Стансада жергілікті вагондардың тұру уақыты нормасы
Кіріспе
Елбасымыз Н.Ә Назарбаевтың 2006 жылы бекіткен Қ.Р. Көлік туралы бағдарламасында 2015 жылға дейінгі Қазақстан Республикасы теміржол көлігінің дамуы қарастырылған. Қазақстан Республикасы теміржол көлігін әлемдік көлік жүйесінде интеграциялау, ұлттық көлік құрылымын әлемдік деңгейде қайта құруды талап етеді. Бұл жоспардың маңызы Қазақстан үкіметінің шешімімен 8500 шақырым теміржол магистральын 2020 жылға дейін жолаушы тасымалдайтын жүрдек поездар қозғалысымен ауыстыру [1].
Бұл мәселенің шешімін табу үшін Қазақстанның жергілікті климат жағдайы мен демографиялық ерекшелігімен байланысты жаңа техникалық құралдарды даярлау, инфрақұрылымның техникалық жағдайын заманауи жүйеде мониторингтауды енгізу, жаңа нормативті база дайындау,жүрдек теміржолдардағы қызмет үшін жоғары мамандар даярлау, жолаушы тасымалдайтын жүрдек поездардың қозғалысына дайындықтың барлық кезеңдерін ғылыми тұрғыдан қарастыру керек.
Динамикалық даму мемлекеттік аймақтарының және халық шаруашылығының ірі көптеген субъектілерінің қазіргі заманауи жағдайдағы тоқтаусыз өркендеуі темір жол көлігі жұмысымен тығыз байланысты. Қазақстанда 14,2 мың км темір жол, 2 мың локомотив, 7,8 мың жүк вагондары бар. Темір жол көлігінің жалпы жүк жөнелтудегі шектік салмағы 24,7%, ал жалпы жүк айналымында 76,4%.
Жүктерді контейнермен тасымалдау мөлшері 2000 жылмен 1991 жылды салыстырмағанда 1,4 млн 1,1%- ға қысқарған. Қазіргі кезде дамыған мемлекеттерде жүктерді контейнерлермен тасымалдау мөлшері 15 тен 40 %-ға ұлғайғанын ескергеніміз жөн. ТЖ-да контейнерлермен тасымалдау мәні өте жоғары. Өйткені онда экспорттың - импорттық жүктерді тасымалдаудағы шектік салмағы 80%-дан астам [1].
Бірыңғай көліктік жүк арнайы тасымалданатын жүк арнайы пакеттелген болса, онда ол контейнерлердегі жүк бүкіл жол бойы, яғни жөнелтушіден қабылдаушыға дейін қайта тиеусіз және сақтаушыға дейін бүтін жететініне жоғары кепілдік береді. Яғни, бұл жол әртүрлі көлік құрамын қолдануда ең тиімдісі болып табылады.
Контейнерлік жүйе дұрыс істеу үшін келсі шарттар орындалуы тиіс. Біріншіден, қор немесе транспорттшылардың айтуы бойынша- контейнер паркі боуы керек. Олардың өлшемі мен құрылысы бірден болмауы керек, яғни олар ТЖ-да құрамдағы вагондарды тасымалдаудағы тура келуі керек. Сонымен қатар, бір көліктен екіншісіне арту жұмыстары ыңғайлы болуы тиіс. Контейнерлерді арту үшін, оларда арнайы құрылғылар болуы тиіс.
Көлік жұмысының эффектілігінің көтеру мақсатында жүк тасымалдайтын контейнерлердің көлемін жоғарлату көзделеді. Ең алдымен ірі тоннажды сонымен қатар стансада жүктерді қайта өңдеуде және кешенді механизациялық тиеу-түсіру жұмыстырының деңгейін көтеру болып табылады. Яғни, ұйымдар мен өндіріс жолдарында қолданылады.
Контейнерлік тасымалдаудың кеңеюіне контейнерлер паркі мен (техникалық құралдарыдң жетістігі) ТЖ және автомобиль көлігедегі жүктеу және тасымалдауға керектігі техникалық құралыдардың жеткіліксіздігі кедергі болады. Осыған байланысты тасымалдаудың контейнеризациясының негізгі номенклатура бойынша контейнер қажет болатын өнімді 2005 жылдан ерте күтілуі тиіс.
Көрсетілген процесс аяқталған соң контейнермен тасымалдаудың өсуі контейнер қажетті продукцияның өндірілуінің өсуімен тығыз байланысты.
Ірітоннажды контейнерлермен тасымалдаудың жылдамдатылған дамуы, брутто салмағы 24 тонна 1СС контейнерағының қолданылуының өсуіне барлық түріндегі қайта тиеу мен тасымалдауына байланысты.
Жалпы контейнерлік көлік жүйесінің дамуы мен функциялануы мынадай жағдайлармен сипатталады:
-тиімді өлшемдегі және барынша эффектілік шеңберіндегі контейнерлік тасымалдауды жүзеге асыру, соның ішінде мемлекетаралық аралас тасымалдауды қоса алғанда;
-транспорт түріне байланысты контейнерлік тасымалдау рационалды таратылымы;
-көліктегі және кәсіпорындағы тиеу-түсіру жұмыстарының кешенді механизациясы [8,9].
1 ЖАМБЫЛ СТАНЦИЯСЫНың жалпы сипаттамасы
1.1 Жамбыл станциясының техникалық сипаттамасын талдау
Жамбыл жол бөлімі - ҚТЖ ҰК АҚ филиалы 1924 жылы қалыптасқан.
Магистралды жолдары 3 облыстың аумақтары бойынша өтеді: Жамбыл, Қарағанды және Оңтүстік-Қазақстан. Филиал құрамында 61 станция, оның ішінде: 6 жүк, 4 аумақтық, 50 аралықты, 15 блок-посты, 1-озба бекеті [2,3].
Теміржолдардың пайдаланымдағы ұзақтығы - 1224 км, оның ішінде 939,6 км электрленген.
Тасымалдау бөлімінде 3 локомотивті депо дислоцияланады (2-пайдаланымдағы және 1-жөндеудегі; 2 вагонды депо (1-пайдаланымдағы, 1-жөндеудегі; тепловоз жөндеу зауыты, 3 электр жабдығымен басқару, 3 сигнализация және байланыс дистанциясы, 7 жол дистанциясы, 2 ПМС, рельсті дәнеркерлеу кәсіпорны, 2 сумен жабдықтау дистанциясы.
Штаттық саны НОД-8-1226 адам
Қызмет көрсету аймағы: Түлкібас аумағы, Жаңатас аумағы, Мойынты, Отар аумағы.
Бөлімде 6 диспетчерлік шеңбер бар: оның ішінде 5 шеңбері ДЦ Неман жабдықталған - Жамбыл-Түлкібас аумағы - екіжақты автоблокталған, электрленген, микропроцессорлы жүйемен ДЦ Неман аралығы - 131,5 км; Жамбыл-Шу екіжақты автоблогы, электрленген, микропроцессорлы жүйе ДЦ Неман ұзақтығы - 237 км; Шу-Шығанақ - екіжақты автоблокты, ДЦ Неман микропроцессор жүйесімен жабдықталған-, электрифицияланған, ұзақтығы - 172 км; Шығанақ-Мойынты - екіжақты автоблокталған, электрленген, Неман микропроцессорлы жүйесімен жабдықталған, ұзақтығы - 266, 5 км; Шу-Отар - біржолды, автоматты блокталған, электрифицияланған, Неман ДЦ микропроцессорлы жүйесімен жабдықталған - ұзақтығы - 138 км; Жамбыл - Жаңатас - біржолды, Минск ДЦ жабдықталған жартылай автоматты блокталған - ұзақтығы - 176 км [2,3].
Жамбыл станциясы кластан тыс, Арыс - Шу - Алматы бағыттарындағы 3505-3510 км орналасқан аумақтық станция болып табылады, ол блокты жолаушы - релейлі орталықты бағыт және сигналдармен жабдықталған.
Станцияға тақ жағынан екі және жұп жағынан бір бағыт қосылады:
1. Жамбыл - Талас айрығы, екіжолды, біржақты автоблокпен әрбір жолы бойынша жабдықталған.
2. Жамбыл - Бурыл айрығы, біржолды аумақ, екіжақты автоблокпен АБ - 1К жабдықталған.
3. Жамбыл - Құмшағал айрығы, екі жолды, әрбір жолы бойынша бір жақты автоблокпен жабдықталған.
Станцияның жолдық дамуы көлденең сызба бойынша бес паркте орналасқан, олар:
1. Тақ қабылдап - жіберетін парк А поезд үшін - ІВП, 5, 7, 9, 11, 13, 15 жолдарын қосады
2. Жұп қабылдап - жіберетін парк Б жолдары - ІІ АП, 4, 6, 8, 10, 12, 14
3. Тауалдыңғы парк В жолдары 16, 17, 18, 19
4. Транзитті паркте Г жолдары І АП, ІІІ, ІІ, 20, 21, 22, 23, оның ішінде І АП және ІІІ жолы жолаушыларды қабылдау және жіберу үшін және транзитті жк поездарын қабылдап, жіберу үшін арналған.
5. Сұрыптау паркі Д жолдары -24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, оның ішінде 31 жол техинкалық бұзылан вагондарды жинақтауға арналған [2,3].
Сурет 1.1 - Жамбыл стансасының схемасы
1.2 Станция теліміндегі жедел жобалау мен басқару жұмыстарын талдау
Теміржол стансасы туралы Қосымшаға сәйкес аудандық бекеттің өндірістік және шаруашылық қызметіне басшылық, тәуліктік және ауысымды жоспарлаудың орындалуын ұйымдастыру мен бақылау, қозғалыс қауіпсіздігінің қамтамасыз етілуі мен қауіпсіздік техникасын, техникалық құралдардың қолданылуын бақылауды бекет басшысы жүзеге асырып, міндеттердің бекітілген бөлінуі бойынша-бастықтың орынбасары, станса инженері мен өзге де лауазымды тұлғалар мен іске асырылады.
Станса жұмыс сараптамасын технологиялық үрдістің өңделуі мен ендірілуін, еңбектің ауыспалы әдістерінің жалпылануы мен ендірірілуін бекет басшысының немесе орынбасарының басшылығымен бекет инженері жүзеге асырады.
Стансадағы жедел жоспарлау мен маневрлі жұмыстың қалтқысыз басшылығын-диспетчер жүзеге асырады. Жұмысты жедел басқару сызбасы 1 суретте келтірілген.
Станса шегінде поездардың өткізілуі мен жіберілуін өз уақытындағы және қауіпсіз тәсілін, деподағы поездың локомотивтердің өткізілуіне және де маневрлі қозғалыстарға станса бойынша кезекші жеке өзі басшылық жасайды. Осы жұмысты іске асыруға бағытталған станса бойынша кезекшінің бұйрықтары, поездардың дайындауымен, қабылдау мен жөнелтуімен байланысты барлық қызмет жұмысшыларына міндетті болып табылады.
Маневрлі жұмысты сөзсіз поез құраушысының басшылығымен маневрлі бригадалар орындайды. Маневрлі бригадаға кіретіндер: құраушы, маневрлі локомотивтің машинисі, вагонның қозғалыс жылдамдығын реттеушілер. Стансада маневрлі жұмысты бір құраушы мен локомотивті бригаданың бір адамы атқарады.
Стансаларда еңбек өнімділігін арттыруда барлық жұмысшылардың өзара қызығушылығын, ауысымды жоспарын орындау бойынша жұмыста реттілікті қамтамасыз ету үшін, басшылары маневрлі диспетчерлер болып табылады бірыңғай ауысымдарды ұйымдастырады. Ауысым құрамына поездар мен вагондарды өңдеуге қатысатын қозғалыс, жүктік, дабыл мен байланыс локомотивті және вагон шаруашылығына қатысатын қызметтің жұмысшылары кіреді. Бірыңғай ауысымдардың құрамын сәйкесінше өндірістік бөлімшелердің басшыларының келісімі бойынша станса бастығы бекітеді.
Маневрлі диспетчер жұмыс үрдісінде мынаны қамтамасыз етеді:
* жөнелтулер бөлімдерінің кезекшілері мен локомотивті диспетчерлермен поездардың жөнелту жоспарының 4-6 сағатттық кезеңмен ортақ құрылуы;
* поездарды қабылдау, жіберу, өткізу, өңдеу, қайта қалыптастырумен құрамдарды қалыптастыру бойынша ауысымды жоспардың орындалуы;
* поездар мен вагондарды өңдеу бойынша технологиялық нормалардың орындалуы, операцияаралық айырымдар мен вагонның бекетте тұрудың жалпы уақыттың мейлінше қысқартылуы;
* жергілікті вагондарды жинау, жүктік поездарды беруді өз уақытында өңдеу, жүктік операциялардың орындалуы;
* маневрлі аудандар арасында жұмыстың рационалды бөлінуі;
* маневрлі жұмыс өндірісінде қозғалыс қауіпсіздігі мен қауіпсіздік техникасының бекет қызметкерлерінің бекет талаптарын сақтауды үнемі бақылау;
* бекітілген графикке сәйкес вагондық депо жұмыстары мен вагондардың ағымдағы пункт жөндеуін өңдеу [2,3].
Моневрлі диспетчердің қайта өңдеуінде транзитті және жергілікті вагондардың тығыз орналасуында поездардың кедергісіз қабылдануын және жүк пунктерінің өз уақытында қызмет көрсетуі бойынша мыналардың есебінен маневрлі локомотивтердің арасындағы жұмыстың қайта бөлінуі:құрамдардың қайта қалыптасуын ұйымдастыру; жергілікті жұмыстың жеделдетілген қызмет көрсету пунктерін ұйымдастыру; құрамдардың қайта қалыптасуын ұйымдастыру; жергілікті жұмыстың пунктерінің жеделдетілген қызмет көрсетуін ұйымдастыру; жөндеу жолдарын алдын-ала дайындау (вагондарды босату бойынша "терезелердің" жойылуы); жөнелту жолдарына немесе жөндеу-жөнелту жолдарымен дайын құрамдардың бірінші кезекте жинақталған және қалыптасқан құрамдарының көрмесі.
Кезекшілік соңында маневрлі диспетчер қалыптағы жұмыс үшін, соның ішінде: поездардың кедергісіз қабылдануы үшін еркін жолдардың болуын қамтамасыз ету, кезекті құрамдардың қайта қалыптасуы үшін жөндеу жолдарын дайындау жедел жоспармен және қозғалыс графигімен сәйкес вагонның топтары мен жіберулері үлкен құрамдарды дайындау-ауысым басында жүктік фронтқа оларды беру үшін жағдайлар құруы тиібет.
Жедел жұмыстың басшылығының концентрациясын қамтамасыз ету үшін бекетте басқарудың орталық пункті оларды маневрлі диспетчердің жұмыс орнын, бекет бойынша кезекшіні, біріккен техникалық қойма, ақпараттық бюроның орналасуы-пункті ұйымдастырылады.
1.3 Поездар мен вагондардың келуі жайлы талдау жасау
Станса болжалды және нақты ақпарат алуы тиібет. "ҚТЖ" ҰК жөнелтулерінің бөлімдерінен бекетке ауысымға тапсырмамен қатар болжалды ақпарат беріледі де, алдыңғы 12 сағатта стансаға берілуі тиіс, қайта өңдеуге түсетін поездардың бөлінуінің әр бағытынан осы бағытқа келесі шығару бойынша вагондардың саны жайлы мәліметтерге ие [2,3].
Кезеңді, әр 4-6 сағат сайын, жөнелту бөлімдерінен стансаға әр поезд жайлы мәліметке ие: нөмірі, индексі, келудің болжанатын уақыты, вагонның жалпы саны және поездардың массасы, оның тағайындалуы, ал өңдеуге жатаын поездар үшін-қалыптасу жоспардың тағайындалуы бойынша вагондардың саны, және де осы бекетке жөндеуге түсетін вагондар жайлы қажетті мәліметтер жайлы деректерге ие түзетілген ақпарат беріледі.
Жөнелтілімдерді жедел басқарудың ағымдағы автоматталған жүйесінде (ЖЖАЖ) барлық категориялардың поездарын құру мен құрамы жайлы нақты ақпарат СТЦ стансаларына ТНЛ түрінде жолды есептеу орталығынан (ЖЕО) түседі.
Жөнелту бөлімдерінен бөлімге вагондарды жіберу үшін және де қайта қалыптастыру стансасына берілетін ақпарат үшін телеграмма-табиғи парақтар мен қайта өңдеусіз транзитті поездарға түседі. Телеграмма-табиғи парақтарды жіберу үшін поездар жайлы нақты ақпарат, соның ішінде жинақтық, жөнелту бөлімдерінен бекетке беріліп, мынадай деректерге ие болады: нөмір, поезд индексі, локомотив нөмірі, келудің болжалдық уақыты, вагонның саны мен поездардың массасы.
Бұдан өзге, жергілікті жағдайларға байланысты, мынадай мәліметтер қосымша берілуі мүмкін массаның өзгерісімен транзитті поездар үшін-вагондардың саны мен бөлінеін топ массасы, поезд құрамында оның орналасу орны:
- массаның өзгерісімен транзитті поездар үшін-вагондардың саны мен бөлінетін топ массасы, поезд құрамында оның орналасу орны;
- поезд нөмірінің өзгерісі жайлы немесе оның сандық құрамы жайлы (егер зерттеу жолында осындай өзгерістер болса);
- олардың шегерілуін талап ететін техникалық немесе саудалық қателіктермен транзитті поезд вагондарының құрамында болуы жайлы;
- вагонның жөнделмейтін сипаттамасы мен олардың поезд құрамындағы орналасқан орны.
Жергілікті вагондар жайлы мәліметтерді операторлар мен ақпарат берушілер арнайы кітапқа жазып, станса бойынша кезекшіге беріледі (маневрлі диспетчерге), келген вагондар саны мен жүктердің шығу тегі жайлы жазып жүкті алушыларға беріледі. Өз уақытындағы және сапалы ақпаратты ұйымдастыру жауапкершілігі бекет бастығына жүктеледі [2,3].
1.4 Станцияның поездық және жүктік жұмысының жедел жоспарлануына талдау жүргізу
Станса бастығы бір болу негізінде стансаның өндірістік және шаруашылық қызметіне басшылықты жүзеге асырады және "Теміржол стансасы жайлы қосымшамен" жүктелген міндеттердің орындалуына толығымен жауапты.
Жүктік операциялардың вагонның тұруының қысқартуға бағытталған кешенді шаралардың ендірілуі мен өңдеудің сөзсіз ұйымдастырылуын және өзге сұрақтармен картамен лауазымды құралдық сұрақтарына сәйкес жүкік жұмыс бойынша станса бастығы жүзеге асырады.
Жедел жұмыс бойынша станса бастығының орынбасары бекеттің эксплутациялық жұмысына басшылықты жүзеге асырады, тәуліктік, ауысымды жоспар-тапсырмаларды және станса жұмысының көрсеткіштерін бақылайды, поездардың өңделуі мен міндеттер мен лауазымдардың қолданыс картасымен бөлінуімен бекітілеін технологиялық үрдіс бойынша вагонның өңделуін ұйымдастыру.
Қоймаларда, контейнерлерде, жүктік-жөндеу алаңдарында жүктік операцияның орындалуына осы бөлімшелердің басшылары басшылық етеді, ал подъезді жолдарының жүктік фронттарында ортақ қолдану емес және өндірістік кәсіпорындарда, ұйымдарды жүк пен багаждың қабылдау берушілердің ауысымы арқылы басшылық етеді.
Барлық маневрлі аудандарда жұмыстың сөзсіз жедел басшылығын маневрлі диспетчер жүзеге асырады. Маневрлі диспетчердің жедел басшылығымен бекетте келесідей маневрлі жұмыстар орындалады:
- құрамдардың қайта құрылуы, қалыптасуы мен жүктік алаңда қайта өңделген жергілікті вагонның, контейнерлік және жөндеу алаңдарында және де өндірістік кәсіпорындардың подъезді жолдарында шығарылымдар;
- "Д" паркінен "Б" мен "Г" парктеріне өзінің қалыптасу құрамдарын орналастыру;
- "Д" паркінен жүктік жұмыс ауданында жергілікті жүктермен вагонның құрамын немесе топтарын беру, яғни, жүктік алаңға контейнерлік және жүктік-жөндеу алаңдарын ГРЭС көрме жолдарын жөндеу пункті мен вагондарды дайындау;
- вагондарды жүктік операцияның орындалу фронттарына беру және оларды осы операциялардан соң жинау;
- вагондардың саудалық ақаумен және поезд құрамынан саудалық қателіктермен жалғастыру мен босату;
- вагонның жөндеу паркінде тұнуы мен тартылуы;
- вагонның вагондық салмақтарда өлшенуі [2,3].
Маневрлі диспетчер басшылық негізі мен маневрлі жұмыстың ұйымдасуында жедел жоспар қабылдауы тиіс, технологиялық үрдістің талаптары мен Қазақстан Республикасы теміржолының эксплутацияларының техникалық Ережелері қамтамасыз етуі тиіс:
- ауысымды тапсырманың поездарды қабылдау, жөнелту мен өткізу, құрамдарын қайта қалыптастыру мен қалыптастыру, жергілікті жүктің тасып таратылуының орындалуы;
- поездар мен вагондардың өңделуіне технологиялық нормалардың және де бекетте орналасқан вагондардың жалпы уақыт нормаларын орындау;
- жұмыстың маневрлі аудандар арасында рационалды бөлінуі;
- бекет жолдарында құрамдарды қайта қалыптастыру мен қалыптастыру операцияларын мейлінше көп сыйыстыру;
- поездардың қалыптастыру жоспарына сәйкес құрамдардың оның бұзылуынсыз қалыптасуы;
- бекет бойынша кезекшімен, аға тапсырушымен, тасымал құжатын өңдейтін оператормен, кезекшілермен және бөлім бойынша және желімін диспетчермен келістірілген жұмысты жүргізу;
- бекеттің техникалық құралдарын, жөндеу және қабылдау-жөнелту парктерінің жолдарын, маневрлі сығындыларын, аз қуатты сырғымаларды, маневрлі локомотивтер мен байланыс құралдарын тиімді қолдану;
- ауысымдағы жұмыс өндірісінде қозғалыс қауіпсіздігі мен қауіпсіздік техникасы.
Маневрлі жұмыстың басшылығын маневрлі диспетчер бекет бойынша кезекшісі, МЭО-1 орталықтану орнының операторы, МЭО-2 сырғымасы бойынша кезекші мен құрама бригадалар арқылы жүзеге асырады.
Маневрлі диспетчердің маневрлі жұмысты өз уақытындағы өндірісін қамтамасыз ету бойынша бұйрығы және де бекеттің техникалық құралының тоқтаусыз жұмысы, маневрлі жұмыстардың өндірісімен байланысты барлық қызмет жұмысшыларына міндетті болып табылады.
Бекет жұмысының жедел басқармасы, есеп үшін, маневрлі локомотивтердің жұмысын бақылау, құрамы бригадаларды бақылау, технологиялық орталықты, МЭЦ-1 орнының операторларын, МЭЦ-2 сырғымасының кезекшісін бақылау мен поездарды қалыптастыру мен қайта құрудың ауысымды тапсырмасының орындалу сараптамасы, жергілікті жүк тасымалы маневрлі диспетчердің технологиялық үрдісіне сәйкес кезекшілік үрдісінде атқарылған жұмыстың орнатылған формадағы графигі жүргізіледі де, ол бойынша бекет басығының алдында немесе кезекшілікті өткізгеннен соң орынбасар алдында есеп береді.
Бекет бойынша кезекші поездарды қабылдауды, жөнелту мен өткізуді өзі басшылық етеді және де делодан поездік локомотивтердің өткізілуімен депода да басшылық етеді.
Осы операциялардың барлығын ол бекеттік орынның кезекшілері, электрлі орталықтандыру, парктер бойынша жүзеге асырады.
Бекет бойынша кезекші өзінің барлық қызметін жолаушылар мен жүктердің тасымал жоспарын орындауға техникалық құралының бар қорларын тиімді қолдануға, еңбек өнімділігін арттыру мен бекеттен жөнелтілетін вагондардың өзіндік құнын төмендетуге бағыттауы тиібет. Кезекшілік уақытында, бекет бойынша кезекші поездардың қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен темір жолдардың техникалық эксплутациялау Ережелерін, темір жолдардағы дабыл бойынша Қолдану ережесін, поездардың қозғалысы мен Қазақстан Республикасы темір жолдарындағы маневрлі жұмыс бойынша Қолдану ережелерін, бекеттің техникалық-тәртіптік актісін, лауазымдық міндеттерді, техника қауіпсіздігінің ережелерін, "Еңбек туралы" Заңды, "Темір жол көлігі туралы" Заңды және өзге де қозғалыс қауіптілігін ретеуші құжаттарды білуі тиіс лауазымдық ережелерге сәйкес лауазымды міндеттерді қалтқысыз орындалуын қамтамасыз етуі тиіс.
Бекет бойынша кезекші, орталықтанған бекеттік орынның кезекшісі ЖСЕ операторы қызметтік міндеттерін орындау үшін, лауазымды қолданыстағы карталарға сәйкес поездік және техникалық құжаттаманы қолданады.
Бекеттің барлық қабылдау-жөнелту парктері бекет бойынша кезекшінің қалтқысыз басшылығымен келесі тәртіпте парктер бойынша кезекшімен қызмет көрсетіледі.
Парктер бойынша кезекшілер келесідей жұмыс түрлерін орындайды:
1) ағымдағы ескертулерді тексеріп, ЖСЕ сәйкестікті немесе өзгерісін бекіту үшін өлшеп, ескертулер кітапшасында бақылау жазбасын жүргізеді;
2) ескертулердің бланктерін рәсімдеп, жөнелтілетінін поездардың, поездік локомотивтердің машинисінің қолы үшін тапсырылады;
3) транзитті поездердің локомотивтердің машинистерінен ДУ-40 формасындағы кітаптың тіркеуімен тасымал құжаттарын қабылдап, тасымал құжаттың қабылдап, тапсырады;
4) поездік локомотив немесе локомотивті бригаданың ауысымынан соң жөнелтілетін поездің машинисіне поездың құжаттарын тапсырады;
5) саудалық және техникалық тексерудің қызмет көрсетілетін жолдарында құрамдарды ұсынады, ВУ-14 журналы мен қабылдау кітапшасын жүргізеді;
6) ОБЖ құрылғыларының қызметтері бұзылған жағдайда және бекет бойынша кезекшнің тапсырмасына сәйкес қабылдау-жөнелту жолдарының еркіндігін, қабылдау мен поездарды жөнелту алдында бағыттауыштардың орнын тексереді;
7) қажеттілік болса, локомотивтердің машинистеріне рұқсат беру және жолдық телефонлграммалардың бланкілерін тапсырады;
8) қабылдау-жөнелту жолдарынла ТТА талаптарына сәйкес тежеуіштермен, бекет жолдарында вагондарды бекіту бойынша жергілікті ережелер мен Қазақстан Республикасы темір жолындағы №2 "Поездар мен маневрлі жұмыстардың қозғалысы бойынша қолдану ереженің" қосымшасына сәйкес жүргізеді [2,3].
1.5 Станция жұмысын жоспарлау мәселесі
Стансада поездік және жүктік жұмыстың жедел жоспралануын қамтамасыз ету үшін және де жүкті алушылар мен жүкті жөнелтушілерге поездар мен жүктің келуі жайлы ақпаратты өз уақытында беруі үшін және де жүктелген және тиелген вагонның келуі мен берілуі туралы ақпаратты беру үшін, жүктің аға қабылдаужөнелтушісіне ақпаратты технологиялық орталықпен беру ұйымдастарылған. Алдын-ала ақпаратты Арыс, Шымкент, Луговой мен Шу стансаларынан табиғи-телеграммалар түрінде алады [2,3].
Технологиялық орталық келесідей қызметтерді орындайды: тиелген және жүктелген вагондардың келуі жайлы ақпаратты жүкті алушылар мен жүкті жөнелтушілерге, тасымал бөлімнің ақпарат берушісі мен поездар мен жүктердің тағайындалу бекеттерінде қабылдау мен беру.
Поездар мен жүктердің келуі жайлы ақпараттың қабылдануы мен берілуі 2 түрде жүзеге асады: алдын-ала және нақты ақпарат. Алдын-ала (болжалды) ақпарат. Шу, Луговой, Шымкент, Арыс бекеттерінен жөнелтудің бекітілген сызбаларының табиғи-телеграммалар түрінде электронды-есептеу машинасымен жеке қабылданып, беріледі және де ақпарат бойынша жол Ережесіне сәйкес Шу, Луговой, Шымкент, Арыс сияқты поездің арналған стансаларымен қабылданып, беріледі [2,3].
Жүкті алушыларға, тасымал бөлімінің ақпарат берушісіне өзге де стансаларға тасымал бөлімінің ауданда орналасқан телефон желісі бойынша ақпарат берушімен беріледі.
ЭЕМ операторымен алынатын алдын-ала ақпаратта келесідей мәліметтер болады:поезд нөмірі, бекеттен жөнелтілу уақыты, ақпараттың берілуі, вагондардың нөмірлері, тағайындалу бекеті мен жүк алушы.
Нақты ақпарат телефон желісі бойынша техникалық орталықтың телеграфистерімен поездың өңделуінен соң келуі бойынша берілуі жүзеге асырылады.
Нақты ақпаратта келесідей мәліметтер бар: поезд нөмірі, межелі бекетке келу уақыты, вагонның саны мен жүк түрі, жүк алушы.
Шығарылатын және өндірілетін ақпарат ақпарат кітабында келесі мәліметтерді енгізумен тіркеледі:алдын-ала ақпартаттың мерзімі мен беру уақыты, нақты ақпараттың мерзімі мен беру уақыты, ақпаратты алған тұлғаның тегі мен лауазымы, кезекшілікті қабылдау мен өткізу бойынша ақпарат берушілердің тегі мен қолы.
Бекеттің технологиялық орталығы 1 дана көлеміндегі ЖЭЕМ электронды-есептеу машинасымен жабдықталған.
Жұмыс жоспары негізгі ұйымдастырушы бастама болып табылады. Барлық жоспарлардан поездік және жүктік бекет жұмысының жедел жоспарлары жұмысының іс жүзіндегі талаптарына барынша жақын болып, барлық өндірістік үрдісті ұйымдастыруды қажеттіліктерді толық бейнелейді.
Жамбыл бекетінің поездік және жүктік жолының жедел жоспары тәулік кезеңінің нақты талаптарында жоспарланған қамтамасыз ету мақсатында және поездарды қабылду мен жөнелту бойынша тапсырманың орындалу ауысымын, вагондарды реттеуші тапсырма бойынша беру, тиеу жоспары, түсіру, поездың қозғалыс графигін орындау мен қалыптастыру жоспары және де бекет жұмысының негізгі сапалы жұмыс өлшеуіштерін қамтамасыз ету бойынша жүзеге асырылады.
Ұзақтығына, жоспарлау кезеңіне байланысты поездік және жүктік жұмыстың жедел жоспарлауы үш түрде жүзеге асады: тәулікке бекеттің жедел жоспары, ауысымға бекет жұмыстың жедел жоспары, яғни жергілікті вагонның қайта өңдеуі, олардың берілуі мен жиналуы енетін бекет жұмысының ағымдағы жоспарлауы.
Тәуліктік жедел жоспар бекітілгеннен соң бекет бастығына немесе бекет бастығының орынбасарына жоспарланған күннен 15 сағат 00 минутке кем емес тапсырылады.
Поездік және жүктік жұмыстың тәуліктік жедел жоспары:
* транзитті және өңдеуге жататын бөлімшелермен әр бағыттан бекетте қабылдануы тиіс поездардың жалпы саны;
* өз қалыптасуының поездар санының бекітілуімен әр бағытқа бекетпен жөнелтілуі тиіс поездардың жалпы саны;
* бағыт пен қозғалыс құрамының шығу тегін бекітумен жөнелту вагонның жіберілуі бойынша тапсырма;
* маршруттармен жөнелтуге жататын вагонның санын белгілеумен, маңызды жүктердің белгіленуімен тиеумен жүктеу өлшемдері;
* рефрижераторлық қозғалыс құрамының тиеу мен дайындау бойынша вагондарды жуу мен дайындауға тапсырма [2,3].
Тәуліктік жоспарда, тәуліктің алғашқы жартысында бекетпен орындалуы тиіс жұмыс көлемі ерекшеленеді.
Тәуліктік жоспарды қалыптасқан жедел жағдайға байланысты, тәуліктің алғашқы жартысындағы мжұмыс нәтижелері мен бекіту үшін тасымалдардың бөліміне беріп, тәуліктің екінші жартысының басында түзетіп, айқындайды.
Поездік және жүктік жұмыстың ауысымды жедел жоспарлауының мақсаы жұмыстың тәуліктік жоспарын орындауды қамтамасыз етуді бекетте есептеумен әр ауысымның ұжымына тапсырмаларды өңдеу мен бекетте немесе оған келулерде поездік және жүктік жұмыстың қалыптасқан жағдайында өңдеу болып табылады.
Тасымалдау бөлімшелерінің ауысымды тапсырмасы станса үшін эксплутациялы және жүктік жұмыс көрсеткіштерімеен бекітіледі, тәуліктік жоспарда да, және де жедел талаптарынан туындайтын өзге де тапсырмалар. Бекет үшін ауысымды тапсырма тапсырмалардың бөлімдерінен бекет бастығына немесе кешірек жоспарланатын кезең басталғанға дейін 1 сағаттан кеш емес диспетчерлік тағайындалу формасында тапсырылады.
Станса жұмысының жоспарын бекет бастығы немесе оның орынбасары мына негізде құрайды:поездердің қозғалыс графигі мен қалыптасу жоспары, тасымалдың бөлінуінің тәуліктік жоспары мен ауысымды тапсырмасы, жоспармен кезеңнің басында бекеттегі жағдайлар, поездар мен жүктердің және де поездар мен вагонның өңдеудің техникалық нормалары жайлы ақпарттар.
Станса жұмысының ауысымды жоспары:
* әр бағытталудан, қайта қалыптасудан және қалыптастырудан қабылдауға жататын поездардың саны;
* өз қалыптасуының поездар санымен белгіленген әр бағытталу бойынша поездардың алмастырылуына жіберілетіндер саны. Қажет жағдайларда, жергілікті жағдайлар мен талаптардан шыға отырып, өз қалыптасуының поездардың тең тағайындалуы бекітіледі;
* вагонның қалыптасуы мен жөнелтілуіне межелі стансаны және қозғалыс құрамының түрін бекітуімен тапсырма;
* маңызды жүктерді айшықтаумен және маршруттан жөнелтілуге жататын вагонның санын белгілеумен тапсырма;
* подъезді жолдарда вагондарды беру мен жинауға тапсырма;
* тапсырмалардың жеке түрлеріне және т.б. қозғалмалы құрамның рефрижераторлық вагондарын дайындау мен тәжімелеуге тапсырма.
Ағымдағы тәуліктің екінші кезеңінде кезекшілікке түсетін жұмыс ауысымының жоспары бірінші ауысымның жұмыс нәтижелерін, жұмыстың тәуліктік жоспардың орындалуын қамтамасыз ету, тасымалдау бөлімдерінен алынған нәтижелерді ескере отырылып құрылады. Станса мен ауысымды жоспардың жағдайымен танысқан маневрлі диспетчер, кезекшілікке түскенде оны қызметкерлерге хабарлап, осы мақсат үшін құрал байланысының бекетінде барды қолдана отырып, алдыңғы 1-2 сағатқа тапсырма береді.
Кезекшілік барысында маневрлі диспетчер өзге бекеттің ақпараттары негізінде, 4-6 сағаттық кезеңмен бекеттің жұмыс жоспарын қайта қалыптастыру, қалыптастыру мен қалыптасуының поездарын жөнелту бойынша құрады. Станса бойынша кезекші тасымал бөлімдерінен, жоспарланатын кезеңнің басталуына 1-1,5 сағаттан кеш емес, диспетчерлік бұйрық түрінде кезеңді алып отырады. Осы мәліметтер негізінде ол поездардың қабылдау мен жөнелтілуін, локомотивтердің байланысын жоспарлайды [2,3].
2 Жамбыл теміржол станциясындағы жүктерді тиеп-түсіру жұмыстарын ұйымдастыруды ЗЕРТТЕУ
2.1 Диспетчерлік басшылық
Стансаның технологиялық жұмысының негізіне үлкен көлемде транзитті және жергілікті вагонның қайта өңдеулері диспетчерлік әдістеме қойылған, құралдың тиімді қолданылуы мен вагонның бекетте орналасу уақытын қысқартуды жүзеге асыратын жергілікті жұмыбет.
Ауысымды жоспарды басшылыққа ала отырып, маневрлі диспетчер, бекеттің жұмысын 4-6 сағаттық кезеңмен жоспарлап, жоспардың орындалуын үздіксіз бақылайды және өз уақытындағы қайта құруды қамамасыз ету, құрамдарды қалыптастыру, жүкік пунктерге қызмет көрсетуді қамтамасыз ету үшін жедел шаралар қабылдайды.
Маневрлі диспетчер стансадағы поездқұрылуын сөзсіз бақылайды: поездық диспетчермен поездардың келуін сәйкестендіреді, құрамдардың бірінші кезекте қайта құрылуын қамтамасыз етеді, онда құрамның жинақтық үрдісін аяқтайтын вагондар болып, вагоннның жергілікті жүкпен берілу мен жиналуын жоспарлайды, сырғыма мен жол арасындағы қалыптасудың аяғында жұмысты маневрлі ауданның жүктелу деңгейін ескере отырып бөледі де, технологиялық орталықтың операторына тасымалданатын құжаттың өңделуі бойынша 1-і және 2-і маневрлі ауданның поезд құраушыларына, МЭЦ-1 орталықтанған орын операторларына, МЭЦ-2 сырғымасы бойынша кезекшілергеқайта қалыптастыру құрамдарды 1-2 сағатқа қалыптастыру бойынша бөліп береді.
Аға қабылдаужөнелтушіден алынған қабылдау-жіберу операцияның аяқталуы туралы алынған ақпарат негізінде маневрлі диспетчер поезд құраушыларына вагондарды жинауға, ал технологиялық орталық қызметкерлеріне-табиғи парақтың қысқартылған түрін құруға тапсырма береді.
Қалыптасу жолында вагонның жинақталуы аяқталғаннан соң, маневрлі диспетчер поездардың жөнелту жоспарларын басшылыққа ала отырып, қалыптасуының аяқталуына тапсырма береді.
Жедел жоспарлау мен бақылау үшін, ауысымды жоспардың орындалуында маневрлі диспетчер бекеттік жұмыстың графигін жүргізеді [3,4].
2.2 Технологиялық орталықтың жұмысын ұйымдастыруын анықтау
Технологиялық орталыққа келесідей негізгі қызметтерді орындау жүктеледі: өз уақытындағы және сапалы өңдеу, келушіжәне жөнелтуші поездарға жүктік құжаттарды іріктеу, табиғи парақтар мен жөндеу парақтарының құрылуы, вагонның жөндеу жолдарында және тиеу-түсіру пунктерінде болуы мен орналасқан үздіксіз есептеу, поездердің қалыптасу жоспарының орындалуын бақылау құрылатын поездардың масса нормалары мен ұзындықтардың бекітілген нормаларын бақылау, жүктік құжаттың сақталуын қамтамасыз ету, вагонның бекеттен өз уақытында жөнелтуін есептеу мен бақылау, есеп пен нәтиженің бекітілген формаларын жүргізу.
Ақпараттық пунктердің ақпараттық-телеграфистертеріне келесідей қызметтер артылады:поездың елуі жайлы кешенді ақпартты алу, жүкті алушыларға жүктік операциялармен вагонның келуі мен кетуі жайлы ақпарат беру, жөнелтілетін поезхдарға ақпаратттар беру.
Поездік ақпараттың өңделуі мен тасымал құжаттамасы жайлы технологиялық орталықтың бастығы басшылық етеді (ТО).
Технологиялық орталықтың құрылымдық құрамы мен жұмысшылар штаты:
өз қалыптасуының жөнелтуі бойынша құрамдардың өңделуіндегі ауысымда бір аға оператор;
- келу бойынша құрылатын поездардың өңдеуі бойынша ауысымда бір оператор;
- жұп және тақ қабылдаужөнелту парктерінде, жөндеу парктеріндегі жұмыс үшін ауысымда вагондардың екі оператор-тізілімі;
- оператор-жағдайшы;ауысымда бір ЭЕМ опреаторы [3,4].
Технологиялық орталықтың қызметкерлері келесідей ақпараттық-анықтама материалдарын басшылыққа алады:
- жүк поездарының құрылу жоспарымен, поездардың қозғалыс графигімен, темір жолдың сызбасымен, темір жолдың әліпбилік тізімімен осы бекеттің поездардың қалыптасу жоспарына бірыңғай желілік сәйкестігі, салмағын анықтау үшін кестелермен, қозғалыс құрамынынң шартты ұзындығы, парақты құру бойынша қолданыстағы нұсқамалармен жүктерді тасымалдау Ережелерімен және жүктік теміржолды тасымалдаудың тарифтік Ережелерін, поездарды өңдеудің технологиялық графиктерімен еңбекті ұйымдастыру картомарымен, жөнелту және сатылы маршруттармен жүктердің ұйымдастырылуы мен есебін жоспарлау бойынша ережелермен, ағымдағы ақпараттың және т.б. кодталуы бойынша ережелермен.
Технологиялық орталықтың жабдықталуы:
- маневрлі диспетчермен және бекет бойынша кезекшімен тура телефон байланысымен және АТБ телефондарымен сауда орны, саудалық бақылау пунктері, ақпараттық орталық және вагондардың операторларымен байланыс үшін;
- "Моторола" сериясының бекеттік және қозғаламалы радио байланыс түрі ТБО және вагондардың оператор-тізімшілерінің арасында;
Ақпараттық орталықтың жабдықталуы: "Пентиум-4" жүйесінің ЖЭЕМ [3,4].
Поездерге АСОУП бойынша түсетін телеграммалық парақтар қайта құруға әкелінгенде технологиялық орталықтың операторы осы бекет үшін бекітілген поездердің құрылу жоспарына сәйкес вагонның саны мен олардың құрылу жоспарының тағайындалуына сәйкес олардың саламғын есептейді.
Телеграммалық парақтың мәліметтерін құжаттарымен таразылаған соң, телеграммалық парақтар маневрлі диспетчерге құрамдардың қалыптасуы жоспарына қажетті өзгерісер енгізу үшін оның кейінгі берілуімен технологиялық орталыққа жөндеу парағы мен вагонның жөндеу жолдарында болуы мен орналасуының үздіксіз нөмірлік есебін енгізу үшін құрылады.
Д-+У-66 формасымен қарастырылғаннан өзге жөндеу парағында бақылау үшін вагон құрамы мен тіркемелердегі (5-тен көп вагондарда) соңғы вагондардың нөмірін көрсетеді.
Телеграммалық парақтар ретінде алдын-ала ақпаратсыз түсетін поездердегі жөндеу парақтарыпоездың бекетке келгеннен соң, құрамдарды тексергеннен соң, құжаттар мен парақтар тексерілгеннен соң құрылады.
Келетін поездардың құрамындағы вагондардың саны мен орналасуы және де вагондардың пайдалану реті телеграммалық парақтардың мәліметтеріне сәйкес келулері тиібет.
Жеке жағдайларда, алдын-ала ақпарат болмаса немесе нашар сапада болса, технологиялық орталықтың қызметкерлері бекеттің шығу шегінде құрамдардың бақылау тіркемесін жүргізеді, "Моторла" радиобайланысының көмегімен технологиялық орталыққа вагон,нөмірлерін, олардың орналасу тәртібін, сырғымалы бұрамалардың нөмірлерін есептеу мен беру жолымен.
Қайта құрылуға жататын тасымал құжаттың пакеті құрамға, локомотивті бригада технологиялық орталықтың келетін поезді күтіп алушы қызметкеріне тапсырады. Тасымал құжаттарымен пакет алынғаннан соң, бақылау бланкі бойынша осы поезге тиесілі құжаттарға оператордың көзі жеткен соң, құжаттардың алынған мерзімі мен уақытын, поезд нөмірі мен пакеттер санын арнайы кітапқа жазып алады. Жергілікті вагонның құжаттары тігіліп, тіркеліп, ГУ-48 формасындағы кітапқа қол қойылу үшін жөнелтіледі. Оператор жүк құжаттарын поездердің құрылу жоспары мен вагон топтарының тағайындалуына сәйкес сөрелердің ұяшығы бойынша қояды.
Телеграмма парағымен сәәйкестікті бақылау барысында вагонның орналасуы немесе қиылысуында алшақтар болса, және де аға тексерушіден тіркеме жөндеуді қажет ететін вагондар жайлы мақұлдама алынса, оператор телеграмма парағына және жөндеу парағына қажет өзгерістер енгізіп, бұл жайлы маневрлі диспетчерге хабарлайды.
Қайта құрумен жедел диспетчерлік басшылық үшін, парақтың өз уақытындағы дайындығы мен құжаттың поезді құруға қажеттіліктерін, оператор вагонның жөндеу жолдарында нөмірлік есебі мен вагондардың орналасуының үздіксіз есебін жүргзеді.
Есеп парақтары маневрлі диспетчер белгілеп, түзеткен телеграммалық парақтар негізінде вагонның жөндеу жолдарына құрамның құрылуынан соң орналасу тәрібінде толтырылады. Есеп парақтарында вагон нөмірімен қатар жинақтаушы, біртопты және екітопты құрамдар үшін-жүк салмағы, жинақ поездардың вагондары үшін-межелі бекет, жергілікті вагондар үшін жүкті алушы мен жүктің түрі көрсетіледі.
Әр жөндеу жолында вагонның кезеңді жинақталу мөлшері бойынша оператор-жинақтаушы өсу нәтижесімен олардың санын (салмағын) есептеп, маневрлі диспетчерге хабарлайды. Маневрлі диспетчердің тапсырмасы бойынша поездарды құраушы құрамның құрылуын аяқтап, технологиялық орталық операторына поездердің қайта құрылу және құрылу үрдісіндегі барлық өзгерістер жайлы көзделен жоспармен салыстырмалы түрде хабарлайды. Қайта құрылған құрамда вагонның барлық өзгерісері жайлы поезд құраушылары есеп парағына қажетті өзгерістер енгізу үшін технологиялық орталықтың операторына да хабарлайды.
Табиғи ДУ-1 формасы бойынша поездің табиғи прағының құрылуы бойынша пайдалану көрсеткіштеріне сәйкес құрылады. Парақтағы және іріктелген құжаттардағы вагондар жайлы мәліметтер вагонның құрамдағы іс жүзіндегі орналасуы мен бар санына сәйкес келулері тиіс.
Құрамдарды жөнелтуге дайындағанда оператор олардың вагондарды іс-жүзінде барлығы мен орналасуын тексереді. Радиобайланыс бойынша алынған вагонның нөмірлері олардың құрамда орналасу тәртібінде, оператор құрылған парақтың мәліметерінен сәйкестендіріп, өзгеріс жағдайында параққа қажетті өзгерістер енгізіп, өзгеріс жағдайында параққа қажетті өзгерістер енгізіп, жүк құжаттарының іріктемесін жүргізеді.
Табиғи парақтар бекетерде екі данада жасалады. Алғашқы данасы пакетке жүк құжаттарымен салынып, екіншісі бекетте қалады да, ақпараттың есебі мен берілуі үшін пайдаланылады.
Поезд кетпестен бұрын тасымал құжаттарын бірге пакет табиғи парақпен қоса поездік локомотивтің машинисіне қол таңба қоюға тапсырылады [3,4].
2.3 Транзитті поездардың өңдеу технологиясын анықтау
Транзитті поездерге стансада қайта өңдеусіз өтетін немесе жеделдетілген поездар тез бұзылатын жүктер мен өнімдерді тасымалдағанда ішінара қайта өңдеуден өтеін поездер жатады (вагондар тобының ілесуі өзгергенде, поездердің құрамының салмағы мен ұзындығы өзгерумен байланысты). Транзиттік поездер, поездік локомотивтердің шұғыл өзгерісін қамтамасыз ететін, жұп және тақ жолдардың біріккен қабылдаужөнелту парктеріне қабылданады.
Поезд келместен бұрын стансада бойынша кезекші поездің диспетчерінен поездің нөмірі мен индексі, келу уақыты, тағайындалуы және т.б. мәліметтер (вагондар саны), вагонның жүктермен толуы және габаритті емес жүктермен, өніммен және т.б. толуы жайлы ақпаратты алады.
Поездің көрші стансадан жөнелтілуі жайлы ақпаратты алған станса бойынша кезекші, локомотивті депо бойынша кезекшіні технологиялық орталықтың жұмысшыларына, техникалық қызмет көрсету бригадаларына және вагонның саудалық тексеріс бригадаларына поездың жолға келу мен кетуі жайлы хабардар етеді.
Келетін поезд вагонына техникалық қызмет көрсету пункінің қызметкерлерімен және поезд қабылдаушыларымен күтіліп алынады.
Поездің күтіп алу жолында тоқтағаннан соң, құрам тежеуіштер тәртібімен ТТА стансасымен бекітіліп, локомотив поезден ТБП қызметкерлерімен босатылып, құрамды босатқаннан соң, оның техникалық тексерісіне түседі. Құрамдарға техникалық қызмет көрсетілу барысында бекетте тіркемеші және тіркемесіз жөндеуді қажет ететін вагондар анықталады.
Тіркемелі жөндеуге жататын вагондарда, тексерушілер вагон қайта бағытталуы тиіс екендігін нұсқайтын бормен жазу жазады (депо, артық жүк). Бұл вагондарға ВУ-23 формасындағы келісімдер беріледі, ТБП операторы арқылы бекет бойынша кезекшіге (технологиялық орталыққа) аға тексерушімен берілетін бір данасы берілуге жатады. Құрамнан босатуысз шеттетілуге жататын вагондардың қателіктері жайлы тексерушілер бормен белгі жасайды, ал олардың соңындағы жөндеушілер қажетті жұмысты орындап, жұмыс соңында вагондарда бормен жасалған белгілерді өшіреді [3,4].
Техникалық тексерістің аяқталғанына және вагонның көз жөнделуіне көз жеткізген әр топтың үлкені ТБП операторына босатуды қажет ететін вагон нөмірлерін, олардың түзетілмес сипаттамасы мен алшақтату дабылдарының алынуы жайлы мүмкіндікті, вагондарды адамдардың жоқтығын хабарлайды.
Осы мәліметтерді барлық топтардан алған ТБП операторы, алшақтату дабылдың алынуы жайлы бұйрықты береді немесе алып тастайды және бұл жайлы парктегі барлық қызметкерлерге мәлімдеп, бекет бойынша кезекшіге вагонның құрамынының дайындығы мен барлығы жайлы баяндап, ВУ-14 формасындағы кітапқа техникалық тексеріс пен вагонның жөндеу жұмысының аяқталғандығы жайлы жазады.
Техникалық тексеріспен қатар бір уақытта құрамның саудалық тексерісі мен анықталған қателіктерді жою жүргізіледі. Құрамның тексеріс нәтижелері жайлы саудалық қатынаста поездерді қабылдаушы бекет бойынша кезекшіге кейінге белгілеумен ГУ-98 формасындағы кітапқа осы жайлы белгілеуді хабарлайды.
Жүктердің сақталуына қауіп төндіреді, қозғалыс қауіпсіздігіне және оларды құрамнан тіркемсіз шеттету мүмкін болмаған жағдайларда вагондарда саудалық қателіктер болса, поездарды қабылдап алушы вагондарға бормен белгілер қойып, осы вагонның нөмірін ГУ-23 жалпы формасындағы кейінгі актің қателіктерін жою жолында тіркеме мен беру үшін хабарлайды.
Техникалық және саудалық ақаулары бар вагондарды транзиттік поезден босатқанда, бекет бойынша кезекші құрамды бекітілген формаға дейінгі қалыптастыру жоспарына сәйкес толықырады, вагондарды тіркеу мен босату бойынша маневрлер поездың график бойынша жөнелтілуінде кешігушіліктер болмас үшін шаралар қабылдайды.
Технологиялық орталықтың операторы немесе ДСПЖ пакетті ашады, жүктік құжаттарды алып қляды да, толықтырады, табиғи парақтарға қажетті өзгерістер енгізеді, оларды бекеттің белгісімен куәландырып, содан соң құжаттарды қайта жауып қояды.
Егер вагондар жіберілетін маршруттың құрамынан босатылса, топтық тасымал құжаттарымен рәсімделсе, қолданбалы және жол мәліметтеріне де қажетті өзгерістерді актердің көшірмесінің қосымшасымен енгізеді.
Поезд жөнелтілместен бұрын машинистке бекітілген тәртіпте құжаттарды берудің арнайы кітапшасында қол қою үшін пломбаланған түрде жүк құжаттарымен пакет машинистке тапсырылады [3,4].
Поездік локомотив құрамға поезд жөнелтілместен 20 минут бұрын тіркеледі. Локомотив тіркелгеннен соң тексеруші-автоматшылар автотежеуіштердің тексерісін жүргізеді, тежеуіштер жайлы анықтаманы толтырады да, оны машинистке тапсырады.
Локомотивті бригадаларда ауыстырылғанда (локомотивтердің ауысымынсыз) техникалық және саудалық тексеріс пен қатар локомотивті бригада локомотивтер мен жүк құжаттарын келген локомотивті бригададан сөзсіз қабылданады.
Локомотивтер мен жүк құжаттарының қабылдануы мен берілуі машинистердің маршруттарында тапсырыстың рәсімделу уақытын белгілеумен қолтаңбалармен куәландырылады.
Поездердің кедергісіз қабылдануын қамтамасыз ету мақсатында және олардың кешігуін болдырмас үшін, кешіккен поездарды енгізу мен олардың кешігуін қысқарту үшін бекет транзитті поездердің шұғыл өңделуін қамтамасыз етеді.
Осы құрамның өңделуінде уақытша тартымдылықпен техникалық қызмет көрсету пункінің қызметтерінің қосымша санын және вагонның саудалық тексерісін бекеттің басқа да парктерінен сәйкесінше қосымша құралдар мен материалдардың дайындығымен, анықталған ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Елбасымыз Н.Ә Назарбаевтың 2006 жылы бекіткен Қ.Р. Көлік туралы бағдарламасында 2015 жылға дейінгі Қазақстан Республикасы теміржол көлігінің дамуы қарастырылған. Қазақстан Республикасы теміржол көлігін әлемдік көлік жүйесінде интеграциялау, ұлттық көлік құрылымын әлемдік деңгейде қайта құруды талап етеді. Бұл жоспардың маңызы Қазақстан үкіметінің шешімімен 8500 шақырым теміржол магистральын 2020 жылға дейін жолаушы тасымалдайтын жүрдек поездар қозғалысымен ауыстыру [1].
Бұл мәселенің шешімін табу үшін Қазақстанның жергілікті климат жағдайы мен демографиялық ерекшелігімен байланысты жаңа техникалық құралдарды даярлау, инфрақұрылымның техникалық жағдайын заманауи жүйеде мониторингтауды енгізу, жаңа нормативті база дайындау,жүрдек теміржолдардағы қызмет үшін жоғары мамандар даярлау, жолаушы тасымалдайтын жүрдек поездардың қозғалысына дайындықтың барлық кезеңдерін ғылыми тұрғыдан қарастыру керек.
Динамикалық даму мемлекеттік аймақтарының және халық шаруашылығының ірі көптеген субъектілерінің қазіргі заманауи жағдайдағы тоқтаусыз өркендеуі темір жол көлігі жұмысымен тығыз байланысты. Қазақстанда 14,2 мың км темір жол, 2 мың локомотив, 7,8 мың жүк вагондары бар. Темір жол көлігінің жалпы жүк жөнелтудегі шектік салмағы 24,7%, ал жалпы жүк айналымында 76,4%.
Жүктерді контейнермен тасымалдау мөлшері 2000 жылмен 1991 жылды салыстырмағанда 1,4 млн 1,1%- ға қысқарған. Қазіргі кезде дамыған мемлекеттерде жүктерді контейнерлермен тасымалдау мөлшері 15 тен 40 %-ға ұлғайғанын ескергеніміз жөн. ТЖ-да контейнерлермен тасымалдау мәні өте жоғары. Өйткені онда экспорттың - импорттық жүктерді тасымалдаудағы шектік салмағы 80%-дан астам [1].
Бірыңғай көліктік жүк арнайы тасымалданатын жүк арнайы пакеттелген болса, онда ол контейнерлердегі жүк бүкіл жол бойы, яғни жөнелтушіден қабылдаушыға дейін қайта тиеусіз және сақтаушыға дейін бүтін жететініне жоғары кепілдік береді. Яғни, бұл жол әртүрлі көлік құрамын қолдануда ең тиімдісі болып табылады.
Контейнерлік жүйе дұрыс істеу үшін келсі шарттар орындалуы тиіс. Біріншіден, қор немесе транспорттшылардың айтуы бойынша- контейнер паркі боуы керек. Олардың өлшемі мен құрылысы бірден болмауы керек, яғни олар ТЖ-да құрамдағы вагондарды тасымалдаудағы тура келуі керек. Сонымен қатар, бір көліктен екіншісіне арту жұмыстары ыңғайлы болуы тиіс. Контейнерлерді арту үшін, оларда арнайы құрылғылар болуы тиіс.
Көлік жұмысының эффектілігінің көтеру мақсатында жүк тасымалдайтын контейнерлердің көлемін жоғарлату көзделеді. Ең алдымен ірі тоннажды сонымен қатар стансада жүктерді қайта өңдеуде және кешенді механизациялық тиеу-түсіру жұмыстырының деңгейін көтеру болып табылады. Яғни, ұйымдар мен өндіріс жолдарында қолданылады.
Контейнерлік тасымалдаудың кеңеюіне контейнерлер паркі мен (техникалық құралдарыдң жетістігі) ТЖ және автомобиль көлігедегі жүктеу және тасымалдауға керектігі техникалық құралыдардың жеткіліксіздігі кедергі болады. Осыған байланысты тасымалдаудың контейнеризациясының негізгі номенклатура бойынша контейнер қажет болатын өнімді 2005 жылдан ерте күтілуі тиіс.
Көрсетілген процесс аяқталған соң контейнермен тасымалдаудың өсуі контейнер қажетті продукцияның өндірілуінің өсуімен тығыз байланысты.
Ірітоннажды контейнерлермен тасымалдаудың жылдамдатылған дамуы, брутто салмағы 24 тонна 1СС контейнерағының қолданылуының өсуіне барлық түріндегі қайта тиеу мен тасымалдауына байланысты.
Жалпы контейнерлік көлік жүйесінің дамуы мен функциялануы мынадай жағдайлармен сипатталады:
-тиімді өлшемдегі және барынша эффектілік шеңберіндегі контейнерлік тасымалдауды жүзеге асыру, соның ішінде мемлекетаралық аралас тасымалдауды қоса алғанда;
-транспорт түріне байланысты контейнерлік тасымалдау рационалды таратылымы;
-көліктегі және кәсіпорындағы тиеу-түсіру жұмыстарының кешенді механизациясы [8,9].
1 ЖАМБЫЛ СТАНЦИЯСЫНың жалпы сипаттамасы
1.1 Жамбыл станциясының техникалық сипаттамасын талдау
Жамбыл жол бөлімі - ҚТЖ ҰК АҚ филиалы 1924 жылы қалыптасқан.
Магистралды жолдары 3 облыстың аумақтары бойынша өтеді: Жамбыл, Қарағанды және Оңтүстік-Қазақстан. Филиал құрамында 61 станция, оның ішінде: 6 жүк, 4 аумақтық, 50 аралықты, 15 блок-посты, 1-озба бекеті [2,3].
Теміржолдардың пайдаланымдағы ұзақтығы - 1224 км, оның ішінде 939,6 км электрленген.
Тасымалдау бөлімінде 3 локомотивті депо дислоцияланады (2-пайдаланымдағы және 1-жөндеудегі; 2 вагонды депо (1-пайдаланымдағы, 1-жөндеудегі; тепловоз жөндеу зауыты, 3 электр жабдығымен басқару, 3 сигнализация және байланыс дистанциясы, 7 жол дистанциясы, 2 ПМС, рельсті дәнеркерлеу кәсіпорны, 2 сумен жабдықтау дистанциясы.
Штаттық саны НОД-8-1226 адам
Қызмет көрсету аймағы: Түлкібас аумағы, Жаңатас аумағы, Мойынты, Отар аумағы.
Бөлімде 6 диспетчерлік шеңбер бар: оның ішінде 5 шеңбері ДЦ Неман жабдықталған - Жамбыл-Түлкібас аумағы - екіжақты автоблокталған, электрленген, микропроцессорлы жүйемен ДЦ Неман аралығы - 131,5 км; Жамбыл-Шу екіжақты автоблогы, электрленген, микропроцессорлы жүйе ДЦ Неман ұзақтығы - 237 км; Шу-Шығанақ - екіжақты автоблокты, ДЦ Неман микропроцессор жүйесімен жабдықталған-, электрифицияланған, ұзақтығы - 172 км; Шығанақ-Мойынты - екіжақты автоблокталған, электрленген, Неман микропроцессорлы жүйесімен жабдықталған, ұзақтығы - 266, 5 км; Шу-Отар - біржолды, автоматты блокталған, электрифицияланған, Неман ДЦ микропроцессорлы жүйесімен жабдықталған - ұзақтығы - 138 км; Жамбыл - Жаңатас - біржолды, Минск ДЦ жабдықталған жартылай автоматты блокталған - ұзақтығы - 176 км [2,3].
Жамбыл станциясы кластан тыс, Арыс - Шу - Алматы бағыттарындағы 3505-3510 км орналасқан аумақтық станция болып табылады, ол блокты жолаушы - релейлі орталықты бағыт және сигналдармен жабдықталған.
Станцияға тақ жағынан екі және жұп жағынан бір бағыт қосылады:
1. Жамбыл - Талас айрығы, екіжолды, біржақты автоблокпен әрбір жолы бойынша жабдықталған.
2. Жамбыл - Бурыл айрығы, біржолды аумақ, екіжақты автоблокпен АБ - 1К жабдықталған.
3. Жамбыл - Құмшағал айрығы, екі жолды, әрбір жолы бойынша бір жақты автоблокпен жабдықталған.
Станцияның жолдық дамуы көлденең сызба бойынша бес паркте орналасқан, олар:
1. Тақ қабылдап - жіберетін парк А поезд үшін - ІВП, 5, 7, 9, 11, 13, 15 жолдарын қосады
2. Жұп қабылдап - жіберетін парк Б жолдары - ІІ АП, 4, 6, 8, 10, 12, 14
3. Тауалдыңғы парк В жолдары 16, 17, 18, 19
4. Транзитті паркте Г жолдары І АП, ІІІ, ІІ, 20, 21, 22, 23, оның ішінде І АП және ІІІ жолы жолаушыларды қабылдау және жіберу үшін және транзитті жк поездарын қабылдап, жіберу үшін арналған.
5. Сұрыптау паркі Д жолдары -24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, оның ішінде 31 жол техинкалық бұзылан вагондарды жинақтауға арналған [2,3].
Сурет 1.1 - Жамбыл стансасының схемасы
1.2 Станция теліміндегі жедел жобалау мен басқару жұмыстарын талдау
Теміржол стансасы туралы Қосымшаға сәйкес аудандық бекеттің өндірістік және шаруашылық қызметіне басшылық, тәуліктік және ауысымды жоспарлаудың орындалуын ұйымдастыру мен бақылау, қозғалыс қауіпсіздігінің қамтамасыз етілуі мен қауіпсіздік техникасын, техникалық құралдардың қолданылуын бақылауды бекет басшысы жүзеге асырып, міндеттердің бекітілген бөлінуі бойынша-бастықтың орынбасары, станса инженері мен өзге де лауазымды тұлғалар мен іске асырылады.
Станса жұмыс сараптамасын технологиялық үрдістің өңделуі мен ендірілуін, еңбектің ауыспалы әдістерінің жалпылануы мен ендірірілуін бекет басшысының немесе орынбасарының басшылығымен бекет инженері жүзеге асырады.
Стансадағы жедел жоспарлау мен маневрлі жұмыстың қалтқысыз басшылығын-диспетчер жүзеге асырады. Жұмысты жедел басқару сызбасы 1 суретте келтірілген.
Станса шегінде поездардың өткізілуі мен жіберілуін өз уақытындағы және қауіпсіз тәсілін, деподағы поездың локомотивтердің өткізілуіне және де маневрлі қозғалыстарға станса бойынша кезекші жеке өзі басшылық жасайды. Осы жұмысты іске асыруға бағытталған станса бойынша кезекшінің бұйрықтары, поездардың дайындауымен, қабылдау мен жөнелтуімен байланысты барлық қызмет жұмысшыларына міндетті болып табылады.
Маневрлі жұмысты сөзсіз поез құраушысының басшылығымен маневрлі бригадалар орындайды. Маневрлі бригадаға кіретіндер: құраушы, маневрлі локомотивтің машинисі, вагонның қозғалыс жылдамдығын реттеушілер. Стансада маневрлі жұмысты бір құраушы мен локомотивті бригаданың бір адамы атқарады.
Стансаларда еңбек өнімділігін арттыруда барлық жұмысшылардың өзара қызығушылығын, ауысымды жоспарын орындау бойынша жұмыста реттілікті қамтамасыз ету үшін, басшылары маневрлі диспетчерлер болып табылады бірыңғай ауысымдарды ұйымдастырады. Ауысым құрамына поездар мен вагондарды өңдеуге қатысатын қозғалыс, жүктік, дабыл мен байланыс локомотивті және вагон шаруашылығына қатысатын қызметтің жұмысшылары кіреді. Бірыңғай ауысымдардың құрамын сәйкесінше өндірістік бөлімшелердің басшыларының келісімі бойынша станса бастығы бекітеді.
Маневрлі диспетчер жұмыс үрдісінде мынаны қамтамасыз етеді:
* жөнелтулер бөлімдерінің кезекшілері мен локомотивті диспетчерлермен поездардың жөнелту жоспарының 4-6 сағатттық кезеңмен ортақ құрылуы;
* поездарды қабылдау, жіберу, өткізу, өңдеу, қайта қалыптастырумен құрамдарды қалыптастыру бойынша ауысымды жоспардың орындалуы;
* поездар мен вагондарды өңдеу бойынша технологиялық нормалардың орындалуы, операцияаралық айырымдар мен вагонның бекетте тұрудың жалпы уақыттың мейлінше қысқартылуы;
* жергілікті вагондарды жинау, жүктік поездарды беруді өз уақытында өңдеу, жүктік операциялардың орындалуы;
* маневрлі аудандар арасында жұмыстың рационалды бөлінуі;
* маневрлі жұмыс өндірісінде қозғалыс қауіпсіздігі мен қауіпсіздік техникасының бекет қызметкерлерінің бекет талаптарын сақтауды үнемі бақылау;
* бекітілген графикке сәйкес вагондық депо жұмыстары мен вагондардың ағымдағы пункт жөндеуін өңдеу [2,3].
Моневрлі диспетчердің қайта өңдеуінде транзитті және жергілікті вагондардың тығыз орналасуында поездардың кедергісіз қабылдануын және жүк пунктерінің өз уақытында қызмет көрсетуі бойынша мыналардың есебінен маневрлі локомотивтердің арасындағы жұмыстың қайта бөлінуі:құрамдардың қайта қалыптасуын ұйымдастыру; жергілікті жұмыстың жеделдетілген қызмет көрсету пунктерін ұйымдастыру; құрамдардың қайта қалыптасуын ұйымдастыру; жергілікті жұмыстың пунктерінің жеделдетілген қызмет көрсетуін ұйымдастыру; жөндеу жолдарын алдын-ала дайындау (вагондарды босату бойынша "терезелердің" жойылуы); жөнелту жолдарына немесе жөндеу-жөнелту жолдарымен дайын құрамдардың бірінші кезекте жинақталған және қалыптасқан құрамдарының көрмесі.
Кезекшілік соңында маневрлі диспетчер қалыптағы жұмыс үшін, соның ішінде: поездардың кедергісіз қабылдануы үшін еркін жолдардың болуын қамтамасыз ету, кезекті құрамдардың қайта қалыптасуы үшін жөндеу жолдарын дайындау жедел жоспармен және қозғалыс графигімен сәйкес вагонның топтары мен жіберулері үлкен құрамдарды дайындау-ауысым басында жүктік фронтқа оларды беру үшін жағдайлар құруы тиібет.
Жедел жұмыстың басшылығының концентрациясын қамтамасыз ету үшін бекетте басқарудың орталық пункті оларды маневрлі диспетчердің жұмыс орнын, бекет бойынша кезекшіні, біріккен техникалық қойма, ақпараттық бюроның орналасуы-пункті ұйымдастырылады.
1.3 Поездар мен вагондардың келуі жайлы талдау жасау
Станса болжалды және нақты ақпарат алуы тиібет. "ҚТЖ" ҰК жөнелтулерінің бөлімдерінен бекетке ауысымға тапсырмамен қатар болжалды ақпарат беріледі де, алдыңғы 12 сағатта стансаға берілуі тиіс, қайта өңдеуге түсетін поездардың бөлінуінің әр бағытынан осы бағытқа келесі шығару бойынша вагондардың саны жайлы мәліметтерге ие [2,3].
Кезеңді, әр 4-6 сағат сайын, жөнелту бөлімдерінен стансаға әр поезд жайлы мәліметке ие: нөмірі, индексі, келудің болжанатын уақыты, вагонның жалпы саны және поездардың массасы, оның тағайындалуы, ал өңдеуге жатаын поездар үшін-қалыптасу жоспардың тағайындалуы бойынша вагондардың саны, және де осы бекетке жөндеуге түсетін вагондар жайлы қажетті мәліметтер жайлы деректерге ие түзетілген ақпарат беріледі.
Жөнелтілімдерді жедел басқарудың ағымдағы автоматталған жүйесінде (ЖЖАЖ) барлық категориялардың поездарын құру мен құрамы жайлы нақты ақпарат СТЦ стансаларына ТНЛ түрінде жолды есептеу орталығынан (ЖЕО) түседі.
Жөнелту бөлімдерінен бөлімге вагондарды жіберу үшін және де қайта қалыптастыру стансасына берілетін ақпарат үшін телеграмма-табиғи парақтар мен қайта өңдеусіз транзитті поездарға түседі. Телеграмма-табиғи парақтарды жіберу үшін поездар жайлы нақты ақпарат, соның ішінде жинақтық, жөнелту бөлімдерінен бекетке беріліп, мынадай деректерге ие болады: нөмір, поезд индексі, локомотив нөмірі, келудің болжалдық уақыты, вагонның саны мен поездардың массасы.
Бұдан өзге, жергілікті жағдайларға байланысты, мынадай мәліметтер қосымша берілуі мүмкін массаның өзгерісімен транзитті поездар үшін-вагондардың саны мен бөлінеін топ массасы, поезд құрамында оның орналасу орны:
- массаның өзгерісімен транзитті поездар үшін-вагондардың саны мен бөлінетін топ массасы, поезд құрамында оның орналасу орны;
- поезд нөмірінің өзгерісі жайлы немесе оның сандық құрамы жайлы (егер зерттеу жолында осындай өзгерістер болса);
- олардың шегерілуін талап ететін техникалық немесе саудалық қателіктермен транзитті поезд вагондарының құрамында болуы жайлы;
- вагонның жөнделмейтін сипаттамасы мен олардың поезд құрамындағы орналасқан орны.
Жергілікті вагондар жайлы мәліметтерді операторлар мен ақпарат берушілер арнайы кітапқа жазып, станса бойынша кезекшіге беріледі (маневрлі диспетчерге), келген вагондар саны мен жүктердің шығу тегі жайлы жазып жүкті алушыларға беріледі. Өз уақытындағы және сапалы ақпаратты ұйымдастыру жауапкершілігі бекет бастығына жүктеледі [2,3].
1.4 Станцияның поездық және жүктік жұмысының жедел жоспарлануына талдау жүргізу
Станса бастығы бір болу негізінде стансаның өндірістік және шаруашылық қызметіне басшылықты жүзеге асырады және "Теміржол стансасы жайлы қосымшамен" жүктелген міндеттердің орындалуына толығымен жауапты.
Жүктік операциялардың вагонның тұруының қысқартуға бағытталған кешенді шаралардың ендірілуі мен өңдеудің сөзсіз ұйымдастырылуын және өзге сұрақтармен картамен лауазымды құралдық сұрақтарына сәйкес жүкік жұмыс бойынша станса бастығы жүзеге асырады.
Жедел жұмыс бойынша станса бастығының орынбасары бекеттің эксплутациялық жұмысына басшылықты жүзеге асырады, тәуліктік, ауысымды жоспар-тапсырмаларды және станса жұмысының көрсеткіштерін бақылайды, поездардың өңделуі мен міндеттер мен лауазымдардың қолданыс картасымен бөлінуімен бекітілеін технологиялық үрдіс бойынша вагонның өңделуін ұйымдастыру.
Қоймаларда, контейнерлерде, жүктік-жөндеу алаңдарында жүктік операцияның орындалуына осы бөлімшелердің басшылары басшылық етеді, ал подъезді жолдарының жүктік фронттарында ортақ қолдану емес және өндірістік кәсіпорындарда, ұйымдарды жүк пен багаждың қабылдау берушілердің ауысымы арқылы басшылық етеді.
Барлық маневрлі аудандарда жұмыстың сөзсіз жедел басшылығын маневрлі диспетчер жүзеге асырады. Маневрлі диспетчердің жедел басшылығымен бекетте келесідей маневрлі жұмыстар орындалады:
- құрамдардың қайта құрылуы, қалыптасуы мен жүктік алаңда қайта өңделген жергілікті вагонның, контейнерлік және жөндеу алаңдарында және де өндірістік кәсіпорындардың подъезді жолдарында шығарылымдар;
- "Д" паркінен "Б" мен "Г" парктеріне өзінің қалыптасу құрамдарын орналастыру;
- "Д" паркінен жүктік жұмыс ауданында жергілікті жүктермен вагонның құрамын немесе топтарын беру, яғни, жүктік алаңға контейнерлік және жүктік-жөндеу алаңдарын ГРЭС көрме жолдарын жөндеу пункті мен вагондарды дайындау;
- вагондарды жүктік операцияның орындалу фронттарына беру және оларды осы операциялардан соң жинау;
- вагондардың саудалық ақаумен және поезд құрамынан саудалық қателіктермен жалғастыру мен босату;
- вагонның жөндеу паркінде тұнуы мен тартылуы;
- вагонның вагондық салмақтарда өлшенуі [2,3].
Маневрлі диспетчер басшылық негізі мен маневрлі жұмыстың ұйымдасуында жедел жоспар қабылдауы тиіс, технологиялық үрдістің талаптары мен Қазақстан Республикасы теміржолының эксплутацияларының техникалық Ережелері қамтамасыз етуі тиіс:
- ауысымды тапсырманың поездарды қабылдау, жөнелту мен өткізу, құрамдарын қайта қалыптастыру мен қалыптастыру, жергілікті жүктің тасып таратылуының орындалуы;
- поездар мен вагондардың өңделуіне технологиялық нормалардың және де бекетте орналасқан вагондардың жалпы уақыт нормаларын орындау;
- жұмыстың маневрлі аудандар арасында рационалды бөлінуі;
- бекет жолдарында құрамдарды қайта қалыптастыру мен қалыптастыру операцияларын мейлінше көп сыйыстыру;
- поездардың қалыптастыру жоспарына сәйкес құрамдардың оның бұзылуынсыз қалыптасуы;
- бекет бойынша кезекшімен, аға тапсырушымен, тасымал құжатын өңдейтін оператормен, кезекшілермен және бөлім бойынша және желімін диспетчермен келістірілген жұмысты жүргізу;
- бекеттің техникалық құралдарын, жөндеу және қабылдау-жөнелту парктерінің жолдарын, маневрлі сығындыларын, аз қуатты сырғымаларды, маневрлі локомотивтер мен байланыс құралдарын тиімді қолдану;
- ауысымдағы жұмыс өндірісінде қозғалыс қауіпсіздігі мен қауіпсіздік техникасы.
Маневрлі жұмыстың басшылығын маневрлі диспетчер бекет бойынша кезекшісі, МЭО-1 орталықтану орнының операторы, МЭО-2 сырғымасы бойынша кезекші мен құрама бригадалар арқылы жүзеге асырады.
Маневрлі диспетчердің маневрлі жұмысты өз уақытындағы өндірісін қамтамасыз ету бойынша бұйрығы және де бекеттің техникалық құралының тоқтаусыз жұмысы, маневрлі жұмыстардың өндірісімен байланысты барлық қызмет жұмысшыларына міндетті болып табылады.
Бекет жұмысының жедел басқармасы, есеп үшін, маневрлі локомотивтердің жұмысын бақылау, құрамы бригадаларды бақылау, технологиялық орталықты, МЭЦ-1 орнының операторларын, МЭЦ-2 сырғымасының кезекшісін бақылау мен поездарды қалыптастыру мен қайта құрудың ауысымды тапсырмасының орындалу сараптамасы, жергілікті жүк тасымалы маневрлі диспетчердің технологиялық үрдісіне сәйкес кезекшілік үрдісінде атқарылған жұмыстың орнатылған формадағы графигі жүргізіледі де, ол бойынша бекет басығының алдында немесе кезекшілікті өткізгеннен соң орынбасар алдында есеп береді.
Бекет бойынша кезекші поездарды қабылдауды, жөнелту мен өткізуді өзі басшылық етеді және де делодан поездік локомотивтердің өткізілуімен депода да басшылық етеді.
Осы операциялардың барлығын ол бекеттік орынның кезекшілері, электрлі орталықтандыру, парктер бойынша жүзеге асырады.
Бекет бойынша кезекші өзінің барлық қызметін жолаушылар мен жүктердің тасымал жоспарын орындауға техникалық құралының бар қорларын тиімді қолдануға, еңбек өнімділігін арттыру мен бекеттен жөнелтілетін вагондардың өзіндік құнын төмендетуге бағыттауы тиібет. Кезекшілік уақытында, бекет бойынша кезекші поездардың қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен темір жолдардың техникалық эксплутациялау Ережелерін, темір жолдардағы дабыл бойынша Қолдану ережесін, поездардың қозғалысы мен Қазақстан Республикасы темір жолдарындағы маневрлі жұмыс бойынша Қолдану ережелерін, бекеттің техникалық-тәртіптік актісін, лауазымдық міндеттерді, техника қауіпсіздігінің ережелерін, "Еңбек туралы" Заңды, "Темір жол көлігі туралы" Заңды және өзге де қозғалыс қауіптілігін ретеуші құжаттарды білуі тиіс лауазымдық ережелерге сәйкес лауазымды міндеттерді қалтқысыз орындалуын қамтамасыз етуі тиіс.
Бекет бойынша кезекші, орталықтанған бекеттік орынның кезекшісі ЖСЕ операторы қызметтік міндеттерін орындау үшін, лауазымды қолданыстағы карталарға сәйкес поездік және техникалық құжаттаманы қолданады.
Бекеттің барлық қабылдау-жөнелту парктері бекет бойынша кезекшінің қалтқысыз басшылығымен келесі тәртіпте парктер бойынша кезекшімен қызмет көрсетіледі.
Парктер бойынша кезекшілер келесідей жұмыс түрлерін орындайды:
1) ағымдағы ескертулерді тексеріп, ЖСЕ сәйкестікті немесе өзгерісін бекіту үшін өлшеп, ескертулер кітапшасында бақылау жазбасын жүргізеді;
2) ескертулердің бланктерін рәсімдеп, жөнелтілетінін поездардың, поездік локомотивтердің машинисінің қолы үшін тапсырылады;
3) транзитті поездердің локомотивтердің машинистерінен ДУ-40 формасындағы кітаптың тіркеуімен тасымал құжаттарын қабылдап, тасымал құжаттың қабылдап, тапсырады;
4) поездік локомотив немесе локомотивті бригаданың ауысымынан соң жөнелтілетін поездің машинисіне поездың құжаттарын тапсырады;
5) саудалық және техникалық тексерудің қызмет көрсетілетін жолдарында құрамдарды ұсынады, ВУ-14 журналы мен қабылдау кітапшасын жүргізеді;
6) ОБЖ құрылғыларының қызметтері бұзылған жағдайда және бекет бойынша кезекшнің тапсырмасына сәйкес қабылдау-жөнелту жолдарының еркіндігін, қабылдау мен поездарды жөнелту алдында бағыттауыштардың орнын тексереді;
7) қажеттілік болса, локомотивтердің машинистеріне рұқсат беру және жолдық телефонлграммалардың бланкілерін тапсырады;
8) қабылдау-жөнелту жолдарынла ТТА талаптарына сәйкес тежеуіштермен, бекет жолдарында вагондарды бекіту бойынша жергілікті ережелер мен Қазақстан Республикасы темір жолындағы №2 "Поездар мен маневрлі жұмыстардың қозғалысы бойынша қолдану ереженің" қосымшасына сәйкес жүргізеді [2,3].
1.5 Станция жұмысын жоспарлау мәселесі
Стансада поездік және жүктік жұмыстың жедел жоспралануын қамтамасыз ету үшін және де жүкті алушылар мен жүкті жөнелтушілерге поездар мен жүктің келуі жайлы ақпаратты өз уақытында беруі үшін және де жүктелген және тиелген вагонның келуі мен берілуі туралы ақпаратты беру үшін, жүктің аға қабылдаужөнелтушісіне ақпаратты технологиялық орталықпен беру ұйымдастарылған. Алдын-ала ақпаратты Арыс, Шымкент, Луговой мен Шу стансаларынан табиғи-телеграммалар түрінде алады [2,3].
Технологиялық орталық келесідей қызметтерді орындайды: тиелген және жүктелген вагондардың келуі жайлы ақпаратты жүкті алушылар мен жүкті жөнелтушілерге, тасымал бөлімнің ақпарат берушісі мен поездар мен жүктердің тағайындалу бекеттерінде қабылдау мен беру.
Поездар мен жүктердің келуі жайлы ақпараттың қабылдануы мен берілуі 2 түрде жүзеге асады: алдын-ала және нақты ақпарат. Алдын-ала (болжалды) ақпарат. Шу, Луговой, Шымкент, Арыс бекеттерінен жөнелтудің бекітілген сызбаларының табиғи-телеграммалар түрінде электронды-есептеу машинасымен жеке қабылданып, беріледі және де ақпарат бойынша жол Ережесіне сәйкес Шу, Луговой, Шымкент, Арыс сияқты поездің арналған стансаларымен қабылданып, беріледі [2,3].
Жүкті алушыларға, тасымал бөлімінің ақпарат берушісіне өзге де стансаларға тасымал бөлімінің ауданда орналасқан телефон желісі бойынша ақпарат берушімен беріледі.
ЭЕМ операторымен алынатын алдын-ала ақпаратта келесідей мәліметтер болады:поезд нөмірі, бекеттен жөнелтілу уақыты, ақпараттың берілуі, вагондардың нөмірлері, тағайындалу бекеті мен жүк алушы.
Нақты ақпарат телефон желісі бойынша техникалық орталықтың телеграфистерімен поездың өңделуінен соң келуі бойынша берілуі жүзеге асырылады.
Нақты ақпаратта келесідей мәліметтер бар: поезд нөмірі, межелі бекетке келу уақыты, вагонның саны мен жүк түрі, жүк алушы.
Шығарылатын және өндірілетін ақпарат ақпарат кітабында келесі мәліметтерді енгізумен тіркеледі:алдын-ала ақпартаттың мерзімі мен беру уақыты, нақты ақпараттың мерзімі мен беру уақыты, ақпаратты алған тұлғаның тегі мен лауазымы, кезекшілікті қабылдау мен өткізу бойынша ақпарат берушілердің тегі мен қолы.
Бекеттің технологиялық орталығы 1 дана көлеміндегі ЖЭЕМ электронды-есептеу машинасымен жабдықталған.
Жұмыс жоспары негізгі ұйымдастырушы бастама болып табылады. Барлық жоспарлардан поездік және жүктік бекет жұмысының жедел жоспарлары жұмысының іс жүзіндегі талаптарына барынша жақын болып, барлық өндірістік үрдісті ұйымдастыруды қажеттіліктерді толық бейнелейді.
Жамбыл бекетінің поездік және жүктік жолының жедел жоспары тәулік кезеңінің нақты талаптарында жоспарланған қамтамасыз ету мақсатында және поездарды қабылду мен жөнелту бойынша тапсырманың орындалу ауысымын, вагондарды реттеуші тапсырма бойынша беру, тиеу жоспары, түсіру, поездың қозғалыс графигін орындау мен қалыптастыру жоспары және де бекет жұмысының негізгі сапалы жұмыс өлшеуіштерін қамтамасыз ету бойынша жүзеге асырылады.
Ұзақтығына, жоспарлау кезеңіне байланысты поездік және жүктік жұмыстың жедел жоспарлауы үш түрде жүзеге асады: тәулікке бекеттің жедел жоспары, ауысымға бекет жұмыстың жедел жоспары, яғни жергілікті вагонның қайта өңдеуі, олардың берілуі мен жиналуы енетін бекет жұмысының ағымдағы жоспарлауы.
Тәуліктік жедел жоспар бекітілгеннен соң бекет бастығына немесе бекет бастығының орынбасарына жоспарланған күннен 15 сағат 00 минутке кем емес тапсырылады.
Поездік және жүктік жұмыстың тәуліктік жедел жоспары:
* транзитті және өңдеуге жататын бөлімшелермен әр бағыттан бекетте қабылдануы тиіс поездардың жалпы саны;
* өз қалыптасуының поездар санының бекітілуімен әр бағытқа бекетпен жөнелтілуі тиіс поездардың жалпы саны;
* бағыт пен қозғалыс құрамының шығу тегін бекітумен жөнелту вагонның жіберілуі бойынша тапсырма;
* маршруттармен жөнелтуге жататын вагонның санын белгілеумен, маңызды жүктердің белгіленуімен тиеумен жүктеу өлшемдері;
* рефрижераторлық қозғалыс құрамының тиеу мен дайындау бойынша вагондарды жуу мен дайындауға тапсырма [2,3].
Тәуліктік жоспарда, тәуліктің алғашқы жартысында бекетпен орындалуы тиіс жұмыс көлемі ерекшеленеді.
Тәуліктік жоспарды қалыптасқан жедел жағдайға байланысты, тәуліктің алғашқы жартысындағы мжұмыс нәтижелері мен бекіту үшін тасымалдардың бөліміне беріп, тәуліктің екінші жартысының басында түзетіп, айқындайды.
Поездік және жүктік жұмыстың ауысымды жедел жоспарлауының мақсаы жұмыстың тәуліктік жоспарын орындауды қамтамасыз етуді бекетте есептеумен әр ауысымның ұжымына тапсырмаларды өңдеу мен бекетте немесе оған келулерде поездік және жүктік жұмыстың қалыптасқан жағдайында өңдеу болып табылады.
Тасымалдау бөлімшелерінің ауысымды тапсырмасы станса үшін эксплутациялы және жүктік жұмыс көрсеткіштерімеен бекітіледі, тәуліктік жоспарда да, және де жедел талаптарынан туындайтын өзге де тапсырмалар. Бекет үшін ауысымды тапсырма тапсырмалардың бөлімдерінен бекет бастығына немесе кешірек жоспарланатын кезең басталғанға дейін 1 сағаттан кеш емес диспетчерлік тағайындалу формасында тапсырылады.
Станса жұмысының жоспарын бекет бастығы немесе оның орынбасары мына негізде құрайды:поездердің қозғалыс графигі мен қалыптасу жоспары, тасымалдың бөлінуінің тәуліктік жоспары мен ауысымды тапсырмасы, жоспармен кезеңнің басында бекеттегі жағдайлар, поездар мен жүктердің және де поездар мен вагонның өңдеудің техникалық нормалары жайлы ақпарттар.
Станса жұмысының ауысымды жоспары:
* әр бағытталудан, қайта қалыптасудан және қалыптастырудан қабылдауға жататын поездардың саны;
* өз қалыптасуының поездар санымен белгіленген әр бағытталу бойынша поездардың алмастырылуына жіберілетіндер саны. Қажет жағдайларда, жергілікті жағдайлар мен талаптардан шыға отырып, өз қалыптасуының поездардың тең тағайындалуы бекітіледі;
* вагонның қалыптасуы мен жөнелтілуіне межелі стансаны және қозғалыс құрамының түрін бекітуімен тапсырма;
* маңызды жүктерді айшықтаумен және маршруттан жөнелтілуге жататын вагонның санын белгілеумен тапсырма;
* подъезді жолдарда вагондарды беру мен жинауға тапсырма;
* тапсырмалардың жеке түрлеріне және т.б. қозғалмалы құрамның рефрижераторлық вагондарын дайындау мен тәжімелеуге тапсырма.
Ағымдағы тәуліктің екінші кезеңінде кезекшілікке түсетін жұмыс ауысымының жоспары бірінші ауысымның жұмыс нәтижелерін, жұмыстың тәуліктік жоспардың орындалуын қамтамасыз ету, тасымалдау бөлімдерінен алынған нәтижелерді ескере отырылып құрылады. Станса мен ауысымды жоспардың жағдайымен танысқан маневрлі диспетчер, кезекшілікке түскенде оны қызметкерлерге хабарлап, осы мақсат үшін құрал байланысының бекетінде барды қолдана отырып, алдыңғы 1-2 сағатқа тапсырма береді.
Кезекшілік барысында маневрлі диспетчер өзге бекеттің ақпараттары негізінде, 4-6 сағаттық кезеңмен бекеттің жұмыс жоспарын қайта қалыптастыру, қалыптастыру мен қалыптасуының поездарын жөнелту бойынша құрады. Станса бойынша кезекші тасымал бөлімдерінен, жоспарланатын кезеңнің басталуына 1-1,5 сағаттан кеш емес, диспетчерлік бұйрық түрінде кезеңді алып отырады. Осы мәліметтер негізінде ол поездардың қабылдау мен жөнелтілуін, локомотивтердің байланысын жоспарлайды [2,3].
2 Жамбыл теміржол станциясындағы жүктерді тиеп-түсіру жұмыстарын ұйымдастыруды ЗЕРТТЕУ
2.1 Диспетчерлік басшылық
Стансаның технологиялық жұмысының негізіне үлкен көлемде транзитті және жергілікті вагонның қайта өңдеулері диспетчерлік әдістеме қойылған, құралдың тиімді қолданылуы мен вагонның бекетте орналасу уақытын қысқартуды жүзеге асыратын жергілікті жұмыбет.
Ауысымды жоспарды басшылыққа ала отырып, маневрлі диспетчер, бекеттің жұмысын 4-6 сағаттық кезеңмен жоспарлап, жоспардың орындалуын үздіксіз бақылайды және өз уақытындағы қайта құруды қамамасыз ету, құрамдарды қалыптастыру, жүкік пунктерге қызмет көрсетуді қамтамасыз ету үшін жедел шаралар қабылдайды.
Маневрлі диспетчер стансадағы поездқұрылуын сөзсіз бақылайды: поездық диспетчермен поездардың келуін сәйкестендіреді, құрамдардың бірінші кезекте қайта құрылуын қамтамасыз етеді, онда құрамның жинақтық үрдісін аяқтайтын вагондар болып, вагоннның жергілікті жүкпен берілу мен жиналуын жоспарлайды, сырғыма мен жол арасындағы қалыптасудың аяғында жұмысты маневрлі ауданның жүктелу деңгейін ескере отырып бөледі де, технологиялық орталықтың операторына тасымалданатын құжаттың өңделуі бойынша 1-і және 2-і маневрлі ауданның поезд құраушыларына, МЭЦ-1 орталықтанған орын операторларына, МЭЦ-2 сырғымасы бойынша кезекшілергеқайта қалыптастыру құрамдарды 1-2 сағатқа қалыптастыру бойынша бөліп береді.
Аға қабылдаужөнелтушіден алынған қабылдау-жіберу операцияның аяқталуы туралы алынған ақпарат негізінде маневрлі диспетчер поезд құраушыларына вагондарды жинауға, ал технологиялық орталық қызметкерлеріне-табиғи парақтың қысқартылған түрін құруға тапсырма береді.
Қалыптасу жолында вагонның жинақталуы аяқталғаннан соң, маневрлі диспетчер поездардың жөнелту жоспарларын басшылыққа ала отырып, қалыптасуының аяқталуына тапсырма береді.
Жедел жоспарлау мен бақылау үшін, ауысымды жоспардың орындалуында маневрлі диспетчер бекеттік жұмыстың графигін жүргізеді [3,4].
2.2 Технологиялық орталықтың жұмысын ұйымдастыруын анықтау
Технологиялық орталыққа келесідей негізгі қызметтерді орындау жүктеледі: өз уақытындағы және сапалы өңдеу, келушіжәне жөнелтуші поездарға жүктік құжаттарды іріктеу, табиғи парақтар мен жөндеу парақтарының құрылуы, вагонның жөндеу жолдарында және тиеу-түсіру пунктерінде болуы мен орналасқан үздіксіз есептеу, поездердің қалыптасу жоспарының орындалуын бақылау құрылатын поездардың масса нормалары мен ұзындықтардың бекітілген нормаларын бақылау, жүктік құжаттың сақталуын қамтамасыз ету, вагонның бекеттен өз уақытында жөнелтуін есептеу мен бақылау, есеп пен нәтиженің бекітілген формаларын жүргізу.
Ақпараттық пунктердің ақпараттық-телеграфистертеріне келесідей қызметтер артылады:поездың елуі жайлы кешенді ақпартты алу, жүкті алушыларға жүктік операциялармен вагонның келуі мен кетуі жайлы ақпарат беру, жөнелтілетін поезхдарға ақпаратттар беру.
Поездік ақпараттың өңделуі мен тасымал құжаттамасы жайлы технологиялық орталықтың бастығы басшылық етеді (ТО).
Технологиялық орталықтың құрылымдық құрамы мен жұмысшылар штаты:
өз қалыптасуының жөнелтуі бойынша құрамдардың өңделуіндегі ауысымда бір аға оператор;
- келу бойынша құрылатын поездардың өңдеуі бойынша ауысымда бір оператор;
- жұп және тақ қабылдаужөнелту парктерінде, жөндеу парктеріндегі жұмыс үшін ауысымда вагондардың екі оператор-тізілімі;
- оператор-жағдайшы;ауысымда бір ЭЕМ опреаторы [3,4].
Технологиялық орталықтың қызметкерлері келесідей ақпараттық-анықтама материалдарын басшылыққа алады:
- жүк поездарының құрылу жоспарымен, поездардың қозғалыс графигімен, темір жолдың сызбасымен, темір жолдың әліпбилік тізімімен осы бекеттің поездардың қалыптасу жоспарына бірыңғай желілік сәйкестігі, салмағын анықтау үшін кестелермен, қозғалыс құрамынынң шартты ұзындығы, парақты құру бойынша қолданыстағы нұсқамалармен жүктерді тасымалдау Ережелерімен және жүктік теміржолды тасымалдаудың тарифтік Ережелерін, поездарды өңдеудің технологиялық графиктерімен еңбекті ұйымдастыру картомарымен, жөнелту және сатылы маршруттармен жүктердің ұйымдастырылуы мен есебін жоспарлау бойынша ережелермен, ағымдағы ақпараттың және т.б. кодталуы бойынша ережелермен.
Технологиялық орталықтың жабдықталуы:
- маневрлі диспетчермен және бекет бойынша кезекшімен тура телефон байланысымен және АТБ телефондарымен сауда орны, саудалық бақылау пунктері, ақпараттық орталық және вагондардың операторларымен байланыс үшін;
- "Моторола" сериясының бекеттік және қозғаламалы радио байланыс түрі ТБО және вагондардың оператор-тізімшілерінің арасында;
Ақпараттық орталықтың жабдықталуы: "Пентиум-4" жүйесінің ЖЭЕМ [3,4].
Поездерге АСОУП бойынша түсетін телеграммалық парақтар қайта құруға әкелінгенде технологиялық орталықтың операторы осы бекет үшін бекітілген поездердің құрылу жоспарына сәйкес вагонның саны мен олардың құрылу жоспарының тағайындалуына сәйкес олардың саламғын есептейді.
Телеграммалық парақтың мәліметтерін құжаттарымен таразылаған соң, телеграммалық парақтар маневрлі диспетчерге құрамдардың қалыптасуы жоспарына қажетті өзгерісер енгізу үшін оның кейінгі берілуімен технологиялық орталыққа жөндеу парағы мен вагонның жөндеу жолдарында болуы мен орналасуының үздіксіз нөмірлік есебін енгізу үшін құрылады.
Д-+У-66 формасымен қарастырылғаннан өзге жөндеу парағында бақылау үшін вагон құрамы мен тіркемелердегі (5-тен көп вагондарда) соңғы вагондардың нөмірін көрсетеді.
Телеграммалық парақтар ретінде алдын-ала ақпаратсыз түсетін поездердегі жөндеу парақтарыпоездың бекетке келгеннен соң, құрамдарды тексергеннен соң, құжаттар мен парақтар тексерілгеннен соң құрылады.
Келетін поездардың құрамындағы вагондардың саны мен орналасуы және де вагондардың пайдалану реті телеграммалық парақтардың мәліметтеріне сәйкес келулері тиібет.
Жеке жағдайларда, алдын-ала ақпарат болмаса немесе нашар сапада болса, технологиялық орталықтың қызметкерлері бекеттің шығу шегінде құрамдардың бақылау тіркемесін жүргізеді, "Моторла" радиобайланысының көмегімен технологиялық орталыққа вагон,нөмірлерін, олардың орналасу тәртібін, сырғымалы бұрамалардың нөмірлерін есептеу мен беру жолымен.
Қайта құрылуға жататын тасымал құжаттың пакеті құрамға, локомотивті бригада технологиялық орталықтың келетін поезді күтіп алушы қызметкеріне тапсырады. Тасымал құжаттарымен пакет алынғаннан соң, бақылау бланкі бойынша осы поезге тиесілі құжаттарға оператордың көзі жеткен соң, құжаттардың алынған мерзімі мен уақытын, поезд нөмірі мен пакеттер санын арнайы кітапқа жазып алады. Жергілікті вагонның құжаттары тігіліп, тіркеліп, ГУ-48 формасындағы кітапқа қол қойылу үшін жөнелтіледі. Оператор жүк құжаттарын поездердің құрылу жоспары мен вагон топтарының тағайындалуына сәйкес сөрелердің ұяшығы бойынша қояды.
Телеграмма парағымен сәәйкестікті бақылау барысында вагонның орналасуы немесе қиылысуында алшақтар болса, және де аға тексерушіден тіркеме жөндеуді қажет ететін вагондар жайлы мақұлдама алынса, оператор телеграмма парағына және жөндеу парағына қажет өзгерістер енгізіп, бұл жайлы маневрлі диспетчерге хабарлайды.
Қайта құрумен жедел диспетчерлік басшылық үшін, парақтың өз уақытындағы дайындығы мен құжаттың поезді құруға қажеттіліктерін, оператор вагонның жөндеу жолдарында нөмірлік есебі мен вагондардың орналасуының үздіксіз есебін жүргзеді.
Есеп парақтары маневрлі диспетчер белгілеп, түзеткен телеграммалық парақтар негізінде вагонның жөндеу жолдарына құрамның құрылуынан соң орналасу тәрібінде толтырылады. Есеп парақтарында вагон нөмірімен қатар жинақтаушы, біртопты және екітопты құрамдар үшін-жүк салмағы, жинақ поездардың вагондары үшін-межелі бекет, жергілікті вагондар үшін жүкті алушы мен жүктің түрі көрсетіледі.
Әр жөндеу жолында вагонның кезеңді жинақталу мөлшері бойынша оператор-жинақтаушы өсу нәтижесімен олардың санын (салмағын) есептеп, маневрлі диспетчерге хабарлайды. Маневрлі диспетчердің тапсырмасы бойынша поездарды құраушы құрамның құрылуын аяқтап, технологиялық орталық операторына поездердің қайта құрылу және құрылу үрдісіндегі барлық өзгерістер жайлы көзделен жоспармен салыстырмалы түрде хабарлайды. Қайта құрылған құрамда вагонның барлық өзгерісері жайлы поезд құраушылары есеп парағына қажетті өзгерістер енгізу үшін технологиялық орталықтың операторына да хабарлайды.
Табиғи ДУ-1 формасы бойынша поездің табиғи прағының құрылуы бойынша пайдалану көрсеткіштеріне сәйкес құрылады. Парақтағы және іріктелген құжаттардағы вагондар жайлы мәліметтер вагонның құрамдағы іс жүзіндегі орналасуы мен бар санына сәйкес келулері тиіс.
Құрамдарды жөнелтуге дайындағанда оператор олардың вагондарды іс-жүзінде барлығы мен орналасуын тексереді. Радиобайланыс бойынша алынған вагонның нөмірлері олардың құрамда орналасу тәртібінде, оператор құрылған парақтың мәліметерінен сәйкестендіріп, өзгеріс жағдайында параққа қажетті өзгерістер енгізіп, өзгеріс жағдайында параққа қажетті өзгерістер енгізіп, жүк құжаттарының іріктемесін жүргізеді.
Табиғи парақтар бекетерде екі данада жасалады. Алғашқы данасы пакетке жүк құжаттарымен салынып, екіншісі бекетте қалады да, ақпараттың есебі мен берілуі үшін пайдаланылады.
Поезд кетпестен бұрын тасымал құжаттарын бірге пакет табиғи парақпен қоса поездік локомотивтің машинисіне қол таңба қоюға тапсырылады [3,4].
2.3 Транзитті поездардың өңдеу технологиясын анықтау
Транзитті поездерге стансада қайта өңдеусіз өтетін немесе жеделдетілген поездар тез бұзылатын жүктер мен өнімдерді тасымалдағанда ішінара қайта өңдеуден өтеін поездер жатады (вагондар тобының ілесуі өзгергенде, поездердің құрамының салмағы мен ұзындығы өзгерумен байланысты). Транзиттік поездер, поездік локомотивтердің шұғыл өзгерісін қамтамасыз ететін, жұп және тақ жолдардың біріккен қабылдаужөнелту парктеріне қабылданады.
Поезд келместен бұрын стансада бойынша кезекші поездің диспетчерінен поездің нөмірі мен индексі, келу уақыты, тағайындалуы және т.б. мәліметтер (вагондар саны), вагонның жүктермен толуы және габаритті емес жүктермен, өніммен және т.б. толуы жайлы ақпаратты алады.
Поездің көрші стансадан жөнелтілуі жайлы ақпаратты алған станса бойынша кезекші, локомотивті депо бойынша кезекшіні технологиялық орталықтың жұмысшыларына, техникалық қызмет көрсету бригадаларына және вагонның саудалық тексеріс бригадаларына поездың жолға келу мен кетуі жайлы хабардар етеді.
Келетін поезд вагонына техникалық қызмет көрсету пункінің қызметкерлерімен және поезд қабылдаушыларымен күтіліп алынады.
Поездің күтіп алу жолында тоқтағаннан соң, құрам тежеуіштер тәртібімен ТТА стансасымен бекітіліп, локомотив поезден ТБП қызметкерлерімен босатылып, құрамды босатқаннан соң, оның техникалық тексерісіне түседі. Құрамдарға техникалық қызмет көрсетілу барысында бекетте тіркемеші және тіркемесіз жөндеуді қажет ететін вагондар анықталады.
Тіркемелі жөндеуге жататын вагондарда, тексерушілер вагон қайта бағытталуы тиіс екендігін нұсқайтын бормен жазу жазады (депо, артық жүк). Бұл вагондарға ВУ-23 формасындағы келісімдер беріледі, ТБП операторы арқылы бекет бойынша кезекшіге (технологиялық орталыққа) аға тексерушімен берілетін бір данасы берілуге жатады. Құрамнан босатуысз шеттетілуге жататын вагондардың қателіктері жайлы тексерушілер бормен белгі жасайды, ал олардың соңындағы жөндеушілер қажетті жұмысты орындап, жұмыс соңында вагондарда бормен жасалған белгілерді өшіреді [3,4].
Техникалық тексерістің аяқталғанына және вагонның көз жөнделуіне көз жеткізген әр топтың үлкені ТБП операторына босатуды қажет ететін вагон нөмірлерін, олардың түзетілмес сипаттамасы мен алшақтату дабылдарының алынуы жайлы мүмкіндікті, вагондарды адамдардың жоқтығын хабарлайды.
Осы мәліметтерді барлық топтардан алған ТБП операторы, алшақтату дабылдың алынуы жайлы бұйрықты береді немесе алып тастайды және бұл жайлы парктегі барлық қызметкерлерге мәлімдеп, бекет бойынша кезекшіге вагонның құрамынының дайындығы мен барлығы жайлы баяндап, ВУ-14 формасындағы кітапқа техникалық тексеріс пен вагонның жөндеу жұмысының аяқталғандығы жайлы жазады.
Техникалық тексеріспен қатар бір уақытта құрамның саудалық тексерісі мен анықталған қателіктерді жою жүргізіледі. Құрамның тексеріс нәтижелері жайлы саудалық қатынаста поездерді қабылдаушы бекет бойынша кезекшіге кейінге белгілеумен ГУ-98 формасындағы кітапқа осы жайлы белгілеуді хабарлайды.
Жүктердің сақталуына қауіп төндіреді, қозғалыс қауіпсіздігіне және оларды құрамнан тіркемсіз шеттету мүмкін болмаған жағдайларда вагондарда саудалық қателіктер болса, поездарды қабылдап алушы вагондарға бормен белгілер қойып, осы вагонның нөмірін ГУ-23 жалпы формасындағы кейінгі актің қателіктерін жою жолында тіркеме мен беру үшін хабарлайды.
Техникалық және саудалық ақаулары бар вагондарды транзиттік поезден босатқанда, бекет бойынша кезекші құрамды бекітілген формаға дейінгі қалыптастыру жоспарына сәйкес толықырады, вагондарды тіркеу мен босату бойынша маневрлер поездың график бойынша жөнелтілуінде кешігушіліктер болмас үшін шаралар қабылдайды.
Технологиялық орталықтың операторы немесе ДСПЖ пакетті ашады, жүктік құжаттарды алып қляды да, толықтырады, табиғи парақтарға қажетті өзгерістер енгізеді, оларды бекеттің белгісімен куәландырып, содан соң құжаттарды қайта жауып қояды.
Егер вагондар жіберілетін маршруттың құрамынан босатылса, топтық тасымал құжаттарымен рәсімделсе, қолданбалы және жол мәліметтеріне де қажетті өзгерістерді актердің көшірмесінің қосымшасымен енгізеді.
Поезд жөнелтілместен бұрын машинистке бекітілген тәртіпте құжаттарды берудің арнайы кітапшасында қол қою үшін пломбаланған түрде жүк құжаттарымен пакет машинистке тапсырылады [3,4].
Поездік локомотив құрамға поезд жөнелтілместен 20 минут бұрын тіркеледі. Локомотив тіркелгеннен соң тексеруші-автоматшылар автотежеуіштердің тексерісін жүргізеді, тежеуіштер жайлы анықтаманы толтырады да, оны машинистке тапсырады.
Локомотивті бригадаларда ауыстырылғанда (локомотивтердің ауысымынсыз) техникалық және саудалық тексеріс пен қатар локомотивті бригада локомотивтер мен жүк құжаттарын келген локомотивті бригададан сөзсіз қабылданады.
Локомотивтер мен жүк құжаттарының қабылдануы мен берілуі машинистердің маршруттарында тапсырыстың рәсімделу уақытын белгілеумен қолтаңбалармен куәландырылады.
Поездердің кедергісіз қабылдануын қамтамасыз ету мақсатында және олардың кешігуін болдырмас үшін, кешіккен поездарды енгізу мен олардың кешігуін қысқарту үшін бекет транзитті поездердің шұғыл өңделуін қамтамасыз етеді.
Осы құрамның өңделуінде уақытша тартымдылықпен техникалық қызмет көрсету пункінің қызметтерінің қосымша санын және вагонның саудалық тексерісін бекеттің басқа да парктерінен сәйкесінше қосымша құралдар мен материалдардың дайындығымен, анықталған ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz