Қабылдау паркі Сұрыптау паркі Сұрыптау паркі Жөнелту паркі
Аннотация
ЗСМ-13-2кс тобының студенті Куралов Д.К.
Дипломдық жұмыс Арыс сұрыптау стансасының автоматтандырылған басқару жүйесі шегінде маневр операцияларынының тиімді жоспарын жасау жобасы тақырыбында орындалған. Дипломдық жұмыс жалпы 10 бөлімнен тұрады, парақ саны 103, оның ішінде 24 кесте, 16 сурет қарастырылған. Дипломдық жұмыстың бірінші бөлімінде Арыс темір жол стансасының және оның кіріс жолдарының техникалық пайдалану сипаттамалары келтірілген. Станцияның техникалық пайдалану сипаттамасы, жолдардың орналасу реттілігі, оларға кіріс жолдардың жанасуы толық көрсетілді. Диспетчерлі басқару, жергілікті және транзитті вагондармен жұмыс жасау технологияларына есептеулер жүргізілді. Өткен үш жылдықтағы станцияның жұмыс көрсеткіштеріне: вагонағындарына, вагонайналымдарына, вагондардың станцияда тұру уақытына және т.б. талдау жасалды.
Дипломдық жұмыстың тақырыбына сәйкес бесінші бөлімде ДСЦ маневр диспетчерінің автоматтандырылған басқару орталығы қарыстырылды. Сонымен қатар, дипломдық жұмыста қоршаған ортаны қорғау және тіршілік қауіпсіздігі мәселелері толық шешімін тапқан.
Сұрыптау технологиялық үрдісін жетілдіру нәтижесінде экономикалық бөлімде ендіретін жобаның тиімділігі және ендірілгеннен кейінгі өтелу мерзімі дәлелденіп, бизнес-жоспары жасалды.
Мазмұны
Нормативтік сілтемелер
8
Анықтамалар
9
Белгіленулер және қысқартулар
10
Кіріспе
11
1
Арыс сұрыптау станциясының техникалық - пайдалану сипаттамалары
12
1.1
Арыс станциясының және оның кірме жолдарының техникалық сипаттамасы
12
1.2
Арыс станциясының пайдалану жұмыстарын басқару
16
1.3
Станцияның жүк және пойыздық жұмыстарын тиімді жоспалау
18
2
Пойыздарды бөлшектеу-құрастыруды диспетчерлі басқару
20
2.1
Пойыздарды бөлшектеу және құрастыру
20
2.2
Пойыз ақпараттарын және тасымалдау құжаттарын өңдеудің станциялы технологиялық орталығының жұмысын ұйымдастыру
20
2.3
Қабылдау бойынша құрамдарды өңдеу
22
3
Жергілікті жұмысты ұйымдастыру
30
3.1
Арыс сұрыптау станцияларындағы жергілікті жұмыстың сипаттамасы
30
3.2
Станцияда жергілікті вагондардың тұру уақытын есептеу
31
4
Транзитті вагонайналымын өңдеу технологиясы
36
4.1
Өңдеуге түсетін вагондармен жұмыс жасау технологиясы
36
4.2
Жиналу кезіндегі вагондардың тұруын есептеу
37
5
Маневрлік жұмысты ұйымдастыру және құрама пойыз қызмет ететiн телiмдегi тiректi стансаларды анықтау
40
5.1
Пойыздар жүріс графигін тұрғызу және өткізу қабілетін есептеу
40
5.2
Маневр жұмысын ұйымдастыру мен есептеу
44
5.3
ДСЦ маневр диспетчерінің автоматтандырылған басқару орталығы
55
6
Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі
58
7
Қоршаған ортаны қорғау
64
8
Экономикалық бөлім
73
9
бизнес-жоспарлау бөлімі
77
Қорытынды
84
Пайдаланылған әдбиеттер тізімі
85
Нормативтік сілтемелер
1. СНиП РК 3.02-02-2001 - Общественные здания и сооружения
2. Закон РК О безопасности и охране труда № 528-2 от 28 февраля 2004 г.
3. СНиП РК 2.02-05-2002 - Пожарная безопасность зданий и сооружений
4. СНиП РК 2.04-05-2002 - Естественное и искусственное освещение
5. СНиП 2.09.04-87 Административные и бытовые здания.
Анықтамалар
Жергілікті жұмыстар- 500 км қашықтыққа дейінгі қатынастағы жылжымалы құрамдармен атқарылатын жұмыстар құрамы.
Жүк ауласы-жүктерді түсіруге, тиеуге және қоймалауға арналағн кешен.
Жүктік бірлік - өзінің берілген техникалық үрдістерді бірігушілік және бірлік масса ретінде тиеу, тасымалдау, түсіру және сақтайтын бірнеше өнім саны.
Импорттық жүктер-шетелдерден елімзге кіріп жатқан жүктер.
Көліктік логистикалық ақпарат - КЛЖ басқаруды ұйымдастыру үрдісіне қажетті білім.
Қойма - тұтынушылар арасында өнімді бөлу және қабылдау, орналастыру, қорландыру, сақтау, өңдеу және тұтынушыға жіберу үшін қолданатын күрделі техникалық құрылыс (ғимарат, әртүрлі жабдықтар және басқада құрылыстар).
Транзит - мемлекет территориясы арқылы жүктерді тиеусіз және түсірусіз (жолаушыларды мініп - түсірусіз) өткізу.
Экспорттық жүктер- шетелдерге елімізден шығып жатқан жүктер.
Белгіленулер және қысқартулар
ДНЦ-тасымалдау бөлімшесінің пойыз диспетчері.
ДСМ-жүк жұмыстары бойынша станция басшысының орынбасары.
ДСП-станция бойынша кезекші.
ДС-станция басшысы.
ДСЦМ-жүк және коммерциялық жұмыс бойынша ауысым инженері.
ДСЦС-стансалық диспетчер.
ДЦАУ-автоматтандырылған диспетчерлік басқару орталығы.
ПБ-қауіпсіздік бекеті.
ПКТО-бақылаулық қызмет көрсету бекеті.
ПТО-техникалық қызмет көрсету бекеті.
ПЭВМ-ақпаратты электронды есептеу машинасы.
РИВЦ-аймақтық ақпарат есептеу орталығы.
РЦС-желілік аудандар.
ТГНЛ-телеграмма натур қағазы.
ТехПД-тасымалдау құжаттарын өңдейтін техникалық орталық.
ТНЦ-локомотивті диспетчер.
ТО-техникалық қызмет.
ТПЕ-техникалық пайдалану ережесі.
ТР-техникалық жөндеу.
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі , Арыс сұрыптау стансасында орындалатын сұрыптау жұмыстарының көлемі өте жоғары, сұрыптау жұмысын жетілдіру мақсатында сұрыптауды іске асыруда маневрлік жұмыстарды ұйымдастыруды жетілдірудің маңызы зор.
Ғылыми жаңалық, Арыс сұрыптау стансасында сұрыптау жұмыстың көлемі өте жоғары болғандықтан, сұрыптау жұмысының үлкен бөлігін алатын маневрлік жұмыстарды жетілдіруде стансаның ДСЦ маневр диспетчерінің автоматтандырылған басқару орталығын құру.
Практикалық қажеттілігі, Арыс стансасының негізгі жұмыстық сипаты сұрыптау болғандықтан, стансаның жұмысын жақсарту үшін сұрыптау операцияларының құрамдас бөліктерін қарастырып, жетілдіру жөн.Маневрлік жұмысты жетік ұйымдастыру үздіксіз сұрыптау жұмысын реттейді.
Практикалық база, Арыс стансасының өндірістік, техникалық базасы, Шымкент жол бөлімшесі және осы жол бөлімшесіндегі стансалардың өзара байланысы. Шымкент тасымалдау бөлімшесі және көршілес тасымалдау бөлімшелерімен байланысы.
Зерттеу мақсаты, стансада маневр жұмысының технологиясын зерттеліп, ауытқулар мен кедергілердің себептері анықталынды. Сұрыптау стансасына сұрыптау жұмыстардың ретсіздіктернің кері әсері анықтау.
Зерттеу міндеттері, сұрыптау паркінде орын алып жатқан ретсіздіктерді станса өткізгіштік қабілетіне әсерін анықтау. Стансада сұрыптау жұмыстарының ақпараттардың кеш және анықсыздығынан туындайтын қатерлермен, үнемсіздіктер денгейін анықтау.
Зерттеу объектілері, стансаның көршілес стансалармен байланысы, теміржол бөлімшесі бойынша өтетін вагон ағыны, сұрыпталатын вагондар көлемі. Сұрыптау паркі, сұрыптау-жөнелту паркі, тасымалдану қашықтықтары. Станса бойынша сұрыптау жұмысына қатысты бөлімдердің жұмыс қабілеттілігі.
Жұмыстың теориялық және әдістемелік негізі, жұмыс алдыңғы қатарлы инновациялық және жаңа автоматтандырылған жүйелердің теориялық негізіне құрастырылған. Стансада сұрыптау жұмыстарды қалыптастыру кезінде теміржол көлігі ережелерін басшылыққа алу. Вагон ағындарын есептеуде электронды - аналитикалық әдістермен есептеу жүргізу.
Сұрыптау паркінде жұмыстарды орындау барысында ережелерді қатаң қадағалау.
1 Арыс сұрыптау станциясының техникалық - пайдалану сипаттамалары
1.1 Арыс станциясының және оның кірме жолдарының техникалық сипаттамасы
Арыс станциясы жұмыс сипаттамасы бойынша Ташкент, Түркістан, Шымкент жақтан келетін ,вагон айналымды өңдейтін, кластан тыс екі жақты сұрыптау станциясы болып табылады.Арыс станциясында жалпы 106 жол бар.
Тақ бағытта-
Арыс -1-Акдала-екі жолды,әр жол бойынша екіжақты автоблокировкамен жабдықталған.I-Басты жол тақ пойыздар үшін дұрыс болып табылады.II-басты жол жұп пойыздар үшін дұрыс болып табылады.
Жұп бағытта: .
Арыс-I-Талдыкудук- екі жолды.Әр жол бойынша бір жақты автобликировкамен жабдықталған.I-басты жол тақ пойыздарға арналған,ал II-басты жол жұп пойыздарға арналған.
Арыс-I-Арыс-II-жүк пойыздарының қозғалысына арналған ,екі жақты автоблокировкамен жабдықталған, екі жолды.
Арыс-I-Арыс-II-жүк және жолаушы пойыздарының қозғалысына арналған екі жақты автоблокировкамен жабдықталған, бір жолды.
Жол торабы келесілерден тұрады:
I. Тақ сұрыптау жүйесі:
oo 5-жолдан және екі басты жолдан тұратын А қабылдау паркі;
oo 14 - жолдан тұратын В қабылдау - жөнелту паркі;
oo 3-жолдан тұратын сұрыптау паркіне параллель орналасқан Б қабылдау-жөнелту паркі;
-9-жолдан және екі басты жол және бір бос жолдан тұратын Г жөнелту паркі.
II. Жұп сұрыптау жүйесі:
oo 8-жолдан және бір бос жолдан тұратын Д қабылдау паркі;
oo 18- жолдан және бір бос жолдан тұратын Е сұрыптау паркі;
oo 7-жолдан және бір тарту және бос жолдан тұратын Ж жөнелту паркі.
III. Жұп және тақ сұрыптау жүйелері үшін 8-жолдан тұратын бір С сұрыптау паркі бар.
IV.Станцияда пойыздарды бөлшектеп-құрастыру үшін екі дөңес бар 1.1-кестеде көрсетілген.
Станцияға жанастырылған кіріс жолдар: Торнадо ЖШС, Теміржол су ЖШС, Арыс шпал зауытыЖШС, МТС Арыс базасы , Сарыбасова А ЖК ПЧ-54, ТЭК Алматы ЖШС, Қоңырат ЖШС,ЖК Бауыржан, Жеті қазына ЖШС, МП Қабылсай, Арыс отын ЖШС, Алтын құм ЖШС.
Кесте 1.1
Станцияда пойыздарды бөлшектеу-құрастыру дөңестері
Қондырғының аталуы
Қандай бағытта жұмыс істейді
Жылжыту жолдарының саны
Сұрыптау жолдарының саны
Қуаттылығы орташа, тақ механикаландырылыған дөңес
Қуаттылығы үлкен, жұп механикаландырылған дөңес
Солтүстігі Туркестан,шығысы Шымкент, оңтүстігі Ташкент.
Оңтүстігі Сары-ағаш,солтүстікте Түркістан, шығысы Шымкент
11
11
14 жолды В паркі және 8 жолды
С паркі
8 жолды С паркі және 18Е паркі
Кесте 1.2
Жол ведомості
Тақ сұрыптау паркі
Жол №
Аталуы
Жол шекарасы
Жол ұзындығы,м
толық
Пайдалы
I
II
IA
I
II
Басты жол-бос
Басты жол-бос
Басты жол-екі бағыттағы жүк және жолаушы пойыздарының қозғалысына арналған
Айналма жол-тақ жүк пойыздарының қозғалысына арналған
Айналма жол-жұп жүк пойыздарының қозғалысына арналған
СИ2 ЧД
СИ2 Ч
20а
202
2а.10.12.16
4а.2.8.18а.18
38.64.70.72.80.82.86.94
-
14
20а
22а
108
6
4
1618,20
1703,80
1516.90
1378,10
993,30
-
-
406.50
489,40
-
1.2-кестенің жалғасы
I-II
I
Басты жол-екі бағыттағы жүк және жолаушы пойыздарының қозғалысына арналған
Басты жол-екі бағыттағы жүк және жолаушы пойыздарының қозғалысына арналған
12
70
-
2
696,40
-
Б Орталық қабылдау-жөнелту паркі
I Б
II
4
Басты жол
Басты жол
Қабылдау-жөнелту
108
118
140
148.172.170.217.211.205.203
150.168.221.207.201.125
223.199.195.171
159
157
169
1354,80
1494.20
1305,30
659,80
679,00
821,20
В Тақ сұрыптау паркі
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұ рыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
С ұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
140
142
122
146
156
136
158
174
182
166
130
152
176
160
-
139г.99г.87а.
136.142.149
-
96г
138.146.156
166.79г.77г.71г.
-
-
174.182.73г.
128.152.158
154.162.176
65г.59г.
59АГ
33г
69г
99г
49г
87а
95г
69г
79г
77г
71г
73г
65г
41г
59г
1157,80
1719,70
1341,00
1161,80
1220,80
1723,80
1265,30
1085,10
1090,10
1187,10
1356,60
1282,30
1192,30
1206,20
1022,10
1006,60
1050,70
1045,70
1081,70
1077,60
1008,50
980,60
981,60
961,40
1061,90
990,80
1002,10
1097,40
С біріктірілген сұрыптау паркі
71
72
73
74
75
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
8
14
12
15
16
11.18.12.14
61г
15
-
57г.253.143
59А
51г
61г
51г
49г
1209,50
1130,70
1116,80
1130,70
1168,20
1060,60
1018,50
995,0
1018,50998,00
1.2-кестенің жалғасы
76
77
78
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
11
17
13
13.16
-
17.53г.255.251
57г
53г
145
1089,90
1082,90
1343,00
994,90
994,60
994,60
Е жұп сұрыптау паркі
81
82
83
84
85
86
87
88
91
92
93
94
95
95а
96
97
98
104
105
106
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондардың тұруы
Бос
Вагондардың тұруы
Вагондардың тұруы
Вагондардың тұруы
Вагондардың тұруы
Вагондардың тұруы
Бос
21
24
25
22
26
21
27
27
32
34
32
35
31
501
36
33
37
3
41
49
22.24.187
-
173
25
185
23.26.181
183.179
-
34.38
177.175
35
-
33.36.513.511
189.151
-
37
-
41
48.517.515.505
-
173
187
165
185
181
165
167
183
179
167
177
175
501
149
513
511
505
515
501
517
1168,20
1079,80
1160,50
1089,,00
1107,40
1211,70
1152,70
1036,60
1134,40
1152,40
1100,80
1110,60
628,40
737,80
485,70
548,00
537,10
510,50
634,70
417,90
950,00
950,00
1002,90
965,90
965,90
990,90
983,60
983,60
969,50
981,50
981,50
1017,50
394,50
370,00
394,50
471,50
441,00
55,40
322,70
342,10
Станцияның негізгі жұмысына вагондарды сұрыптау;өңдеусіз пойыздарды өткізу операцияларын орындау;вагондарды техникалық және коммериялық тексеру, оларды жөндеу жатады. Сонымен бірге станцияда локомотивті бригадаларды ауыстыру, жүктерді сұрыптау, вагондарды тиеу-түсіру, кіріс жолдарына қызмет көрсету, изотермиялық және рефрижераторлы вагондарға қызмет көрсету, жолаушы пойыздарының рейсін дайындау іске асырылады.
Жұмыс көлеміне және жол желісінің белгісіне байланысты Арыс сұрыптау станциясы тәулігіне 3 мыңнан жоғары вагон өңдейтін-негізгі 1,5-3 мың вагонға дейінгі-аудандық және көмекші болып бөлінеді. Сұрыптау қондырғыларының түріне байланысты дөңесті және дөңессіз станциялар болады. Бірінші түрдегі станцияда үлкен, орта, кіші қуатты дөңестерде пойыздарды бөлшектеп-құрастырады, екіншісінде-жартылай дөңестерде. Станцияның сұрыптау жинағының санына байланысты қабылдау, сұрыптау, жөнелту паркі кезекпен орналасқан бір жақты және екі жақты болады .
Арыс сұрыптау станциясының өндірістік әрекеті кез келген пойыздарды бөлшектеу, жаңа белгідегі құрамдарды жинау, пойыздарды құрастыру және жіберу, сондай-ақ транзиттік пойыздарға өңдеусіз қызмет көрсету болып табылады. Сұрыптау станциясында жергілікті вагондармен жұмыс көлемі әдетте үлкен емес. Құрамы жиі өзгеретін пойыздар немесе транзитті пойыздардың меншікті салмағы сұрыптау станциясының жалпы пойыз ағымында аз.
Бұл станцияның жол торабы және техникалық жабдықталуы транзитті пойыздардың және вагондардың үлкен санын өңдеуді қамтамасыз ету керек. Өңделетін вагондар қабылдау жолына түседі, онда техникалық және коммерциялық ақаулықтарын анықтау үшін тексереді, бөлшектеуге дайындайды, одан соң сұрыптау дөңестерінде сұрыптайды. Операция орындалғанан кейін сұрыптау жолдарында жіберу жолына шығаратын жаңа құрамды құрастырады. Мұнда техникалық қызмет көрсету пунктінің жұмысшылары вагондардың ақаулығын тексереді. Құрамға локомотивті тіркегеннен кейін, пойыз станциядан жөнелтіледі.
1.2 Арыс станциясының пайдалану жұмыстарын басқару
Темір жол станциясының нұсқауларына сәйкес технологиялық процесс бойынша станцияның өндірістік жұмысын басқаруды, ауысымдылық тапсырмаларын бақылауды, вагон және пойыздарды өңдеуді ұйымдастыруды станция бастығымен және бекітілген міндеттер бойынша басқада қызметтік тұлғалармен жүзеге асады.
Технологиялық процесті жасау және ендіруді, техникалық құралдарды тиімді қолдану бойынша іс-шараларды, пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуді станцияның бас инженерінің басшылығымен және техникалық жұмыс бойынша станция бастығының төрағасымен жүзеге асырылады.
Ауысым бойынша оперативті жұмысты станциялық диспетчер жүзеге асырады (ДСЦС), ол келесілерді қамтамасыз етеді:
пойыздарды қабылдау-жөнелту бойынша ауысым жоспарының орындалуын ұйымдастыру және станция жұмысын қамтамасыз ететін жұмысшылырдың әрекетін бақылау;
екі жақты станцияларда-станция жүйелері арасында сұрыптау жұмыстарын тиімді ұйымдастыру;
станцияларда жергілікті жұмыс жоспарының орындалуын бақылау.
Станция парктеріндегі пойыздар мен құрамдарды өңдеуді, пойыздарды бөлшектеу - құрастыру маневрлі жұмыстарын, тиеуге вагондарды дайындау және жөндеуді тиімді басқаруды маневрлі диспатчер жүзеге асырады(ДСЦ):
пойыздарды бөлшектеу-құрастыру, жинау бойынша ауысым жоспарын орындау;
станция үшін бекітілген құрастыру жоспарына сәйкес пойыздарды құрастыру; маневрлі жұмыстарды орындау кезінде қозғалыс қаупсіздігін сақтау.
Маневрлі жұмыспен және құрамдарды өңдеуді диспетчер паркі,
станция, дөңес бойынша кезекші арқылы басқарады.
Тиімді басқару жүйесі станцияның жұмыс сипатына және көлеміне, жол торабына және техникалық жабдықталуына тәуелді. Арыс сұрыптау станциясының жұмысын тиімді басқару сұлбасы 1.1 суретте келтірілген.
ДСЦС
Жүк және комерциялық жұмыс цехы
ДСЦ
ДСП
СТО
ДСПГ
ДСПФ
ДСПП
Пойыздарды қабылдаушылар
ПТО жұмысшылары
Келетін пойыздарды тексеретін СТО операторлары
Құрамдарды бекіту бойынша сигналистер
Дөңесті локомотивті бригада
Дөңесті құраушы бригада
Дөңес операторлары
Вагон қозғалысының жылдамдығын реттеушілер
Сигншылар
Құраушы бригадалар
Маневрлі локомотивті бригадалар
Құрастырылған құрамдарды тексеру бойынша СТО опе раторлары
Пойыздарды қабылдаушылар
ПТО жұмысшылары
Құрамдарды бекіту бойынша сигналистер
Қабылдау паркі Сұрыптау паркі Сұрыптау паркі Жөнелту паркі
ДСЦЦ-станциялы диспетчер; ДСЦ-маневрлі диспетчер; ДСП-станция бойынша кезекші; ДСПГ- дөңес брйынша кзекші; ДСПФ-құрастыру паркінің кезекшісі; ДСПП-жіберу паркі бойынша кезекші; ПТО-техникалық қызмет көрсету пункті.
Сурет 1.2. Сұрыптау станциясының жұмысын тиімді басқару сұлбасы
Стания жұмысын тиімді басқару және бақылау, ауысым тапсырмасын орындалуын талдау үшін кезекшілік процесінде станциялық диспетчер орындалған жұмысқа кесте жасайды. Екі жақты сұрыптау станияларында кесте әр жүйе бойынша жеке жасалады.
Сұрыптау стнацияларында станциялы, маневрлі диспетчерлерді және станция, дөңес бойынша кезекшілерді басқару және тасымалдау құжаттарын және пойыздық ақпараттарды өңдейтін орталық пункттер ұйымдастырылған
1.3 Станцияның жүк және пойыздық жұмыстарын тиімді жоспалау
Арыс сұрыптау станциясының жұмысын тиімді жоспарлау ауысыммен жүргізіледі. Пойыз, вагон, локомотивердің келуі туралы ақпарат және станциядағы жоспарланған кезең басында олардың болуын есептеу ауысым жоспарының негізі болып табылады.
1.3.1 Станция жұмысының ауысым жоспары
Ауысым жоспарының мақсаты станциядағы пойыз және жүк жұмысының жағдайын ескеріп жұмыстың тәуліктік жоспарының орындалуын қамтамасыз ететін, әр ауысым коллективіне тапсырма жасау болып табылады.
Арыс станциясы үшін тасымалдау бөлімшесінің ауысымдылық тапсырмасы келесідей мәліметтерден тұрады:
әр бағыттағы станцияның қабылдауына жататын, пойыздардың жалпы саны;
станциядан әр бағытқа жіберілетін, пойыздардың жалпы саны;
жылжымалы құрам тегі және бағыты көрсетілген, бос вагондарды реттеуге жіберу бойынша тапсырма;
маңызды жүктерді тиеу-түсіру өлшемі;
тиелуге келетін бос вагондар саны;
станция жұмысының жергілікті жағдайынан шыққан ,басқа да тапсырмалар.
Ауысым тапсырмасы тасымалдау бөлімшесінен станция бастығына ауысымның басталуына дейін бір сағаттан кем емес уақытта диспетчерлі бұйрық түрінде беріледі.
Ауысымда жұмыс жоспарын станция бастығы немесе оның төрағасы станцияның барлық көрсеткіштері бойыша құрады.
Тәуліктің екінші жартысында кезекшілікке түсетін ауысым жұмысының жоспары бірінші ауысым жұмысының қорытындысы және тасымалдау бөлімшесінен алынған жұмыстың тәуліктік жоспарының орындалуы қамтамасыз етілуі ескеріліп құрылады.Ауысым жоспары кезекшілікке түсетін жұмысшыларға хабарланады.
Ауысым тапсырмасының орындалу қорытындысы кезекшілік аяқталғанда станция бастығы немесе оның төрағасымен қарастырылады.Талдау нәтижесі бойынша жұмысқа баға беріледі және кемшіліктерді жою бойынша қажетті іс-шаралар белгіленді.
1.3.2 Пойыздардың келуі туралы ақпарат
Ауысым жоспарының басталуына дейін 1-1,5 сағат қалғанда Арыс тасымалдау бөлімшесінен диспетчерлі бұйрық түрінде, пойыз нөмірі және индексі, оның аталуы, вагонның және салмағының жалпы саны станцияға келу уақыты көрсетілген, пойыздардың келуі туралы жоспар беріледі. Бұл ақпаратты беру тәртібі жергілікті шарттармен орнатылады және пойыз диспетчерімен, СТО операторымен жүзеге асырылады.
Жолда тасымалдауды тиімді басқарудың автоматтандырылған жүйесі (ТБ АБЖ) бар кезде, барлық санаттағы пойыздардың келуі туралы нақты ақпарат жол есептегіш орталығынан сұрыптау станцияның технологиялық орталығына (СТО) ТНЛ түрінде түседі.
ТБ АБЖ жоқ кезде бұл ақпарат пойыздарды құрастыру станциясынан немесе ақпаратты беру станциясынан сұрыптау станциясының СТО-сына беріледі.
ТБ АБЖ жоқ кезде тұтас пойыздар туралы ақпаратты беру тасымалдау бөлімшесімен жүзеге асады және онда пойыз нөмірі, индексі, локомотив нөмірі, келу уақыты, вагондар саны және салмағы болу керек. Ақпаратты алу және станция жұмысын жоспарлау туралы сұлба 1.3 суретте келтірілген.
ДНЦ:
Пойыздардың келуі туралы ақпарат
Алынған ақпарат
ДСЦ
СТО: құрамның түзілуіне есеп беру
ДСЦС
ДНЦО
ТНЦ
Ақпаратты беру станциясы
ДСЦМ:
Жоспарланған жергілікті бері туралы ақпарат
ДНЦ-тасымалдау бөлімшесінің пойыз диспетчері; ДСЦС- стануиялы диспетчер; ДСЦМ-жүк және коммерциялық жұмыс бойынша ауысым инженері; ДНЦО-тасымалдау бөлімшесі бойынша кезекші; ТНЦ- локомотивті диспетчер.
Сурет 1.3. Ақпаратты алу және станция жұмысын жоспарлау сұлбасы
2 Пойыздарды бөлшектеу-құрастыруды диспетчерлі басқару
2.1 Пойыздарды бөлшектеу және құрастыру
Арыс сұрыптау станциясының технологиялық негізінде технологиялық құралдарды қолданудың жақсысын және вагондардың станцияда тұру уақытын азайтуын қамтамасыз ететін, жергілкті жұмысты және пойыздарды бөлшектеу-құрастыруды диспетчерлі басқару әдісі жатқызылған.
Сұрыптау жолдарында, тиеу-түсіру фронттарында және кәсіпорынның кіріс жолдарында вагондардың тұруы туралы мәлімет, құрастыру жоспары бойынша пойыздардың келуі туралы ақпарат негізінде маневрлі диспетчер келген пойыздардың бөлшектелу реттілігін орнатады. СТО операторы бөлшктелетін құрамға сұрыптау қағазын құрады және тексерістен кейін дөңес бойынша кезекшіге, операторға, вагон қозғалысының жылдамдығын реттеушіге береді.
Сұрыптау паркінің жол торабын неғұрлым тиімді қолдану мақсатында маневрлі диспетчер сұрыптау паркінің сырғымалы арнайы жолын қолдану керек.
Кезекшілік соңында маневрлі диспетчер келесі ауысымға қалыпты жұмыс үшін қажетті жағдайлар құру керек, соның ішінде:
- пойыздарды кедергісіз қабылдау үшін бос жолдардың болуын қамтамасыз ету;
- құрамдарды тарқатуға дайындау;
- пойыздардың қозғалыс кестесіне және тиімді жоспарға сәйкес келесі ауысымның жұмыс басында жіберу үшін құрамарды дайындау;
Маневрлі диспетчердің жұмыс орны келесілермен жабдықталуы тиіс:
станциялы диспетчермен, дөңес бойынша кезекшімен, құрастыру ауданы бойынша кезекшімен, СТО бас операторымен және де басқа да орындаушылармен тікелей телефонды байланыспен;
маневрлі локомотив машинистерімен радиобайланыспен;
станция жұмысын ұйымдастыруда қолдану кезінде ЭЕМ-дисплеймен және басып шығару қондырғысымен.
2.2 Пойыз ақпараттарын және тасымалдау құжаттарын өңдеудің станциялы технологиялық орталығының жұмысын ұйымдастыру
Арыс СТО-сы мыналарды қамтамасыз етеді:
пойыз, вагон және жүктердің келуі туралы ақпаратты алады және өңдейді;
пойыздарды келуі және жөнелтілуі бойынша өңдеу және пойыз құжаттарын толтыру;
келген жергілікті вагонның тасымалду құжатын тауар конторына өткізу және тиелген вагондарға тауар конторынан тасымалдау құжаттарын қабылдау;
пойыздарды құрастыру жоспарын бақылау,
басқа станцияларға жөнелтілген пойыздар туралы ақпарат беру.
Сұрыптау станциясын басқарудың автоматты жүйесі ендірілген станцияларда (СС АБЖ) СТО жұмысшылары орындауға тиіс операциялардың көпшілігін ЭЕМ орындайды.
СТО жұмысшылары пойыздарды құрастыру жаспарын қадағалауға, тасымалдау құжаттарының сақталуына, тасымалдау құжаттарындағы құпия мәліметтерді сақтауға жауапты.
СТО жұмысының басшылығы СТО бастығымен жүзеге асады.
Арыс СТО-сы келесілермен жабдықталған: маневрлі диспетчермен, станция бойынша кезекшімен, ТҚКЕ, тауарлы контор операторымен телефонды байланыспен; әскери қорғау пунктімен; тексеру пунктерінен келген вагондар туралы мәліметтерді алу үшін диктафон, магнитафон, телетайптармен.
СТО жұмысшылары өздеріне жүктелген міндеттерді орындау кезінде негізгі ақпараттық материалдарға сүйенеді:
пойыздарды құрастыру жоспарына және жөнелту күн тәртібіне;
пойыздарды құрастыру жоспарына көмекші кестемен;
темір жол сұлбасы және атласына;
теміржол станциясының алфавитті тізіміне;
жылжымалы құрамның шартты ұзындығын және тара массасын анықтауға арналған кестеге;
пойыздарды өңдеудің технологиялық графиктері;
СТО жұмысшылары үшін нұсқаулы-технологиялық карталарына.
Телетайпты байланыс бойынша СТО-ға түскен ТНЛ үш нұсқада басылады.Алғашқы екі нұсқасы құрамды жіберу жоспарына қажетті өзгертулер енгізу үшін маневрлі диспетчерге және операторға беріледі, ал басқасын келген пойыздардың нақты мәліметі бойынша құрамды тексеру үшін СТО операторына беріледі.
СТО операторы бөлшектелетін құрамға сұрыптау қағаздарын құрады.
Сұрыптау қағаздарында құрам вагондарының нөмірі көрсетіледі. Сұрыптау қағаздары қажетті шамада жасалады және пойыздарды бөлшектеуге қатысатын жұмысшыларға беріледі:
дөңес посттарының операторларына;
вагон қозғалысының жылдамдығын реттеушіге;
вагондарды ағытатын көмекшіге.
СТО операторы тасымалдау құжаттары бар пакетті алғаннан кейін, оны ашып құжаттарын барлығын тексереді және вагон нөмірін ТНЛ мен салыстырады.
ТНЛ жоқ кезде СТО операторы вагон нөмірін, қабылдау паркінде пойыздарды тексеру нәтижесін қолдана отырып тексереді.
Транзитті вагондарға тасымалдау құжаттары жөнелту бойынша СТО операторына беріледі. Жолдан жолға вагондардың өту пунктерінде бұл құжаттар штемпелденеді.Тасымалдау құжаттары СТО-дан тауарлы конторға және кері берілу кезінде жабық сөмкелерде, чемодандарда болады.
Вагон ағындарын телім бойынша кедергісіз жіберу және сұрыптау станцияларында өз уақытысында өңдеу үшін маңызды шарт - жеке сұрыптау қондырғылары және маневрлі аудандар және парктер арасындағы жүктеуді үлестіру, пойыздарды қабылдау және жөнелту бойынша реттелген іс-шараларды жүзге асыру есебінен жұмыстағы олардың өзара әрекеттестігін қамтамасыз ету болып табылады.
Реттелген іс-шаралардың тиімділігі станцияның техникалық құралдарын және бірінші орында жол торабын, сұрыптау қондырғыларын тиімді қолдануға тәуелді.
Неғұрлым әрекеттегі іс-шаралар ретінде мыналарды қолданады:
құрамдарды өңдеуді жылдамдату, операция аралық үзілістерді максималды қысқарту;
бір жолға қысқа құрамдарды біріктіру есебінен пойыздарды қабылдау үшін жолдарды жылдам босату;
жөндеудегі вагондардан, жергілікті вагондарды өңдеуден дөңестерді босату;
дөңестегі қосымша локомотивтің жұмысы үшін бөлінген маневрлі құрамдарды үлестіру;
сұрыптау паркінде жиналған құрамдарды қайта құрастыру үшін жіберу паркіндегі жолдарды дайындау;
Пойыз ағымын интервалды реттеу жүйесінің негізінде пайдалану жұмысын ұйымдастыру кезінде, станциялы диспетчер бекітілген мөлшерден асыра пойызды жіберу туралы локомотивті диспетчермен 3 сағат алдын келіседі.
2.3 Қабылдау бойынша құрамдарды өңдеу
Пойыздың келуі кезінде станция бойынша кезекші пойызды қабылдау жолын станциялы диспетчермен келісе отырып, СТО, ТҚК пунктінің, қабылдау жолының және өңдеуге қатысатын жұмысшыларға хабарлайды.
Бірнеше пойыздардың біруақытта келуі кезінде Станция бойынша кезекші ТҚК жұмысшыларына және пойызды қабылдаушыларға оларды өңдеу реттілігін хабарлайды. Қажет жағдайда станция бойынша кезекші құрамдарды қабылдау жолдарында бекіту туралы нұсқау береді. Құрамдарды бекіту тәртібі жергілікті жағдайларға тәуелді станцияның техника-үлестіру актісінде бекітіледі (ТҮА).
Қабылдау паркінде құрамдарды өңдеу келесі операциялардан тұрады:
вагондарға техникалық қызмет көрсету;
вагондарды коммерциялық тексеру;
құрамдарды тексеру;
тасымалдау құжаттарының барлығын тексеру.
Пойызды тоқтатып,оны бекіткеннен кейін ТҚКЕ жұмысшылары құрамды қоршап, оны тексереді.
Сұрыптау және қабылдау парктері параллель орналасқан станцияларда техникалық және коммерциялық тексерістер бөлшектелу үшін тартым жолына бірініші берілетін құрамнан бастайды. Қабылдау паркінде құрамдарды өңдеу уақытысының мөлшері және операцияны орындау тәртібі 2.1 суретте көрсетілген.
Операция
Пойыздың келуіне дейін
Пойыздың келуі бойынша
Орындаушы
0
5
10
15мин
Маневрлі диспетчерге,СТО-ға ТНЛ - ді жіберу және белгілеу
СТО операторы
Сұрыптау қағазын құру
СТО операторы
Пойыздың келу жолы және уақыты туралы СТО,ТҚКЕ жұмысшыларын хабарландыру
Станция бойынша кезекші
Шығу дөңесі бойынша құрамдарды тексеру
СТО операторы
Тасымалдау құжаттарын СТО-ға қайта жіберу
5
СТО операторы
Тасымалдау құжаттарын және ТНЛ тексеру
10
СТО операторы
Сұрыптау қағазын жинақтау
3
СТО операторы
Құрамға техникалық қызмет көрсету
15
ТҚКЕ жұмысшылары
Құрамды коммерциялық тексеру
15
Пойыздарды қабылдаушылар
Пойызды өңдеудің жалпы ұзақтығы
15
Сурет 2.1.Пойыздарды өңдеу кестесі
Қозғалыс мөлшеріне, құрам ұзындығына, пойыздың келу интервалына байланысты техникалық қызмет көрсетуді үш, төрт немесе одан да көп топтағы бригадалар орындайды. Бригада және топ саны және қызмет көрсету тәртібі станция жұмысының технологиялық процестерімен жүзеге асады.
Қабылдау паркінде вагондарды техникалық тексеру кезінде жөндеуді талап ететін вагондар, сондай-ақ техникалық ақаулығы бар вагондар анықталады. Анықталған ақаулықтар туралы тексерушілер вагондарға бормен белгілейді.
Техникалық тексерумен параллель пойыз қабылдаушылар қозғалыс қауіпсіздігіне және вагондар мен жүктердің сақталуына қауіп төндіретін, коммерциялық ақаулықтарды тексереді.Сонымен бірге вагондарда пломбаның болуын анықтайды.
Құрамды коммерциялық тексеру және техникалық қызмет көрсетуді аяқтағаннан кейін вагондарды тексеруші немесе ТҚКЕ операторы жөндеуді талап ететін вагон нөмірін ВУ-23 формадағы актіге және пойыздарды қабылдаушы арнайы жолға жіберуді талап ететін вагон нөмірін ГУ-23 толтыра отырып СТО-ға хабарлайды.
2.3.1 Құрамдарды бөлшектеу және құрастыру технологиясы
Сұрыптау паркінің жолында вагондардың жиналғаны туралы және келген пойыздардың саны, салмағы туралы мәліметтер негізінде құрамдарды бөлшектеу процесінде жаңа белгідегі құрамдарды құру жүзеге асады.
Құрамды босату алдында дөңес бойынша кезекші сұрыптау қағазымен танысып, бөлшектелетін құрам сұрыптау жолына сиятынына көз жеткізеді және барлық қатысты жұмысшылрға хабарлайды және машинистке құрамды дөңестен жылжыту туралы нұсқау береді.
Үлестіру постының операторы сұрыптау қағазымен басшылық ете отырып, вагондардың қозғалыс жылдамдығын реттеуді, ағыту сандарын, олардың сұрыптау жолдарына түсуін, тежеу кезінде қауіптілікті талап ететін ағытуларды ескерту туралы ақпараттандырады.
Сұрыптау жолдарының сыйымдылығын неғұрлым толық қолдану үшін, жылдамдықта реттеушілер арасында жұмысты тең үлестіру үшін, сондай-ақ қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жылдамдықты реттеуші жұмыс көлеміне және жолды вагондармен толтыру деңгейіне тәуелді қажетті жағдайда сұрыптау паркінің жолы бойынша жылдамдық реттеушілерді алмастырады.
Дөңес өндіргіштігін жоғарылату және сұрыптау дөңестерінде құрамдарды босату арасынадағы интервалдарды қысқарту мақсатында алдыңғы құрам босатылып аяқталғанға дейін жолдардың бірінде келесі құрамды жылжытуды бастау керек, ал жылжытатын бір ғана жолы бар дөңестерде құрамдарды жолайы жылжыту қажет.Жылжытылатын құрамдар арасындағы қашықтық дөңес локомотивтерінің машинистерімен реттеледі: жолайы жылжыту жүйесімен жабдықталған дөңестерде-сигнал көрсеткіші бойынша, ал мұндай жүйесі жоқ дөңестерде-машинистке радиобайланыс бойынша берілетін, дөңес бойынша кезекші нұсқауы бойынша.
Құрамды бөлшектеу процесінде құрастырушылар түсті санды нұсқау көрсеткішіне сай вагондарды ағытады, ал түсті нұсқаулармен жабдықталмаған дөңестерде-сұрыптау қағазына сәйкес.
Вагондарды ағыту еңбегінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін арнайы ағыту рычагтарымен орындалады.
Құрамды сырғыту кезінде дөңес бойынша кезекші ағыту дұрыстығын тексереді және қажет кезінде вагон қозғалысының жылдамдығын реттеушіге және посттағы орындаушы операторларға вагондардың бағытының өзгергені туралы, сондай-ақ тежеу кезінде ерекше қауіптілікті талап ететін вагондар туралы ақпараттандырады.
Сұрыптау парк жолының сыйымдылығын неғұрлым толық қолдану және жолда тұрған вагондар ағытылғанда шектен тыс жылдамдықпен соқтығысуын болдырмауды қамтамасыз ету үшін тежеу башмактары қолданылады. Автоматтандыру құралдары жоқ дөңестерде, тежеу дөңес посттарындағы операторлармен жүзеге асады.
Вагон қозғалысының жылдамдығын реттеушілердің қауіпсіздік техникасын қамтамасыз ету үшін тежеу башмактарын башмакжатқызғыш немесе арнайы шанышқы көмегімен рельстерге қойылу керек.
Босату жылдамдығын автоматты реттеу қондырғыларымен жабдықталған дөңестерде, дөңес бойынша кезекші ағытылған вагон қозғалысын бақылайды, сұрыптау қағазы бойынша вагондардың дұрыс ағытылғанын тексереді және пультте бақылау приборының көрсеткіші бойынша жүйенің жұмысын бақылайды.
Вагондарды сұрыптау процесін жылдамдату мақсатында құрамдарды ауысымды жылдамдықпен босату керек.
Босату жылдамдығын автоматты беру қондырғыларымен жабдықталған дөңестерде вагондарды босату жылдамдығы автоматты түрде болады. Босатудың қажетті жылдамдығы туралы ақпарат дөңес бағдаршамының түсті көрсеткішіне беріледі.
Сұрыптау дөңестерінде қажетті жағдай бар кезде құрамдарды параллель босату қолданады.
Босатылу аяқталғаннан кейін дөңес бойынша кезекші құраушы арқылы дөңес локомотивінің машинистіне вагондарды сұрыптау паркінің жолдарында өңдеу туралы нұсқау береді.
Әр дөңес үшін негізгі технолгиялық операцияларды орындау уақыты және тәртібі бекітіледі.
Адамдары бар вагондармен және жеке санаттағы жүктермен маневр жасағанда Қазақстан Республикасының теміржолдарында маневр жұмыстары және пойыз қозғалысы бойынша нұсқауларда қарастырылған ережелеріне сай жүргізіледі.
Маневрлі диспетчер пойыздарды жөнелту жоспарына сәйкес станция бойынша кезекшіге сұрыптау паркінің жолы, парк нөмірі, басты және бос вагондар нөмірі, жөнелту жолының нөмірі көрсетілген құрамды қайта құрастыруға тапсырма береді. Жөнелту паріне құрамды қайта құру маневрлі локомотивпен жүзеге асырады.
2.3.2 Жөнелтуге құрамдарды дайындау
Пойыздарды жөнелту алдында құрастыру станциясының жұмысшылары ашық жылжымалы құрамда жүктердің бекітілу төзімділігі мен дұрыстығын тексереді.
Құрамдары құрастырылатын жөнелту паркінде келесі операциялар орындалады:
вагондарды техникалық тексеру және вагондарды ағымды жөндеу;
вагондарды коммерциялық тексеру және ақаулықтарды жою;
локомотивті бригадаға құжаттарды тапсыру;
пойызды локомотивті тіркеу.
Вагондарды техникалық тексеру және жөндеу бригада құрамына кіретін бірнеше жұмысшылар тобымен біруақытта орындалады. Бригада және топ саны қозғалыс мөлшеріне байланысты ТҚКЕ және станция жұмысының технологиялық процестерімен бекітіледі және техникалық қызмет көрсету процесінде құрамның аз ғана тұру уақытын қамтамасыз ету керек.
Тексеруші-жөндеушілер ақаулықтарды тапқан кезде вагондарға бормен белгі қояды. Тексеруші-жөндеушілер қажетті жөндеуді жүргізгеннен кейін тежегіштерді алады. Вагондардағы бор белгілерін өшіреді. Жөндеу топтарының үлкені өндеудің аяқталғаны туралы ТҚКЕ операторына хабарлайды. Вагондарды техникалық тексерумен біруақытта пойыз қабылдаушылар құрамға коммерциялық тексеруді жүзеге асырады
Пойызды жөнелткеннен кейін станция бойынша кезекші пойыз диспетчеріне пойыз индексі және нөмірі, пойыздағы вагон саны және салмағы және басқа да мәліметтерді береді.
Жөнелту паркінде құрамды өңдеу операциясының орындалу реттілігі 2.2 суретте келтірілген.
Операция
Жөндеу паркіне қайта құрғанға дейін
Жөнелту паркіне қайта құрастырылғаннан кейін
0 5 10 15 20 25 30
Орындаушы
Құрамды қайта құру жолына келісту
Маневрлі диспетчер,
Жөнелту паркіне құрамды қою
Локомотивті бригада
Натуралы қағазды толтыру
СТО операторы
Натурадан құрамды тексеру
СТО операторы (телетайп)
Құжаттарды жөнелту паркіне жіберу
10
СТО операторы
Құрамды техникалық тексеру және вагондарды жөндеу
20
ТҚКЕ жұмысшылары
Құрамды коммерциялық тексеру
20
Пойызды қабылдаушылар
Құжаттарды локомотив машинистіне беру
3
Стания
бойынша
кезекші кезіндегі оператор
Пойыз локомотивін тіркеу
10
Локомотивті бригада,ТҚКЕ жұмысшылары
Пойызды өңдеудің ұзақтығы
30
Сурет 2.2 Жөнелту паркінде пойыздарды құрастыруды өңдеу кестесі
2.3.3 Станцияда құрамдарды бөлшектеу-құрастыруға кететін технологиялық уақытты есептеу
Станцияда түсетін вагонағындарын өңдеуді қамтамасыз ету үшін станцияның негізгі парктерінің жұмысында және жанасатын телімдермен және сұрыптау қондырғыларының арасында тиімді өзара әрекеттестікті орнатады.
Жанасатын телімдермен станциялық процестердің тиімді өзара әрекеттестігі келесі негізгі шарттарды қадағалауды қарастырады:
-бір құрамды дөңесте бөлшектеу-құрастыруға кеткен орташа уақыт, құрамдардың өңдеуге түсетін орташа интервалынан кем болмау қажет.
Дөңестен құрамдарды бөлшектеу - құрастыру бірыңғай процесс, оның нәтижесінде вагондар құрастыру жоспарында бекітілген тәртіппен сұрыптау паркінің белгіленген жолдарына түседі.
Дөңестен құрамдарды бөлшектеу-құрастыруға технологиялық уақытты қабылдау паркіне дөңес локомотивінің келу уақытын, дөңес шыңына дейін құрамды жылжыту уақытын, дөңестен құрамды тарқату және тұрғызу уақыттарын қосумен анықталады:
Дөңестен құрамдарды бөлшектеу-құрастыруға кеткен технологиялық уақыт
tқб = tк+t ж + t тар + tтұр ( + t пер) (2.1)
(2.2)
мұнда, l[] 3, l[]3 - қабылдау паркінен дөңес шыңына дейінгі және құрам соңына дейінгі жартылай рейс ұзындығы,м :l 3 - 1868 м. (М 11 сигналдан дөңнс шыңына дейінгі қашықтық).[1]; l 3 - 582 м ( М 11 сигналынан № 47 стрелкасына дейінгі қашықтық);t n.д. - маневрлі локомотивтің қозғалыс бағытын ауыстыруға кеткен уақыт (0,15 мин ).;V к - келудің орташа жылдамдығы 25 кмсағ [1],
сонда
Қабылдау паркінен дөңеске дейінгі құрамды жылжыту уақыты мына формула бойынша анықталады:
t ж = ( 0,06 lж) Vж (2.3)
мұнда, lж- дөңес шыңынан қабылдау паркінің шекті бағанасынаң орташа нүктесіне дейінгі қашықтық, lж -334 м(дөңес шыңынан шекті бағанаға дейін 34жол).; Vж- сұрыптау дөңесіне құрамды жылжытудың орташа жылдамдығы, кмсағ,;V ж -7 кмсағ ( мех. дөңестің нұсқауына сәйкес). [1]
t ж = ( 0,06 х 334) 7 = 2,8 мин.
Дөңестен құрамдарды тарқату уақыты сұрыптау дөңесінің түріне байланысты келесі формуламен анықталады:
(2.4)
мұнда lв - вагонның есептелген ұзындығы ( 14 м ); nс -- құрамдағы вагон саны ( 65 ); vтар - есептелген құрамды тарқату жылдамдығы, кмсағ (7,4 кмсағ).
Дөңесте құрамдарды құрастыруды аяқтау мына формуламен анықталады:
(2.5)
мұнда, nс- бір құрастырылған құрамға келетін сұрыпталатын вагондардың орташа тәуліктік саны.
Дөңес жағында вагондарды тұрғызу уақыты:
(2.6)
мұнда, 0,06 - коэффициенті дөңестен түсірілген бір вагонды тұрғызуға локомотив-минут шығынын бейнелейді.[7]
Құрастыру - бөлшектеу уақыты :
3 Жергілікті жұмысты ұйымдастыру
3.1 Арыс сұрыптау станцияларындағы жергілікті жұмыстың сипаттамасы
Сұрыптау станциясының жергілікті жұмысына кіретіндер:
тиелетін және түсірілетін вагондармен маневрлі жұмыстар;
жалпы қолдану орындарында, контейнерлі пунктерде, жүк сұрыптау платформаларында, станцияға жанастырылатын кіріс жолдарында жүк операцияларын орындау.
Жүк және коммерциялық жұмыс бойынша ауысым инженері мыналарды қамтамасыз етеді:
жүк жұмысының ауысым жоспарының орындалуын;
жұмыс жоспарының станциялы диспетчермен, тиеу-түсіру жұмыстарының өндірістік телімінің бастығымен көлік-экспедициялы автомобильді көлік диспетчерімен келісілген болуы керек;
ағымды жоспарлау, қоймадағы бос орындардаң болуын ескеру, жалпы қолдану орындарында сұрыптау және тиеу-түсіру жоспарының орындалуын бақылау;
станция локомотивтерімен қызмет көрсетілетін жүк фронттарындағы вагондарды уақытысында беру және жинау;
жалпы қолдану орындарында жүк жұмысы бойынша ауысым жоспарының орындалғанына қорытынды жасау.
Ауысым инженері жергілкті жұмысты мыналарға негізделе отырып басқарады:
станциялы диспетчерден немесе жүк жұмысы бойынша бастықтан алған ауысым жұмысының жоспарына;
өндірісті кәсіпорындардың кіріс жолдарында және станция пунктеріндегі тиеу-түсіруге қызмет көрсету бойынша маневрлі локомотивтер жұмысының кестесіне;
сұрыптау платформасының, контейерлі ауданның, жүк алаңының жұмыстарының технологиялық процесіне;
өндірісті кәсіпорындардың кіріс жолдарындағы және станция жұмысының бірыңғай технологиялық процесіне.
Жергілікті жұмысты басқару диспетчерлі әдіске базаланады, оның негізі:
вагондармен және пойыздармен жүктердің келуі туралы тұрақты ақпарат;
жергілікті жұмысқа тәуелді, станциялы жұмыс сұрағы бойынша станцияның маневрлі диспетчерімен үздіксіз байланыс жасау.
Өндірісті кәсіпорындардың кіріс жолдарындағы және станция пунктерінің тиеу-түсіру қызметі бойынша маневрлі локомотивтердің жұмыс кестесі сұрыптау станциясының басшылығының тікелей қатысуымен тасымалдау бөлімінің технологиялық бөлімімен жасалады. Кестені жасау құндылығы: әр жүк пункті бойынша вагонағындарының көлемін және сипатын талдау, маневрлі құралдарды, механизмдерді қолданудың неғұрлым үнемді нұсқасын орнату. Жүк пунктінің және жергілікті жұмыстың әр аймағы үшін беру және жинау саны, олардың көлемі орнатылады.
Кезекшіліке түсу кезінде ауысым инженері ауысым жоспарымен, станция жолдарында жергілікті вагондардың болуымен, тиеу-түсіру жұмыстарының жүрістерімен, механизмдердің дайын екендігімен танысады.
Станциялы және кіріс жолдарындағы вагондардың жағдайы, тиелуге келген вагондар туралы ақпаратпен басқара отырып, ауысым инженері жұмыстың қатаң кестесін орындауды ескере отырып вагондарды беру және жинау бойынша маневрлі жұмыстарды жоспарлайды.
Жүк операцияларына вагондарды беру алдында пойыздарды құрастырушы көп топты құрамдарды жылдам құрастыру әдісін қолдана отырып, тиеу-түсіру пунктерінен вагондарды беру, құрастыру, жинауға маневрлі құралдар және уақыт неғұрлым аз шығындалу керектігін есептей отырып беру пунктері бойынша вагондарды жинастыруды өңдейді.
Жүк операцияларына вагондарды беру аяқталғаннан кейін құрастырушы телефон байланысын немесе радиобайланысын қолдана отырып, вагондардың берілген уақыты туралы диспетчерге хабарлайды.
Жүк операцияларын орындау процесінде жүктерді қабылдап-жөнелтушілер жүк операцияларының орындалу жүрісі және оның аяқталу уақыты туралы жуықтап ауысым инженерін ақпараттандырады.
Алынған мағлұматтар негізінде ауысым инженері пойыздарды құрастырушыға вагондарды жинау туралы нұсқау береді.
Тиелуге арналған вагондар жүк тегі көрсетілген ВУ-14 формадағы журналға жазыла отырып, техникалық және коммерциялық тексеріске жіберіледі.
Тиеу-түсіру пунктеріне вагондарды беру бойынша операциялардың орындалуына және станциялы жолдарда жинау уақытысының нормасы жергілікті жағдайға тәуелді орнатылады.
3.2 Станцияда жергілікті вагондардың тұру уақытын есептеу
Жергілікті вагондардың станцияда тұру уақытын келесілерді ескерумен орнатылады:
1. Қабылдаудан жүк операцияларына берілгенге дейін вагондардың тұру уақыты.
2. Жүк операцияларында вагондардың болу уақыты.
3. Жүк операцияларының аяқталғанынан жөнелтуге дейінгі вагондардың болу уақыты.
Станцияға вагондар тиеп-түсірілуге топтармен, жекелей келеді, жүк операциялары станция локомотивтерімен қызмет көрсетілетін кіріс жолдарда және жалпы қолданылатын орындарда жүзеге асырылады.
Келгеннен беріліске дейінгі вагондардың тұруының уақыт мөлшері мына уақытардан шығады:
а) қабылдау паркінде вагондардың тұруы,ол 2сағатқа тең ;
б) бөлшектеу 0,1 сағатқа тең;
в) беріліске вагондарды жинау;
г)жүк пунктері бойынша вагондарды жинау уақыты;
д)жүк пунктеріндегі вагондар уақыты.
Вагондардың жиналу уақытын анықтау үшін 3.1 кесте құрылған, вагонсағаттар келесі формуламен анықталады:
(3.1)
мұнда к = беріліс саны;
п - тиеу- түсіруге келетін, вагондар саны.
Кесте 3.1
Вагонағындарының жиналу уақытын анықтау
Вагондарды беру аудандары
Вагон саны
Беріліс саны
Жиналу вагонсағат
Тары
1
ТЧ , ЖШС ТЭК
1
1
10
2
ПЧ, ЖШС Темиржолсу , ЖК Сарбасова , ЖК Бауыржан
2
2
10
3
Әскери бөлім
3
3
10
4
Контейнерлі аудан
4
2
20
5
Филиал Заря
2
2
10
6.
ЖШС Жеті казына
1
1
10
7
МП Кабулсай, ШПЗ
1
1
10
8
ААҚ Арыскомплект, ЖШС Арыс отын, ЖШС Алтын кұм
1
1
10
9
База Арыс МТС, ЖШС ВЧД ЭЧ-24
1
1
10
10.
Қорытынды
16
100
Жиналудың орташа уақытын вагон сағатты вагондар санына бөлумен анықтайды.
Кесте 3.2
Вагонағындарын беру уақытын анықтау
Вагондарды беру ауданы
Вагон саны
Берілісті күту уақыты
Беріліс және жинау уақыты
Орташа тұру
Вагон сағ
Беріліс уақыт
Вагон-сағат
1
ТЧ , ЖШС ТЭК
1
1,2
1,2
0,7
0,8
2
ПЧ, ЖШС Темиржолсу, ЖК Сарбасова , ЖК
Бауыржан
2
1,3
2,6
0,6
1,4
3
Әскери бөлім
3
4,0
12,0
1,5
4,5
4
Контейнерлі аудан
4
0,5
2,0
0,5
2,0
5
Филиал Заря,
2
1,0
2,0
1,0
2,0
6
ЖШС Жеті казына
1
2,0
2,0
0,9
0,9
7
МП Кабулсай, ШПЗ
1
1,0
1,0
0,9
0,9
8
ААҚ Арыскомплект, ЖШС Арыс отын , ЖШС Алтын кум
1
1,5
1,5
0,7
0,7
9
База Арыс МТС, ТОО ВЧД ЭЧ-24
1
0,5
0,5
0,6
0,6
10
Қорытынды:
16
24,8
13,7
Жүк пунктеріне берілістің орташа уақыты станция бойынша тұтастай әр тиеу-түсіру пунктеріне вагондардың ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
ЗСМ-13-2кс тобының студенті Куралов Д.К.
Дипломдық жұмыс Арыс сұрыптау стансасының автоматтандырылған басқару жүйесі шегінде маневр операцияларынының тиімді жоспарын жасау жобасы тақырыбында орындалған. Дипломдық жұмыс жалпы 10 бөлімнен тұрады, парақ саны 103, оның ішінде 24 кесте, 16 сурет қарастырылған. Дипломдық жұмыстың бірінші бөлімінде Арыс темір жол стансасының және оның кіріс жолдарының техникалық пайдалану сипаттамалары келтірілген. Станцияның техникалық пайдалану сипаттамасы, жолдардың орналасу реттілігі, оларға кіріс жолдардың жанасуы толық көрсетілді. Диспетчерлі басқару, жергілікті және транзитті вагондармен жұмыс жасау технологияларына есептеулер жүргізілді. Өткен үш жылдықтағы станцияның жұмыс көрсеткіштеріне: вагонағындарына, вагонайналымдарына, вагондардың станцияда тұру уақытына және т.б. талдау жасалды.
Дипломдық жұмыстың тақырыбына сәйкес бесінші бөлімде ДСЦ маневр диспетчерінің автоматтандырылған басқару орталығы қарыстырылды. Сонымен қатар, дипломдық жұмыста қоршаған ортаны қорғау және тіршілік қауіпсіздігі мәселелері толық шешімін тапқан.
Сұрыптау технологиялық үрдісін жетілдіру нәтижесінде экономикалық бөлімде ендіретін жобаның тиімділігі және ендірілгеннен кейінгі өтелу мерзімі дәлелденіп, бизнес-жоспары жасалды.
Мазмұны
Нормативтік сілтемелер
8
Анықтамалар
9
Белгіленулер және қысқартулар
10
Кіріспе
11
1
Арыс сұрыптау станциясының техникалық - пайдалану сипаттамалары
12
1.1
Арыс станциясының және оның кірме жолдарының техникалық сипаттамасы
12
1.2
Арыс станциясының пайдалану жұмыстарын басқару
16
1.3
Станцияның жүк және пойыздық жұмыстарын тиімді жоспалау
18
2
Пойыздарды бөлшектеу-құрастыруды диспетчерлі басқару
20
2.1
Пойыздарды бөлшектеу және құрастыру
20
2.2
Пойыз ақпараттарын және тасымалдау құжаттарын өңдеудің станциялы технологиялық орталығының жұмысын ұйымдастыру
20
2.3
Қабылдау бойынша құрамдарды өңдеу
22
3
Жергілікті жұмысты ұйымдастыру
30
3.1
Арыс сұрыптау станцияларындағы жергілікті жұмыстың сипаттамасы
30
3.2
Станцияда жергілікті вагондардың тұру уақытын есептеу
31
4
Транзитті вагонайналымын өңдеу технологиясы
36
4.1
Өңдеуге түсетін вагондармен жұмыс жасау технологиясы
36
4.2
Жиналу кезіндегі вагондардың тұруын есептеу
37
5
Маневрлік жұмысты ұйымдастыру және құрама пойыз қызмет ететiн телiмдегi тiректi стансаларды анықтау
40
5.1
Пойыздар жүріс графигін тұрғызу және өткізу қабілетін есептеу
40
5.2
Маневр жұмысын ұйымдастыру мен есептеу
44
5.3
ДСЦ маневр диспетчерінің автоматтандырылған басқару орталығы
55
6
Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі
58
7
Қоршаған ортаны қорғау
64
8
Экономикалық бөлім
73
9
бизнес-жоспарлау бөлімі
77
Қорытынды
84
Пайдаланылған әдбиеттер тізімі
85
Нормативтік сілтемелер
1. СНиП РК 3.02-02-2001 - Общественные здания и сооружения
2. Закон РК О безопасности и охране труда № 528-2 от 28 февраля 2004 г.
3. СНиП РК 2.02-05-2002 - Пожарная безопасность зданий и сооружений
4. СНиП РК 2.04-05-2002 - Естественное и искусственное освещение
5. СНиП 2.09.04-87 Административные и бытовые здания.
Анықтамалар
Жергілікті жұмыстар- 500 км қашықтыққа дейінгі қатынастағы жылжымалы құрамдармен атқарылатын жұмыстар құрамы.
Жүк ауласы-жүктерді түсіруге, тиеуге және қоймалауға арналағн кешен.
Жүктік бірлік - өзінің берілген техникалық үрдістерді бірігушілік және бірлік масса ретінде тиеу, тасымалдау, түсіру және сақтайтын бірнеше өнім саны.
Импорттық жүктер-шетелдерден елімзге кіріп жатқан жүктер.
Көліктік логистикалық ақпарат - КЛЖ басқаруды ұйымдастыру үрдісіне қажетті білім.
Қойма - тұтынушылар арасында өнімді бөлу және қабылдау, орналастыру, қорландыру, сақтау, өңдеу және тұтынушыға жіберу үшін қолданатын күрделі техникалық құрылыс (ғимарат, әртүрлі жабдықтар және басқада құрылыстар).
Транзит - мемлекет территориясы арқылы жүктерді тиеусіз және түсірусіз (жолаушыларды мініп - түсірусіз) өткізу.
Экспорттық жүктер- шетелдерге елімізден шығып жатқан жүктер.
Белгіленулер және қысқартулар
ДНЦ-тасымалдау бөлімшесінің пойыз диспетчері.
ДСМ-жүк жұмыстары бойынша станция басшысының орынбасары.
ДСП-станция бойынша кезекші.
ДС-станция басшысы.
ДСЦМ-жүк және коммерциялық жұмыс бойынша ауысым инженері.
ДСЦС-стансалық диспетчер.
ДЦАУ-автоматтандырылған диспетчерлік басқару орталығы.
ПБ-қауіпсіздік бекеті.
ПКТО-бақылаулық қызмет көрсету бекеті.
ПТО-техникалық қызмет көрсету бекеті.
ПЭВМ-ақпаратты электронды есептеу машинасы.
РИВЦ-аймақтық ақпарат есептеу орталығы.
РЦС-желілік аудандар.
ТГНЛ-телеграмма натур қағазы.
ТехПД-тасымалдау құжаттарын өңдейтін техникалық орталық.
ТНЦ-локомотивті диспетчер.
ТО-техникалық қызмет.
ТПЕ-техникалық пайдалану ережесі.
ТР-техникалық жөндеу.
Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі , Арыс сұрыптау стансасында орындалатын сұрыптау жұмыстарының көлемі өте жоғары, сұрыптау жұмысын жетілдіру мақсатында сұрыптауды іске асыруда маневрлік жұмыстарды ұйымдастыруды жетілдірудің маңызы зор.
Ғылыми жаңалық, Арыс сұрыптау стансасында сұрыптау жұмыстың көлемі өте жоғары болғандықтан, сұрыптау жұмысының үлкен бөлігін алатын маневрлік жұмыстарды жетілдіруде стансаның ДСЦ маневр диспетчерінің автоматтандырылған басқару орталығын құру.
Практикалық қажеттілігі, Арыс стансасының негізгі жұмыстық сипаты сұрыптау болғандықтан, стансаның жұмысын жақсарту үшін сұрыптау операцияларының құрамдас бөліктерін қарастырып, жетілдіру жөн.Маневрлік жұмысты жетік ұйымдастыру үздіксіз сұрыптау жұмысын реттейді.
Практикалық база, Арыс стансасының өндірістік, техникалық базасы, Шымкент жол бөлімшесі және осы жол бөлімшесіндегі стансалардың өзара байланысы. Шымкент тасымалдау бөлімшесі және көршілес тасымалдау бөлімшелерімен байланысы.
Зерттеу мақсаты, стансада маневр жұмысының технологиясын зерттеліп, ауытқулар мен кедергілердің себептері анықталынды. Сұрыптау стансасына сұрыптау жұмыстардың ретсіздіктернің кері әсері анықтау.
Зерттеу міндеттері, сұрыптау паркінде орын алып жатқан ретсіздіктерді станса өткізгіштік қабілетіне әсерін анықтау. Стансада сұрыптау жұмыстарының ақпараттардың кеш және анықсыздығынан туындайтын қатерлермен, үнемсіздіктер денгейін анықтау.
Зерттеу объектілері, стансаның көршілес стансалармен байланысы, теміржол бөлімшесі бойынша өтетін вагон ағыны, сұрыпталатын вагондар көлемі. Сұрыптау паркі, сұрыптау-жөнелту паркі, тасымалдану қашықтықтары. Станса бойынша сұрыптау жұмысына қатысты бөлімдердің жұмыс қабілеттілігі.
Жұмыстың теориялық және әдістемелік негізі, жұмыс алдыңғы қатарлы инновациялық және жаңа автоматтандырылған жүйелердің теориялық негізіне құрастырылған. Стансада сұрыптау жұмыстарды қалыптастыру кезінде теміржол көлігі ережелерін басшылыққа алу. Вагон ағындарын есептеуде электронды - аналитикалық әдістермен есептеу жүргізу.
Сұрыптау паркінде жұмыстарды орындау барысында ережелерді қатаң қадағалау.
1 Арыс сұрыптау станциясының техникалық - пайдалану сипаттамалары
1.1 Арыс станциясының және оның кірме жолдарының техникалық сипаттамасы
Арыс станциясы жұмыс сипаттамасы бойынша Ташкент, Түркістан, Шымкент жақтан келетін ,вагон айналымды өңдейтін, кластан тыс екі жақты сұрыптау станциясы болып табылады.Арыс станциясында жалпы 106 жол бар.
Тақ бағытта-
Арыс -1-Акдала-екі жолды,әр жол бойынша екіжақты автоблокировкамен жабдықталған.I-Басты жол тақ пойыздар үшін дұрыс болып табылады.II-басты жол жұп пойыздар үшін дұрыс болып табылады.
Жұп бағытта: .
Арыс-I-Талдыкудук- екі жолды.Әр жол бойынша бір жақты автобликировкамен жабдықталған.I-басты жол тақ пойыздарға арналған,ал II-басты жол жұп пойыздарға арналған.
Арыс-I-Арыс-II-жүк пойыздарының қозғалысына арналған ,екі жақты автоблокировкамен жабдықталған, екі жолды.
Арыс-I-Арыс-II-жүк және жолаушы пойыздарының қозғалысына арналған екі жақты автоблокировкамен жабдықталған, бір жолды.
Жол торабы келесілерден тұрады:
I. Тақ сұрыптау жүйесі:
oo 5-жолдан және екі басты жолдан тұратын А қабылдау паркі;
oo 14 - жолдан тұратын В қабылдау - жөнелту паркі;
oo 3-жолдан тұратын сұрыптау паркіне параллель орналасқан Б қабылдау-жөнелту паркі;
-9-жолдан және екі басты жол және бір бос жолдан тұратын Г жөнелту паркі.
II. Жұп сұрыптау жүйесі:
oo 8-жолдан және бір бос жолдан тұратын Д қабылдау паркі;
oo 18- жолдан және бір бос жолдан тұратын Е сұрыптау паркі;
oo 7-жолдан және бір тарту және бос жолдан тұратын Ж жөнелту паркі.
III. Жұп және тақ сұрыптау жүйелері үшін 8-жолдан тұратын бір С сұрыптау паркі бар.
IV.Станцияда пойыздарды бөлшектеп-құрастыру үшін екі дөңес бар 1.1-кестеде көрсетілген.
Станцияға жанастырылған кіріс жолдар: Торнадо ЖШС, Теміржол су ЖШС, Арыс шпал зауытыЖШС, МТС Арыс базасы , Сарыбасова А ЖК ПЧ-54, ТЭК Алматы ЖШС, Қоңырат ЖШС,ЖК Бауыржан, Жеті қазына ЖШС, МП Қабылсай, Арыс отын ЖШС, Алтын құм ЖШС.
Кесте 1.1
Станцияда пойыздарды бөлшектеу-құрастыру дөңестері
Қондырғының аталуы
Қандай бағытта жұмыс істейді
Жылжыту жолдарының саны
Сұрыптау жолдарының саны
Қуаттылығы орташа, тақ механикаландырылыған дөңес
Қуаттылығы үлкен, жұп механикаландырылған дөңес
Солтүстігі Туркестан,шығысы Шымкент, оңтүстігі Ташкент.
Оңтүстігі Сары-ағаш,солтүстікте Түркістан, шығысы Шымкент
11
11
14 жолды В паркі және 8 жолды
С паркі
8 жолды С паркі және 18Е паркі
Кесте 1.2
Жол ведомості
Тақ сұрыптау паркі
Жол №
Аталуы
Жол шекарасы
Жол ұзындығы,м
толық
Пайдалы
I
II
IA
I
II
Басты жол-бос
Басты жол-бос
Басты жол-екі бағыттағы жүк және жолаушы пойыздарының қозғалысына арналған
Айналма жол-тақ жүк пойыздарының қозғалысына арналған
Айналма жол-жұп жүк пойыздарының қозғалысына арналған
СИ2 ЧД
СИ2 Ч
20а
202
2а.10.12.16
4а.2.8.18а.18
38.64.70.72.80.82.86.94
-
14
20а
22а
108
6
4
1618,20
1703,80
1516.90
1378,10
993,30
-
-
406.50
489,40
-
1.2-кестенің жалғасы
I-II
I
Басты жол-екі бағыттағы жүк және жолаушы пойыздарының қозғалысына арналған
Басты жол-екі бағыттағы жүк және жолаушы пойыздарының қозғалысына арналған
12
70
-
2
696,40
-
Б Орталық қабылдау-жөнелту паркі
I Б
II
4
Басты жол
Басты жол
Қабылдау-жөнелту
108
118
140
148.172.170.217.211.205.203
150.168.221.207.201.125
223.199.195.171
159
157
169
1354,80
1494.20
1305,30
659,80
679,00
821,20
В Тақ сұрыптау паркі
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұ рыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
С ұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
140
142
122
146
156
136
158
174
182
166
130
152
176
160
-
139г.99г.87а.
136.142.149
-
96г
138.146.156
166.79г.77г.71г.
-
-
174.182.73г.
128.152.158
154.162.176
65г.59г.
59АГ
33г
69г
99г
49г
87а
95г
69г
79г
77г
71г
73г
65г
41г
59г
1157,80
1719,70
1341,00
1161,80
1220,80
1723,80
1265,30
1085,10
1090,10
1187,10
1356,60
1282,30
1192,30
1206,20
1022,10
1006,60
1050,70
1045,70
1081,70
1077,60
1008,50
980,60
981,60
961,40
1061,90
990,80
1002,10
1097,40
С біріктірілген сұрыптау паркі
71
72
73
74
75
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
8
14
12
15
16
11.18.12.14
61г
15
-
57г.253.143
59А
51г
61г
51г
49г
1209,50
1130,70
1116,80
1130,70
1168,20
1060,60
1018,50
995,0
1018,50998,00
1.2-кестенің жалғасы
76
77
78
Сұрыптау
Сұрыптау
Сұрыптау
11
17
13
13.16
-
17.53г.255.251
57г
53г
145
1089,90
1082,90
1343,00
994,90
994,60
994,60
Е жұп сұрыптау паркі
81
82
83
84
85
86
87
88
91
92
93
94
95
95а
96
97
98
104
105
106
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондарды тексеру
Вагондардың тұруы
Бос
Вагондардың тұруы
Вагондардың тұруы
Вагондардың тұруы
Вагондардың тұруы
Вагондардың тұруы
Бос
21
24
25
22
26
21
27
27
32
34
32
35
31
501
36
33
37
3
41
49
22.24.187
-
173
25
185
23.26.181
183.179
-
34.38
177.175
35
-
33.36.513.511
189.151
-
37
-
41
48.517.515.505
-
173
187
165
185
181
165
167
183
179
167
177
175
501
149
513
511
505
515
501
517
1168,20
1079,80
1160,50
1089,,00
1107,40
1211,70
1152,70
1036,60
1134,40
1152,40
1100,80
1110,60
628,40
737,80
485,70
548,00
537,10
510,50
634,70
417,90
950,00
950,00
1002,90
965,90
965,90
990,90
983,60
983,60
969,50
981,50
981,50
1017,50
394,50
370,00
394,50
471,50
441,00
55,40
322,70
342,10
Станцияның негізгі жұмысына вагондарды сұрыптау;өңдеусіз пойыздарды өткізу операцияларын орындау;вагондарды техникалық және коммериялық тексеру, оларды жөндеу жатады. Сонымен бірге станцияда локомотивті бригадаларды ауыстыру, жүктерді сұрыптау, вагондарды тиеу-түсіру, кіріс жолдарына қызмет көрсету, изотермиялық және рефрижераторлы вагондарға қызмет көрсету, жолаушы пойыздарының рейсін дайындау іске асырылады.
Жұмыс көлеміне және жол желісінің белгісіне байланысты Арыс сұрыптау станциясы тәулігіне 3 мыңнан жоғары вагон өңдейтін-негізгі 1,5-3 мың вагонға дейінгі-аудандық және көмекші болып бөлінеді. Сұрыптау қондырғыларының түріне байланысты дөңесті және дөңессіз станциялар болады. Бірінші түрдегі станцияда үлкен, орта, кіші қуатты дөңестерде пойыздарды бөлшектеп-құрастырады, екіншісінде-жартылай дөңестерде. Станцияның сұрыптау жинағының санына байланысты қабылдау, сұрыптау, жөнелту паркі кезекпен орналасқан бір жақты және екі жақты болады .
Арыс сұрыптау станциясының өндірістік әрекеті кез келген пойыздарды бөлшектеу, жаңа белгідегі құрамдарды жинау, пойыздарды құрастыру және жіберу, сондай-ақ транзиттік пойыздарға өңдеусіз қызмет көрсету болып табылады. Сұрыптау станциясында жергілікті вагондармен жұмыс көлемі әдетте үлкен емес. Құрамы жиі өзгеретін пойыздар немесе транзитті пойыздардың меншікті салмағы сұрыптау станциясының жалпы пойыз ағымында аз.
Бұл станцияның жол торабы және техникалық жабдықталуы транзитті пойыздардың және вагондардың үлкен санын өңдеуді қамтамасыз ету керек. Өңделетін вагондар қабылдау жолына түседі, онда техникалық және коммерциялық ақаулықтарын анықтау үшін тексереді, бөлшектеуге дайындайды, одан соң сұрыптау дөңестерінде сұрыптайды. Операция орындалғанан кейін сұрыптау жолдарында жіберу жолына шығаратын жаңа құрамды құрастырады. Мұнда техникалық қызмет көрсету пунктінің жұмысшылары вагондардың ақаулығын тексереді. Құрамға локомотивті тіркегеннен кейін, пойыз станциядан жөнелтіледі.
1.2 Арыс станциясының пайдалану жұмыстарын басқару
Темір жол станциясының нұсқауларына сәйкес технологиялық процесс бойынша станцияның өндірістік жұмысын басқаруды, ауысымдылық тапсырмаларын бақылауды, вагон және пойыздарды өңдеуді ұйымдастыруды станция бастығымен және бекітілген міндеттер бойынша басқада қызметтік тұлғалармен жүзеге асады.
Технологиялық процесті жасау және ендіруді, техникалық құралдарды тиімді қолдану бойынша іс-шараларды, пойыздардың қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз етуді станцияның бас инженерінің басшылығымен және техникалық жұмыс бойынша станция бастығының төрағасымен жүзеге асырылады.
Ауысым бойынша оперативті жұмысты станциялық диспетчер жүзеге асырады (ДСЦС), ол келесілерді қамтамасыз етеді:
пойыздарды қабылдау-жөнелту бойынша ауысым жоспарының орындалуын ұйымдастыру және станция жұмысын қамтамасыз ететін жұмысшылырдың әрекетін бақылау;
екі жақты станцияларда-станция жүйелері арасында сұрыптау жұмыстарын тиімді ұйымдастыру;
станцияларда жергілікті жұмыс жоспарының орындалуын бақылау.
Станция парктеріндегі пойыздар мен құрамдарды өңдеуді, пойыздарды бөлшектеу - құрастыру маневрлі жұмыстарын, тиеуге вагондарды дайындау және жөндеуді тиімді басқаруды маневрлі диспатчер жүзеге асырады(ДСЦ):
пойыздарды бөлшектеу-құрастыру, жинау бойынша ауысым жоспарын орындау;
станция үшін бекітілген құрастыру жоспарына сәйкес пойыздарды құрастыру; маневрлі жұмыстарды орындау кезінде қозғалыс қаупсіздігін сақтау.
Маневрлі жұмыспен және құрамдарды өңдеуді диспетчер паркі,
станция, дөңес бойынша кезекші арқылы басқарады.
Тиімді басқару жүйесі станцияның жұмыс сипатына және көлеміне, жол торабына және техникалық жабдықталуына тәуелді. Арыс сұрыптау станциясының жұмысын тиімді басқару сұлбасы 1.1 суретте келтірілген.
ДСЦС
Жүк және комерциялық жұмыс цехы
ДСЦ
ДСП
СТО
ДСПГ
ДСПФ
ДСПП
Пойыздарды қабылдаушылар
ПТО жұмысшылары
Келетін пойыздарды тексеретін СТО операторлары
Құрамдарды бекіту бойынша сигналистер
Дөңесті локомотивті бригада
Дөңесті құраушы бригада
Дөңес операторлары
Вагон қозғалысының жылдамдығын реттеушілер
Сигншылар
Құраушы бригадалар
Маневрлі локомотивті бригадалар
Құрастырылған құрамдарды тексеру бойынша СТО опе раторлары
Пойыздарды қабылдаушылар
ПТО жұмысшылары
Құрамдарды бекіту бойынша сигналистер
Қабылдау паркі Сұрыптау паркі Сұрыптау паркі Жөнелту паркі
ДСЦЦ-станциялы диспетчер; ДСЦ-маневрлі диспетчер; ДСП-станция бойынша кезекші; ДСПГ- дөңес брйынша кзекші; ДСПФ-құрастыру паркінің кезекшісі; ДСПП-жіберу паркі бойынша кезекші; ПТО-техникалық қызмет көрсету пункті.
Сурет 1.2. Сұрыптау станциясының жұмысын тиімді басқару сұлбасы
Стания жұмысын тиімді басқару және бақылау, ауысым тапсырмасын орындалуын талдау үшін кезекшілік процесінде станциялық диспетчер орындалған жұмысқа кесте жасайды. Екі жақты сұрыптау станияларында кесте әр жүйе бойынша жеке жасалады.
Сұрыптау стнацияларында станциялы, маневрлі диспетчерлерді және станция, дөңес бойынша кезекшілерді басқару және тасымалдау құжаттарын және пойыздық ақпараттарды өңдейтін орталық пункттер ұйымдастырылған
1.3 Станцияның жүк және пойыздық жұмыстарын тиімді жоспалау
Арыс сұрыптау станциясының жұмысын тиімді жоспарлау ауысыммен жүргізіледі. Пойыз, вагон, локомотивердің келуі туралы ақпарат және станциядағы жоспарланған кезең басында олардың болуын есептеу ауысым жоспарының негізі болып табылады.
1.3.1 Станция жұмысының ауысым жоспары
Ауысым жоспарының мақсаты станциядағы пойыз және жүк жұмысының жағдайын ескеріп жұмыстың тәуліктік жоспарының орындалуын қамтамасыз ететін, әр ауысым коллективіне тапсырма жасау болып табылады.
Арыс станциясы үшін тасымалдау бөлімшесінің ауысымдылық тапсырмасы келесідей мәліметтерден тұрады:
әр бағыттағы станцияның қабылдауына жататын, пойыздардың жалпы саны;
станциядан әр бағытқа жіберілетін, пойыздардың жалпы саны;
жылжымалы құрам тегі және бағыты көрсетілген, бос вагондарды реттеуге жіберу бойынша тапсырма;
маңызды жүктерді тиеу-түсіру өлшемі;
тиелуге келетін бос вагондар саны;
станция жұмысының жергілікті жағдайынан шыққан ,басқа да тапсырмалар.
Ауысым тапсырмасы тасымалдау бөлімшесінен станция бастығына ауысымның басталуына дейін бір сағаттан кем емес уақытта диспетчерлі бұйрық түрінде беріледі.
Ауысымда жұмыс жоспарын станция бастығы немесе оның төрағасы станцияның барлық көрсеткіштері бойыша құрады.
Тәуліктің екінші жартысында кезекшілікке түсетін ауысым жұмысының жоспары бірінші ауысым жұмысының қорытындысы және тасымалдау бөлімшесінен алынған жұмыстың тәуліктік жоспарының орындалуы қамтамасыз етілуі ескеріліп құрылады.Ауысым жоспары кезекшілікке түсетін жұмысшыларға хабарланады.
Ауысым тапсырмасының орындалу қорытындысы кезекшілік аяқталғанда станция бастығы немесе оның төрағасымен қарастырылады.Талдау нәтижесі бойынша жұмысқа баға беріледі және кемшіліктерді жою бойынша қажетті іс-шаралар белгіленді.
1.3.2 Пойыздардың келуі туралы ақпарат
Ауысым жоспарының басталуына дейін 1-1,5 сағат қалғанда Арыс тасымалдау бөлімшесінен диспетчерлі бұйрық түрінде, пойыз нөмірі және индексі, оның аталуы, вагонның және салмағының жалпы саны станцияға келу уақыты көрсетілген, пойыздардың келуі туралы жоспар беріледі. Бұл ақпаратты беру тәртібі жергілікті шарттармен орнатылады және пойыз диспетчерімен, СТО операторымен жүзеге асырылады.
Жолда тасымалдауды тиімді басқарудың автоматтандырылған жүйесі (ТБ АБЖ) бар кезде, барлық санаттағы пойыздардың келуі туралы нақты ақпарат жол есептегіш орталығынан сұрыптау станцияның технологиялық орталығына (СТО) ТНЛ түрінде түседі.
ТБ АБЖ жоқ кезде бұл ақпарат пойыздарды құрастыру станциясынан немесе ақпаратты беру станциясынан сұрыптау станциясының СТО-сына беріледі.
ТБ АБЖ жоқ кезде тұтас пойыздар туралы ақпаратты беру тасымалдау бөлімшесімен жүзеге асады және онда пойыз нөмірі, индексі, локомотив нөмірі, келу уақыты, вагондар саны және салмағы болу керек. Ақпаратты алу және станция жұмысын жоспарлау туралы сұлба 1.3 суретте келтірілген.
ДНЦ:
Пойыздардың келуі туралы ақпарат
Алынған ақпарат
ДСЦ
СТО: құрамның түзілуіне есеп беру
ДСЦС
ДНЦО
ТНЦ
Ақпаратты беру станциясы
ДСЦМ:
Жоспарланған жергілікті бері туралы ақпарат
ДНЦ-тасымалдау бөлімшесінің пойыз диспетчері; ДСЦС- стануиялы диспетчер; ДСЦМ-жүк және коммерциялық жұмыс бойынша ауысым инженері; ДНЦО-тасымалдау бөлімшесі бойынша кезекші; ТНЦ- локомотивті диспетчер.
Сурет 1.3. Ақпаратты алу және станция жұмысын жоспарлау сұлбасы
2 Пойыздарды бөлшектеу-құрастыруды диспетчерлі басқару
2.1 Пойыздарды бөлшектеу және құрастыру
Арыс сұрыптау станциясының технологиялық негізінде технологиялық құралдарды қолданудың жақсысын және вагондардың станцияда тұру уақытын азайтуын қамтамасыз ететін, жергілкті жұмысты және пойыздарды бөлшектеу-құрастыруды диспетчерлі басқару әдісі жатқызылған.
Сұрыптау жолдарында, тиеу-түсіру фронттарында және кәсіпорынның кіріс жолдарында вагондардың тұруы туралы мәлімет, құрастыру жоспары бойынша пойыздардың келуі туралы ақпарат негізінде маневрлі диспетчер келген пойыздардың бөлшектелу реттілігін орнатады. СТО операторы бөлшктелетін құрамға сұрыптау қағазын құрады және тексерістен кейін дөңес бойынша кезекшіге, операторға, вагон қозғалысының жылдамдығын реттеушіге береді.
Сұрыптау паркінің жол торабын неғұрлым тиімді қолдану мақсатында маневрлі диспетчер сұрыптау паркінің сырғымалы арнайы жолын қолдану керек.
Кезекшілік соңында маневрлі диспетчер келесі ауысымға қалыпты жұмыс үшін қажетті жағдайлар құру керек, соның ішінде:
- пойыздарды кедергісіз қабылдау үшін бос жолдардың болуын қамтамасыз ету;
- құрамдарды тарқатуға дайындау;
- пойыздардың қозғалыс кестесіне және тиімді жоспарға сәйкес келесі ауысымның жұмыс басында жіберу үшін құрамарды дайындау;
Маневрлі диспетчердің жұмыс орны келесілермен жабдықталуы тиіс:
станциялы диспетчермен, дөңес бойынша кезекшімен, құрастыру ауданы бойынша кезекшімен, СТО бас операторымен және де басқа да орындаушылармен тікелей телефонды байланыспен;
маневрлі локомотив машинистерімен радиобайланыспен;
станция жұмысын ұйымдастыруда қолдану кезінде ЭЕМ-дисплеймен және басып шығару қондырғысымен.
2.2 Пойыз ақпараттарын және тасымалдау құжаттарын өңдеудің станциялы технологиялық орталығының жұмысын ұйымдастыру
Арыс СТО-сы мыналарды қамтамасыз етеді:
пойыз, вагон және жүктердің келуі туралы ақпаратты алады және өңдейді;
пойыздарды келуі және жөнелтілуі бойынша өңдеу және пойыз құжаттарын толтыру;
келген жергілікті вагонның тасымалду құжатын тауар конторына өткізу және тиелген вагондарға тауар конторынан тасымалдау құжаттарын қабылдау;
пойыздарды құрастыру жоспарын бақылау,
басқа станцияларға жөнелтілген пойыздар туралы ақпарат беру.
Сұрыптау станциясын басқарудың автоматты жүйесі ендірілген станцияларда (СС АБЖ) СТО жұмысшылары орындауға тиіс операциялардың көпшілігін ЭЕМ орындайды.
СТО жұмысшылары пойыздарды құрастыру жаспарын қадағалауға, тасымалдау құжаттарының сақталуына, тасымалдау құжаттарындағы құпия мәліметтерді сақтауға жауапты.
СТО жұмысының басшылығы СТО бастығымен жүзеге асады.
Арыс СТО-сы келесілермен жабдықталған: маневрлі диспетчермен, станция бойынша кезекшімен, ТҚКЕ, тауарлы контор операторымен телефонды байланыспен; әскери қорғау пунктімен; тексеру пунктерінен келген вагондар туралы мәліметтерді алу үшін диктафон, магнитафон, телетайптармен.
СТО жұмысшылары өздеріне жүктелген міндеттерді орындау кезінде негізгі ақпараттық материалдарға сүйенеді:
пойыздарды құрастыру жоспарына және жөнелту күн тәртібіне;
пойыздарды құрастыру жоспарына көмекші кестемен;
темір жол сұлбасы және атласына;
теміржол станциясының алфавитті тізіміне;
жылжымалы құрамның шартты ұзындығын және тара массасын анықтауға арналған кестеге;
пойыздарды өңдеудің технологиялық графиктері;
СТО жұмысшылары үшін нұсқаулы-технологиялық карталарына.
Телетайпты байланыс бойынша СТО-ға түскен ТНЛ үш нұсқада басылады.Алғашқы екі нұсқасы құрамды жіберу жоспарына қажетті өзгертулер енгізу үшін маневрлі диспетчерге және операторға беріледі, ал басқасын келген пойыздардың нақты мәліметі бойынша құрамды тексеру үшін СТО операторына беріледі.
СТО операторы бөлшектелетін құрамға сұрыптау қағаздарын құрады.
Сұрыптау қағаздарында құрам вагондарының нөмірі көрсетіледі. Сұрыптау қағаздары қажетті шамада жасалады және пойыздарды бөлшектеуге қатысатын жұмысшыларға беріледі:
дөңес посттарының операторларына;
вагон қозғалысының жылдамдығын реттеушіге;
вагондарды ағытатын көмекшіге.
СТО операторы тасымалдау құжаттары бар пакетті алғаннан кейін, оны ашып құжаттарын барлығын тексереді және вагон нөмірін ТНЛ мен салыстырады.
ТНЛ жоқ кезде СТО операторы вагон нөмірін, қабылдау паркінде пойыздарды тексеру нәтижесін қолдана отырып тексереді.
Транзитті вагондарға тасымалдау құжаттары жөнелту бойынша СТО операторына беріледі. Жолдан жолға вагондардың өту пунктерінде бұл құжаттар штемпелденеді.Тасымалдау құжаттары СТО-дан тауарлы конторға және кері берілу кезінде жабық сөмкелерде, чемодандарда болады.
Вагон ағындарын телім бойынша кедергісіз жіберу және сұрыптау станцияларында өз уақытысында өңдеу үшін маңызды шарт - жеке сұрыптау қондырғылары және маневрлі аудандар және парктер арасындағы жүктеуді үлестіру, пойыздарды қабылдау және жөнелту бойынша реттелген іс-шараларды жүзге асыру есебінен жұмыстағы олардың өзара әрекеттестігін қамтамасыз ету болып табылады.
Реттелген іс-шаралардың тиімділігі станцияның техникалық құралдарын және бірінші орында жол торабын, сұрыптау қондырғыларын тиімді қолдануға тәуелді.
Неғұрлым әрекеттегі іс-шаралар ретінде мыналарды қолданады:
құрамдарды өңдеуді жылдамдату, операция аралық үзілістерді максималды қысқарту;
бір жолға қысқа құрамдарды біріктіру есебінен пойыздарды қабылдау үшін жолдарды жылдам босату;
жөндеудегі вагондардан, жергілікті вагондарды өңдеуден дөңестерді босату;
дөңестегі қосымша локомотивтің жұмысы үшін бөлінген маневрлі құрамдарды үлестіру;
сұрыптау паркінде жиналған құрамдарды қайта құрастыру үшін жіберу паркіндегі жолдарды дайындау;
Пойыз ағымын интервалды реттеу жүйесінің негізінде пайдалану жұмысын ұйымдастыру кезінде, станциялы диспетчер бекітілген мөлшерден асыра пойызды жіберу туралы локомотивті диспетчермен 3 сағат алдын келіседі.
2.3 Қабылдау бойынша құрамдарды өңдеу
Пойыздың келуі кезінде станция бойынша кезекші пойызды қабылдау жолын станциялы диспетчермен келісе отырып, СТО, ТҚК пунктінің, қабылдау жолының және өңдеуге қатысатын жұмысшыларға хабарлайды.
Бірнеше пойыздардың біруақытта келуі кезінде Станция бойынша кезекші ТҚК жұмысшыларына және пойызды қабылдаушыларға оларды өңдеу реттілігін хабарлайды. Қажет жағдайда станция бойынша кезекші құрамдарды қабылдау жолдарында бекіту туралы нұсқау береді. Құрамдарды бекіту тәртібі жергілікті жағдайларға тәуелді станцияның техника-үлестіру актісінде бекітіледі (ТҮА).
Қабылдау паркінде құрамдарды өңдеу келесі операциялардан тұрады:
вагондарға техникалық қызмет көрсету;
вагондарды коммерциялық тексеру;
құрамдарды тексеру;
тасымалдау құжаттарының барлығын тексеру.
Пойызды тоқтатып,оны бекіткеннен кейін ТҚКЕ жұмысшылары құрамды қоршап, оны тексереді.
Сұрыптау және қабылдау парктері параллель орналасқан станцияларда техникалық және коммерциялық тексерістер бөлшектелу үшін тартым жолына бірініші берілетін құрамнан бастайды. Қабылдау паркінде құрамдарды өңдеу уақытысының мөлшері және операцияны орындау тәртібі 2.1 суретте көрсетілген.
Операция
Пойыздың келуіне дейін
Пойыздың келуі бойынша
Орындаушы
0
5
10
15мин
Маневрлі диспетчерге,СТО-ға ТНЛ - ді жіберу және белгілеу
СТО операторы
Сұрыптау қағазын құру
СТО операторы
Пойыздың келу жолы және уақыты туралы СТО,ТҚКЕ жұмысшыларын хабарландыру
Станция бойынша кезекші
Шығу дөңесі бойынша құрамдарды тексеру
СТО операторы
Тасымалдау құжаттарын СТО-ға қайта жіберу
5
СТО операторы
Тасымалдау құжаттарын және ТНЛ тексеру
10
СТО операторы
Сұрыптау қағазын жинақтау
3
СТО операторы
Құрамға техникалық қызмет көрсету
15
ТҚКЕ жұмысшылары
Құрамды коммерциялық тексеру
15
Пойыздарды қабылдаушылар
Пойызды өңдеудің жалпы ұзақтығы
15
Сурет 2.1.Пойыздарды өңдеу кестесі
Қозғалыс мөлшеріне, құрам ұзындығына, пойыздың келу интервалына байланысты техникалық қызмет көрсетуді үш, төрт немесе одан да көп топтағы бригадалар орындайды. Бригада және топ саны және қызмет көрсету тәртібі станция жұмысының технологиялық процестерімен жүзеге асады.
Қабылдау паркінде вагондарды техникалық тексеру кезінде жөндеуді талап ететін вагондар, сондай-ақ техникалық ақаулығы бар вагондар анықталады. Анықталған ақаулықтар туралы тексерушілер вагондарға бормен белгілейді.
Техникалық тексерумен параллель пойыз қабылдаушылар қозғалыс қауіпсіздігіне және вагондар мен жүктердің сақталуына қауіп төндіретін, коммерциялық ақаулықтарды тексереді.Сонымен бірге вагондарда пломбаның болуын анықтайды.
Құрамды коммерциялық тексеру және техникалық қызмет көрсетуді аяқтағаннан кейін вагондарды тексеруші немесе ТҚКЕ операторы жөндеуді талап ететін вагон нөмірін ВУ-23 формадағы актіге және пойыздарды қабылдаушы арнайы жолға жіберуді талап ететін вагон нөмірін ГУ-23 толтыра отырып СТО-ға хабарлайды.
2.3.1 Құрамдарды бөлшектеу және құрастыру технологиясы
Сұрыптау паркінің жолында вагондардың жиналғаны туралы және келген пойыздардың саны, салмағы туралы мәліметтер негізінде құрамдарды бөлшектеу процесінде жаңа белгідегі құрамдарды құру жүзеге асады.
Құрамды босату алдында дөңес бойынша кезекші сұрыптау қағазымен танысып, бөлшектелетін құрам сұрыптау жолына сиятынына көз жеткізеді және барлық қатысты жұмысшылрға хабарлайды және машинистке құрамды дөңестен жылжыту туралы нұсқау береді.
Үлестіру постының операторы сұрыптау қағазымен басшылық ете отырып, вагондардың қозғалыс жылдамдығын реттеуді, ағыту сандарын, олардың сұрыптау жолдарына түсуін, тежеу кезінде қауіптілікті талап ететін ағытуларды ескерту туралы ақпараттандырады.
Сұрыптау жолдарының сыйымдылығын неғұрлым толық қолдану үшін, жылдамдықта реттеушілер арасында жұмысты тең үлестіру үшін, сондай-ақ қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жылдамдықты реттеуші жұмыс көлеміне және жолды вагондармен толтыру деңгейіне тәуелді қажетті жағдайда сұрыптау паркінің жолы бойынша жылдамдық реттеушілерді алмастырады.
Дөңес өндіргіштігін жоғарылату және сұрыптау дөңестерінде құрамдарды босату арасынадағы интервалдарды қысқарту мақсатында алдыңғы құрам босатылып аяқталғанға дейін жолдардың бірінде келесі құрамды жылжытуды бастау керек, ал жылжытатын бір ғана жолы бар дөңестерде құрамдарды жолайы жылжыту қажет.Жылжытылатын құрамдар арасындағы қашықтық дөңес локомотивтерінің машинистерімен реттеледі: жолайы жылжыту жүйесімен жабдықталған дөңестерде-сигнал көрсеткіші бойынша, ал мұндай жүйесі жоқ дөңестерде-машинистке радиобайланыс бойынша берілетін, дөңес бойынша кезекші нұсқауы бойынша.
Құрамды бөлшектеу процесінде құрастырушылар түсті санды нұсқау көрсеткішіне сай вагондарды ағытады, ал түсті нұсқаулармен жабдықталмаған дөңестерде-сұрыптау қағазына сәйкес.
Вагондарды ағыту еңбегінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін арнайы ағыту рычагтарымен орындалады.
Құрамды сырғыту кезінде дөңес бойынша кезекші ағыту дұрыстығын тексереді және қажет кезінде вагон қозғалысының жылдамдығын реттеушіге және посттағы орындаушы операторларға вагондардың бағытының өзгергені туралы, сондай-ақ тежеу кезінде ерекше қауіптілікті талап ететін вагондар туралы ақпараттандырады.
Сұрыптау парк жолының сыйымдылығын неғұрлым толық қолдану және жолда тұрған вагондар ағытылғанда шектен тыс жылдамдықпен соқтығысуын болдырмауды қамтамасыз ету үшін тежеу башмактары қолданылады. Автоматтандыру құралдары жоқ дөңестерде, тежеу дөңес посттарындағы операторлармен жүзеге асады.
Вагон қозғалысының жылдамдығын реттеушілердің қауіпсіздік техникасын қамтамасыз ету үшін тежеу башмактарын башмакжатқызғыш немесе арнайы шанышқы көмегімен рельстерге қойылу керек.
Босату жылдамдығын автоматты реттеу қондырғыларымен жабдықталған дөңестерде, дөңес бойынша кезекші ағытылған вагон қозғалысын бақылайды, сұрыптау қағазы бойынша вагондардың дұрыс ағытылғанын тексереді және пультте бақылау приборының көрсеткіші бойынша жүйенің жұмысын бақылайды.
Вагондарды сұрыптау процесін жылдамдату мақсатында құрамдарды ауысымды жылдамдықпен босату керек.
Босату жылдамдығын автоматты беру қондырғыларымен жабдықталған дөңестерде вагондарды босату жылдамдығы автоматты түрде болады. Босатудың қажетті жылдамдығы туралы ақпарат дөңес бағдаршамының түсті көрсеткішіне беріледі.
Сұрыптау дөңестерінде қажетті жағдай бар кезде құрамдарды параллель босату қолданады.
Босатылу аяқталғаннан кейін дөңес бойынша кезекші құраушы арқылы дөңес локомотивінің машинистіне вагондарды сұрыптау паркінің жолдарында өңдеу туралы нұсқау береді.
Әр дөңес үшін негізгі технолгиялық операцияларды орындау уақыты және тәртібі бекітіледі.
Адамдары бар вагондармен және жеке санаттағы жүктермен маневр жасағанда Қазақстан Республикасының теміржолдарында маневр жұмыстары және пойыз қозғалысы бойынша нұсқауларда қарастырылған ережелеріне сай жүргізіледі.
Маневрлі диспетчер пойыздарды жөнелту жоспарына сәйкес станция бойынша кезекшіге сұрыптау паркінің жолы, парк нөмірі, басты және бос вагондар нөмірі, жөнелту жолының нөмірі көрсетілген құрамды қайта құрастыруға тапсырма береді. Жөнелту паріне құрамды қайта құру маневрлі локомотивпен жүзеге асырады.
2.3.2 Жөнелтуге құрамдарды дайындау
Пойыздарды жөнелту алдында құрастыру станциясының жұмысшылары ашық жылжымалы құрамда жүктердің бекітілу төзімділігі мен дұрыстығын тексереді.
Құрамдары құрастырылатын жөнелту паркінде келесі операциялар орындалады:
вагондарды техникалық тексеру және вагондарды ағымды жөндеу;
вагондарды коммерциялық тексеру және ақаулықтарды жою;
локомотивті бригадаға құжаттарды тапсыру;
пойызды локомотивті тіркеу.
Вагондарды техникалық тексеру және жөндеу бригада құрамына кіретін бірнеше жұмысшылар тобымен біруақытта орындалады. Бригада және топ саны қозғалыс мөлшеріне байланысты ТҚКЕ және станция жұмысының технологиялық процестерімен бекітіледі және техникалық қызмет көрсету процесінде құрамның аз ғана тұру уақытын қамтамасыз ету керек.
Тексеруші-жөндеушілер ақаулықтарды тапқан кезде вагондарға бормен белгі қояды. Тексеруші-жөндеушілер қажетті жөндеуді жүргізгеннен кейін тежегіштерді алады. Вагондардағы бор белгілерін өшіреді. Жөндеу топтарының үлкені өндеудің аяқталғаны туралы ТҚКЕ операторына хабарлайды. Вагондарды техникалық тексерумен біруақытта пойыз қабылдаушылар құрамға коммерциялық тексеруді жүзеге асырады
Пойызды жөнелткеннен кейін станция бойынша кезекші пойыз диспетчеріне пойыз индексі және нөмірі, пойыздағы вагон саны және салмағы және басқа да мәліметтерді береді.
Жөнелту паркінде құрамды өңдеу операциясының орындалу реттілігі 2.2 суретте келтірілген.
Операция
Жөндеу паркіне қайта құрғанға дейін
Жөнелту паркіне қайта құрастырылғаннан кейін
0 5 10 15 20 25 30
Орындаушы
Құрамды қайта құру жолына келісту
Маневрлі диспетчер,
Жөнелту паркіне құрамды қою
Локомотивті бригада
Натуралы қағазды толтыру
СТО операторы
Натурадан құрамды тексеру
СТО операторы (телетайп)
Құжаттарды жөнелту паркіне жіберу
10
СТО операторы
Құрамды техникалық тексеру және вагондарды жөндеу
20
ТҚКЕ жұмысшылары
Құрамды коммерциялық тексеру
20
Пойызды қабылдаушылар
Құжаттарды локомотив машинистіне беру
3
Стания
бойынша
кезекші кезіндегі оператор
Пойыз локомотивін тіркеу
10
Локомотивті бригада,ТҚКЕ жұмысшылары
Пойызды өңдеудің ұзақтығы
30
Сурет 2.2 Жөнелту паркінде пойыздарды құрастыруды өңдеу кестесі
2.3.3 Станцияда құрамдарды бөлшектеу-құрастыруға кететін технологиялық уақытты есептеу
Станцияда түсетін вагонағындарын өңдеуді қамтамасыз ету үшін станцияның негізгі парктерінің жұмысында және жанасатын телімдермен және сұрыптау қондырғыларының арасында тиімді өзара әрекеттестікті орнатады.
Жанасатын телімдермен станциялық процестердің тиімді өзара әрекеттестігі келесі негізгі шарттарды қадағалауды қарастырады:
-бір құрамды дөңесте бөлшектеу-құрастыруға кеткен орташа уақыт, құрамдардың өңдеуге түсетін орташа интервалынан кем болмау қажет.
Дөңестен құрамдарды бөлшектеу - құрастыру бірыңғай процесс, оның нәтижесінде вагондар құрастыру жоспарында бекітілген тәртіппен сұрыптау паркінің белгіленген жолдарына түседі.
Дөңестен құрамдарды бөлшектеу-құрастыруға технологиялық уақытты қабылдау паркіне дөңес локомотивінің келу уақытын, дөңес шыңына дейін құрамды жылжыту уақытын, дөңестен құрамды тарқату және тұрғызу уақыттарын қосумен анықталады:
Дөңестен құрамдарды бөлшектеу-құрастыруға кеткен технологиялық уақыт
tқб = tк+t ж + t тар + tтұр ( + t пер) (2.1)
(2.2)
мұнда, l[] 3, l[]3 - қабылдау паркінен дөңес шыңына дейінгі және құрам соңына дейінгі жартылай рейс ұзындығы,м :l 3 - 1868 м. (М 11 сигналдан дөңнс шыңына дейінгі қашықтық).[1]; l 3 - 582 м ( М 11 сигналынан № 47 стрелкасына дейінгі қашықтық);t n.д. - маневрлі локомотивтің қозғалыс бағытын ауыстыруға кеткен уақыт (0,15 мин ).;V к - келудің орташа жылдамдығы 25 кмсағ [1],
сонда
Қабылдау паркінен дөңеске дейінгі құрамды жылжыту уақыты мына формула бойынша анықталады:
t ж = ( 0,06 lж) Vж (2.3)
мұнда, lж- дөңес шыңынан қабылдау паркінің шекті бағанасынаң орташа нүктесіне дейінгі қашықтық, lж -334 м(дөңес шыңынан шекті бағанаға дейін 34жол).; Vж- сұрыптау дөңесіне құрамды жылжытудың орташа жылдамдығы, кмсағ,;V ж -7 кмсағ ( мех. дөңестің нұсқауына сәйкес). [1]
t ж = ( 0,06 х 334) 7 = 2,8 мин.
Дөңестен құрамдарды тарқату уақыты сұрыптау дөңесінің түріне байланысты келесі формуламен анықталады:
(2.4)
мұнда lв - вагонның есептелген ұзындығы ( 14 м ); nс -- құрамдағы вагон саны ( 65 ); vтар - есептелген құрамды тарқату жылдамдығы, кмсағ (7,4 кмсағ).
Дөңесте құрамдарды құрастыруды аяқтау мына формуламен анықталады:
(2.5)
мұнда, nс- бір құрастырылған құрамға келетін сұрыпталатын вагондардың орташа тәуліктік саны.
Дөңес жағында вагондарды тұрғызу уақыты:
(2.6)
мұнда, 0,06 - коэффициенті дөңестен түсірілген бір вагонды тұрғызуға локомотив-минут шығынын бейнелейді.[7]
Құрастыру - бөлшектеу уақыты :
3 Жергілікті жұмысты ұйымдастыру
3.1 Арыс сұрыптау станцияларындағы жергілікті жұмыстың сипаттамасы
Сұрыптау станциясының жергілікті жұмысына кіретіндер:
тиелетін және түсірілетін вагондармен маневрлі жұмыстар;
жалпы қолдану орындарында, контейнерлі пунктерде, жүк сұрыптау платформаларында, станцияға жанастырылатын кіріс жолдарында жүк операцияларын орындау.
Жүк және коммерциялық жұмыс бойынша ауысым инженері мыналарды қамтамасыз етеді:
жүк жұмысының ауысым жоспарының орындалуын;
жұмыс жоспарының станциялы диспетчермен, тиеу-түсіру жұмыстарының өндірістік телімінің бастығымен көлік-экспедициялы автомобильді көлік диспетчерімен келісілген болуы керек;
ағымды жоспарлау, қоймадағы бос орындардаң болуын ескеру, жалпы қолдану орындарында сұрыптау және тиеу-түсіру жоспарының орындалуын бақылау;
станция локомотивтерімен қызмет көрсетілетін жүк фронттарындағы вагондарды уақытысында беру және жинау;
жалпы қолдану орындарында жүк жұмысы бойынша ауысым жоспарының орындалғанына қорытынды жасау.
Ауысым инженері жергілкті жұмысты мыналарға негізделе отырып басқарады:
станциялы диспетчерден немесе жүк жұмысы бойынша бастықтан алған ауысым жұмысының жоспарына;
өндірісті кәсіпорындардың кіріс жолдарында және станция пунктеріндегі тиеу-түсіруге қызмет көрсету бойынша маневрлі локомотивтер жұмысының кестесіне;
сұрыптау платформасының, контейерлі ауданның, жүк алаңының жұмыстарының технологиялық процесіне;
өндірісті кәсіпорындардың кіріс жолдарындағы және станция жұмысының бірыңғай технологиялық процесіне.
Жергілікті жұмысты басқару диспетчерлі әдіске базаланады, оның негізі:
вагондармен және пойыздармен жүктердің келуі туралы тұрақты ақпарат;
жергілікті жұмысқа тәуелді, станциялы жұмыс сұрағы бойынша станцияның маневрлі диспетчерімен үздіксіз байланыс жасау.
Өндірісті кәсіпорындардың кіріс жолдарындағы және станция пунктерінің тиеу-түсіру қызметі бойынша маневрлі локомотивтердің жұмыс кестесі сұрыптау станциясының басшылығының тікелей қатысуымен тасымалдау бөлімінің технологиялық бөлімімен жасалады. Кестені жасау құндылығы: әр жүк пункті бойынша вагонағындарының көлемін және сипатын талдау, маневрлі құралдарды, механизмдерді қолданудың неғұрлым үнемді нұсқасын орнату. Жүк пунктінің және жергілікті жұмыстың әр аймағы үшін беру және жинау саны, олардың көлемі орнатылады.
Кезекшіліке түсу кезінде ауысым инженері ауысым жоспарымен, станция жолдарында жергілікті вагондардың болуымен, тиеу-түсіру жұмыстарының жүрістерімен, механизмдердің дайын екендігімен танысады.
Станциялы және кіріс жолдарындағы вагондардың жағдайы, тиелуге келген вагондар туралы ақпаратпен басқара отырып, ауысым инженері жұмыстың қатаң кестесін орындауды ескере отырып вагондарды беру және жинау бойынша маневрлі жұмыстарды жоспарлайды.
Жүк операцияларына вагондарды беру алдында пойыздарды құрастырушы көп топты құрамдарды жылдам құрастыру әдісін қолдана отырып, тиеу-түсіру пунктерінен вагондарды беру, құрастыру, жинауға маневрлі құралдар және уақыт неғұрлым аз шығындалу керектігін есептей отырып беру пунктері бойынша вагондарды жинастыруды өңдейді.
Жүк операцияларына вагондарды беру аяқталғаннан кейін құрастырушы телефон байланысын немесе радиобайланысын қолдана отырып, вагондардың берілген уақыты туралы диспетчерге хабарлайды.
Жүк операцияларын орындау процесінде жүктерді қабылдап-жөнелтушілер жүк операцияларының орындалу жүрісі және оның аяқталу уақыты туралы жуықтап ауысым инженерін ақпараттандырады.
Алынған мағлұматтар негізінде ауысым инженері пойыздарды құрастырушыға вагондарды жинау туралы нұсқау береді.
Тиелуге арналған вагондар жүк тегі көрсетілген ВУ-14 формадағы журналға жазыла отырып, техникалық және коммерциялық тексеріске жіберіледі.
Тиеу-түсіру пунктеріне вагондарды беру бойынша операциялардың орындалуына және станциялы жолдарда жинау уақытысының нормасы жергілікті жағдайға тәуелді орнатылады.
3.2 Станцияда жергілікті вагондардың тұру уақытын есептеу
Жергілікті вагондардың станцияда тұру уақытын келесілерді ескерумен орнатылады:
1. Қабылдаудан жүк операцияларына берілгенге дейін вагондардың тұру уақыты.
2. Жүк операцияларында вагондардың болу уақыты.
3. Жүк операцияларының аяқталғанынан жөнелтуге дейінгі вагондардың болу уақыты.
Станцияға вагондар тиеп-түсірілуге топтармен, жекелей келеді, жүк операциялары станция локомотивтерімен қызмет көрсетілетін кіріс жолдарда және жалпы қолданылатын орындарда жүзеге асырылады.
Келгеннен беріліске дейінгі вагондардың тұруының уақыт мөлшері мына уақытардан шығады:
а) қабылдау паркінде вагондардың тұруы,ол 2сағатқа тең ;
б) бөлшектеу 0,1 сағатқа тең;
в) беріліске вагондарды жинау;
г)жүк пунктері бойынша вагондарды жинау уақыты;
д)жүк пунктеріндегі вагондар уақыты.
Вагондардың жиналу уақытын анықтау үшін 3.1 кесте құрылған, вагонсағаттар келесі формуламен анықталады:
(3.1)
мұнда к = беріліс саны;
п - тиеу- түсіруге келетін, вагондар саны.
Кесте 3.1
Вагонағындарының жиналу уақытын анықтау
Вагондарды беру аудандары
Вагон саны
Беріліс саны
Жиналу вагонсағат
Тары
1
ТЧ , ЖШС ТЭК
1
1
10
2
ПЧ, ЖШС Темиржолсу , ЖК Сарбасова , ЖК Бауыржан
2
2
10
3
Әскери бөлім
3
3
10
4
Контейнерлі аудан
4
2
20
5
Филиал Заря
2
2
10
6.
ЖШС Жеті казына
1
1
10
7
МП Кабулсай, ШПЗ
1
1
10
8
ААҚ Арыскомплект, ЖШС Арыс отын, ЖШС Алтын кұм
1
1
10
9
База Арыс МТС, ЖШС ВЧД ЭЧ-24
1
1
10
10.
Қорытынды
16
100
Жиналудың орташа уақытын вагон сағатты вагондар санына бөлумен анықтайды.
Кесте 3.2
Вагонағындарын беру уақытын анықтау
Вагондарды беру ауданы
Вагон саны
Берілісті күту уақыты
Беріліс және жинау уақыты
Орташа тұру
Вагон сағ
Беріліс уақыт
Вагон-сағат
1
ТЧ , ЖШС ТЭК
1
1,2
1,2
0,7
0,8
2
ПЧ, ЖШС Темиржолсу, ЖК Сарбасова , ЖК
Бауыржан
2
1,3
2,6
0,6
1,4
3
Әскери бөлім
3
4,0
12,0
1,5
4,5
4
Контейнерлі аудан
4
0,5
2,0
0,5
2,0
5
Филиал Заря,
2
1,0
2,0
1,0
2,0
6
ЖШС Жеті казына
1
2,0
2,0
0,9
0,9
7
МП Кабулсай, ШПЗ
1
1,0
1,0
0,9
0,9
8
ААҚ Арыскомплект, ЖШС Арыс отын , ЖШС Алтын кум
1
1,5
1,5
0,7
0,7
9
База Арыс МТС, ТОО ВЧД ЭЧ-24
1
0,5
0,5
0,6
0,6
10
Қорытынды:
16
24,8
13,7
Жүк пунктеріне берілістің орташа уақыты станция бойынша тұтастай әр тиеу-түсіру пунктеріне вагондардың ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz