Отбасы және неке ұғымы

Жоспар:

1. Отбасы және неке ұғымы

2. Неке және отбасын құқықтық реттеу

3. Некеге тұру шарттары

4. Некеге тұру тәртібі

5.Отбасындағы ерлі . зайыптылардың құқығы

1.Отбасы және неке ұғымы. Отбасы – табиғи, биологиялық, рухани және материалдық қатынастардың жиынтығы. Дүние жүзінің қай елінде болмасын мемлекет отбасын қорғайды, Қазақстан Республикасында да мемлекет отбасын өз қамқорлығына алады және отбасындағы қатынастарды арнайы қабылданған заңдар арқылы реттейді. Біздің еліміздегі отбасы қатынастарын реттейтін құқықтың дербес саласы отбасы құқығы болып есептеледі.
Отбасы – заңнамада жиі қолданылатын әлеуметтік ұғым. Бұл ұғымға әр түрлі ғылым салалары өзінше жауап береді.
1998 жылы Қазақстан Республикасының «Неке және отбасы туралы» заңына сәйкес: отбасы дегеніміз – некеден, туыстықтан, дүниеге бала келіп оны тәрбиеге алудың өзге де нысандарынан туындайтын өзара жәрдемдесуге тиісті адамдардың тобы. Отбасы мүліктік және мүліктік емес жеке құқықтармен міндеттерді туындатады. Туыстық қатынастар, некенің болуы, бала, бала асырап алу, т.б. негіздер отбасының ең басты белгілері. Ешкімде күштеу арқылы отбасына біріктірілмейді, оның негізі туыстық, сүйіспеншілік сезімдерінен басталады. Әлеуметтік институт ретінде отбасы қоғамда бірқатар қызметтер атқарады. Олар:
1) отбасы мүшелерінің өзара көмек көрсету қызметі;
2) өмірге ұрпақ әкелу қызметі.
Неке және некенің түрлері. Қоғамда жаңа отбасының пайда болуы неке ұғымымен тікелей байланысты. Неке дегеніміз – ерлі – зайыптылардың арасындағы мүліктік және мүліктік емес жеке қатынастарды туғызатын, отбасын құру мақсатында жасалған ер мен әйелдің тең құқықты одағы. Неке одағын құру негізінде ер мен әйелдің рухани және тәндік жақындығы, бірге өмір сүру, бала тәрбиелеуге, өзара қамқор болуға деген ортақ ниеті болу керек. Махаббат, сүйіспеншілік, өзара түсіністік – отбасы бақытының қайнар бұлағы. Ешбір заң екі адамды бірін – бірі жақсы көруге күштей алмайды.
Сендер неке құру негізінде әйел мен ер адамның бірігіп өмір сүруге деген ортақ ниеті сезімдері, т. б. мақсат – мүдделерінің болуы тиіс екендігін түсінген боларсыңдар. Алайда өмірде әр түрлі жағдайлар кездесіп жатады. Заңдық негізде некелері тіркелген, бірақ жеке бастарының мүліктік , материалдық, әлеуметтік мәселелерін шешіп алу мақсатында құрылатын некенің түрі болады. Мұндай некені заңда жалған неке деп атайды. Жалған неке ерлі-зайыптылардың арасында өзара құқықтар мен міндеттер туындатпайтын отбасын құру ниетінсіз, заңда белгіленген тәртіпте жасалған неке.
Мұндай неке сот тәртібімен жарамсыз деп танылады. Алайда мұндай некені тіркеткен адамдар істі сот тәртібімен қарағанға дейін шынайы отбасын құратын болса, сот «Неке және отбасы туралы» Заңның 26-бабына сәйкес , некені жарамсыз деп тани алмайды, яғни мұндай отбасында заңда көрсетілген барлық құқықтық негіздер пайда болады.
Неке және отбасы қағидасы. Біздің елімізде неке ер мен әйелдің арасында пайда болады.

Қолданылған әдебиеттер:
1.Құқық негіздері Ө.Қопабаев, Қ.Айтхожин, Н.Қыдырқожаева, Ғ.Жайлин, А.Жұмағали