Иттердің аурулары

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті
___________________________________ _____Факультеті
___________________________________ _____________кафедрасы

Реферат
Тақырыбы: Иттердің аурулары

Орындаған: ________________________________
Тобы: ________________
Тексерген: _______________________________

2016-2017 оқу жылы

Жоспары:

I Кіріспе____________________________ ____________________3-4
II Негізгі бөлім______________________________ ____________5-13
1. Бірнеше түлікке тән жүқпалы аурулар
2. Иттердің жұқпалы және жұқпалы емес аурулары
III Қорытынды__________________________ _______________14

Пайдаланған әдебиеттер тізімі_________________________15

Кіріспе
Жан-жануарлардың арасында таралған аурулардың ішінде жұқпалы аурулардың алар орны бөлек. Бұл топ аурулардың туындауына вирус, микроб, т.б. мөлтек денешіктер септігін тигізеді. Сондықтан олардың пайдаболу және таралу заңдылықтарын зерттеумен, күресшараларын жүргізумен індеттану ғылымы айналысады,Індеттану деген терминнің батыс елдеріндегі балама сөзі эпизоотология. Індет деп кез келген аурудын ауқымдытүрде аудан, облыс, мемлекет көлеміндегі мал арасында жайлаған қарқыны таралуын айтады. Сонымен бірге жұқпалы аурулар бірен-саран (спорадия) түрде, болмаса,бірнеше құрлықтарға таралуы мүмкін.

Кез келген жұқпалы ауруды өзіне тән қоздырушысы ғана тудырады және олар сан қилы жолдар арқылы аурумалдан бөлініп, сау малға жұғады. Аурудың бір малданкелесі малға жұғуын індеттену (індет процесі) дейді.Коздырушы ластанған азық, су, топырақпен енсе -- алиментарлық, ауамен енсе аэрогендік, қан сорғыштардың ықпалынан болса -- трансмиссивтік деп атайды .Коздырушы енген уақытта ауру бірден пайда болмайды,оның өсіп-өнуіне, денеге тарап, сыртқы белгілері байқалуына біршама уақыт керек. Бул уақыт инкубациялық кезеңдеп аталады және ол ауруда әр түрлі.
Жұқпалы аурулардың қоздырушылары орын тепкенжерде қабыну процесі дамиды да, аурудын сырткы белгілері соған байланысты болады. Мысалы, аусылдын вирусы кілегей қабықтарында жақсы өсіп-өнетіндіктен,ауыз, желін, тұяқашасы, т.б. жерлерінде күлдіреуіктерқұрайды, сондықтан малдын аузынан cілекей ағуы ақсауы, сүтінің азаюы сияқты белгілермен сипатталады.
Ауруды балау (анықтау) жолдары бірнеше сатылардан құралады.Ауырған неме се аурудан күдікті малды білу үшін көпшілік жағдайда қан сарысуын зертханада зеттейді. Егер мал қанында ауру қоздыруппысы арнайы денелер болса, олар анықталынып,байқалады. Сонымен қатар аурудың сыртқы белгілеріне, өлген мал өлексесіндегі ауруға тән өзгерістерге қарай анықтау қолданылады.Кейбір жұқпалы ауруларды қазіргі кезде арнайы анықтағыш затты(туберкулин, бруцеллин, маллеин, т.б.) тері ішіне енгізу арқылы анықтауға мүмкіндік бар. Ауруды анықтауғамүмкіндік болмағанда, өзгеріске ұшыраған мүшелерінзертханада арнайы тәсілдермен тағы да зерттейді.
Жұқпалы ауру байқалған жағдайда ем ретінде әр ауруда арнайы дайындалған қанның сарысуы (гипериммунды), антибиотиктер, сульфаниламид дәрілері, т.б.қолданылады.
Мал организмінде ауруға қарсы иммунитет қалыптастыру үшін арнайы биологиялық белсенді заттар қолданылады. Сондықтан жұқпалы аурулардың алдын алуүшін жайылымға шығар алдында және қысқы қорағакіргізерден бұрын жануарларға қазіргі уақытта вакцина анатоксин вакциналар егіледі. Бұл аталған препараттардың көпшілігінде ауру қоздырушысы тірі, болмасаәлсіретілген болғандықтан, біріншіден, егілген мал аурудын жеңіл түрімен ауырады, сондықтан қадағалау керек, екіншіден, егуді жүргізгенде вакцинаның сырткатөгілуіне жол бермеу керек, өйткені қоздырушы сақталып, малға жұғуы ықтимал.
Катерлі жұқпалы аурулар мал арасында байқалғанауру малды дереу оқшаулау керек. Мал елген жағдайда арнайы апанда залалсыздандыру немесе өртеу жұмыстарын ұқыпты атқарған дұрыс. Міндетті түрде ауру мал тұрған қора-жайды залалсыздандыру жұмыстарын жүргізу керек . 3-5тарын жүргізу керек. Ол үшін хлор әктің 3-5 % -дық күйдіргіш натрийдің 3-49%- дық,формалиннің 3-5%-дық,әктің 20%-дық ерітінділері қолданылады.
Жұқпалыаурулардыңтаралуыныңжалпызан дылықтарын ескере келе, кейінгітараулардабірнешетүліккеорта қ, күйісқайыратынжануарлардың, жылқының, шошқаныңжәнетөлдердіңіндеттерінқара стырамыз.
Бірнеше түлікке тән жүқпалы аурулар
Топалаң (қараталақ, жамандат, қарабез сібір жарасы) -- дене температурасының көтерілуімен, септицемия, мал денесінде ісіктер мен көршиқанның пайдаболуымен сипатталатын қатерлі жұқпалы ауру. Адамдағы түрін түйнеме деп атайды.
Таралуы. Топалаң жер шарының көптеген елдеріндекездеседі және айтарлықтай экономикалық зиян келтіреді.
Қоздырушы қозғалмайтын, спора мен капсулатүзетін таяқша (бацилла). Сыртқы ортада төзімді жәнеондаған жылдар бойы сақталады.
Індеттанулық деректері. Аталған ауруға үй жәнежабайы жануарлардың көпшілігі бейім. Иттер мен мысықтар қоздырушыны көп мөлшерде залалдағандабейімділік танытады. Инфекция көзі -- ауру мал, сыртқы ортаны қоздырушыны бөлу арқылы немесе малдынөлген өлексесі ластайды. Бейім мал алиментарлық жолмен ластанған азық, су қабылдағанда, тері, жүн, қыл,сүйек, мүйіз иіскегенде, ие болмаса жалағанда шалдығады . Ауырып өлген мал өлексесі дұрыс зарарсыздандырылмаса (апанға тасталмай, жер бетінде қалса), итқұстармен таратылып, ауру ошағы тұрақты түрге көшедіжәне жыл сайын байқалады. ТаралуынаТопалаңның қансорғыш жәндіктер де ықпалын тигізеді. Сонымен катар, ауру қоздырушысының таралуына соңғы жылдары мал көмілген орындарда тексерусіз және рұқсатсызжер казу жұмыстарын жүргізуде септігін тигізуде
Аурудындамуы мен сырткыбелгілері.
Ағзаға закымдалғанкілегейарқылыенген бацилла лимфа мен сөлбездерінежеткен сон өсәп өнеді де, қанға өткенде өлі тинеді (септицемия). Бұл 1-3 күн аралығында болады. Кейіннен тыныс алуы, жүрек соғуы жиілеп, көзге көрінетін кілегей қабықтары бозарып, көгереді. Ауру аса жіті түрде байқалса , бірнеше сағғаттан бір тәулікке созылады да мал кенеттен құлап денесі құрысып - тырысып, асфикциядан өледі.
Жіті және жітілеу ағымдарында дене температурасы 42 с-қа көтеріліп, ауру ағымы 2-3 тәуліктен 6-8 тәулікдейін созылады. Мал азықтан қалады, аналық малдың сүті кашады, денесі қалшылдайды, жүрек қызметі нашарлап, кейбіреулерінің (жылқы, қой, ірі қара) алқым тұстарында ісіктер кездеседі. Ірі қараның іші кебеді, жылқыда шаншу байқалады. Буаз аналықтар іш тастауы ықтимал.
Өлікседегі өзгерістер.Аурудан күдікті мал өлексесін жарып союға (қоздырушының вегетативті түрденкапсула немесе спора түрлеріне көшуі мүмкін екенінескере отырып) тыйым салынған. Мал өлексесінде буындарынын қатпауы, ауыз, мүрын және тік шектен қанаралас сұйықтықтың ағуы байқалады. Жарып сойғандатері астында жалқы аяқтар мен қанталаулар, талақтың мөлшерден тыс ұлғаюы, сөл түйіндерінің қабынғаны(лимфаденит) байқалады . Алдын ала қойылған диагноздырастау мақсатында зертханаға жатқан жақтың құлағынан алынған қан немесе оны екі жерден жіппен буып,ортасынан кескен соң ыстық теміря болмаса қыздырылған ыдысқа, су қағазға орап жөнелтеді.
Топалаңды ұқсас пастреллез, қарасан, жыбырлақ, секартпе, пироплазмоздан ажырата балау керек. ,
Емі. Ауру малды гипериммунды қан сарысуында неболмаса гаммаглобулинде пенициллин, стрептомицин ,левомицетин, биомицинді ерітіп емдейді. Қан сарысумөлшері ірі қара мен жылқыға-100-200мл,қой, ешкі, шошқаға -- 50-100 мл дене температурасына дейін жылытылып қолданылады .
Дуалау және күрес шаралары. Топалаңды даулаудағы негізгі бағыттың бірі -- малды ауру тіркелген ошақтарда жылына екі рет иммундеу. Аурудың алдын алүшін қазіргі уақытта СТИ және 55 штаммды (ВНИИВМ)вакциналары қолданылады. Сонымен бірге, басқа жалпы сақтық ережелерін қатан сақтау қажет.
Ауру тіркелген ошақтарда индеттанулық талдаужүргізіліп, ауру малды бөлек ұстап, елді мекенге карантин жарияланады. Өлген мал өлексесі ұқыптап көміліп жан-жағы қоршалған соң, белгі қойылады. Ауру мал тұрған орны 109- дық ыстық күйдіргіш натрий немесе496 -дық формальдегид ерітіндісімен залалсызданады. Карантинен соңғы ауырған малсауыққаннан кейін 15 күнөткеннен соң доғарылады.
Листериоз - менингоэнцефалитпен байқалатын адам және құстардың көптеген түрлерінде, ит, мысықтарда кездесетін жіті өтетін ауру.
Қоздырушысы - Listeria monocytoqenes бактериясы. Иттер аурумен спорадиялық түрде ауырады. Мысықтар жасанды жұқтыруға бейім, сондай ақ оларда аяқ астынан да кездеседі.
Патогенез: ит, мысықтарда алиментарлы жұқтырғаннан кейін листериилар жұтқыншақ арқылы үшлік жүйке арқылы бас ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.