергенде ультрақызыл сәулелер люминифорға түсіп, оларды көру түсінде пайда болады.

Жарық көзі жарықтандыру арқауында орналастырудың мақсатымен:
1) Жарық ағынын реттеу бағытымен жұмыс учаскісін жарықтандыру;
2) Көзді шамның жарқырауынан сақтау;
4) Электрлік, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.