Естияр топтағы балалардың сөйлеу дыбыстық мәдениетіне тәрбиелеу

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 68 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

КІРІСПЕ: 1 БАЛАЛАР БАҚШАСЫНДА СӨЙЛЕУДІҢ ДЫБЫСТЫҚ МӘДЕНИЕТІН ТӘРБИЕЛЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ

КІРІСПЕ: 1. 1 Сөйлеудің дыбыстық мәдениеті туралы жалпы түсінік

7: 12

КІРІСПЕ: 1. 2 Естияр топтағы балалардың сөйлеу дыбыстық мәдениетіне тәрбиелеу

7: 22

КІРІСПЕ: 1. 3 Балалар бақшасындағы тәрбиенің психологиялық негіздері

7: 26

КІРІСПЕ:

2 балалар бақшасының ЕСТИЯР тобында сөйлеудің

дыбыстық мәдениетін тәрбиелеудегі әдістеме негізі

КІРІСПЕ: 2. 1 Мектеп жасына дейінгі тәрбие мен оқытудың ҚРМЖМБС және «Балбөбек» бағдарламасына талдау

7: 34

КІРІСПЕ: 2. 2 Естияр топта сөйлеудің дыбыстық мәдениетін қалыптастырудың әдістері мен тәсілдері

7: 36

КІРІСПЕ: 2. 3 Естияр топтағы балалардың сөйлеу дыбыстық мәдениетін қалыптастыруға арналған тәжірибелік жұмыс

7: 44

КІРІСПЕ: қорытынды

7: 56

КІРІСПЕ: қолданылған әдебиеттер тізімі

7: 59

КІРІСПЕ: ҚОСЫМШАЛАР

7: 61

КІРІСПЕ

Зерттеу жұмысының көкейкестілігі. Н. Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауында атап көрсетілген «Балапан» бағдарламасында 2015 жылға дейін 5-6 жастағы балаларды білім беру ұйымдарында мектепалды даярлықпен толықтай қамтамасыз ету негізгі міндеттердің бірі ретінде айқындалып отыр. Демек, жалпы білім беретін мектептерде, мектеп гимназияларда, шағын орталықтарда мектепалды даярлық сыныптарын ұйымдастыру тиімді жүзеге асырылуы тиіс.

Белсенділікті психологиялық-педагогикалық құбылыс ретінде анықтау мектепалды даярлық кезеңіндегі балалардың тұлғалық сапасының ерекшелігіне талдау жасауға, білім беру ұйымдарында тәрбиелеу мен окыту үдерісін қалыптастыру жағдайлары мен құралдарын қарастыруға мүмкіндік береді. Сондықтан үздіксіз білім беру жүйесінің алғашқы денгейінде балалардың белсенділігін дамытушы орта арқылы қалыптастыруға ерекше мән берілуде [1] .

Мемлекеттік мәртебеге ие болған алғашқы жылдардан -ақ қазақ тілінің қоғамдық маңызы артып, дамудың жаңа белесіне қадам басты. Бұл Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік тілді оқыту үрдісінде де жаңа серпілістер туғызды. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында айқындалған міндеттер мен Қазақстан Республикасының «Тіл туралы» Заңдарында нақтыланған бағыттар сабақтастырыла отырып, жалпы білім беретін мектептердегі оқушылардың білімдері тұғырнамалық негіздеріне алынды[2] . Бүгінгі өмірдің талабы-жас ұрпақтың қоғамдық қарым- қатынастардың барлық салаларында: ғылымда, өндірісте, мемлекетаралық байланыстарда, саудада, тұрмыстық қызмет көрсету мекемесінде, кеңсе ісінде, т. б. жерлердің барлығында сауатты сөйлеп, өз ойын еркін жеткізіп, дәлелдей білуді қамтамасыз ету [3] .

Балалардың шығармашылық және интелектуалдық қаблеттерін дамыту үшін тілдің маңызы өте зор. Тіл адамдардың бір-бірімен пікір алысып Қарым-қатынас жасайтын құралы болғандықтан, тілдің қоғамдық кызметі де ерекше. Тілсіз адамдар арасында толық қарым-қатынас болуы мүмкін емес. Сондықтан тіл мәдениетін игеру - баланың сәби шағынан іске асыру ең басты мәселенің бірі. Соңғы 10 жыл аралығында тіл мәдениеті балалар арасында бір шама төмендеп кеткені ешкімге құпия емес. Өйткені балалардың әдеби кітаптарды оқуға деген қызығушылығы төмен, балалар бос уақыттарында көбіне теледидар немесе компьютерлік ойындар ойнағанды ұнатады. Мектеп жасына дейінгі балаларға сөздің дыбыстық мәдениетіне тәрбиелеу жұмыстары өткен жылдарға қарағанда өте биік деңгейде өткізілуі тиіс. Өткені есеп бойынша балалардың сөйлеу мүмкіндігі, парасаттылығы жоғары.

Тіл дамыту жұмысы біртұтас жүйелі сала, балалардың балабақшаға келген күнінен бастап іске асырылады.

Егерде үлкендер балаға көңіл бөлмесе, сөздің дыбыстық даму жағы кідіреді, кері, жағымсыз сөйлеу әдетінің қалыптасуы мүмкін. Оларды қалпына келтіру қиындыққа апарып соғады. Осы атағанның бәрін ескере келе мәнді қорытынды шағаруға болады. Сөздің дыбыстық мәдениетіне тәрбиелеуді кіші жастан бастау тиімді және ұзақ мерзім бойы оқу мәселесіне көңіл болу өзекті екені анық.

Тіл - адамдардың бір-бірімен пікір алысып, қарым-қатынас жасайтын құралы болғандықтан, тілдің қоғамдық, тәрбиелік қызметі де ерекше, сондықтан тіл ұлт мәдениетінің басты көрсеткіштерінің бірі екені белгілі. Әрбір халықтың тілінде оның ұлттық дәстүрінің, сана-сезімінің, ойлау тәсілінің, мінез-құлқының белгілері көрініс табады.

Ал тілді, тіл мәдениетін игеру - баланың сәби шағынан іске аса бастайтын, біртіндеп жетілетін үрдіс. Олай болса, баланың тілін дамыту жұмысы отбасынан, балабақшадан бастап жүйелі түрде жүргізілуі тиіс.

Тіл мәдениетінің жеткіліксіздігі баланың жеке тұлға болып өсуіне кедергі жасайды. Мысалы бала тұйық, шыдамсыз, қатыгез, болып өседі, танымдылық қасиеті, есте сақтау қабілеті төмендейді. Сондықтан мектепке барған кезде, біраз қиыншылықтарға тап болады. Дыбысты дұрыс, таза айту өте қажет, өйткені дыбысты дұрыс есту, дыбыстау - сауат ашу сабағының негізі. Сөйлеудің дыбыстық мәдениеті дегеніміз барлық тіл мәдениетінің қалпы.

Сөйлеу мәдениеті тілдік қарым-қатынас барысында тілдік құралдарды таңдау және қолдануды реттеу дағдыларын қалыптастырып, оларды сөйлеу тәжірибесінде қолдануға деген дұрыс көзқарас қалыптастыруға көмектеседі.

Жалпы сөйлеу мәдениетінің бір бөлігі болып табылатын сөйлеудің дыбыстық мәдениеті сөздің дыбыстық мәнерлілігінің барлық жақтары мен жалпы сөйлеуді қамтиды: дыбыстарды, сөздерді дұрыс айту, сөйлеу жылдамдығы мен оның құлаққа естілуі, жиілігі, кідіріс, тембр, логикалық екпін және т. б. Сөйлеу және есту аппараттарының дұрыс жұмыс істеуі, толықққанды тілдік ортаның болуы -сөйлеудің дыбыстық мәдениетінің дер кезінде әрі дұрыс қалыптасуының негізгі шарттары.

Сөйлеудің дыбыстық мәдениетіне тәрбиелеу жұмысы арнайы тіл сабақтарында жүйелі түрде жүзеге асырылады, бірақ ол басқа да сабақтардың мазмұнында болуы мүмкін. Мысалы, музыка қызметкерімен келісілген жағдайда музыканы тыңдау, ән айту, музыкалық-ырғақтық қозғалыстарды орындау кезінде есту зейінін, сөйлеу кезіндегі демалуды, дауысты, сөйлеу жиілігін және т. б. дамытуға бағытталған бірқатар міндеттер шешіледі.

Кешкі сағаттарда жекелей және топпен қозғалыс, хор, тілдік дидактикалық ойындар ұйымдастырылады, мысалы, дыбыстардың дұрыс айтылуын бекіту мақсатында балаларды ауыз арқылы ұзақ дем шығаруға жаттықтыру. Сабақтан тыс жұмыс балалар топшасымен, сондай - ақ жекелей ұйымдастырылуы мүмкін. Тәрбиешінің міндеті балаларға айтылып жатқан сөздің барлық қырларын дер кезінде меңгеруге көмектесу болып табылады. Үлкендердің сөйлеу мәдениетінің жоғары болуы, баламен үзбей қарым - қатынас жасауы, тілдік ойындарды ұйымдастыру және өткізу - осының бірі балалардың дұрыс ауызша сөйлеуін қалыптастырудың кепілі.

Қазақстан Республикасының бiлiм берудi дамытудың мемлекеттiк бағдарламасында үздiксiз бiлiм берудiң бастапқы деңгейi мектепке дейiнгi тәрбие және оқытуда баланың бойында оқу қызметiн меңгеруге қажеттi жеке қасиеттердi тәрбиелеуге, яғни мектепалды дайындыққа ерекше көңiл бөлiнiп отыр [4] .

«Баланы кішкентай жасынан бастап ойлауға, өз еркімен санасын оятуға, шағармашылық ізденіске жағдай жасай отыра, ақыл - ойын шығаруды талап ету маңызды» екенін Н. К. Крупская педагогтарға ескерту жасаған. Мектеп жасына дейінгі оқыту бағытымен негізіне, сөздің дыбыстық мәдениетін қалыптастыру жатады [5] .

Қазіргі ғылыми мәселелерді шешу ахуалы. Мектеп жасына дейінгі балаларды байланыстырып сөйлеу тілін дамытуды табиғат құбылыстарымен байланыстыру мәселесін зерттегендер қатарында көрнекті педагог, психолог ғалымдар С. П. Рубинштейн, А. М. Мусина, А. С. Выготский, П. Я. Гольперин, А. А. Люблинская, т. б. атап айтуға болады. Бала психологиясы сан-салада зерттеп, оның ішінде тілдің, қарым-қатынастың алатын орнына үлкен мән берген Қазақстан психологтары Х. Шерьязданова, Г. Касымова Ж. Аубакирова т. б. .

А. А. Люблинская табиғаттағы заттар мен құбылыстар арасындағы байланыстардың да сөзбен белгіленетін тұжырымдаса, Л. С. Ренготовский «Сөз-ойлау мен тілдің негізгі жиынтығы» - деп көрсетеді.

Белгілі зерттеуші-ғалым Б. Баймуратова баланың тілін дамытып, байланыстырып сөйлеуін жетілдіруде айналадағы өмірде бақылау жұмысын екі әдіс тұрғысынан пайдалануды ұсынды:

-баланың өмір шындығын қабылдау, түсіну;

-заттар мен құбылыстарды нақтылай түсіндіріп, бақылатып көрсету арқылы, әрбір сабақты өмірмен байланыстырып, көрнекті құралдарды тиімді пайдаланғанда айналадағы қоршаған дүние жөнінде нақты ұғым, түсінік қалыптасады.

Қазақ тілі пәнін тек қарым-қатынас құралы деп қана қарамай, оны ұлттық тіл мәдениетінің жоғары көрсеткіші ретінде оқытуда тіл дамыту жұмыстарының алатын орны ерекше екенін түсіну қажет.

Тіл дамыту ісі бірыңғай, үздіксіз білім беру жүйесіндегі ең маңызды буын- бастауыш сыныптардан бастау алатыны белгілі. Салиқалы білімнің көзі, саналы тәрбиенің өзі сәбилік кезеңнен бойға сіңеді; тіл үйретуді жолға қоюды білім беру мен тәрбиелеудің түп негізі, іргетасы-балабақшадан бастап мықтап қолға алу керек.

Ана тілін толық меңгермеген бала басқа ғылым салаларын оқуда үлкен кедергіге кездеседі, өз сөзімен ойын толық жеткізе алмайды.

Бүгінгі күнгі білім берудің басты мақсаты-ана тілін еркін меңгерген, коммуникативтік қабілеті дамыған, ұлтының мәдениетін, әдебиетін, діні мен ділін пір тұтатын көп мәдениетті, көптілді тұлға қалыптастыру.

Бұл мақсатқа жету үшін тілді игеру, сауатты сөйлеп-жазу айқын міндет болып тұр. Сондықтан оқушының тіл дамыту мәселесі өзекті болып табылады.

Тіл дамыту мәселесі - күрделі әрі ұзақ жүргізілетін процесс, сондықтан бастауыш сыныптарында тіл дамыту жұмыстарының алдына белгілі бір мақсат қойылады. Тіл дамыту жұмысын белгілі тақырыптарға негіздей отырып, мұғалім тілдік процестің төмендегідей басты мәселелерін үйретуді мақсат етуі керек.

Тіл дамыту мәселесі-отбасынан басталып, балабақшада дамып, өмір бойы толығып, күрделеніп отыратын сала.

Оқыту үрдісінде баланы жан-жақты дамыту үшін тәрбиеші әртүрлі тиімді әдіс-тәсілдер мен бүгінгі заман талабы - жаңа технологияларды қолдануда. Балалардың тіл байлығын дамытуда да ойын технологиясын қолданудың мәні өте зор. Қазіргі кезде оқытудың ойын технологиясы сарапталып, жаңашыл педагогтардың іс-тәжірибесі зерттеліп мектеп өміріне енуде.

Қазақ халқының XX ғасыр басындағы зиялылар қауымының көрнекті өкілі, ойшыл оқымысты, білімдар ұстаз-ғалымы Жүсіпбек Аймауытов сабақты ізденіске баулитын өнер түрі ретінде бағалаған.

Қазіргі оқушы - өздігінен білім іздейтін, дүниетаным қабілеті жоғары, дарынды, өнертапқыш, ізденімпаз, талапты, тілі дамыған, өз ойын еркін жеткізе алатын, өз алдына мақсат қоя білетін және тиімді амалдарды шебер қолданып, сол мақсатына жете білетін болуы керек.

Оқыту үрдісінде ойын технологиясын пайдаланудың нәтижесінде - оқушының ойы шындалып, белгілі бір жетістіктерге жетеді, танымдық белсенділігі, сабаққа деген қызығушылығы артады, өз бетінше білім алуға үйренеді, білім сапасы да артады. Тұжырымдай келгенде, тіл дамыту - баланың қалыптасқан сөздік қорларын әрі қарай байыту; ауызекі сөйлеу тілінде де, әдеби нормативтерді сақтау; ойын нақты, тұжырымды, айқын жеткізу; мәнерлі жатық сөйлеуге жаттықтыру; сауаттылыққа баулу іс-әрекеттерінің жиынтығы[6] .

Зерттеудің тақырыбы: Балалар бақшасының естияр тобында сөйлеудің дыбыстық мәдениетін қалыптастыру.

Зерттеу мақсаты: балалар бақшасының естияр тобында сөйлеудің дыбыстық мәдениетін қалыптастырудың жолдарын анықтау.

Зерттеу нысаны: Балалардың сөйлеу дыбыстық мәдениетін қалыптастыру үрдісі.

Зерттеудің міндеттері:

1. Зерттеліп отырған мәселеге байланысты ғылыми-педагогикалық әдебиеттерді талдау, саралау

2. Сөйлеудің дыбыстық мәдениеті түрлерін белгілеу.

Естияр топта сөйлеудің дыбыстық мәдениетін қалыптастырудың әдістері мен тәсілдерін қарастыру;

Зерттеу пәні: балабақшадағы балалардың сөйлеуіндегі дыбыстық мәдениетін тәрбиелеу жолдары.

Ғылыми болжамы: Егер балалардың сөйлеудің дыбыстық мәдениетін тәрбиелегенде, көрнекілік және ойын технологияларын қолданса, онда балалардың сөйлеу мәдениетін қалыптастырудың ғылыми педагогикалық негіздері айқындалады.

Зерттеудің жаңалығы: балалар бақшасының естияр тобында сөйлеудің дыбыстық мәдениетін қалыптастыруы аз зерттелген, бұл жұмыста балалар бақшасының естияр тобында сөйлеудің дыбыстық мәдениетін қалыптастыруға арналған тапсырмалар дайындалған, және де эксперимент нәтижесінде жазылған.

Тәжірибелік маңызы: Тәрбиешілер мен студенттер педагогикалық тәжірибе түрлерін, ойын, жаттығуларды педагог кадрлардың біліктілігін жетілдіру институттарында, осы саладан білім, іскерлік, дағдыларын жетілдіру мақсатында пайдалануға болады.

Зерттеудің теориялық және әдіснамалық негізі:

Материалистік диалектиканың теориясы мен тәжірибе арасындағы байланыстар туралы қағидалар; философия, педагогика және психология ғылымдарының жеке адамды дамыту туралы ілімдері, таным процестерінің педагогика психологиялық негіздерінің дамуы мен қалыптасу жолдары туралы тұжырымдар.

Зерттеу әдістері. Зерттеу барысында талдау, жинақтау, салыстыру, жүйелеу, бақылау, сұрау (сауалнама, сұхбат), сандық және сапалық талдау, педагогикалық эксперимент әдістері қолданылады.

Диплом жұмысының құрылымы Дипломдық жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан, қосымшалардан және әдебиеттер тізімінен тұрады.

Зерттеу базасы: Ақмола облысы, Бұланды ауданы, Капитоновка «Күншуақ» балабақшасының естияр топ тәрбиеленушілері.

1 БАЛАЛАР БАҚШАСЫНДА СӨЙЛЕУДІҢ ДЫБЫСТЫҚ МӘДЕНИЕТІН ТӘРБИЕЛЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ

1. 1 Сөйлеудің дыбыстық мәдениеті туралы жалпы түсінік

Ал тілді, тіл мәдениетін игеру-баланың сәби шағынан іске аса бастайтын, біртіндеп жетілетін үрдіс. Олай болса, баланың тілін дамыту жұмысы отбасынан, балабақшадан бастап жүйелі түрде жүргізілуі тиіс.

Сөйлеудің дыбыстық мәдениеті дегеніміз барлық тіл мәдениетінің қалпы.

Тіл мәдениетіне-тіл байлығы, таза, мәнерлі, анық, дұрыс, түсінікті, дәл айту, тіл байлығы сияқты түсініктер жатады.

1) ауызша және жазбаша әдеби тіл нормаларын меңгеру (айту, екпін, сөз қолдану, грамматика, стилистика анықтамалары), сондай-ақ тілдің мәнерлі құралдарын сөйлеудің мақсаттары мен мазмұнына сәйкес қарым-қатынастың түрлі жағдайында қолдана білу.

2) тілді мәдениет құралы ретінде жетілдіру мақсатында нормаға келтіру мәселесін зерттейтін тіл білімінің бөлімі [7] .

Берілген анықтамалардан байқалып тұрғандай, сөйлеу мәдениеті тек дұрыс сөйлеу ұғымымен ғана шектеліп қоймайды және Костомаровтың айтуы бойынша, «дұрыс - дұрыс емес» деген догмалық анықтама мен тыйымдарға жатпайды. «Сөйлеу мәдениеті» ұғымы тілдің даму және қолданылу заңдылықтары мен ерекшеліктерімен, сондай-ақ тілдің қызметімен тығыз байланысты. Сөйлеу мәдениеті тілдік қарым-қатынас үрдісінде тілдік құралдарды таңдау және қолдануды реттеу дағдыларын жасайды, оларды сөйлеу тәжірибесінде қолдануға деген саналы көзқарас қалыптастырады.

Таңғы сөйлеу жаттығуларын, серуен, балалардың келуі мен үйлеріне кетуін де педагог сөйлеудің дыбыстық мәдениетін тәрбиелеуге қолданады. Мысалы, таңғы сөйлеу жаттығулары кезінде балалардың артикуляциялық апппаратын жаттықтыруға, ойын формасында дыбыстардың айтылуын нақтылап қорытындылауға; серуендеу немесе күн тәртібінің басқа да кезінде жекелеген балаларды сөздерді анық айтуға, мәнерліліктің интонациялық құралдарын дұрыс қолдануға жаттықтыруға болады. Кешкі сағаттарда жекелей және топпен қозғалыс, хор, тілдік дидактикалық ойындар ұйымдастырылады, мысалы, дыбыстардың дұрыс айтылуын бекіту мақсатында балаларды ауыз арқылы ұзақ дем шығаруға жаттықтыру.

Сабақтан тыс жұмыс балалар топшасымен, сондай - ақ жекелей ұйымдастырылуы мүмкін. Тәрбиешінің міндеті балаларға айтылып жатқан сөздің барлық қырларын дер кезінде меңгеруге көмектесу болып табылады. Үлкендердің сөйлеу мәдениетінің жоғары болуы, баламен үзбей қарым - қатынас жасауы, тілдік ойындарды ұйымдастыру және өткізу - осының бірі балалардың дұрыс ауызша сөйлеуін қалыптастырудың кепілі.

Дидактикалық ойындарды өткізу (қозғалыстық сөздерді айтумен), сюжеттік - рөлдік, сөздік), сондай - ақ түрлі тілдік материалдарды қолдану (дыбыстарға еліктеу сөздері, мақал - мәтелдер, жаңылтпаштар, тақпақтар, шағын ертегілер, әңгімелер, сөйлеу кезіндегі дем алуды, артикуляциялық және дыбыстық аппараттарды дамытуға бағытталған арнайы ойындар мен жаттығулар ) көрнекі материалдарды көрсетумен қатар жүргізіледі: заттық және сюжеттік суреттер, ойыншықтар, үстел үстінде ойналатын ойындар, кинофильмдер, диапозитивтер, диафильмдер және т. б.

Бала бақшада сөйлеудің дыбыстық мәдениетіне тәрбиелеу жұмысы сөздікті (актив және пассив), грамматикалық құрылысты, байланыстырып сөйлеуді қалыптастырумен, балаларды мектепке даярлау (оқи және жаза білу) міндетін шешумен тығыз байланысты.

Балалардың физиологиялық және психологиялық мүмкіндіктеріне байланысты сөйлеудің дыбыстық мәдениетіне тәрбиелеу міндеті түрлі жаста күрделене түседі. Мысалы, мектепке дейінгі кіші жаста дыбыстарды дұрыс айту дағдыларын қалыптастыруға, сөйлеуді дұрыс қабылдауды дамытуға, ал мектепке дейінгі үлкен жаста анық дикцияны қалыптастыруға, мәнерліліктің интонациялық құралдарын дамытуға, фонемалық қабылдауды жетілдіруге баса назар аударылады. Осылайша сөйлеудің дыбыстық мәдениетіне тәрбиелеудің келесі міндеттері айқындалады:

1. Дыбыстарды дұрыс айтуды қалыптастыру. Тілдік дыбыстар - тілдің ең кіші, бөлінбейтін бірлігі. Тілдің материалдық белгісі ретінде дыбыстар екі қызмет атқарады: сөйлеуді естіп қабылдауға дейін жеткізу және тілдің маңызды бірліктерін ( морфемаларды, сөздерді, сөйлемдерді) айыру. Балада алдымен сөйлеуді дұрыс қабылдау қалыптасады, яғни тіл дыбыстарын айыра біледі, ал олардың айтылуын ол кейінірек меңгереді.

Дыбысты дұрыс айту балалардың артикуляциялық аппарат органдарының ең жақсы кординацияларын жасаумен тығыз байланысты. Осыған байланысты көрсетілген міндеттің мазмұнына келесілер кіреді: 2-ші кіші, естияр және ересек топтарда өткізілетін артикуляциялық аппарат қозғалысын жетілдіру - артикуляциялық жаттығу; балалардың меңгеріп үлгерген дауысты және қарапайым дауыссыз дыбыстарын, содан кейін балаларды қиналтатын (балалар естияр топқа, яғни 5 жасқа қарай, келген кезде орыс тілінің барлық дыбыстарын дұрыс айта білулері қажет) күрделі дауыссыздарды анық айтқызу бойынша жүргізілетін кезекті жұмыстар; контексте дыбыстарды дұрыс айтуды бекіту (барлық топтарда) ;

2. Дикцияны қалыптастыру. Дикция-сөздерді және олардың үйлесімін айқын, анық айту. Дикциямен жұмыс бала бақша «Бағдарламасына» сәйкес 2-ші кіші топтан бастап (негізінен ән айту және өлең оқу кезінде) жүргізіледі.

3. Сөздерді дұрыс айту және сөзге (фонетикалық) дұрыс екпін қоя білу жұмыстары. Мектепке дейінгі баланың сөйлеу ерекшелігі, әсіресе кіші жастағы, сөзді дұрыс айтуын қалыптастыруға бөлек бір міндет ретінде қарауды қажет етеді. Кейде бала барлық дыбыстарды анық айтып, оның жақсы дикциясы болады, бірақ жекелеген сөздерді айтуда қате жібереді [8] .

Тәрбиеші балалардың сөзді дұрыс айтуындағы осындай ерекшеліктерін білуі қажет: кіші жаста сөздердің қысқартып айту (весипед - велосипед), дыбыстар мен буындарды ауыстырып айту және мүлдем айтпау (чевряк -червяк; бривточка - бритвочка), дыбыстар қосу (реблята - ребята; иржавая - ржавая; игруша - груша) . Осы ерекшеліктерді білу балалардың сөзді дұрыс айтуындағы қателерін дер кезінде түзетуге көмектеседі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.