Тірі организмдердің химиялық құрамының біркелкі болуы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

РЕФЕРАТ

Тақырып: Тірі ағзалардың химиялық құрамы

Жоспар:

Кіріспе
Тірі ағзалардың химиялық құрамы
Тірі жасушаның химиялық құрам ерекшелігі
Тiрi ағзадағы заттар алмасуының жалпы заңдылықтары.

Кіріспе

Адам баласын ежелден толғандырып келе жатқан өзекті мәселелердің бірі - тіршіліктің пайда болуы, оның түрлі геологиялық замандардағы тарихи даму заңдылықтары. "Тіршілік" ұғымы жер бетіндегі барлық тірі организмдердің жиынтығын және олар тіршілік ететін табиғи орта жағдайларын тұтасымен қамтиды. Тіршіліктің мәні тірі организмдердің өзінен кейін үнемі ұрпақ қалдырып отыруымен айқындалады. Бұл кезде ұрпақтан-ұрпаққа генетикалық ақпараттар беріліп, организмдер әрі өзін-өзі реттеп, әрі ұрпақтары арқылы қалпына келіп отырады. Сондықтан да тіршілік дегеніміз - тірі организмдердің ұрпақ қалдыру арқылы өмір сүруінің ерекше сапалық көрінісі. "Тіршілік" ұғымына алғаш анықтаманы Ф. Энгельс берген. Оның анықтамасы бойынша, тіршілік дегеніміз - тірі организмдердің қоршаған ортамен тұрақты түрде зат алмасуына негізделген, нәруызды денелердің тіршілік ету тәсілі. Тірі организмдер мен қоршаған орта арасында зат алмасу процесі тоқтаған кезде, нәруыздар ыдырап, тіршілік жойылады. Қазіргі кезде биология ғылымдарының соңғы ғылыми жетістіктеріне сүйене отырып, тіршілікке мынадай анықтама беріледі. Тіршілік дегеніміз - құрылымы нәруыздар (белоктар) мен нуклеин қышқылдарының күрделі биологиялық полимерлерінен тұратын, өзін-өзі реттейтін, өзінен кейін өзі тектес ұрпақ қалдырып отыратын тірі организмдер жиынтығының ашық жүйесі. Тіршілік ұғымы өмір ұғымының ауқымында, оған қарағанда мағынасы тар ұғым. Себебі өмір ұғымы - жанға байланысты, оның өмір сүру формасы ретінде қолданылса, тіршілік дененің өмір сүру формасын анықтау үшін қолданылады. Фридрих Энгельс былай деп ұсынған: «Тіршілік дегеніміз - нәруыздық денелердің өмір сүру жолы . . . ».

Тірі организмдердің химиялық құрамының біркелкі болуы. Тірі организмдердің құрамында табиғатта кездесетін 70-тен астам химиялық элементтер болады. Тірі организмдер мен өлі табиғаттың құрамындағы химиялық элементтердің мөлшері әр түрлі. Мысалы, өлі табиғаттың құрамында оттектен басқа кремний, темір, магний, алюминий, т. б. элементтер көбірек кездеседі. Тірі организмдердің химиялық құрамының 98%-ын, негізінен, 4 химиялық элемент құрайды. Ондай элементтерге - көміртек, оттек, азот және сутек жатады. Тірі организмдерде бұл элементтер күрделі органикалық молекулалардың түзілуіне қатысады. Өлі табиғатта бұл элементтер басқаша мөлшерде және өзгеше сапада болады. Өлі табиғатта кездесетін органикалық қосылыстар, негізінен, тірі организмдердің тіршілік әрекеттерінен пайда болған. Тірі организмдер құрамындағы органикалық молекулалардың өздеріне тән ерекшеліктері бар және олар тірі организмдерде белгілі бір қызмет атқарады.

Тірі ағзалардың химиялық құрамы

Химиялық құрамы аса бай және алуан түрлі. Әртүрлі тірі ағзаның жасуша құрамында осы күнге дейін мәлім болған элементтердің барлығы кездеседі. Алайда кез келген тірі заттың құрамындағы қосылыстар негізінен төмендегі элементтерден тұрады:

С, О, Н, Р, К, Na, Mg, Mn, Zn, Fe, Со т. б.

Концентрация мөлшеріне қарай олар үш топқа бөлінеді:

1) Негізгі элементтер (концентрация мөлшері 0, 001 проценттен көп) : көміртегі, сутегі, оттегі, азот, күкірт, калий, фосфор, кальций, магний, хлор, натрий, темір.

2) Микроэлементтер (концентрация мөлшері 0, 001 проценттен 0, 1 процент аралығында) : цинк, мыс, бор, марганец, кобальт, молибден т. б.

3) Ультрамикроэлементтер (концетрация мөлшері 0, 1 проценттен кем (төмен) : сынап, күміс, алтын т. б.

Кейбір элементтер тірі жеке мүшелер мен ұлпалардың ерекшелігіне, атқаратын қызметіне байланысты жинақталуы мүмкін. Мысалы, сүйекте кальций мен фосфор, қанда - темір.

Егер тірі және тірі емес заттардың химиялық құрамын салыстырсақ, тірі ағза негізінен жеңіл элементтерден, ал тірі емес заттар ауыр элементтерден тұрады. Себебі трі заттардың құрылымына қажет суда жақсы еритін газ тәрізді, сұйық және қатты қосылыстар үшін жеңіл элементтер ғана жарамды. Тірі заттың құрамына кіретін молекулаларды биомолекула деп атайды, демек олардың құрылымы және өзара әрекеттесуі тіршілік негізіне жататын процестерді қамтиді.

Тірі ағза жасушасының негізін қалайтын қосылыстар : белоктар, нуклеин қышқылдары, көмірсулар, липидтер (май және май тәрізді заттар), су, минералды тұздар.

Осы органикалық қослыластардың алуан түрлі құрылымы мен қасиетін білу үшін олардың құрамына кіретін ең қарапайым органикалық заттардың кластарын бір-бірінен ажырата білу қажет.

Көміртегі атомы атомы басқа атомдармен және бір-бірімен жалпы электрондық жұп құрайды. Құрылым формуласындағы ковалентті байланыс сызықша арқылы белгілінеді. Алайда көміртегі атомдарының арасында дара байланыспен қатар қос байланыстар болады. Сондықтан органикалық қосылыстардағы көміртегі атомдарының арасында бір және бірнеше қос немесе үш байланыс болса қанықпаған деп аталады. Барлық органикалық қосылыстар көміртегі тізбегінің құрылысына қарай ациклді (ашық тізбекті) және циклді (тұцық тізбекті) болып бөлінеді. Ацилды немесе ашық тізбекті қосылыстар түзу тізбекті және тармақталған тізбекті болып бөлінеді.

Циклды немесе тұйық тізбекті қосылыстар тізбектері тек көміртегі атомдарынан тұратын карбоциклды және көміртегі атомдарымен басқа элементтердің де атомдары болатын гетероциклды болып бөлінеді.

Гетероциклды

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.