Қыздырғыштың ирек түтікшелерінде қысымның жоғарылап кетуі
Аннотация
Дипломдық жоба Ақшабұлақ кен орнында ұңғыманы парафиннен тазалауда
агрегаттың айдау сорабының жұмысын талдау және құрылысын жетілдіру
тақырыбында жазылды.
Дипломдық жоба түсіндірме жазбасынан және графикалық сызбадан тұрады.
Түсіндірме жазбасынан тұрады, онда техникалық бөлім, есептеу бөлімі,
патенттік ізденіс, экономикалық бөлім, еңбекті қорғау және өндірістік
экология бөлімдері қарастырылған.
Графикалық сызба жұмысы 8 форматтан тұрады: жалпы көрініс, агрегатының
гидрокинематикалық принципиальды схемасы, қыздырғыш, айдау сорабы, жандыру
құрылғысы, патенттік жетілдіру, бөлшектеу сызбасы және техника экономикалық
көрсеткіштер.
Аннотация
Дипломный проект выполнен на тему Анализ работы и совершенствования
конструкции нагнетательного насоса агрегата для депарафинизации скважин на
месторрождение Акшабулак.
Дипломный проект состоит из пояснительной записки и графической части.
Пояснительная записка содержит листов, в нем рассмотрены техническая
часть, расчетная часть, патентная проработка, экономическая часть, охрана
труда и промышленной экологий.
Графическая часть состоит из 8 форматов: общий вид,
гидрокинематическая принципиальная схема, нагреватель, нагнетательный
насос, горелочное устройство, патентная проработка, деталировка и технико-
экономические показатели.
Мазмұны
Кіріспе 8
1. Техникалық бөлім 10
1.1. Ақшабұлақ кен орында ұңғыманы парафиннен тазалауға арналған
агрегаттарға шолу жасау 10
1.1.1.Жылжымалы кәсіпшілік бу қондырғысы 10
1.2. Ұңғыманы парафиннен тазалауға арналған аргегат 12
1.2.1.Қызметі 12
1.2.2.Техникалық мәліметтер 12
1.2.3.Агрегаттың және қосалқы бөлшектерінің құрылымы мен жұмысы
13
1.2.4.Агрегаттың жұмыс істеу принципі 22
1.2.5.Ақаулықтар және оларды жою тәсілдері 28
1.2.6.Техникалық қызмет көрсету 29
2. Есептеу бөлімі 32
2.1. Қыздырғыштың құбырын және ұлғайтқышты беріктікке есептеу
32
2.1.1.Қыздырғыштың құбырын беріктікке есептеу 32
2.1.2.Ұлғайтқышты беріктікке есептеу 35
2.1.3.Жазық түптің есебі 39
2.1.4.Сақтандырғыш клапандарды есептеу 39
2.2. Кривошипті плунжерлі сорапты беріктікке есептеу 40
2.2.1.Цилиндр стаканын есептеу 40
2.2.2.Сорап плунжері есептеу 42
2.2.3.Клапан есептемесі 45
3. Патенттік ізденіс. 47
3.1. Патенттік шолу. 47
4. Экономикалық бөлім 53
4.1. Техника - экономикалық көрсеткіштерді есептеу 53
5. Еңбек қорғау 58
5.1. Агрегатты пайдаланудағы негізгі талаптар және техника
қауіпсіздік шаралары 58
5.2. Санитарлық – гигиеналық шаралар 59
5.3. Өрт-жарылыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету 60
5.4. Электр қауіпсіздігі 62
6. Өндірістік экология 64
6.1. Ақшабұлақ кен орында атмосфераға зиянды заттардың шығаруы
64
6.2. Атмосфералық ауаның ластануы 65
6.3. Технологиялық автомашиналарды пайдалануда жер қойнауы
қорғау 66
Қорытынды 70
Қолданылған әдебиеттер тізімі 71
Қосымшалар 72
Кіріспе
Ақшабұлақ кен орны 1983 жылы ашылған. Мұнай қорлар мен өндіру көлемі
бойынша Қазгермұнай БК ЖШС екінші кен орны болып табылады. Мұнай ең
алғашқы рет 1987 жылы табылған, ал өндіруі 1996 жылдың маусым айында
басталған.
Қазіргі таңда Ақшабұлақ кен орнында жиі кездесетін проблемалардың бірі
ұңғыма бағанасына парафинді шөгінділердің қатуы болғандықтан, олармен
күресу мақсатында белгілі аралықта құбырларды қыздыру қондырғыларын
орналастыруды жобалау жұмыстың маңыздылығы мен өзектілігін көрсетеді.
Парафин қатып қалумен күресудің негізгі әдістері:
1) мұнай және газды жинау жүйесінің саңылаусыздандырылған жоғары
арынды жүйесін қолдану (0,981 ÷ 1,47 МПа);
2) жылжымалы бу қондырғысын қолдану (ППУ);
3) беттік активті заттарды қолдану (ПАВ) немесе парафин кристалдарының
өсуін тоқтату үшін және мұнай эмульсиясын жою үшін ұңғыма сағасына немесе
түп аймағына ингибиторларды қолдану;
4) құбырдың беттік кедергісін азайту мақсатында құбыр желілерінің ішкі
бетін әртүрлі лактармен, элоксидті шайырлармен және шыны пластиктермен
сырлау керек;
5) мұнайдың жоғары температурасын сақтау үшін құбырларларды жылу
сақтағыш материалдармен қаптау керек;
6) құбырлар қабырғасында тұрып қалған парафиндерді тазалау үшін
белгілі уақыт аралығында ұңғыма сағасынан топтық қондырғыға дейін құбыр
ішіне резина шарларын пайдалану керек.
Қазіргі уақытта кен орындарда парафин шөгінділерімен күресудің
жоғарыдағы алғашқы үш әдісі қолданылады.
Мұнай өндіру өнеркәсібінде еңбек өнімділігін төмендететін факторлардың
бірі көтеру құбырларының, шығу желілерінің, тораптардың, кәсіби мұнай
желілерінің және сыйымдылық ыдыстарының, сонымен қатар парафинді мұнайды
өндіру кезінде ұңғыма түбінде парафин шөгуі болып табылады.
Өндірістік, ғылыми-зерттеу институттарының мамандары, конструкторлар
мен машина құрылысшылары ұңғыма түбіндегі, жер асты құбырларындағы, мұнай
жинау жүйелеріндегі парафин шөгуімен күресудің түрлі әдістері мен іс-
тәжірибелік айлаларын ойлап шығаруда.
Бұл әдістердің кейбір түрлері тәжірибелік орындалу қиындығынан және
пайдалану шығындарының көптігінен кең қолданыс таппады, ал қалған түрлері
көпшілік қолдау тапқанымен, әлі де толығымен жетілдірілмеген.
Шөгінділер және асфальт-шайыр-парафинді заттар (АШПЗ) туғызатын
қиындықтар ұңғыманың жер асты жабдықтарында (терең сораптар, СКҚ және
штангалар) байқалады, бұл қиындықтар жер асты жабдықтарын парафинсіздендіру
бойынша алдын-алу шараларын жүргізуді мәжбүр етеді.
Ұсынылып отырған дипломдық жоба Ақшабұлақ кен орнында ұңғыманы ыстық
мұнаймен парафиннен тазалауда агрегатының құрылысын жетілдіру тақырыбында
жазылған.
1. Техникалық бөлім
1.1. Ақшабұлақ кен орында ұңғыманы парафиннен тазалауға арналған
агрегаттарға шолу жасау
1.1.1. Жылжымалы кәсіпшілік бу қондырғысы
Жылжымалы кәсіпшілік бу қондырғысы ППУА 1600100 суық және салқын
микроклиматты ауданда ГОСТ-16350-90 бойынша жоғары қысымды (режим 1)
қаныққан бу мен ұңғыманың түптік аймағындағы, құбырлардағы,
резервуарлардағы, фонтанды қондырғысындағы және басқа да мұнай
кәсіпшілігіндегі жабдықтардағы парафинді ерітуге, сонымен қатар төменгі
қысымды (режим 1) қаныққан бумен қыздыру жуу және басқа да жұмыстар бойынша
операциялар орындауға арналған.
Қондырғының климаттық қолданылуы ГОСТ 15150-99 бойынша орналастыру
категориясы 1У, жұмыс істеу температурасы – қоршаған ортаның -450С-ден
+400С дейін.
Қондырғылар әртүрлі модификациялық шығарылады:
- құрастыру базасы бойынша;
- жұмыс істеу режимі бойынша;
- кузов және раманың жылу алмасуы бойынша.
Тұтынушылардың тапсырысы бойынша ППУА 1600100 қондырғысы
автомашинасыз техникалық құжаттамада қарастырылған параметрлер шегінде
жұмыс істейтін жабдық жиынтығы түрінде келуі мүмкін.
Техникалық мәліметтері
- Қыздырылатын орта
- су
- бу өнімділігі, кгсағ
-1600+-10%
- бу температурасы, 0С дейін:
жоғары қысымды
- 310
төменгі қысымды
- 175
- бу қысымы, МПа дейін
жоғары қысымды
- 9.81
төменгі қысымды
- 0.78
- жылу өнімділігі (есептеу бойынша) кДжсағ
жоғары қысымды
- 3929200
төменгі қысымды
- 11787600
- жанармай багының сыйымдылығы, м3 -
0.4 – 0.5
- барлық механизмдердің жетегі - автомашинаның күштік
қозғалтқышынан.
Қондырғы құрамы
Жылжымалы кәсіпшілік бу қондырғысы ППУА 1600100 құрамына келесілер
жатады (сурет 1.1):
- бу қазаны;
- трансмиссия;
- бекіткіші бар рама;
- кузов;
- цистерна;
- жанармай жүйесі;
- ауа айдау жүйесі;
- магистралды құбырларды бекіткіш;
- пайдаланылған газды шығару жүйесі;
- автомашина негізі.
Негізгі жинақталған бұйымдар
- автомашина негізі
- Краз 65101
- үш плунжерлі қоректендіргіш сорабы - 23 ПТ-25Д1-У2
- шестернялы отын сорабы - НМШФ-
06-25-0.2525
Сурет 1.1. ППУА-1600100 қондырғысының схемасы.
Құрылымы және жұмыс істеу принципі
ППУА-1600100 қондырғысы Краз 65101 автокөлігінде жинақталған.
Қондырғы құрастыру рамасында орналастырылған және қондырғыны атмосфералық
жауын-шашыннан және шаң-тозаңнан қорғайтын металды қаптамамен жабылған.
Қондырғы жұмысын басқару, бу вентилін реттейтін штурвалдардан және бу
қазанының оттығына берілетін жанармай мөлшерін реттейтін вентильден вентиль
заслонкасын басқаруынан тұратын қалқан жинағы орналасқан жүргізуші
кабинасына орталықтандырылған.
Құрастыру рамасының алдыңғы бөлігінде бу қазаны үлкен қысымды
вентилятор, қазанға қоректендіргіш суды және жанармай айдауға арналған
сораптар орналасқан, артқы бөлігінде – қоректендіргіш суға және жанармайға
арналған ыдыс цистерна.
Қондырғы қазанның ирек түтіктерін белгіленген қысым және температура
шамасынан асқанда цистернадағы су деңгейінің белгіленген шамадан
төмендеуінде және қоректендіргіш судың шығыны төмендегенде қазанның ирек
түтіктерін күйіп кетуден сақтайтын автоматтандырылған қауіпсіздікпен
жабдықталған.
1.2. Ұңғыманы парафиннен тазалауға арналған аргегат
1.2.1. Қызметі
АДПМ – 12150 агрегаты (парафин ерітетін, жылжымалы, жаңаланған
құрылғы, өнімділігі 12 м3сағ және мұнай қыздыру температурасы 1500С)
ұңғыманы ыстық мұнаймен парафинді ерітуге, сондай-ақ басқада технолнгиялық
операцияларға арналған, макроклимакттық аудандарда салқын және орташа
шарттарда ГОСТ 16350 жоғары қысыммен сығу сұйығын беру қажеттілігі болғанда
қолданылады.
У – құрылғының климаттық орындауы, орналастыру категориясы – 1 1550-
69 Гост бойынша (-450С дан +400С дейін қоршаған ауаның жұмыс
температурасында) 12
1.2.2. Техникалық мәліметтер
Шифр
4АДПМ -12150
Қыздырылатын шикі мұнай келесі талаптарға жауап беретін.
Құрамында 1000мгл көп емес тұзы бар су ; %
- салмағы %
0,5 көп емес
- бөлшек көлемі,мм
0,2 көп емес
- тұтқырлығы
400 көп емес
- будың серпімділігі,мм,рт,ст
400 көп емес
- құрамында күкірттің болуы % 0,5
көп емес
Мұнаймен өндіргіштігі м3г
12+0,5
қыздыру температурасы ,0С
сусыз
150+10
суланған 30% дейін
122+5
Жұмыс қысымы,МПа (кгс см2) 15+1
(150+10)
Агрегатта жұмыс істегенде
пайдаланатын жағар май –
дизельді
Мұнай қыздыруға кететін жағармай
шығыны, кгсағ
115 көп емес
Айдау сорабы
3 плунжерлі ПТ
Жағармай сорабы
шертеналы ШФ 0,6-256
Жинау базасы КРАЗ-
65101 автокөлігіндегі
Автомобил қозғалтқышының жұмыс
берілісіндегі иінді біліктің айналыс
жиілігі, агрегаттың тахометрінің көрсету,айнмин. 1280
(467)
Жетектегі білікке сәйкес келетін айналыс жиілігі, айнмин.
Айда сорабының
467
ШФ сорабының
980
Желдеткіштің
3006
Габариттік өлшемдері, мм
ұзындығы
9520
автомашина бойынша ені
2500
жабдықтардың ені
2500
биіктігі
3450
Толық салмағы, кг
1500
Агрегаттың транспорттың мәндері
жол саңлауы, мм
360
кіру бұрышы,
47
шығу бұрышы,
32
агрегаттың жобаланған ең жоғарғы көтеруі,
30
1.2.3. Агрегаттың және қосалқы бөлшектерінің
құрылымы мен жұмысы
АПДМ агрегаты өзіне келесі түйіндер мен жүйелерді кіргізеді
(сурет 1.2):
- Платформаны мұнай құбыр тізбектері
- Қыздырғыш, электр жабдықтар жүйесін бақылау-өлшеу приборлар мен
аппараттар (КИПиА)
- Айдау, ШФ сораптарының жетек трансмиссиясы .
Сурет 1.2. 4АДПМ -12150 агрегатының схемасы
1 - Платформа; 2 - Қыздырғыш; 3 - Мұнай құбырлары; 4 - КИП и А;
5 - Трансмиссия; 6 - Инертті газды шығру құбыры; 7 - Жанармай жүйесі; 8 –
Көмекші құбырлар.
Инертті газ әкелу жүйесі, жанармай жүйесін, агрегаттың ЗИП-ін,
баспалдақтар және бөгеттер, көмекші құбыр тізбектері, ауа жібергіш, шығару
жүйесі, автомобиль шассиін ағынды жинау жүйесі.
Агрегаттың барлық жабдықтары платформаға орнатылған, олар болттармен
және стремянкалармен автомобиль үстіне бекітілген.
Платформа өздігінен дәнекерлеп пісірілген конструкцияны бейнелейді, ол
швейлер және бұрыштықтардан ридгельді және тегіс жапырақшалардан жасалған.
Агрегаттың негізгі түйіні – қыздырғыш –тік, цилиндрлі, дәлдік, жылан
тәріздес түрлері 16МПа қысымда +150°С температураға дейін мұнай қыздыруға
арналған.
Қыздыру бетіне цилиндрлі ирек түтікшелері және спираль кіреді
ажыратқышпен тізбектеліп жалғанған. Ирек түтікшесінен ішкі диаметрі 700мм,
ал сыртқы 910мм. Ирек түтікшелер 40х3,5 ТУ 14-3-460-95 қазанды құбырлардан
жасалған. Құбыр материалы -Ст20 болатынан.
Ирек түтікшелер стакандарға қондырылған олар қыздырғыш негізіне
болттармен қатырылады. Ирек түтікшесінің сыртқы стаканында газ түтіндері
өтетін тесік бар.
Астыңғы бөлігінде қыздырғыш отқа төзімді сылақпен қаптау. Спиральдық
жоғарғы бөлігінің тесігінде өздігінен 15мм жуандықты құрайтын спираль
плитамен тығыздап тастаған.
Төменгі бөлігінде қыздырғыштың люкі бар, ол жану қондырғысына
орнатылған. Оған стакан немесе тұтандырғыш қондырғы мен форсунка жатады.
Стакан өздігінен құйылған корпусты бейнелейді, онда форсункаға ауа
жіберетін төрт терезесі бар.
Жану қондырғысы – үш саптамалы, механикалық түрі.
Форсунка корпусына түсетін жағармай құйындатқыш арқылы өтеді, онда ол
тангенсиалды айналыс алады және үш саптама арқылы қыздырғыштың
тұтандырғышына беріледі. Саптаманың өту диаметрі 0,8мм-ді құрайды.
Тұтандырғышты қондырғы өзіне кіргізеді. Шыныққан нихромды спираль,
стабилизаторға және байланыс стержені изоляторлармен агрегат
электрожүйесінен питание келетін форсунка және тұтандырғыш қондырғысы
негізге қатар орнатылған, ол бойлау бағытымен ауыса алады. Керекті жағдайда
қатыру стопор болттарымен жүзеге асады.
Қыздырғыштың ирек түтікшесі қаңылтырлардан пісіріп дәнекерленген
кожухта қорытындалады. Ішкі және сыртқы кожухтардан тұратын, қақпақ және
негіз. Кожухтың жоғарғы бөлігіне вентилятордан келген ауаны жіберуге
арналған түтікше дәнекерлеп пісірілген, ал негізге жану қондырғысына ауа
келетін тесіктер жасалған. Қыздырғыш сыртынан сақтау кожухымен бөгелген.
Мұнай қыздырғыштың сыртқы ирек түтікшесіне түтікше арқылы түседі,
спиральды ирек түтікше арқылы жоғары көтеріледі және ішкі ирек түтікшесіне
түседі, онымен төмен қарай жылжиды және түтікше арқылы сыртқа шығады.
Жағармайдың жануынан пайда болған түтік газдары жоғары көтеріледі,
қыздырғыштың ирек түтікшелерінен пайда болған сақиналы саңылауға түсіп
төмен түседі. Сыртқы ирек түтікшесінің стаканындағы тесік арқылы өтеді және
саңылаумен кожухтың ішкі бетінде пайда болған және сыртқы ирек түтікшесімен
жоғары көтеріледі. Одан кейін газдар сеткалы жалынсөндіргіш арқылы өтіп
және сытқа шығарылады.
Қыздырғыш құбыры қолмен ашылатын қақпақпен жабылады. Агрегатты
тасымалдау уақытында қақпақтың ашылуын ескерту үшін стопорлық қондырғы
қарастырылған. Қыздырғыш агрегат платформасына болттармен қатырылған
негізде жиналған.
Түтікшелер инертті газды қыздырғыштың жануына әкеледі. Ол тығынмен
жабылатын түтікшелер қыздырғыштың ирек түтікшелерін сыртқы бетіне жанғанда
құрғату қызметін атқарады.
Құбыр тізбегі арқылы автомобильдік пневможүйесімен қыздырғыштың ирек
түтікшесін толық құрғату үшін ауа беріледі.
Агрегаттың жанармай жүйесі жану қондырғысына жанармайды қажетті
мөлшерде беруді қамтамасыз етеді және құбыр тізбегінің тиекті сызықша
бақылаушы арматура және бақылауыш өлшеу құрылғылардан тұрады.
Агрегттың артқы бөлігіне орнатылған бактен жанармай тиек клапаны
арқылы сорапқа түседі, алдын ала сеткалы сүзгіден өтеді.
Сораптан жағармай жану қондырғысына сеткалы фильтр арқылы өтеді және
электромагниттік винтель ол агрегаттың автоматизация жүйесіне кіреді және
авариялық жағдайларда жанармай берілісін тоқтатуға арналған.
Байпаста- винтель агрегаттың жанармай багіне жанармайдың бөлігін
жіберу жолымен жану қондырғысына беретін жанармайды реттеуге арналған.
Винтельді басқару тұтқа арқылы жүзеге асады, ол жүргізуші кабинасына
автомобиль кабинасының артқы қабырғасынан кіргізілген.
Сорап жетегі трансмиссия редукторынан сыналы ременді беріліс арқылы
іске асады.
Жанармай багы цилиндрлі формалы дәнекерлеп пісірілген құрылымы,
сыйымдылығы 1м3. оның ішінде агрегат қозғалғанда ішіндегі жанармайдың
тербелісін тоқтатуға бөгеттер жасалған. Бактың төменгі бөлігінде
қоректендіру клапаны құрғату клапанымен орналасқан.
Қыздырғышқы ауа ортадан тепкіш вентилятор көмегімен айдалады. Ол
трансмиссия редукторынан сыналы ременді беріліс арқылы іске қосылады.
Вентилятор немесе қыздырғыш ауа түтікшесімен жалғанған. Вентилятордың
виброциясын сөндіру мақсатында олардың тіректерінің астына резиналы
прокладкалар орналастырылған.
Ауажібергіш құбырлары жұқа қаңылтыр болаттан жасалады. Құбырдың ішкі
диаметрі 193 мм-ді құрайды.
Қалқаны басқару ауаны айдауда реттейтін трос арқылы іске асады.
Жүргізуші кабинасына автомобильдік кабинасының артқы қабырғасынан
кигізілген.
Тросты басқару жургізуші орнында орындалады. Тросты тартқанда қалқа
ауа жібергішті жауып тастайды. Тростың қайтуы және қалқаның ашылуы серіппе
көмегімен өтеді.
Агрегатты айдау сорап ретінде 3ПТ-50Д2 3 плунжерлі сорап қолданылады.
Ол агрегат платформасына бекітіледі және іске автомобильдік күштік
қозғалтқышымен трансмиссия арқылы қосылады.
Сораптың максимальды айдау қысымы сақтандырғыш клапанмен шектеледі
және шығарушы заводта 10,8 жұмыс қысымына тең өлшемде реттеледі.
Гирошүріппе сұйық ретінде және сорап плунжерін майлау үшін мұнай
қолданылады. Сораптың өзінің айдап жатқан ол үшін мұнай сораптың арынды
коллекторынан қысымды төмендетуге арналған дроссель арқылы алынады және
сораптың сальникті корпусына беріледі. Сальникті корпусты тізбектеле өтіп
мұнай кері клапан арқылы коллектор қалпағына бағытталады.Плунжерді майлау
жүйесінен жұмыстың бақылау монометрі арқылы іске асады. Жүйедегі қысым
серіппенің клапанды сығуымен реттеледі.
Сорап қондырғысының толық сипаттамасы және оған техникалық қызмет
көрсету сорапты пайдалану инструкциясында көрсетілген.
Айдау сораптың құрамына коллектор қақпағы кіреді. Ол инерционды
гидравликалық жоғалуын цистернадан сораптың сору коллекторіне дейін
төмендетуге арналған. Оның жұмыс принципі келесілерге байланысты:
Айдау сорапты іске қосар алдында коллектор қалпағы мұнаймен
толтырылады. Оны толтырғанда жоғарғы бөлігінде ауа кеңістігін тастап
кетеді. Сонда сорап жұмыс істегенде сұйықты жинау мұнай деңгейі астындағы
түтікше арқылы өндіріледі. Мұндай жұмыс жүйесінде жоғалу тек қана түтікшеде
пайда болады және олардың өлшемдері мәнді төмендейді,ол сорап жұмысын
жеңілдетеді.
Мұнай құбыр тізбегі өзіне қыздырғышты өз аралық байланыстыратын құбыр
тізбек жүйесі, айдау сорабы және агрегаттың лақтыру сызығы жатады.
Жоғары құмды құбыр тізбектері қазанды құбырлардан ТУ 14-3-463-73
бойынша жасалған. Құбыр материалы ст-20 болаттан жасалады. ПТ сораптан
қыздырғышқа дейін 51*5 құбырдан, ал қыздырғыштан кейін 40*3,5 құбырдан
тұрады.
Коллектор қалпағына дейін құбыр тізбегі 102*4 құбырда ГОСТ 8732-98
бойынша жасалған. Құбырлар материалы Ст10 болаттан жасалған.
Мұнай құбырларында орнатылған тиекті-реттеуіш арматураның тағайындалуы
келесі түрде өтеді.
Сырмалар агрегаттың екі жағынан орнатылған, сору жерлерін
автоцистерналарына жалғауға арналған. Винтель арқылы мұнай қыздырғышқа
беріледі.
Құрғату-тығыны:
Құрғату-клапаны:
Клапандар манометрлер алдында орнатылған. Кері клапан ұңғы сұйығының
агрегатқа қайта оралуын ескертеді.
-коллектор қалпағының құрғату клапаны;
-лақтыру винтелі, ол арқылы мұнай ұңғыға бағытталады;
-агрегаттың арынды құбырларының қысымын шығаруға арналған клапан, ол
кері клапаннан кейін орнатылған.
Қыздырғыштың ирек түтікшелерінің кеңістігін, атмосферамен байланысуын
және автомобильдік пневмо жүйесіне қыздырғыш ирек түтікшесін қосуға
арналған клапан. Ағуды жинау жүйесі қоршаған ортаның ластануын ескертуге
арналған және өзіне ДУ-25 құбыр тізбегін кіргізеді, онда ағынды саңылаусыз
айдау сораптың коллектор клапанының түбінен жинауға және жанармай багінен
жинауға арналған. Ағындар алынбалы ыдысқа жиналады.
Көмекші құбыр тізбектеріне келесілер жатады: сору жендерінен,
магистральды құбырлардан, иінде жалғаушы және ауыстырушыдан тұрады.
Сору жендері агрегатты автоцистерналарға жалғауға арналған. Ол ДУ-75
резиналы женнен ГОСТ 5398 бойынша жасалған, ұзындығы 6м. Сору жендері
агрегатпен АЦН түрлі автоцистернаны жылдам байланысын қамтамасыз ету үшін
ұшымен бітеді.
Ұштарында айдау сорабының коллектор-қалпағына механикалық қоспаларының
түсуін ескерту үшін сеткалы орнатылған. Транспорттық жағдайда жендер арнайы
қапсырмада жиналады.
Магистральды құбырлар агрегатты ұңғыға байланыстыруға арналған. Олар
40*3, 5-20 ТУ14-3-460-95 құбырларынан жасалған. Транспорттық жағдайларда
құбырлар платформада арнайы тіректерде жиналады.
Үш иін жылдам жалғанатын ұштарымен магистраль құбырларының агрегаттан
ұңғыға дейін жолын бағыттау үшін арналған. Олар 40*3,5, 5-20 ТУ14-3-460-95
құбырларынан жасалынған.
Байланыстырғыш өздігінен зет (z) тәріздес құбыр тізбегін бейнелейді
және агрегаттың лақтыру түтікшелерінің арасында және магистральдық
құбырлардың аралық звено ретінде қызмет атқарады. Әртүрлі деңгейде
орналасқан. Байланыстырғышқа отводпен ДУ-15мм ысырма дәнекерленіп
пісірілген, ол магистраль құбырларын құрғатуға арналған. Транспорттық
жағдайда байланыстырғыш агрегат бөгетіндегі қапсырмаға қыстырылады.
Ауысқыштың ұңғының екі қарыстық түйініне агрегатты байланыстыру үшін
арналған екі жағында гайкалар бар. Гайкілерді қатыру үшін көмекші құбыр
тізбектерінде агрегатпен байланыстырғанда міндетті түрде агрегат
жабдықтарының комплектісіндегі қола кувалданы пайдалану керек.
Агрегаттың барлық механизмдеріне жетек автомобильдік күштік
қозғалтқышынан іске асады. Айдау, ШФ сораптарының және вентилятордың
жетегінің трансмиссиясы 65.05.00.000 өзіне қуат алу коробкасын, редукторды
және кардонды біліктерді қосады. Қуат алу коробкасы автомобильдің тарату
коробкасына орнатылған. Қуат алу коробкасын іске қосу: автомобиль
жүргізушісінің кабинасындағы рычаг арқылы тісті муфтаны жылжытумен іске
асады.
Бір сатылы редуктор аралық бірлігімен редуктор шестернялары-цилиндр
тәріздес қисық тісті. Қалыпты модуль mn=5мм: Тістердің иілу бұрышы
β=12050I. Шестерняның тістер саны z1=21: z2=31: z3=56: редуктордың
етектеулі білігінен айдау сорап және агрегаттың тахометрі көрсеткіші іске
қосылады. Ал жетекші біліктен вентилятор және ШФ жанармай сорабы іске
қосылады. Трансмиссиядағы карданды білік КРАЗ автокөлігінен пайдаланады.
Агрегаттың өртке қарсы жабдықтары өзіне өрт сөндіргішті және инертті
газ алып келу жүйесін қосады, ал қыздырғышта ирек түтікшелер үзілген
жағдайда жалынды өшіруге арналған.
Инертті газ алып келу жүйесі өзіне жоғары қысымды баллонды көмірқышқыл
газымен және құбыр тізбектерін тиекті-реттегіш арматурамен қосады.
Газ шығыны қысым редукторымен реттеледі, реттеу шектері
0,3-1,6 МПа. Жүйе қыздырғышта сақтау кестесіне қосылған және
автоматты түрде іске қосылады.
Оның үстіне винтельді ашумен қолмен қосуға болады.
Жүйені іске қосқанда көмірқышқыл газ баллонын қыздырғыш пешіне көбік
болып кіреді де жалынды сөндіреді.
Агрегаттың КИПиА электр жабдықтар жүйесі олардың түйіндерінің қалыпты
жұмыс істеуін қамтамасыз етуге және авариялық жағайларда сақтау жүйесіне
арналған.
Агегаттың автоматизация жүйесі қызмет көрсететінтұғаның қауіпсідігін
және жабдықтардың келесі жағдайлардан қорғау қарастырылады.
1. Жоғары қысымдағы мұнай құбыртізбектерінің және қоздырғыш ирек
түтікшелерінің үзілуі.
2. Мұнайды қыздыру температурасы керектіден асып кетуі.
3. Қыздырғыштың ирек түтікшелерінде қысымның жоғарылап кетуі.
4. Қыздырғыш пешіндегі жалынды өшіргенде.
Автоматизация жүйесі өзіне келесі жабдықтарды қосады;
1. Қысым сигнализаторы және ДМ 500 IW температурасы, мұнай қысымын өлшеу
үшін арналған құрылғылар шетінде орнатылған. Сондай-ақ мұнай
температурасын шығуда және электр импульсін сақтау жүйесіне авариялық
жағдайларда беруі.
2. Мембранды клапан жанармай беру сызығындағы, ол авариялық жағдайларда
форсункіге жанармай беруді кесіп тастайды.
3. Инертті газ құбыр тізбегіндегі мембранды клапаны ол қыздырғыштың ирек
түтікшелерінен үзілген жағдайларында инертті газды автоматты беру үшін
арналған.
4. Электропневматикалық винтель, ол автомобиль жүргізушісінің орындығының
сол жағында орналасқан және авариялық жағдайларда автомобильдің
муфталық байланысын ажыратуға автомобиль ресиверінен ауа беруді қосуға
арналған.
5. Автомобильдің муфталық байланысын ажырататын қондырғы кабина астына
орнатылған және өздігінен автомобильдік тежегіш камерасын бейнелейді,
шток тяга жүйесімен автомобиль байланыс муфтасымен байланысты.
6. Құрылғылар шитінде орналасқан пламя М-02 факлді бақылау құрылғы.
Автоматизация жүйесін мұнай құбыр тізбегінің үзілгендегі агрегатты
қорғауға реттеп қою, қыздырғыштың ирек түтікшелерін қысым
жоғарылағанда, мұнай қыздырғанда температураның өсуі шығарушы зауытта
жасалынады.
ДМ 500 IW сигнализаторы мына шектерде реттелінеді:
- Қысым Pmax=17 мПа (170кг*ссм2)
Pmin=12 мПа (20кг*ссм2)
- Температура Тmax=+1600С құрылғы пломбаланады.
Автоматизация жүйесінің жұмыс істеу принципі келесілерге байланысты:
Мұнай құбыр тізбектеріндегі қысым түскенде сигнализаторы электр
шынжырына шағылысса, оны үстіне аралық ретке KI іске қосылады, YA2 клапан
қорегін тоқтатып, жанармай беру сызығына орнатылған. Соның салдарынан жану
қондырғысына жанармайды беруді тоқтатады. Бір уақытта УА2
электропневматикалық винтель қосылады, автомобильдің пневмо жүйесңнен ауа
беруді ашады. Автомобильдің байланыс муфтасының ажырататын қондырғыға және
УА1 клапанына инертті газды қыздырғыш пешіне жібереді. Бір уақытта дыбыс
сигнализациясы қосылады.
Қыздырып жатқан мұнайдың температурасы жоғарыда көрсетілген мәннен
жоғарылағанда сигнализатор УА2 клапанын қорегін жауып тастайды, соның
салдарынан форсункіге жанармайдың берілуі тоқтатылады.
Қыздырғыш пешіндегі жалынды сөндіру (Пламя-М-02) приборы көмегімен
іске асады.
Агрегаттың электр қоректенуі автомобильдік электр қорегінен 24В
кернеулік тұрақты токпен жүзеге асады. Кернеулік генератормен немесе
аккумулятормен алынады және FV сақтандырғыш арқылы агрегаттың приборлар
шитіне келеді, ол жақтан жүйе элементтеріне таратылады.
Агрегаттың электр жүйесіне қоректі беру приборлар шитін қосумен жүзеге
асады. Тәуліктік қаранғы уақытында жұмыс істегенде агрегатты жарықтандыру
үшін автомобиль кабинасына бұрылмалы фар орнатылған. Фарды қосу агрегаттың
приборлар шитінде орналасқан клавишаны қосу арқылы іске асады.
Агрегатта қолданылатын бақылауыш-өлшеу приборлары жұмысты бақылауға
және негізгі параметрлерді тексеруге мүмкіндік береді. Жүргізуші
кабинасында орнатылған қашықтық басқару приборлары. Олардың датчиктері
сәйкес технологиялық сызықша орнатылған. Прибордардың негізгі бөлігі
автомобильдің приборлар панеліне қатырылған шитіне жиналған.
Шитте: мұнайдың бастапқы температурасын, қыздырылған мұнайдың қысымын
және температурасын, жанармай қысымын, сорап картеріндегі майдың
температурасын, агрегаттың жұмыс істеу уақытын, айдау сорабының жетегінің
редукторының жетектегі білігінің айналыс жиілігін, агрегаттың багіндегі
жанармай деңгейін, қыздырғыш пешіндегі факел айырмашылығын көрсететін
приборлар орнатылған.
Жоғарыда айтылған приборлардан басқа шитте шитті қоректендіруді қосу
клавиштері орналасқан және агрегат фарларын, тұтандырғышты қосу кілті,
сондай-ақ пуск және стоп кнопкалары, сақтандырғыш орнатылған. Мұнай
құбыр тізбегінде қыздырғаннан кейін 9Р3 көрсеткіш манометрі орнатылған.
Айтылған приборлардан басқа агрегат жарық және дыбыс сигнализациясымен
қамтылған, ол авариялық жағдайларда іске қосылады. Жарық диодтары приборлар
шитіне орналастырылған, ол пуск кнопкасын басқанда жанады. Жанармай беру
сызығында орнатылған электромагниттік клапанды ашуын басқарады.
Дыбыстың сигнализация үшін агрегаттың қорғау жүйесіне жалғанған
автомобиль сигналы қолданылады. Дыбыстың сигнализация мұнай құбырындағы
қысымның көтерілуімен немесе түсуімен жану диодының жануымен бірге бір
уақытта қосылады. Жұмыс істеу уақытының счетчигі ПТ сорапты іске қосқаннан
бастап қосылады.
Пайдаланған газ жүйесі өзіне қосқышты, шоқсөндіргіш және ПТ сорабына
пайдаланған газды әкелетін құбыр кіргізеді.
Ажыратқыш автомобильдің глушителінің пайдаланған коллекторіне
бекітілгенжәне қозғалтқыштың пайдаланған газын шоқсөндіргішке немесе айдау
сорабының астына жіберуге мүмкіндік береді.
Шоқсөндіргіш агрегаттың ұңғыда жұмыс істегенінде пайдаланған газды
атмосфераға жіберуге арналған.
Құбыр тізбегі автомобиль қозғалтқышының пайдаланған газын айдау
сорапқа сорап картерін қыздыру мақсатында жылдың суық уақытында ондағы
майдың қоюлануын ескертуге арналған.
Құбыр тізбегі агрегаттың платформасымен жүргізілген және сорап түбімен
ауыстырғышты байланыстырады. Жылу шығынын азайту үшін құбыр тізбегі асбест
жібімен қымталған.
Баспалдақтарымен қоршаулар агрегатқа қызмет жасағанда ыңғайлы және
қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін арналған.
Қоршаулар 1,25м түтікше перил түрінде жасалынған және агрегаттың екі
жағында орнатылған.
Агрегаттың екі жиналмалы сатысы бар. Транспорттық жағдайда бұл сатылар
жиналып тұрады.
1.2.4. Агрегаттың жұмыс істеу принципі
Агрегаттың жұмыс істеу принципі келесі түрде жүреді:
Айдау сорабының көмегімен автоцистернадан келетін мұнай қыздырғыш
арқылы айдалады. Анықталған температураға дейін қыздырылған мұнай көмекші
құбыр тізбегімен ұңғыға айдалады, онда парафин шөгінділерін ерітіп оларды
өндірістік жинау сызығына шығарады.
Агрегатты жұмысқа дайындау
Агрегаты пайдалануға еңгізу алдында тексеру жүргізу, жиынтығын
тексеру, жабдықтардың сақталуын және приборлардың және агрегат жабдықтарын
нағыз инструкциясының көрсеткіштеріне сәйкес консервация өткізу.
Флянецты және штуцерлі байланыстардың бекіту болттарын тексеру және
қатайту, қыздырғыштың айдау сорабына, платформаның беріктігіне ерекше назар
аудару керек. Агрегаттың тасымалдаған уақытында ажыратылған приборларды
қайтадан орнына орнату.
Ременді берілістің керілуін тексеру қажет болған жағдайда оны реттеу
керек.
Агрегаттың жиналған жабдықтардың тексеру өткізу және олардың дұрыс
жұмыс істеп тұрғанына көз жеткізу. Осы жабдықтарды пайдалануға дайындауда
қажетті жұмыстарды берілген инструкция бойынша жасау.
Агрегатты майлау материалдарымен толтыру.
Жылдың суық уақытында сораптарды және соған келетін құбыр тізбектерін
пармен немесе ыстық сумен жылыту.
Агрегатты ұңғы жұмыстарына дайындау
Агрегатты тегіс жерде орнату. Автомобиль глушителінің түтікшесін жабу
және пайдаланған газдың ұшқын сөндіргіш арқылы қосқышын орнату;
Агрегатты ұңғымен байланыстыруда келесі түрде өткізу керек:
1. Ұңғы байланысындағы ысырманы жабу және ауысқышты жалғау;
2. Ұңғы мен агрегаттың байланысын көмекші құбыр тізбегімен және
байланыстырғыштарымен өткізу;
3. Ұңғы байланысындағы винтель арқылы ұңғы кеңістігіндегі газ қысымын
шығару;
Ысырманың тығынын алып тастап сору жеңімен немесе агрегатты
автоцистернасымен байланыстыру.
Агрегат пен автоцистернаны байланыстырып тұрған ысырманы ашу және
айдау сорабының коллектор қалпақтарын мұнаймен толтырады.
Винтельді ашу.
Клапанды ашып жанармай багінің шөгіндісін төгіп тастау және клапан
винтелін ашып бактан жанармай жіберу.
Қыздырғыштың ауа сору клапанын жауып, ауа түтікшесінің және қыздырғыш
құбырының қақпағын ашу;
Ұңғы байланысының ысырмасын ашу.
Агрегат приборларының шитінің қоректенуін қосу.
Автомобильдің беріліс коробкасының тұтқасын нейтральды жағдайға қойып
оны аялдамалық тежегіш жүйесімен тежеу.
Қозғалтқышты қосып және пневмо жүйедегі ауа қысымының өлшем мөлшерін
0,55МПа дейін жеткізу. Агрегатты іске қосуды келесі тәртіпте жүргізеді:
1. автомобильдің жылдамдық коробкасының 4-ші берілісін қосу.
2. пневмо кранды ашу.
3. қозғалтқыштың айналыстарын минималды жағдайға дейін төмендету және
ажырату муфтасын басу арқылы қуат алу коробкасын қосып және оның іске
қосылуын бақылау;
Сораптың қалыпты жұмыс істеуі вибрацияның және тырсылдардың болмауымен
сипатталады: сорапқа пулсацияның әсерін төмендету үшін манометрлерді
винтельдер орнатылған.
Агрегаттың мұнай тізбектерін сығындау
Мұнай құбырларын сығындау үшін
1. қозғалтқыштың айналысын минимумға дейін азайту;
2. ұңғыдағы ысырманы жабу және айау сорабын іске қосу;
3. мұнай құбырларындағы қысымының көтерілуін манометрден бақылау;
4. бір минут ұстап, жүйенің саңылаусыз екеніне көз жеткізгеннен кейін
винтель және ысырмасын ашып жүйедегі қысымды азайтады.
Жұмыс тәртібі
Агрегатта екі адам қызмет жасайды: оператор-машинист және оның
көмекшісі олардың біреуі жүргізуші болып табылады.
Агрегаттың паспорттық мінездемесі. Автомашинаның жылдамдық қорабын
төртінші берілісінің қосылуымен қамтамасыздандырылады және оның қозғалтқышы
1280обмин ұстап тұрғанда. Айдау сорабының жетекші білігі бұл айналыс
жиілігінде 467обмин құрайды. Қозғалтқыштың айналысы төмендегенде
агрегаттың жылу техникалық көрсеткіштері нашарлайды, ал басқа берілістерде
жұмыс істеу ұсынылмайды.
Агрегатты іске қосу
Агрегатты іске қосар алдында оның винтельдерінің ашық екеніне көз
жеткізу керек. Жанармай сызығындағы мембранды клапан электромагнитті
жетегімен ашылады. Агрегаттың қуат алу коробкасын айдау және ШФ сораптарын
және вентиляторды қозғалысқа әкеп іске қосады.
Трансмиссияны қалыпты жұмыс істеуіне көз жеткізу. Автоматика
жүйесіндегі ауа беретін кранды винтельмен ашу.
Агрегат тахометрі бойынша қозғалтқыш айналысын 467обмин дейін көтеру
керек және ұңғы толғанға дейін мұнай айдау агрегаттың шығару қысымының
секіруімен сипатталады.
5-10 мин күткеннен кейін агрегатты аз айналыстарда бақылап отырып
қайтадан іске қосады. Керек болған жағдайда операцияны қайтадан қайталайды.
Қысымның керекті деңгейіне түскенге дейін айдау қысымы керекті деңгейге
түскеннен кейін, қыздырғышты тұтату керек. Бұл үшін:
1. ауа түтігін жабу;
2. жанармай беру сызықта қысымның көтерілмеуі үшін винтелін жабу
керек;
3. приборлар шитіндегі қосқышпен тұтандырғыш қондырғысын қосу; оған
қоса бақылауыш спираль қызуы керек.
4. спираль қызғаннан кейін пуск кнопкасын басу арқылы жану
қондырғысына жанармай жібереді. Оның үстіне жанармай беру сызығындағы
клапан ашылуы керек, ол кезде приборлар шитіндегі топливо включена деген
сигнал лампасы жанады.
Агрегатты жұмыс режиміне шығару
Жанармай және ауа беруді реттей отырып оптимальды жану режимін орнату
түтінсіз пайдаланумен сипатталады. Инертті газ баллонының винтелін ашып
және қысым редукторымен газ шығынын 0,8...1,0МПа шегінде реттеу керек.
Агрегатты және оның жүйесін жұмыс уақытында бақылау тәртібі.
Жұмыс уақытында оператор оптимальды режим ұстап отыру керек, агрегат
жүйесінің қалыпты жұмыс істеуін приборлармен және ішкі бақылау жүргізе
отырып. Оған міндетті түрде:
1. өңдеуге берілген ұңғының мұнай қыздыру температурасы берілген
деңгейден барлық жағдайда +1500С аспауы керек.
2. Айдау сорабының майлау жүйесінің қысымын бақылау ол 0,05 МПа-дан төмен
болмауы керек.
3. подшипниктердің, редуктор корпусының және сораптардың қызбауын бақылау
қажет.
4. қыздырғыш пешіндегі жануды оптимальды режимге ұстауды пайдаланған
түтінді жібермей және қыздырғыш құбырмен ұшқын ұшырамау қажет.
5. арматураның және барлық құбыр тізбектерінің саңылаусыздығын бақылау.
6. Айдау сорабының плунжерлер жүйесіндегі қысымды сорапқа орнатқан
манометр арқылы бақылау, ол 0,05мПа-дан төмен болмауы тиіс.
7. агрегат шитіндегі лампалар арқылы агрегат жүйесінің қалыпты жұмыс
істеуін бақылау.
Агрегатты тоқтату және транспорттық жағдайға әкелу.
Агератты тоқтатуды келесі ретпен өткізеді.
1. Байпасты винтельді ашу және жану қондырғысына жанармай беру клапанын
жабу. Оның үстіне цистернада 1м3 мұнай қалуы тиіс. Ол қыздырғыштың
ирек түтігін 40-500С салқындату мүмкіндігін береді. Агрегат
тахометрімен қозғалтқыштың айналысын 113обмин-ке дейін азайту.
2. Орнатылған режимде мұнайды цистернадан толық айдау жұмысы және
агрегаттың сору жеңі.
3. стоп кнопкасын басу арқылы агрегаттың қорғау жүйесін сөндіру, кранды
жабу.
4. Агрегаттың қуат алу коробкасын сөндіру арқылы, агрегатты тоқтату.
5. Инертті газ баллонындағы винтельді жабу.
6. Мұнай байпасының клапанын ашу арқылы мұнай тізбектеріндегі және
қыздырғыш құбырындағы қысымды шығару.
7. Ұңғы байланысындағы ысырманы жабу.
8. Айдау сорабының клапанын ашу арқылы коллектор қалпағын құрғату.
Төгілген мұнайды автоцистернаға құю.
9. Алынбалы ыдысты қолдана отырып қосалқы мұнай тізбектерін құрғату, бұл
үшін: агрегаттың лақтыру винтелін жабу, оның астына ауыспалы ыдысты
қойып клапанды ашу, ауыстырғышты ұңғыдан ажырату, жиналынган мұнайды
автоцистернаға құю.
10. Қажет болған жағдайда қыздырғышты құрғату, ол үшін кезегімен
тығындарды ашып, содан кейін винтельді және клапанды қыздырғыштың ирек
түтікшесінің ішіндегі және сыртындағы мұнайды құйып алу.
11. Қыздырғыштың ирек түтікшесін толық құрғату үшін автомобильдік пневмо
жүйесінен қысыммен ауа айдау. ЗИЛ автокөлігіндегі құрамындағы
дөңгелікті үрлейтін шлангі қолдана отырып.
12. ЗИЛ жәшігіне байланыстырғышты және ауыстырғышты жинау.
13. Сору жеңдерін, арынды құбыр тізбектерін байланыстырғышты транспорттық
жағдайда жинау.
14. Жинамалы сатыларды транспорттық жағдайда жинау.
15. Агрегаттың приборлар шитінің қорегін сөндіру.
Агрегаттың авариялық жағдайда тоқтатылуы
Агрегаттың авариялық жағдайда тоқтату үшін, қыздырғыш пешіндегі өртті
сөндіру қажеттілігі туғанда, ажырату муфтасын басу арқылы агрегаттың қуат
алу коробкасын сөндіреді. Оған қоса автоматты түрде агрегаттың барлық
механизмдері тоқтауы керек және қыздырғыш пешіне инертті газ жіберу
қосылады. Автоматика істен шыққан жағдайында инертті газды қолмен винтель
арқылы жібереді.
Егер қыздырғыш пешіне инертті газды жіберудің қажеті болмаса, онда
міндетті түрде алдын ала агрегат шитінің қорегін өшіру керек. Содан кейін
қуат алу короькасын өсіре отырып барлық механизмдерді тоқтату.
Агрегатты пайдаланудың ерекшеліктері
ВВ-32-Ш винтелін қосу үшін КИПиА жүйесінде ауа қолданады,
автомобильдің пневмо жүйесінен алынатын. Осыған байланысты автомобильдің
пневмо жүйесінде ауа қысымының міндетті түрде ардайым бақылап отыру керек,
ол 0,65МПа-дан аз болмауы қажет.
Айдау сорабының коллектор-қалпағымен жұмыс істегенде агрегаттың сору
трактілерінің саңылаусыздығына талаптар жоғарылайды. Саңылаусыздықтың
жоғалуы ауа соруға әкеп соғады және ол сораптың берілісін төмендетеді. Бұл
мұнайдың қызуын, қыздырғышты ирек түтікшелерінің күйдіреуіне әкеп соғады.
Бұлардан қашу үшін әрдайым мыналарға көңіл бөлу керек:
Сору жүйелерінің цистернаға және агрегатқа жалғанудың
саңылаусыздығына;
Арматураның коллектор-қалпағының және оның айдау сорабымен
байланыстарының саңылаусыздығына.
Айдау сорабының берілісінің төмендеуі сондай-ақ оның клапандарының
астына мұнай құрамында болаттың механикалық қоспалардың және қоқыстардың
шөгуіненде болады.
Бұдан қажу үшін агрегат жұмысында таза цистерналарды пайдалану керек
және сүзгіштерді жұмыс істеуге қабілетті жағдайда ұстау, сору жеңдерінен
ұштарына орнатылған, жұмыс істегенде мұнай құрамына сәйкес пайдалану.
Айдау сорабының клапанының астына бөлшектер түскенде пульсация пайда
болуы мүмкін, олар мұнай тізбектерінде орнатылған манометр көрсеткішін
секіруімен белгіленеді және оларды бұзылуға әкеп соғуы мүмкін.
Манометрлерге зиянды пульсацияның әсерін қайтару үшін агрегатты іске
қосқаннан кейін:
Клапандарды жабу керек.
Клапанды ашуды көрсеткіштік циклы манометрдің 1-2 бөліміне.
Агрегаттың трансмиссиясын қосуды міндетті түрде қозғалтқыштың төменгі
айналыстарында қосу керек, өйткені жанармай сорабының жетекті білігінің
кнопкасының сынуынан сақтау үшін.
Жанармай сорабының жұмыс істеу қабілетінің төмендеуінен қашу үшін су
кіргеннен, оны сорапты қосар алдында агрегаттың жанармай багіндегі қалдықты
төгіп тұру керек.
Мұнай құрамында су көп болғанда және айдау сорабының суық
температурада ұзақ уақыт тоқтап тұрғанда судың қатуынан қашу үшін айдалып
жатқан сұйықты сақтандырғыш клапанында және сораптың гидроблок бөлігінің
төменгі жағында орналасқан төгу тығындарын пайдалан отырып сораптың
гидравликалық бөлігінен төгіп тастау керек.
Агрегаттың жылдың суық уақытында ұзақ кеткеніне немесе тоқтап тұруынан
пт сораптың картеріндегі май қата бастайды. Бұл салқын сорапты іске
қосқанда оның жетек тобының істен шығуына әкеп соғады.
Бұдан қашу үшін агрегатты жылдың суық уақытында көшіргенде сорап
картерін автомобиль қозғалтқышынан шыққан пайдалану газымен жылыту керек,
ол үшін агрегаттың шығар алдында пайдаланған газдар шығынын қосқышты айдау
сорабының астына бағыттап қояды. Майдың қызу температурасын приборлар
шитіне орналасқан ТКП-603м тахометрімен бақыланады. Ол 800С-ден аспауы
керек.
Ескерту: қосқышты жұмысқа қосар алдында ол агрегаттың ұшқын сөндіргіші
арқылы өту керек.
Пуск кнопкасын басқанда агрегаттың автоматика жүйесі қыздырғышты
тұтатқанда минималды қысымда сақтандыру қарастырылған.
1.2.5. Ақаулықтар және оларды жою тәсілдері
Агрегаттың жұмыс істеген кезінде пайда болуы мүмкін ақаулықтар тізімі
және оларды жою әдістері 1.1.-ші кестеде келтірілген.
Кесте 1.1. Ақаулықтар және оларды жою тәсілдері
Ақаулықтардың атауы, Себебі Жою әдістері
ішкі пайда болуы және
қосымша белгілері
1 2 3
Электрожабдықтар жүйесі Спиральдің дұрыс Спиральды қосқанда ұзақ
қалыпты жұмыс істеп қызбауынан күту керек
тұрғанда қыздырғыштың Спирал жану Жану қондырғысының ашып
жану қондырғысы қондырғысына дұрыс спиральды дұрыс жағдайға
тұтанбайды. орнатылмаған реттеп қою керек
Форсунка ақаулығы Жанармай бүркуді тексеріп
рет-теу керек. Қажет болған
жағ-дайда сапталманы және
Тұтатқан кезде жалын құйын-датқышты ауыстыру
ауамен соғылады керек
Сүзгіш пітеліп қалса Ауаны қалқанмен жабу
Жану қондырғысының штуцерді
босатып, фильтрді тазалау,
қажет болса ауыстыру.
Сальник арқылы ағудың Манжеттің желінуі. Манжетті ауыстыру.
жоғарылату.
1 2 3
Агрегатты іске қосқан Қыздырғыш құбырлары Қыздырғыш құбырларының
кезде қыздырғышта басқа мұнаймен толмаған толуын күту.
гидросоғыстар естілсе.
Өздігінен қуат алу Қосу білікшесінің Қуат алу коробкасындағы
коробкасы ажырап кетсе фиксатор серіппесі бұранмен серіппені сығу
сынып қалған, немесе серіппені ауыстыру.
әлсіреген.
Редуктордан шу шықса Редукторда майдың Редуктор дейгейіне дейін
корпус қызса. жетіспеуі май құю.
Ластанған май Ескі майды төгіп тастап
редукторды шалып жаңа май
құю.
Подшипниктердің Подшипниктерді тексеріп
реттелуі бұзылған. өстік муфтаны реттеу.
Автомобильдің ажырату 1. Қыздырғыш Автоматика жүйесін
муфтасы өздігінен құбырлар-ында қысым инструкцияға сәйкес
ажыратылып кетеді. болмаған-дықтан қыздырғыш қысымын көтеру
автоматика жүйесі керек.
іске қосылады. ВВ-32Ш винтелін тексеру
2. ВВ-32Ш винтельдің керек.
ақаулығынан.
1.2.6. Техникалық қызмет көрсету
Агрегатқа техникалық қызмет көрсету оны пайдалану жүрісінің қосалқы
бөліктерінің жұмысын бақылау мен қорытылады және байқалған ақаулықтарды өз
уақытында жоюмен сондай-ақ анықталған уақыт аралығында регламенттің
жұмыстар жүргізу арқылы.
Әр сменде техникалық қызмет көрсету.
Әр сменде смен басталар алдында
1. Агрегат жабдықтарының сақталуын және бүтіндігін тексеру, ақаулы
приборларды ауыстыру, босаған байланыстарды бекіту.
2. Айдау сорабының және редуктор картеріндегі май айярмашылығын тексеру
және қажет болған жағдайда май құю.
3. Вентилятордың подшипникті тораптарының, ременді берілісті керу шығырын
майлау майымен толтыру.
4. Ременді берілістің жағдайын тексеру.
5. Автомобильді пайдалану инструкциясына сәйкес әр смендік қызмет көрсету
жұмыстарын өткізу.
300 сағат жұмысынан кейінгі регламенттік жұмыстар:
1. Сору жеңдерінде орналастырылған сүзгілерді және жанармай сүзгілері,
жанармай багін жуу.
2. Қыздырғыштың ирек түтікшелерін ысыта тазалау.
3. Агрегаттың автоматты сақтау жүйесінен элементтерін жұмыс істеу
қабілеттілігін және жағдайын тексеру.
Жанармай багін, жанармай және мұнай сүзгілерін ыстық сумен және бумен
жуу. Тазалағаннан кейін құртылған лак сырларын қабығын қайта орнату.
Қыздырғыштың ирек түтікшелерінің ыстан тазарту келесі тәртіпте өтеді:
1. Стаканды және жану қондырғысын бөлшектеу.
2. Тығындарды ашу.
3. Инертті газ баратын құбыр тізбегін қыздырғыштан ажыратып және
саңылауларын тығынмен бітеп қою.
4. Ұшқыш сөндіргішті алу.
5. Қыздырғыштың ирек түтікшелеріне үрлеу жүргізу.
6. Бөлшектенген бөліктерді және тораптарды орнына қайта орнату.
Агрегаттың автоматты сақтау жүйесінің элементтерінің жұмыс істеу
қабілетін суда жұмыс істеуін тексеру.
Мұнай құбыр тізбектерінде қысым түсуінде ДМ500IW сигнализаторының
жұмыс істеуін тексеру.
1. Агрегатты жұмыс режиміне шығару.
2. Редуктордың инертті газ қысымын минималды қысымға реттеу.
3. Агрегаттың шығару винтелін ашып, қысымды 2мПа-ға дейін түсіру. Оның
үстіне жанармайдың берілгені қалу керек.
4. Тексергеннен кейін агрегаттың приборлар шитінің қорегін тумблермен
сөндіру арқылы автоматизация жүйесін өшіру.
5. Қыздырғышты тұтатпай агрегатты қайта қосу.
6. Қыстық уақытта қыздырғыштың ирек түтікшелерін құрғату жүргізу.
Жұмыстың әр 600сағат сайын немесе қысымнан көп түскенде және
қыздырғаннан кейін түтікшесін ыстан тазарту.
Жууды 0,2-0,5% дисавкан реагенті қосылған суменкелесі тәртіпте
жүргізіледі:
1. Агрегатқа жуу сұйығы бар цистернаны жалғау.
2. Агрегатты іске қосу, сұйықтың қыздыру температурасын қыздырғышты жууды
30 минут жүргізу керек.
Оның үстіне:
1. Сорапты қарап шығу, бекітілуін және басқа резбалық байланысын тексеру
керек.
2. Ақаулықтарды жою керек.
3. Сақтандырғыш клапанды бөлшектеу, қажет болса істен шыққан бөлшектерін
ауыстыру керек.
4. Сораптың құжатының көрсеткішіне сәйкес сақтандырғыш клапанын реттеу
жүргізу.
5. Клапандарды және ершіктерді жону немесе жаңасымен ауыстыру.
6. Сораптың плунжерлерінің ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Дипломдық жоба Ақшабұлақ кен орнында ұңғыманы парафиннен тазалауда
агрегаттың айдау сорабының жұмысын талдау және құрылысын жетілдіру
тақырыбында жазылды.
Дипломдық жоба түсіндірме жазбасынан және графикалық сызбадан тұрады.
Түсіндірме жазбасынан тұрады, онда техникалық бөлім, есептеу бөлімі,
патенттік ізденіс, экономикалық бөлім, еңбекті қорғау және өндірістік
экология бөлімдері қарастырылған.
Графикалық сызба жұмысы 8 форматтан тұрады: жалпы көрініс, агрегатының
гидрокинематикалық принципиальды схемасы, қыздырғыш, айдау сорабы, жандыру
құрылғысы, патенттік жетілдіру, бөлшектеу сызбасы және техника экономикалық
көрсеткіштер.
Аннотация
Дипломный проект выполнен на тему Анализ работы и совершенствования
конструкции нагнетательного насоса агрегата для депарафинизации скважин на
месторрождение Акшабулак.
Дипломный проект состоит из пояснительной записки и графической части.
Пояснительная записка содержит листов, в нем рассмотрены техническая
часть, расчетная часть, патентная проработка, экономическая часть, охрана
труда и промышленной экологий.
Графическая часть состоит из 8 форматов: общий вид,
гидрокинематическая принципиальная схема, нагреватель, нагнетательный
насос, горелочное устройство, патентная проработка, деталировка и технико-
экономические показатели.
Мазмұны
Кіріспе 8
1. Техникалық бөлім 10
1.1. Ақшабұлақ кен орында ұңғыманы парафиннен тазалауға арналған
агрегаттарға шолу жасау 10
1.1.1.Жылжымалы кәсіпшілік бу қондырғысы 10
1.2. Ұңғыманы парафиннен тазалауға арналған аргегат 12
1.2.1.Қызметі 12
1.2.2.Техникалық мәліметтер 12
1.2.3.Агрегаттың және қосалқы бөлшектерінің құрылымы мен жұмысы
13
1.2.4.Агрегаттың жұмыс істеу принципі 22
1.2.5.Ақаулықтар және оларды жою тәсілдері 28
1.2.6.Техникалық қызмет көрсету 29
2. Есептеу бөлімі 32
2.1. Қыздырғыштың құбырын және ұлғайтқышты беріктікке есептеу
32
2.1.1.Қыздырғыштың құбырын беріктікке есептеу 32
2.1.2.Ұлғайтқышты беріктікке есептеу 35
2.1.3.Жазық түптің есебі 39
2.1.4.Сақтандырғыш клапандарды есептеу 39
2.2. Кривошипті плунжерлі сорапты беріктікке есептеу 40
2.2.1.Цилиндр стаканын есептеу 40
2.2.2.Сорап плунжері есептеу 42
2.2.3.Клапан есептемесі 45
3. Патенттік ізденіс. 47
3.1. Патенттік шолу. 47
4. Экономикалық бөлім 53
4.1. Техника - экономикалық көрсеткіштерді есептеу 53
5. Еңбек қорғау 58
5.1. Агрегатты пайдаланудағы негізгі талаптар және техника
қауіпсіздік шаралары 58
5.2. Санитарлық – гигиеналық шаралар 59
5.3. Өрт-жарылыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету 60
5.4. Электр қауіпсіздігі 62
6. Өндірістік экология 64
6.1. Ақшабұлақ кен орында атмосфераға зиянды заттардың шығаруы
64
6.2. Атмосфералық ауаның ластануы 65
6.3. Технологиялық автомашиналарды пайдалануда жер қойнауы
қорғау 66
Қорытынды 70
Қолданылған әдебиеттер тізімі 71
Қосымшалар 72
Кіріспе
Ақшабұлақ кен орны 1983 жылы ашылған. Мұнай қорлар мен өндіру көлемі
бойынша Қазгермұнай БК ЖШС екінші кен орны болып табылады. Мұнай ең
алғашқы рет 1987 жылы табылған, ал өндіруі 1996 жылдың маусым айында
басталған.
Қазіргі таңда Ақшабұлақ кен орнында жиі кездесетін проблемалардың бірі
ұңғыма бағанасына парафинді шөгінділердің қатуы болғандықтан, олармен
күресу мақсатында белгілі аралықта құбырларды қыздыру қондырғыларын
орналастыруды жобалау жұмыстың маңыздылығы мен өзектілігін көрсетеді.
Парафин қатып қалумен күресудің негізгі әдістері:
1) мұнай және газды жинау жүйесінің саңылаусыздандырылған жоғары
арынды жүйесін қолдану (0,981 ÷ 1,47 МПа);
2) жылжымалы бу қондырғысын қолдану (ППУ);
3) беттік активті заттарды қолдану (ПАВ) немесе парафин кристалдарының
өсуін тоқтату үшін және мұнай эмульсиясын жою үшін ұңғыма сағасына немесе
түп аймағына ингибиторларды қолдану;
4) құбырдың беттік кедергісін азайту мақсатында құбыр желілерінің ішкі
бетін әртүрлі лактармен, элоксидті шайырлармен және шыны пластиктермен
сырлау керек;
5) мұнайдың жоғары температурасын сақтау үшін құбырларларды жылу
сақтағыш материалдармен қаптау керек;
6) құбырлар қабырғасында тұрып қалған парафиндерді тазалау үшін
белгілі уақыт аралығында ұңғыма сағасынан топтық қондырғыға дейін құбыр
ішіне резина шарларын пайдалану керек.
Қазіргі уақытта кен орындарда парафин шөгінділерімен күресудің
жоғарыдағы алғашқы үш әдісі қолданылады.
Мұнай өндіру өнеркәсібінде еңбек өнімділігін төмендететін факторлардың
бірі көтеру құбырларының, шығу желілерінің, тораптардың, кәсіби мұнай
желілерінің және сыйымдылық ыдыстарының, сонымен қатар парафинді мұнайды
өндіру кезінде ұңғыма түбінде парафин шөгуі болып табылады.
Өндірістік, ғылыми-зерттеу институттарының мамандары, конструкторлар
мен машина құрылысшылары ұңғыма түбіндегі, жер асты құбырларындағы, мұнай
жинау жүйелеріндегі парафин шөгуімен күресудің түрлі әдістері мен іс-
тәжірибелік айлаларын ойлап шығаруда.
Бұл әдістердің кейбір түрлері тәжірибелік орындалу қиындығынан және
пайдалану шығындарының көптігінен кең қолданыс таппады, ал қалған түрлері
көпшілік қолдау тапқанымен, әлі де толығымен жетілдірілмеген.
Шөгінділер және асфальт-шайыр-парафинді заттар (АШПЗ) туғызатын
қиындықтар ұңғыманың жер асты жабдықтарында (терең сораптар, СКҚ және
штангалар) байқалады, бұл қиындықтар жер асты жабдықтарын парафинсіздендіру
бойынша алдын-алу шараларын жүргізуді мәжбүр етеді.
Ұсынылып отырған дипломдық жоба Ақшабұлақ кен орнында ұңғыманы ыстық
мұнаймен парафиннен тазалауда агрегатының құрылысын жетілдіру тақырыбында
жазылған.
1. Техникалық бөлім
1.1. Ақшабұлақ кен орында ұңғыманы парафиннен тазалауға арналған
агрегаттарға шолу жасау
1.1.1. Жылжымалы кәсіпшілік бу қондырғысы
Жылжымалы кәсіпшілік бу қондырғысы ППУА 1600100 суық және салқын
микроклиматты ауданда ГОСТ-16350-90 бойынша жоғары қысымды (режим 1)
қаныққан бу мен ұңғыманың түптік аймағындағы, құбырлардағы,
резервуарлардағы, фонтанды қондырғысындағы және басқа да мұнай
кәсіпшілігіндегі жабдықтардағы парафинді ерітуге, сонымен қатар төменгі
қысымды (режим 1) қаныққан бумен қыздыру жуу және басқа да жұмыстар бойынша
операциялар орындауға арналған.
Қондырғының климаттық қолданылуы ГОСТ 15150-99 бойынша орналастыру
категориясы 1У, жұмыс істеу температурасы – қоршаған ортаның -450С-ден
+400С дейін.
Қондырғылар әртүрлі модификациялық шығарылады:
- құрастыру базасы бойынша;
- жұмыс істеу режимі бойынша;
- кузов және раманың жылу алмасуы бойынша.
Тұтынушылардың тапсырысы бойынша ППУА 1600100 қондырғысы
автомашинасыз техникалық құжаттамада қарастырылған параметрлер шегінде
жұмыс істейтін жабдық жиынтығы түрінде келуі мүмкін.
Техникалық мәліметтері
- Қыздырылатын орта
- су
- бу өнімділігі, кгсағ
-1600+-10%
- бу температурасы, 0С дейін:
жоғары қысымды
- 310
төменгі қысымды
- 175
- бу қысымы, МПа дейін
жоғары қысымды
- 9.81
төменгі қысымды
- 0.78
- жылу өнімділігі (есептеу бойынша) кДжсағ
жоғары қысымды
- 3929200
төменгі қысымды
- 11787600
- жанармай багының сыйымдылығы, м3 -
0.4 – 0.5
- барлық механизмдердің жетегі - автомашинаның күштік
қозғалтқышынан.
Қондырғы құрамы
Жылжымалы кәсіпшілік бу қондырғысы ППУА 1600100 құрамына келесілер
жатады (сурет 1.1):
- бу қазаны;
- трансмиссия;
- бекіткіші бар рама;
- кузов;
- цистерна;
- жанармай жүйесі;
- ауа айдау жүйесі;
- магистралды құбырларды бекіткіш;
- пайдаланылған газды шығару жүйесі;
- автомашина негізі.
Негізгі жинақталған бұйымдар
- автомашина негізі
- Краз 65101
- үш плунжерлі қоректендіргіш сорабы - 23 ПТ-25Д1-У2
- шестернялы отын сорабы - НМШФ-
06-25-0.2525
Сурет 1.1. ППУА-1600100 қондырғысының схемасы.
Құрылымы және жұмыс істеу принципі
ППУА-1600100 қондырғысы Краз 65101 автокөлігінде жинақталған.
Қондырғы құрастыру рамасында орналастырылған және қондырғыны атмосфералық
жауын-шашыннан және шаң-тозаңнан қорғайтын металды қаптамамен жабылған.
Қондырғы жұмысын басқару, бу вентилін реттейтін штурвалдардан және бу
қазанының оттығына берілетін жанармай мөлшерін реттейтін вентильден вентиль
заслонкасын басқаруынан тұратын қалқан жинағы орналасқан жүргізуші
кабинасына орталықтандырылған.
Құрастыру рамасының алдыңғы бөлігінде бу қазаны үлкен қысымды
вентилятор, қазанға қоректендіргіш суды және жанармай айдауға арналған
сораптар орналасқан, артқы бөлігінде – қоректендіргіш суға және жанармайға
арналған ыдыс цистерна.
Қондырғы қазанның ирек түтіктерін белгіленген қысым және температура
шамасынан асқанда цистернадағы су деңгейінің белгіленген шамадан
төмендеуінде және қоректендіргіш судың шығыны төмендегенде қазанның ирек
түтіктерін күйіп кетуден сақтайтын автоматтандырылған қауіпсіздікпен
жабдықталған.
1.2. Ұңғыманы парафиннен тазалауға арналған аргегат
1.2.1. Қызметі
АДПМ – 12150 агрегаты (парафин ерітетін, жылжымалы, жаңаланған
құрылғы, өнімділігі 12 м3сағ және мұнай қыздыру температурасы 1500С)
ұңғыманы ыстық мұнаймен парафинді ерітуге, сондай-ақ басқада технолнгиялық
операцияларға арналған, макроклимакттық аудандарда салқын және орташа
шарттарда ГОСТ 16350 жоғары қысыммен сығу сұйығын беру қажеттілігі болғанда
қолданылады.
У – құрылғының климаттық орындауы, орналастыру категориясы – 1 1550-
69 Гост бойынша (-450С дан +400С дейін қоршаған ауаның жұмыс
температурасында) 12
1.2.2. Техникалық мәліметтер
Шифр
4АДПМ -12150
Қыздырылатын шикі мұнай келесі талаптарға жауап беретін.
Құрамында 1000мгл көп емес тұзы бар су ; %
- салмағы %
0,5 көп емес
- бөлшек көлемі,мм
0,2 көп емес
- тұтқырлығы
400 көп емес
- будың серпімділігі,мм,рт,ст
400 көп емес
- құрамында күкірттің болуы % 0,5
көп емес
Мұнаймен өндіргіштігі м3г
12+0,5
қыздыру температурасы ,0С
сусыз
150+10
суланған 30% дейін
122+5
Жұмыс қысымы,МПа (кгс см2) 15+1
(150+10)
Агрегатта жұмыс істегенде
пайдаланатын жағар май –
дизельді
Мұнай қыздыруға кететін жағармай
шығыны, кгсағ
115 көп емес
Айдау сорабы
3 плунжерлі ПТ
Жағармай сорабы
шертеналы ШФ 0,6-256
Жинау базасы КРАЗ-
65101 автокөлігіндегі
Автомобил қозғалтқышының жұмыс
берілісіндегі иінді біліктің айналыс
жиілігі, агрегаттың тахометрінің көрсету,айнмин. 1280
(467)
Жетектегі білікке сәйкес келетін айналыс жиілігі, айнмин.
Айда сорабының
467
ШФ сорабының
980
Желдеткіштің
3006
Габариттік өлшемдері, мм
ұзындығы
9520
автомашина бойынша ені
2500
жабдықтардың ені
2500
биіктігі
3450
Толық салмағы, кг
1500
Агрегаттың транспорттың мәндері
жол саңлауы, мм
360
кіру бұрышы,
47
шығу бұрышы,
32
агрегаттың жобаланған ең жоғарғы көтеруі,
30
1.2.3. Агрегаттың және қосалқы бөлшектерінің
құрылымы мен жұмысы
АПДМ агрегаты өзіне келесі түйіндер мен жүйелерді кіргізеді
(сурет 1.2):
- Платформаны мұнай құбыр тізбектері
- Қыздырғыш, электр жабдықтар жүйесін бақылау-өлшеу приборлар мен
аппараттар (КИПиА)
- Айдау, ШФ сораптарының жетек трансмиссиясы .
Сурет 1.2. 4АДПМ -12150 агрегатының схемасы
1 - Платформа; 2 - Қыздырғыш; 3 - Мұнай құбырлары; 4 - КИП и А;
5 - Трансмиссия; 6 - Инертті газды шығру құбыры; 7 - Жанармай жүйесі; 8 –
Көмекші құбырлар.
Инертті газ әкелу жүйесі, жанармай жүйесін, агрегаттың ЗИП-ін,
баспалдақтар және бөгеттер, көмекші құбыр тізбектері, ауа жібергіш, шығару
жүйесі, автомобиль шассиін ағынды жинау жүйесі.
Агрегаттың барлық жабдықтары платформаға орнатылған, олар болттармен
және стремянкалармен автомобиль үстіне бекітілген.
Платформа өздігінен дәнекерлеп пісірілген конструкцияны бейнелейді, ол
швейлер және бұрыштықтардан ридгельді және тегіс жапырақшалардан жасалған.
Агрегаттың негізгі түйіні – қыздырғыш –тік, цилиндрлі, дәлдік, жылан
тәріздес түрлері 16МПа қысымда +150°С температураға дейін мұнай қыздыруға
арналған.
Қыздыру бетіне цилиндрлі ирек түтікшелері және спираль кіреді
ажыратқышпен тізбектеліп жалғанған. Ирек түтікшесінен ішкі диаметрі 700мм,
ал сыртқы 910мм. Ирек түтікшелер 40х3,5 ТУ 14-3-460-95 қазанды құбырлардан
жасалған. Құбыр материалы -Ст20 болатынан.
Ирек түтікшелер стакандарға қондырылған олар қыздырғыш негізіне
болттармен қатырылады. Ирек түтікшесінің сыртқы стаканында газ түтіндері
өтетін тесік бар.
Астыңғы бөлігінде қыздырғыш отқа төзімді сылақпен қаптау. Спиральдық
жоғарғы бөлігінің тесігінде өздігінен 15мм жуандықты құрайтын спираль
плитамен тығыздап тастаған.
Төменгі бөлігінде қыздырғыштың люкі бар, ол жану қондырғысына
орнатылған. Оған стакан немесе тұтандырғыш қондырғы мен форсунка жатады.
Стакан өздігінен құйылған корпусты бейнелейді, онда форсункаға ауа
жіберетін төрт терезесі бар.
Жану қондырғысы – үш саптамалы, механикалық түрі.
Форсунка корпусына түсетін жағармай құйындатқыш арқылы өтеді, онда ол
тангенсиалды айналыс алады және үш саптама арқылы қыздырғыштың
тұтандырғышына беріледі. Саптаманың өту диаметрі 0,8мм-ді құрайды.
Тұтандырғышты қондырғы өзіне кіргізеді. Шыныққан нихромды спираль,
стабилизаторға және байланыс стержені изоляторлармен агрегат
электрожүйесінен питание келетін форсунка және тұтандырғыш қондырғысы
негізге қатар орнатылған, ол бойлау бағытымен ауыса алады. Керекті жағдайда
қатыру стопор болттарымен жүзеге асады.
Қыздырғыштың ирек түтікшесі қаңылтырлардан пісіріп дәнекерленген
кожухта қорытындалады. Ішкі және сыртқы кожухтардан тұратын, қақпақ және
негіз. Кожухтың жоғарғы бөлігіне вентилятордан келген ауаны жіберуге
арналған түтікше дәнекерлеп пісірілген, ал негізге жану қондырғысына ауа
келетін тесіктер жасалған. Қыздырғыш сыртынан сақтау кожухымен бөгелген.
Мұнай қыздырғыштың сыртқы ирек түтікшесіне түтікше арқылы түседі,
спиральды ирек түтікше арқылы жоғары көтеріледі және ішкі ирек түтікшесіне
түседі, онымен төмен қарай жылжиды және түтікше арқылы сыртқа шығады.
Жағармайдың жануынан пайда болған түтік газдары жоғары көтеріледі,
қыздырғыштың ирек түтікшелерінен пайда болған сақиналы саңылауға түсіп
төмен түседі. Сыртқы ирек түтікшесінің стаканындағы тесік арқылы өтеді және
саңылаумен кожухтың ішкі бетінде пайда болған және сыртқы ирек түтікшесімен
жоғары көтеріледі. Одан кейін газдар сеткалы жалынсөндіргіш арқылы өтіп
және сытқа шығарылады.
Қыздырғыш құбыры қолмен ашылатын қақпақпен жабылады. Агрегатты
тасымалдау уақытында қақпақтың ашылуын ескерту үшін стопорлық қондырғы
қарастырылған. Қыздырғыш агрегат платформасына болттармен қатырылған
негізде жиналған.
Түтікшелер инертті газды қыздырғыштың жануына әкеледі. Ол тығынмен
жабылатын түтікшелер қыздырғыштың ирек түтікшелерін сыртқы бетіне жанғанда
құрғату қызметін атқарады.
Құбыр тізбегі арқылы автомобильдік пневможүйесімен қыздырғыштың ирек
түтікшесін толық құрғату үшін ауа беріледі.
Агрегаттың жанармай жүйесі жану қондырғысына жанармайды қажетті
мөлшерде беруді қамтамасыз етеді және құбыр тізбегінің тиекті сызықша
бақылаушы арматура және бақылауыш өлшеу құрылғылардан тұрады.
Агрегттың артқы бөлігіне орнатылған бактен жанармай тиек клапаны
арқылы сорапқа түседі, алдын ала сеткалы сүзгіден өтеді.
Сораптан жағармай жану қондырғысына сеткалы фильтр арқылы өтеді және
электромагниттік винтель ол агрегаттың автоматизация жүйесіне кіреді және
авариялық жағдайларда жанармай берілісін тоқтатуға арналған.
Байпаста- винтель агрегаттың жанармай багіне жанармайдың бөлігін
жіберу жолымен жану қондырғысына беретін жанармайды реттеуге арналған.
Винтельді басқару тұтқа арқылы жүзеге асады, ол жүргізуші кабинасына
автомобиль кабинасының артқы қабырғасынан кіргізілген.
Сорап жетегі трансмиссия редукторынан сыналы ременді беріліс арқылы
іске асады.
Жанармай багы цилиндрлі формалы дәнекерлеп пісірілген құрылымы,
сыйымдылығы 1м3. оның ішінде агрегат қозғалғанда ішіндегі жанармайдың
тербелісін тоқтатуға бөгеттер жасалған. Бактың төменгі бөлігінде
қоректендіру клапаны құрғату клапанымен орналасқан.
Қыздырғышқы ауа ортадан тепкіш вентилятор көмегімен айдалады. Ол
трансмиссия редукторынан сыналы ременді беріліс арқылы іске қосылады.
Вентилятор немесе қыздырғыш ауа түтікшесімен жалғанған. Вентилятордың
виброциясын сөндіру мақсатында олардың тіректерінің астына резиналы
прокладкалар орналастырылған.
Ауажібергіш құбырлары жұқа қаңылтыр болаттан жасалады. Құбырдың ішкі
диаметрі 193 мм-ді құрайды.
Қалқаны басқару ауаны айдауда реттейтін трос арқылы іске асады.
Жүргізуші кабинасына автомобильдік кабинасының артқы қабырғасынан
кигізілген.
Тросты басқару жургізуші орнында орындалады. Тросты тартқанда қалқа
ауа жібергішті жауып тастайды. Тростың қайтуы және қалқаның ашылуы серіппе
көмегімен өтеді.
Агрегатты айдау сорап ретінде 3ПТ-50Д2 3 плунжерлі сорап қолданылады.
Ол агрегат платформасына бекітіледі және іске автомобильдік күштік
қозғалтқышымен трансмиссия арқылы қосылады.
Сораптың максимальды айдау қысымы сақтандырғыш клапанмен шектеледі
және шығарушы заводта 10,8 жұмыс қысымына тең өлшемде реттеледі.
Гирошүріппе сұйық ретінде және сорап плунжерін майлау үшін мұнай
қолданылады. Сораптың өзінің айдап жатқан ол үшін мұнай сораптың арынды
коллекторынан қысымды төмендетуге арналған дроссель арқылы алынады және
сораптың сальникті корпусына беріледі. Сальникті корпусты тізбектеле өтіп
мұнай кері клапан арқылы коллектор қалпағына бағытталады.Плунжерді майлау
жүйесінен жұмыстың бақылау монометрі арқылы іске асады. Жүйедегі қысым
серіппенің клапанды сығуымен реттеледі.
Сорап қондырғысының толық сипаттамасы және оған техникалық қызмет
көрсету сорапты пайдалану инструкциясында көрсетілген.
Айдау сораптың құрамына коллектор қақпағы кіреді. Ол инерционды
гидравликалық жоғалуын цистернадан сораптың сору коллекторіне дейін
төмендетуге арналған. Оның жұмыс принципі келесілерге байланысты:
Айдау сорапты іске қосар алдында коллектор қалпағы мұнаймен
толтырылады. Оны толтырғанда жоғарғы бөлігінде ауа кеңістігін тастап
кетеді. Сонда сорап жұмыс істегенде сұйықты жинау мұнай деңгейі астындағы
түтікше арқылы өндіріледі. Мұндай жұмыс жүйесінде жоғалу тек қана түтікшеде
пайда болады және олардың өлшемдері мәнді төмендейді,ол сорап жұмысын
жеңілдетеді.
Мұнай құбыр тізбегі өзіне қыздырғышты өз аралық байланыстыратын құбыр
тізбек жүйесі, айдау сорабы және агрегаттың лақтыру сызығы жатады.
Жоғары құмды құбыр тізбектері қазанды құбырлардан ТУ 14-3-463-73
бойынша жасалған. Құбыр материалы ст-20 болаттан жасалады. ПТ сораптан
қыздырғышқа дейін 51*5 құбырдан, ал қыздырғыштан кейін 40*3,5 құбырдан
тұрады.
Коллектор қалпағына дейін құбыр тізбегі 102*4 құбырда ГОСТ 8732-98
бойынша жасалған. Құбырлар материалы Ст10 болаттан жасалған.
Мұнай құбырларында орнатылған тиекті-реттеуіш арматураның тағайындалуы
келесі түрде өтеді.
Сырмалар агрегаттың екі жағынан орнатылған, сору жерлерін
автоцистерналарына жалғауға арналған. Винтель арқылы мұнай қыздырғышқа
беріледі.
Құрғату-тығыны:
Құрғату-клапаны:
Клапандар манометрлер алдында орнатылған. Кері клапан ұңғы сұйығының
агрегатқа қайта оралуын ескертеді.
-коллектор қалпағының құрғату клапаны;
-лақтыру винтелі, ол арқылы мұнай ұңғыға бағытталады;
-агрегаттың арынды құбырларының қысымын шығаруға арналған клапан, ол
кері клапаннан кейін орнатылған.
Қыздырғыштың ирек түтікшелерінің кеңістігін, атмосферамен байланысуын
және автомобильдік пневмо жүйесіне қыздырғыш ирек түтікшесін қосуға
арналған клапан. Ағуды жинау жүйесі қоршаған ортаның ластануын ескертуге
арналған және өзіне ДУ-25 құбыр тізбегін кіргізеді, онда ағынды саңылаусыз
айдау сораптың коллектор клапанының түбінен жинауға және жанармай багінен
жинауға арналған. Ағындар алынбалы ыдысқа жиналады.
Көмекші құбыр тізбектеріне келесілер жатады: сору жендерінен,
магистральды құбырлардан, иінде жалғаушы және ауыстырушыдан тұрады.
Сору жендері агрегатты автоцистерналарға жалғауға арналған. Ол ДУ-75
резиналы женнен ГОСТ 5398 бойынша жасалған, ұзындығы 6м. Сору жендері
агрегатпен АЦН түрлі автоцистернаны жылдам байланысын қамтамасыз ету үшін
ұшымен бітеді.
Ұштарында айдау сорабының коллектор-қалпағына механикалық қоспаларының
түсуін ескерту үшін сеткалы орнатылған. Транспорттық жағдайда жендер арнайы
қапсырмада жиналады.
Магистральды құбырлар агрегатты ұңғыға байланыстыруға арналған. Олар
40*3, 5-20 ТУ14-3-460-95 құбырларынан жасалған. Транспорттық жағдайларда
құбырлар платформада арнайы тіректерде жиналады.
Үш иін жылдам жалғанатын ұштарымен магистраль құбырларының агрегаттан
ұңғыға дейін жолын бағыттау үшін арналған. Олар 40*3,5, 5-20 ТУ14-3-460-95
құбырларынан жасалынған.
Байланыстырғыш өздігінен зет (z) тәріздес құбыр тізбегін бейнелейді
және агрегаттың лақтыру түтікшелерінің арасында және магистральдық
құбырлардың аралық звено ретінде қызмет атқарады. Әртүрлі деңгейде
орналасқан. Байланыстырғышқа отводпен ДУ-15мм ысырма дәнекерленіп
пісірілген, ол магистраль құбырларын құрғатуға арналған. Транспорттық
жағдайда байланыстырғыш агрегат бөгетіндегі қапсырмаға қыстырылады.
Ауысқыштың ұңғының екі қарыстық түйініне агрегатты байланыстыру үшін
арналған екі жағында гайкалар бар. Гайкілерді қатыру үшін көмекші құбыр
тізбектерінде агрегатпен байланыстырғанда міндетті түрде агрегат
жабдықтарының комплектісіндегі қола кувалданы пайдалану керек.
Агрегаттың барлық механизмдеріне жетек автомобильдік күштік
қозғалтқышынан іске асады. Айдау, ШФ сораптарының және вентилятордың
жетегінің трансмиссиясы 65.05.00.000 өзіне қуат алу коробкасын, редукторды
және кардонды біліктерді қосады. Қуат алу коробкасы автомобильдің тарату
коробкасына орнатылған. Қуат алу коробкасын іске қосу: автомобиль
жүргізушісінің кабинасындағы рычаг арқылы тісті муфтаны жылжытумен іске
асады.
Бір сатылы редуктор аралық бірлігімен редуктор шестернялары-цилиндр
тәріздес қисық тісті. Қалыпты модуль mn=5мм: Тістердің иілу бұрышы
β=12050I. Шестерняның тістер саны z1=21: z2=31: z3=56: редуктордың
етектеулі білігінен айдау сорап және агрегаттың тахометрі көрсеткіші іске
қосылады. Ал жетекші біліктен вентилятор және ШФ жанармай сорабы іске
қосылады. Трансмиссиядағы карданды білік КРАЗ автокөлігінен пайдаланады.
Агрегаттың өртке қарсы жабдықтары өзіне өрт сөндіргішті және инертті
газ алып келу жүйесін қосады, ал қыздырғышта ирек түтікшелер үзілген
жағдайда жалынды өшіруге арналған.
Инертті газ алып келу жүйесі өзіне жоғары қысымды баллонды көмірқышқыл
газымен және құбыр тізбектерін тиекті-реттегіш арматурамен қосады.
Газ шығыны қысым редукторымен реттеледі, реттеу шектері
0,3-1,6 МПа. Жүйе қыздырғышта сақтау кестесіне қосылған және
автоматты түрде іске қосылады.
Оның үстіне винтельді ашумен қолмен қосуға болады.
Жүйені іске қосқанда көмірқышқыл газ баллонын қыздырғыш пешіне көбік
болып кіреді де жалынды сөндіреді.
Агрегаттың КИПиА электр жабдықтар жүйесі олардың түйіндерінің қалыпты
жұмыс істеуін қамтамасыз етуге және авариялық жағайларда сақтау жүйесіне
арналған.
Агегаттың автоматизация жүйесі қызмет көрсететінтұғаның қауіпсідігін
және жабдықтардың келесі жағдайлардан қорғау қарастырылады.
1. Жоғары қысымдағы мұнай құбыртізбектерінің және қоздырғыш ирек
түтікшелерінің үзілуі.
2. Мұнайды қыздыру температурасы керектіден асып кетуі.
3. Қыздырғыштың ирек түтікшелерінде қысымның жоғарылап кетуі.
4. Қыздырғыш пешіндегі жалынды өшіргенде.
Автоматизация жүйесі өзіне келесі жабдықтарды қосады;
1. Қысым сигнализаторы және ДМ 500 IW температурасы, мұнай қысымын өлшеу
үшін арналған құрылғылар шетінде орнатылған. Сондай-ақ мұнай
температурасын шығуда және электр импульсін сақтау жүйесіне авариялық
жағдайларда беруі.
2. Мембранды клапан жанармай беру сызығындағы, ол авариялық жағдайларда
форсункіге жанармай беруді кесіп тастайды.
3. Инертті газ құбыр тізбегіндегі мембранды клапаны ол қыздырғыштың ирек
түтікшелерінен үзілген жағдайларында инертті газды автоматты беру үшін
арналған.
4. Электропневматикалық винтель, ол автомобиль жүргізушісінің орындығының
сол жағында орналасқан және авариялық жағдайларда автомобильдің
муфталық байланысын ажыратуға автомобиль ресиверінен ауа беруді қосуға
арналған.
5. Автомобильдің муфталық байланысын ажырататын қондырғы кабина астына
орнатылған және өздігінен автомобильдік тежегіш камерасын бейнелейді,
шток тяга жүйесімен автомобиль байланыс муфтасымен байланысты.
6. Құрылғылар шитінде орналасқан пламя М-02 факлді бақылау құрылғы.
Автоматизация жүйесін мұнай құбыр тізбегінің үзілгендегі агрегатты
қорғауға реттеп қою, қыздырғыштың ирек түтікшелерін қысым
жоғарылағанда, мұнай қыздырғанда температураның өсуі шығарушы зауытта
жасалынады.
ДМ 500 IW сигнализаторы мына шектерде реттелінеді:
- Қысым Pmax=17 мПа (170кг*ссм2)
Pmin=12 мПа (20кг*ссм2)
- Температура Тmax=+1600С құрылғы пломбаланады.
Автоматизация жүйесінің жұмыс істеу принципі келесілерге байланысты:
Мұнай құбыр тізбектеріндегі қысым түскенде сигнализаторы электр
шынжырына шағылысса, оны үстіне аралық ретке KI іске қосылады, YA2 клапан
қорегін тоқтатып, жанармай беру сызығына орнатылған. Соның салдарынан жану
қондырғысына жанармайды беруді тоқтатады. Бір уақытта УА2
электропневматикалық винтель қосылады, автомобильдің пневмо жүйесңнен ауа
беруді ашады. Автомобильдің байланыс муфтасының ажырататын қондырғыға және
УА1 клапанына инертті газды қыздырғыш пешіне жібереді. Бір уақытта дыбыс
сигнализациясы қосылады.
Қыздырып жатқан мұнайдың температурасы жоғарыда көрсетілген мәннен
жоғарылағанда сигнализатор УА2 клапанын қорегін жауып тастайды, соның
салдарынан форсункіге жанармайдың берілуі тоқтатылады.
Қыздырғыш пешіндегі жалынды сөндіру (Пламя-М-02) приборы көмегімен
іске асады.
Агрегаттың электр қоректенуі автомобильдік электр қорегінен 24В
кернеулік тұрақты токпен жүзеге асады. Кернеулік генератормен немесе
аккумулятормен алынады және FV сақтандырғыш арқылы агрегаттың приборлар
шитіне келеді, ол жақтан жүйе элементтеріне таратылады.
Агрегаттың электр жүйесіне қоректі беру приборлар шитін қосумен жүзеге
асады. Тәуліктік қаранғы уақытында жұмыс істегенде агрегатты жарықтандыру
үшін автомобиль кабинасына бұрылмалы фар орнатылған. Фарды қосу агрегаттың
приборлар шитінде орналасқан клавишаны қосу арқылы іске асады.
Агрегатта қолданылатын бақылауыш-өлшеу приборлары жұмысты бақылауға
және негізгі параметрлерді тексеруге мүмкіндік береді. Жүргізуші
кабинасында орнатылған қашықтық басқару приборлары. Олардың датчиктері
сәйкес технологиялық сызықша орнатылған. Прибордардың негізгі бөлігі
автомобильдің приборлар панеліне қатырылған шитіне жиналған.
Шитте: мұнайдың бастапқы температурасын, қыздырылған мұнайдың қысымын
және температурасын, жанармай қысымын, сорап картеріндегі майдың
температурасын, агрегаттың жұмыс істеу уақытын, айдау сорабының жетегінің
редукторының жетектегі білігінің айналыс жиілігін, агрегаттың багіндегі
жанармай деңгейін, қыздырғыш пешіндегі факел айырмашылығын көрсететін
приборлар орнатылған.
Жоғарыда айтылған приборлардан басқа шитте шитті қоректендіруді қосу
клавиштері орналасқан және агрегат фарларын, тұтандырғышты қосу кілті,
сондай-ақ пуск және стоп кнопкалары, сақтандырғыш орнатылған. Мұнай
құбыр тізбегінде қыздырғаннан кейін 9Р3 көрсеткіш манометрі орнатылған.
Айтылған приборлардан басқа агрегат жарық және дыбыс сигнализациясымен
қамтылған, ол авариялық жағдайларда іске қосылады. Жарық диодтары приборлар
шитіне орналастырылған, ол пуск кнопкасын басқанда жанады. Жанармай беру
сызығында орнатылған электромагниттік клапанды ашуын басқарады.
Дыбыстың сигнализация үшін агрегаттың қорғау жүйесіне жалғанған
автомобиль сигналы қолданылады. Дыбыстың сигнализация мұнай құбырындағы
қысымның көтерілуімен немесе түсуімен жану диодының жануымен бірге бір
уақытта қосылады. Жұмыс істеу уақытының счетчигі ПТ сорапты іске қосқаннан
бастап қосылады.
Пайдаланған газ жүйесі өзіне қосқышты, шоқсөндіргіш және ПТ сорабына
пайдаланған газды әкелетін құбыр кіргізеді.
Ажыратқыш автомобильдің глушителінің пайдаланған коллекторіне
бекітілгенжәне қозғалтқыштың пайдаланған газын шоқсөндіргішке немесе айдау
сорабының астына жіберуге мүмкіндік береді.
Шоқсөндіргіш агрегаттың ұңғыда жұмыс істегенінде пайдаланған газды
атмосфераға жіберуге арналған.
Құбыр тізбегі автомобиль қозғалтқышының пайдаланған газын айдау
сорапқа сорап картерін қыздыру мақсатында жылдың суық уақытында ондағы
майдың қоюлануын ескертуге арналған.
Құбыр тізбегі агрегаттың платформасымен жүргізілген және сорап түбімен
ауыстырғышты байланыстырады. Жылу шығынын азайту үшін құбыр тізбегі асбест
жібімен қымталған.
Баспалдақтарымен қоршаулар агрегатқа қызмет жасағанда ыңғайлы және
қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін арналған.
Қоршаулар 1,25м түтікше перил түрінде жасалынған және агрегаттың екі
жағында орнатылған.
Агрегаттың екі жиналмалы сатысы бар. Транспорттық жағдайда бұл сатылар
жиналып тұрады.
1.2.4. Агрегаттың жұмыс істеу принципі
Агрегаттың жұмыс істеу принципі келесі түрде жүреді:
Айдау сорабының көмегімен автоцистернадан келетін мұнай қыздырғыш
арқылы айдалады. Анықталған температураға дейін қыздырылған мұнай көмекші
құбыр тізбегімен ұңғыға айдалады, онда парафин шөгінділерін ерітіп оларды
өндірістік жинау сызығына шығарады.
Агрегатты жұмысқа дайындау
Агрегаты пайдалануға еңгізу алдында тексеру жүргізу, жиынтығын
тексеру, жабдықтардың сақталуын және приборлардың және агрегат жабдықтарын
нағыз инструкциясының көрсеткіштеріне сәйкес консервация өткізу.
Флянецты және штуцерлі байланыстардың бекіту болттарын тексеру және
қатайту, қыздырғыштың айдау сорабына, платформаның беріктігіне ерекше назар
аудару керек. Агрегаттың тасымалдаған уақытында ажыратылған приборларды
қайтадан орнына орнату.
Ременді берілістің керілуін тексеру қажет болған жағдайда оны реттеу
керек.
Агрегаттың жиналған жабдықтардың тексеру өткізу және олардың дұрыс
жұмыс істеп тұрғанына көз жеткізу. Осы жабдықтарды пайдалануға дайындауда
қажетті жұмыстарды берілген инструкция бойынша жасау.
Агрегатты майлау материалдарымен толтыру.
Жылдың суық уақытында сораптарды және соған келетін құбыр тізбектерін
пармен немесе ыстық сумен жылыту.
Агрегатты ұңғы жұмыстарына дайындау
Агрегатты тегіс жерде орнату. Автомобиль глушителінің түтікшесін жабу
және пайдаланған газдың ұшқын сөндіргіш арқылы қосқышын орнату;
Агрегатты ұңғымен байланыстыруда келесі түрде өткізу керек:
1. Ұңғы байланысындағы ысырманы жабу және ауысқышты жалғау;
2. Ұңғы мен агрегаттың байланысын көмекші құбыр тізбегімен және
байланыстырғыштарымен өткізу;
3. Ұңғы байланысындағы винтель арқылы ұңғы кеңістігіндегі газ қысымын
шығару;
Ысырманың тығынын алып тастап сору жеңімен немесе агрегатты
автоцистернасымен байланыстыру.
Агрегат пен автоцистернаны байланыстырып тұрған ысырманы ашу және
айдау сорабының коллектор қалпақтарын мұнаймен толтырады.
Винтельді ашу.
Клапанды ашып жанармай багінің шөгіндісін төгіп тастау және клапан
винтелін ашып бактан жанармай жіберу.
Қыздырғыштың ауа сору клапанын жауып, ауа түтікшесінің және қыздырғыш
құбырының қақпағын ашу;
Ұңғы байланысының ысырмасын ашу.
Агрегат приборларының шитінің қоректенуін қосу.
Автомобильдің беріліс коробкасының тұтқасын нейтральды жағдайға қойып
оны аялдамалық тежегіш жүйесімен тежеу.
Қозғалтқышты қосып және пневмо жүйедегі ауа қысымының өлшем мөлшерін
0,55МПа дейін жеткізу. Агрегатты іске қосуды келесі тәртіпте жүргізеді:
1. автомобильдің жылдамдық коробкасының 4-ші берілісін қосу.
2. пневмо кранды ашу.
3. қозғалтқыштың айналыстарын минималды жағдайға дейін төмендету және
ажырату муфтасын басу арқылы қуат алу коробкасын қосып және оның іске
қосылуын бақылау;
Сораптың қалыпты жұмыс істеуі вибрацияның және тырсылдардың болмауымен
сипатталады: сорапқа пулсацияның әсерін төмендету үшін манометрлерді
винтельдер орнатылған.
Агрегаттың мұнай тізбектерін сығындау
Мұнай құбырларын сығындау үшін
1. қозғалтқыштың айналысын минимумға дейін азайту;
2. ұңғыдағы ысырманы жабу және айау сорабын іске қосу;
3. мұнай құбырларындағы қысымының көтерілуін манометрден бақылау;
4. бір минут ұстап, жүйенің саңылаусыз екеніне көз жеткізгеннен кейін
винтель және ысырмасын ашып жүйедегі қысымды азайтады.
Жұмыс тәртібі
Агрегатта екі адам қызмет жасайды: оператор-машинист және оның
көмекшісі олардың біреуі жүргізуші болып табылады.
Агрегаттың паспорттық мінездемесі. Автомашинаның жылдамдық қорабын
төртінші берілісінің қосылуымен қамтамасыздандырылады және оның қозғалтқышы
1280обмин ұстап тұрғанда. Айдау сорабының жетекші білігі бұл айналыс
жиілігінде 467обмин құрайды. Қозғалтқыштың айналысы төмендегенде
агрегаттың жылу техникалық көрсеткіштері нашарлайды, ал басқа берілістерде
жұмыс істеу ұсынылмайды.
Агрегатты іске қосу
Агрегатты іске қосар алдында оның винтельдерінің ашық екеніне көз
жеткізу керек. Жанармай сызығындағы мембранды клапан электромагнитті
жетегімен ашылады. Агрегаттың қуат алу коробкасын айдау және ШФ сораптарын
және вентиляторды қозғалысқа әкеп іске қосады.
Трансмиссияны қалыпты жұмыс істеуіне көз жеткізу. Автоматика
жүйесіндегі ауа беретін кранды винтельмен ашу.
Агрегат тахометрі бойынша қозғалтқыш айналысын 467обмин дейін көтеру
керек және ұңғы толғанға дейін мұнай айдау агрегаттың шығару қысымының
секіруімен сипатталады.
5-10 мин күткеннен кейін агрегатты аз айналыстарда бақылап отырып
қайтадан іске қосады. Керек болған жағдайда операцияны қайтадан қайталайды.
Қысымның керекті деңгейіне түскенге дейін айдау қысымы керекті деңгейге
түскеннен кейін, қыздырғышты тұтату керек. Бұл үшін:
1. ауа түтігін жабу;
2. жанармай беру сызықта қысымның көтерілмеуі үшін винтелін жабу
керек;
3. приборлар шитіндегі қосқышпен тұтандырғыш қондырғысын қосу; оған
қоса бақылауыш спираль қызуы керек.
4. спираль қызғаннан кейін пуск кнопкасын басу арқылы жану
қондырғысына жанармай жібереді. Оның үстіне жанармай беру сызығындағы
клапан ашылуы керек, ол кезде приборлар шитіндегі топливо включена деген
сигнал лампасы жанады.
Агрегатты жұмыс режиміне шығару
Жанармай және ауа беруді реттей отырып оптимальды жану режимін орнату
түтінсіз пайдаланумен сипатталады. Инертті газ баллонының винтелін ашып
және қысым редукторымен газ шығынын 0,8...1,0МПа шегінде реттеу керек.
Агрегатты және оның жүйесін жұмыс уақытында бақылау тәртібі.
Жұмыс уақытында оператор оптимальды режим ұстап отыру керек, агрегат
жүйесінің қалыпты жұмыс істеуін приборлармен және ішкі бақылау жүргізе
отырып. Оған міндетті түрде:
1. өңдеуге берілген ұңғының мұнай қыздыру температурасы берілген
деңгейден барлық жағдайда +1500С аспауы керек.
2. Айдау сорабының майлау жүйесінің қысымын бақылау ол 0,05 МПа-дан төмен
болмауы керек.
3. подшипниктердің, редуктор корпусының және сораптардың қызбауын бақылау
қажет.
4. қыздырғыш пешіндегі жануды оптимальды режимге ұстауды пайдаланған
түтінді жібермей және қыздырғыш құбырмен ұшқын ұшырамау қажет.
5. арматураның және барлық құбыр тізбектерінің саңылаусыздығын бақылау.
6. Айдау сорабының плунжерлер жүйесіндегі қысымды сорапқа орнатқан
манометр арқылы бақылау, ол 0,05мПа-дан төмен болмауы тиіс.
7. агрегат шитіндегі лампалар арқылы агрегат жүйесінің қалыпты жұмыс
істеуін бақылау.
Агрегатты тоқтату және транспорттық жағдайға әкелу.
Агератты тоқтатуды келесі ретпен өткізеді.
1. Байпасты винтельді ашу және жану қондырғысына жанармай беру клапанын
жабу. Оның үстіне цистернада 1м3 мұнай қалуы тиіс. Ол қыздырғыштың
ирек түтігін 40-500С салқындату мүмкіндігін береді. Агрегат
тахометрімен қозғалтқыштың айналысын 113обмин-ке дейін азайту.
2. Орнатылған режимде мұнайды цистернадан толық айдау жұмысы және
агрегаттың сору жеңі.
3. стоп кнопкасын басу арқылы агрегаттың қорғау жүйесін сөндіру, кранды
жабу.
4. Агрегаттың қуат алу коробкасын сөндіру арқылы, агрегатты тоқтату.
5. Инертті газ баллонындағы винтельді жабу.
6. Мұнай байпасының клапанын ашу арқылы мұнай тізбектеріндегі және
қыздырғыш құбырындағы қысымды шығару.
7. Ұңғы байланысындағы ысырманы жабу.
8. Айдау сорабының клапанын ашу арқылы коллектор қалпағын құрғату.
Төгілген мұнайды автоцистернаға құю.
9. Алынбалы ыдысты қолдана отырып қосалқы мұнай тізбектерін құрғату, бұл
үшін: агрегаттың лақтыру винтелін жабу, оның астына ауыспалы ыдысты
қойып клапанды ашу, ауыстырғышты ұңғыдан ажырату, жиналынган мұнайды
автоцистернаға құю.
10. Қажет болған жағдайда қыздырғышты құрғату, ол үшін кезегімен
тығындарды ашып, содан кейін винтельді және клапанды қыздырғыштың ирек
түтікшесінің ішіндегі және сыртындағы мұнайды құйып алу.
11. Қыздырғыштың ирек түтікшесін толық құрғату үшін автомобильдік пневмо
жүйесінен қысыммен ауа айдау. ЗИЛ автокөлігіндегі құрамындағы
дөңгелікті үрлейтін шлангі қолдана отырып.
12. ЗИЛ жәшігіне байланыстырғышты және ауыстырғышты жинау.
13. Сору жеңдерін, арынды құбыр тізбектерін байланыстырғышты транспорттық
жағдайда жинау.
14. Жинамалы сатыларды транспорттық жағдайда жинау.
15. Агрегаттың приборлар шитінің қорегін сөндіру.
Агрегаттың авариялық жағдайда тоқтатылуы
Агрегаттың авариялық жағдайда тоқтату үшін, қыздырғыш пешіндегі өртті
сөндіру қажеттілігі туғанда, ажырату муфтасын басу арқылы агрегаттың қуат
алу коробкасын сөндіреді. Оған қоса автоматты түрде агрегаттың барлық
механизмдері тоқтауы керек және қыздырғыш пешіне инертті газ жіберу
қосылады. Автоматика істен шыққан жағдайында инертті газды қолмен винтель
арқылы жібереді.
Егер қыздырғыш пешіне инертті газды жіберудің қажеті болмаса, онда
міндетті түрде алдын ала агрегат шитінің қорегін өшіру керек. Содан кейін
қуат алу короькасын өсіре отырып барлық механизмдерді тоқтату.
Агрегатты пайдаланудың ерекшеліктері
ВВ-32-Ш винтелін қосу үшін КИПиА жүйесінде ауа қолданады,
автомобильдің пневмо жүйесінен алынатын. Осыған байланысты автомобильдің
пневмо жүйесінде ауа қысымының міндетті түрде ардайым бақылап отыру керек,
ол 0,65МПа-дан аз болмауы қажет.
Айдау сорабының коллектор-қалпағымен жұмыс істегенде агрегаттың сору
трактілерінің саңылаусыздығына талаптар жоғарылайды. Саңылаусыздықтың
жоғалуы ауа соруға әкеп соғады және ол сораптың берілісін төмендетеді. Бұл
мұнайдың қызуын, қыздырғышты ирек түтікшелерінің күйдіреуіне әкеп соғады.
Бұлардан қашу үшін әрдайым мыналарға көңіл бөлу керек:
Сору жүйелерінің цистернаға және агрегатқа жалғанудың
саңылаусыздығына;
Арматураның коллектор-қалпағының және оның айдау сорабымен
байланыстарының саңылаусыздығына.
Айдау сорабының берілісінің төмендеуі сондай-ақ оның клапандарының
астына мұнай құрамында болаттың механикалық қоспалардың және қоқыстардың
шөгуіненде болады.
Бұдан қажу үшін агрегат жұмысында таза цистерналарды пайдалану керек
және сүзгіштерді жұмыс істеуге қабілетті жағдайда ұстау, сору жеңдерінен
ұштарына орнатылған, жұмыс істегенде мұнай құрамына сәйкес пайдалану.
Айдау сорабының клапанының астына бөлшектер түскенде пульсация пайда
болуы мүмкін, олар мұнай тізбектерінде орнатылған манометр көрсеткішін
секіруімен белгіленеді және оларды бұзылуға әкеп соғуы мүмкін.
Манометрлерге зиянды пульсацияның әсерін қайтару үшін агрегатты іске
қосқаннан кейін:
Клапандарды жабу керек.
Клапанды ашуды көрсеткіштік циклы манометрдің 1-2 бөліміне.
Агрегаттың трансмиссиясын қосуды міндетті түрде қозғалтқыштың төменгі
айналыстарында қосу керек, өйткені жанармай сорабының жетекті білігінің
кнопкасының сынуынан сақтау үшін.
Жанармай сорабының жұмыс істеу қабілетінің төмендеуінен қашу үшін су
кіргеннен, оны сорапты қосар алдында агрегаттың жанармай багіндегі қалдықты
төгіп тұру керек.
Мұнай құрамында су көп болғанда және айдау сорабының суық
температурада ұзақ уақыт тоқтап тұрғанда судың қатуынан қашу үшін айдалып
жатқан сұйықты сақтандырғыш клапанында және сораптың гидроблок бөлігінің
төменгі жағында орналасқан төгу тығындарын пайдалан отырып сораптың
гидравликалық бөлігінен төгіп тастау керек.
Агрегаттың жылдың суық уақытында ұзақ кеткеніне немесе тоқтап тұруынан
пт сораптың картеріндегі май қата бастайды. Бұл салқын сорапты іске
қосқанда оның жетек тобының істен шығуына әкеп соғады.
Бұдан қашу үшін агрегатты жылдың суық уақытында көшіргенде сорап
картерін автомобиль қозғалтқышынан шыққан пайдалану газымен жылыту керек,
ол үшін агрегаттың шығар алдында пайдаланған газдар шығынын қосқышты айдау
сорабының астына бағыттап қояды. Майдың қызу температурасын приборлар
шитіне орналасқан ТКП-603м тахометрімен бақыланады. Ол 800С-ден аспауы
керек.
Ескерту: қосқышты жұмысқа қосар алдында ол агрегаттың ұшқын сөндіргіші
арқылы өту керек.
Пуск кнопкасын басқанда агрегаттың автоматика жүйесі қыздырғышты
тұтатқанда минималды қысымда сақтандыру қарастырылған.
1.2.5. Ақаулықтар және оларды жою тәсілдері
Агрегаттың жұмыс істеген кезінде пайда болуы мүмкін ақаулықтар тізімі
және оларды жою әдістері 1.1.-ші кестеде келтірілген.
Кесте 1.1. Ақаулықтар және оларды жою тәсілдері
Ақаулықтардың атауы, Себебі Жою әдістері
ішкі пайда болуы және
қосымша белгілері
1 2 3
Электрожабдықтар жүйесі Спиральдің дұрыс Спиральды қосқанда ұзақ
қалыпты жұмыс істеп қызбауынан күту керек
тұрғанда қыздырғыштың Спирал жану Жану қондырғысының ашып
жану қондырғысы қондырғысына дұрыс спиральды дұрыс жағдайға
тұтанбайды. орнатылмаған реттеп қою керек
Форсунка ақаулығы Жанармай бүркуді тексеріп
рет-теу керек. Қажет болған
жағ-дайда сапталманы және
Тұтатқан кезде жалын құйын-датқышты ауыстыру
ауамен соғылады керек
Сүзгіш пітеліп қалса Ауаны қалқанмен жабу
Жану қондырғысының штуцерді
босатып, фильтрді тазалау,
қажет болса ауыстыру.
Сальник арқылы ағудың Манжеттің желінуі. Манжетті ауыстыру.
жоғарылату.
1 2 3
Агрегатты іске қосқан Қыздырғыш құбырлары Қыздырғыш құбырларының
кезде қыздырғышта басқа мұнаймен толмаған толуын күту.
гидросоғыстар естілсе.
Өздігінен қуат алу Қосу білікшесінің Қуат алу коробкасындағы
коробкасы ажырап кетсе фиксатор серіппесі бұранмен серіппені сығу
сынып қалған, немесе серіппені ауыстыру.
әлсіреген.
Редуктордан шу шықса Редукторда майдың Редуктор дейгейіне дейін
корпус қызса. жетіспеуі май құю.
Ластанған май Ескі майды төгіп тастап
редукторды шалып жаңа май
құю.
Подшипниктердің Подшипниктерді тексеріп
реттелуі бұзылған. өстік муфтаны реттеу.
Автомобильдің ажырату 1. Қыздырғыш Автоматика жүйесін
муфтасы өздігінен құбырлар-ында қысым инструкцияға сәйкес
ажыратылып кетеді. болмаған-дықтан қыздырғыш қысымын көтеру
автоматика жүйесі керек.
іске қосылады. ВВ-32Ш винтелін тексеру
2. ВВ-32Ш винтельдің керек.
ақаулығынан.
1.2.6. Техникалық қызмет көрсету
Агрегатқа техникалық қызмет көрсету оны пайдалану жүрісінің қосалқы
бөліктерінің жұмысын бақылау мен қорытылады және байқалған ақаулықтарды өз
уақытында жоюмен сондай-ақ анықталған уақыт аралығында регламенттің
жұмыстар жүргізу арқылы.
Әр сменде техникалық қызмет көрсету.
Әр сменде смен басталар алдында
1. Агрегат жабдықтарының сақталуын және бүтіндігін тексеру, ақаулы
приборларды ауыстыру, босаған байланыстарды бекіту.
2. Айдау сорабының және редуктор картеріндегі май айярмашылығын тексеру
және қажет болған жағдайда май құю.
3. Вентилятордың подшипникті тораптарының, ременді берілісті керу шығырын
майлау майымен толтыру.
4. Ременді берілістің жағдайын тексеру.
5. Автомобильді пайдалану инструкциясына сәйкес әр смендік қызмет көрсету
жұмыстарын өткізу.
300 сағат жұмысынан кейінгі регламенттік жұмыстар:
1. Сору жеңдерінде орналастырылған сүзгілерді және жанармай сүзгілері,
жанармай багін жуу.
2. Қыздырғыштың ирек түтікшелерін ысыта тазалау.
3. Агрегаттың автоматты сақтау жүйесінен элементтерін жұмыс істеу
қабілеттілігін және жағдайын тексеру.
Жанармай багін, жанармай және мұнай сүзгілерін ыстық сумен және бумен
жуу. Тазалағаннан кейін құртылған лак сырларын қабығын қайта орнату.
Қыздырғыштың ирек түтікшелерінің ыстан тазарту келесі тәртіпте өтеді:
1. Стаканды және жану қондырғысын бөлшектеу.
2. Тығындарды ашу.
3. Инертті газ баратын құбыр тізбегін қыздырғыштан ажыратып және
саңылауларын тығынмен бітеп қою.
4. Ұшқыш сөндіргішті алу.
5. Қыздырғыштың ирек түтікшелеріне үрлеу жүргізу.
6. Бөлшектенген бөліктерді және тораптарды орнына қайта орнату.
Агрегаттың автоматты сақтау жүйесінің элементтерінің жұмыс істеу
қабілетін суда жұмыс істеуін тексеру.
Мұнай құбыр тізбектерінде қысым түсуінде ДМ500IW сигнализаторының
жұмыс істеуін тексеру.
1. Агрегатты жұмыс режиміне шығару.
2. Редуктордың инертті газ қысымын минималды қысымға реттеу.
3. Агрегаттың шығару винтелін ашып, қысымды 2мПа-ға дейін түсіру. Оның
үстіне жанармайдың берілгені қалу керек.
4. Тексергеннен кейін агрегаттың приборлар шитінің қорегін тумблермен
сөндіру арқылы автоматизация жүйесін өшіру.
5. Қыздырғышты тұтатпай агрегатты қайта қосу.
6. Қыстық уақытта қыздырғыштың ирек түтікшелерін құрғату жүргізу.
Жұмыстың әр 600сағат сайын немесе қысымнан көп түскенде және
қыздырғаннан кейін түтікшесін ыстан тазарту.
Жууды 0,2-0,5% дисавкан реагенті қосылған суменкелесі тәртіпте
жүргізіледі:
1. Агрегатқа жуу сұйығы бар цистернаны жалғау.
2. Агрегатты іске қосу, сұйықтың қыздыру температурасын қыздырғышты жууды
30 минут жүргізу керек.
Оның үстіне:
1. Сорапты қарап шығу, бекітілуін және басқа резбалық байланысын тексеру
керек.
2. Ақаулықтарды жою керек.
3. Сақтандырғыш клапанды бөлшектеу, қажет болса істен шыққан бөлшектерін
ауыстыру керек.
4. Сораптың құжатының көрсеткішіне сәйкес сақтандырғыш клапанын реттеу
жүргізу.
5. Клапандарды және ершіктерді жону немесе жаңасымен ауыстыру.
6. Сораптың плунжерлерінің ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz