Бұзауларға арналған қора

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 51 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

бет

Кіріспе . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
1
Өндіріс пен шаруашылықтың сипаттамалары . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
1.1
Рахат ЖШ-ның ірі-қара мал фермасының сипаттамасы . . . . . . . .
8
1.2
Шаруашылықтың сипаттамасы . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
1.3
Бұзау қораның сипаттамасы және технологиялық процестері . . . . .
9
2
Бұзау қораны жарықтандыру қондырғыларын есептеу . . . . . . . . . .
10
2.1
Жарық-техникалық бөлімі . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
3
Жылыту-желдету жүйелерін есептеу . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15
3.1
Жылыту жүйесін есептеу . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15
3.2
Калориферлерді есептеп қабылдау . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19
3.3
Желдеткішті есептеп қабылдау . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20
3.4
Бұзау қораға арналған желдету және жылыту жүйесін есептеу . . .
21
3.5
Ауа алмасу көлемін ЭЕМ-де есептеу . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23
4
Көң тазартатынқондырғының электр жетегін есептеу . . . . . . . . . . .
25
4.1
Бастапқы мәліметтер . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
25
4.2
Горизантал транспортердің электр қозғалтқышын таңдап алу . . . .
25
4.3
Көлбеу транспортердің электр қозғалтқышын таңдап алу . . . . . . . .
28
4.4
Автоматты басқару сұлбасын, жүргізу және қорғау аппаратурасын таңдап алу . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

30
5
Күштік электр торабын жобалау . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
32
6
Микроклиматты автоматты басқару сұлбасын ойластырып жасау .
38
7
Электр жүктемесін есептеу, қоректендіру көзін таңдау . . . . . . . . . .
40
8
Еңбекті қорғау, қоршаған ортаны қорғау . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
48
8.1
Жалпы мәліметтер . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
48
8.2
ТП-100,38кВ қосалқы станциясында жермен қосу құрылғыны есептеу . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

49
8.3
Қоршаған ортаны қорғау . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
53
9
Экономикалық сұрақ және бизнес-жоспар . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
55
9.1
Өндірістік шығындарды анықтау . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
55
9.2
Төменгі температуралы электрлі панельді өндіру мен қолданудың бизнес-жоспары . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

57
9.3
Техникалық - экономикалық көрсеткіштерді анықтау . . . . . . . . . . .
59

Қорытынды . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61

Пайдаланылған әдебиеттер . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
62

Кіріспе

Ауыл шаруашылығын электрлендіру еңбектің өнімділігін және мәдениетін арттырады және еңбекті жеңілдетеді. Электр энергиясы негізінде ауылшаруашылық өндірісін кешенді механикаландыру және автоматтандыру ойдағыдай жүзеге асырылып, электр жетегі жұмыс машинасының ең жоғарғы өнімділігін алуға және электр энергиясын үнемдеуге мүмкішілік береді.
Ауыл шаруашылығыда мал мен құс қораларында, сондай-ақ басқа өндірістік үйжайларда көшеттер технологялық процестер электр энергиясын пайдалану арқылы орындалады.
Электр-термиялық қондырғылар мен құрылғылар ауылшаруашылық үйжайларына микроклимат жасауға, малдар төлдерін жергілікті жылытуға кең пайдаланылады. Олардың оттық жылу көздерімен салыстырғанда құрылысы қарапайым, ПӘК-і жоғары және жұмысы сенімді келеді. Олар қызмет көрсетуге және автоматтандыруға жеңіл, сондай-ақ әр уақытта да жұмысқа дайын болады.
Жаңа туған бұзауларды, қозыларды, торайларды, балапандарды өсіруге және мал қораларын тазалауға, суды жылытуға жем-шөпті малдарға жеткізге және т.б. көптеген өндірістік үрдістерде күнібойы электр энергиясын пайдалануды қажет етеді.
Біздің елімізде соңғы жылдары ауыл шаруашылығын электрлендіру мәселесіне көп көңіл бөлініп отыр. Бұны былай түсінуге болады, барлық ауыл шаруашылық процестерін кешендік механикаландырудың және автоматтандырудың негізі электрлендіру болып табылады.
Электр қозғалтқыштарды басқару және күштік пен жарықтандыру тораптарын қорғау үшін, ПМЛ типті басқару мен қорғау аппаратуралары таңдап алынады.
Жарықтандыруды есептеу: жарық ағынын пайдалану коэфициенті, меншікті қуат және нүктелік әдістерімен жүзеге асырылады. Төменгі вольттік желіні есептеу, жүктемені тұтынушының ықтималдық сипаттамасы бойынша ЭЕМ-да немесе МКП-да жасалынады.
Жобада еңбекті қорғау, техника қауіпсіздігі бойынша мәселелер қаралып, сонымен қатар бұзау қораның микроклиматын автоматтандыруды мантаждау жұмысы мен қызмет жасауына бизнес-жоспар жасалынады.
Берілген тапсырмаға сәйкес дипломдық жобада 400 бас сауын сиыр фермасының қысқаша сипаттамасы берілді. 96 орынға арналған бұзаухана малжайларының жарықтандыратын қондырғысы есептелініп, қажетті жарық көздері мен жарықтандырғыштар таңдап алынды, жарықтандыратын электр торабы есептелініп және оның есептік сұлбасы құрастырылды. Малжайлардың желдету-жылыту жүйесі есептелініп, қажетті жылытатын желдететін қондырғылар таңдап алынды. Бұзау қорада жас төлдерді жергілікті жылытуға аймақтық жылыту электр-панелдері қарастырылған. Олар арнаулы бағдарлама бойныша басқарылады. Көң тазартатын транспортердің электр жетегі таңдап алынды. Күштік электр торабы жобаланды және оның есептік сұлбасы құрастырылады.
Ферма бойынша электр жүктемелер есептелініп, қоректендіру көзі таңдап алынды. Еңбекті және қоршаған ортаны қорғау шаралары қарастырылды. Төменгі температуралық электр жылыту панелдерін жасауға және сатуға бизнес-жоспар құрастырылды және зиянсыздық нүктесі анықталды.
Салыстырылған екі түрлі жылыту жүйелеріне негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштер анықталды.

1 Өндіріс пен шаруашылықтың сипаттамалары

1.1 Рахат ЖШ-ның ірі-қара мал фермасының сипаттамасы

Алматы облысы, Еңбекшіқазақ ауданы Рахат жеке шаруашылығының ірі-қара мал шаруашылығының бұзау қорасының микроклимат жүйесін автоматтандыруды ойластырып жасап, энергия үнемдеуді жобалау.
Жеке шаруашылықтың 400 сауын сиырларының фермасының құрамына 96 орындық төлдету бөлімі мен 48 бұзауға арналған орны бар қоражай енеді. Қоражай ауылдан 5 шақырым қашықтықта, оңтүстік-батысында орналасқан.
Ірі-қара мал фермасынының құрамына:
1. Сауын сиырға арналған екі сиыр қора.
2. Бұзауға арналған мал-жай бар төлдету қорасы.
3. Бұзауды бордақылауға арналған бұзау қора.
4. Бұзауларға арналған қора.
5. Сүт блогі.
6. Жем цехы.
7. От жағатын бөлме.
8. Қызметкерлер үйі.
9. Силостық траншея.
10. Шөп қоймасы кіреді.
Төлдету бөлімінің жайы тіктөртбұрышты, ауданы 54х21 м2 қорада малды төлдетуге арналған орын бар, бұзауға арналған малжай, сиырларды санитарлық тазалықтан өткізу орны, қалқандық, ваккум-насосты, жуу бөлмесі, қызметкерлерге арналған бөлме, төсеніштерге арналған бөлме мен жем қорын сақтауға арналған қойма бар.

1.2 Шаруашылықтың сипаттамасы

1.2.1 Шаруашылықтың географикалық және климаттық орналасуы.
Негізгі шаруашылықтың бағыты - егіншілік (картоп) және мал шаруашылығы ірі қара мал - сүт өндіру және қой өсіру, ет пен жүн өндіру бағыты. Рахат кеңшары Іле Алатау бөктері жазығында орналасқан. Шаруашылықтың аталуы - Рахат кеңшары мен аудан орталығы Есік қаласына дейінгі қашықтық 5 км, асфальтталған жолмен қатынас орындалады.
1.2.2 Құнарлы топырақты - климаттық
Климаты шөлейтті аймаққа жақын болғандықтан ауа-райын салыстыра алғанда жұмсақтау болып келеді, шілде айының температурасы +28+35ºС, қаңтар айы -7ºС, орташа жылдық -7-9ºС. Көктем негізінен жылырақ болып келеді. Көктемдік суық ызғары сәуір айының екінші жартысында басылады. Жаз маусымында жылдық жауын-шашын санының 30%-ке жуығы болады.күздік суық қазан айының ортасында түседі. Суықсыз мезгілдің ұзақтығы 170-180 күнге жуық созылады.
1.3 Бұзау қораның сипаттамасы және технологиялық процестер

Буаз сиырлар және жаңадан бұзаулаған сиырлар бұзаулағанға дейін және кейін екі апта бойы төлдету бөлмесінде ұсталады. Тұратын орны төрт қатарлы екі жем салатын және үш жем өткелдерінен тұрады. Бұзаулағаннан кейін 10 күн бойы - сиырлар қолмен сауылады, одан кейін тұратын орнында механикалық саууға дағдыландырады.
Бұзауларды барлық жем-шөп түрімен қоректендіру жүзеге асырылған. Жемді тарату жалпы фермалық жем таратушы КТУ-10-мен жүзеге асырылады. Бұзауларды автосуғарғышпен суарады.
Бұзаулар төлдету бөлмесінен бұзау тұратын мал-жайға апарылады, оларды ауданы 0,5х1,0 м2 жеке торларда ұсталады. Торлардың торкөз еденін жерден 20...25 см биіктікке қойып, алдына төсеніштер төселеді. Бұзауларды бұл кезеңде ана сүтімен қоректендірді.
Нысанада негізгі өндірістік процестердің механикаландырылуы қарастырылған. Сауу АД-100А қондырғысы арқылы жүзеге асырылады. Шелектерден сүтті құтыларға құйып, бұзаулардың қоректену моментіне дейін аяқталады. Сауып болғаннан кейін сауын аппараттары арнайы жууға арналған қондырғыда ыстық сумен жуылады.
Сауу жүйесінде вакуумды тудыру үшін вакуумнассосы бөлмеде ротациялы вакум насос РВН-40350 орнатылған. Құрғақ жем мен силосты тарату КТУ-10 жемтаратушымен, ал жемді беру УТД-0,3 қоларбасымен жүзеге асырылады.
Бұзауға арналған қораны жылыту аралас ауа мен электроколориферлі қондырғы СФОЦ-100,5 және он алты инфрақызыл сәулелендіруші ОВИ-1 типті қондырғылармен жүзеге асырылды.
Объектінің электрификация жүйесін тексеру барысында анықталғаны жарық жүйесі жарамсыз. Осыған байланысты диплом жобасында келесі мәселелер қарастырылады:
- төлдету бөлмелелерінің жарық беру қондырғыларының есебін жасау;
- төлдету бөлмелерінің жылу және желдету жүйесінің есебін сәйкес қондырғыларды таңдау, соның ішінде малжайды жылытатын электржылытқыш панелді пайдалану;
- технологиялық қондырғыларды таңдау;
- технологиялық процестерді автоматты басқаратын сұлбаларын жасау;
- электр жүйелерін есептеу, трансформаторлық қосалқы стансаны таңдап алып, ферманың сыртқы және ішкі электр жүйелерін жобалау;
- қоршаған ортаның және еңбек қорғау мәселелерін қарастыру;
- негізгі техника экономикалық көрсеткіштерді анықтау және электрпанелдерді жасап шығаруға және тасымалдауға бизнес-жоспарын құру.

2 Бұзау қораны жарықтандыру қондарғыларын есептеу

2.1. Жарық - техникалық бөлімі

Жарықтандырушы қондырғы есебі берілген жарық нормасы бойынша жарық көзінің қуатын анықтауға болады. Жарықтандырғыш құрылғылар нормасы Табиғи және жасанды жарықтандыру, Ауылшаруашылық кәсіпорындарын, ғимараттар мен жабдықтарды жарықтандырудың салалық нормалары СНиП II -4-ға талаптарына сай қабылданады.
Бұзаулау бөлімі үшін төмендегідей жарық түрі қабылданады: жұмысшы және кезекші.
Жұмысшы жарықтандыру рұқсат етілетін нормалар шегінде жұмыс орнын қажетті жарықпен қамтамассыз ету керек.
Кезекші жарықтандыру барлық қораларында жұмыстан тыс уақытта жануарлар жағдайын мерзімді бақылау мақсатында құрастырылады. Кезекші жарықтандыру жарық берушілері жұмысшы жарықтандырушы санына орай айқындалады. Олардың саны жалпы жарықтандырудың жалпы жарық бергіштердің 10...15%-на тең етіп алынып жануарлар қораларының дәліздеріне теңдей етіп орналастырылады.
Қалыпты жарықтандырғыштар түрі мен жүйесіне, нысан көлеміне, сондай-ақ шам түрлеріне орай қабылданады. εн қора ішін жарықтандыру үшін льюминесценттік шамдар, қолданылады.
Қора үшін шамдар таңдауда жарық бөлінудің орта жағдайын және ғимарат биіктігін есепке аламыз.
Ғимараттар құрылымы: толықтай темір - бетонды қаңқа; қабырғалары - қосқабатты керамзит - бетонды қабырға; жабынды - үш қабатты асбест - цементті панел; блоктардағы еден-ағаш; дәліздерде - бетон.
Қора жай ауданы мен өлшемі, экспликациясы (м2):
Сиырға арналған қора ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 9х61,80
Бұзауға арналған емдеу бөлімі ... ... ... 11,2х6,2=69,40
Инвентарға арналған жай ... ... ... ... ... ... 3,5х2,3=8,05
Жемдеу жайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6,25х3,5=21,90
Вакумды - насос ... ... ... ... ... ... ... ... .. 4,1х3,45=14,20
Жуыну бөлмесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4,4х4,1=18,00
Персонал жайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3,8х2,8=21,90
Санитарлық торап ... ... ... ... ... ... ... ... . 1,9х1,2=2,26
Санитарлық жұмыс жайы ... ... ... ... ... 4,1х2,8=11,20
Қалқандық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3,45х1,6=5,60
Енгізу жайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3,45х2,25=7,80
Бұзау қорасын жарықтандыру құрылғыларын есептеуді төмендегідей әдістермен жүргіземіз:
1. Жарық ағынын пайдалану коэффициенті әдісі.
2. Меншікті қуат әдісі.
3. Тексеруге арналған нақты нүктелік әдіс.

2.1.1 Қызмет көрсетушілерге арналған жарықтандыратын қондырғысын есептеу
Бастапқы мәліметтер:
Ауданы: S=961,8м2; Ұзындығы: а=45,8м; Ені: b=21м; Биіктігі: Һ=3,3м;
Кернеуі: U=220В; Жарықтандыру түрін таңдап алу; Нормаланған жарық деңгейін анықтау Ен =150 лк.
Жарықтандырғыш типін және қор коэффициентін таңдап алу - ПВЛМ (2х40) (ауысуының құрамында шаң көлемі жоғары, салыстырмалы ылғалдылығы 98%-ке дейін агрессивті газ болатын өндірістік үй-жайларға арналған ішкі жарықтандырғыш) және қор коэффициенті k=1,5.
Қораның төбесінің, қабырғаларының және жұмыстық беттің шағылу коэффициенттерін анықтау:
ρт =50%; ρқ =30% және ρж.б. =10%;
Бөлме жоспарында жарықтандырғыштарды орналастыруды есептеу:
а) жарықтандырғыштарды орнатудың есептік биіктігін есептеу:
He=Hb-Hc-Hж.б.,,
мұнда: Hb - бөлменің биіктігі, һ,м; Hc - жарықтандырғыштың салбырама биіктігі, м; ілмелі жарықтандырғышқа hс=0,3...0,5м,
Hж.б. =0 [2,12,16]
Hc = Hb-Hc =3,3-0,3 =3м
ә) λ=L He =1,4 қатынасын пайдаланып жарықтандырғыштар арасындағы ең үнемді қашықтықты анықтаймыз; L - көрме орналасқан жарықтандырғыштар арақашықтығы.
б) қораның ені (В бойынша жарықтандырғыштар орналасқан қатарлар санын анықтаймыз)
Nb=+1,
мұнда: l- шеткі жарықтандырғыштар қатарынан қабырғаға дейінгі қашықтық. L=(0,2...0,3) L - бөлме қабырғасы тұрмыстық бет болса, L=(0,2...0,3) L, ал басқа жағдайларда L=(0,3...0,5) L болады.
Қораның ені бойынша жарықтандырғыштар орналасқан ұтымды ара қашықтығы мына формуламен анықталады.
λ=LlHe =1,4
Ені бойынша қатарлар арасын есептейміз.
Lв= λ He =1,4х3=4,2м
Lв- шеткі жарықтандырғыштан қабырғаға дейінгі арақашықтық.

Lв =0.5 Lв =0,54,2=2Тм

Nb=+1=+1=5
в) жарықтандырғыштарды тіктөртбұрыш бойынша қатарлап орналастырамыз. Бұл жағдайда тараптар қатынасын мынадай түрде қабылдау керек:
Lв Lа
Сонда: Lа= = 2.8
г) қораның ұзындығы бойынша бір қатардағы жарықтандырғыштың санын есептейміз.
Na=+1=+1=16
д) қора жарықтандырғыштың жалпы санын анықтаймыз:
N=Nb*Na=5*16=80
е) қоражай индексін мына формула бойынша анықтаймыз:
I=
Жарықтандандырғыштарға иррационалды, И жарықтық ағымның көлденең коэффициентін және төменгі факторларды анықтаймыз:
а) қабырға, төбе және басқа да жарықтарының болуын;
ә) қора жайының ауданы мен пішіні;
б) жарықтандырғыштың жарық сипаты;
в) қора-жайдың ауданы мен пішіні.
ρа =50%; ρс =30%, ρап =10%; i=48
λ вршамаларымен ПВЛМ жарықтандырғышы үшін U=0,68
Бір шаманың қажетті жарықтық ағымды анықтаймыз:
Фл=мм
Қора жайдағы қоршаған орта жағдайын және өнер кәсіп технологиясын есептей отырып жарық көзі реттінде:
Фл =2250 мм; Ρn =40вт
Жарықтың ағымымен ЛБР - 40 типін қабылдаймыз.
Бұзауға арналған қораның жарық құрылғының орнатылған қуаттылығын есептейміз:
Рорн =Вт

Жекеленген қуатты анықтаймыз:

Ржек = Рорн S=6400961,8=6,65 Втм2
2.1.2 Бұзауға арналған қораны жарықтандыру құрылғыларын тексеруді есептеу.
Жарықтандыратын бөліктердегі нормадан аз болуы керек.
1) Жарықтандырғыштардың орналасуы көрсетілген ғимарат жобасында А бақылау нүктесінде белгілейміз.
2) Шамадан А бақылау нүктесіне дейінгі арақашықтықты анықтаймыз:
d1=2.5; d2=4.6; d3=6.5; d4=7.5
3) А есептеу нүктесіндегі ықшамдалған құрайтын жарық сәулесінің тангенс бұрыштарын анықтаймыз:
tgα1=2.53.0=0.8333; α1=39°48'; cosα31=0.4533
tgα2=4.63.0=1.5333; α2=56°53'; cosα32=0.1630
tgα3=6.53.0=2.1666; α3=65°13'; cosα33=0.0737
tgα4=7.53.020.500; α4=68°12'; cosα34=0.0511
4) ПВЛМ - (2х40) типті шамдардың кеңістікті жарық бөлгіштегі жарық күшін анықтаймыз.
Iα1=164kg; Iα2=143kg; Iα3=135kg; Iα4=130kg;
5) Бақылау нүктеде әрбір жақын орналасқан жарықтандырғышпен жасалынатын шарттың жарықталуын анықтаймыз.
L1=лк,
L2=лк,
L3=лк
L4=лк
Бақылау нүкте жақын орналасқан А шартты шамдары бар жарықтандырғыштардан жасалынған жалпы шарттың жарықталынуды есептейміз.
лк

6) А бақылау нүктесіндегі қажетті жарық бақылау

Eg=

2.1.3 Қажет көрсеткіштерге арналған бөлшекті жарықтандыратын есептеу

Бастапқы мәліметтер:
S=69,4м2
Hе=3,0м
Uн=220B
1) Жарықтандырудың түрін таңдап алу
2) Жарықтандырудың жүйесін таңдап алу
3) Нормаландырылған жарықтану деңгейін анықтау Ек=50лк
4) Жарықтандырғыш типін таңдаймыз НСП ІІ-200-231 У3 және қор коэффициенті kқ=1,3.
5) Бөлменің төбесінің, қабырғаларының және жұмыстық беттің шағылу коэффициентін анықтаймыз:
т=50%, қ=30%, ж.б.=10%.
6) Біркелкі емес коэффициентінің мәнін анықтаймыз : Z=1,15
Ен=100лк; Рш=100...200Вт; η=100%
т=50%, қ=30%, ж.б.=10%, Кқ=1,3, Z=1,15
S=69.4м2, Не=3,0м болғанда ЖҚҚ Д1 болатын қыздыру шамына кестеден: НСП ІІ-200-231-У3 жарықтандырғышы үшін η=0,75, Ен=50лк, Рменш=16,9Втм2 болғанда меншікті қуат мынаған тең:

7) Жалпы орнатылған қуатты анықтаймыз:

8) Бір шамның қуатын анықтаймыз:

[1,2,3] бойынша Г225...200-200 типті, қуаты Рш=200Вт және жарық ағыны Fш=2920лм қыздыру шамын таңдаймыз.
9) Іс жүзіндегі жалпы орнатылған қуатты анықтаймыз:

Жем сақтау, вакуум-насос тұратын, жуынуға арналған, қызметкерлер мен санитарлық өңдеуден өткізу бөлмелерінің де жарықтандыру қондырғылары меншікті қуат әдісімен есептелді. Ал құрал-сайман сақталатын, қалқан тұратын бөлме, кірмеге арналған бөлменің келтірілген жарықтандыру қондырғыларын есептеу тікелей нормативтік әдіспен орындалды. Есептеу нәтижелерін жарық техникалық тізімге жазамыз.

3 Жылыту-желдету жүйелерін есептеу

3.1 Жылыту жүйесін есептеу

3.1.1 Бастапқы мәліметтер
Алматы облысының:
- сыртқы ауа есептеу параметрлері:
tc=-25 ̊С; c=70%; c =-10 ̊С
-ішкі ауа параметрлері:
ti=10 ̊С; i=75%; барометрлік қысымы - В=93кПа; бұзауға арналған жайдың көлемі - Vб.ж.=1995,9м3 =(28,8х21,0х33м); Бір сиыр салмағы - 500 кг.

3.1.2 Ауа алмасу көлемін есептеу
Малдар ұсталатын жердегі ауа алмасу ережеге сай ауаның ұсынылатын мөлшерін құруға тиісті айналымды жүйеде қамтамассыз етіледі.
Қажетті ауа алмасу (L) мыналар анықталады:
а) ауаны бөлінетін ылғал мөлшеріне байланысты алмастырады:
Lw=, м3сағ
мұндағы W- мал қорадағы ылғал мөлшері, гсағ; di, dc - ішкі және сыртқы ауадағы ылғал шамасы гкг; ρ - мал қорадағы ауа тығыздығы, кгм3 t=ti.
Мал қорадағы ылғал мөлшері малдан бөлінетін ылғалмен Wм науа-астау, еден және басқа бөліктердің ылғалды беттерінен булану арқылы бөлінген ылғал Wбу қосындысымен анықталады.
W=Wм+Wбу
Малдан бөлінетін ылғал былай анықталады:
Wм = nωмKt,
мұндағы n - мал қорадағы мал саны; - бір бос малдан бөлінетін ылғал мөлшері; гсағ; kt - мал қора ауасының температурасына байланысты малдан бөлінетін ылғал мөлшерін ескеретін коэффициенті.
[13,14,20] формуласы бойынша М=500 кг және 10л болғаннан
Wм = 455 гсағ; n=96 бас; kt =1.0; ti =10 ̊С деп қабылдаймыз.
Ылғал былай анықталады.
Wбу = ζWм,
мұндағы ζ - бұл коэффициент сиыр, бұзау қоралары үшін 0,1...0,5 тең.
Қоражайды канализация қажетті мөлшерле жұмыс істемеуінен, қосалұы станция толықтай болмауынан және санының жеткілікті болмауынан (c =0.15) деп қабылдаймыз.
Онда Wбу =0,15гсағ=6552 гсағ
Мал қорадағы толық ылғал мөлшері тең
W=43680+6552гсағ=50232 гсағ
di мен dc - тең мәндері ішкі және сыртқы ауаның температурасымен салыстырмалы ылғалдығына байланысты ылғал ауаның H,d - диаграмасымен аяқталады. tc=-25 ̊С және c=70%; dc =0.5гкг; ti=10 ̊С және i=75%; di =8 гкг.
Қора-жай ауасы мен тығыздығын мына формуламен анықтаймыз:
ρ= кгм3,
мұндағы В - қора-жай орналасқан жердің параметрлік қысымы, Па; бұл Алматы облысы үшін В=93кПа; 101,3 - физикалық қалыпты жағдайдағы параметрлік қысым, кПА;
ρ= кгм3
қажетті ауа алмасу Lw ылғал мөлшеріне байланысты алмастырғында:
Lw= м3сағ=5969.3 м3сағ
б) ауаны бөлінетін зиянды газдар әдетте (СО2) мөлшеріне байланысты алмастырғанда.
L СО2 = м3сағ
мұндағы С - бір малдан бөлінетін СО2 мөлшері, лсағ сай келісім бойынша С=142 лсағ; n - қора жайдағы мал саны, С1 - қора жай ауасындағы СО2 концентрациясының шеткі мөлшері лм3 (сиыр қорасында 2,5 лм3) С2 - сыртқы ауадағы СО2 концентрациясы (0,3...0,4 лм3):
L СО2 = м3сағ=6196,4 м3сағ
Есептік ауа алмасуының L (м3сағ) мәні үшін L СО2 =6196,4 м3сағ›Lw=5969.3 м3сағ көбі алынады. Онда L =6196,4 м3сағ алынады.
Есептеу дұрыстығы ауа алмасу еселігі К арқылы тексеріледі. Ол мына формуламен анықталады.
К=,
мұндағы Vқж - қора жайдың ішкі көлемі, м3; жылдың салқын мерзімде мал қорасы К=3...5 аралығында болады.
Есептеу бойынша қажетті ауа алмасу L=6196,4 м3сағ қабылдаймыз.

3.1.3 Табиғи тартым жүйесін есептеу
Табиғи тартымды барлық тартым шахталарының қима ауданы F былай анықталады:
F=, м2
мұндағы Vаш - тартым шахтасындағы ауа жылдамдығы, мс.
Ауа жылдамдығының формуласы
Vаж=2,2,
мұндағы һ - бір шахтаның биіктігі әдетте 2 м-ден 10 м-ге дейінгі аралықта алынады; tсж - сыртқы ауаның қысқы есептік желдеткіш температурасы. Алматы облысы үшін (tсж =-10 ̊С), шахтаның биіктігі һ=7 м деп қабылдаймыз, онда
Vаж=2,2мс=2,2мс=1,67 мс
Онда,

Тартым шахтасының саны , мұндағы f - бір шахтаның қима ауданы м2 (әдетте оның қабырғаларға 400, 500, 600 және 700 мм-ге тең квадрат етіп алады) немесе (f=0,16...0,5м2). f=0,18 м2 деп қабылдаймыз. Онда,
Шахтадан көлденең қимасы бойынша, тартым шахталар шахта деп қабылдаймыз.

3.1.4 Желдету жүйесін есептеу және калориферлер мен желдеткіштерді таңдау
Мал қораларында көбінесе жалпы ауа алмасу, желдеткіш жүйесімен біріктіріліп ауамен жылыту жүйесі қолданылады.
Қоражай жылыту баланысын құрастыру.
Жылыту жүйесін есептеу қора жайдың жылдың салқын кезінде құрастырылған жылыту балансы негізгі орындалады.
Фж=Фқ+Фиқф+Фа+Фб+Фм, Вт
мұндағы, Фж - қора жайдың жылыту жүйесінің жылыту қуаты, Вт;
Фқ - қора жайдың сыртқы қоршамдары арқылы болатын жылу ағынының шығыны, Вт;
Фиқф - қора жайдың қоршамдары арқылы ішек енетін ауаны жылытуға жұмсалатын жылу ағыны, Вт;
Фб - ылғал жақтаулардан бөлінетін ылғалдың булануына жұмсалатын жалу ағыны, Вт;
Фм - малдан бөлінетін жылу ағыны, Вт.

3.1.4.1 Қоражайдың сыртқы қоршамдары арқылы болатын жылу шығыны мен олар арқылы ішке енетін ауаны жылытуға жұмсалатын жылуды анықтау
Қора жайдың сыртқы қоршамдары арқылы болатын жылу шығыны анықталғанда барлық қоршамдар (қабырғалар, төбежабын, еден, есік, қақпа) арқылы болатын негізгі және қосымша шығындарды ескеріп мына формуламен есептеу керек:
, Вт
Жеке қоршамдар арқылы негізгі жылу шығыны былайша анықталады:
,
мұнда F - қоршамның ауданы, м2; Rқ - қоршамның жылу беріліске термиялық жалпы кедергісі, (м2 ̊с)Вт;
tc, ti - ішкі және сыртқы ауаның есептік температурасы, ̊С;
n - сыртқы ауамен тікелей жанаспайтын қоршамдарының есепті температура айырымының азаюын ескеретін коэффициенті;
- қоршамның жылу беріліс коэффициенті;
ß - қоршам арқылы болатын негізгі жылу шығынына үстеме қосымша жылу шығынын ескеретін коэффициент.
Қоршам конструкциясының жылу беріліске жалпы кедергісі
,
мұндағы Ri - қоршамның ішкі жақтауының жылу қабылдауға термиялық кедергісі, (м2 ̊с)Вт; - жылу өткізгіштігі λ, Вт(м2 ̊с); материалдардың жасалған қалыңдығы bi м; m - қабаттарының жылу өткізуге термиялық кедергілерінің қосындысы; Rc - қоршаған ортаның жұқпауының жылу бергіштікке термиялық кедергісі (сыртқы қабырғалар мен ) шатырсыз жабындар үшін Rc = 0,043 (м2 ̊с)Вт; шатырлы және жылытылмайтын.
Жертөлелер үшін Rc = 0,086 (м2 ̊с)Вт.
- бір қабатты шыныланған ағаш рамалы терезелер - 0,17.
- қос қабат шыныланған ағаш рамалы терезелер - 0,34.
- ағаштан жасалған дара есіктер мен қақпалар - 0,215.
- ағаштан жасалған қос есіктер мен қақпалар - 0,43.
Есептеу бойынша Ri = 0,115 (м2 ̊с)Вт деп қабылдаймыз.
Қора жай қабырғасының ішкі жағының материалдары.
λжб = 0,20 Вт(м2 ̊с) және Бжб = 0,24 м және сылақпен сыланған λсқ = 0,84 Вт(м2 ̊с), б=0,015м; Rс = 0,043 (м2 ̊с)Вт.
Онда қабырға үшін

Қосқабатты шыныланған ағаш рамалы терезелер R=0,34 (м2 ̊с)Вт.
Кт= 0,20 Вт(м2 ̊с).
Қос есіктілер мен қақпалар: Ri = 0,43 (м2 ̊с)Вт; Кқ=Ке=2,32 Вт(м2 ̊с).
Төбе - жабын
Rлер=
Кпер= 0,465 Вт(м2 ̊с).
Бір қабырға үшін

Басқа қоршаған құрылымдар үшін осыған ұқсас есептейміз және есептеу нәтижелерін 3.1 кестеге сәйкес енгіземіз.

3.1.4.2 Ауа инфильтрациясындағы жылу шығыны қоражайдың барлық қоршаған құрылымдары арқылы негізгі жылу шығынын орташа есеппен 30% құрайды, яғни
Финф =0.3Фнег =0.3х4975,4Вт=14917,6 Вт

3.1.4.3 Желдету жүйесі арқылы ішке енетін ауаны жылытуға жұмсалатын жылу шығынын есептеу
Ол мына формуламен есептеледі:
, Вт;
Мұндағы ρ - сыртқы ауаның ti=t болғандағы тығыздығы. Кгм3

3.1.4.4 Ылғалдың булануына жұмсалатын жылу шығынын есептеу
Мал қоралардағы ылғал жақтаулардан (еден, науа, астау) бөлінетін ылғалдың булануына жқмсалатын жылу шығыны мына формуламен анықталады:[13,14,20]
, Вт
Мұндағы 2,49 - судың булануының жасырын жылулығы, кДжг.

3.1.4.5 Малдардан бөлінетін жылу мөлшерін есептеу
Малдан бөлінетін жылу мөлшері мына формуламен анықталады.
, Вт
мұндағы n - жылылықты бірдей мөлшерде бөліп шығаратын мал саны;
g - бір бас малдан бөлініп шығатын бос жылылық мөлшері, Вт;
kl - мал қора ауасының температурасына байланысты малдан бөлінетін жылылық мөлшерінің өзгеруін ескеретін коэффициент бойынша g=783 Вт, Kl = 1; сонда
, Вт
3.1.4.6 Жылыту және желдету жүйелерінің жылу қуатын есептеу

Фж=Фқ+Фиқф+Фа+Фб-Фм,=50297+14917.6+ 67646.5+4534-76128 Вт =
=61267 Вт=61,8кВт.

3.2 Калориферлерді есептеп қабылдау

Каллорифердің ауа өтетін қимасының есепті ауданын мына формуламен анықтаймыз:

Калориферлер таңдаймыз.
Төбенің жылулық ауданы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 16,7 м2
Көлденең қиманың ауданы:
Ауа бойынша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 0,195 м2
Жылу тасығыш бойынша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 0,0061 м2
Калориферден өтетін ауаның ақиқат массалық жылдамдығы төменгі формуламен анықталады:
кг(см2)=4.95 кг(см2)
Калорифердің жылу бергіштігін мына формуламен анықтаймыз:
мұндағы k - жылу беріліс коэффициенті (су калорифері үшін 23...29 Вт(м2 °С)). F - калорифердің қыздырма бетінің ауданы, м2 , tор - қыздырылатын ауаның орташа темпереатурасы, °С.
tор =°С
tор - жылу тасымалдағыштың орташа температурасы.
tор =°С
мұндағы tk және tш судың калориферге кірердегі және одан шығардағы температурасы, °С (tk=95 °С; tш=70 °С).

Қабылданған калорифердің жылу бергіштігі Фк қора жай жылыту жүйесінің жылу қуатынан 15...20% артық болуы керек.

Талдау дұрыс, калориферлер қабылданды.

3.3 Желдеткішті есептеп қабылдау

Механикалық желдету әдетте орталықтан тепкіш желдеткіштер арқылы атқарылатын. Желдеткішті есептен қабылдау оның ауа бергіштігі Lж мен ауа тудыратын араны Рж бойынша орындалады.
Желдеткіштің ауа бергіштігі
Lж =(1,1...1,5)L=1,1*6196,4=6816м3сағ
Құбыр учаскесінің диаметрі мына формуламен анықталады

а) басты учаске lб=16 м; Ø=500 мм
lт=40 м; Ø=50 мм
l= lб + lт =16+40=56 м
жергілікті кедергіден болатын ауа араның шығыны

Калориферлі қондырғы кедергісі
Рк=2·1.5(4,95)1,69Па=650Па
Желдеткіштердің қажетті орнын анықтаймыз
Рж=1.1(125.7+420.8+44.8)Па=650Па
Желдеткіштің жетегіне қолданылатын электр қозғалтқышы білігінің қажетті қуаты:
,
мұндағы - желдеткіштің ПӘК-і; - берілгішітің ПӘК

Электр қозғалтқыштың белгіленген қуаты

мұндағы - Кқ қуат қоры коэффициенті, ортадан тепкіш желдеткіш үшін 1,1...1,5 шамасында, онда Кқ=1,3 деп қабылдаймыз.

3.4 Бұзауға арналған қораны желдету және жылыту жүйесін есептеу

Бастапқы мәліметтер:
Малжайдың ұзындығы - А=11,2 м
Малжайдың ені - В=6,2 м
Малжайдың биіктігі - Һ=3,3 м
Малжайдың ауданы - S=69,4 м2
Малжайдың көлемі - V=229,2 м3
Бұзаулар саны - n=48 бас
Бұзаулар саны - 1 айға дейінгі
Бұзаулар тірі салмағы - m=50 кг
Мал жайдың ішкі температурасы - ti=18°С
Сыртқы температурасы - tс=-25°С
Малжайды жылытуға бөлінген жылулық - gж=0.291Вт(м2 °С).

3.4.1 Жылыту қуатын анықтау
Қажетті есептік ауа алмасуды анықтаймыз:
L=kVn =3.75*229.2=859.5 м3сағ

Тікелей ауданы қыздыруға жұмсалған жылулық ағымы
Фа=0.278LρCp(ti-tc)=0.278*859.5*1.1 22(18+25)=11528Вт
Қоршау арқылы жұмсалған қора жайдағы жылу ағымы
Фқорш=gжVмж(ti-tc)=0.291*229.2(18+2 5)=2868Вт
Инфилстация жұмсалған жылу ағынын мына формуламен анықтаймыз:
Финф=0,3 Фқорш=0,3*2868 Вт
Жануарлардан бөлінген еркін жылу ағыны
Фж=ngk=48*159*1=7632Вт
Жай жылыту жүйесінің жылу қуатын есептеу.
Фжыл= Фқ + Финф + Фа = Фж =2868+800,4+11528-7632=7,625кВт

3.4.2 Электр жылытқыш панелдер және сұлбасын жетілдіру
Электр жылытқыш негізгі техникалық мәліметтер:
Қуаты - 200 Вт
Кернеуі - 36 В
Көлемі - 100х60х40 мм
ПОСХВ сым ұзындығы - 12,2 м
Панел үсті температурасы - 36°С-тан жоғары емес. Ұсынылған аймақтық әдістің мәні төменгі температурадағы электр қыздырғыштар панелдер екі қатар орналасады.
Олардың ара қашықтығы l1=280...320 мм.
Басқаруға арналған автоматика шекара кешеніне кіретін жабдықтар мен аппаратуралар тізімі 3.2 кестеге сәйкес берілген.

Кесте 3.2
Құралдар мен аппаратуралар тізімі
Аппараттар мен құралдардың аталуы
Типі
Саны
Автоматты ажыратқыш 500В, 25А
АЕ - 2043
1
Автоматты ажыратқыш 500В, 4А
АЕ - 2036
1
Екі программалық уақыт желісі
2РВМ
1

ПМЕ - 111
4
Катушкалы магнит қосқыш
ПЭ - 20УЗ
5
Тумблер, 250В, 5А
ТВ - 1 - 2
5
Температуралық датчик, температурасы 0 ден +30-ға дейін
ДТКБ - 53Т
1
Сигналдық арматура
АС - 220
6
Сигнал шамы, 215...225В, 10Вт
АС - 215...225
6

Автоматика шкапының сызбасы жай немесе автоматты режимде, панель жұмысын басқаруға мүмкіндік береді. Автоматты режимде панелді басқару бағдарламалық релемен және қора жайдағы ауа температурасына байланысты температура өлшеуіштің көмегімен іске асырылады.
3.5 Ауа алмасу көлемін ЭЕМ-де есептеу

Төлдеу жайдағы ауа алмасуды ЭЕМ-да есептеуге бағдарлама белгілі жылутехникалық әдістемелерге негізделген. Ол ауа алмасу көлемін және оның қажетті еселігін анықтауға мүмкіншілік береді.
Бастапқы мәліметтер:
- аймақтағы барометрлік қысым, ;
қораның ұзындығы, ені және биіктігі.
ішкі және сыртқы ауа ылға ауаның ылғал құрамдылығы.
жайдағы мал бас саны -
бір бас малдың тірідей массасы,
ішкі ауаның температурасы
тірідей массаның 1кг-на шаққандағы ауа алмасу мөлшері,
ішкі және сыртқы ауадағы көмір қышқыл газ концентрациясының шекті мөлшері
бір бас малдан бөлінетін ылғал мөлшері
түзету коэффиценті -
ылғалдың булану коэффициенті
бір бас малдан бөлінетін жылулық мөлшері -
Төлдеу жайдағы ауа алмасуды есептеу алгоритмының мәтінмен-формуламен суреттеу тәсілі төменде бағдарлама түрінде берілген.
Ауа алмасуды есептеу алгоритмы, бағдарламаның блок-сұлбасының көмегімен көрсетілген.
Бастапқы мәліметтер () параллелограмма түрінде сызылған блокқа (READ және READIN) енгізу операторының көмегімен жүзеге асырылады.
Ауа алмасу параметрлерінің мәндерін есептеу. Паскаль бағдарламалау тілінде жазылғаны белгілі математикалық өрнектер бойынша есептеу операторлары көмегімен орындалады. Мәліметтер тік бұрышты блокта келтірілген. Ауа алмасудың есептік мәні ылғал бөліп шығару және көмір қышқыл газын бөліп шығару бойынша анықталған және шамаларының ішіне үлкен мәні қабылданылды. Тиісті мәнді таңдап алу шартты операторының көмегімен орындалады. Блок ромбик түрінде сызылған.
Есептеу нәтижелерін ( параметрлерінің аралық мәндері, сондай-ақ ауа алмасудың есептік мәні ) шығару (WRITE және WRITELN) таспаға шығару операторларының көмегімен жүзеге асырылады. Блок дұрыс емес пішінінде фигурада берілген.
Ауа алмасу мәнінің дұрыстығы екі рет тексеріледі.
Бірінші рет есептеу операторын пайдаланып шартты оператордың (IF) көмегімен ауа алмау еселігінің есептік мәні () ауа алмасу еселігінің мүмкіндік шекті мәнімен () салыстырылады. Блок ромбик түрінде келтірілген.
Екінші рет бір бас малға келтірілген ауа алмасудың есептік мәні нормалық ауа алмасудың ең кіші мәнімен салыстырады. Ол үшін компьютерге енгізілген (блок тік бұрыш түрінде сызылған). Сондай-ақ (READ және READLN) енгізу операторларының көмегімен нормалық ауа алмасудың ең кіші мәні енгізіледі (блок параллеграмма түрінде берілген), (IF) шартты оператор көмегімен және салыстырылады. Блок () ромбик түрінде келтілірген.

4 Көң тазартатын қондырғының электр жетегін таңдап алу

4.1 Бастапқы мәліметтер

- малжайдағы сиырлар саны;
- тәулік ішінде тазарту саны;
- горизонтал транспортер шынжырдың ұзындығы
- көлбеу транспортер шынжырдың ұзындығы;
- көлбеу транспортерді орнату бұрышы;
- горизонтал транспортердің тасымалдағыш шынжырының қозғалыс жылдамдығы;
- көлбеу транспортердің тасымалдағыш шынжырының қозғалыс жылдамдығы;
- ұзындығы 1м қырғышты шынжырдың массасы;
- қырғыштар адымы;
- көң каналының түбіне тасымалдағыш шынжырдың үйкеліс коэффициенті;
- науа түбіне тасымалдағыш шынжыдың үйкелі коэффициенті;
- көң каналының қабырғасы мен түбіне көңнің үйкелі коэффициенті;
- науа қабырғасы түбіне көңнің үйкелі коэффициенті
- қырғыштың 1м ұзындығына келтілірген, көңнің қырғыштар мен каналдың немесе науаның қабырғалалырның арасында қыстырылып қалуына байланысты келетін, көңнің қозғалысына кедергі.
Каналдың немесе науаның бүйірлеріне көңнің қысымы оның жарты салмағына тең деп қабылдаймыз. Бір рет тазартуға кезінде горизонтал транспортер шынжырдың айналысы 1,05 толық айналуға тең деп санаймыз.

4.2. Горизонтал транспортердің электр қозғалтқышын таңдап алу

Көңді жинау кезінде горизонтал транспортердің жетекті білігіндегі жүктеме тұрақты болмайды. Көңді жинау барысында кедергі момент ең үлкен мәнде болады, тасымалдағыш шынжыр алға қарай жылжыған сайын көңнің мөлшері азаяды, тазартудың соңында жүктеменің мәні жүксіз жүрістің кедергі моментімен анықталады.
1) Жүксіз жүрісте жұмыс істегенде тасымалдағыш шынжырдың тарту күші [40]:

2) Транспортер жүктемемен жұмыс істегенде көңді канал бойымен жылжытуға қажет қосмыша тарту күші пайда болады;
,
мұндағы - бір тазарту кезіндегі каналдағы көңнің массасы;
- бір транспортерге келетін малдар саны; - бір сиырға есептегенде тәулікте шығатын көң массасы. - бір күнде шығатын саны.
3) Көңнің канал бүйірлеріне үйкеліс күші
,
мұндағы - ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.