Қазақстан Республикасының Кореямен экономикалық және географиялық қарым-қатынасы
Мазмұны
Кіріспе
І. Кореяға экономикалық және географиялық сипаттама.
1.1. Географиялық орны.
1.2.Халқы.
1.3. Жалпы шаруашылығы
1.4 Өнеркәсібі
1.5 Транспорт көлігі
ІІ. Сыртқы экономикалық байланыстары
Қорытынды.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
І. Кореяға экономикалық және географиялық сипаттама.
1.1. Географиялық орны.
1.2.Халқы.
1.3. Жалпы шаруашылығы
1.4 Өнеркәсібі
1.5 Транспорт көлігі
ІІ. Сыртқы экономикалық байланыстары
Қорытынды.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
Корея ұзақ мерзімдік экономикалық қажеттілігін қамтамасыз ету мақсатында Орталық Азия мемлекеттерімен белсенді қарым-қатынастарын дамытып отыр. Әсіресе, осы аймақтағы байланыстарда Қазақстанның орны бөлек. Осы курстық жұмысты жазу мақсатында өндірістік тәжірибе өткен, жапондық компаниялармен тығыз экономикалық байланыстар орнатқан қазақстандық компания «Казатомпромның» қызметі осыған дәлел болып отыр. Атап өтер болсақ, осы компания байланыс орнатқан «Иточу», «Сумитомо» сияқты жапон компанияларының өкілдерінің берген мәліметтеріне сүйенер болсақ, Орталық Азия мемлекеттері ішінде Кореяның Қазақстанмен байланыстары қарқынды дамып отыр. Екі жақты байланыстар тек минералдық ресурстарды ғана емес, сондай-ақ жол құрылыс материалдарының тасымалы, мұнай мен газ өндірісіне қажетті химикаттардың тасымалы, NEХI сияқты сақтандыру ұйымының қатысуымен қаржыландыру сияқты жаңа іс-шаралармен толығуда.
Ресми деңгейдегі екі мемлекеттің қалыптасуына ықпал еткен оқиғаларды яғни, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Кореяға іс-сапары барысында қол қойылған «Қазақстан Республикасы мен Корея арасындағы достық, әріптестік және ынтымақтастық туралы біріккен мәлімдеме». Осы мәлімдеменің нәтижесінде екі мемлекеттің қарым-қатынастары стартегиялық әріптестік деңгейге көтерілгенін жан-жақты зерттеп ашып көрсету. Екі мемлекетте халықаралық аренада бейбітшілікті қолдау саясатын жүргізіп отырғандығын және негізінен олардың ғаламдық және аймақтық проблемалары бойынша ұстанымдары ұқсас болып отырғандығын айқындау.
«Қазақстан Республикасының Кореямен экономикалық және географиялық қарым-қатынасы» тақырыбындағы курстық жұмыс кіріспеден, екі тараудан және бес тараушадан сондай-ақ қорытынды мен пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Корея ұзақ мерзімдік экономикалық қажеттілігін қамтамасыз ету мақсатында Орталық Азия мемлекеттерімен белсенді қарым-қатынастарын дамытып отыр. Әсіресе, осы аймақтағы байланыстарда Қазақстанның орны бөлек. Осы курстық жұмысты жазу мақсатында өндірістік тәжірибе өткен, жапондық компаниялармен тығыз экономикалық байланыстар орнатқан қазақстандық компания «Казатомпромның» қызметі осыған дәлел болып отыр. Атап өтер болсақ, осы компания байланыс орнатқан «Иточу», «Сумитомо» сияқты жапон компанияларының өкілдерінің берген мәліметтеріне сүйенер болсақ, Орталық Азия мемлекеттері ішінде Кореяның Қазақстанмен байланыстары қарқынды дамып отыр. Екі жақты байланыстар тек минералдық ресурстарды ғана емес, сондай-ақ жол құрылыс материалдарының тасымалы, мұнай мен газ өндірісіне қажетті химикаттардың тасымалы, NEХI сияқты сақтандыру ұйымының қатысуымен қаржыландыру сияқты жаңа іс-шаралармен толығуда.
Ресми деңгейдегі екі мемлекеттің қалыптасуына ықпал еткен оқиғаларды яғни, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Кореяға іс-сапары барысында қол қойылған «Қазақстан Республикасы мен Корея арасындағы достық, әріптестік және ынтымақтастық туралы біріккен мәлімдеме». Осы мәлімдеменің нәтижесінде екі мемлекеттің қарым-қатынастары стартегиялық әріптестік деңгейге көтерілгенін жан-жақты зерттеп ашып көрсету. Екі мемлекетте халықаралық аренада бейбітшілікті қолдау саясатын жүргізіп отырғандығын және негізінен олардың ғаламдық және аймақтық проблемалары бойынша ұстанымдары ұқсас болып отырғандығын айқындау.
«Қазақстан Республикасының Кореямен экономикалық және географиялық қарым-қатынасы» тақырыбындағы курстық жұмыс кіріспеден, екі тараудан және бес тараушадан сондай-ақ қорытынды мен пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
1. Добринская О. Отношения Кореи с крупными державами АТР//МЭМО 2003, №3.
2. Комиссина И. Корея и кавказ. 2002, №2.
3. ҚазҰУ хабаршысы. Халықаралық қатынастар және халықаралық құқық сериясы 2006, №4-5.
4. Егемен Қазақстан газеті 28 желтоқсан, 2007, (7 б.)
5. Егемен Қазақстан газеті 25 қараша , 2007, (10-11б. б.)
6. Қазақ ұлттық энциклопедиясы 3-том, (569-573 б.б)
7. Қазақ совет энциклопедиясы 4-том (699-715 б.б.)
8. Крупянко М.И., Крупянко И.М. Новый японский национализм- мифи и реальност // Восток. Афроазиатское общество; история и современность. 2006 г. №2.
1. Добринская О. Отношения Кореи с крупными державами АТР//МЭМО 2003, №3.
2. Комиссина И. Корея и кавказ. 2002, №2.
3. ҚазҰУ хабаршысы. Халықаралық қатынастар және халықаралық құқық сериясы 2006, №4-5.
4. Егемен Қазақстан газеті 28 желтоқсан, 2007, (7 б.)
5. Егемен Қазақстан газеті 25 қараша , 2007, (10-11б. б.)
6. Қазақ ұлттық энциклопедиясы 3-том, (569-573 б.б)
7. Қазақ совет энциклопедиясы 4-том (699-715 б.б.)
8. Крупянко М.И., Крупянко И.М. Новый японский национализм- мифи и реальност // Восток. Афроазиатское общество; история и современность. 2006 г. №2.
Қазақстан Республикасының Кореямен экономикалық және географиялық қарым-
қатынасы.
Мазмұны
Кіріспе
І. Кореяға экономикалық және географиялық сипаттама.
1.1. Географиялық орны.
1.2.Халқы.
1.3. Жалпы шаруашылығы
1.4 Өнеркәсібі
1.5 Транспорт көлігі
ІІ. Сыртқы экономикалық байланыстары
Қорытынды.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
Корея ұзақ мерзімдік экономикалық қажеттілігін қамтамасыз ету
мақсатында Орталық Азия мемлекеттерімен белсенді қарым-қатынастарын
дамытып отыр. Әсіресе, осы аймақтағы байланыстарда Қазақстанның орны бөлек.
Осы курстық жұмысты жазу мақсатында өндірістік тәжірибе өткен, жапондық
компаниялармен тығыз экономикалық байланыстар орнатқан қазақстандық
компания Казатомпромның қызметі осыған дәлел болып отыр. Атап өтер
болсақ, осы компания байланыс орнатқан Иточу, Сумитомо сияқты жапон
компанияларының өкілдерінің берген мәліметтеріне сүйенер болсақ, Орталық
Азия мемлекеттері ішінде Кореяның Қазақстанмен байланыстары қарқынды дамып
отыр. Екі жақты байланыстар тек минералдық ресурстарды ғана емес, сондай-ақ
жол құрылыс материалдарының тасымалы, мұнай мен газ өндірісіне қажетті
химикаттардың тасымалы, NEХI сияқты сақтандыру ұйымының қатысуымен
қаржыландыру сияқты жаңа іс-шаралармен толығуда.
Ресми деңгейдегі екі мемлекеттің қалыптасуына ықпал еткен оқиғаларды
яғни, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Кореяға іс-сапары барысында қол
қойылған Қазақстан Республикасы мен Корея арасындағы достық, әріптестік
және ынтымақтастық туралы біріккен мәлімдеме. Осы мәлімдеменің нәтижесінде
екі мемлекеттің қарым-қатынастары стартегиялық әріптестік деңгейге
көтерілгенін жан-жақты зерттеп ашып көрсету. Екі мемлекетте халықаралық
аренада бейбітшілікті қолдау саясатын жүргізіп отырғандығын және негізінен
олардың ғаламдық және аймақтық проблемалары бойынша ұстанымдары ұқсас болып
отырғандығын айқындау.
Қазақстан Республикасының Кореямен экономикалық және географиялық
қарым-қатынасы тақырыбындағы курстық жұмыс кіріспеден, екі тараудан және
бес тараушадан сондай-ақ қорытынды мен пайдаланған әдебиеттер тізімінен
тұрады.
І. Кореяға экономикалық сипаттама.
XX-ғасырдың 50-60 жылдары КСРО – ның, Шығыс Еуропадағы социял
елдердің Қытайдың қайтарымсыз қаржылай, техникалық, материалдық
көмектері арқасында ел экономикасы тез көтерілді. Қалалар мен
селоларда социалистік қайта құрулар жүзеге асырылғаннан кейін
елді индустрияландыру мәселесі шешілген соң ҚХДР- де идеол,
техникалық, мәдени революцияларды жүзеге асыру мәселелері алға
қойылды. Оңтүстік Кореямен арадағы шиеленістерге байланысты қорғаныс
мәселелеріне үнемі көп көңіл бөлуіне тура келді. XX- ғасырдың 80-
жылдарынан бастап ел экономикасы сырт елдерден тұйықтала бастады.
Елдің қазіргі жылдық ұлттық табысы 21,45 млрд. АҚШ доллары
көлемінде, жеке адамға шаққанда – 950 доллар. Сыртқы өнімдері қарыз -
9,8 млрд. доллар. Экспортқа металдар, тоқыма өнімдері, ауыр машина
өнімдері, жеміс – жидек шығарылады. Мұнай мен мұнай өнімдері, құрал
саймандар, астық, көмір, тамақ өнімдері импортталып әкелінеді.
Негізгі сауда серіктестері: Қытай (импорттың 32,6% - ы), Жапония
(экспорттың 27%-ы), ТМД елдері.Оңтүстік Корея, Германия, Италия, Иран. XX-
ғасырдың 60- жылдарынан бастап Корея экономика жағынан жедел
дамыды, 1996 - жылы дамыған елдер деңгейіне жетті. Бұған үкіметтің
өндірісті қолдауы, экспортты дамытуға бағытталған стратегия, ең
соңғы технологияны қолдану, жоғары білімді мамандар мен сауатты
жұмысшылар даярлау ықпал етті. Азия жолбарысына айналған осы ел
1997 – жылы қаржы дағдарысына ұшырап, ол 1999-2000 жылға дейін
созылды.Экономика құлдырап, жұмыссыздық көбейді. Үкімет Халықаралық
валюта қорынан көмек ала отырып, ел экономикасын қайта көтере
бастады. Кореяның жылдық ұлттық табысының көлемі - 485,2 млрд. АҚШ
доллары, жеке адамға шаққанда - 13500 доллар шамасында . Сыртқы
қарызы - 95,5 млрд доллар. Экспортқа электр тауарлары, киім
кешек, аяқ киім, кеме, химия өнімдерін шығарса, импортқа мұнай мен
мұнай өнімдерін, астық және тамақ өнімдерін, химия өнімдеріне
қажетті шикізаттар әкелінеді. Негізгі сауда серіктестері: АҚШ,
Жапония, Сауд Арабиясы, Австрвлия, Сингапур, Қытай, т.б.
Қазақстанмен Корея арасында дипломатиялық байланыстар 1991- жылы
30- желтоқсанда орнады. 1993- жылы 30- шілдеде Алматыда Корея
елшілігі, 1995 жылы мамырда Сеулде Қазақстан елшілігі ашылды. Екі
ел арасындағы сауда экономикалық, мәдени байланыстар біршама жоғары
деңгейде. Елдегі қаржы дағдарысына қарамастан Корея Қазақстанға
инвестиция салушылардың көш бастаушыларының бірі. Корей тілі
корей халық демократиялық рспубликасымен Корея Республикасында,
Қытай, Жапония, АҚШ және Қазаөқстан мен өзге ТМД елдерінде
тұратын корейлер тілі. Корей тілі туыстық тігі жөнініе ешқандай
тілдік топқа қосылмайды. Граммат құрылысы жағынан жалғамалы тіл.
Кейбір ғылымдар лексикалық, фронет, және морфологиялық синтаксистік
құсастығына қарап Карея тілдерін Алтай тілдері (түркі, монғол,
тұңғыс маньчжур тілдері) шоғырына қосып жүр. Корея тілінің
солтүстік шығыс, солтүстік батыс, орталық,оңтүстік шығыс, оңтүстік
батыс жіне чечжудо (аралдың атымен аталған) диалектілеріне бөлінеді.
Әдеби тілі ортақ диалекті негізінде қалыптасқан. Корея тілінде 40-
фонема бар. Екі дауыссыз қатар келмейді. Дауыстылар үндестігі
басым. Сөз табы бес топқа бөлінеді. Етістіктің жақтық, сандық
және род категориялары жоқ. ҚХДР де корей жазуы, Корея
Республикасында аралас қытай корей жазуы қолданылып жүр.
1. 1 Географиялық орны. Корея Республикасы (корейше ЧОСОН - таң
самалының елі) - Шығыс азиядағы Корей түбегінде орналасқан Мемлекет.
Жер көлемі - 98, 5 мың км . Халқы - 461 млн адам. Ресми тілі корей
тілі. Тұрғындары, негізінен, корейлер, 30- мыңға жуық қытайлар т.б.
ұлт өкілдері тұрады. Олардың көпшілігі будда дінін, кейбір
бөліктері конфуцийшілдік пен христиан дінін қстанады. Астанасы Сеул
қаласы. Әкімшілік бөлінісі 9 - провинциядан және тікелей орталыққа
бағынатын 6 - қаладан тұрады. Конституциясы бойынша елді президент
басқарады. Заң шығарушы оргоны - Ұлттық жиналыс . Ұлттық мерекелері:
15 тамыз - Республика жарияланған күн, 3 қазан - Мемлекеттің құрылған
күні. Ұлттық ақшасы - вон. Корея – таулы ел. Солтүстік жағында
Корей таулары (Кымгансан, Хамчен, Пуджоллен, Кяма, т. б.) жатыр. Тек
батыс жағалаулары ойпатты, жазық келеді. Кен байлықтары - темір,
қорғасын мырыш, мыс, хром, тас көмір, т.б. Климаты жағынан
Солтүстік континенттік муссондық, Оңтүстігі - субтропиктік .
Қаңтардағы орташа температура солтүстігінде - 2 градус (тауларда -
30 - 40 градусқа дейін). Оңтүстігінде 4 градус. Тамыз, шілде
айларындағы температура 22-26 градус. Жауын шашынның жылдық орташа
мөлшері 700-1500 мм. Солтүстігінде қыста қар жауады. Өзендері жиі
орналасқан, бірақ шағын келеді. Территорияның ¾ бөлігі орманды
(емен, шаған, шырша, қарағай, самырсын, оңтүстігінде мәңгі жасыл
ормандар) және бұталы. Жолбарыс, қабылан, қара және қоңыр аю,
сідеусін, ала бұға, т. б. Аңдар, құстардың көптеген түрлері мекен
етеді. Жағалауындағы теңіздерде балықтың 35 түрі кездеседі.
Археологиялық зерттеулерге қарағанда Корея жерін полеолит заманнынан
бастап адамдар қоныстана бастаған. Б.з.д. І - мыңжылдықта алғашқы
Мемлекеттер құрыла бастады. Олардың ішінде Чосон Мемлекеті б.з.б. ІІ
- І ғасырларда аса күшті Мемлекетке айналды. Б. з. Басында Кочуре
(солтүстікте), Пэкче (оңтүстік батыста), Силла (оңтүстік шығыста )
атты Мемлекеттер құрылды. 4-6 ғасырларда елге будда діні тарай
бастады. Силла, Пэкче, Кочуре Мемлекеттері өзара соғысып отырды.
Осыны пайдаланған Қытайдағы Таң әулеті Мемлекеті Кочуре мен Пэкчені
басып алды. Бірақ Силла Мемлекеті 676 жылы қытайларға тойтарыс
беріп, 8 ғасырда кореяның көпшілік жерлерін біріктірген біртұтас
Мемлекет құрды. 9 ғасырда Силла ыдырап, 935 жылы Коре Мемлекетінің
(елдің қазіргі еуропаша атауы осы Коре атауынан шыққан) негізін
қалаушы ВАН ГОН елді қайта біріктірді. Жаңа мемлекет қидандардың
шабуылына (993, 1010 – 11, 1018 – 19 ) төтеп беріп, елдің
тұтастығын сақтап қалды. Шаруашылық өркендеп, сауда мен қолөнер
дамыды, металл ақша пайда болды. 1231 – 59 жылы Коре Мемлекеті
Шыңғыс хан империясының қол астына өтіп, 14- ғасырдың орта тұсында
ғана тәуелдіктен құтылды. 1352- 62 жылы Қытай әскерлерінің
шабуылынан тойтарып, Чосон атауын (ежелгі Чосон Мемлекеті
құрметіне ) қайтып алды. Астана КЭЧЕН қаласынан ХАНСОНҒА (Сеул)
көшірілді. 16- ғасырдың аяғында елге жапондар, 17- ғасырда
маньчжурлар басып кірді. Корей халқы 1592- 98 жылдары жапон
басқыншыларынан елді қорғап қалғанымен , маньчжур шапқыншылығына
төтеп бере алмады. 1637 жылы Корея билеушісі маньчжур әулетіне
бағынды. Дегенмен 17-18 ғасырларда ел әлеуметтік экономикалық
жағынан біршама ілгері басты. Ірі қалалар көбейіп, сауда
орталықтары құрылды. 18 ғасырдың аяқ кезінен бері экономикада
нарықтық қатынастар пайда болды. 19 ғасырдың II- ші жартысынан
бастап дамыған елдер Кореяға күш көрсете бастады. 1876 жылы Жапония
Кореяны тиімсіз Канхва шартына қол қоюға мәжбүр етті. Осындай
шарттар 1882 жылы АҚШ, 1893жылы Ұлыбритания, Германия, 1894 жылы
Ресей, Франция Мемлекеттерімен де жасалды. 1893-94 жылдары елде
болған халық толқуларын басуды сылтауратып, Кореяда Қытай мен
жапония әскерлеріөздері таласқа түсті де, соның салдарынан жапон
қытай соғысы (1894-95) болып өтті. Қытай Кареядан кетуге мәжбүр
болды. 1904-05 жылдардағы болған орыс жапон соғысынан кейін
Жапония елге біржолата орнықты, 1910 жылдан бастап Корея отарға
айналды. Чосон Мемлекеті жойылды. 1919-45 жылдары елде жұмысшы
шаруа және оқушы жастардың отаршыларға қарсы ұйымдары құрылды. II-
ші ДЖ соғыста Жапония жеңілгеннен кейін, 1945 жылғы ЯЛТА (Қырым)
конференциясы шешімдеріне сәйкес Корея 38- ші ендікте екі бөлініп:
Солтүстік КСРО ның, Оңтүстік АҚШ тың бақылауына өтті. Соғыстан
кейінгі жылдары КСРО мен АҚШ арасындағы қырғи қабақ соғысқа
байланысты ел жасанды түрде екіге бөлінді. 15 тамызда (1948ж.)
Сеулде ресми түрде Корея республикасы, ал 9 қыркүйекте Пхеньянда
Корей Халық Демократиялық Республикасы құрылды (Корей Халық
демократиялық Республикасы) . Екі ел арасында 1949 жылы қарулы
қақтығыстар, 1950- 53 жылы Корей соғысы болып өтті. 1953 жылы 27
шілдеде соғыс еш нәтижесіз аяқталып, шекарада ені төрт км
созылатын демилитаризацияланған аймақ пайда болды. 1987 жылға дейін
Кореяда әскери төңкерістер (1961,1979) болып, билік басында әскерилер
отырды. Дегенмен XX – шы ғасырдың 60-80 жылдары елде экономика
қарқынды дамып, Корея кеме жасау мен электронды бұйымдар жасаудан
жетекші орынға шықты. 1987 жылы демократиялық қозғалыстардың
қысымымен елде либералдық реформалар жасалды, президент сайлауы
өткізілді. 1988 жылы Сеулде 24 ші Олимпиада ойындары өтті. 1998
жылы тұңғыш рет оппоззиция үкімет басына келді. Корей түбегі мен
Жапонияның Ксюсю және Хонсю аралдары аралығындағы бұғаз жапон мен
Шыңыс Қытай жалғастырады. Ұзындығы: 324 км. Ені: 180 км,
фарватеріндегі ең саяз жері 43 м. Бұғаз Цусима аралдары арқылы
Шығыс жіне Батыс өткелдеріне бөлінген.
1.2 Халқы. Кореяның байырғы халқы ҚХДР – да 22,5 млн Корей
Республикасында (Оңтүстік Кореяда) 44 млн Корея тұрады. Жалпы саны
71 млн Адам. Сондай ақ Ресей Федерациясында 108 мың ,
Өзбекстанда 184 мың, Қазақстанда 104 мың Корея бар. Антропольогиялы0
жа5ынан Корея моңғол тектес нәсілдің шығыс азиялық тармағына
жатады. Корей тілінде сөйлейді. Корея будда дінін ұстанады. Аз ғана
бөлігі хрестиандар. Ежелгі дәуірде Корея жамандық сенім ұстанып,
табиғат құдіретіне табынған. 3-4 ғасырларда Кореяға будда діні
таралып, орта ғасырларда конфуцийшілдік күшті ықпал етті. 19 -
Кореяға хрестиян діні де енді, бірақ ол кең тарай алмады.
1.3 Жалпы шаруашылығы. Ежелден егін шаруашылығымен айналысып келген.
Көбінесе күріш, арпа, тары, бұршақ дақылын, бау бақша мен көкөніс
егеді. Жібек құртын өсіреді. Теңіз жағалауында балық аулайды. Мал
шаруашылығы қосалқы рөл атқарады. Қыш құмыра жасау, балташылық,
тұрмысқа қажетті бұйымдар жасау қолөнері кең тараған. Қазір жеңіл
және тамақ өнеркәсібі, қара металлургия, машина жасау т.б. ауыр
өнеркәсіб түрлері дамыған. Кореяның ұлттық киімі көбінесе ақ
матадан тігіледі. Ерлер кең балақты шалбар, күртеше, халат, әйелдер
ұзын белдемше, қысқа кофта, дамбал киеді. Дәстүрлі бейнелеу өнері,
архит ескерткіштері, қыштан, балшықтан, әшекейлі заттар жасау
өнарі әлемге әйгілі. Кореяның дәстүрлі фольклорлық шығармалары,
халық әндері, ертегі аңыздары сақталған. Музыкасымен би өнері
дамыған. Кең тараған музыкалық аспабына комунго, каягым, флейта,
барабан жатады. Қазақстанда Кореяның ұлттық мәдени орталық
Республикалық корей музыкалық комедия театоры жұмыс істейді, корей
тілінде газеттер мен кітаптар шығады.
1.4 Өнеркәсібі. Корея Республикасы орналасуына ірі металлургиялық
заводтар толық циклді, порт орталығы мен теңіз жағалауы арқылы
байланысқан. Көп географиялық ықпалдың әсеріне қара металлургиясы
басқа да көптеген Мемлекеттерде болуына және жалғасты болған жаңа ірі
сол жердегі темір рудасын игеру, теңіз жағалауындағы елдер, ірі
тонналық портына лайық жасалған. ДЖ нің темір рудасының деңгейінің
қоры шамамен (І млрд тонна) жылына І млрд тонна. Жеткізуші ірі
Бразилия және Австалия елдері. Европаның дамыған елдерінде темір
рудасының қоры жоқтың қасы. ДЖ нің ең ірі темір рудасының
шикізатын импорттаушы (елдері ) Жапония, Германия, АҚШ Мемлекеттері.
Тоқсаныншы жылдардың басында үштен екі бөлігін құраса ал соның
ішінде, өнеркәсібі дамыған шамамен екіден бірін құраса ДЖ нің жылына
көлемі 700-800 млн тонна нарықтық экономикалық елдер құрайды.
Көптеген байланыстардың нәтижесінде орналасуы өсті. Соңғы жылдары
төлемі тезірек өсті. Карея Республикасы өте жылдам қарқынды өсті.
1.5 Транспорт көлігі. Көліктің жеке алғанда ешқандай өнім
өндірмейтіні мәлім, бірақ оның шаруашылықтағы мағызы зор, көлік
болмайынша кез келгент аумақтық қазіргі экономикасы, бейнелеп
айтқанда , бір күнде тіршілік ете алмайды, өйткені өндіруші
өнеркәсіп пен өңдеуші өнеркәсіп пен өңдеуші өнеркәсіп пен ауыл
шаруашылығы, өнім мен оның тұтынушылары арасындағы байланысты
қамтамасыз ете алатын тек қана көлік. Сонымен қатар көлік еңбек
бөлінісін кеңінен дамытуға және осының негізінде жекелеген
Республикалар мен экономикалық аудандардағы шаруашылықтардың
мамандануын тереңдете түсуге мүмкіндік береді. Демек көлік өндіргіш
күштерді дамытудың қуатты құралы. Көліктің барлық түрлері әдетте
қзара тығыз байланыста болып, бірін бірі толықтырады, және қызымет
көрсететін біртұтас кешен түзеді.
Көліксіз шаруашылық салаларын дамыту мүмкін емес. Олар арқылы
өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығы арасында өндірістік байланыс орнайды.
Олардың арасында сондай ақ облыс, аудан, қала мен ауыл арасында
өнім алмасу жүреді, сыртқы саудаға жол ашылды. Көлік міндеті
шаруашылық салдарынан және халықтың жүк пен жолаушы тасымалдау
жөніндегі қажетін толық қанағаттандырып, түрлі аймақтар арасындағы
байланысты қамтамасыз ету. Көлік аумақтық еңбек бөлінісінің негізі
болып табылады. Тек көліктің көмегімен ғана экономикалық аудандары
мамандырып, кешенді дамыту мүмкін болады. Көлік неғқрлым жетілдірсе,
Республикада географиялық еңбек бөлінісіне, экономикалық аудандардың
мамандануы мен кешенді дамуынасоғұрлым көп мүмкіндік туады. Жер
көлемі ұлан ғайыр, табиғат байлықтары мен халқы әркелкі орналасқан
Қазақстан үшін көліктің маңызы аса зор. Республикада құбыр және
электрондық сияқты көліктің барлық түрі дамығн. Олардың барлығы қосылып
біріңғай көлік жүйесін түзеді. Өзара көліктің тораптармен біріккен
барлық көлік түрлерінің жиынтығы көлік кешенін құайды. Көлік
түрлерінің, оларды жасап және пайдалануға жұмсалған шығындары,
яғни тасмалдың өзіндік құны бойынша бір бірінен айырмашылықтары
бар. Темір жол, әуе жолдары едәуір арзан. Көліктің еңбекті көп
қажет ететін түрлері автомобиль және әуе көлігі, темір жол
көліктері. Жүкті тікелей алушыға жеткізу мүмкіндігінің маңызы зор.
Өзен және теңізкөлігі арқылы жүкті тікелей баратын жеріне жеткізу
мүмкін емес, өйткені ол жер порттан бірнеше шақырым қашықта
орналасуы мүмкін. Автомавил көлігі жүкті қайта тиеусіз, бірден
қақпадан қақпаға жеткізе алады. Көліктің климат жағдайларына
қарамай, жыл бойы үзіліссіз жұмыс істеуінің маңызы хор. Жүк
айналымның құрылымы экономикалық аудандардың мамандануына, шикізат
және отын базасының орналасуына, ауданда өңдеуші өнеркәсіптің дамуына
байланысты. Экономикалық ауданның әрбір типіне жүк айналымының
өзіндік құрылымы сәйкес келеді, ал көліктің қандай түрінің басым
қолданылуы ... жалғасы
қатынасы.
Мазмұны
Кіріспе
І. Кореяға экономикалық және географиялық сипаттама.
1.1. Географиялық орны.
1.2.Халқы.
1.3. Жалпы шаруашылығы
1.4 Өнеркәсібі
1.5 Транспорт көлігі
ІІ. Сыртқы экономикалық байланыстары
Қорытынды.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі.
Кіріспе
Корея ұзақ мерзімдік экономикалық қажеттілігін қамтамасыз ету
мақсатында Орталық Азия мемлекеттерімен белсенді қарым-қатынастарын
дамытып отыр. Әсіресе, осы аймақтағы байланыстарда Қазақстанның орны бөлек.
Осы курстық жұмысты жазу мақсатында өндірістік тәжірибе өткен, жапондық
компаниялармен тығыз экономикалық байланыстар орнатқан қазақстандық
компания Казатомпромның қызметі осыған дәлел болып отыр. Атап өтер
болсақ, осы компания байланыс орнатқан Иточу, Сумитомо сияқты жапон
компанияларының өкілдерінің берген мәліметтеріне сүйенер болсақ, Орталық
Азия мемлекеттері ішінде Кореяның Қазақстанмен байланыстары қарқынды дамып
отыр. Екі жақты байланыстар тек минералдық ресурстарды ғана емес, сондай-ақ
жол құрылыс материалдарының тасымалы, мұнай мен газ өндірісіне қажетті
химикаттардың тасымалы, NEХI сияқты сақтандыру ұйымының қатысуымен
қаржыландыру сияқты жаңа іс-шаралармен толығуда.
Ресми деңгейдегі екі мемлекеттің қалыптасуына ықпал еткен оқиғаларды
яғни, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Кореяға іс-сапары барысында қол
қойылған Қазақстан Республикасы мен Корея арасындағы достық, әріптестік
және ынтымақтастық туралы біріккен мәлімдеме. Осы мәлімдеменің нәтижесінде
екі мемлекеттің қарым-қатынастары стартегиялық әріптестік деңгейге
көтерілгенін жан-жақты зерттеп ашып көрсету. Екі мемлекетте халықаралық
аренада бейбітшілікті қолдау саясатын жүргізіп отырғандығын және негізінен
олардың ғаламдық және аймақтық проблемалары бойынша ұстанымдары ұқсас болып
отырғандығын айқындау.
Қазақстан Республикасының Кореямен экономикалық және географиялық
қарым-қатынасы тақырыбындағы курстық жұмыс кіріспеден, екі тараудан және
бес тараушадан сондай-ақ қорытынды мен пайдаланған әдебиеттер тізімінен
тұрады.
І. Кореяға экономикалық сипаттама.
XX-ғасырдың 50-60 жылдары КСРО – ның, Шығыс Еуропадағы социял
елдердің Қытайдың қайтарымсыз қаржылай, техникалық, материалдық
көмектері арқасында ел экономикасы тез көтерілді. Қалалар мен
селоларда социалистік қайта құрулар жүзеге асырылғаннан кейін
елді индустрияландыру мәселесі шешілген соң ҚХДР- де идеол,
техникалық, мәдени революцияларды жүзеге асыру мәселелері алға
қойылды. Оңтүстік Кореямен арадағы шиеленістерге байланысты қорғаныс
мәселелеріне үнемі көп көңіл бөлуіне тура келді. XX- ғасырдың 80-
жылдарынан бастап ел экономикасы сырт елдерден тұйықтала бастады.
Елдің қазіргі жылдық ұлттық табысы 21,45 млрд. АҚШ доллары
көлемінде, жеке адамға шаққанда – 950 доллар. Сыртқы өнімдері қарыз -
9,8 млрд. доллар. Экспортқа металдар, тоқыма өнімдері, ауыр машина
өнімдері, жеміс – жидек шығарылады. Мұнай мен мұнай өнімдері, құрал
саймандар, астық, көмір, тамақ өнімдері импортталып әкелінеді.
Негізгі сауда серіктестері: Қытай (импорттың 32,6% - ы), Жапония
(экспорттың 27%-ы), ТМД елдері.Оңтүстік Корея, Германия, Италия, Иран. XX-
ғасырдың 60- жылдарынан бастап Корея экономика жағынан жедел
дамыды, 1996 - жылы дамыған елдер деңгейіне жетті. Бұған үкіметтің
өндірісті қолдауы, экспортты дамытуға бағытталған стратегия, ең
соңғы технологияны қолдану, жоғары білімді мамандар мен сауатты
жұмысшылар даярлау ықпал етті. Азия жолбарысына айналған осы ел
1997 – жылы қаржы дағдарысына ұшырап, ол 1999-2000 жылға дейін
созылды.Экономика құлдырап, жұмыссыздық көбейді. Үкімет Халықаралық
валюта қорынан көмек ала отырып, ел экономикасын қайта көтере
бастады. Кореяның жылдық ұлттық табысының көлемі - 485,2 млрд. АҚШ
доллары, жеке адамға шаққанда - 13500 доллар шамасында . Сыртқы
қарызы - 95,5 млрд доллар. Экспортқа электр тауарлары, киім
кешек, аяқ киім, кеме, химия өнімдерін шығарса, импортқа мұнай мен
мұнай өнімдерін, астық және тамақ өнімдерін, химия өнімдеріне
қажетті шикізаттар әкелінеді. Негізгі сауда серіктестері: АҚШ,
Жапония, Сауд Арабиясы, Австрвлия, Сингапур, Қытай, т.б.
Қазақстанмен Корея арасында дипломатиялық байланыстар 1991- жылы
30- желтоқсанда орнады. 1993- жылы 30- шілдеде Алматыда Корея
елшілігі, 1995 жылы мамырда Сеулде Қазақстан елшілігі ашылды. Екі
ел арасындағы сауда экономикалық, мәдени байланыстар біршама жоғары
деңгейде. Елдегі қаржы дағдарысына қарамастан Корея Қазақстанға
инвестиция салушылардың көш бастаушыларының бірі. Корей тілі
корей халық демократиялық рспубликасымен Корея Республикасында,
Қытай, Жапония, АҚШ және Қазаөқстан мен өзге ТМД елдерінде
тұратын корейлер тілі. Корей тілі туыстық тігі жөнініе ешқандай
тілдік топқа қосылмайды. Граммат құрылысы жағынан жалғамалы тіл.
Кейбір ғылымдар лексикалық, фронет, және морфологиялық синтаксистік
құсастығына қарап Карея тілдерін Алтай тілдері (түркі, монғол,
тұңғыс маньчжур тілдері) шоғырына қосып жүр. Корея тілінің
солтүстік шығыс, солтүстік батыс, орталық,оңтүстік шығыс, оңтүстік
батыс жіне чечжудо (аралдың атымен аталған) диалектілеріне бөлінеді.
Әдеби тілі ортақ диалекті негізінде қалыптасқан. Корея тілінде 40-
фонема бар. Екі дауыссыз қатар келмейді. Дауыстылар үндестігі
басым. Сөз табы бес топқа бөлінеді. Етістіктің жақтық, сандық
және род категориялары жоқ. ҚХДР де корей жазуы, Корея
Республикасында аралас қытай корей жазуы қолданылып жүр.
1. 1 Географиялық орны. Корея Республикасы (корейше ЧОСОН - таң
самалының елі) - Шығыс азиядағы Корей түбегінде орналасқан Мемлекет.
Жер көлемі - 98, 5 мың км . Халқы - 461 млн адам. Ресми тілі корей
тілі. Тұрғындары, негізінен, корейлер, 30- мыңға жуық қытайлар т.б.
ұлт өкілдері тұрады. Олардың көпшілігі будда дінін, кейбір
бөліктері конфуцийшілдік пен христиан дінін қстанады. Астанасы Сеул
қаласы. Әкімшілік бөлінісі 9 - провинциядан және тікелей орталыққа
бағынатын 6 - қаладан тұрады. Конституциясы бойынша елді президент
басқарады. Заң шығарушы оргоны - Ұлттық жиналыс . Ұлттық мерекелері:
15 тамыз - Республика жарияланған күн, 3 қазан - Мемлекеттің құрылған
күні. Ұлттық ақшасы - вон. Корея – таулы ел. Солтүстік жағында
Корей таулары (Кымгансан, Хамчен, Пуджоллен, Кяма, т. б.) жатыр. Тек
батыс жағалаулары ойпатты, жазық келеді. Кен байлықтары - темір,
қорғасын мырыш, мыс, хром, тас көмір, т.б. Климаты жағынан
Солтүстік континенттік муссондық, Оңтүстігі - субтропиктік .
Қаңтардағы орташа температура солтүстігінде - 2 градус (тауларда -
30 - 40 градусқа дейін). Оңтүстігінде 4 градус. Тамыз, шілде
айларындағы температура 22-26 градус. Жауын шашынның жылдық орташа
мөлшері 700-1500 мм. Солтүстігінде қыста қар жауады. Өзендері жиі
орналасқан, бірақ шағын келеді. Территорияның ¾ бөлігі орманды
(емен, шаған, шырша, қарағай, самырсын, оңтүстігінде мәңгі жасыл
ормандар) және бұталы. Жолбарыс, қабылан, қара және қоңыр аю,
сідеусін, ала бұға, т. б. Аңдар, құстардың көптеген түрлері мекен
етеді. Жағалауындағы теңіздерде балықтың 35 түрі кездеседі.
Археологиялық зерттеулерге қарағанда Корея жерін полеолит заманнынан
бастап адамдар қоныстана бастаған. Б.з.д. І - мыңжылдықта алғашқы
Мемлекеттер құрыла бастады. Олардың ішінде Чосон Мемлекеті б.з.б. ІІ
- І ғасырларда аса күшті Мемлекетке айналды. Б. з. Басында Кочуре
(солтүстікте), Пэкче (оңтүстік батыста), Силла (оңтүстік шығыста )
атты Мемлекеттер құрылды. 4-6 ғасырларда елге будда діні тарай
бастады. Силла, Пэкче, Кочуре Мемлекеттері өзара соғысып отырды.
Осыны пайдаланған Қытайдағы Таң әулеті Мемлекеті Кочуре мен Пэкчені
басып алды. Бірақ Силла Мемлекеті 676 жылы қытайларға тойтарыс
беріп, 8 ғасырда кореяның көпшілік жерлерін біріктірген біртұтас
Мемлекет құрды. 9 ғасырда Силла ыдырап, 935 жылы Коре Мемлекетінің
(елдің қазіргі еуропаша атауы осы Коре атауынан шыққан) негізін
қалаушы ВАН ГОН елді қайта біріктірді. Жаңа мемлекет қидандардың
шабуылына (993, 1010 – 11, 1018 – 19 ) төтеп беріп, елдің
тұтастығын сақтап қалды. Шаруашылық өркендеп, сауда мен қолөнер
дамыды, металл ақша пайда болды. 1231 – 59 жылы Коре Мемлекеті
Шыңғыс хан империясының қол астына өтіп, 14- ғасырдың орта тұсында
ғана тәуелдіктен құтылды. 1352- 62 жылы Қытай әскерлерінің
шабуылынан тойтарып, Чосон атауын (ежелгі Чосон Мемлекеті
құрметіне ) қайтып алды. Астана КЭЧЕН қаласынан ХАНСОНҒА (Сеул)
көшірілді. 16- ғасырдың аяғында елге жапондар, 17- ғасырда
маньчжурлар басып кірді. Корей халқы 1592- 98 жылдары жапон
басқыншыларынан елді қорғап қалғанымен , маньчжур шапқыншылығына
төтеп бере алмады. 1637 жылы Корея билеушісі маньчжур әулетіне
бағынды. Дегенмен 17-18 ғасырларда ел әлеуметтік экономикалық
жағынан біршама ілгері басты. Ірі қалалар көбейіп, сауда
орталықтары құрылды. 18 ғасырдың аяқ кезінен бері экономикада
нарықтық қатынастар пайда болды. 19 ғасырдың II- ші жартысынан
бастап дамыған елдер Кореяға күш көрсете бастады. 1876 жылы Жапония
Кореяны тиімсіз Канхва шартына қол қоюға мәжбүр етті. Осындай
шарттар 1882 жылы АҚШ, 1893жылы Ұлыбритания, Германия, 1894 жылы
Ресей, Франция Мемлекеттерімен де жасалды. 1893-94 жылдары елде
болған халық толқуларын басуды сылтауратып, Кореяда Қытай мен
жапония әскерлеріөздері таласқа түсті де, соның салдарынан жапон
қытай соғысы (1894-95) болып өтті. Қытай Кареядан кетуге мәжбүр
болды. 1904-05 жылдардағы болған орыс жапон соғысынан кейін
Жапония елге біржолата орнықты, 1910 жылдан бастап Корея отарға
айналды. Чосон Мемлекеті жойылды. 1919-45 жылдары елде жұмысшы
шаруа және оқушы жастардың отаршыларға қарсы ұйымдары құрылды. II-
ші ДЖ соғыста Жапония жеңілгеннен кейін, 1945 жылғы ЯЛТА (Қырым)
конференциясы шешімдеріне сәйкес Корея 38- ші ендікте екі бөлініп:
Солтүстік КСРО ның, Оңтүстік АҚШ тың бақылауына өтті. Соғыстан
кейінгі жылдары КСРО мен АҚШ арасындағы қырғи қабақ соғысқа
байланысты ел жасанды түрде екіге бөлінді. 15 тамызда (1948ж.)
Сеулде ресми түрде Корея республикасы, ал 9 қыркүйекте Пхеньянда
Корей Халық Демократиялық Республикасы құрылды (Корей Халық
демократиялық Республикасы) . Екі ел арасында 1949 жылы қарулы
қақтығыстар, 1950- 53 жылы Корей соғысы болып өтті. 1953 жылы 27
шілдеде соғыс еш нәтижесіз аяқталып, шекарада ені төрт км
созылатын демилитаризацияланған аймақ пайда болды. 1987 жылға дейін
Кореяда әскери төңкерістер (1961,1979) болып, билік басында әскерилер
отырды. Дегенмен XX – шы ғасырдың 60-80 жылдары елде экономика
қарқынды дамып, Корея кеме жасау мен электронды бұйымдар жасаудан
жетекші орынға шықты. 1987 жылы демократиялық қозғалыстардың
қысымымен елде либералдық реформалар жасалды, президент сайлауы
өткізілді. 1988 жылы Сеулде 24 ші Олимпиада ойындары өтті. 1998
жылы тұңғыш рет оппоззиция үкімет басына келді. Корей түбегі мен
Жапонияның Ксюсю және Хонсю аралдары аралығындағы бұғаз жапон мен
Шыңыс Қытай жалғастырады. Ұзындығы: 324 км. Ені: 180 км,
фарватеріндегі ең саяз жері 43 м. Бұғаз Цусима аралдары арқылы
Шығыс жіне Батыс өткелдеріне бөлінген.
1.2 Халқы. Кореяның байырғы халқы ҚХДР – да 22,5 млн Корей
Республикасында (Оңтүстік Кореяда) 44 млн Корея тұрады. Жалпы саны
71 млн Адам. Сондай ақ Ресей Федерациясында 108 мың ,
Өзбекстанда 184 мың, Қазақстанда 104 мың Корея бар. Антропольогиялы0
жа5ынан Корея моңғол тектес нәсілдің шығыс азиялық тармағына
жатады. Корей тілінде сөйлейді. Корея будда дінін ұстанады. Аз ғана
бөлігі хрестиандар. Ежелгі дәуірде Корея жамандық сенім ұстанып,
табиғат құдіретіне табынған. 3-4 ғасырларда Кореяға будда діні
таралып, орта ғасырларда конфуцийшілдік күшті ықпал етті. 19 -
Кореяға хрестиян діні де енді, бірақ ол кең тарай алмады.
1.3 Жалпы шаруашылығы. Ежелден егін шаруашылығымен айналысып келген.
Көбінесе күріш, арпа, тары, бұршақ дақылын, бау бақша мен көкөніс
егеді. Жібек құртын өсіреді. Теңіз жағалауында балық аулайды. Мал
шаруашылығы қосалқы рөл атқарады. Қыш құмыра жасау, балташылық,
тұрмысқа қажетті бұйымдар жасау қолөнері кең тараған. Қазір жеңіл
және тамақ өнеркәсібі, қара металлургия, машина жасау т.б. ауыр
өнеркәсіб түрлері дамыған. Кореяның ұлттық киімі көбінесе ақ
матадан тігіледі. Ерлер кең балақты шалбар, күртеше, халат, әйелдер
ұзын белдемше, қысқа кофта, дамбал киеді. Дәстүрлі бейнелеу өнері,
архит ескерткіштері, қыштан, балшықтан, әшекейлі заттар жасау
өнарі әлемге әйгілі. Кореяның дәстүрлі фольклорлық шығармалары,
халық әндері, ертегі аңыздары сақталған. Музыкасымен би өнері
дамыған. Кең тараған музыкалық аспабына комунго, каягым, флейта,
барабан жатады. Қазақстанда Кореяның ұлттық мәдени орталық
Республикалық корей музыкалық комедия театоры жұмыс істейді, корей
тілінде газеттер мен кітаптар шығады.
1.4 Өнеркәсібі. Корея Республикасы орналасуына ірі металлургиялық
заводтар толық циклді, порт орталығы мен теңіз жағалауы арқылы
байланысқан. Көп географиялық ықпалдың әсеріне қара металлургиясы
басқа да көптеген Мемлекеттерде болуына және жалғасты болған жаңа ірі
сол жердегі темір рудасын игеру, теңіз жағалауындағы елдер, ірі
тонналық портына лайық жасалған. ДЖ нің темір рудасының деңгейінің
қоры шамамен (І млрд тонна) жылына І млрд тонна. Жеткізуші ірі
Бразилия және Австалия елдері. Европаның дамыған елдерінде темір
рудасының қоры жоқтың қасы. ДЖ нің ең ірі темір рудасының
шикізатын импорттаушы (елдері ) Жапония, Германия, АҚШ Мемлекеттері.
Тоқсаныншы жылдардың басында үштен екі бөлігін құраса ал соның
ішінде, өнеркәсібі дамыған шамамен екіден бірін құраса ДЖ нің жылына
көлемі 700-800 млн тонна нарықтық экономикалық елдер құрайды.
Көптеген байланыстардың нәтижесінде орналасуы өсті. Соңғы жылдары
төлемі тезірек өсті. Карея Республикасы өте жылдам қарқынды өсті.
1.5 Транспорт көлігі. Көліктің жеке алғанда ешқандай өнім
өндірмейтіні мәлім, бірақ оның шаруашылықтағы мағызы зор, көлік
болмайынша кез келгент аумақтық қазіргі экономикасы, бейнелеп
айтқанда , бір күнде тіршілік ете алмайды, өйткені өндіруші
өнеркәсіп пен өңдеуші өнеркәсіп пен өңдеуші өнеркәсіп пен ауыл
шаруашылығы, өнім мен оның тұтынушылары арасындағы байланысты
қамтамасыз ете алатын тек қана көлік. Сонымен қатар көлік еңбек
бөлінісін кеңінен дамытуға және осының негізінде жекелеген
Республикалар мен экономикалық аудандардағы шаруашылықтардың
мамандануын тереңдете түсуге мүмкіндік береді. Демек көлік өндіргіш
күштерді дамытудың қуатты құралы. Көліктің барлық түрлері әдетте
қзара тығыз байланыста болып, бірін бірі толықтырады, және қызымет
көрсететін біртұтас кешен түзеді.
Көліксіз шаруашылық салаларын дамыту мүмкін емес. Олар арқылы
өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығы арасында өндірістік байланыс орнайды.
Олардың арасында сондай ақ облыс, аудан, қала мен ауыл арасында
өнім алмасу жүреді, сыртқы саудаға жол ашылды. Көлік міндеті
шаруашылық салдарынан және халықтың жүк пен жолаушы тасымалдау
жөніндегі қажетін толық қанағаттандырып, түрлі аймақтар арасындағы
байланысты қамтамасыз ету. Көлік аумақтық еңбек бөлінісінің негізі
болып табылады. Тек көліктің көмегімен ғана экономикалық аудандары
мамандырып, кешенді дамыту мүмкін болады. Көлік неғқрлым жетілдірсе,
Республикада географиялық еңбек бөлінісіне, экономикалық аудандардың
мамандануы мен кешенді дамуынасоғұрлым көп мүмкіндік туады. Жер
көлемі ұлан ғайыр, табиғат байлықтары мен халқы әркелкі орналасқан
Қазақстан үшін көліктің маңызы аса зор. Республикада құбыр және
электрондық сияқты көліктің барлық түрі дамығн. Олардың барлығы қосылып
біріңғай көлік жүйесін түзеді. Өзара көліктің тораптармен біріккен
барлық көлік түрлерінің жиынтығы көлік кешенін құайды. Көлік
түрлерінің, оларды жасап және пайдалануға жұмсалған шығындары,
яғни тасмалдың өзіндік құны бойынша бір бірінен айырмашылықтары
бар. Темір жол, әуе жолдары едәуір арзан. Көліктің еңбекті көп
қажет ететін түрлері автомобиль және әуе көлігі, темір жол
көліктері. Жүкті тікелей алушыға жеткізу мүмкіндігінің маңызы зор.
Өзен және теңізкөлігі арқылы жүкті тікелей баратын жеріне жеткізу
мүмкін емес, өйткені ол жер порттан бірнеше шақырым қашықта
орналасуы мүмкін. Автомавил көлігі жүкті қайта тиеусіз, бірден
қақпадан қақпаға жеткізе алады. Көліктің климат жағдайларына
қарамай, жыл бойы үзіліссіз жұмыс істеуінің маңызы хор. Жүк
айналымның құрылымы экономикалық аудандардың мамандануына, шикізат
және отын базасының орналасуына, ауданда өңдеуші өнеркәсіптің дамуына
байланысты. Экономикалық ауданның әрбір типіне жүк айналымының
өзіндік құрылымы сәйкес келеді, ал көліктің қандай түрінің басым
қолданылуы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz