Қосалқы стансаның релелік қорғанысын және РЭС-тің электрэнергиячының коммерциялық есебін жүргізудің автоматтандырылған жүйесін құрастыру
7
8
9
10
Аңдатпа
Бұл
дипломдық
жобада
1101010кВ
2х25МВА
қосалқы
стансаныңрелелік қорғанысы және 10 кВ қозғалтқыштың қорғанысының
логикалық сұлбасын жасау. Осы жобада қосалқы стансаның принципиалдық
сұлбасы, күштік қондырғылар және жалғаулық аппараттар таңдалынған,
қосалқы
стансаның
элементтеріне
релелік
қорғаныс
қойылымдары
есептелінген.
Өміртіршілік қауіпсіздігі бөлімінде электр зарядының адамға әсерін
және одан қорғану шараларын қарастырдым, шудың деңгейін есептедім.
Дипломдық жобаның экономикалық бөлімінде қосалқы стансаның
жалпы шығындары есептелінген және оны салғандағы әкелетін пайданы
таптым.
Аннотация
Дипломный проект выполнен на тему "Релейная защита подстанции
1101010 кВ 2х25 МВА и сделать логическую схему защиты 10 кВ
двигателя". В проекте произведен выбор принципиальной схемы подстанции,
силового оборудования и коммутационной аппаратуры, произведен расчет
уставки элементов релейной защиты подстанции.
В разделе безопасности жизнедеятельности были рассчитаны и
приведены меры безопасности от электрического заряда и уровень шума.
В экономической части рассчитана дипломного проекта технико-
экономическая целесообразность строительство подстанции и возможная
прибыль.
Annotation
The degree project is executed on the subject "Relay Protection of Substation
of 1101010 KV 2x25 MVA and to make the Logical Scheme of Protection of 10
KV of the Engine". In the project the choice of the schematic diagram of substation,
the power equipment and the switching equipment is made, settled an invoice a
setting of elements of relay protection of substation.
Security measures were calculated and given in the section of health and
safety from an electric charge and noise level.
In economic part technical and economic expediency construction of
substation and possible profit is calculated the degree project.
11
Мазмұны
Кіріспе
1 1101010 кВ қосалқы стансаның электрлік бөлігін жасау
1.1 Стансаның бас электрлік сұлбасы
1.2 Жүйе элементтерінің кедергілерін анықтау
1.3 ҚТ токтарынанықтау
1.4 Жабдықтар мен коммутациялық аппараттарды таңдау
2 Трансформатордың қорғаныстары
2.1 Негізгі жағдайы
2.2 Трансформатордың дифференциалдық қорғанысының есептелуі
2.3 Максимал тоқ қорғанысы
2.5 Асқын жүктемеден қорғау
3 Желі қорғанысы
3.1 Желінің қорғанысы
3.2Дистанционды қорғаныс
3.3 Төрт сатылы нөл реттік тоқ қорғанысын (НРТҚ) есептеу
4 Өміртіршілік қауіпсіздігі
4.1Қосалқы станцияда еңбек шартына талдау жасау
4.2 Диспетчер бөлмесіндегі, жасанды жарықтану eceбi
5. Экономикалық бөлім
5.2 Жалпы бөлім
5.3 Инвестициялық жоспар
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
А қосымшасы
12
7
8
8
9
12
14
31
31
37
40
44
51
51
58
62
90
90
92
99
99
101
108
109
110
Кіріспе
Энергия жүйесінің электрлік бөлігінде электр стансасы, қосалқы станса
және электр жеткізу желілерінің электр жабдықтарының зақымдануы мен
қалыпсыз жұмыс режімі орын алуы мүмкін.
Зақымдану деп айтарлықтай апаттық токтың пайда болып, ЭС, ҚС
шиналарында кернеудің терең түсуін айтуға болады. Бұл ток үлкен көлемде
жылу бөліп, өзі жүрген жердегі электр жабдықтарын қиратады.
Кернеудің түсуі электр энергиясын тұтынушылардың қалыпты жұмыс
режімін, сондай-ақ энергожүйе электр стансаларының параллельді жұмыс
істеу тұрақтылығын бұзады.
Әдетте қалыпты режімдер кернеудің, токтың және жиіліктің рұқсат
етілген мәнінен ауытқуына әкеліп соғады. Кернеу мен жиіліктің түсуі
тұтынушылардың қалыпты режимін өзгерту қаупін тудырады, ал кернеу мен
токтың жоғарылауы ЭЖЖ мен электр жабдықтарының зақымдалуын
тудырады.
Зақымдалу орнында қирауды барынша азайтып, жүйенің зақымдалмаған
бөлігін қалпында сақтап қалу үшін сол орынды тез анықтап, зақымдалмаған
жүйе бөлігінен бөліп алу қажет.
Оны орындайтын релелік қорғаныс болып табылады. Ол энергожүйенің
барлық элементтерінің қалпын үздіксіз бақылап, пайда болған зақымдану мен
қалыпсыз режимдерге жылдам әрекет етіп отырады.
Бұл бітіру жұмысында 1101010 кВ 2x25 МВA қосалқы стансаның
релелік қорғанысы қарастырылған.Қосалқы стансада орнатылатын негізгі
электр жабдықтары: ажыратқыштар, айырғыштар, асқын
кернеуді
шектеуіштер, тоқ және кернеу трансформаторлары, шиналар
таңдалды.Сонымен қатарқосалқы стансаға қазіргі заман талаптарына сай
Siemens,Mitsubishi Electric секілді фирмаларың жабдықтарын таңдап, соның
негізінде релелік қорғаныс есептеулерін келтірілді.
Сондай-ақ ұсынылып отырған бітіру жұмысында электр стансасының
кұрылғылар мен жабдықтарын таңдап, олардың тиімділігін, сенімділігін
қарастыратын боламыз. Ал арнайы бөлімде қосалқы стансаның орталық
сигнализациясының терминалын бағдарламалау қарастырылған. Бұдан басқа
экономикалық, өміртіршілік қауіпсіздігі сияқты бөлімдерден тұратын бұл
бітіру жұмысы міндетті талаптарға сай.
13
1 1101010 кВ қосалқы стансасының электрлік бөлігін жасау
1.1 Бастапқы берілгендері
Сурет 1.1 - Стансаның бас электрлік сұлбасы
Бітіру жұмысына бастапқы берілгендері:
С-1 қорек жүйесі:
Sкз max 2600 МВА; S кз min 2460 МВА;
С-2 қорек жүйесі:
U б 115 кВ
Sкз max 2800 МВА; S min 2600 МВА;
С-3 қорек жүйесі:
Sкз max 2800 МВА; Sкз min 2600 МВА;
С-4қорек жүйесі:
Sкз min 2700 МВА; Sкз min 2500 МВА;
Трансформаторлардың параметрлері:
Үш орамды трансформатор (қосалқы станса№13) (Т1,Т2): ТДТН -
251103510,Sном=25 МВА; Uвн=115 кВ; Uсн=38,5 кВ; Uнн= 11 кВ
U рег 16%
Кесте 1.1 - Трансформатор орамдарының қ.т. кернеуі:
14
ВН-НН
СН-НН
ВН-СН
Мин
ор
макс
мин
ор
макс
мин
ор
макс
17,14
17,5
19,5
-
6,5
-
9,99
10,5
11,86
Үш орамды трансформатор (қосалқы станса №9) : ТДТН - 401103510,
Sном=40 МВА; Uвн=115 кВ; Uсн=38,5 кВ; Uнн= 11 кВ; U рег 16%
Кесте 1.2 - Трансформатор орамдарының қ.т. кернеуі:
Трансформатор (қосалқы станса №12):ТРДН- 251101010,Sном=25 МВА;
Uвн=115 кВ; Uсн=11 кВ; Uнн= 11 кВ; U рег 16% ; Uкмин=8,7%; Uкмакс=11,72%
Трансформатор
(қосалқы
станса №10;
№14):ТРДЦН-
631101010,Sном=63
МВА;Uвн=115кВ;Uсн=11кВ;Uнн=11кВ; U рег 16% ;Uкмин=10,84%;Uкмакс=11,9%
Үш орамды трансформатор (қосалқы станса №11) (Т1,Т2):
ТДН - 1611010, Sном=16 МВА; Uвн=115 кВ; Uсн=38,5 кВ; Uнн= 11 кВ
U рег 16% ;Uкмин=11,71 %; Uкмакс=9,8%
Желі параметрлері 1.3-кестеде көрсетілген.
Желілердің кедергілері XЛ, Ом келесі формуламен анықталады:
X Л x менш L
U б2
2
,
(1.1)
мұндағы хменш - желінің меншікті кедергісі, ол 0,4 Омкм тең;
L - желінің ұзындығы, км;
Uб - базистік кернеу, кВ;
Uорт - орташа кернеу, кВ.
Кесте 1.3 - Желі параметрлері мен кедергілері
15 № КЖ
КЖ ұзындығы,
км
Худ, Омкм
Желі кедергісі, Ом
1
38
0,4
15,2
2
38
0,4
15,2
3
18
0,4
7,2
4
22
0,4
8,8
5
11
0,4
4,4
ВН-НН
СН-НН
ВН-СН
Мин
ор
макс
мин
ор
макс
мин
ор
макс
17,04
17,5
19,29
-
6,5
-
9,52
10,5
11,56
U орт
Кесте 1. 3 - жалғасы
Екі орамды трансформатордың кедергісі Хтр, Ом келесі формуламен
анықталады:
Х тр
2
100 S ном тр
;
(1.2)
Х трВН
0,125 U k %
100
2
S ном тр
;
(1.3)
16 6
16
0,4
6,4
7
13
0,4
5,2
8
25
0,4
10
9
19
0,4
7,6
10
19
0,4
7,6
11
35
0,4
14
12
35
0,4
14
13
21
0,4
8,4
14
21
0,4
8,4
15
23
0,4
9,2
16
18
0,4
7,2
17
14
0,4
5,6
18
34
0,4
13,6
19
34
0,4
13,6
20
17
0,4
6,8
21
17
0,4
6,8
22
15
0,4
6
23
21
0,4
8,4
24
26
0,4
10,4
25
41
0,4
16,4
26
41
0,4
16,4
27
19
0,4
7,6
28
19
0,4
7,6
29
12
0,4
4,8
30
23
0,4
9,2
31
20
0,4
8
U орт
U k %
U орт
Х трНН
1,75 U k %
100
2
S ном тр
,
(1.4)
мұндағы Uк% - трансформатор орамдарының қ.т. кернеуі, %.
Үш орамды трансформатордың Хтр, Ом кедергісі келесі формуламен
анықталады:
Х
В
тр
0,5 (U ВС k % U ВН k % U СН k % )
100
U ср2
S ном тр
;
(1.5)
Х
С
тр
0,5 (U ВС k % U СН k % U ВН k % )
100
U ср2
S ном тр
;
(1.6)
Х
С
тр
0,5 (U ВН k % U СН k % U ВС k % )
100
U ср2
S ном тр
.
(1.7)
Есептеу нәтижелері 1.4 және 1.5 кестелерінде көрсетілген
Кесте 1.4 - Максимал және минимал режимдегі үш орамды трансформатордың
кедергісі
Кесте 1. 5
- Екі орамды трансформаторларлар кедергілері
Жүйе кедергілері Хс, Ом келесідей анықталады:
X ж max
2
S кт max
,
(1.8)
Е ж
U б
3
,
(1.9)
17 №қс
Типі
Хтмакс, Ом
Хтмин, Ом
11
ТДН - 1000011010
96,79
81,003
12
ТРДН-250001101010
112,373
94,344
10,14
ТРДЦН-630001101010
46,84
42,66
№қс
Типі
Хвмакс
Хсмакс
Хнмакс
Хвмин
Хсмин
Хнмин
9
ТДТН- 401103510
50,99
0
12,77
43,907
0
12,43
13
ТДТН- 251103510
82,94
0
20,207
59,407
0
19,785
U орт
U орт
Е гж
E*( но м )U б
3
.
(1.10)
Кесте 1.6 - Максимал және минимал режимдегі жүйе кедергілері мен фазалық
кернеуліктері
ҚТ тоқтарын есептеу
үшінорынбасусұлбасынқұрастырамызжән е
"ELECTRONICSWORKBENCH"
бағдарламасының
көмегімен
тоқтарды
анықтаймыз.
Сурет 1.2 - Электр сұлбаның орташа режиміндегі 110кВ-тағы ҚТ тоғы
18
Жүйе №
Uорт= Uб, кВ
Sқтmax,
МВА
Sқтmin,
МВА
Eж, кВ
Хжmax,
Ом
Хжmin,
Ом
1
115
2600
2460
66,474
5,09
5,37
2
115
2800
2600
66,474
4,72
5,09
3
115
2800
2600
66,474
4,72
5,09
4
115
2700
2500
66,474
4,9
5,29
Сурет 1.3 - Электр сұлбаның орташа режиміндегі 10кВ-тағы ҚТ тоғы
Сурет 1.4 - Электр сұлбаның орташа режиміндегі 10кВ-тағы ҚТ тоғы
19
1.4 Жабдықтар мен коммутациялық аппараттарды таңдау
1.4.1 Ажыратқыштарды таңдау шарттары.
U ном U сети.ном ,
I ном I ном. расч ,
kn I I . I . ,
Осыдан кейін ажыратқыштың өшіру қабілеті мына шарт бойынша
тексеріледі.
I вкл I П .О ,
iвкл iуд k уд I П ,О 2,
Содан соң өшірілудің симметриялық тоғы тексеріледі:
I откл.ном I П . ,
ҚТ-ң апериодты құраушы тоғының мүмкін болу ажыратылуы келесі
қатынаспен анықталады:
iа.ном iа. ,
iа.ном 2 I откл.ном
но р м
100
,
(1.11)
мұндағы iа.но м - ажыратылудың апериодты құраушы тоғының номинал
мәні;
но р м -
ажыратылу тоғындағы апериодты құраушының
нормаланған пайыздық бөлігі;
iа. - ҚТ тоғының апериодты құраушысы (ҚТ-ң бастапқы кезінде
ажыратқыш доғасөндіргіш түйіспелерінің тарау тоғы).
Егер I откл.ном I П . , aл i . i . болса, онда
мәндерін салыстыру керек.
толық
токтардың шартты
2 I откл.ном (1
норм
100
) 2 I П . iа.
(1.12)
Сөндірудің есептік уақыты немесе t о ткл өзіндік өшірілу уақытының
қосындысынан құралады:ажыратқыштың өзіндік өшірілу уақыты tс.в.о ткл мен
негізгі қорғаныстың 0,01-ге тең болатын мүмкін минимал әсер ету уақыты:
20
tСВ tЗmin ;
t tРЗ t . . .
(1.13)
(1.14)
Ажыратқыштың
тоғымен тексеріледі:
электродинамикалық тұрақтылығы ҚТ-ң шектік өтпе
I пр.скв I П .0 ;
iпр.скв i уд ,
(1.15)
(1.16)
мұндағы I п р.скв - шектік өтпе тоғының периодты құраушысының бастапқы
әсерлік мәні;
iп р.скв - шектік өтпе тоғының ең шыңы.
Термиялық тұрақтылыққа тексеру келесі түрде болады: Егер tо ткл tтер
(көп кездесетін жағдай ), онда тексеру шарты:
2
Әдетте,ажыратқыштың қайта қалпына келу параметрлері бойынша тексеру
жүргізілмейді, өйткені энергожүйелердің көпшілігінде
ажыратқыштың
түйіспелеріндегі қайта қалпына келу кернеуі сынақ шарттарына сәйкес келеді. Қайта
қалпына келу кернеуінің жылдамдығын кВмкс тексеру қажеттілігі туындайтын
болса, онда ол тек әуелік ажыратқыштар үшін іске асырылады.
1.4.2
Трансформатордың ЖК (110 кВ) жағындағы
ажыратқыштарды таңдау.
Трансформатордың ЖК жағындағы токIР, А келесідей анықталады:
I Р
тр
3 Uн
,
(1.17)
I Р
2 25 103
3 110
262,74 А .
Осы мәнге қарап үш фирманың ажыратқыштарын тандауға болады.
Олар:"Siemens" 3АР1 DT,"Mitsubishi Electric"100-SFMT-40E,"ABB"121РМ.
21I тер t тер Bк ,
2 S
Осылардың ішінен
"ABB"
маркасының
121РМтипті элегазды
ажыратқыштарын таңдаймын. Себебі бұл ажыратқыш басқаларына қарағанда
өте жоғары эксплуатациялық сипаттамаларға ие. Менің ҚС-ма ол өте тиімді.
Тағы бір артықшылығы, оның номиналды мәні менің есептік мәндерімнен 2
есе үлкен. Бұл айырмашылық маған болашақта керек. Себебі, менің ҚС-да
болашақта қуат екі есе өседі, сол кезде маған жаңа ажыратқыш таңдау қажет
болмайды.
Кесте 1.7 - "ABB" маркасының ажыратқышының параметрлері
Сөндірудің есептік уақыты 0,01 tс.в.откл 0,01 0,057 0,067c
ҚТ соққы тоғыiуд, кА келесідей анықталады:
iуд 2 к уд I КЗ ,
(1.18)
мұндағы kуд=1,8 - соқтық коэффициенті; IКЗ=7,234кА - ЖК жағындағы
үшфазалы ҚТ тоғы.
i уд 2 1,8 7,234 18,23кА ;
i .
2 I
,
(1.19)
мұндағы Та=0,06 c - ауысым уақыты.
0 , 067
iа .вн 2 7,234 е
0,06
3,35кА.
I I болғандықтан, ажыратқышты сөндіру қабілетіне тексеру
ҚТ толық тоғы бойынша жүзеге асады. Сөндірудің толық тоғы:
Iп.τ.вн=Iп.0.вн;
22
(1.20) Атауы
121РМ
Номинал кернеу, кВ
121
Номинал ток, А
2000
Қ.т. кезіндегі номинал ажыратутогы, кА
40
Номинал қосу тогы, кА
100
Термиялық тұрақтылық тоғы, кА
40
Қ.т. номинал ұзақтығы, с
3
Өшіру уақыты, с
0,057
Апериодты құр.нормаланған бөлігі, %
20
Iоткл.ном=40 кАIп.τ.вн=7,234 кА;
ia,ном ia, ;
(1.21)
ia,ном
2 Н I ОТК.НОМ
100
;
(1.22)
ia,ном
2 20% 40
100
11,28 .
tоткл=0,157,tтер=3 с болғандықтан, жылулық тұрақтылыққа тексеру мына
шартпен орындалады:
Та=0,06 с;
tоткл= 0,157c;
IКЗ= 7,234 кА;
2
Iтер=40 кА;
(1.23)
Вк 7,2342 [0,157 0,06] 11,35кА2 с;
2
40 2 3 4800 2 11,35кА2 с .
(1.24)
Ке с т е 1 . 8
- "ABB"маркасының 121РМтипті элегазды ажыратқыштың
параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
110 кВ шинадағы секциондық ажыратқышты таңдау.
Желімен ағатын тоқ:
23Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
121
U уст.ном, кВ
110
Iном, A
2000
Iраб.макс, A
262,74
i дин , кА
100
iуд, кА
18,23
ia,ном ,кА
11,28
ia , , кА
3,35
Iотк ,кА
40
IКЗ, кА
7,234
2 2
Iтер ∙tтер, кА ∙с
4800
2
В, кА ∙с
11,35
Вк I КЗ[tоткл Т а ] ;
I тер tтер Вк ;
I Р
S
3 Uн
;
(1.25)
Аппаттық режимдегі тоқ:
I Р
25 103
3 110
131,37 А .
Iа=2∙Ip;
(1.26)
Iа=2∙131,37=262,74A.
Осы мәнге қарап үш фирманың ажыратқыштарын тандауға болады.
Олар:"Siemens" 3АР1 DT,"Mitsubishi Electric"100-SFMT-40E,"ABB"121РМ.
Осылардың ішінен
"ABB"маркасының
121РМтипті элегазды
ажыратқыштарын таңдаймын. Себебі бұл ажыратқыш басқаларына қарағанда
өте жоғары эксплуатациялық сипаттамаларға ие. Менің ҚС-ма ол өте тиімді.
Тағы бір артықшылығы, оның номиналды мәні менің есептік мәндерімнен 2
есе үлкен. Бұл айырмашылық маған болашақта керек. Себебі, менің ҚС-да
болашақта қуат екі есе өседі, сол кезде маған жаңа ажыратқыш таңдау қажет
болмайды.
Кесте 1.9 - "ABB" маркасының 121РМтипті секциондық ажыратқыштың
параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
2-трансформатор үшін де осы ажыратқышты таңдаймыз, өйткені оның
мәндері 1-трансформатордан аз ғана кіші.
110 кВ шинадағы желіге ажыратқышты таңдау.
Желімен ағатын тоқ:
I Р
S
3 Uн
,
(1.27)
24 Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
121
U уст.ном, кВ
110
Iном, A
1200
Iав, A
262,74
i дин , кА
100
iуд, кА
18,23
ia,ном ,кА
11,28
ia , , кА
3,35
Iотк ,кА
40
IКЗ, кА
7,234
2 2
Iтер ∙tтер, кА ∙с
4800
2
В, кА ∙ с
11,35
ж
ж
Аппаттық режимдегі тоқ:
I Р
25 103
3 110
131,37 А .
Iа=2∙Ip;
(1.28)
Iа=2∙131,37=262,74A.
Осы мәнге қарап үш фирманың ажыратқыштарын тандауға болады.
Олар:"Siemens" 3АР1 DT,"Mitsubishi Electric"100-SFMT-40E,"ABB"121РМ.
Осылардың ішінен
"ABB"
маркасының
121РМ
типті элегазды
ажыратқыштарын таңдаймын. Себебі бұл ажыратқыш басқаларына қарағанда
өте жоғары эксплуатациялық сипаттамаларға ие. Менің ҚС-ма ол өте тиімді.
Тағы бір артықшылығы, оның номиналды мәні менің есептік мәндерімнен 2
есе үлкен. Бұл айырмашылық маған болашақта керек. Себебі, менің ҚС-да
болашақта қуат екі есе өседі, сол кезде маған жаңа ажыратқыш таңдау қажет
болмайды.
Кесте 1.10 - "ABB" маркасының 121РМтипті ажыратқыштың параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
110 кВ шинадағы айналып өту ажыратқышын таңдау.
Желімен ағатын тоқ:
I Р
S
3 Uн
;
(1.29)
I Р
25 103
3 110
131,37 А .
Аппаттық режимдегі тоқ:
25Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
121
U уст.ном, кВ
110
Iном, A
2000
Iав, A
262,74
i дин , кА
100
iуд, кА
18,23
ia,ном ,кА
11,28
ia , , кА
3,35
Iотк ,кА
40
IКЗ, кА
7,234
2 2
Iтер ∙tтер, кА ∙с
4800
2
В, кА ∙ с
11,35
ж
Iа=2∙Ip,
(1.30)
Iа=2∙131,37=262,74A.
Осы мәнге қарап үш фирманың ажыратқыштарын тандауға болады.
Олар:"Siemens" 3АР1 DT,"Mitsubishi Electric"100-SFMT-40E,"ABB"121РМ.
Осылардың ішінен
"ABB"
маркасының
121РМ
типті элегазды
ажыратқыштарын таңдаймын. Себебі бұл ажыратқыш басқаларына қарағанда
өте жоғары эксплуатациялық сипаттамаларға ие. Менің ҚС-ма ол өте тиімді.
Тағы бір артықшылығы, оның номиналды мәні менің есептік мәндерімнен 2
есе үлкен. Бұл айырмашылық маған болашақта керек. Себебі, менің ҚС-да
болашақта қуат екі есе өседі, сол кезде маған жаңа ажыратқыш таңдау қажет
болмайды.
Кесте 1.11 - "ABB" маркасының 121РМ типті айналып өту ажыратқыштың
параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
2-трансформатор үшін де осы ажыратқышты таңдаймыз, өйткені оның
мәндері 1-трансформатордан аз ғана кіші.
Трансформатордың ТК (10 кВ) жағындағы ажыратқыштарды таңдау
Трансформатордың ТК жағындағы тоқ:
I Р
S
3 Uн
;
(1.31)
I Р
25 103
3 10
848,08 А .
Берілген
мәнге қарап
мына ажыратқыштарды таңдаса
болады:"Siemens"3AH5 135-2,"АВВ"12VM1, "АВВ"12VD4.
Осылардың ішінен
"АВВ"
фирмасының
12VD4типті вакуумды
ажыратқыштарын таңдаймыз. Өйткені, бұл ажыратқыш өте жиі кездесетін
коммутацияларға төзімді және оның приводы ешқандай жөндеуді қажет
26Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
121
U уст.ном, кВ
110
Iном, A
2000
Iав, A
262,74
i дин , кА
100
iуд, кА
18,23
ia,ном ,кА
11,28
ia , , кА
3,35
Iотк ,кА
40
IКЗ, кА
7,234
2 2
Iтер ∙tтер, кА ∙с
2
4800 В, кА ∙ с
11,35
тр
етпейді. Бірнеше коммутациядан кейін де оның техникалық сипаттамалары
рұқсат етілген мәннен аспайды. Басқа артықшылығы оның вакуумдық
камерасын тек 30 мың коммутациядан кейін ауыстырса болады. Басқа
ажыратқыштарда бұл көрсеткіш 15-20 мың.
Кесте 1 . 1 2 - "АВВ" фирмасының ажыратқышының параметрлері
ҚТ-ң соқтық тоғы:
iуд 2 к уд I кз ,
(1.32)
мұндағы kуд=1,8 - соқтық коэффициенті; IКЗ=586,6А - ТК жағындағы
үшфазалы ҚТ тоғы.
i уд 2 1,8 586,6 1,52А .
0,01 t . . 0,08 , t , τ кезіндегі
құраушысы:
ҚТ тоғының апериодты
IКЗ=586,6 кА;
Та= 0,06с;
iа .нн
2 I КЗ е
Т а
,
(1.33)
0 , 08
iа .нн 2 586,6 е
0,06
0,218кА .
I I
.
, ia i . . болғандықтан, ажыратқышты сөндіру
қабілетіне тексеру ҚТ толық тоғы бойынша жүзеге асады. Сөндірудің толық
тоғы:
Iп.τ.вн=Iп.0.вн;
27
(1.34) Атауы
12VD4
Номинал кернеу, кВ
10
Номинал ток, А
4000
Қ.т. кезіндегі номинал ажырату тогы, кА
64
Номинал қосу тогы, кА
170
Термиялық тұрақтылық тоғы, кА
63
Қ.т. номинал ұзақтығы, с
3
Өшіру уақыты, с
0,07
Апериодты құр.нормаланған бөлігі, %
30
Iоткл.ном=63 кАIп.τ.вн=0,218кА;
ia,ном ia, ;
(1.35)
(1.36)
ia,
2 Н I
100
;
(1.37)
ia,ном
2 30% 63
100
26,72 кА.
tоткл=0,17с tтep=3 с болғандықтан, жылулық тұрақтылыққа тексеру мына
шартпен орындалады:
Та= 0,06 с;
tоткл=0,17c;
IКЗ=586,6А; Iтер:=64 кА;
2
(1.38)
Вк 0,5862 [0,17 0,06] 0,079кА2 с;
2
64 2 4 16380кА2 с ВК 0,079кА2 с .
(1.39)
Кесте1 . 1 3 - "АВВ"
фирмасының
12VD4типті вакуумды ажыратқыш
параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
10 кВ шинадағы секциондық ажыратқышты таңдау.
Желімен ағатын тоқ:
I Р
S
3 Uн
;
(1.40)
28 Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
10
Uуст.ном, кВ
10
Iном, A
4000
Iраб.max, А
848,08
i дин , кА
64
iуд, кА
1,52
Iном.отк , кА
63
IКЗ, кА
586,6
2 2
Iтер * tтер, кА
16380
2
В, кА *с
0,079
*с ia,ном, кА
26,72
ia,t , кА
0,218
Вк I КЗ [tоткл Т а ] ;
I тер tтер Вк ;
ж
Аппаттық режимдегі тоқ:
I Р
25 103
3 10
848,08 А .
Iа=Iр;
Iа=848,08 A.
(1.41)
Берілген мәнге қарап
мына ажыратқыштарды таңдаса
болады:"Siemens"3AH5 135-2,"АВВ"12VM1, "АВВ"12VD4.
Осылардың ішінен
"АВВ"
фирмасының
12VD4типті вакуумды
ажыратқыштарын таңдаймыз. Өйткені, бұл ажыратқыш өте жиі кездесетін
коммутацияларға төзімді және оның приводы ешқандай жөндеуді қажет
етпейді. Бірнеше коммутациядан кейін де оның техникалық сипаттамалары
рұқсат етілген мәннен аспайды. Басқа артықшылығы оның вакуумдық
камерасын тек 30 мың коммутациядан кейін ауыстырса болады. Басқа
ажыратқыштарда бұл көрсеткіш 15-20 мың.
Кесте1 . 1 4 - "АВВ" фирмасының 12VD4 типті вакуумды ажыратқыштың
параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
10 кВ шинадағы желіге ажыратқышты таңдау.
№12қосалқы станцияның 10 кВ жағына 18 фидер жалғанған. Сол
себебті желі қуаты келесідей анықталады:
S Ж
SТР
18 2
25
9
2,78МВА.
(1.42)
Желімен ағатын тоқ:
I Р
S
3 Uн
2,78 103
3 10
160,69А .
(1.43)
29 Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
10
Uуст.ном, кВ
10
Iном, A
4000
Iа, А
848,08
i дин , кА
64
iуд, кА
1,52
Iном.отк , кА
63
IКЗ, кА
586,6
2 2
Iтер * tтер, кА
16380
2
В, кА *с
0,079
*с ia,ном, кА
26,72
ia,t , кА
0,218
ж
Аппаттық режимдегі тоқ:
Iа=Iр;
Iа=160,69 A.
(1.44)
Берілген мәнге қарап
мына ажыратқыштарды таңдаса
болады:"Siemens"3AH5 135-2,"АВВ"12VM1, "АВВ"12VD4.
Осылардың ішінен
"АВВ"
фирмасының
12VD4типті вакуумды
ажыратқыштарын таңдаймыз. Өйткені, бұл ажыратқыш өте жиі кездесетін
коммутацияларға төзімді және оның приводы ешқандай жөндеуді қажет
етпейді. Бірнеше коммутациядан кейін де оның техникалық сипаттамалары
рұқсат етілген мәннен аспайды. Басқа артықшылығы оның вакуумдық
камерасын тек 30 мың коммутациядан кейін ауыстырса болады. Басқа
ажыратқыштарда бұл көрсеткіш 15-20 мың.
Кесте1 . 1 5 - "АВВ" фирмасының 12VD4 типті вакуумды ажыратқыштың
параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
10 кВ шинадағы айналып өту ажыратқышын таңдау.
Желімен ағатын тоқ:
I Р
S
3 Uн
;
(1.45)
Аппаттық режимдегі тоқ:
I Р
25 103
3 10
848,08 А .
Iа=Iр;
Iа=848,08 A.
30
(1.46) Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
10
Uуст.ном, кВ
10
Iном, A
2000
Iа, А
848,08
i дин , кА
64
iуд, кА
1,52
Iном.отк , кА
63
IКЗ, кА
586,6
2 2
Iтер * tтер, кА
16380
2
В, кА *с
0,079
*с ia,ном, кА
26,72 ia,t , кА
0,218
ж
Берілген мәнге қарап
мына ажыратқыштарды таңдаса
болады:"Siemens"3AH5 135-2,"АВВ"12VM1, "АВВ"12VD4.
Осылардың ішінен"АВВ"
фирмасының
12VD4типті вакуумды
ажыратқыштарын таңдаймыз. Өйткені, бұл ажыратқыш өте жиі кездесетін
коммутацияларға төзімді және оның приводы ешқандай жөндеуді қажет
етпейді. Бірнеше коммутациядан кейін де оның техникалық сипаттамалары
рұқсат етілген мәннен аспайды. Басқа артықшылығы оның вакуумдық
камерасын тек 30 мың коммутациядан кейін ауыстырса болады. Басқа
ажыратқыштарда бұл көрсеткіш 15-20 мың.
Кесте1 . 1 6 - "АВВ" фирмасының 12VD4 типті вакуумды ажыратқыштың
параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
Жоғарғы кернеуге айырғышты таңдау.
Айырғыштар мына шарттар бойынша таңдалады:
U ном U ном.сети ,
I ном I норм. расч,
К П I ном I прод. расч I раб.ном ,
iдин i уд ,
2
Әрбір кернеу сатысына сәйкес айырғыштарды таңдаймыз:
-- 110 кВ жоғарғы кернеуге SGF-123типті;
-- 10 кВ төменгі кернеуге NAL 101250У2 типті.
Кесте 1.17 - 110 кВ жоғарғы кернеуге SGF 123 -1-1101000У1 типті
31 Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
10
Uуст.ном, кВ
10
Iном, A
4000
Iа, А
848,08
i дин , кА
64
iуд, кА
1,52
Iном.отк , кА
63
IКЗ, кА
586,6
2 2
Iтер * tтер, кА
16380
2
В, кА *с
0,079
*с ia,ном, кА
26,72
ia,t , кА
0,218
Айырғыштытың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
123
U уст.ном, кВ
110
Iном, A
1600
Iраб.мах, A
262,74
i дин , кА
100
i уд, кА
18,23
2 2
Iтер ∙tтер, кА ∙с
40
2
В, кА · с
11,35
I тер tтер Вк ег ер tоткл tтер .
Айырғыштар барлық шарттарды қанағаттандырады.
Кесте 1.18 - 10 кВ төменгі кернеуге NAL 101250У2типті
*с
Айырғыштар барлық шарттарды қанағаттандырады.
Асқын кернеуді шектеушілерді таңдау
Қосалқы станса трансформаторын сыртқы және ішкі
кернеулерден қорғау мақсатында ОПН орнатамыз.
Номиналдық кернеу бойынша:
Жоғарғы жағында EXLIM-R-110
Төменгі жағында EXLIM-P-10.
Ток трансформаторларын таңдау.
Келесі шарттар бойынша ток трансформаторларын таңдаймыз:
U ном U сети.ном ;
I ном I норм. расч
kп I ном I прод. расч I раб.нб ;
асқын
i i немесе
2 I1nom k дин i уд ;
2
Z 2nom Z 2 .
ТТ дәлдік классын тағайындалуына сәйкес таңдалады. Егер ТТ-на
электр энергиясының есептемелік счетчиктер орнатылса, онда оның дәлдік
классы 0,5 - тен кем болмау керек.Ал тек щитты өлшегіш құрал қосылатын
болса, ондадәлдік классы 1 болса жеткілікті.
Дәлдік классымен алынған мән бойынша ТТ жұмыс істеуі үшін,
екіншілк тізбектегі жүктеме номиналдық мәннен аспауы керек, яғни
I 2 но м 5 А
S2 I 22ном Z 2 25 Z 2 S2ном .
(1.47)
ТТ есептемелік жүктемесі Z 2 р а сч түйіспелер мен сымдардағы қуат
шығынынан, өлшеуіш құралдардың жүктемелерінен құралады
трансформатордың екіншілік тізбегіне тізбектей қосылған құрал орамдарының
қосынды кедергісі Z п р и б , фаза бойынша таралу және қосылу сұлбасына
32 Айырғыштытың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
10
U уст.ном, кВ
10
Iном, A
1250
Iраб.нб, кA
848,08
i дин , кА
82
i уд, кА
1,52
2 2
Iтер * tтер, кА
2976,75
2
В, кА · с
0,079
I тер t откл Bк , немесе (I1ном k тер ) 2 t тер Bk ;
сәйкес есептейді. Өлшеуіш құралдардың үшсызықты қосылу сұлбасын
құрастыру кезінде құралдың жалғану сұлбасын есепке алу қажет.
Екіншілк тізбек сымның кедергісі жолға орнатылған сымның LTp
ұзындығынан,қимасынан және ТТ-ң қосылу сұлбасына тәуелді
110 кВ ҚСт-ның екіншілік тізбегінде мыс кабель қолданылады (р=0,028
Ом-мм2м). Сымның қимасын өлшеу дәлдік талаптарына сәйкес таңдайды.
ТТ-ның дәлдік классының жұмысын қамтамасыз ету үшін рұқсат етілген
жүктеме шартына қарап сымның кедергісі мынадай болады:
Z пров. Z 2ном Z
приб
Z конт.
,
(1.48)
мұндағы Z конт. - түйіспелер кедергісі.
Z пров. rпров. теңсіздігін тексерсек, онда сымның рұқсат етілген қимасы
төмендегі өрнектен кем болмау керек, мм2,
S
L р а сч
rп р о в
,
(1.49)
мұндағы - сымның материалының меншікті кедергісі; L р а сч - ТТ -
ның қосылу сұлбасына тәуелді сымның есептік ұзындығы.
110 кВ жағында ТТ-н таңдау.
Кесте 1.19 - Есептегіш құралдар
0,5 класс дәлдігінде номиналды екіншілік жүктемесі 1,2 Ом құрайды.
Түйіспелердің кедергісін 0,05 Ом деп қабылдап, онда сымның кедергісі:
Rприб.
S приб
I 22ном
0,6
25
0,024 , Ом;
Rпров. R2ном Rприб. Rконт. ,
33
(1.50) Құрал
Құрал түрі
Ток өлшегіш
құралдардағы жүктеме,
В*А, фаза бойынша
Құрал
Құрал түрі
А
В
С
Амперметр көрсеткіші
Э-665.1
0,5
0,5
0,5
Санағыш Меркурий
234 ART M
0,1
0,1
0,1
Барлығы
0,6
0,6
0,6
Rпров. 1,2 0,024 0,05 1,126Ом .
Мысты өзекшесі бар біріктірілетін сымның ұзындығын Lтр 90 метр
деп қабылдап, екі фазаға ТТ орналасуын ескеріп, олардың қимасын
анықтаймыз:
S
L р а сч
Rп р о в
;
(1.51)
S
0,028 90
1,126
2,238 мм 2 .
2,5 мм2 қимасыменКРВГ маркалы бақылау кабелін таңдаймыз.
Кесте 1.20 - JUK 123a ABB
10 кВ жағында ТТ-н таңдау.
Кесте 1.21 - Ток өлшегіш құралдардағы жүктеме
ТТ- көбірек жүктелген фазасы - А. Осы фазаға қосылған құралдың
жалпы кедергісі:
Sприб 0,6ВА ; I 2 5 ;
S приб
S приб
I 22
;
(1.52)
34 Құрал
Құрал түрі
Ток өлшегіш
құралдардағы жүктеме,
В*А, фаза бойынша
Құрал
Құрал түрі
А
В
С
Амперметр көрсеткіші
Э-665
0,5
0,5
0,5
Санағыш Меркурий
234 ART M
0,1
0,1
0,1
Барлығы
0,6
0,6
0,6
ТТ параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
123
U уст.ном, кВ
110
Iном, A
400
Iраб.мах, A
262,74
I скв , кА
125
i уд, кА
18,23
2 2
Iтер ·Iтер, кА ·с
50
2
Вк, кА · с
11,35
Rприб 0,024 Ом .
0,5 класс дәлдігінде номиналды екіншілік жүктемесі 0,8 Ом құрайды.
Түйіспелердің кедергісін 0,05 Ом деп қабылдап, онда сымның кедергісі:
R2ном 0,8 Ом; Rконт 0,05 Ом ;
Rпров R2ном Rприб Rконт ;
(1.55)
Rпров 1,126 Ом .
Мыс өзекшесі бар біріктірілетін сымның ұзындығын LTp=90 метр деп
қабылдап, екі фазаға ТТ орналасуын ескеріп, олардың қимасын анықтаймыз
(ТТ мен құралдың жалғануы- жұлдызша):
S
L р а сч. 2
Rпров.
;
(1.56)
S 2,238 мм2
Табылған қима бойынша 2,5 мм2 қималы КРВГ маркалы бақылау кабелін
таңдаймыз.
Кесте 1.22 - BB103 ABB параметрлері:
Кернеулік трансформаторларды (КТ) таңдау.
Келесі шарттар бойынша таңдалады:
U1ном = U сети.ном;
Sном = S2расч;
дәлдік класы бойынша;
құрылымы және қосылу сұлбасы бойынша,
КТ-ң тізбегіндегі сымның қимасы механикалық беріктік және рұқсат
етілетін кернеу шығынынан анықталады. Бұндайда алюминді сымның қимасы
механикалық беріктік шарты бойынша 2,5 мм2 аспауы керек.
КТ типі оның тағайындамасымен таңдалынады. Егер КТ-нан есептік
счетчиктер қорек көзін алатын болса, онда екі бірфазалық НАМИ серилы КТ-
н қолдану тиімді. Жалғыз үшфазалы КТ-на қарағанда, екі бірфазалық КТ
35 ТТ параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
10
U уст.ном, кВ
10
Iном, A
2000
Iраб.мах, A
848,08
I скв , кА
80
i уд, кА
1,52
2 2
Iтер ·Iтер, кА ·с
2675
2
Вк, кА · с
0,072
қуатты болып келеді, және де бағалары шамалас. 110 кВ және одан жоғары
кернеуде НКФ сериялы каскадты КТ қолданады.
Кесте 1.23 - Есептегіш құралдар
Есептік екіншілік жүктеме:
S 2 р Р 2 Q 2 ,
(1.57)
S2 3,62 44,882 45,02 .
110 кВ шинада КТ таңдау.
НКФ-110-58 типті КТ таңдаймыз
КТ-на қосылатын құралдар.
- вольтметр тіркеуші
- есептік счетчик
0,5 класс дәлдігінде номиналды екіншілік жүктемесі 400 В*А құрайды,
ол есептік жүктемеден неғұрлым жоғары.
10 кВ шинада КТ:
Кесте 1.24 - Есептегіш құралдар
Есептік екіншілік жүктеме:
S 2 р Р 2 Q 2 ,
S2 р 9,52 97,242 97,7ВА .
TDC4 ABB типті КТ таңдаймыз.
36
(1.58) Құрал
Құрал түрі
Робщ. Вт
Q∑. вар
Вольтметр
Ц-3011
3
-
Счетчик
Меркурий
234 АТ
13∙0,1
13∙7,48
Барлығы
9,5
97,24
Құрал
Құрал түрі
Робщ. Вт
Q∑. вар
2V
Ц-3011
3
-
Счетчик
Меркурий
234АТ
6∙0,1
6∙7,48
Барлығы
3,6
44,88
2 Трансформатордың қорғаныстары
2.1 Негізгі жағдайы
ПУЭ талаптары бойынша барлық қондырғылар релелік қорғаныс
құрылғыларымен жабдықталуы тиіс. Олар арналған:
ажыратқыш көмегімен бүлінген элементті қалғанынан, яғни бүлінбеген
энергожүйе бөлігінен автоматты түрде сөндіру. Егер (нейтр алы тұйықталмаған
тораптардағы жерге тұйықталу) бүліну электр жүйелердің жұмысын бұзбаса,
онда релелік қорғаныс тек сигналға жіберілуі рұқсат етіледі.
Энергожүйедегі элементтің қауіпті, яғни қалыпты емес жұмыс істеу
режиміне оның релелік қорғанысы сигналға немесе істе қалған элементтің
бүлінуге алып келмейтіндей сөндіруге әрекет жасау.
ПУЭ-ға сәйкес жоғарғы кернеуі 110 кВ трансформатордың релелік
қорғанысы келесідей бүлінулер мен қалыпты емес жұмыс істеуінен
қарастырылуы тиіс:
-- орамы мен шықпаларындағы көпфазды тұйықталу;
-- нейтралы жерге тұйықталған жүйелерге қосылған орамы мен
шықпаларындағы бірфазды жерге тұйықталу;
-- орам арасындағы тұйықталу;
-- сыртқы ҚТ туындаған орамдағы тоқтар;
-- жүктемеден туындаған орамдағы тоқтар;
-- май деңгейінің төмендеуі;
-- магнит өткізгіштіктің өртенуі.
Жоғарыдағыны ескере отырып және соған сәйкес жобаланатын қосалқы
станцияның трансформаторына келесідей қорғаныстар қарастырылады.
Негізгі қорғаныс ретінде:
трансформатордың дифференциалдық қорғанысы - трансформатордың
орамы мен шықпаларындағы барлық түрдегі ҚТ қорғау;
газдық қорғаныс - трансформатордың бағының ішіндегі ҚТ қорғау, яғни
газдың бөліну нәтижесінде;
Қосымша қорғаныс ретінде:
трансформатордың жоғарғы және төменгі кернеу орамдарын
жүктемеден қорғайтын бірфазды максималды тоқ қорғанысы;
жоғарғы және орта кернеудегі жерге ҚТ қорғайтын екі сатылы нөль ретті
тоқтық қорғаныс;
сыртқы ҚТ қорғайтын бағытталған кері ретті тоқ қорғанысы және
үшфазды ҚТ қорғайтын кернеу түсумен максималды тоқ қорғанысы;
\RET670 дифференциалды қорғаныстардың функциялау принциптары
және негізгі сипаттамалары
RET670
сандық дифференциалды қорғанысы кернеудің барлық
деңгейлерінің трансформаторларындағы қысқа тұйықталулардан қорғайтын
жылдам және селективті қорғаныс болып табылады. Терминалды
37
трансформатордың қорғанысы ретінде қолдану кезінде құрылғы, әдетте
күштік трансформатордың жоғарғы және төменгі кернеуі жағында орналасқан
тоқ трансформаторларының шығыстарына қосылады. Фазалар ығысуы және
трансформаторлар орамаларының қосылуынан пайда болатын тоқтардың
өзара қосылуы (сцепление) құрылғыда есептік алгоритмдер көмегімен
өңделеді.
Бейтараптың жермен тұйықталу шарттары қолданушының талабы
бойынша бейімделеді, олар есептеулер алгоритмінде автоматты түрде есепке
алынады. Бейтарабы жерге тұйықталған трансформаторды қорғаған кезде
бейтарап пен жер арасында ағатын тоқ өзгертіліп, жерге тұйықталудан
қорғайтын жоғары жиілікті қорғаныста қолданыла алады. Қосымша тоқ
бойынша жоғары сезімталдықты кіріс орнатылған. Ол, мысалы
трансформатор немесе реактор бөлігінен аздаған тоқтарды үлкен кедергілер
мәніндегі зақымдалулар кезіндегі жағдайлардың өзінде де анықтау үшін
пайдаланылады.
Құрылғының қорғалынатын обьектілерінің барлық типтері үшін уақыт
ұстанымы бар максималды тоқ қорғанысы функцтялары бар. Бұл функциялар
кез-келген жақ үшін қолданылады. Асқын жүктемеден жылулық қорғау кез-
келген машина түрін қорғау үшін тиімді. Ол май температурасын өлшеуге,
сыртқы термодатчикті қолдану барысында қайнау нүктесі және ескіру
жылдамдығын бағалауға арналған функциямен толықтырыла алады.
Балансталмаған жүктеме қорғанысы симметриялы емес тоқтарды
анықтауға мүмкіндік береді. Оның көмегімен фазааралық зақымдалулар мен
кері реттік тоқтарды анықтауға болады. Ажыратқыштың жұмыс жасаудан бас
тартуынан қорғанысы оған ажырату командасы берілгеннен кейінгі, әрекетін
тексереді. Ол қорғалатын обьектінің кез-келген жағына қосылуы мүмкін.
Дифференциалды қорғаныстың негізгі жағдайлары.
Өлшенеті мәндердің қалыптасуы дифференциалды қорғанысты
қолданудан тәуелді. Бұл бөлімде қорғалынатын обьектінің типінен тәуелсіз
дифференциалды қорғаныстың жалпы жұмыс әдісі сипатталады. Суреттер бір
желілі сұлбалар үшін келтірілген. Дифференциалды қорғаныс тоқтарды
салыстыруға негізделген. Яғни қалыпты жұмыс кезінде қорғалынатын
обьектінің екі жартылары бойынша бірдей тоқ ағады (2.2.2-сурет, үзікті
сызық). Бұл тоқ қарастырылатын аумақтың бір жағына ағып кіреді және басқа
жағынан ағып шығады. Тоқтардың айырымы берілген аумақта зақымдалудың
нақты индикаторы блып табылады. Егер трансформация коэффициенттері
бірдей болса, онда қорғалынатын обьектінің шеттері бойынша орналасқан ТТ-
ың екіншілік орамдары СТ1 және СТ2 екіншілік тұйықталған тізбекке
біріктірілуі мүмкін, бұл тізбекпен екіншілік тоқ ағады; электрлік баланс
нүктесінде қосылған өлшеуіш элементі қалыпты жұмыс кезінде нөл көрсетеді.
38
Сурет 2.1 - Екі жақты аймақ үшін
дифференциалдықорғаныстың әрекетінің негізгі принципі
Тоқ трансформаторларымен шектелген аумақта зақымдалу пайда болған
кезде i1+ i2 зақымдалу тоқтарына пропорционалды I1+I2 тоғы, М өлшеуіш
элементі арқылы ағады. Нәтижесінде 2.1-суретінде көрсетілген қарапайым
тізбек қорғаныстың сенімді істен шығаруын қамтамасыз етеді.
Қорғалынатын аумақта үлкен тоқтың ағуын қамтамасыз ететін ... жалғасы
8
9
10
Аңдатпа
Бұл
дипломдық
жобада
1101010кВ
2х25МВА
қосалқы
стансаныңрелелік қорғанысы және 10 кВ қозғалтқыштың қорғанысының
логикалық сұлбасын жасау. Осы жобада қосалқы стансаның принципиалдық
сұлбасы, күштік қондырғылар және жалғаулық аппараттар таңдалынған,
қосалқы
стансаның
элементтеріне
релелік
қорғаныс
қойылымдары
есептелінген.
Өміртіршілік қауіпсіздігі бөлімінде электр зарядының адамға әсерін
және одан қорғану шараларын қарастырдым, шудың деңгейін есептедім.
Дипломдық жобаның экономикалық бөлімінде қосалқы стансаның
жалпы шығындары есептелінген және оны салғандағы әкелетін пайданы
таптым.
Аннотация
Дипломный проект выполнен на тему "Релейная защита подстанции
1101010 кВ 2х25 МВА и сделать логическую схему защиты 10 кВ
двигателя". В проекте произведен выбор принципиальной схемы подстанции,
силового оборудования и коммутационной аппаратуры, произведен расчет
уставки элементов релейной защиты подстанции.
В разделе безопасности жизнедеятельности были рассчитаны и
приведены меры безопасности от электрического заряда и уровень шума.
В экономической части рассчитана дипломного проекта технико-
экономическая целесообразность строительство подстанции и возможная
прибыль.
Annotation
The degree project is executed on the subject "Relay Protection of Substation
of 1101010 KV 2x25 MVA and to make the Logical Scheme of Protection of 10
KV of the Engine". In the project the choice of the schematic diagram of substation,
the power equipment and the switching equipment is made, settled an invoice a
setting of elements of relay protection of substation.
Security measures were calculated and given in the section of health and
safety from an electric charge and noise level.
In economic part technical and economic expediency construction of
substation and possible profit is calculated the degree project.
11
Мазмұны
Кіріспе
1 1101010 кВ қосалқы стансаның электрлік бөлігін жасау
1.1 Стансаның бас электрлік сұлбасы
1.2 Жүйе элементтерінің кедергілерін анықтау
1.3 ҚТ токтарынанықтау
1.4 Жабдықтар мен коммутациялық аппараттарды таңдау
2 Трансформатордың қорғаныстары
2.1 Негізгі жағдайы
2.2 Трансформатордың дифференциалдық қорғанысының есептелуі
2.3 Максимал тоқ қорғанысы
2.5 Асқын жүктемеден қорғау
3 Желі қорғанысы
3.1 Желінің қорғанысы
3.2Дистанционды қорғаныс
3.3 Төрт сатылы нөл реттік тоқ қорғанысын (НРТҚ) есептеу
4 Өміртіршілік қауіпсіздігі
4.1Қосалқы станцияда еңбек шартына талдау жасау
4.2 Диспетчер бөлмесіндегі, жасанды жарықтану eceбi
5. Экономикалық бөлім
5.2 Жалпы бөлім
5.3 Инвестициялық жоспар
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер тізімі
А қосымшасы
12
7
8
8
9
12
14
31
31
37
40
44
51
51
58
62
90
90
92
99
99
101
108
109
110
Кіріспе
Энергия жүйесінің электрлік бөлігінде электр стансасы, қосалқы станса
және электр жеткізу желілерінің электр жабдықтарының зақымдануы мен
қалыпсыз жұмыс режімі орын алуы мүмкін.
Зақымдану деп айтарлықтай апаттық токтың пайда болып, ЭС, ҚС
шиналарында кернеудің терең түсуін айтуға болады. Бұл ток үлкен көлемде
жылу бөліп, өзі жүрген жердегі электр жабдықтарын қиратады.
Кернеудің түсуі электр энергиясын тұтынушылардың қалыпты жұмыс
режімін, сондай-ақ энергожүйе электр стансаларының параллельді жұмыс
істеу тұрақтылығын бұзады.
Әдетте қалыпты режімдер кернеудің, токтың және жиіліктің рұқсат
етілген мәнінен ауытқуына әкеліп соғады. Кернеу мен жиіліктің түсуі
тұтынушылардың қалыпты режимін өзгерту қаупін тудырады, ал кернеу мен
токтың жоғарылауы ЭЖЖ мен электр жабдықтарының зақымдалуын
тудырады.
Зақымдалу орнында қирауды барынша азайтып, жүйенің зақымдалмаған
бөлігін қалпында сақтап қалу үшін сол орынды тез анықтап, зақымдалмаған
жүйе бөлігінен бөліп алу қажет.
Оны орындайтын релелік қорғаныс болып табылады. Ол энергожүйенің
барлық элементтерінің қалпын үздіксіз бақылап, пайда болған зақымдану мен
қалыпсыз режимдерге жылдам әрекет етіп отырады.
Бұл бітіру жұмысында 1101010 кВ 2x25 МВA қосалқы стансаның
релелік қорғанысы қарастырылған.Қосалқы стансада орнатылатын негізгі
электр жабдықтары: ажыратқыштар, айырғыштар, асқын
кернеуді
шектеуіштер, тоқ және кернеу трансформаторлары, шиналар
таңдалды.Сонымен қатарқосалқы стансаға қазіргі заман талаптарына сай
Siemens,Mitsubishi Electric секілді фирмаларың жабдықтарын таңдап, соның
негізінде релелік қорғаныс есептеулерін келтірілді.
Сондай-ақ ұсынылып отырған бітіру жұмысында электр стансасының
кұрылғылар мен жабдықтарын таңдап, олардың тиімділігін, сенімділігін
қарастыратын боламыз. Ал арнайы бөлімде қосалқы стансаның орталық
сигнализациясының терминалын бағдарламалау қарастырылған. Бұдан басқа
экономикалық, өміртіршілік қауіпсіздігі сияқты бөлімдерден тұратын бұл
бітіру жұмысы міндетті талаптарға сай.
13
1 1101010 кВ қосалқы стансасының электрлік бөлігін жасау
1.1 Бастапқы берілгендері
Сурет 1.1 - Стансаның бас электрлік сұлбасы
Бітіру жұмысына бастапқы берілгендері:
С-1 қорек жүйесі:
Sкз max 2600 МВА; S кз min 2460 МВА;
С-2 қорек жүйесі:
U б 115 кВ
Sкз max 2800 МВА; S min 2600 МВА;
С-3 қорек жүйесі:
Sкз max 2800 МВА; Sкз min 2600 МВА;
С-4қорек жүйесі:
Sкз min 2700 МВА; Sкз min 2500 МВА;
Трансформаторлардың параметрлері:
Үш орамды трансформатор (қосалқы станса№13) (Т1,Т2): ТДТН -
251103510,Sном=25 МВА; Uвн=115 кВ; Uсн=38,5 кВ; Uнн= 11 кВ
U рег 16%
Кесте 1.1 - Трансформатор орамдарының қ.т. кернеуі:
14
ВН-НН
СН-НН
ВН-СН
Мин
ор
макс
мин
ор
макс
мин
ор
макс
17,14
17,5
19,5
-
6,5
-
9,99
10,5
11,86
Үш орамды трансформатор (қосалқы станса №9) : ТДТН - 401103510,
Sном=40 МВА; Uвн=115 кВ; Uсн=38,5 кВ; Uнн= 11 кВ; U рег 16%
Кесте 1.2 - Трансформатор орамдарының қ.т. кернеуі:
Трансформатор (қосалқы станса №12):ТРДН- 251101010,Sном=25 МВА;
Uвн=115 кВ; Uсн=11 кВ; Uнн= 11 кВ; U рег 16% ; Uкмин=8,7%; Uкмакс=11,72%
Трансформатор
(қосалқы
станса №10;
№14):ТРДЦН-
631101010,Sном=63
МВА;Uвн=115кВ;Uсн=11кВ;Uнн=11кВ; U рег 16% ;Uкмин=10,84%;Uкмакс=11,9%
Үш орамды трансформатор (қосалқы станса №11) (Т1,Т2):
ТДН - 1611010, Sном=16 МВА; Uвн=115 кВ; Uсн=38,5 кВ; Uнн= 11 кВ
U рег 16% ;Uкмин=11,71 %; Uкмакс=9,8%
Желі параметрлері 1.3-кестеде көрсетілген.
Желілердің кедергілері XЛ, Ом келесі формуламен анықталады:
X Л x менш L
U б2
2
,
(1.1)
мұндағы хменш - желінің меншікті кедергісі, ол 0,4 Омкм тең;
L - желінің ұзындығы, км;
Uб - базистік кернеу, кВ;
Uорт - орташа кернеу, кВ.
Кесте 1.3 - Желі параметрлері мен кедергілері
15 № КЖ
КЖ ұзындығы,
км
Худ, Омкм
Желі кедергісі, Ом
1
38
0,4
15,2
2
38
0,4
15,2
3
18
0,4
7,2
4
22
0,4
8,8
5
11
0,4
4,4
ВН-НН
СН-НН
ВН-СН
Мин
ор
макс
мин
ор
макс
мин
ор
макс
17,04
17,5
19,29
-
6,5
-
9,52
10,5
11,56
U орт
Кесте 1. 3 - жалғасы
Екі орамды трансформатордың кедергісі Хтр, Ом келесі формуламен
анықталады:
Х тр
2
100 S ном тр
;
(1.2)
Х трВН
0,125 U k %
100
2
S ном тр
;
(1.3)
16 6
16
0,4
6,4
7
13
0,4
5,2
8
25
0,4
10
9
19
0,4
7,6
10
19
0,4
7,6
11
35
0,4
14
12
35
0,4
14
13
21
0,4
8,4
14
21
0,4
8,4
15
23
0,4
9,2
16
18
0,4
7,2
17
14
0,4
5,6
18
34
0,4
13,6
19
34
0,4
13,6
20
17
0,4
6,8
21
17
0,4
6,8
22
15
0,4
6
23
21
0,4
8,4
24
26
0,4
10,4
25
41
0,4
16,4
26
41
0,4
16,4
27
19
0,4
7,6
28
19
0,4
7,6
29
12
0,4
4,8
30
23
0,4
9,2
31
20
0,4
8
U орт
U k %
U орт
Х трНН
1,75 U k %
100
2
S ном тр
,
(1.4)
мұндағы Uк% - трансформатор орамдарының қ.т. кернеуі, %.
Үш орамды трансформатордың Хтр, Ом кедергісі келесі формуламен
анықталады:
Х
В
тр
0,5 (U ВС k % U ВН k % U СН k % )
100
U ср2
S ном тр
;
(1.5)
Х
С
тр
0,5 (U ВС k % U СН k % U ВН k % )
100
U ср2
S ном тр
;
(1.6)
Х
С
тр
0,5 (U ВН k % U СН k % U ВС k % )
100
U ср2
S ном тр
.
(1.7)
Есептеу нәтижелері 1.4 және 1.5 кестелерінде көрсетілген
Кесте 1.4 - Максимал және минимал режимдегі үш орамды трансформатордың
кедергісі
Кесте 1. 5
- Екі орамды трансформаторларлар кедергілері
Жүйе кедергілері Хс, Ом келесідей анықталады:
X ж max
2
S кт max
,
(1.8)
Е ж
U б
3
,
(1.9)
17 №қс
Типі
Хтмакс, Ом
Хтмин, Ом
11
ТДН - 1000011010
96,79
81,003
12
ТРДН-250001101010
112,373
94,344
10,14
ТРДЦН-630001101010
46,84
42,66
№қс
Типі
Хвмакс
Хсмакс
Хнмакс
Хвмин
Хсмин
Хнмин
9
ТДТН- 401103510
50,99
0
12,77
43,907
0
12,43
13
ТДТН- 251103510
82,94
0
20,207
59,407
0
19,785
U орт
U орт
Е гж
E*( но м )U б
3
.
(1.10)
Кесте 1.6 - Максимал және минимал режимдегі жүйе кедергілері мен фазалық
кернеуліктері
ҚТ тоқтарын есептеу
үшінорынбасусұлбасынқұрастырамызжән е
"ELECTRONICSWORKBENCH"
бағдарламасының
көмегімен
тоқтарды
анықтаймыз.
Сурет 1.2 - Электр сұлбаның орташа режиміндегі 110кВ-тағы ҚТ тоғы
18
Жүйе №
Uорт= Uб, кВ
Sқтmax,
МВА
Sқтmin,
МВА
Eж, кВ
Хжmax,
Ом
Хжmin,
Ом
1
115
2600
2460
66,474
5,09
5,37
2
115
2800
2600
66,474
4,72
5,09
3
115
2800
2600
66,474
4,72
5,09
4
115
2700
2500
66,474
4,9
5,29
Сурет 1.3 - Электр сұлбаның орташа режиміндегі 10кВ-тағы ҚТ тоғы
Сурет 1.4 - Электр сұлбаның орташа режиміндегі 10кВ-тағы ҚТ тоғы
19
1.4 Жабдықтар мен коммутациялық аппараттарды таңдау
1.4.1 Ажыратқыштарды таңдау шарттары.
U ном U сети.ном ,
I ном I ном. расч ,
kn I I . I . ,
Осыдан кейін ажыратқыштың өшіру қабілеті мына шарт бойынша
тексеріледі.
I вкл I П .О ,
iвкл iуд k уд I П ,О 2,
Содан соң өшірілудің симметриялық тоғы тексеріледі:
I откл.ном I П . ,
ҚТ-ң апериодты құраушы тоғының мүмкін болу ажыратылуы келесі
қатынаспен анықталады:
iа.ном iа. ,
iа.ном 2 I откл.ном
но р м
100
,
(1.11)
мұндағы iа.но м - ажыратылудың апериодты құраушы тоғының номинал
мәні;
но р м -
ажыратылу тоғындағы апериодты құраушының
нормаланған пайыздық бөлігі;
iа. - ҚТ тоғының апериодты құраушысы (ҚТ-ң бастапқы кезінде
ажыратқыш доғасөндіргіш түйіспелерінің тарау тоғы).
Егер I откл.ном I П . , aл i . i . болса, онда
мәндерін салыстыру керек.
толық
токтардың шартты
2 I откл.ном (1
норм
100
) 2 I П . iа.
(1.12)
Сөндірудің есептік уақыты немесе t о ткл өзіндік өшірілу уақытының
қосындысынан құралады:ажыратқыштың өзіндік өшірілу уақыты tс.в.о ткл мен
негізгі қорғаныстың 0,01-ге тең болатын мүмкін минимал әсер ету уақыты:
20
tСВ tЗmin ;
t tРЗ t . . .
(1.13)
(1.14)
Ажыратқыштың
тоғымен тексеріледі:
электродинамикалық тұрақтылығы ҚТ-ң шектік өтпе
I пр.скв I П .0 ;
iпр.скв i уд ,
(1.15)
(1.16)
мұндағы I п р.скв - шектік өтпе тоғының периодты құраушысының бастапқы
әсерлік мәні;
iп р.скв - шектік өтпе тоғының ең шыңы.
Термиялық тұрақтылыққа тексеру келесі түрде болады: Егер tо ткл tтер
(көп кездесетін жағдай ), онда тексеру шарты:
2
Әдетте,ажыратқыштың қайта қалпына келу параметрлері бойынша тексеру
жүргізілмейді, өйткені энергожүйелердің көпшілігінде
ажыратқыштың
түйіспелеріндегі қайта қалпына келу кернеуі сынақ шарттарына сәйкес келеді. Қайта
қалпына келу кернеуінің жылдамдығын кВмкс тексеру қажеттілігі туындайтын
болса, онда ол тек әуелік ажыратқыштар үшін іске асырылады.
1.4.2
Трансформатордың ЖК (110 кВ) жағындағы
ажыратқыштарды таңдау.
Трансформатордың ЖК жағындағы токIР, А келесідей анықталады:
I Р
тр
3 Uн
,
(1.17)
I Р
2 25 103
3 110
262,74 А .
Осы мәнге қарап үш фирманың ажыратқыштарын тандауға болады.
Олар:"Siemens" 3АР1 DT,"Mitsubishi Electric"100-SFMT-40E,"ABB"121РМ.
21I тер t тер Bк ,
2 S
Осылардың ішінен
"ABB"
маркасының
121РМтипті элегазды
ажыратқыштарын таңдаймын. Себебі бұл ажыратқыш басқаларына қарағанда
өте жоғары эксплуатациялық сипаттамаларға ие. Менің ҚС-ма ол өте тиімді.
Тағы бір артықшылығы, оның номиналды мәні менің есептік мәндерімнен 2
есе үлкен. Бұл айырмашылық маған болашақта керек. Себебі, менің ҚС-да
болашақта қуат екі есе өседі, сол кезде маған жаңа ажыратқыш таңдау қажет
болмайды.
Кесте 1.7 - "ABB" маркасының ажыратқышының параметрлері
Сөндірудің есептік уақыты 0,01 tс.в.откл 0,01 0,057 0,067c
ҚТ соққы тоғыiуд, кА келесідей анықталады:
iуд 2 к уд I КЗ ,
(1.18)
мұндағы kуд=1,8 - соқтық коэффициенті; IКЗ=7,234кА - ЖК жағындағы
үшфазалы ҚТ тоғы.
i уд 2 1,8 7,234 18,23кА ;
i .
2 I
,
(1.19)
мұндағы Та=0,06 c - ауысым уақыты.
0 , 067
iа .вн 2 7,234 е
0,06
3,35кА.
I I болғандықтан, ажыратқышты сөндіру қабілетіне тексеру
ҚТ толық тоғы бойынша жүзеге асады. Сөндірудің толық тоғы:
Iп.τ.вн=Iп.0.вн;
22
(1.20) Атауы
121РМ
Номинал кернеу, кВ
121
Номинал ток, А
2000
Қ.т. кезіндегі номинал ажыратутогы, кА
40
Номинал қосу тогы, кА
100
Термиялық тұрақтылық тоғы, кА
40
Қ.т. номинал ұзақтығы, с
3
Өшіру уақыты, с
0,057
Апериодты құр.нормаланған бөлігі, %
20
Iоткл.ном=40 кАIп.τ.вн=7,234 кА;
ia,ном ia, ;
(1.21)
ia,ном
2 Н I ОТК.НОМ
100
;
(1.22)
ia,ном
2 20% 40
100
11,28 .
tоткл=0,157,tтер=3 с болғандықтан, жылулық тұрақтылыққа тексеру мына
шартпен орындалады:
Та=0,06 с;
tоткл= 0,157c;
IКЗ= 7,234 кА;
2
Iтер=40 кА;
(1.23)
Вк 7,2342 [0,157 0,06] 11,35кА2 с;
2
40 2 3 4800 2 11,35кА2 с .
(1.24)
Ке с т е 1 . 8
- "ABB"маркасының 121РМтипті элегазды ажыратқыштың
параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
110 кВ шинадағы секциондық ажыратқышты таңдау.
Желімен ағатын тоқ:
23Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
121
U уст.ном, кВ
110
Iном, A
2000
Iраб.макс, A
262,74
i дин , кА
100
iуд, кА
18,23
ia,ном ,кА
11,28
ia , , кА
3,35
Iотк ,кА
40
IКЗ, кА
7,234
2 2
Iтер ∙tтер, кА ∙с
4800
2
В, кА ∙с
11,35
Вк I КЗ[tоткл Т а ] ;
I тер tтер Вк ;
I Р
S
3 Uн
;
(1.25)
Аппаттық режимдегі тоқ:
I Р
25 103
3 110
131,37 А .
Iа=2∙Ip;
(1.26)
Iа=2∙131,37=262,74A.
Осы мәнге қарап үш фирманың ажыратқыштарын тандауға болады.
Олар:"Siemens" 3АР1 DT,"Mitsubishi Electric"100-SFMT-40E,"ABB"121РМ.
Осылардың ішінен
"ABB"маркасының
121РМтипті элегазды
ажыратқыштарын таңдаймын. Себебі бұл ажыратқыш басқаларына қарағанда
өте жоғары эксплуатациялық сипаттамаларға ие. Менің ҚС-ма ол өте тиімді.
Тағы бір артықшылығы, оның номиналды мәні менің есептік мәндерімнен 2
есе үлкен. Бұл айырмашылық маған болашақта керек. Себебі, менің ҚС-да
болашақта қуат екі есе өседі, сол кезде маған жаңа ажыратқыш таңдау қажет
болмайды.
Кесте 1.9 - "ABB" маркасының 121РМтипті секциондық ажыратқыштың
параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
2-трансформатор үшін де осы ажыратқышты таңдаймыз, өйткені оның
мәндері 1-трансформатордан аз ғана кіші.
110 кВ шинадағы желіге ажыратқышты таңдау.
Желімен ағатын тоқ:
I Р
S
3 Uн
,
(1.27)
24 Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
121
U уст.ном, кВ
110
Iном, A
1200
Iав, A
262,74
i дин , кА
100
iуд, кА
18,23
ia,ном ,кА
11,28
ia , , кА
3,35
Iотк ,кА
40
IКЗ, кА
7,234
2 2
Iтер ∙tтер, кА ∙с
4800
2
В, кА ∙ с
11,35
ж
ж
Аппаттық режимдегі тоқ:
I Р
25 103
3 110
131,37 А .
Iа=2∙Ip;
(1.28)
Iа=2∙131,37=262,74A.
Осы мәнге қарап үш фирманың ажыратқыштарын тандауға болады.
Олар:"Siemens" 3АР1 DT,"Mitsubishi Electric"100-SFMT-40E,"ABB"121РМ.
Осылардың ішінен
"ABB"
маркасының
121РМ
типті элегазды
ажыратқыштарын таңдаймын. Себебі бұл ажыратқыш басқаларына қарағанда
өте жоғары эксплуатациялық сипаттамаларға ие. Менің ҚС-ма ол өте тиімді.
Тағы бір артықшылығы, оның номиналды мәні менің есептік мәндерімнен 2
есе үлкен. Бұл айырмашылық маған болашақта керек. Себебі, менің ҚС-да
болашақта қуат екі есе өседі, сол кезде маған жаңа ажыратқыш таңдау қажет
болмайды.
Кесте 1.10 - "ABB" маркасының 121РМтипті ажыратқыштың параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
110 кВ шинадағы айналып өту ажыратқышын таңдау.
Желімен ағатын тоқ:
I Р
S
3 Uн
;
(1.29)
I Р
25 103
3 110
131,37 А .
Аппаттық режимдегі тоқ:
25Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
121
U уст.ном, кВ
110
Iном, A
2000
Iав, A
262,74
i дин , кА
100
iуд, кА
18,23
ia,ном ,кА
11,28
ia , , кА
3,35
Iотк ,кА
40
IКЗ, кА
7,234
2 2
Iтер ∙tтер, кА ∙с
4800
2
В, кА ∙ с
11,35
ж
Iа=2∙Ip,
(1.30)
Iа=2∙131,37=262,74A.
Осы мәнге қарап үш фирманың ажыратқыштарын тандауға болады.
Олар:"Siemens" 3АР1 DT,"Mitsubishi Electric"100-SFMT-40E,"ABB"121РМ.
Осылардың ішінен
"ABB"
маркасының
121РМ
типті элегазды
ажыратқыштарын таңдаймын. Себебі бұл ажыратқыш басқаларына қарағанда
өте жоғары эксплуатациялық сипаттамаларға ие. Менің ҚС-ма ол өте тиімді.
Тағы бір артықшылығы, оның номиналды мәні менің есептік мәндерімнен 2
есе үлкен. Бұл айырмашылық маған болашақта керек. Себебі, менің ҚС-да
болашақта қуат екі есе өседі, сол кезде маған жаңа ажыратқыш таңдау қажет
болмайды.
Кесте 1.11 - "ABB" маркасының 121РМ типті айналып өту ажыратқыштың
параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
2-трансформатор үшін де осы ажыратқышты таңдаймыз, өйткені оның
мәндері 1-трансформатордан аз ғана кіші.
Трансформатордың ТК (10 кВ) жағындағы ажыратқыштарды таңдау
Трансформатордың ТК жағындағы тоқ:
I Р
S
3 Uн
;
(1.31)
I Р
25 103
3 10
848,08 А .
Берілген
мәнге қарап
мына ажыратқыштарды таңдаса
болады:"Siemens"3AH5 135-2,"АВВ"12VM1, "АВВ"12VD4.
Осылардың ішінен
"АВВ"
фирмасының
12VD4типті вакуумды
ажыратқыштарын таңдаймыз. Өйткені, бұл ажыратқыш өте жиі кездесетін
коммутацияларға төзімді және оның приводы ешқандай жөндеуді қажет
26Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
121
U уст.ном, кВ
110
Iном, A
2000
Iав, A
262,74
i дин , кА
100
iуд, кА
18,23
ia,ном ,кА
11,28
ia , , кА
3,35
Iотк ,кА
40
IКЗ, кА
7,234
2 2
Iтер ∙tтер, кА ∙с
2
4800 В, кА ∙ с
11,35
тр
етпейді. Бірнеше коммутациядан кейін де оның техникалық сипаттамалары
рұқсат етілген мәннен аспайды. Басқа артықшылығы оның вакуумдық
камерасын тек 30 мың коммутациядан кейін ауыстырса болады. Басқа
ажыратқыштарда бұл көрсеткіш 15-20 мың.
Кесте 1 . 1 2 - "АВВ" фирмасының ажыратқышының параметрлері
ҚТ-ң соқтық тоғы:
iуд 2 к уд I кз ,
(1.32)
мұндағы kуд=1,8 - соқтық коэффициенті; IКЗ=586,6А - ТК жағындағы
үшфазалы ҚТ тоғы.
i уд 2 1,8 586,6 1,52А .
0,01 t . . 0,08 , t , τ кезіндегі
құраушысы:
ҚТ тоғының апериодты
IКЗ=586,6 кА;
Та= 0,06с;
iа .нн
2 I КЗ е
Т а
,
(1.33)
0 , 08
iа .нн 2 586,6 е
0,06
0,218кА .
I I
.
, ia i . . болғандықтан, ажыратқышты сөндіру
қабілетіне тексеру ҚТ толық тоғы бойынша жүзеге асады. Сөндірудің толық
тоғы:
Iп.τ.вн=Iп.0.вн;
27
(1.34) Атауы
12VD4
Номинал кернеу, кВ
10
Номинал ток, А
4000
Қ.т. кезіндегі номинал ажырату тогы, кА
64
Номинал қосу тогы, кА
170
Термиялық тұрақтылық тоғы, кА
63
Қ.т. номинал ұзақтығы, с
3
Өшіру уақыты, с
0,07
Апериодты құр.нормаланған бөлігі, %
30
Iоткл.ном=63 кАIп.τ.вн=0,218кА;
ia,ном ia, ;
(1.35)
(1.36)
ia,
2 Н I
100
;
(1.37)
ia,ном
2 30% 63
100
26,72 кА.
tоткл=0,17с tтep=3 с болғандықтан, жылулық тұрақтылыққа тексеру мына
шартпен орындалады:
Та= 0,06 с;
tоткл=0,17c;
IКЗ=586,6А; Iтер:=64 кА;
2
(1.38)
Вк 0,5862 [0,17 0,06] 0,079кА2 с;
2
64 2 4 16380кА2 с ВК 0,079кА2 с .
(1.39)
Кесте1 . 1 3 - "АВВ"
фирмасының
12VD4типті вакуумды ажыратқыш
параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
10 кВ шинадағы секциондық ажыратқышты таңдау.
Желімен ағатын тоқ:
I Р
S
3 Uн
;
(1.40)
28 Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
10
Uуст.ном, кВ
10
Iном, A
4000
Iраб.max, А
848,08
i дин , кА
64
iуд, кА
1,52
Iном.отк , кА
63
IКЗ, кА
586,6
2 2
Iтер * tтер, кА
16380
2
В, кА *с
0,079
*с ia,ном, кА
26,72
ia,t , кА
0,218
Вк I КЗ [tоткл Т а ] ;
I тер tтер Вк ;
ж
Аппаттық режимдегі тоқ:
I Р
25 103
3 10
848,08 А .
Iа=Iр;
Iа=848,08 A.
(1.41)
Берілген мәнге қарап
мына ажыратқыштарды таңдаса
болады:"Siemens"3AH5 135-2,"АВВ"12VM1, "АВВ"12VD4.
Осылардың ішінен
"АВВ"
фирмасының
12VD4типті вакуумды
ажыратқыштарын таңдаймыз. Өйткені, бұл ажыратқыш өте жиі кездесетін
коммутацияларға төзімді және оның приводы ешқандай жөндеуді қажет
етпейді. Бірнеше коммутациядан кейін де оның техникалық сипаттамалары
рұқсат етілген мәннен аспайды. Басқа артықшылығы оның вакуумдық
камерасын тек 30 мың коммутациядан кейін ауыстырса болады. Басқа
ажыратқыштарда бұл көрсеткіш 15-20 мың.
Кесте1 . 1 4 - "АВВ" фирмасының 12VD4 типті вакуумды ажыратқыштың
параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
10 кВ шинадағы желіге ажыратқышты таңдау.
№12қосалқы станцияның 10 кВ жағына 18 фидер жалғанған. Сол
себебті желі қуаты келесідей анықталады:
S Ж
SТР
18 2
25
9
2,78МВА.
(1.42)
Желімен ағатын тоқ:
I Р
S
3 Uн
2,78 103
3 10
160,69А .
(1.43)
29 Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
10
Uуст.ном, кВ
10
Iном, A
4000
Iа, А
848,08
i дин , кА
64
iуд, кА
1,52
Iном.отк , кА
63
IКЗ, кА
586,6
2 2
Iтер * tтер, кА
16380
2
В, кА *с
0,079
*с ia,ном, кА
26,72
ia,t , кА
0,218
ж
Аппаттық режимдегі тоқ:
Iа=Iр;
Iа=160,69 A.
(1.44)
Берілген мәнге қарап
мына ажыратқыштарды таңдаса
болады:"Siemens"3AH5 135-2,"АВВ"12VM1, "АВВ"12VD4.
Осылардың ішінен
"АВВ"
фирмасының
12VD4типті вакуумды
ажыратқыштарын таңдаймыз. Өйткені, бұл ажыратқыш өте жиі кездесетін
коммутацияларға төзімді және оның приводы ешқандай жөндеуді қажет
етпейді. Бірнеше коммутациядан кейін де оның техникалық сипаттамалары
рұқсат етілген мәннен аспайды. Басқа артықшылығы оның вакуумдық
камерасын тек 30 мың коммутациядан кейін ауыстырса болады. Басқа
ажыратқыштарда бұл көрсеткіш 15-20 мың.
Кесте1 . 1 5 - "АВВ" фирмасының 12VD4 типті вакуумды ажыратқыштың
параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
10 кВ шинадағы айналып өту ажыратқышын таңдау.
Желімен ағатын тоқ:
I Р
S
3 Uн
;
(1.45)
Аппаттық режимдегі тоқ:
I Р
25 103
3 10
848,08 А .
Iа=Iр;
Iа=848,08 A.
30
(1.46) Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
10
Uуст.ном, кВ
10
Iном, A
2000
Iа, А
848,08
i дин , кА
64
iуд, кА
1,52
Iном.отк , кА
63
IКЗ, кА
586,6
2 2
Iтер * tтер, кА
16380
2
В, кА *с
0,079
*с ia,ном, кА
26,72 ia,t , кА
0,218
ж
Берілген мәнге қарап
мына ажыратқыштарды таңдаса
болады:"Siemens"3AH5 135-2,"АВВ"12VM1, "АВВ"12VD4.
Осылардың ішінен"АВВ"
фирмасының
12VD4типті вакуумды
ажыратқыштарын таңдаймыз. Өйткені, бұл ажыратқыш өте жиі кездесетін
коммутацияларға төзімді және оның приводы ешқандай жөндеуді қажет
етпейді. Бірнеше коммутациядан кейін де оның техникалық сипаттамалары
рұқсат етілген мәннен аспайды. Басқа артықшылығы оның вакуумдық
камерасын тек 30 мың коммутациядан кейін ауыстырса болады. Басқа
ажыратқыштарда бұл көрсеткіш 15-20 мың.
Кесте1 . 1 6 - "АВВ" фирмасының 12VD4 типті вакуумды ажыратқыштың
параметрлері
Ажыратқыш барлық шарттарды қанағаттандырады.
Жоғарғы кернеуге айырғышты таңдау.
Айырғыштар мына шарттар бойынша таңдалады:
U ном U ном.сети ,
I ном I норм. расч,
К П I ном I прод. расч I раб.ном ,
iдин i уд ,
2
Әрбір кернеу сатысына сәйкес айырғыштарды таңдаймыз:
-- 110 кВ жоғарғы кернеуге SGF-123типті;
-- 10 кВ төменгі кернеуге NAL 101250У2 типті.
Кесте 1.17 - 110 кВ жоғарғы кернеуге SGF 123 -1-1101000У1 типті
31 Ажыратқыштың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
10
Uуст.ном, кВ
10
Iном, A
4000
Iа, А
848,08
i дин , кА
64
iуд, кА
1,52
Iном.отк , кА
63
IКЗ, кА
586,6
2 2
Iтер * tтер, кА
16380
2
В, кА *с
0,079
*с ia,ном, кА
26,72
ia,t , кА
0,218
Айырғыштытың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
123
U уст.ном, кВ
110
Iном, A
1600
Iраб.мах, A
262,74
i дин , кА
100
i уд, кА
18,23
2 2
Iтер ∙tтер, кА ∙с
40
2
В, кА · с
11,35
I тер tтер Вк ег ер tоткл tтер .
Айырғыштар барлық шарттарды қанағаттандырады.
Кесте 1.18 - 10 кВ төменгі кернеуге NAL 101250У2типті
*с
Айырғыштар барлық шарттарды қанағаттандырады.
Асқын кернеуді шектеушілерді таңдау
Қосалқы станса трансформаторын сыртқы және ішкі
кернеулерден қорғау мақсатында ОПН орнатамыз.
Номиналдық кернеу бойынша:
Жоғарғы жағында EXLIM-R-110
Төменгі жағында EXLIM-P-10.
Ток трансформаторларын таңдау.
Келесі шарттар бойынша ток трансформаторларын таңдаймыз:
U ном U сети.ном ;
I ном I норм. расч
kп I ном I прод. расч I раб.нб ;
асқын
i i немесе
2 I1nom k дин i уд ;
2
Z 2nom Z 2 .
ТТ дәлдік классын тағайындалуына сәйкес таңдалады. Егер ТТ-на
электр энергиясының есептемелік счетчиктер орнатылса, онда оның дәлдік
классы 0,5 - тен кем болмау керек.Ал тек щитты өлшегіш құрал қосылатын
болса, ондадәлдік классы 1 болса жеткілікті.
Дәлдік классымен алынған мән бойынша ТТ жұмыс істеуі үшін,
екіншілк тізбектегі жүктеме номиналдық мәннен аспауы керек, яғни
I 2 но м 5 А
S2 I 22ном Z 2 25 Z 2 S2ном .
(1.47)
ТТ есептемелік жүктемесі Z 2 р а сч түйіспелер мен сымдардағы қуат
шығынынан, өлшеуіш құралдардың жүктемелерінен құралады
трансформатордың екіншілік тізбегіне тізбектей қосылған құрал орамдарының
қосынды кедергісі Z п р и б , фаза бойынша таралу және қосылу сұлбасына
32 Айырғыштытың параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
10
U уст.ном, кВ
10
Iном, A
1250
Iраб.нб, кA
848,08
i дин , кА
82
i уд, кА
1,52
2 2
Iтер * tтер, кА
2976,75
2
В, кА · с
0,079
I тер t откл Bк , немесе (I1ном k тер ) 2 t тер Bk ;
сәйкес есептейді. Өлшеуіш құралдардың үшсызықты қосылу сұлбасын
құрастыру кезінде құралдың жалғану сұлбасын есепке алу қажет.
Екіншілк тізбек сымның кедергісі жолға орнатылған сымның LTp
ұзындығынан,қимасынан және ТТ-ң қосылу сұлбасына тәуелді
110 кВ ҚСт-ның екіншілік тізбегінде мыс кабель қолданылады (р=0,028
Ом-мм2м). Сымның қимасын өлшеу дәлдік талаптарына сәйкес таңдайды.
ТТ-ның дәлдік классының жұмысын қамтамасыз ету үшін рұқсат етілген
жүктеме шартына қарап сымның кедергісі мынадай болады:
Z пров. Z 2ном Z
приб
Z конт.
,
(1.48)
мұндағы Z конт. - түйіспелер кедергісі.
Z пров. rпров. теңсіздігін тексерсек, онда сымның рұқсат етілген қимасы
төмендегі өрнектен кем болмау керек, мм2,
S
L р а сч
rп р о в
,
(1.49)
мұндағы - сымның материалының меншікті кедергісі; L р а сч - ТТ -
ның қосылу сұлбасына тәуелді сымның есептік ұзындығы.
110 кВ жағында ТТ-н таңдау.
Кесте 1.19 - Есептегіш құралдар
0,5 класс дәлдігінде номиналды екіншілік жүктемесі 1,2 Ом құрайды.
Түйіспелердің кедергісін 0,05 Ом деп қабылдап, онда сымның кедергісі:
Rприб.
S приб
I 22ном
0,6
25
0,024 , Ом;
Rпров. R2ном Rприб. Rконт. ,
33
(1.50) Құрал
Құрал түрі
Ток өлшегіш
құралдардағы жүктеме,
В*А, фаза бойынша
Құрал
Құрал түрі
А
В
С
Амперметр көрсеткіші
Э-665.1
0,5
0,5
0,5
Санағыш Меркурий
234 ART M
0,1
0,1
0,1
Барлығы
0,6
0,6
0,6
Rпров. 1,2 0,024 0,05 1,126Ом .
Мысты өзекшесі бар біріктірілетін сымның ұзындығын Lтр 90 метр
деп қабылдап, екі фазаға ТТ орналасуын ескеріп, олардың қимасын
анықтаймыз:
S
L р а сч
Rп р о в
;
(1.51)
S
0,028 90
1,126
2,238 мм 2 .
2,5 мм2 қимасыменКРВГ маркалы бақылау кабелін таңдаймыз.
Кесте 1.20 - JUK 123a ABB
10 кВ жағында ТТ-н таңдау.
Кесте 1.21 - Ток өлшегіш құралдардағы жүктеме
ТТ- көбірек жүктелген фазасы - А. Осы фазаға қосылған құралдың
жалпы кедергісі:
Sприб 0,6ВА ; I 2 5 ;
S приб
S приб
I 22
;
(1.52)
34 Құрал
Құрал түрі
Ток өлшегіш
құралдардағы жүктеме,
В*А, фаза бойынша
Құрал
Құрал түрі
А
В
С
Амперметр көрсеткіші
Э-665
0,5
0,5
0,5
Санағыш Меркурий
234 ART M
0,1
0,1
0,1
Барлығы
0,6
0,6
0,6
ТТ параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
123
U уст.ном, кВ
110
Iном, A
400
Iраб.мах, A
262,74
I скв , кА
125
i уд, кА
18,23
2 2
Iтер ·Iтер, кА ·с
50
2
Вк, кА · с
11,35
Rприб 0,024 Ом .
0,5 класс дәлдігінде номиналды екіншілік жүктемесі 0,8 Ом құрайды.
Түйіспелердің кедергісін 0,05 Ом деп қабылдап, онда сымның кедергісі:
R2ном 0,8 Ом; Rконт 0,05 Ом ;
Rпров R2ном Rприб Rконт ;
(1.55)
Rпров 1,126 Ом .
Мыс өзекшесі бар біріктірілетін сымның ұзындығын LTp=90 метр деп
қабылдап, екі фазаға ТТ орналасуын ескеріп, олардың қимасын анықтаймыз
(ТТ мен құралдың жалғануы- жұлдызша):
S
L р а сч. 2
Rпров.
;
(1.56)
S 2,238 мм2
Табылған қима бойынша 2,5 мм2 қималы КРВГ маркалы бақылау кабелін
таңдаймыз.
Кесте 1.22 - BB103 ABB параметрлері:
Кернеулік трансформаторларды (КТ) таңдау.
Келесі шарттар бойынша таңдалады:
U1ном = U сети.ном;
Sном = S2расч;
дәлдік класы бойынша;
құрылымы және қосылу сұлбасы бойынша,
КТ-ң тізбегіндегі сымның қимасы механикалық беріктік және рұқсат
етілетін кернеу шығынынан анықталады. Бұндайда алюминді сымның қимасы
механикалық беріктік шарты бойынша 2,5 мм2 аспауы керек.
КТ типі оның тағайындамасымен таңдалынады. Егер КТ-нан есептік
счетчиктер қорек көзін алатын болса, онда екі бірфазалық НАМИ серилы КТ-
н қолдану тиімді. Жалғыз үшфазалы КТ-на қарағанда, екі бірфазалық КТ
35 ТТ параметрлері
Есептелген мәндері
Uном, кВ
10
U уст.ном, кВ
10
Iном, A
2000
Iраб.мах, A
848,08
I скв , кА
80
i уд, кА
1,52
2 2
Iтер ·Iтер, кА ·с
2675
2
Вк, кА · с
0,072
қуатты болып келеді, және де бағалары шамалас. 110 кВ және одан жоғары
кернеуде НКФ сериялы каскадты КТ қолданады.
Кесте 1.23 - Есептегіш құралдар
Есептік екіншілік жүктеме:
S 2 р Р 2 Q 2 ,
(1.57)
S2 3,62 44,882 45,02 .
110 кВ шинада КТ таңдау.
НКФ-110-58 типті КТ таңдаймыз
КТ-на қосылатын құралдар.
- вольтметр тіркеуші
- есептік счетчик
0,5 класс дәлдігінде номиналды екіншілік жүктемесі 400 В*А құрайды,
ол есептік жүктемеден неғұрлым жоғары.
10 кВ шинада КТ:
Кесте 1.24 - Есептегіш құралдар
Есептік екіншілік жүктеме:
S 2 р Р 2 Q 2 ,
S2 р 9,52 97,242 97,7ВА .
TDC4 ABB типті КТ таңдаймыз.
36
(1.58) Құрал
Құрал түрі
Робщ. Вт
Q∑. вар
Вольтметр
Ц-3011
3
-
Счетчик
Меркурий
234 АТ
13∙0,1
13∙7,48
Барлығы
9,5
97,24
Құрал
Құрал түрі
Робщ. Вт
Q∑. вар
2V
Ц-3011
3
-
Счетчик
Меркурий
234АТ
6∙0,1
6∙7,48
Барлығы
3,6
44,88
2 Трансформатордың қорғаныстары
2.1 Негізгі жағдайы
ПУЭ талаптары бойынша барлық қондырғылар релелік қорғаныс
құрылғыларымен жабдықталуы тиіс. Олар арналған:
ажыратқыш көмегімен бүлінген элементті қалғанынан, яғни бүлінбеген
энергожүйе бөлігінен автоматты түрде сөндіру. Егер (нейтр алы тұйықталмаған
тораптардағы жерге тұйықталу) бүліну электр жүйелердің жұмысын бұзбаса,
онда релелік қорғаныс тек сигналға жіберілуі рұқсат етіледі.
Энергожүйедегі элементтің қауіпті, яғни қалыпты емес жұмыс істеу
режиміне оның релелік қорғанысы сигналға немесе істе қалған элементтің
бүлінуге алып келмейтіндей сөндіруге әрекет жасау.
ПУЭ-ға сәйкес жоғарғы кернеуі 110 кВ трансформатордың релелік
қорғанысы келесідей бүлінулер мен қалыпты емес жұмыс істеуінен
қарастырылуы тиіс:
-- орамы мен шықпаларындағы көпфазды тұйықталу;
-- нейтралы жерге тұйықталған жүйелерге қосылған орамы мен
шықпаларындағы бірфазды жерге тұйықталу;
-- орам арасындағы тұйықталу;
-- сыртқы ҚТ туындаған орамдағы тоқтар;
-- жүктемеден туындаған орамдағы тоқтар;
-- май деңгейінің төмендеуі;
-- магнит өткізгіштіктің өртенуі.
Жоғарыдағыны ескере отырып және соған сәйкес жобаланатын қосалқы
станцияның трансформаторына келесідей қорғаныстар қарастырылады.
Негізгі қорғаныс ретінде:
трансформатордың дифференциалдық қорғанысы - трансформатордың
орамы мен шықпаларындағы барлық түрдегі ҚТ қорғау;
газдық қорғаныс - трансформатордың бағының ішіндегі ҚТ қорғау, яғни
газдың бөліну нәтижесінде;
Қосымша қорғаныс ретінде:
трансформатордың жоғарғы және төменгі кернеу орамдарын
жүктемеден қорғайтын бірфазды максималды тоқ қорғанысы;
жоғарғы және орта кернеудегі жерге ҚТ қорғайтын екі сатылы нөль ретті
тоқтық қорғаныс;
сыртқы ҚТ қорғайтын бағытталған кері ретті тоқ қорғанысы және
үшфазды ҚТ қорғайтын кернеу түсумен максималды тоқ қорғанысы;
\RET670 дифференциалды қорғаныстардың функциялау принциптары
және негізгі сипаттамалары
RET670
сандық дифференциалды қорғанысы кернеудің барлық
деңгейлерінің трансформаторларындағы қысқа тұйықталулардан қорғайтын
жылдам және селективті қорғаныс болып табылады. Терминалды
37
трансформатордың қорғанысы ретінде қолдану кезінде құрылғы, әдетте
күштік трансформатордың жоғарғы және төменгі кернеуі жағында орналасқан
тоқ трансформаторларының шығыстарына қосылады. Фазалар ығысуы және
трансформаторлар орамаларының қосылуынан пайда болатын тоқтардың
өзара қосылуы (сцепление) құрылғыда есептік алгоритмдер көмегімен
өңделеді.
Бейтараптың жермен тұйықталу шарттары қолданушының талабы
бойынша бейімделеді, олар есептеулер алгоритмінде автоматты түрде есепке
алынады. Бейтарабы жерге тұйықталған трансформаторды қорғаған кезде
бейтарап пен жер арасында ағатын тоқ өзгертіліп, жерге тұйықталудан
қорғайтын жоғары жиілікті қорғаныста қолданыла алады. Қосымша тоқ
бойынша жоғары сезімталдықты кіріс орнатылған. Ол, мысалы
трансформатор немесе реактор бөлігінен аздаған тоқтарды үлкен кедергілер
мәніндегі зақымдалулар кезіндегі жағдайлардың өзінде де анықтау үшін
пайдаланылады.
Құрылғының қорғалынатын обьектілерінің барлық типтері үшін уақыт
ұстанымы бар максималды тоқ қорғанысы функцтялары бар. Бұл функциялар
кез-келген жақ үшін қолданылады. Асқын жүктемеден жылулық қорғау кез-
келген машина түрін қорғау үшін тиімді. Ол май температурасын өлшеуге,
сыртқы термодатчикті қолдану барысында қайнау нүктесі және ескіру
жылдамдығын бағалауға арналған функциямен толықтырыла алады.
Балансталмаған жүктеме қорғанысы симметриялы емес тоқтарды
анықтауға мүмкіндік береді. Оның көмегімен фазааралық зақымдалулар мен
кері реттік тоқтарды анықтауға болады. Ажыратқыштың жұмыс жасаудан бас
тартуынан қорғанысы оған ажырату командасы берілгеннен кейінгі, әрекетін
тексереді. Ол қорғалатын обьектінің кез-келген жағына қосылуы мүмкін.
Дифференциалды қорғаныстың негізгі жағдайлары.
Өлшенеті мәндердің қалыптасуы дифференциалды қорғанысты
қолданудан тәуелді. Бұл бөлімде қорғалынатын обьектінің типінен тәуелсіз
дифференциалды қорғаныстың жалпы жұмыс әдісі сипатталады. Суреттер бір
желілі сұлбалар үшін келтірілген. Дифференциалды қорғаныс тоқтарды
салыстыруға негізделген. Яғни қалыпты жұмыс кезінде қорғалынатын
обьектінің екі жартылары бойынша бірдей тоқ ағады (2.2.2-сурет, үзікті
сызық). Бұл тоқ қарастырылатын аумақтың бір жағына ағып кіреді және басқа
жағынан ағып шығады. Тоқтардың айырымы берілген аумақта зақымдалудың
нақты индикаторы блып табылады. Егер трансформация коэффициенттері
бірдей болса, онда қорғалынатын обьектінің шеттері бойынша орналасқан ТТ-
ың екіншілік орамдары СТ1 және СТ2 екіншілік тұйықталған тізбекке
біріктірілуі мүмкін, бұл тізбекпен екіншілік тоқ ағады; электрлік баланс
нүктесінде қосылған өлшеуіш элементі қалыпты жұмыс кезінде нөл көрсетеді.
38
Сурет 2.1 - Екі жақты аймақ үшін
дифференциалдықорғаныстың әрекетінің негізгі принципі
Тоқ трансформаторларымен шектелген аумақта зақымдалу пайда болған
кезде i1+ i2 зақымдалу тоқтарына пропорционалды I1+I2 тоғы, М өлшеуіш
элементі арқылы ағады. Нәтижесінде 2.1-суретінде көрсетілген қарапайым
тізбек қорғаныстың сенімді істен шығаруын қамтамасыз етеді.
Қорғалынатын аумақта үлкен тоқтың ағуын қамтамасыз ететін ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz