Сейфуллин көшесінің орналасу схемасы

КІРІСПЕ

Жол қозғалысы - бұл қозғалыстағы және өзара бір-бірімен әрекеттеуші көлік кұралдары мен жаяу жүргіншілердің жиынтығы. Қазіргі заманда жол қозғалысы оның мүшелерінің жоғары қозғалмалығымен сипатталады. Көлік құралдары оларды қарқынды түрде екпіндетуге және жоғары қозғалыс жылдамдығына қол жеткізуге мүмкіндік беретін жоғары қуатты қозғалтқыштармен жабдықталған. Ауыр салмағы мен жоғары жылдамдыққа ие транспорт құралдары көтеріңкі қауіптілік көзі болып табылады, сондықтан да көлік құралдарының сенімділігіне бірқатар талаптар қойылады [2] .

Қазіргі кездегі қалалар мен елді мекендер үшін тұрғындардың жоғары дәрежелі қозғалысы тән құбылыс. Әртүрлі орын ауыстырулар үшін транспорт құралдарымен қатар жаяу жүру әдісі де кең қолданылады. Әртүрлі сауда орындары, мәдениет ошақтары мен транспорт тораптары аумақтарындағы жаяу жүргіншілердің жоғары қарқынды қозғалыстары өз кезегінде жол жағдайларын күрделендіруге алып келеді. Мұның себептері ретінде жаяулар қозғалысының жеткілікті денгейде ұйымдастырылмауын, жол қозғалысы ережелерін дұрыс білмеу немесе орындамауды атауға болады. Өйткені кез келген адам оның жасына, денсаулығына, біліміне, әлеуметтік жағдайына және адамгершілік қасиеттеріне қарамай жаяу жүргінші болуы мүмкін.

Қаланың жол-көше жүйесінің дамуы автомобильдер санының арту деңгейінен көп қалып келеді, қалалардың көптеген көшелері мен жолдары қазіргі заман талаптарына сәйкес келмейді, себебі олар ескі техникалық талаптарға сәйкес салынған. Бұлардың барлығы жол қозғалысының қауіпсіз-дігін қамтамасыз етуге және жол-көлік инфрақұрылымының экологиялық қауіпсіздік деңгейін арттыруға кедергі келтіреді.

Ірі қалалардың, бұрыннан қалыптасып қалған құрылыстары бар, орталық бөліктерінде көліктік мәселелер, қозғалыс қарқындылығының жолдардың параметрлеріне сәйкес келмеуі себебінен, орын алады. Бұл мәселелер, ең алдымен, көліктік іркілістер мен тығынданулар саны артатын, автомобиль жолдарының қиылыстарында орын алып, қатынаст жылдамдығының төмендеуі мен жанармайлардың бос шығындарына алып келеді.

Алайда, үлкен маңыздағы экономикалық және әлеуметтік қызметтерді орындағанына қарамастан, автомобиль көлігі бірқатар, келеңсіз жағдайлардың немесе құбылыстардың басты себепкері болып табылады. Жыл сайын тек қана жол-транспорт оқиғалары салдарынан әлемде шамамен 300 мыңдай адам қайтыс болып, бірнеше миллиондаған адамдар дене жарақатын алады. Соңғы мәліметтер бойынша, тек қана Қазақсан Республикасында, жыл сайын жол- көлік оқиғалары салдарынан 3÷4 мың адам өмірі қиылып, шамамен 12, 5÷14, 5 мың адам әр түрлі жарақаттар алады .

Қазіргі заман талаптарына сай ғылыми зерттеулер мен нақты жұмыс тәжрибелері жоғарыда аталған келеңсіз жағдайлардың себептерін түсіндіруге және автомобильдендірудің қажетсіз салдарынан қысқарту мен жою жолдарын белгілеуге мүмкіндік береді [3] .

Автокөлік жолдарындағы қозғалыс қауіпсіздігі мен оларды ұйымдастыру жұмыстары, жол-көлік оқиғаларының салдарынан адам өлімі мен орасан зор материалдық шығындар әкелуіне байланысты бүгінгі таңда бүкіл дүние жүзінің барлық мемлекеттері дерлік назар аударатын хәлге жеткен.

Қазақстан республикасында да бұл мәселе маңызды жұмыстардың бірі болып отыр. Республика деңгейіндегі автокөліктердің саны күн санап өсіп келе жатқанын ескерсек, көлік қозғалысы құрамына жаңадан тәжірибесі аз жүргізушілердің де қосылатынын байқауға болады. Сонымен қатар республика көлеміндегі жол саулу жұмыстары да автокөлік құрамының өсу деңгейіне ілесе алмай келе жатқанында айтуға болады.

Негізінен автокөлік қозғалысының қауіпсіздік деңгейін төмендегідей үш мәселені көрсетуге болады: автокөліктердің талапқа сай жолдармен қамтамасыз етілудің жеткіліксіздігі; автокөлік қозғалысының басқа да жол жол қозғалысынан жеткіліксіз бөлінгендігі; жүргізушілік мамандықтың қысқа мерзімде жаппай берілуі.

Осы шаралардың әр қайсысына жеке-жеке тоқталып өтетін болсақ, бірінші автокөлік жолдарын салу автомобиль паркінің өсу деңгейінен қалып қойуы. Әсіресі бұл құбылыс қалалық жерлерде айқын байқалады. Автокөлік жолдарын салу бір жағынан қаржыға келіп тірелсе, екінші жағынан қала көшелеріндегі үйлердің бір-біріне тығыз орналасуына, яғни көшелерді кеңейту үшін үйлер мен құрылыстарды қайта салу және т. с. с. жұмыстарға келіп тіреледі.

Екінші мәселеге келетін болсақ, елді мекендер мен кеңшарлардағы жолдарда автокөлік қозғалысы, ауылшаруашылық машиналары мен тракторлардың, жүргіншілер мен велошабандоздардың және де жабайы немесе үй жануарларынымен қоса жүруі әр-түрлі саладағы транспорт құралдарының қозғалыстарын топтастыру көптеген келіспеушілік пен жан-жал жағдайларына әкеліп соқтырары сөзсіз.

Үшінші, ол жаппай жүргізуші болу. Бір сөзбен айтқанда жыл сайын көптеген адамдар емтихандар тапсырып, куәліктер алуда. Жүргізушілерді даярлау курсының орташа ұзақтығы үш-алты ай шамасында екендінін ескерсек, қысқа мерзім ішінде жоғары дәрежедегі мамандар даярланып шығатынына күмән келтіруге болады. Солардың көпшілігі жүргізушілердің қатарын толықтырып, тәжірибесі аз жүргізушілердің санын көбейтуде.

Келешекте жоғарыда аталған мәселелерді шешу жолдарын қарастырып, соңғы үлгідегі автокөліктердің талаптарына жауап бере алатын көше, жолдар салып, ондағы қозғалыстарды ұйымдастыруды жақсарту керек.

1. ӨҢДЕЛЕТІН ТАҚЫРЫПТЫҢ технико-экономикалық негізделуі

1. 1 Қалалардағы жол қозғалысының ерекшеліктері

Жол полициясы басқармасының мәліметтері бойынша Қазақстан Республикасы аумағындағы тіркелген барлық автокөлік құралдарының 65÷70% қалаларда жинақталған. Жамбыл облысында тіркелген барлық (шамасы 110 мың ) көлік құралдарының 70% қалада тіркелген.

Бүгінгі таңда автомобиль көлігімен барлық тасымалдауға тиісті жүктер мен жолаушылардың басым бөлігі (70÷80%) осы автомобиль көлігінің жылжымалы құрамы көмегімен тасымалданады [ ] .

Қаланың автомобильдендіру деңгейін әрбір 1000 тұрғынға сәйкес келетін автомобильдер санымен бағалау қабылданған (cурет 1. 1) .

Қаладағы тұрғындар санының артуымен тығыз байланысты болып келетін қалалардың көлемінің артуы, өз кезегінде қала халқының қозғалушылығы мен қозғалыстың орташа ұзақтылығының мөлшерінің артуына алып келеді. Соның салдарынан қозғалыс қарқындылығының санының одан ары қарай өсуіне тиісті де қажетті жағдайлар жасалады. Сонымен қатар көлік құралдарының жылжымалы құрамының санының өсуі көлік құралдарының қозғалыс қарқындылықтарының өсуі мен қала териториясының осы көлік құралдарын орналастыруға және қозғалысты ұйымдастыруға қажетті бір бөлігін босату қажеттілігіне әкеліп соғады.

Сурет 1. 1- Халқының санына байланысты қаланың әрбір 1000 тұрғынына

сәйкес келетін автомобильдер санының өсу қарқыны

Қазіргі кезде еліміздегі қалалардың жол-көше жүйелері олардың барлық территориясының 25÷30% көлемін алып жатады және жол қозғалысын зерттеуші мамандардың пікірінше бұл үлестің мөлшері қаланың өлшемдері мен тұрғындарының тығыздығына тәуелді емес. Бірақ та, жол-көше жүйесінің даму қарқыны бүгінгі таңда автомобильдендіру деңгейінен елеулі түрде өсуі нәтижесінде қозғалыс жылдамдығы күрт төмендейді, көлік құралдары мен жаяу жүргіншілер ағындарының қозғалу жағдайлары нашарлайды. Бұдан басқа автомобиль көлігі жылжымалы құрамының санының артуының келеңсіз мәселелерінің бірі ретінде көше шуының жоғарылауы мен қоршаған орта ауасының пайдаланылған газдармен улануын атауға болады.

Ірі елді мекендер мен қалалардағы ауаның құрамындағы зиянды заттардың барлық мөлшерінің 50÷90% автомобильдердің пайдаланылған газдары құрайды. Халқының саны 0. 5÷1. 0 млн. көлеміндегі қалаларда шамамен 25÷35 мың автомобильдер пайдалануда болып, олар күніне орта есеппен 250 тонна бензин мен 50 тонна дизель отынын жұмсайды. Ал 1 тонна бензинің жануы нәтижесінде қоршаған ортаға 600÷800 кг көмірсутегілер, 20÷25 кг азот тотықтары мен күкірт, 2 кг дейін көміртегі бөлінеді [ ] .

Әрине көлік құралдарының улы қалдықтарының адам ағзасына тигізетін зиянды әсерін толық анықтау аса күрделі міндет болып табылады. Сонымен қатар, олардың құрамы әртүрлі жағдайларға байланысты өзгеріп отырады. Мысалы үлкен қалалардың атмосфералық ауасын ластаудағы пайдаланылған газдар үлесі тәуліктің мезгілдері бойынша елеулі түрде өзгеріп отырады және көлік ағындарының қозғалыс қарқындылығына пропорционал түрде өзгереді. Улы заттардың аз көлемдегі мөлшері түнгі мезгілде байқалады бұл уақытта олардың ауа құрамындағы үлесі күндізгі мезгілден жүз еседей аз болады. Ал оның ең жоғарғы концентрациясы қарбалас сағаттар кезінде тіркеледі. Улау дәрежесіне жақын маңдағы территория аумағындағы құрлыстардың қабаттылық деңгейі, көшелердің ені және желдену дәрежесі үлкен әсерін тигізеді.

Соңғы жылдары қала көшелері мен жолдарындағы көлік шуының жоғары дәрежедегі деңгейіне үлкен көңіл бөлініп келеді. Әсіресе көше қиылыстарында автомобильдер бағдаршамдарының рұқсат ету сигналында орнынан қозғалу кезінде үлкен шу көзі болып табылады. Сондықтан қозғалыстың үзіліссіздігі мен бірқалыптылығын, бағдаршамдардың жұмыс үйлесілімділігіне қол жеткізе отырып, қамтамасыз ету басты міндеттердің бірі болып табылады.

Еліміздің экономикасының сонғы жылдардағы өсу ырғақтары халықтың меншігіндегі көлік құралдарының санының артуына ықпал етуде. Бірақ қала жағдайларында ол көлік құралдарын сақтау мәселесі ең өзекті проблемалардың бірі болып отыр. Мысалы, Тараз қалалық әкімшілігінің тиісті қызметтерінің мәліметтері бойынша көлік құралдары иелерінің басты бір бөлігінің ғана тұрақты гараждары бар, ал төртен бір бөлігінің автомобильдері ашық автомбиль тұрақтарында тұрады.

Бұл проблема әсіресе аса ірі, көлік құралдары мен жаяу жүргіншілер ағындарының шоғырлануының жоғары концентрациясымен сипаттайтын қалалар үшін күрделі болып табылады. Бұл тұрғыдан қарағанда қаланың орталықтары аса үлкен қауіптілік көзі болып есептеледі. Автомобильдердің тратуар маңындағы тұрақтары көшелер ауданының 20% жуығын алып жатыр, ал қала орталығындағы автотұрақтардағы орындар саны қажетті мөлшерден екі еседей аз. Соның салдарынан қарбалас сағаттар мезгілінде автомобиль жүргізушілері қала көшелерімен тұратын орын іздеп көп уақыт жүріп алады, ал бұл өз кезегінде жол-көше жүйесінің қосымша жүктелуіне алып келеді. Сонымен қатар, тротуар маңында тұрған автомобильдер орталық көшелердің өткізу мүмкіндіктерін, жолдың жүріс бөлігінің тарылуына байланысты, 1. 5÷2 есеге дейін төмендетеді. Және тұрақтан шығушы немесе оған енуші автомобильдер маневр жасау барысында көше қозғалысының іркілісін тудырады, көлік құралдарының қозғалыс жылдамдықтары төмендейді [ ] .

Әрине, көлік құралдарының қала көшелері мен жолдарында тоқтауы мен тұруына мүлдем тыйым сала алмаймыз. Себебі ол жолаушылар мен жүктерді тасымалдау процессінің біртұтас бір элементі болып табылады. Сондықтан қалалардағы жол қозғалысының тиімділігіне тек қана жол-көше жүйесі мен тұрақтардың өткізу мүмкіндіктерінің қажетті денгейлерін тиімді түрде үйлестіру арқылы қол жеткізуге болады.

Қалалардағы көлік құралдарының қозғалысының көлемі ең әуелі қаланың әр түрлі аумақтары аралығындағы жолаушылар мен жүктер тасмалын қамтамасыз ету қажеттілігімен және олардың тәуліктің сағаттары бойындағы өзгеріс динамикасымен негізделді және негізінен әкімшілік, өнеркәсіп, мәдени сауда орындарының жұмыс тәртібімен анықталады. Қозғалыстың бұл көлемінің жыл ішіндегі айлар бойынша таралуы шамамен бір қалыпты болып, орта есеппен шамамен 8% құрайды. Көлік құралдарының ең көп мөлшердегі көлемі жалпы алғанда жылдың жазғы айларына тура келіп, осы мезгілде қозғалыста жеке меншіктегі көлік құралдарының 80÷90%.

1. 2 Қарастырылатын көше - жол тораптарының сипаттамасы

Тараз қаласында өткен жылдары кездейсоқ жол апаты оқиғаларынан - 376 автоапат тіркелініп, 82 адам өліп және 456 адам жарақат алған. Бұл 2011 жылмен салыстырғанда біршама жоғары. Мәліметтерден дәлелденгеніндей, алғашқы кезекте бұл жүргіншілердің, сондай-ақ жүргізушілердің де мәдение-тінің төмен болуынан, бір-біріне жолды босатқысы келмейтіндігінен, жолдың нашарлығынан, бағдаршамдардың қанағаттандырарлықсыз жағдайынан болып отыр. Бұған жол белгілері де, олардың металл датчиктерімен ұрлануы да әсерін тигізбей қойған жоқ.

Тараз қаласында 3880 жол белгілері, 121 бағдаршам объектілері пайдаланылып келеді. Көше-жол тораптарының ұзындығы - 960 км, оның ішінде 571км - асфальтті бетонды төсемдер.

Төле би көшелері, Әйтиев көшесінен Абай көшесіне дейінгі аралықта кешкі сағат 16 ⁰⁰ -ден таңертеңгі 7 ⁰⁰ -ге дейінгі аралықта қозғалысқа тыйым салынған, осы тәртіпке Қазыбек би көшесі, Абай көшесінен Байзақ батыр көшесіне дейінгі аралық та жатады [ ] .

Мына көшелер арқылы жүк көліктерімен жүруге тыйым салынған: Қолбасшы Қойгелді көшесі, Көшеней батыр, Ташкент, Комратов, Төле би, Әл-Фараби, Ниетқалиев секілді орталық көшелермен жүруге тыйым салынған.

Бір бағыттағы қозғалыстағы көшелерге мыналар: Бұрыл көшесі, Абайдан Герценге дейін, Пушкин көшесі, Желтоқсан көшесінен Герцен көшесіне дейін, Мәметова көшесінен Байзақ батыр көшесіне дейін, Шестокович көшесі - Рысқұлов көшесінен Жансүгіров көшесіне дейін, Әл-Фараби көшесі, Төле би көшесінен Сейфуллин көшесіне дейінгі аралығы, Әйтиев көшесінің Қазыбек би көшесіне дейінгі аралығы және Қойгелді көшесінің Төлеби көшесімен Қазыбек би көшесіне дейінгі аралықтары жатады.

Қосымша секциялы бағдаршамдар мына қиылыстарда орнатылған: Сыпатай батыр - Төле би, Абай - Қонаев, Абай - Байзақ батыр, Қазбек би - Қойгелді, Жамбыл даңғылы - Төле би, Төле би - Королев, Төле би - Мечников, Төле би - Рысқұлов, Рысқұлов - Сейфуллин, Рысқұлов - Абай, Қонаев - Жамбыл даңғылы, Төле би -Қойгелді, Төле би - Королев көшесі арасындағы қиылыстарда пайдаланылады [ ] .

Сурет 1. 1 - Сейфуллин көшесінің орналасу схемасы

Осы дипломдық жобада Тараз қаласының Сейфуллин көшесінің жол-көлік торабы қарастырылып отыр. Сейфуллин көшесі қаланың оңтүстік-батыс бөлінінде орналасқан (сурет 1. 1) . Көшенің басы Саңырақ батыр қиылысынан басталып Қонаев көшесінің қиылысында аяқталады. Көшенің ұзындығы 1, 9 км. Негізінен бұл көше 4, 5, 6, 7, 8, 9-шы мөлтек аудандармен шекараласып, оларды бір-бірімен автомобиль жолдары арқылы жалғастырады.

Көшеде 28 жол белгілері 5 бағдаршам объектілері орнатылған. Сейфуллин көшесіндегі қиылыстардың саны алтау, олар: Сейфуллин - Саңырақ батыр қиылысы, Сейфуллин - Момышұлы қиылысы, Сейфуллин - Әл-Фараби қиылысы, Сейфуллин - Лермонтов қиылысы, Сейфуллин - Рысқұлов қиылысы және Сейфуллин - Қонаев қиылысы. Абай көшесінен Байзақ батыр көшесіне дейінгі аралық жаталы. Бұл дипломдық жобада Тараз қаласының Сейфуллин көшесінің жол көлік торабы қарастырылып отыр. Көшенің ені 12, 25 м, яғни төрт жол төсемінің қозғалыс жолағы бар. Бір сағат мезгілінде қозғалыс қарқындылығы 600-800 кВт/сағат құрайды. Әрбір қиылыста кемінде екі жүргіншілер өткелі ұйымдастырылған, бірақ олардың ішінде тек қана Сейфуллин - Рысқұлов көшесінде жүргіншілер ағындары бағдаршам арқылы ұйымдастырылған [ ] .

1. 3 2010-2012 жылдардағы жол-көлік апаттарының талдамасы

Жол-көлік апаттарының есепке алуы мен талдамасы жолды қадағалау қызметі жүргізеді. Есепке алуға бапталатын аумақшалар мен көшелерде болған әрі көлік құралдарының, жүктердің, жолдар мен жол құрылыстарының қирауына әкеп соққан және кісі өліміне немесе дене жарақаттарына септігін тигізген барлық ЖКА жатқызады.

ЖКА-ның шоғырлану орындары мен аумақшаларын анықтау үшін апаттардың түрлері мен ауырлығы, көлік құралдарының түрлері, тәулік мезгілі және жыл кезеңдері бойынша талдаулар жүргізіледі. Осы талдаулар нәтижесінде ЖКА-ның себептері анықталып, ЖКА-ын төмендету және қозғалыс қауіпсіздігін арттырудың іс-шаралары өңдеп шығарылады.

Тараз қаласының Сейфуллин көшесіндегі 2010-2012 жылдары орын алған ЖКА-ның талдамасы 1. 1 кестесінде көрсетілген.

Кесте 1. 1

2010-2012 жылдар аралығындағы ЖКА-ның талдамасы

ЖКА-ның қарастырылып отырған жылдар бойынша жасалған қарастырылып отырған талдамасынан Сейфуллин көшесіндегі ЖКА санының жыл сайын өсіп отырғандығын көруге болады.

Мысалы: 2011 жылғы ЖКА саны 2010 жылмен салыстырғанда 15%-ға, ал 2012 жылмен салыстырғанда 22 %-ға өсіп отыр. Сейфуллин көшесіндегі ЖКА-ын жылдар бойынша үлестердің гистограммасы 1. 2 суретте көрсетілген.

Сейфуллин көшесі бойынша 2010-2012 жылдары жасалынған ЖКА-ның айлар бойынша талдамасы ерекше қызығушылық тудырады және 1. 2-кестеде көрсетілген.

Сурет 1. 2 - 2010-2012 жылдардағы Сейфуллин көшесінде болған

ЖКА-ның гистограммасы

Кесте 1. 2

2010-2012 жылдардағы айлар бойынша алынған ЖКА-ның талдамасы

1. 2-кестеден көрініп тұрғандай, ЖКА-ның ең көп саны күзгі кезеңге - 30 ЖКА, яғни 35, 7%, онан соң жаз мезгіліне - 22 ЖКА (26, 2%), қыс мезгіліне - 18 ЖКА (21, 4%), көктемгі мезгілге - 14 ЖКА (16, 7%) тиеді.

Жол-көлік апаттарының күзгі кезеңде ең үлкен мәнге ие болуы жылдың бұл мезгілінде жаңбырлы ауа-райының болуымен, күннің қысқаруымен, жол төсемінің лайлануымен немесе ылғалдануымен түсіндіріледі. Жол төсемінің ішкі сапаларының төмендеуі автомобильдің жолын бірнеше есе арттырады, қиралаңдау қаупі пайда болуына әкеп соғады. Мұның барлығы жүргізушілермен дұрыс ескерілмейді де, ЖКА соңы жылдық жазғы кезеңмен өсіп отырады.

Қыстағы қозғалыс кезеңінен жасанды жарықтандыру кезінде өтеді. Жүргізушілер қозғалуға кедергі жасайтын киіледі. Жол төсеміндегі қар қозғалысты қиындатады, ал мұздың қатуы теңселу жолын күрт арттырып, қиралаңдаудың үлкен қаупін тудырады. Мұның барлығы қозғалыс жылдамдығын төмендетуді және автомобильді басқару кезіндегі шапшаңдықты аластатуды талап етеді. Қысқы жағдайлар автомобильді жүргізуді жоғарыла-тылған талаптар қояды. Жылдың бұл мезгілі күзгі кезеңнен кейін болатындық-тан, жүргізушілер сақтануға көңіл бөледі, сондықтан ЖКА саны айтарлықтай төменірек. Сондай-ақ жазда орын алған 22 ЖКА-ның 6-уы жүргізушілердің мас күйінде рульге отыруларынан болып отырғандығын атап өту қажет. 1. 3- суретте Сейфуллин көшесіндегі соңғы 3 жылда болған ЖКА-ын айлар бойынша үлестіру көрсетілген [ ] .

Сурет 1. 3 - Сейфуллин көшесінде болған ЖКА-ның жыл айлары

(2010-2012) бойынша үлестірудің гистограммасы.

ЖКА-ын есепке алу және талдау үшін оларды сипатынан тәуелді келесі түрлерге бөледі: соқтығысулар, аударылу; тұрған құралын қағу; кедергіні қағу; жүргіншіні қағу; велосипедті қағу; жануарларды қағу және т. б.

2010-2012 жылдардағы ЖКА-ын түрлері бойынша талдау 1. 3 кестеде келтірілген.

Кесте 1. 3.

2010-2012 жылдардағы ЖКА-ын түрлері бойынша талдау

Бұл мәліметтер ең алдымен, ЖКА-ның кең тараған түрлері жүргіншілерді қағу (48%) және қақтығысулар (23%) болып табылатындығын көрсетіп отыр.

Сурет 1. 4 - Сейфуллин көшесінде болған ЖКА-ын түрлері (2010-2012) бойынша үлестірудің гистограммасы.

Жүргізушілерді қағудың жоғарғы меншікті үлесі бірінші кезекте, жүргіншілердің ЖКЕ-ін сақтамағандығын және олардың тәртібінің төменгі деңгейді болуын көрсетеді. Бұл кезде ЖКЕ-нің жүргізушілерінің орындармауы да едәуір мәнге ие болады. Практика жүзінде жүргізулермен жүргіншілерді өткізіп жіберу қажеттілігімен байланысты болатын ЖҚЕ-ның сақталмайтын-дығы, ал жол полициясы оргондарының мұндай ереже бұзуларға аса көңіл қоймайтындығы белгілі.

ЖКА-ын түрлері бойынша талдай отырып, жол-көлік апаттарының негізгі бөлігі жүргізушілер мен жүргіншілердің жол қозғалыс ережелерін бұзу салдарынан, көлік көлік құралдарының техникалық бұзу себептерінен және жол себептерінен болып отырғандығын атап өтуге болады. Сейфуллин көшесінде болған ЖКА-ның түрлері (2010-2012) бойынша үлестірудің гистограммасы 1. 4 - суретте келтірілген.

ЖКА-ын тәулік мезгілдері бойынша талдау жол полициясының инспекторлық құрамын тәулік уақыты бойынша тиімді орналастыру үшін қажет. Сейфуллин көшесінде болған соңғы үш жылда болған ЖКА-ның тәулік уақыты бойынша талдамасы 1. 4-кестеде берілген.

Кесте 1. 4.

2010-2012 жылдардағы тәулік уақыты бойынша ЖКА-ның талдамасы

Сурет 1. 5. ЖКА-ын тәулік уақыты бойынша үлестірудің гистограммасы

2010-2012 жылдардағы ЖКА-ның тәулік уақыты бойынша талдамасы уақыттың ең қауіпті кезеңдері 09 ⁰⁰ - 12 ⁰⁰ сағат және 18 ⁰⁰ - 21 ⁰⁰ сағат екендігін және осы уақыттарда ЖКА-ның ең көп сандары боларындығын көрсетеді. Бұл уақыттың осы кезеңдерінде қозғалыс қарқындылығының өсуімен және кешкі сағаттардағы жеткіліксіз жарықтандыру жағдайларында қауіптің артуымен байланысты. Мысалы бұл кезеңдердегі ЖКА-ның ең жоғарғы пайызы жүргіншілерді қағудың үлесіне тиеді, өйткені жүргіншілер ағыны ішінде көптеген жағдайларда мектеп жасындағы балалар жәбір шегеді.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс