Бурыл стансасында вагондардың нормалы тұру уақытын есептеу
Кіріспе
Көлік ұғымы кез-келген мемлекетте өздігінен ерекше орынға ие, ал географилық жағынан ұлан-ғайыр аумақты алып жатқан біздің Қазақстан үшін орны бөлек. Еліміздің жалпы көлік жүйесінде жетекші рөлді темір жол көлігі иеленеді және күре тамыры болып табылады. Қазақстанның экономикалық дамуына көліктің тигізер пайдасы өте жоғары және аса маңызды. Көліктің негізгі міндеті - жүктерді тасымалдауда және жергілікті тұрғындардың басқа жерлерге барып-қайту қозғалыстарымен байланысты - ел экономикасының қажеттілігін толығымен қанағаттандыру.
Қазақстан Республикасының көліктік кешені Азия мен Еуропа елдерінің арасындағы экономиканы байланыстыратын буын болып табылады. Біздің еліміз үшін жүктерді эксперттік - импорттық транзиттік тасымалдау саласындағы достастық басқа мемлекеттермен экономикалық достықтың негізгі буындарының бірі болып саналады.
Темір жол - қаламен ауылдың, өндіріспен кен орындарыныңарасындағы тасымал жүйесінің ең ыңғайлы көлік ретінде танымал.
Қазіргі жағдайдағы темір жол көлігінің міндеті аз шығындармен жүктерді және жолаушыларды тасымалдауға деген экономикалық мұқтаждықтарды қанағаттандыру болып табылады. Қазақстанның темір жол желісі аумақтар бойынша тасымалдаудың 13 бөлімшесіне бөлінген: Көкшетау, Қостанай, Павлодар, Қарағанды, Защита, Алматы, Жамбыл, Шымкент, Қызылорда, Ақтөбе, Орал, Атырау, Семей. Бұл бөлімдер пойыздар қозғалысының қауіпсіздігін, аумақтар бойынша тасымалданатын жүктер мен жылжымалы құрамдардың сақталуын қамтамасыз ете отырып, темір жол көлігінің пайдаланымдық жұмыстарын жедел басқаруды жүзеге асырады [1].
Темір жол көлігі еліміз тұрғындарының басым бөлігін тасмалдауды және халық шаруашылық жүктерінің орын ауыстыруын қамтамасыз етеді. Жолаушылармен жүк тасмалында, басқа көлік түрлерінен ерекшелігі табиғаттың тосын жағдайларына қарамай тәуліктің кез-келген уақытында қатынай алады. Қайнап жатқан үзіліссіз технологияда ақпараттық - басқарушылық тасмалдау үрдісін ұйымдастыру және жүк жөнелтушімен жүк қабылдаушы арасындағы рационалды іс-әрекетті қамтамасыз етуде стансаның рөлі ерекше.
Стансаның жұмысын - темір жол көлігінің іс-әрекеті, сапасының сенімділігі және қауіпсіздігі анықтайды.Тасмалдау бойынша мемлекеттік тапсырыстармен келісім шарттар міндеттемелерін орындауда, көлік түрлерін рационалды пайдалануда, еңбек өнімділігінмен экономикалық тиімділікті жоғарылатуда стансалардың ролі ерекше. Аймақтың тасмалдау үрдісіне, функционалдық міндеттеріне және экономикасына байланысты аралық стансаларға жіктеледі, оның ішінде озба бекеттері, разъездер, телімдік, сұрыптау, жолаушылар және жүк стансалары болып бөлінеді. Барлық станса түрлерінің жұмысын жетілдіруде, әсіресе жүк және сұрыптау стансаларының, тасмалдау үрдісі жылдамдығының көлемді қоры үлкен мәнге ие болады.
Елбасымыз Н.Ә Назарбаевтың 2006 жылы бекіткен Қ.Р. Көлік туралы бағдарламасында 2015 жылға дейінгі Қазақстан Республикасы теміржол көлігінің дамуы қарастырылған. Қазақстан Республикасы теміржол көлігін әлемдік көлік жүйесінде интеграциялау, ұлттық көлік құрылымын әлемдік деңгейде қайта құруды талап етеді. Бұл жоспардың маңызы Қазақстан үкіметінің шешімімен 8500 шақырым теміржол магистральын 2020 жылға дейін жолаушы тасымалдайтын жүрдек поездар қозғалысымен ауыстыру [5].
Бұл мәселенің шешімін табу үшін Қазақстанның жергілікті климат жағдайы мен демографиялық ерекшелігімен байланысты жаңа техникалық құралдарды даярлау, инфрақұрылымның техникалық жағдайын заманауи жүйеде мониторингтауды енгізу, жаңа нормативті база дайындау, жүрдек теміржолдардағы қызмет үшін жоғары мамандар даярлау, жолаушы тасымалдайтын жүрдек поездардың қозғалысына дайындықтың барлық кезеңдерін ғылыми тұрғыдан қарастыру керек.
1 ЖАМБЫЛ жол бөлімшесінің жалпы сипаттамасы
1.1 Станциялар мен олардың технологиялық үрдістерi туралы жалпы мәлiметтер
Телiм арқылы қажеттi пойыздар мөлшерiн өткiзу және олардың жүрiс қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мақсатында, сондай-ақ вагондарды тiркеп-ағыту үшiн темiржол желiлерi аралықтарға - бiр-бiрiнен бөлiм бекеттерi мен ажыратылатын жол телiмдерiне бөлiнедi.
Бөлiм бекеттерi тарам жолсыз және тарам жолды бөлiм бекеттерi болып бөлiнедi. Мұның алғашқысына автоблоктаудағы жол қосындары мен өтпелi бағдаршамдарды, ал екiн - шiсiне - айырықтарды, басып озба бекеттері мен станция - ларды жатқызады. Тарам жолды бөлiм бекеттерi темiржол желiсiн аралықтарға бөледi. Тарам жолсыз бөлiм бекеттерi аралықтарды осы телiмдердегi жүрiстерге рұқсат беретiн немесе тыйым салатын бағдаршамдармен шектелетiн телiм - дерге бөлiнедi [2,3].
Жартылай автоматты блоктауда мұндай телiмдердi қосынаралық телiмдер деп, ал автоблоктауда - блок-аралықтар деп атайды.
а, б - блок-қосындар; в, г - өтпелі бағдаршамдар (1,2,3,4,5,6 - олардың нөмiрлерi).
Сурет 1.1 - Даражолды және қосжолды желiлерде орналасқан тарам жолсыз бөлiм бекеттерiнiң сызбалары:
А және б станцияларының арасындағы жартылай автоматты блокировкамен жабдықталған даражолды аралықта блок-қосын кездесетiн жағдайда бiр бағытта жүретiн (әрбiр қосын аралығында бір-бiрден) екi пойыз болуы мүмкiн (1.1, а-сурет). Егер аралық қосжолды болса, онда әрбiр қосын аралығында әр бағытта жүретiн екi пойыз (1.1, б-сурет) болуы мүмкiн. Егер аралық үш мәндi сигнал беруі бар автоблоктаумен жабдықталса (1.1, в, г-сурет), онда даражолды аралықта немесе қосжолды аралықтың әрбiр жолында бiр бағытта жүретiн пойыздардың саны қалыпты жағдайда, яғни жасыл жарыққа жүргенде қозғалатын пойыздардың саны қалыпты жағдайда, яғни жасыл жарыққа жүргенде үшке бөлiнген блок-аралықтардың санына тең болуы мүмкін (пойыздар арасында кемінде бос екi блок-аралық болуы тиiс).
Тарам жолсыз бөлiм бекеттерi, сондай-ақ айырықтар мен озба бекеттері желi арқылы әрбiр бағытта өтуге тиiстi пойыздар санын жөнелтiп отыруға арналған.
Негiзiнен, қарсы келе жатқан пойыздар айырықтарда айырылысады, ал озба бекеттерде - бiрiн-бiрi басып озады. Айы - рылым бекеттерi - бұлар даражолды, ал озба бекеттері - қосжолды телiмдерде орналасады.
Жүктердi қабылдау-тапсыру, жолаушыларға қызмет көр - сету операциялары, пойыздарды қабылдау-жөнелту, тоғыс - тыру және басып озу операцияларын, ал тарам жолдары дамы - ған бөлiм бекеттерiнде - пойыздарды сұрыптау-құрастыру секiлдi маневр жұмыстарын, вагондар тобымен және жеке вагондармен техникалық операцияларды жүзеге асыруға мүмкiндiк беретiн құрылғылары бар тарам жолды бөлiм беке - тi темiржол станциясы деп аталады.
Станциялар дегенiмiз - темiр жолдың тұтынушыларымен тiкелей байланысты жүзеге асыратын аса маңызды өндiрiстiк-шаруашылық бiрлiктер. Тасымалдау процесiнiң бастапқы және ақырғы операциялары, пойыздар жүрiсiн қамтамасыз ететiн қыруар жұмыстар станцияларда атқарылады.
Станция жолдарының жалпы ұзындығы темiржол желiлерiнiң жазылма ұзын - дығы - ның шамамен 60 пайызын құрайды. Өнеркәсiп орындарының көптеген кiрме жолдары, тас жолдар, су қатынасы жолдары станцияларға келiп тiреледi.
Станцияларда техникалық операциялар, жүк және коммерциялық жұмыстар орындалады, жолаушылар тасымалына қатысты операциялар атқарылады. Пойыздарды қабылдау, жөнелту және кiдiрiссiз өткiзу, вагондарды техникалық күту және жөндеу, оларды жүк тиеуге дайындау; локомотивтердi немесе локомотив бригадаларын ауыстыру; вагондар құрамымен және тобымен маневр жұмыстарын жүргiзу техникалық операцияларға жатады. Жүкжөнелтушiлерден жүктердi қабылдау, тасымал төлемiн ресiмдеу, жүктердi тиеп-түсiру, сақтау және тапсыру, қайта тиеу, сұрыптау және т.с.с. жүк және коммерциялық операцияларға жатады. Жолаушыларды отырғызу және түсiру, жол билеттерiн сату, теңдеме жүктер мен қол жүктерiн қабылдау, беру және т.с.с. жолаушылар тасымалына байланысты операциялар жолаушылар операция - ларына жатады. Станцияларда жоғарыда аталған операция - лардың барлығы немесе бiр бөлiгi атқарылуы мүмкiн.
Жұмыстың көлемi мен сипатына қарай станцияларда мыналар болады:
* пойыздарды қабылдап жөнелтуге, маневр жұмыстарын, жүк операция - ларын атқаруға арналған тарам жолдар;
* сұрыптағыш құрылғылар (сұрыптағыш дөңестер, шағын дөңестер, тартым жолдары); станция жолдары және вагондар мен локомотивтердi тексе - руге, жарақтандыруға, жөндеуге арналған құрылғылар;
* СОБ және байланыс құрылғылары;
* қызметтік-техникалық ғимараттар мен үй-жайлары, жолау - шы - лар ғимараттары мен платформалар, билет және қол жүгi касса - лары; теңдеме жүк пен қол жүктерiн қабылдау, сақтау, беру орындары;
* жүк сақтау орындары (жабық қоймалар, ашық алаңдар, плат - формалар, вагон таразылары, контейнер алаңдары);
* жарық беру, өрт қауiпсiздiгi және сумен қамтамасыз ету құрылғылары.
Аталған құрылғылар белгiленген пойыздар санын өңдеу және өткiзу мүмкiндiгiн, пойыздар құрамын, вагондарды, локомотивтердi өңдеу, жүктердi тиеп-түсiру, жолаушыларға қызмет көрсету жөнiндегi түрлi операцияларға жұмсалатын есептелген уақыт нормаларының орындалуын қамтамасыз етуi тиiс.
Станцияларда әр түрлi құрылғыларды жол бойына орналастыру, сондай-ақ атқару қызметі әр түрлi жол осьтерiнiң арақашықтығы құрылыстар мен жылжымалы құрамның жақындау габариттерiмен анықталады.
Темiржол табаны басты, станциялық және арнайы қызметтік жолдарға бөлiнедi.
Аралық жолдың бөлiм бекетi шегiндегi жалғасы басты жол деп аталады.
Қабылдау-жөнелту, сұрыптау, тартым, тиеу-түсiру жолдары, локомотив пен вагон шаруашылығының жолдары, локомотив - тердің деподан станцияға кiретiн жүрiс жолдары және қызметі өздерiнiң атқаратын операцияларына қарай анықталатын басқа да жолдар станциялық жолдарға жатады.
Арнайы жолдар - кәсiпорындарға, қоймалар мен карьерлерге баратын кiрме жолдар мен түрлі жол тарамдары; жүрiс қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету үшiн салынатын (сақтандырғыш және тұтқыш) тұйықтар. Сақтандырғыш тұйық - жылжы - малы құрамды пойыздардың жүру бағытына шығып кетуден сақтандыратын тұйық жолдар. Тұтқыр тұйық - басқарудан айырылған кезде тiк еңiстiктен түсіп келе жатқан пойызды немесе оның бiр бөлiгiн тоқтатуға арналған тұйық [2,3].
Сурет 1.2 - Станцияның бағыттамалар алқымының сызбасы
Пойыздармен белгiлi бiр операцияларды атқаруға арналған жолдарды: қабылдау және жөнелту, сұрыптау, транзиттiк, бiрiккен қабылдау-жөнелту және т.с.с. парктерге бiрiктiредi.
Бiрiнен соң бiрi тармақталатын қатар жолдарға бағыттайтын бағыттамалы бұрмалар орнатылған жол бағыттамалар көшелері деп аталады. Қосылған бағыттамалар орнатылған жол бағыттамалар көшелері деп аталады. Қосылған жолдар шоғырланған жердi станция алқымы деп атайды.
Станция алқымының құрылысы оның қажеттi өткiзу мүмкiндiгiн қамтамасыз етуi тиiс. Бұл үшiн оны жобалауда алқым арқылы пойыздар мен маневрлiк локомотивтердiң бiр мезгiлде өту мүмкiндiгiн көздейдi. 1.2-суретте бағыттама алқымының сызбасы келтiрiлген, ол бiр мезгiлде I басты жол (1-бағыт) арқылы пойыз - дарды қабылдауға, II басты жол (2-бағыт) арқылы пойыздарды жөнелтуге және осымен қатар бір мезгілде 4-, 6-, 8- және 9- жол - дарда - маневрлер жасауға (3-бағыт) мүмкiндiк бередi. Бағыттамалардың сандары олардың нөмiрлерiн бiлдiредi.
Жолдың толық және пайдалы ұзындығын ажыратады. Өтпелі жолға кіргізетін бағыттамалы бұрмалар үшкiрлерiнің арақашықтығын оның толық ұзындығы, ал тұйық жолдың толық ұзындығына бағыттама үшкiрiнен оның тiреуіне дейiнгi қашықтықты есептейдi. Жолдың пайдалы ұзындығы дегенiмiз - бұл жылжымалы құрам көршi қатар жолдағы жүрiс қауiп - сiздiгiн бұзбастан орналаса алатын жолдың толық ұзынды - ғының бiр бөлiгi. Жолдың пайдалы ұзындығын шектегiш қада мен шығар сигнал шектеп тұрады. Шектегiш қаданы бағыттамалы бұрмадан кейiн, айырыласатын жолдар осьтерiнiң ара - қашық - тығы кемiнде 4,1 м болатын тұстағы жол аралығының ортасына орнатады. Жолдың стандартты пайдалы ұзындығы 1250, 1050 және 850 м болып қабылданған. Тіркес және ұзартылған пойыздар пайдала - нылатын бағыттарда жолдың ұзындығын техникалық-экономикалық есептеулер арқылы белгiлейдi [2,3].
Шығар сигналын оның қатысы бар жолдың оң жағы - на орналастыралады. Кiрер сигналды жүрiс бағыты - мен бiрiншi қарсы бағыттамалы бұрманың үшкiрiнен немесе бiрiншi бағыттамалы бұрма бағыттас болса, шектегiш қададан тепло - воз тартымында кемiнде 50 м, электр тартымында - 300 м қашықтыққа орнатады. Кiрер сигналдары даражолды желi - лерде станцияның шекарасын бiлдiредi. Қосжолды желiде станцияның шекарасын әрбiр басты жол үшiн жеке белгiлейдi.
lтұ - жолдың толық ұзындығы (1 және 4); lпұ - жолдың пайдалы ұзындығы (1, 2, 3, 4, 5)
Сурет 1.3 - Жолдың толық және пайдалы ұзындығы
Әрбiр жолға және бағыттамалы бұрмаға белгілі нөмiр берiледi. Басты жолдар рим цифрларымен, қалған жолдар - келесi араб цифрларымен нөмiрленедi. Бағыттамалы бұрмалар тақ пойыздар келетiн жақтан тақ цифрлармен, жұп пойыздар келетiн жақтан - тиiсiнше жұп цифрлармен нөмiрленедi (1.3- су - рет). Жолаушылар ғимаратының немесе жол паркiнің немесе станцияның жол бағытына перпендикуляр осi бағыт - тама - лардың жұп және тақ нөмiрлерi арсындағы шекара болып табылады. Жолдың пайдалы lпұ және толық ұзындығыlтұ 1.3-суретте көрсетiлген, мұнда сондай-ақ бағыттамалардың нөмiр - лерi мен сигналдардың белгiлерi - жұп және тақ бұрмалар өз нөмiр - лерiмен келтiрiлген.
1.2 Жамбыл жол бөлімшесінің сипаттамасы
Жамбыл жол бөлімі - ҚТЖ ҰК АҚ филиалы 1924 жылы қалыптасқан.
Магистралды жолдары 3 облыстың аумақтары бойынша өтеді: Жамбыл, Қарағанды және Оңтүстік-Қазақстан. Филиал құрамында 61 станция, оның ішінде: 6 жүк, 4 аумақтық, 50 аралықты, 15 блок-посты, 1-озба бекеті.
Теміржолдардың пайдаланымдағы ұзақтығы - 1224 км, оның ішінде 939,6 км электрленген.
Тасымалдау бөлімінде 3 локомотивті депо дислоцияланады (2-пайдаланымдағы және 1-жөндеудегі; 2 вагонды депо (1-пайдаланымдағы, 1-жөндеудегі; тепловоз жөндеу зауыты, 3 электр жабдығымен басқару, 3 сигнализация және байланыс дистанциясы, 7 жол дистанциясы, 2 ПМС, рельсті дәнеркерлеу кәсіпорны, 2 сумен жабдықтау дистанциясы [2,3].
Штаттық саны НОД-8-1226 адам
Қызмет көрсету аймағы: Түлкібас аумағы, Жаңатас аумағы, Мойынты, Отар аумағы.
Бөлімде 6 диспетчерлік шеңбер бар: оның ішінде 5 шеңбері ДЦ Неман жабдықталған - Жамбыл-Түлкібас аумағы - екіжақты автоблокталған, электрленген, микропроцессорлы жүйемен ДЦ Неман аралығы - 131,5 км; Жамбыл-Шу екіжақты автоблогы, электрленген, микропроцессорлы жүйе ДЦ Неман ұзақтығы - 237 км; Шу-Шығанақ - екіжақты автоблокты, ДЦ Неман микропроцессор жүйесімен жабдықталған-, электрифицияланған, ұзақтығы - 172 км; Шығанақ-Мойынты - екіжақты автоблокталған, электрленген, Неман микропроцессорлы жүйесімен жабдықталған, ұзақтығы - 266, 5 км; Шу-Отар - біржолды, автоматты блокталған, электрифицияланған, Неман ДЦ микропроцессорлы жүйесімен жабдықталған - ұзақтығы - 138 км; Жамбыл - Жаңатас - біржолды, Минск ДЦ жабдықталған жартылай автоматты блокталған - ұзақтығы - 176 км [2,3].
Жамбыл станциясы кластан тыс, Арыс - Шу - Алматы бағыттарындағы 3505-3510 км орналасқан аумақтық станция болып табылады, ол блокты жолаушы - релейлі орталықты бағыт және сигналдармен жабдықталған.
Станцияға тақ жағынан екі және жұп жағынан бір бағыт қосылады:
1. Жамбыл - Талас айрығы, екіжолды, біржақты автоблокпен әрбір жолы бойынша жабдықталған.
2. Жамбыл - Бурыл айрығы, біржолды аумақ, екіжақты автоблокпен АБ - 1К жабдықталған.
3. Жамбыл - Құмшағал айрығы, екі жолды, әрбір жолы бойынша бір жақты автоблокпен жабдықталған.
Станцияның жолдық дамуы көлденең сызба бойынша бес паркте орналасқан, олар:
1. Тақ қабылдап - жіберетін парк А поезд үшін - ІВП, 5, 7, 9, 11, 13, 15 жолдарын қосады
2. Жұп қабылдап - жіберетін парк Б жолдары - ІІ АП, 4, 6, 8, 10, 12, 14
3. Тауалдыңғы парк В жолдары 16, 17, 18, 19
4. Транзитті паркте Г жолдары І АП, ІІІ, ІІ, 20, 21, 22, 23, оның ішінде І АП және ІІІ жолы жолаушыларды қабылдау және жіберу үшін және транзитті жк поездарын қабылдап, жіберу үшін арналған.
5. Сұрыптау паркі Д жолдары -24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, оның ішінде 31 жол техинкалық бұзылан вагондарды жинақтауға арналған [2,3].
1.3 Бурыл станциясының жалпы сипатамасы
Бурыл станциясы ЭЦ-9 типтік альбом бойынша жеке басқарумен блоктық релелік орталықтандырумен жабдықталған. Электрлік орталықтандыруға барлығы келесілер қосылған: 23 стрелкалар, 29 бағдаршамдар (10 діңгектік, 19 карликтік), олардың ішінде 18 пойыздық, 11 - маневрлік. Барлық бағдаршамдар линзалық.
Қабылдау, жөнелту және манерлік жұмыстар ДСП ғимаратында орнатылған пульт-таблодан жасалынады, одан сондай-ақ жолдардың, стрелкалық секциялардың күйін, стрелкалардың жайын және бағдаршамдардың көрсеткіштерін бақылау іске асырылады.
Б.П. жағынан 4 км біржолдық перегон қосылады, ол АБ-1-К-25-ЭТ-83 типтік альбом бойынша 25 Гц жиілікпен токтың сандық кодтық автоблоктауымен жабдықталған [2,3].
Шайқорық станциясы жағынан біржолдық перегон қосылады, ол АБ-1-К-АТ-78 типтік альбом бойынша орындалған 25 Гц жиілікпен айнымалы токтың сандық кодтық автоблоктауымен жабдықталған.
Станция Нева жүйесінің диспетчерлік бақылауына қосылған.
Станцияға келесілер қосылады:
Бурыл - БП-4км перегоны - біржолдық, электрлендірілген, жиілігі 25 Гц айнымалы токтың екі жақты сандық кодтық автоблоктауымен (АБ-1-К-25-ЭТ-83 типтік альбом бойынша) жабдықталған. пергонда келесі литералары бар сигналдық қондырғы орнатылған: -12. перегонның ұзақтылығы - 3,6 км.
ПК 47+90 ординатасында автоматтық өткелдік сигналдандырумен жабдықталған күзетілмейтін өткел орналасқан.
Бурыл - Шайқорық перегоны - біржолдық, электрлендірілмеген, жиілігі 50 Гц айнымалы токтың екі жақты сандық кодтық автоблоктауымен (АБ-1-К-25-АТ-78 типтік альбом бойынша) жабдықталған. перегонда келесі литералары бар сигналдық қондырғы орнатылған: жұп бағыттағы -2. перегонның ұзақтылығы - 4,2 км [2,3].
ПК 108+31 ординатасында автоматтық өткелдік сигналдандырумен жабдықталған күзетілмейтін өткел орналасқан.
Көршілес перегондар жабдықталған СЦБ құрылғылары станциялық құрылғылардың перегондықтармен байланысын, перегон бастылығының немесе бостығының бақылауын, жақындап келу және алыстап кету учаскелерінің бақылауын іске асырады.
Перегондардың күйін пульт-таблоға индикациялау 2.1.1, 2.1.2. тарауларда суреттелген. Пойыздың жақындап келе жатқан жұп (тақ) поездың екінші, ал содан кейін бірінші учаскесіне кіруі кезінде, пульт-таблоның ішінде орналасқан, пойыздың жақындап келу қоңырауы қысқа уақыт (1-2 сек) қосылады.
Перегондағы бағыттардың ауысуы бағыттың ауысуының төртсымдық схемасы бойынша жасалынады.
Перегонның жалған бастылығы кезінде, ДНЦ-ның тіркелінетін бұйрығы бойынша (орнатылған тәртіппен перегонның нақты бостығын алдын ала тексеруден кейін), бағыттардың ауысуы көмекші тәртіптемеде (бғыттың апаттық ауысуы) қабылдау, жөнелту түймешелерімен жасалынады (нағыщ нұсқаудың п.10.4. суреттелген).
СЦБ құрылғылардың электр қоректендіруі энергиямен қамдаудың екі тәуелсіз көздерінен іске асырылады.:
1 Фидер - ДЦ - 10 кВ алынатын негізгі қоректендіру;
2 Фидер - автоматтандырылған 2Э-8Р дизель-генератордан резервтен-дірумен, ПЭ-10 кВ алынатын резертік қоректендіру.
ЭЦ бекетке айнымалы токтан сыртқы көздерден, сонымен қатар аккумуляторлық батареялардан электр энергияны енгізу үшін ЩВП-73 типті қоректендіруді сөндіру тақтасы.
ЭЦ қоректендіру құрылғысының фидерлердің біреуінен кернеуді төмендету немесе сөндіру кезінде басқа фидерге ауыстыру автоматты түрде жүреді.
Фидерлардың біреуі сөнгеннен кезде пульт-таблоның ішінде орнатылған фидердің қоңырауы қосылады, ол Фидер қоңырауын сөндіру түймешесімен (белгілеуіші бар) сөндіріледі, ал фидер пайда болған кезде қайтадан қоңырау іске қосылады - сөндіру өзіне қарай жоғарыда көрсетілген түймешені тартумен жасалынады.
Фидерларды бақылаудың индикациялау нағыз нұсқаудың 2.1.9 тарауында суреттелген.
Қос фридерларда да кернеуді төмендеткен немесе сөндірген кезде ДГА автоматты түрде қосылады. ДГА қосу индикациясы нағыз нұсқаудың 2.1.9 тарауында суреттелген. Фигерлардың біреуінде кернеудің пайда болуы кезінде ДГА автоматты түрде сөнеді.
СЦБ құрылғысын және байланыс аппаратурасының қоректендіру үшін ЭЦ бекетінде аккумуляторлық батареялардың (схемалық және байланыстық аккумуляторлық батареялар) екі жинағы орнатылған.
Стрелкалар, рельстік шынжырлар, бағдаршамдар қоректендіруді ЭЦ бекетінен алады.
Кіріс бағдаршамдарының қызыл жарықтарын қоректендіруді резервтеу батареялық шкафтарда орналасқан аккумуляторлық батареялардан ескеріледі.
Бурыл станциясы диспетчерлік басқаруға кірмейді, орталық бекетпен тек ДСП пульт-таблосында көрсетілген нысандарды ғана бақылау іске асырылады, нақты: жақындау-қашықтану учаскелерінің күйін бақылау [2,3].
1.4 Станция теліміндегі жедел жобалау мен басқару жұмыстарын талдау
Теміржол стансасы туралы Қосымшаға сәйкес аудандық бекеттің өндірістік және шаруашылық қызметіне басшылық, тәуліктік және ауысымды жоспарлаудың орындалуын ұйымдастыру мен бақылау, қозғалыс қауіпсіздігінің қамтамасыз етілуі мен қауіпсіздік техникасын, техникалық құралдардың қолданылуын бақылауды бекет басшысы жүзеге асырып, міндеттердің бекітілген бөлінуі бойынша-бастықтың орынбасары, станса инженері мен өзге де лауазымды тұлғалар мен іске асырылады.
Станса жұмыс сараптамасын технологиялық үрдістің өңделуі мен ендірілуін, еңбектің ауыспалы әдістерінің жалпылануы мен ендірірілуін бекет басшысының немесе орынбасарының басшылығымен бекет инженері жүзеге асырады.
Стансадағы жедел жоспарлау мен маневрлі жұмыстың қалтқысыз басшылығын-диспетчер жүзеге асырады. Жұмысты жедел басқару сызбасы 1 суретте келтірілген.
Станса шегінде поездардың өткізілуі мен жіберілуін өз уақытындағы және қауіпсіз тәсілін, деподағы поездың локомотивтердің өткізілуіне және де маневрлі қозғалыстарға станса бойынша кезекші жеке өзі басшылық жасайды. Осы жұмысты іске асыруға бағытталған станса бойынша кезекшінің бұйрықтары, поездардың дайындауымен, қабылдау мен жөнелтуімен байланысты барлық қызмет жұмысшыларына міндетті болып табылады.
Маневрлі жұмысты сөзсіз поез құраушысының басшылығымен маневрлі бригадалар орындайды. Маневрлі бригадаға кіретіндер: құраушы, маневрлі локомотивтің машинисі, вагонның қозғалыс жылдамдығын реттеушілер. Стансада маневрлі жұмысты бір құраушы мен локомотивті бригаданың бір адамы атқарады.
Стансаларда еңбек өнімділігін арттыруда барлық жұмысшылардың өзара қызығушылығын, ауысымды жоспарын орындау бойынша жұмыста реттілікті қамтамасыз ету үшін, басшылары маневрлі диспетчерлер болып табылады бірыңғай ауысымдарды ұйымдастырады. Ауысым құрамына поездар мен вагондарды өңдеуге қатысатын қозғалыс, жүктік, дабыл мен байланыс локомотивті және вагон шаруашылығына қатысатын қызметтің жұмысшылары кіреді. Бірыңғай ауысымдардың құрамын сәйкесінше өндірістік бөлімшелердің басшыларының келісімі бойынша станса бастығы бекітеді.
Маневрлі диспетчер жұмыс үрдісінде мынаны қамтамасыз етеді:
* жөнелтулер бөлімдерінің кезекшілері мен локомотивті диспетчерлермен поездардың жөнелту жоспарының 4-6 сағатттық кезеңмен ортақ құрылуы;
* поездарды қабылдау, жіберу, өткізу, өңдеу, қайта қалыптастырумен құрамдарды қалыптастыру бойынша ауысымды жоспардың орындалуы;
* поездар мен вагондарды өңдеу бойынша технологиялық нормалардың орындалуы, операцияаралық айырымдар мен вагонның бекетте тұрудың жалпы уақыттың мейлінше қысқартылуы;
* жергілікті вагондарды жинау, жүктік поездарды беруді өз уақытында өңдеу, жүктік операциялардың орындалуы;
* маневрлі аудандар арасында жұмыстың рационалды бөлінуі;
* маневрлі жұмыс өндірісінде қозғалыс қауіпсіздігі мен қауіпсіздік техникасының бекет қызметкерлерінің бекет талаптарын сақтауды үнемі бақылау;
* бекітілген графикке сәйкес вагондық депо жұмыстары мен вагондардың ағымдағы пункт жөндеуін өңдеу [2,3].
Моневрлі диспетчердің қайта өңдеуінде транзитті және жергілікті вагондардың тығыз орналасуында поездардың кедергісіз қабылдануын және жүк пунктерінің өз уақытында қызмет көрсетуі бойынша мыналардың есебінен маневрлі локомотивтердің арасындағы жұмыстың қайта бөлінуі:құрамдардың қайта қалыптасуын ұйымдастыру; жергілікті жұмыстың жеделдетілген қызмет көрсету пунктерін ұйымдастыру; құрамдардың қайта қалыптасуын ұйымдастыру; жергілікті жұмыстың пунктерінің жеделдетілген қызмет көрсетуін ұйымдастыру; жөндеу жолдарын алдын-ала дайындау (вагондарды босату бойынша "терезелердің" жойылуы); жөнелту жолдарына немесе жөндеу-жөнелту жолдарымен дайын құрамдардың бірінші кезекте жинақталған және қалыптасқан құрамдарының көрмесі.
Кезекшілік соңында маневрлі диспетчер қалыптағы жұмыс үшін, соның ішінде: поездардың кедергісіз қабылдануы үшін еркін жолдардың болуын қамтамасыз ету, кезекті құрамдардың қайта қалыптасуы үшін жөндеу жолдарын дайындау жедел жоспармен және қозғалыс графигімен сәйкес вагонның топтары мен жіберулері үлкен құрамдарды дайындау-ауысым басында жүктік фронтқа оларды беру үшін жағдайлар құруы тиібет.
Жедел жұмыстың басшылығының концентрациясын қамтамасыз ету үшін бекетте басқарудың орталық пункті оларды маневрлі диспетчердің жұмыс орнын, бекет бойынша кезекшіні, біріккен техникалық қойма, ақпараттық бюроның орналасуы-пункті ұйымдастырылады [2,3].
1.5 Поездар мен вагондардың келуі жайлы талдау жасау
Станса болжалды және нақты ақпарат алуы тиібет. "ҚТЖ" АҚНҚ жөнелтулерінің бөлімдерінен бекетке ауысымға тапсырмамен қатар болжалды ақпарат беріледі де, алдыңғы 12 сағатта стансаға берілуі тиіс, қайта өңдеуге түсетін поездардың бөлінуінің әр бағытынан осы бағытқа келесі шығару бойынша вагондардың саны жайлы мәліметтерге ие.
Кезеңді, әр 4-6 сағат сайын, жөнелту бөлімдерінен стансаға әр поезд жайлы мәліметке ие: нөмірі, индексі, келудің болжанатын уақыты, вагонның жалпы саны және поездардың массасы, оның тағайындалуы, ал өңдеуге жатаын поездар үшін-қалыптасу жоспардың тағайындалуы бойынша вагондардың саны, және де осы бекетке жөндеуге түсетін вагондар жайлы қажетті мәліметтер жайлы деректерге ие түзетілген ақпарат беріледі.
Жөнелтілімдерді жедел басқарудың ағымдағы автоматталған жүйесінде (ЖЖАЖ) барлық категориялардың поездарын құру мен құрамы жайлы нақты ақпарат СТЦ стансаларына ТНЛ түрінде жолды есептеу орталығынан (ЖЕО) түседі.
Жөнелту бөлімдерінен бөлімге вагондарды жіберу үшін және де қайта қалыптастыру стансасына берілетін ақпарат үшін телеграмма-табиғи парақтар мен қайта өңдеусіз транзитті поездарға түседі. Телеграмма-табиғи парақтарды жіберу үшін поездар жайлы нақты ақпарат, соның ішінде жинақтық, жөнелту бөлімдерінен бекетке беріліп, мынадай деректерге ие болады: нөмір, поезд индексі, локомотив нөмірі, келудің болжалдық уақыты, вагонның саны мен поездардың массасы.
Бұдан өзге, жергілікті жағдайларға байланысты, мынадай мәліметтер қосымша берілуі мүмкін массаның өзгерісімен транзитті поездар үшін-вагондардың саны мен бөлінеін топ массасы, поезд құрамында оның орналасу орны:
- массаның өзгерісімен транзитті поездар үшін-вагондардың саны мен бөлінетін топ массасы, поезд құрамында оның орналасу орны;
- поезд нөмірінің өзгерісі жайлы немесе оның сандық құрамы жайлы (егер зерттеу жолында осындай өзгерістер болса);
- олардың шегерілуін талап ететін техникалық немесе саудалық қателіктермен транзитті поезд вагондарының құрамында болуы жайлы;
- вагонның жөнделмейтін сипаттамасы мен олардың поезд құрамындағы орналасқан орны.
Жергілікті вагондар жайлы мәліметтерді операторлар мен ақпарат берушілер арнайы кітапқа жазып, станса бойынша кезекшіге беріледі (маневрлі диспетчерге), келген вагондар саны мен жүктердің шығу тегі жайлы жазып жүкті алушыларға беріледі. Өз уақытындағы және сапалы ақпаратты ұйымдастыру жауапкершілігі бекет бастығына жүктеледі.
1.6 Станцияның поездық және жүктік жұмысының жедел жоспарлануына талдау жүргізу
Станса бастығы бір болу негізінде стансаның өндірістік және шаруашылық қызметіне басшылықты жүзеге асырады және "Теміржол стансасы жайлы қосымшамен" жүктелген міндеттердің орындалуына толығымен жауапты.
Жүктік операциялардың вагонның тұруының қысқартуға бағытталған кешенді шаралардың ендірілуі мен өңдеудің сөзсіз ұйымдастырылуын және өзге сұрақтармен картамен лауазымды құралдық сұрақтарына сәйкес жүкік жұмыс бойынша станса бастығы жүзеге асырады.
Жедел жұмыс бойынша станса бастығының орынбасары бекеттің эксплутациялық жұмысына басшылықты жүзеге асырады, тәуліктік, ауысымды жоспар-тапсырмаларды және станса жұмысының көрсеткіштерін бақылайды, поездардың өңделуі мен міндеттер мен лауазымдардың қолданыс картасымен бөлінуімен бекітілеін технологиялық үрдіс бойынша вагонның өңделуін ұйымдастыру.
Қоймаларда, контейнерлерде, жүктік-жөндеу алаңдарында жүктік операцияның орындалуына осы бөлімшелердің басшылары басшылық етеді, ал подъезді жолдарының жүктік фронттарында ортақ қолдану емес және өндірістік кәсіпорындарда, ұйымдарды жүк пен багаждың қабылдау берушілердің ауысымы арқылы басшылық етеді.
Барлық маневрлі аудандарда жұмыстың сөзсіз жедел басшылығын маневрлі диспетчер жүзеге асырады. Маневрлі диспетчердің жедел басшылығымен бекетте келесідей маневрлі жұмыстар орындалады:
- құрамдардың қайта құрылуы, қалыптасуы мен жүктік алаңда қайта өңделген жергілікті вагонның, контейнерлік және жөндеу алаңдарында және де өндірістік кәсіпорындардың подъезді жолдарында шығарылымдар;
- "Д" паркінен "Б" мен "Г" парктеріне өзінің қалыптасу құрамдарын орналастыру;
- "Д" паркінен жүктік жұмыс ауданында жергілікті жүктермен вагонның құрамын немесе топтарын беру, яғни, жүктік алаңға контейнерлік және жүктік-жөндеу алаңдарын ГРЭС көрме жолдарын жөндеу пункті мен вагондарды дайындау;
- вагондарды жүктік операцияның орындалу фронттарына беру және оларды осы операциялардан соң жинау;
- вагондардың саудалық ақаумен және поезд құрамынан саудалық қателіктермен жалғастыру мен босату;
- вагонның жөндеу паркінде тұнуы мен тартылуы;
- вагонның вагондық салмақтарда өлшенуі.
Маневрлі диспетчер басшылық негізі мен маневрлі жұмыстың ұйымдасуында жедел жоспар қабылдауы тиіс, технологиялық үрдістің талаптары мен Қазақстан Республикасы теміржолының эксплутацияларының техникалық Ережелері қамтамасыз етуі тиіс:
- ауысымды тапсырманың поездарды қабылдау, жөнелту мен өткізу, құрамдарын қайта қалыптастыру мен қалыптастыру, жергілікті жүктің тасып таратылуының орындалуы;
- поездар мен вагондардың өңделуіне технологиялық нормалардың және де бекетте орналасқан вагондардың жалпы уақыт нормаларын орындау;
- жұмыстың маневрлі аудандар арасында рационалды бөлінуі;
- бекет жолдарында құрамдарды қайта қалыптастыру мен қалыптастыру операцияларын мейлінше көп сыйыстыру;
- поездардың қалыптастыру жоспарына сәйкес құрамдардың оның бұзылуынсыз қалыптасуы;
- бекет бойынша кезекшімен, аға тапсырушымен, тасымал құжатын өңдейтін оператормен, кезекшілермен және бөлім бойынша және желімін диспетчермен келістірілген жұмысты жүргізу;
- бекеттің техникалық құралдарын, жөндеу және қабылдау-жөнелту парктерінің жолдарын, маневрлі сығындыларын, аз қуатты сырғымаларды, маневрлі локомотивтер мен байланыс құралдарын тиімді қолдану;
- ауысымдағы жұмыс өндірісінде қозғалыс қауіпсіздігі мен қауіпсіздік техникапсы [2,3].
Маневрлі жұмыстың басшылығын маневрлі диспетчер бекет бойынша кезекшісі, МЭО-1 орталықтану орнының операторы, МЭО-2 сырғымасы бойынша кезекші мен құрама бригадалар арқылы жүзеге асырады.
Маневрлі диспетчердің маневрлі жұмысты өз уақытындағы өндірісін қамтамасыз ету бойынша бұйрығы және де бекеттің техникалық құралының тоқтаусыз жұмысы, маневрлі жұмыстардың өндірісімен байланысты барлық қызмет жұмысшыларына міндетті болып табылады.
Бекет жұмысының жедел басқармасы, есеп үшін, маневрлі локомотивтердің жұмысын бақылау, құрамы бригадаларды бақылау, технологиялық орталықты, МЭЦ-1 орнының операторларын, МЭЦ-2 сырғымасының кезекшісін бақылау мен поездарды қалыптастыру мен қайта құрудың ауысымды тапсырмасының орындалу сараптамасы, жергілікті жүк тасымалы маневрлі диспетчердің технологиялық үрдісіне сәйкес кезекшілік үрдісінде атқарылған жұмыстың орнатылған формадағы графигі жүргізіледі де, ол бойынша бекет басығының алдында немесе кезекшілікті өткізгеннен соң орынбасар алдында есеп береді.
Бекет бойынша кезекші поездарды қабылдауды, жөнелту мен өткізуді өзі басшылық етеді және де делодан поездік локомотивтердің өткізілуімен депода да басшылық етеді.
Осы операциялардың барлығын ол бекеттік орынның кезекшілері, электрлі орталықтандыру, парктер бойынша жүзеге асырады.
Бекет бойынша кезекші өзінің барлық қызметін жолаушылар мен жүктердің тасымал жоспарын орындауға техникалық құралының бар қорларын тиімді қолдануға, еңбек өнімділігін арттыру мен бекеттен жөнелтілетін вагондардың өзіндік құнын төмендетуге бағыттауы тиібет. Кезекшілік уақытында, бекет бойынша кезекші поездардың қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен темір жолдардың техникалық эксплутациялау Ережелерін, темір жолдардағы дабыл бойынша Қолдану ережесін, поездардың қозғалысы мен Қазақстан Республикасы темір жолдарындағы маневрлі жұмыс бойынша Қолдану ережелерін, бекеттің техникалық-тәртіптік актісін, лауазымдық міндеттерді, техника қауіпсіздігінің ережелерін, "Еңбек туралы" Заңды, "Темір жол көлігі туралы" Заңды және өзге де қозғалыс қауіптілігін ретеуші құжаттарды білуі тиіс лауазымдық ережелерге сәйкес лауазымды міндеттерді қалтқысыз орындалуын қамтамасыз етуі тиібет.
Бекет бойынша кезекші, орталықтанған бекеттік орынның кезекшісі ЖСЕ операторы қызметтік міндеттерін орындау үшін, лауазымды қолданыстағы карталарға сәйкес поездік және техникалық құжаттаманы қолданады.
Бекеттің барлық қабылдау-жөнелту парктері бекет бойынша кезекшінің қалтқысыз басшылығымен келесі тәртіпте парктер бойынша кезекшімен қызмет көрсетіледі.
Парктер бойынша кезекшілер келесідей жұмыс түрлерін орындайды:
1) ағымдағы ескертулерді тексеріп, ЖСЕ сәйкестікті немесе өзгерісін бекіту үшін өлшеп, ескертулер кітапшасында бақылау жазбасын жүргізеді;
2) ескертулердің бланктерін рәсімдеп, жөнелтілетінін поездардың, поездік локомотивтердің машинисінің қолы үшін тапсырылады;
3) транзитті поездердің локомотивтердің машинистерінен ДУ-40 формасындағы кітаптың тіркеуімен тасымал құжаттарын қабылдап, тасымал құжаттың қабылдап, тапсырады;
4) поездік локомотив немесе локомотивті бригаданың ауысымынан соң жөнелтілетін поездің машинисіне поездың құжаттарын тапсырады;
5) саудалық және техникалық тексерудің қызмет көрсетілетін жолдарында құрамдарды ұсынады, ВУ-14 журналы мен қабылдау кітапшасын жүргізеді;
6) ОБЖ құрылғыларының қызметтері бұзылған жағдайда және бекет бойынша кезекшнің тапсырмасына сәйкес қабылдау-жөнелту жолдарының еркіндігін, қабылдау мен поездарды жөнелту алдында бағыттауыштардың орнын тексереді;
7) қажеттілік болса, локомотивтердің машинистеріне рұқсат беру және жолдық телефонлграммалардың бланкілерін тапсырады;
8) қабылдау-жөнелту жолдарынла ТТА талаптарына сәйкес тежеуіштермен, бекет жолдарында вагондарды бекіту бойынша жергілікті ережелер мен Қазақстан Республикасы темір жолындағы №2 "Поездар мен маневрлі жұмыстардың қозғалысы бойынша қолдану ереженің" қосымшасына сәйкес жүргізеді [2,3].
1.7 Станция жұмысын жоспарлау мәселесі
Стансада поездік және жүктік жұмыстың жедел жоспралануын қамтамасыз ету үшін және де жүкті алушылар мен жүкті жөнелтушілерге поездар мен жүктің келуі жайлы ақпаратты өз уақытында беруі үшін және де жүктелген және тиелген вагонның келуі мен берілуі туралы ақпаратты беру үшін, жүктің аға қабылдаужөнелтушісіне ақпаратты технологиялық орталықпен беру ұйымдастарылған. Алдын-ала ақпаратты Арыс, Шымкент, Луговой мен Шу стансаларынан табиғи-телеграммалар түрінде алады.
Технологиялық орталық келесідей қызметтерді орындайды: тиелген және жүктелген вагондардың келуі жайлы ақпаратты жүкті алушылар мен жүкті жөнелтушілерге, тасымал бөлімнің ақпарат берушісі мен поездар мен жүктердің тағайындалу бекеттерінде қабылдау мен беру.
Поездар мен жүктердің келуі жайлы ақпараттың қабылдануы мен берілуі 2 түрде жүзеге асады: алдын-ала және нақты ақпарат. Алдын-ала (болжалды) ақпарат. Шу, Луговой, Шымкент, Арыс бекеттерінен жөнелтудің бекітілген сызбаларының табиғи-телеграммалар түрінде электронды-есептеу машинасымен жеке қабылданып, беріледі және де ақпарат бойынша жол Ережесіне сәйкес Шу, Луговой, Шымкент, Арыс сияқты поездің арналған стансаларымен қабылданып, беріледі.
Жүкті алушыларға, тасымал бөлімінің ақпарат берушісіне өзге де стансаларға тасымал бөлімінің ауданда орналасқан телефон желісі бойынша ақпарат берушімен беріледі.
ЭЕМ операторымен алынатын алдын-ала ақпаратта келесідей мәліметтер болады:поезд нөмірі, бекеттен жөнелтілу уақыты, ақпараттың берілуі, вагондардың нөмірлері, тағайындалу бекеті мен жүк алушы.
Нақты ақпарат телефон желісі бойынша техникалық орталықтың телеграфистерімен поездың өңделуінен соң келуі бойынша берілуі жүзеге асырылады.
Нақты ақпаратта келесідей мәліметтер бар: поезд нөмірі, межелі бекетке келу уақыты, вагонның саны мен жүк түрі, жүк алушы.
Шығарылатын және өндірілетін ақпарат ақпарат кітабында келесі мәліметтерді енгізумен тіркеледі:алдын-ала ақпартаттың мерзімі мен беру уақыты, нақты ақпараттың мерзімі мен беру уақыты, ақпаратты алған тұлғаның тегі мен лауазымы, кезекшілікті қабылдау мен өткізу бойынша ақпарат берушілердің тегі мен қолы.
Бекеттің технологиялық орталығы 1 дана көлеміндегі ЖЭЕМ электронды-есептеу машинасымен жабдықталған.
Жұмыс жоспары негізгі ұйымдастырушы бастама болып табылады. Барлық жоспарлардан поездік және жүктік бекет жұмысының жедел жоспарлары жұмысының іс жүзіндегі талаптарына барынша жақын болып, барлық өндірістік үрдісті ұйымдастыруды қажеттіліктерді толық бейнелейді.
Жамбыл бекетінің поездік және жүктік жолының жедел жоспары тәулік кезеңінің нақты талаптарында жоспарланған қамтамасыз ету мақсатында және поездарды қабылду мен жөнелту бойынша тапсырманың орындалу ауысымын, вагондарды реттеуші тапсырма бойынша беру, тиеу жоспары, түсіру, поездың қозғалыс графигін орындау мен қалыптастыру жоспары және де бекет жұмысының негізгі сапалы жұмыс өлшеуіштерін қамтамасыз ету бойынша жүзеге асырылады.
Ұзақтығына, жоспарлау кезеңіне байланысты поездік және жүктік жұмыстың жедел жоспарлауы үш түрде жүзеге асады: тәулікке бекеттің жедел жоспары, ауысымға бекет жұмыстың жедел жоспары, яғни жергілікті вагонның қайта өңдеуі, олардың берілуі мен жиналуы енетін бекет жұмысының ағымдағы жоспарлауы.
Тәуліктік жедел жоспар бекітілгеннен соң бекет бастығына немесе бекет бастығының орынбасарына жоспарланған күннен 15 сағат 00 минутке кем емес тапсырылады [2,3].
Поездік және жүктік жұмыстың тәуліктік жедел жоспары:
* транзитті және өңдеуге жататын бөлімшелермен әр бағыттан бекетте қабылдануы тиіс поездардың жалпы саны;
* өз қалыптасуының поездар санының бекітілуімен әр бағытқа бекетпен жөнелтілуі тиіс поездардың жалпы саны;
* бағыт пен қозғалыс құрамының шығу тегін бекітумен жөнелту вагонның жіберілуі бойынша тапсырма;
* маршруттармен жөнелтуге жататын вагонның санын белгілеумен, маңызды жүктердің белгіленуімен тиеумен жүктеу өлшемдері;
* рефрижераторлық қозғалыс құрамының тиеу мен дайындау бойынша вагондарды жуу мен дайындауға тапсырма.
Тәуліктік жоспарда, тәуліктің алғашқы жартысында бекетпен орындалуы тиіс жұмыс көлемі ерекшеленеді.
Тәуліктік жоспарды қалыптасқан жедел жағдайға байланысты, тәуліктің алғашқы жартысындағы мжұмыс нәтижелері мен бекіту үшін тасымалдардың бөліміне беріп, тәуліктің екінші жартысының басында түзетіп, айқындайды.
Поездік және жүктік жұмыстың ауысымды жедел жоспарлауының мақсаы жұмыстың тәуліктік жоспарын орындауды қамтамасыз етуді бекетте есептеумен әр ауысымның ұжымына тапсырмаларды өңдеу мен бекетте немесе оған келулерде поездік және жүктік жұмыстың қалыптасқан жағдайында өңдеу болып табылады.
Тасымалдау бөлімшелерінің ауысымды тапсырмасы станса үшін эксплутациялы және жүктік жұмыс көрсеткіштерімеен бекітіледі, тәуліктік жоспарда да, және де жедел талаптарынан туындайтын өзге де тапсырмалар. Бекет үшін ауысымды тапсырма тапсырмалардың бөлімдерінен бекет бастығына немесе кешірек жоспарланатын кезең басталғанға дейін 1 сағаттан кеш емес диспетчерлік тағайындалу формасында тапсырылады.
Станса жұмысының жоспарын бекет бастығы немесе оның орынбасары мына негізде құрайды:поездердің қозғалыс графигі мен қалыптасу жоспары, тасымалдың бөлінуінің тәуліктік жоспары мен ауысымды тапсырмасы, жоспармен кезеңнің басында бекеттегі жағдайлар, поездар мен жүктердің және де поездар мен вагонның өңдеудің техникалық нормалары жайлы ақпарттар.
Станса жұмысының ауысымды жоспары:
* әр бағытталудан, қайта қалыптасудан және қалыптастырудан қабылдауға жататын поездардың саны;
* өз қалыптасуының поездар санымен белгіленген әр бағытталу бойынша поездардың алмастырылуына жіберілетіндер саны. Қажет жағдайларда, жергілікті жағдайлар мен талаптардан шыға отырып, өз қалыптасуының поездардың тең тағайындалуы бекітіледі;
* вагонның қалыптасуы мен жөнелтілуіне межелі стансаны және қозғалыс құрамының түрін бекітуімен тапсырма;
* маңызды жүктерді айшықтаумен және маршруттан жөнелтілуге жататын вагонның санын белгілеумен тапсырма;
* подъезді жолдарда вагондарды беру мен жинауға тапсырма;
* тапсырмалардың жеке түрлеріне және т.б. қозғалмалы құрамның рефрижераторлық вагондарын дайындау мен тәжімелеуге тапсырма.
Ағымдағы тәуліктің екінші кезеңінде кезекшілікке түсетін жұмыс ауысымының жоспары бірінші ауысымның жұмыс нәтижелерін, жұмыстың тәуліктік жоспардың орындалуын қамтамасыз ету, тасымалдау бөлімдерінен алынған нәтижелерді ескере отырылып құрылады. Станса мен ауысымды жоспардың жағдайымен танысқан маневрлі диспетчер, кезекшілікке түскенде оны қызметкерлерге хабарлап, осы мақсат үшін құрал байланысының бекетінде барды қолдана отырып, алдыңғы 1-2 сағатқа тапсырма береді.
Кезекшілік барысында маневрлі диспетчер өзге бекеттің ақпараттары негізінде, 4-6 сағаттық кезеңмен бекеттің жұмыс жоспарын қайта қалыптастыру, қалыптастыру мен қалыптасуының поездарын жөнелту бойынша құрады. Станса бойынша кезекші тасымал бөлімдерінен, жоспарланатын кезеңнің басталуына 1-1,5 сағаттан кеш емес, диспетчерлік бұйрық түрінде кезеңді алып отырады. Осы мәліметтер негізінде ол поездардың қабылдау мен жөнелтілуін, локомотивтердің байланысын жоспарлайды [2,3].
2 БУРЫЛ станциясындағы жүк және коммерциялық жұмыстарДЫ басқаруды ЗЕРТТЕУ
2.1 Диспетчерлік басшылық
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Көлік ұғымы кез-келген мемлекетте өздігінен ерекше орынға ие, ал географилық жағынан ұлан-ғайыр аумақты алып жатқан біздің Қазақстан үшін орны бөлек. Еліміздің жалпы көлік жүйесінде жетекші рөлді темір жол көлігі иеленеді және күре тамыры болып табылады. Қазақстанның экономикалық дамуына көліктің тигізер пайдасы өте жоғары және аса маңызды. Көліктің негізгі міндеті - жүктерді тасымалдауда және жергілікті тұрғындардың басқа жерлерге барып-қайту қозғалыстарымен байланысты - ел экономикасының қажеттілігін толығымен қанағаттандыру.
Қазақстан Республикасының көліктік кешені Азия мен Еуропа елдерінің арасындағы экономиканы байланыстыратын буын болып табылады. Біздің еліміз үшін жүктерді эксперттік - импорттық транзиттік тасымалдау саласындағы достастық басқа мемлекеттермен экономикалық достықтың негізгі буындарының бірі болып саналады.
Темір жол - қаламен ауылдың, өндіріспен кен орындарыныңарасындағы тасымал жүйесінің ең ыңғайлы көлік ретінде танымал.
Қазіргі жағдайдағы темір жол көлігінің міндеті аз шығындармен жүктерді және жолаушыларды тасымалдауға деген экономикалық мұқтаждықтарды қанағаттандыру болып табылады. Қазақстанның темір жол желісі аумақтар бойынша тасымалдаудың 13 бөлімшесіне бөлінген: Көкшетау, Қостанай, Павлодар, Қарағанды, Защита, Алматы, Жамбыл, Шымкент, Қызылорда, Ақтөбе, Орал, Атырау, Семей. Бұл бөлімдер пойыздар қозғалысының қауіпсіздігін, аумақтар бойынша тасымалданатын жүктер мен жылжымалы құрамдардың сақталуын қамтамасыз ете отырып, темір жол көлігінің пайдаланымдық жұмыстарын жедел басқаруды жүзеге асырады [1].
Темір жол көлігі еліміз тұрғындарының басым бөлігін тасмалдауды және халық шаруашылық жүктерінің орын ауыстыруын қамтамасыз етеді. Жолаушылармен жүк тасмалында, басқа көлік түрлерінен ерекшелігі табиғаттың тосын жағдайларына қарамай тәуліктің кез-келген уақытында қатынай алады. Қайнап жатқан үзіліссіз технологияда ақпараттық - басқарушылық тасмалдау үрдісін ұйымдастыру және жүк жөнелтушімен жүк қабылдаушы арасындағы рационалды іс-әрекетті қамтамасыз етуде стансаның рөлі ерекше.
Стансаның жұмысын - темір жол көлігінің іс-әрекеті, сапасының сенімділігі және қауіпсіздігі анықтайды.Тасмалдау бойынша мемлекеттік тапсырыстармен келісім шарттар міндеттемелерін орындауда, көлік түрлерін рационалды пайдалануда, еңбек өнімділігінмен экономикалық тиімділікті жоғарылатуда стансалардың ролі ерекше. Аймақтың тасмалдау үрдісіне, функционалдық міндеттеріне және экономикасына байланысты аралық стансаларға жіктеледі, оның ішінде озба бекеттері, разъездер, телімдік, сұрыптау, жолаушылар және жүк стансалары болып бөлінеді. Барлық станса түрлерінің жұмысын жетілдіруде, әсіресе жүк және сұрыптау стансаларының, тасмалдау үрдісі жылдамдығының көлемді қоры үлкен мәнге ие болады.
Елбасымыз Н.Ә Назарбаевтың 2006 жылы бекіткен Қ.Р. Көлік туралы бағдарламасында 2015 жылға дейінгі Қазақстан Республикасы теміржол көлігінің дамуы қарастырылған. Қазақстан Республикасы теміржол көлігін әлемдік көлік жүйесінде интеграциялау, ұлттық көлік құрылымын әлемдік деңгейде қайта құруды талап етеді. Бұл жоспардың маңызы Қазақстан үкіметінің шешімімен 8500 шақырым теміржол магистральын 2020 жылға дейін жолаушы тасымалдайтын жүрдек поездар қозғалысымен ауыстыру [5].
Бұл мәселенің шешімін табу үшін Қазақстанның жергілікті климат жағдайы мен демографиялық ерекшелігімен байланысты жаңа техникалық құралдарды даярлау, инфрақұрылымның техникалық жағдайын заманауи жүйеде мониторингтауды енгізу, жаңа нормативті база дайындау, жүрдек теміржолдардағы қызмет үшін жоғары мамандар даярлау, жолаушы тасымалдайтын жүрдек поездардың қозғалысына дайындықтың барлық кезеңдерін ғылыми тұрғыдан қарастыру керек.
1 ЖАМБЫЛ жол бөлімшесінің жалпы сипаттамасы
1.1 Станциялар мен олардың технологиялық үрдістерi туралы жалпы мәлiметтер
Телiм арқылы қажеттi пойыздар мөлшерiн өткiзу және олардың жүрiс қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мақсатында, сондай-ақ вагондарды тiркеп-ағыту үшiн темiржол желiлерi аралықтарға - бiр-бiрiнен бөлiм бекеттерi мен ажыратылатын жол телiмдерiне бөлiнедi.
Бөлiм бекеттерi тарам жолсыз және тарам жолды бөлiм бекеттерi болып бөлiнедi. Мұның алғашқысына автоблоктаудағы жол қосындары мен өтпелi бағдаршамдарды, ал екiн - шiсiне - айырықтарды, басып озба бекеттері мен станция - ларды жатқызады. Тарам жолды бөлiм бекеттерi темiржол желiсiн аралықтарға бөледi. Тарам жолсыз бөлiм бекеттерi аралықтарды осы телiмдердегi жүрiстерге рұқсат беретiн немесе тыйым салатын бағдаршамдармен шектелетiн телiм - дерге бөлiнедi [2,3].
Жартылай автоматты блоктауда мұндай телiмдердi қосынаралық телiмдер деп, ал автоблоктауда - блок-аралықтар деп атайды.
а, б - блок-қосындар; в, г - өтпелі бағдаршамдар (1,2,3,4,5,6 - олардың нөмiрлерi).
Сурет 1.1 - Даражолды және қосжолды желiлерде орналасқан тарам жолсыз бөлiм бекеттерiнiң сызбалары:
А және б станцияларының арасындағы жартылай автоматты блокировкамен жабдықталған даражолды аралықта блок-қосын кездесетiн жағдайда бiр бағытта жүретiн (әрбiр қосын аралығында бір-бiрден) екi пойыз болуы мүмкiн (1.1, а-сурет). Егер аралық қосжолды болса, онда әрбiр қосын аралығында әр бағытта жүретiн екi пойыз (1.1, б-сурет) болуы мүмкiн. Егер аралық үш мәндi сигнал беруі бар автоблоктаумен жабдықталса (1.1, в, г-сурет), онда даражолды аралықта немесе қосжолды аралықтың әрбiр жолында бiр бағытта жүретiн пойыздардың саны қалыпты жағдайда, яғни жасыл жарыққа жүргенде қозғалатын пойыздардың саны қалыпты жағдайда, яғни жасыл жарыққа жүргенде үшке бөлiнген блок-аралықтардың санына тең болуы мүмкін (пойыздар арасында кемінде бос екi блок-аралық болуы тиiс).
Тарам жолсыз бөлiм бекеттерi, сондай-ақ айырықтар мен озба бекеттері желi арқылы әрбiр бағытта өтуге тиiстi пойыздар санын жөнелтiп отыруға арналған.
Негiзiнен, қарсы келе жатқан пойыздар айырықтарда айырылысады, ал озба бекеттерде - бiрiн-бiрi басып озады. Айы - рылым бекеттерi - бұлар даражолды, ал озба бекеттері - қосжолды телiмдерде орналасады.
Жүктердi қабылдау-тапсыру, жолаушыларға қызмет көр - сету операциялары, пойыздарды қабылдау-жөнелту, тоғыс - тыру және басып озу операцияларын, ал тарам жолдары дамы - ған бөлiм бекеттерiнде - пойыздарды сұрыптау-құрастыру секiлдi маневр жұмыстарын, вагондар тобымен және жеке вагондармен техникалық операцияларды жүзеге асыруға мүмкiндiк беретiн құрылғылары бар тарам жолды бөлiм беке - тi темiржол станциясы деп аталады.
Станциялар дегенiмiз - темiр жолдың тұтынушыларымен тiкелей байланысты жүзеге асыратын аса маңызды өндiрiстiк-шаруашылық бiрлiктер. Тасымалдау процесiнiң бастапқы және ақырғы операциялары, пойыздар жүрiсiн қамтамасыз ететiн қыруар жұмыстар станцияларда атқарылады.
Станция жолдарының жалпы ұзындығы темiржол желiлерiнiң жазылма ұзын - дығы - ның шамамен 60 пайызын құрайды. Өнеркәсiп орындарының көптеген кiрме жолдары, тас жолдар, су қатынасы жолдары станцияларға келiп тiреледi.
Станцияларда техникалық операциялар, жүк және коммерциялық жұмыстар орындалады, жолаушылар тасымалына қатысты операциялар атқарылады. Пойыздарды қабылдау, жөнелту және кiдiрiссiз өткiзу, вагондарды техникалық күту және жөндеу, оларды жүк тиеуге дайындау; локомотивтердi немесе локомотив бригадаларын ауыстыру; вагондар құрамымен және тобымен маневр жұмыстарын жүргiзу техникалық операцияларға жатады. Жүкжөнелтушiлерден жүктердi қабылдау, тасымал төлемiн ресiмдеу, жүктердi тиеп-түсiру, сақтау және тапсыру, қайта тиеу, сұрыптау және т.с.с. жүк және коммерциялық операцияларға жатады. Жолаушыларды отырғызу және түсiру, жол билеттерiн сату, теңдеме жүктер мен қол жүктерiн қабылдау, беру және т.с.с. жолаушылар тасымалына байланысты операциялар жолаушылар операция - ларына жатады. Станцияларда жоғарыда аталған операция - лардың барлығы немесе бiр бөлiгi атқарылуы мүмкiн.
Жұмыстың көлемi мен сипатына қарай станцияларда мыналар болады:
* пойыздарды қабылдап жөнелтуге, маневр жұмыстарын, жүк операция - ларын атқаруға арналған тарам жолдар;
* сұрыптағыш құрылғылар (сұрыптағыш дөңестер, шағын дөңестер, тартым жолдары); станция жолдары және вагондар мен локомотивтердi тексе - руге, жарақтандыруға, жөндеуге арналған құрылғылар;
* СОБ және байланыс құрылғылары;
* қызметтік-техникалық ғимараттар мен үй-жайлары, жолау - шы - лар ғимараттары мен платформалар, билет және қол жүгi касса - лары; теңдеме жүк пен қол жүктерiн қабылдау, сақтау, беру орындары;
* жүк сақтау орындары (жабық қоймалар, ашық алаңдар, плат - формалар, вагон таразылары, контейнер алаңдары);
* жарық беру, өрт қауiпсiздiгi және сумен қамтамасыз ету құрылғылары.
Аталған құрылғылар белгiленген пойыздар санын өңдеу және өткiзу мүмкiндiгiн, пойыздар құрамын, вагондарды, локомотивтердi өңдеу, жүктердi тиеп-түсiру, жолаушыларға қызмет көрсету жөнiндегi түрлi операцияларға жұмсалатын есептелген уақыт нормаларының орындалуын қамтамасыз етуi тиiс.
Станцияларда әр түрлi құрылғыларды жол бойына орналастыру, сондай-ақ атқару қызметі әр түрлi жол осьтерiнiң арақашықтығы құрылыстар мен жылжымалы құрамның жақындау габариттерiмен анықталады.
Темiржол табаны басты, станциялық және арнайы қызметтік жолдарға бөлiнедi.
Аралық жолдың бөлiм бекетi шегiндегi жалғасы басты жол деп аталады.
Қабылдау-жөнелту, сұрыптау, тартым, тиеу-түсiру жолдары, локомотив пен вагон шаруашылығының жолдары, локомотив - тердің деподан станцияға кiретiн жүрiс жолдары және қызметі өздерiнiң атқаратын операцияларына қарай анықталатын басқа да жолдар станциялық жолдарға жатады.
Арнайы жолдар - кәсiпорындарға, қоймалар мен карьерлерге баратын кiрме жолдар мен түрлі жол тарамдары; жүрiс қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету үшiн салынатын (сақтандырғыш және тұтқыш) тұйықтар. Сақтандырғыш тұйық - жылжы - малы құрамды пойыздардың жүру бағытына шығып кетуден сақтандыратын тұйық жолдар. Тұтқыр тұйық - басқарудан айырылған кезде тiк еңiстiктен түсіп келе жатқан пойызды немесе оның бiр бөлiгiн тоқтатуға арналған тұйық [2,3].
Сурет 1.2 - Станцияның бағыттамалар алқымының сызбасы
Пойыздармен белгiлi бiр операцияларды атқаруға арналған жолдарды: қабылдау және жөнелту, сұрыптау, транзиттiк, бiрiккен қабылдау-жөнелту және т.с.с. парктерге бiрiктiредi.
Бiрiнен соң бiрi тармақталатын қатар жолдарға бағыттайтын бағыттамалы бұрмалар орнатылған жол бағыттамалар көшелері деп аталады. Қосылған бағыттамалар орнатылған жол бағыттамалар көшелері деп аталады. Қосылған жолдар шоғырланған жердi станция алқымы деп атайды.
Станция алқымының құрылысы оның қажеттi өткiзу мүмкiндiгiн қамтамасыз етуi тиiс. Бұл үшiн оны жобалауда алқым арқылы пойыздар мен маневрлiк локомотивтердiң бiр мезгiлде өту мүмкiндiгiн көздейдi. 1.2-суретте бағыттама алқымының сызбасы келтiрiлген, ол бiр мезгiлде I басты жол (1-бағыт) арқылы пойыз - дарды қабылдауға, II басты жол (2-бағыт) арқылы пойыздарды жөнелтуге және осымен қатар бір мезгілде 4-, 6-, 8- және 9- жол - дарда - маневрлер жасауға (3-бағыт) мүмкiндiк бередi. Бағыттамалардың сандары олардың нөмiрлерiн бiлдiредi.
Жолдың толық және пайдалы ұзындығын ажыратады. Өтпелі жолға кіргізетін бағыттамалы бұрмалар үшкiрлерiнің арақашықтығын оның толық ұзындығы, ал тұйық жолдың толық ұзындығына бағыттама үшкiрiнен оның тiреуіне дейiнгi қашықтықты есептейдi. Жолдың пайдалы ұзындығы дегенiмiз - бұл жылжымалы құрам көршi қатар жолдағы жүрiс қауiп - сiздiгiн бұзбастан орналаса алатын жолдың толық ұзынды - ғының бiр бөлiгi. Жолдың пайдалы ұзындығын шектегiш қада мен шығар сигнал шектеп тұрады. Шектегiш қаданы бағыттамалы бұрмадан кейiн, айырыласатын жолдар осьтерiнiң ара - қашық - тығы кемiнде 4,1 м болатын тұстағы жол аралығының ортасына орнатады. Жолдың стандартты пайдалы ұзындығы 1250, 1050 және 850 м болып қабылданған. Тіркес және ұзартылған пойыздар пайдала - нылатын бағыттарда жолдың ұзындығын техникалық-экономикалық есептеулер арқылы белгiлейдi [2,3].
Шығар сигналын оның қатысы бар жолдың оң жағы - на орналастыралады. Кiрер сигналды жүрiс бағыты - мен бiрiншi қарсы бағыттамалы бұрманың үшкiрiнен немесе бiрiншi бағыттамалы бұрма бағыттас болса, шектегiш қададан тепло - воз тартымында кемiнде 50 м, электр тартымында - 300 м қашықтыққа орнатады. Кiрер сигналдары даражолды желi - лерде станцияның шекарасын бiлдiредi. Қосжолды желiде станцияның шекарасын әрбiр басты жол үшiн жеке белгiлейдi.
lтұ - жолдың толық ұзындығы (1 және 4); lпұ - жолдың пайдалы ұзындығы (1, 2, 3, 4, 5)
Сурет 1.3 - Жолдың толық және пайдалы ұзындығы
Әрбiр жолға және бағыттамалы бұрмаға белгілі нөмiр берiледi. Басты жолдар рим цифрларымен, қалған жолдар - келесi араб цифрларымен нөмiрленедi. Бағыттамалы бұрмалар тақ пойыздар келетiн жақтан тақ цифрлармен, жұп пойыздар келетiн жақтан - тиiсiнше жұп цифрлармен нөмiрленедi (1.3- су - рет). Жолаушылар ғимаратының немесе жол паркiнің немесе станцияның жол бағытына перпендикуляр осi бағыт - тама - лардың жұп және тақ нөмiрлерi арсындағы шекара болып табылады. Жолдың пайдалы lпұ және толық ұзындығыlтұ 1.3-суретте көрсетiлген, мұнда сондай-ақ бағыттамалардың нөмiр - лерi мен сигналдардың белгiлерi - жұп және тақ бұрмалар өз нөмiр - лерiмен келтiрiлген.
1.2 Жамбыл жол бөлімшесінің сипаттамасы
Жамбыл жол бөлімі - ҚТЖ ҰК АҚ филиалы 1924 жылы қалыптасқан.
Магистралды жолдары 3 облыстың аумақтары бойынша өтеді: Жамбыл, Қарағанды және Оңтүстік-Қазақстан. Филиал құрамында 61 станция, оның ішінде: 6 жүк, 4 аумақтық, 50 аралықты, 15 блок-посты, 1-озба бекеті.
Теміржолдардың пайдаланымдағы ұзақтығы - 1224 км, оның ішінде 939,6 км электрленген.
Тасымалдау бөлімінде 3 локомотивті депо дислоцияланады (2-пайдаланымдағы және 1-жөндеудегі; 2 вагонды депо (1-пайдаланымдағы, 1-жөндеудегі; тепловоз жөндеу зауыты, 3 электр жабдығымен басқару, 3 сигнализация және байланыс дистанциясы, 7 жол дистанциясы, 2 ПМС, рельсті дәнеркерлеу кәсіпорны, 2 сумен жабдықтау дистанциясы [2,3].
Штаттық саны НОД-8-1226 адам
Қызмет көрсету аймағы: Түлкібас аумағы, Жаңатас аумағы, Мойынты, Отар аумағы.
Бөлімде 6 диспетчерлік шеңбер бар: оның ішінде 5 шеңбері ДЦ Неман жабдықталған - Жамбыл-Түлкібас аумағы - екіжақты автоблокталған, электрленген, микропроцессорлы жүйемен ДЦ Неман аралығы - 131,5 км; Жамбыл-Шу екіжақты автоблогы, электрленген, микропроцессорлы жүйе ДЦ Неман ұзақтығы - 237 км; Шу-Шығанақ - екіжақты автоблокты, ДЦ Неман микропроцессор жүйесімен жабдықталған-, электрифицияланған, ұзақтығы - 172 км; Шығанақ-Мойынты - екіжақты автоблокталған, электрленген, Неман микропроцессорлы жүйесімен жабдықталған, ұзақтығы - 266, 5 км; Шу-Отар - біржолды, автоматты блокталған, электрифицияланған, Неман ДЦ микропроцессорлы жүйесімен жабдықталған - ұзақтығы - 138 км; Жамбыл - Жаңатас - біржолды, Минск ДЦ жабдықталған жартылай автоматты блокталған - ұзақтығы - 176 км [2,3].
Жамбыл станциясы кластан тыс, Арыс - Шу - Алматы бағыттарындағы 3505-3510 км орналасқан аумақтық станция болып табылады, ол блокты жолаушы - релейлі орталықты бағыт және сигналдармен жабдықталған.
Станцияға тақ жағынан екі және жұп жағынан бір бағыт қосылады:
1. Жамбыл - Талас айрығы, екіжолды, біржақты автоблокпен әрбір жолы бойынша жабдықталған.
2. Жамбыл - Бурыл айрығы, біржолды аумақ, екіжақты автоблокпен АБ - 1К жабдықталған.
3. Жамбыл - Құмшағал айрығы, екі жолды, әрбір жолы бойынша бір жақты автоблокпен жабдықталған.
Станцияның жолдық дамуы көлденең сызба бойынша бес паркте орналасқан, олар:
1. Тақ қабылдап - жіберетін парк А поезд үшін - ІВП, 5, 7, 9, 11, 13, 15 жолдарын қосады
2. Жұп қабылдап - жіберетін парк Б жолдары - ІІ АП, 4, 6, 8, 10, 12, 14
3. Тауалдыңғы парк В жолдары 16, 17, 18, 19
4. Транзитті паркте Г жолдары І АП, ІІІ, ІІ, 20, 21, 22, 23, оның ішінде І АП және ІІІ жолы жолаушыларды қабылдау және жіберу үшін және транзитті жк поездарын қабылдап, жіберу үшін арналған.
5. Сұрыптау паркі Д жолдары -24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, оның ішінде 31 жол техинкалық бұзылан вагондарды жинақтауға арналған [2,3].
1.3 Бурыл станциясының жалпы сипатамасы
Бурыл станциясы ЭЦ-9 типтік альбом бойынша жеке басқарумен блоктық релелік орталықтандырумен жабдықталған. Электрлік орталықтандыруға барлығы келесілер қосылған: 23 стрелкалар, 29 бағдаршамдар (10 діңгектік, 19 карликтік), олардың ішінде 18 пойыздық, 11 - маневрлік. Барлық бағдаршамдар линзалық.
Қабылдау, жөнелту және манерлік жұмыстар ДСП ғимаратында орнатылған пульт-таблодан жасалынады, одан сондай-ақ жолдардың, стрелкалық секциялардың күйін, стрелкалардың жайын және бағдаршамдардың көрсеткіштерін бақылау іске асырылады.
Б.П. жағынан 4 км біржолдық перегон қосылады, ол АБ-1-К-25-ЭТ-83 типтік альбом бойынша 25 Гц жиілікпен токтың сандық кодтық автоблоктауымен жабдықталған [2,3].
Шайқорық станциясы жағынан біржолдық перегон қосылады, ол АБ-1-К-АТ-78 типтік альбом бойынша орындалған 25 Гц жиілікпен айнымалы токтың сандық кодтық автоблоктауымен жабдықталған.
Станция Нева жүйесінің диспетчерлік бақылауына қосылған.
Станцияға келесілер қосылады:
Бурыл - БП-4км перегоны - біржолдық, электрлендірілген, жиілігі 25 Гц айнымалы токтың екі жақты сандық кодтық автоблоктауымен (АБ-1-К-25-ЭТ-83 типтік альбом бойынша) жабдықталған. пергонда келесі литералары бар сигналдық қондырғы орнатылған: -12. перегонның ұзақтылығы - 3,6 км.
ПК 47+90 ординатасында автоматтық өткелдік сигналдандырумен жабдықталған күзетілмейтін өткел орналасқан.
Бурыл - Шайқорық перегоны - біржолдық, электрлендірілмеген, жиілігі 50 Гц айнымалы токтың екі жақты сандық кодтық автоблоктауымен (АБ-1-К-25-АТ-78 типтік альбом бойынша) жабдықталған. перегонда келесі литералары бар сигналдық қондырғы орнатылған: жұп бағыттағы -2. перегонның ұзақтылығы - 4,2 км [2,3].
ПК 108+31 ординатасында автоматтық өткелдік сигналдандырумен жабдықталған күзетілмейтін өткел орналасқан.
Көршілес перегондар жабдықталған СЦБ құрылғылары станциялық құрылғылардың перегондықтармен байланысын, перегон бастылығының немесе бостығының бақылауын, жақындап келу және алыстап кету учаскелерінің бақылауын іске асырады.
Перегондардың күйін пульт-таблоға индикациялау 2.1.1, 2.1.2. тарауларда суреттелген. Пойыздың жақындап келе жатқан жұп (тақ) поездың екінші, ал содан кейін бірінші учаскесіне кіруі кезінде, пульт-таблоның ішінде орналасқан, пойыздың жақындап келу қоңырауы қысқа уақыт (1-2 сек) қосылады.
Перегондағы бағыттардың ауысуы бағыттың ауысуының төртсымдық схемасы бойынша жасалынады.
Перегонның жалған бастылығы кезінде, ДНЦ-ның тіркелінетін бұйрығы бойынша (орнатылған тәртіппен перегонның нақты бостығын алдын ала тексеруден кейін), бағыттардың ауысуы көмекші тәртіптемеде (бғыттың апаттық ауысуы) қабылдау, жөнелту түймешелерімен жасалынады (нағыщ нұсқаудың п.10.4. суреттелген).
СЦБ құрылғылардың электр қоректендіруі энергиямен қамдаудың екі тәуелсіз көздерінен іске асырылады.:
1 Фидер - ДЦ - 10 кВ алынатын негізгі қоректендіру;
2 Фидер - автоматтандырылған 2Э-8Р дизель-генератордан резервтен-дірумен, ПЭ-10 кВ алынатын резертік қоректендіру.
ЭЦ бекетке айнымалы токтан сыртқы көздерден, сонымен қатар аккумуляторлық батареялардан электр энергияны енгізу үшін ЩВП-73 типті қоректендіруді сөндіру тақтасы.
ЭЦ қоректендіру құрылғысының фидерлердің біреуінен кернеуді төмендету немесе сөндіру кезінде басқа фидерге ауыстыру автоматты түрде жүреді.
Фидерлардың біреуі сөнгеннен кезде пульт-таблоның ішінде орнатылған фидердің қоңырауы қосылады, ол Фидер қоңырауын сөндіру түймешесімен (белгілеуіші бар) сөндіріледі, ал фидер пайда болған кезде қайтадан қоңырау іске қосылады - сөндіру өзіне қарай жоғарыда көрсетілген түймешені тартумен жасалынады.
Фидерларды бақылаудың индикациялау нағыз нұсқаудың 2.1.9 тарауында суреттелген.
Қос фридерларда да кернеуді төмендеткен немесе сөндірген кезде ДГА автоматты түрде қосылады. ДГА қосу индикациясы нағыз нұсқаудың 2.1.9 тарауында суреттелген. Фигерлардың біреуінде кернеудің пайда болуы кезінде ДГА автоматты түрде сөнеді.
СЦБ құрылғысын және байланыс аппаратурасының қоректендіру үшін ЭЦ бекетінде аккумуляторлық батареялардың (схемалық және байланыстық аккумуляторлық батареялар) екі жинағы орнатылған.
Стрелкалар, рельстік шынжырлар, бағдаршамдар қоректендіруді ЭЦ бекетінен алады.
Кіріс бағдаршамдарының қызыл жарықтарын қоректендіруді резервтеу батареялық шкафтарда орналасқан аккумуляторлық батареялардан ескеріледі.
Бурыл станциясы диспетчерлік басқаруға кірмейді, орталық бекетпен тек ДСП пульт-таблосында көрсетілген нысандарды ғана бақылау іске асырылады, нақты: жақындау-қашықтану учаскелерінің күйін бақылау [2,3].
1.4 Станция теліміндегі жедел жобалау мен басқару жұмыстарын талдау
Теміржол стансасы туралы Қосымшаға сәйкес аудандық бекеттің өндірістік және шаруашылық қызметіне басшылық, тәуліктік және ауысымды жоспарлаудың орындалуын ұйымдастыру мен бақылау, қозғалыс қауіпсіздігінің қамтамасыз етілуі мен қауіпсіздік техникасын, техникалық құралдардың қолданылуын бақылауды бекет басшысы жүзеге асырып, міндеттердің бекітілген бөлінуі бойынша-бастықтың орынбасары, станса инженері мен өзге де лауазымды тұлғалар мен іске асырылады.
Станса жұмыс сараптамасын технологиялық үрдістің өңделуі мен ендірілуін, еңбектің ауыспалы әдістерінің жалпылануы мен ендірірілуін бекет басшысының немесе орынбасарының басшылығымен бекет инженері жүзеге асырады.
Стансадағы жедел жоспарлау мен маневрлі жұмыстың қалтқысыз басшылығын-диспетчер жүзеге асырады. Жұмысты жедел басқару сызбасы 1 суретте келтірілген.
Станса шегінде поездардың өткізілуі мен жіберілуін өз уақытындағы және қауіпсіз тәсілін, деподағы поездың локомотивтердің өткізілуіне және де маневрлі қозғалыстарға станса бойынша кезекші жеке өзі басшылық жасайды. Осы жұмысты іске асыруға бағытталған станса бойынша кезекшінің бұйрықтары, поездардың дайындауымен, қабылдау мен жөнелтуімен байланысты барлық қызмет жұмысшыларына міндетті болып табылады.
Маневрлі жұмысты сөзсіз поез құраушысының басшылығымен маневрлі бригадалар орындайды. Маневрлі бригадаға кіретіндер: құраушы, маневрлі локомотивтің машинисі, вагонның қозғалыс жылдамдығын реттеушілер. Стансада маневрлі жұмысты бір құраушы мен локомотивті бригаданың бір адамы атқарады.
Стансаларда еңбек өнімділігін арттыруда барлық жұмысшылардың өзара қызығушылығын, ауысымды жоспарын орындау бойынша жұмыста реттілікті қамтамасыз ету үшін, басшылары маневрлі диспетчерлер болып табылады бірыңғай ауысымдарды ұйымдастырады. Ауысым құрамына поездар мен вагондарды өңдеуге қатысатын қозғалыс, жүктік, дабыл мен байланыс локомотивті және вагон шаруашылығына қатысатын қызметтің жұмысшылары кіреді. Бірыңғай ауысымдардың құрамын сәйкесінше өндірістік бөлімшелердің басшыларының келісімі бойынша станса бастығы бекітеді.
Маневрлі диспетчер жұмыс үрдісінде мынаны қамтамасыз етеді:
* жөнелтулер бөлімдерінің кезекшілері мен локомотивті диспетчерлермен поездардың жөнелту жоспарының 4-6 сағатттық кезеңмен ортақ құрылуы;
* поездарды қабылдау, жіберу, өткізу, өңдеу, қайта қалыптастырумен құрамдарды қалыптастыру бойынша ауысымды жоспардың орындалуы;
* поездар мен вагондарды өңдеу бойынша технологиялық нормалардың орындалуы, операцияаралық айырымдар мен вагонның бекетте тұрудың жалпы уақыттың мейлінше қысқартылуы;
* жергілікті вагондарды жинау, жүктік поездарды беруді өз уақытында өңдеу, жүктік операциялардың орындалуы;
* маневрлі аудандар арасында жұмыстың рационалды бөлінуі;
* маневрлі жұмыс өндірісінде қозғалыс қауіпсіздігі мен қауіпсіздік техникасының бекет қызметкерлерінің бекет талаптарын сақтауды үнемі бақылау;
* бекітілген графикке сәйкес вагондық депо жұмыстары мен вагондардың ағымдағы пункт жөндеуін өңдеу [2,3].
Моневрлі диспетчердің қайта өңдеуінде транзитті және жергілікті вагондардың тығыз орналасуында поездардың кедергісіз қабылдануын және жүк пунктерінің өз уақытында қызмет көрсетуі бойынша мыналардың есебінен маневрлі локомотивтердің арасындағы жұмыстың қайта бөлінуі:құрамдардың қайта қалыптасуын ұйымдастыру; жергілікті жұмыстың жеделдетілген қызмет көрсету пунктерін ұйымдастыру; құрамдардың қайта қалыптасуын ұйымдастыру; жергілікті жұмыстың пунктерінің жеделдетілген қызмет көрсетуін ұйымдастыру; жөндеу жолдарын алдын-ала дайындау (вагондарды босату бойынша "терезелердің" жойылуы); жөнелту жолдарына немесе жөндеу-жөнелту жолдарымен дайын құрамдардың бірінші кезекте жинақталған және қалыптасқан құрамдарының көрмесі.
Кезекшілік соңында маневрлі диспетчер қалыптағы жұмыс үшін, соның ішінде: поездардың кедергісіз қабылдануы үшін еркін жолдардың болуын қамтамасыз ету, кезекті құрамдардың қайта қалыптасуы үшін жөндеу жолдарын дайындау жедел жоспармен және қозғалыс графигімен сәйкес вагонның топтары мен жіберулері үлкен құрамдарды дайындау-ауысым басында жүктік фронтқа оларды беру үшін жағдайлар құруы тиібет.
Жедел жұмыстың басшылығының концентрациясын қамтамасыз ету үшін бекетте басқарудың орталық пункті оларды маневрлі диспетчердің жұмыс орнын, бекет бойынша кезекшіні, біріккен техникалық қойма, ақпараттық бюроның орналасуы-пункті ұйымдастырылады [2,3].
1.5 Поездар мен вагондардың келуі жайлы талдау жасау
Станса болжалды және нақты ақпарат алуы тиібет. "ҚТЖ" АҚНҚ жөнелтулерінің бөлімдерінен бекетке ауысымға тапсырмамен қатар болжалды ақпарат беріледі де, алдыңғы 12 сағатта стансаға берілуі тиіс, қайта өңдеуге түсетін поездардың бөлінуінің әр бағытынан осы бағытқа келесі шығару бойынша вагондардың саны жайлы мәліметтерге ие.
Кезеңді, әр 4-6 сағат сайын, жөнелту бөлімдерінен стансаға әр поезд жайлы мәліметке ие: нөмірі, индексі, келудің болжанатын уақыты, вагонның жалпы саны және поездардың массасы, оның тағайындалуы, ал өңдеуге жатаын поездар үшін-қалыптасу жоспардың тағайындалуы бойынша вагондардың саны, және де осы бекетке жөндеуге түсетін вагондар жайлы қажетті мәліметтер жайлы деректерге ие түзетілген ақпарат беріледі.
Жөнелтілімдерді жедел басқарудың ағымдағы автоматталған жүйесінде (ЖЖАЖ) барлық категориялардың поездарын құру мен құрамы жайлы нақты ақпарат СТЦ стансаларына ТНЛ түрінде жолды есептеу орталығынан (ЖЕО) түседі.
Жөнелту бөлімдерінен бөлімге вагондарды жіберу үшін және де қайта қалыптастыру стансасына берілетін ақпарат үшін телеграмма-табиғи парақтар мен қайта өңдеусіз транзитті поездарға түседі. Телеграмма-табиғи парақтарды жіберу үшін поездар жайлы нақты ақпарат, соның ішінде жинақтық, жөнелту бөлімдерінен бекетке беріліп, мынадай деректерге ие болады: нөмір, поезд индексі, локомотив нөмірі, келудің болжалдық уақыты, вагонның саны мен поездардың массасы.
Бұдан өзге, жергілікті жағдайларға байланысты, мынадай мәліметтер қосымша берілуі мүмкін массаның өзгерісімен транзитті поездар үшін-вагондардың саны мен бөлінеін топ массасы, поезд құрамында оның орналасу орны:
- массаның өзгерісімен транзитті поездар үшін-вагондардың саны мен бөлінетін топ массасы, поезд құрамында оның орналасу орны;
- поезд нөмірінің өзгерісі жайлы немесе оның сандық құрамы жайлы (егер зерттеу жолында осындай өзгерістер болса);
- олардың шегерілуін талап ететін техникалық немесе саудалық қателіктермен транзитті поезд вагондарының құрамында болуы жайлы;
- вагонның жөнделмейтін сипаттамасы мен олардың поезд құрамындағы орналасқан орны.
Жергілікті вагондар жайлы мәліметтерді операторлар мен ақпарат берушілер арнайы кітапқа жазып, станса бойынша кезекшіге беріледі (маневрлі диспетчерге), келген вагондар саны мен жүктердің шығу тегі жайлы жазып жүкті алушыларға беріледі. Өз уақытындағы және сапалы ақпаратты ұйымдастыру жауапкершілігі бекет бастығына жүктеледі.
1.6 Станцияның поездық және жүктік жұмысының жедел жоспарлануына талдау жүргізу
Станса бастығы бір болу негізінде стансаның өндірістік және шаруашылық қызметіне басшылықты жүзеге асырады және "Теміржол стансасы жайлы қосымшамен" жүктелген міндеттердің орындалуына толығымен жауапты.
Жүктік операциялардың вагонның тұруының қысқартуға бағытталған кешенді шаралардың ендірілуі мен өңдеудің сөзсіз ұйымдастырылуын және өзге сұрақтармен картамен лауазымды құралдық сұрақтарына сәйкес жүкік жұмыс бойынша станса бастығы жүзеге асырады.
Жедел жұмыс бойынша станса бастығының орынбасары бекеттің эксплутациялық жұмысына басшылықты жүзеге асырады, тәуліктік, ауысымды жоспар-тапсырмаларды және станса жұмысының көрсеткіштерін бақылайды, поездардың өңделуі мен міндеттер мен лауазымдардың қолданыс картасымен бөлінуімен бекітілеін технологиялық үрдіс бойынша вагонның өңделуін ұйымдастыру.
Қоймаларда, контейнерлерде, жүктік-жөндеу алаңдарында жүктік операцияның орындалуына осы бөлімшелердің басшылары басшылық етеді, ал подъезді жолдарының жүктік фронттарында ортақ қолдану емес және өндірістік кәсіпорындарда, ұйымдарды жүк пен багаждың қабылдау берушілердің ауысымы арқылы басшылық етеді.
Барлық маневрлі аудандарда жұмыстың сөзсіз жедел басшылығын маневрлі диспетчер жүзеге асырады. Маневрлі диспетчердің жедел басшылығымен бекетте келесідей маневрлі жұмыстар орындалады:
- құрамдардың қайта құрылуы, қалыптасуы мен жүктік алаңда қайта өңделген жергілікті вагонның, контейнерлік және жөндеу алаңдарында және де өндірістік кәсіпорындардың подъезді жолдарында шығарылымдар;
- "Д" паркінен "Б" мен "Г" парктеріне өзінің қалыптасу құрамдарын орналастыру;
- "Д" паркінен жүктік жұмыс ауданында жергілікті жүктермен вагонның құрамын немесе топтарын беру, яғни, жүктік алаңға контейнерлік және жүктік-жөндеу алаңдарын ГРЭС көрме жолдарын жөндеу пункті мен вагондарды дайындау;
- вагондарды жүктік операцияның орындалу фронттарына беру және оларды осы операциялардан соң жинау;
- вагондардың саудалық ақаумен және поезд құрамынан саудалық қателіктермен жалғастыру мен босату;
- вагонның жөндеу паркінде тұнуы мен тартылуы;
- вагонның вагондық салмақтарда өлшенуі.
Маневрлі диспетчер басшылық негізі мен маневрлі жұмыстың ұйымдасуында жедел жоспар қабылдауы тиіс, технологиялық үрдістің талаптары мен Қазақстан Республикасы теміржолының эксплутацияларының техникалық Ережелері қамтамасыз етуі тиіс:
- ауысымды тапсырманың поездарды қабылдау, жөнелту мен өткізу, құрамдарын қайта қалыптастыру мен қалыптастыру, жергілікті жүктің тасып таратылуының орындалуы;
- поездар мен вагондардың өңделуіне технологиялық нормалардың және де бекетте орналасқан вагондардың жалпы уақыт нормаларын орындау;
- жұмыстың маневрлі аудандар арасында рационалды бөлінуі;
- бекет жолдарында құрамдарды қайта қалыптастыру мен қалыптастыру операцияларын мейлінше көп сыйыстыру;
- поездардың қалыптастыру жоспарына сәйкес құрамдардың оның бұзылуынсыз қалыптасуы;
- бекет бойынша кезекшімен, аға тапсырушымен, тасымал құжатын өңдейтін оператормен, кезекшілермен және бөлім бойынша және желімін диспетчермен келістірілген жұмысты жүргізу;
- бекеттің техникалық құралдарын, жөндеу және қабылдау-жөнелту парктерінің жолдарын, маневрлі сығындыларын, аз қуатты сырғымаларды, маневрлі локомотивтер мен байланыс құралдарын тиімді қолдану;
- ауысымдағы жұмыс өндірісінде қозғалыс қауіпсіздігі мен қауіпсіздік техникапсы [2,3].
Маневрлі жұмыстың басшылығын маневрлі диспетчер бекет бойынша кезекшісі, МЭО-1 орталықтану орнының операторы, МЭО-2 сырғымасы бойынша кезекші мен құрама бригадалар арқылы жүзеге асырады.
Маневрлі диспетчердің маневрлі жұмысты өз уақытындағы өндірісін қамтамасыз ету бойынша бұйрығы және де бекеттің техникалық құралының тоқтаусыз жұмысы, маневрлі жұмыстардың өндірісімен байланысты барлық қызмет жұмысшыларына міндетті болып табылады.
Бекет жұмысының жедел басқармасы, есеп үшін, маневрлі локомотивтердің жұмысын бақылау, құрамы бригадаларды бақылау, технологиялық орталықты, МЭЦ-1 орнының операторларын, МЭЦ-2 сырғымасының кезекшісін бақылау мен поездарды қалыптастыру мен қайта құрудың ауысымды тапсырмасының орындалу сараптамасы, жергілікті жүк тасымалы маневрлі диспетчердің технологиялық үрдісіне сәйкес кезекшілік үрдісінде атқарылған жұмыстың орнатылған формадағы графигі жүргізіледі де, ол бойынша бекет басығының алдында немесе кезекшілікті өткізгеннен соң орынбасар алдында есеп береді.
Бекет бойынша кезекші поездарды қабылдауды, жөнелту мен өткізуді өзі басшылық етеді және де делодан поездік локомотивтердің өткізілуімен депода да басшылық етеді.
Осы операциялардың барлығын ол бекеттік орынның кезекшілері, электрлі орталықтандыру, парктер бойынша жүзеге асырады.
Бекет бойынша кезекші өзінің барлық қызметін жолаушылар мен жүктердің тасымал жоспарын орындауға техникалық құралының бар қорларын тиімді қолдануға, еңбек өнімділігін арттыру мен бекеттен жөнелтілетін вагондардың өзіндік құнын төмендетуге бағыттауы тиібет. Кезекшілік уақытында, бекет бойынша кезекші поездардың қозғалыс қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен темір жолдардың техникалық эксплутациялау Ережелерін, темір жолдардағы дабыл бойынша Қолдану ережесін, поездардың қозғалысы мен Қазақстан Республикасы темір жолдарындағы маневрлі жұмыс бойынша Қолдану ережелерін, бекеттің техникалық-тәртіптік актісін, лауазымдық міндеттерді, техника қауіпсіздігінің ережелерін, "Еңбек туралы" Заңды, "Темір жол көлігі туралы" Заңды және өзге де қозғалыс қауіптілігін ретеуші құжаттарды білуі тиіс лауазымдық ережелерге сәйкес лауазымды міндеттерді қалтқысыз орындалуын қамтамасыз етуі тиібет.
Бекет бойынша кезекші, орталықтанған бекеттік орынның кезекшісі ЖСЕ операторы қызметтік міндеттерін орындау үшін, лауазымды қолданыстағы карталарға сәйкес поездік және техникалық құжаттаманы қолданады.
Бекеттің барлық қабылдау-жөнелту парктері бекет бойынша кезекшінің қалтқысыз басшылығымен келесі тәртіпте парктер бойынша кезекшімен қызмет көрсетіледі.
Парктер бойынша кезекшілер келесідей жұмыс түрлерін орындайды:
1) ағымдағы ескертулерді тексеріп, ЖСЕ сәйкестікті немесе өзгерісін бекіту үшін өлшеп, ескертулер кітапшасында бақылау жазбасын жүргізеді;
2) ескертулердің бланктерін рәсімдеп, жөнелтілетінін поездардың, поездік локомотивтердің машинисінің қолы үшін тапсырылады;
3) транзитті поездердің локомотивтердің машинистерінен ДУ-40 формасындағы кітаптың тіркеуімен тасымал құжаттарын қабылдап, тасымал құжаттың қабылдап, тапсырады;
4) поездік локомотив немесе локомотивті бригаданың ауысымынан соң жөнелтілетін поездің машинисіне поездың құжаттарын тапсырады;
5) саудалық және техникалық тексерудің қызмет көрсетілетін жолдарында құрамдарды ұсынады, ВУ-14 журналы мен қабылдау кітапшасын жүргізеді;
6) ОБЖ құрылғыларының қызметтері бұзылған жағдайда және бекет бойынша кезекшнің тапсырмасына сәйкес қабылдау-жөнелту жолдарының еркіндігін, қабылдау мен поездарды жөнелту алдында бағыттауыштардың орнын тексереді;
7) қажеттілік болса, локомотивтердің машинистеріне рұқсат беру және жолдық телефонлграммалардың бланкілерін тапсырады;
8) қабылдау-жөнелту жолдарынла ТТА талаптарына сәйкес тежеуіштермен, бекет жолдарында вагондарды бекіту бойынша жергілікті ережелер мен Қазақстан Республикасы темір жолындағы №2 "Поездар мен маневрлі жұмыстардың қозғалысы бойынша қолдану ереженің" қосымшасына сәйкес жүргізеді [2,3].
1.7 Станция жұмысын жоспарлау мәселесі
Стансада поездік және жүктік жұмыстың жедел жоспралануын қамтамасыз ету үшін және де жүкті алушылар мен жүкті жөнелтушілерге поездар мен жүктің келуі жайлы ақпаратты өз уақытында беруі үшін және де жүктелген және тиелген вагонның келуі мен берілуі туралы ақпаратты беру үшін, жүктің аға қабылдаужөнелтушісіне ақпаратты технологиялық орталықпен беру ұйымдастарылған. Алдын-ала ақпаратты Арыс, Шымкент, Луговой мен Шу стансаларынан табиғи-телеграммалар түрінде алады.
Технологиялық орталық келесідей қызметтерді орындайды: тиелген және жүктелген вагондардың келуі жайлы ақпаратты жүкті алушылар мен жүкті жөнелтушілерге, тасымал бөлімнің ақпарат берушісі мен поездар мен жүктердің тағайындалу бекеттерінде қабылдау мен беру.
Поездар мен жүктердің келуі жайлы ақпараттың қабылдануы мен берілуі 2 түрде жүзеге асады: алдын-ала және нақты ақпарат. Алдын-ала (болжалды) ақпарат. Шу, Луговой, Шымкент, Арыс бекеттерінен жөнелтудің бекітілген сызбаларының табиғи-телеграммалар түрінде электронды-есептеу машинасымен жеке қабылданып, беріледі және де ақпарат бойынша жол Ережесіне сәйкес Шу, Луговой, Шымкент, Арыс сияқты поездің арналған стансаларымен қабылданып, беріледі.
Жүкті алушыларға, тасымал бөлімінің ақпарат берушісіне өзге де стансаларға тасымал бөлімінің ауданда орналасқан телефон желісі бойынша ақпарат берушімен беріледі.
ЭЕМ операторымен алынатын алдын-ала ақпаратта келесідей мәліметтер болады:поезд нөмірі, бекеттен жөнелтілу уақыты, ақпараттың берілуі, вагондардың нөмірлері, тағайындалу бекеті мен жүк алушы.
Нақты ақпарат телефон желісі бойынша техникалық орталықтың телеграфистерімен поездың өңделуінен соң келуі бойынша берілуі жүзеге асырылады.
Нақты ақпаратта келесідей мәліметтер бар: поезд нөмірі, межелі бекетке келу уақыты, вагонның саны мен жүк түрі, жүк алушы.
Шығарылатын және өндірілетін ақпарат ақпарат кітабында келесі мәліметтерді енгізумен тіркеледі:алдын-ала ақпартаттың мерзімі мен беру уақыты, нақты ақпараттың мерзімі мен беру уақыты, ақпаратты алған тұлғаның тегі мен лауазымы, кезекшілікті қабылдау мен өткізу бойынша ақпарат берушілердің тегі мен қолы.
Бекеттің технологиялық орталығы 1 дана көлеміндегі ЖЭЕМ электронды-есептеу машинасымен жабдықталған.
Жұмыс жоспары негізгі ұйымдастырушы бастама болып табылады. Барлық жоспарлардан поездік және жүктік бекет жұмысының жедел жоспарлары жұмысының іс жүзіндегі талаптарына барынша жақын болып, барлық өндірістік үрдісті ұйымдастыруды қажеттіліктерді толық бейнелейді.
Жамбыл бекетінің поездік және жүктік жолының жедел жоспары тәулік кезеңінің нақты талаптарында жоспарланған қамтамасыз ету мақсатында және поездарды қабылду мен жөнелту бойынша тапсырманың орындалу ауысымын, вагондарды реттеуші тапсырма бойынша беру, тиеу жоспары, түсіру, поездың қозғалыс графигін орындау мен қалыптастыру жоспары және де бекет жұмысының негізгі сапалы жұмыс өлшеуіштерін қамтамасыз ету бойынша жүзеге асырылады.
Ұзақтығына, жоспарлау кезеңіне байланысты поездік және жүктік жұмыстың жедел жоспарлауы үш түрде жүзеге асады: тәулікке бекеттің жедел жоспары, ауысымға бекет жұмыстың жедел жоспары, яғни жергілікті вагонның қайта өңдеуі, олардың берілуі мен жиналуы енетін бекет жұмысының ағымдағы жоспарлауы.
Тәуліктік жедел жоспар бекітілгеннен соң бекет бастығына немесе бекет бастығының орынбасарына жоспарланған күннен 15 сағат 00 минутке кем емес тапсырылады [2,3].
Поездік және жүктік жұмыстың тәуліктік жедел жоспары:
* транзитті және өңдеуге жататын бөлімшелермен әр бағыттан бекетте қабылдануы тиіс поездардың жалпы саны;
* өз қалыптасуының поездар санының бекітілуімен әр бағытқа бекетпен жөнелтілуі тиіс поездардың жалпы саны;
* бағыт пен қозғалыс құрамының шығу тегін бекітумен жөнелту вагонның жіберілуі бойынша тапсырма;
* маршруттармен жөнелтуге жататын вагонның санын белгілеумен, маңызды жүктердің белгіленуімен тиеумен жүктеу өлшемдері;
* рефрижераторлық қозғалыс құрамының тиеу мен дайындау бойынша вагондарды жуу мен дайындауға тапсырма.
Тәуліктік жоспарда, тәуліктің алғашқы жартысында бекетпен орындалуы тиіс жұмыс көлемі ерекшеленеді.
Тәуліктік жоспарды қалыптасқан жедел жағдайға байланысты, тәуліктің алғашқы жартысындағы мжұмыс нәтижелері мен бекіту үшін тасымалдардың бөліміне беріп, тәуліктің екінші жартысының басында түзетіп, айқындайды.
Поездік және жүктік жұмыстың ауысымды жедел жоспарлауының мақсаы жұмыстың тәуліктік жоспарын орындауды қамтамасыз етуді бекетте есептеумен әр ауысымның ұжымына тапсырмаларды өңдеу мен бекетте немесе оған келулерде поездік және жүктік жұмыстың қалыптасқан жағдайында өңдеу болып табылады.
Тасымалдау бөлімшелерінің ауысымды тапсырмасы станса үшін эксплутациялы және жүктік жұмыс көрсеткіштерімеен бекітіледі, тәуліктік жоспарда да, және де жедел талаптарынан туындайтын өзге де тапсырмалар. Бекет үшін ауысымды тапсырма тапсырмалардың бөлімдерінен бекет бастығына немесе кешірек жоспарланатын кезең басталғанға дейін 1 сағаттан кеш емес диспетчерлік тағайындалу формасында тапсырылады.
Станса жұмысының жоспарын бекет бастығы немесе оның орынбасары мына негізде құрайды:поездердің қозғалыс графигі мен қалыптасу жоспары, тасымалдың бөлінуінің тәуліктік жоспары мен ауысымды тапсырмасы, жоспармен кезеңнің басында бекеттегі жағдайлар, поездар мен жүктердің және де поездар мен вагонның өңдеудің техникалық нормалары жайлы ақпарттар.
Станса жұмысының ауысымды жоспары:
* әр бағытталудан, қайта қалыптасудан және қалыптастырудан қабылдауға жататын поездардың саны;
* өз қалыптасуының поездар санымен белгіленген әр бағытталу бойынша поездардың алмастырылуына жіберілетіндер саны. Қажет жағдайларда, жергілікті жағдайлар мен талаптардан шыға отырып, өз қалыптасуының поездардың тең тағайындалуы бекітіледі;
* вагонның қалыптасуы мен жөнелтілуіне межелі стансаны және қозғалыс құрамының түрін бекітуімен тапсырма;
* маңызды жүктерді айшықтаумен және маршруттан жөнелтілуге жататын вагонның санын белгілеумен тапсырма;
* подъезді жолдарда вагондарды беру мен жинауға тапсырма;
* тапсырмалардың жеке түрлеріне және т.б. қозғалмалы құрамның рефрижераторлық вагондарын дайындау мен тәжімелеуге тапсырма.
Ағымдағы тәуліктің екінші кезеңінде кезекшілікке түсетін жұмыс ауысымының жоспары бірінші ауысымның жұмыс нәтижелерін, жұмыстың тәуліктік жоспардың орындалуын қамтамасыз ету, тасымалдау бөлімдерінен алынған нәтижелерді ескере отырылып құрылады. Станса мен ауысымды жоспардың жағдайымен танысқан маневрлі диспетчер, кезекшілікке түскенде оны қызметкерлерге хабарлап, осы мақсат үшін құрал байланысының бекетінде барды қолдана отырып, алдыңғы 1-2 сағатқа тапсырма береді.
Кезекшілік барысында маневрлі диспетчер өзге бекеттің ақпараттары негізінде, 4-6 сағаттық кезеңмен бекеттің жұмыс жоспарын қайта қалыптастыру, қалыптастыру мен қалыптасуының поездарын жөнелту бойынша құрады. Станса бойынша кезекші тасымал бөлімдерінен, жоспарланатын кезеңнің басталуына 1-1,5 сағаттан кеш емес, диспетчерлік бұйрық түрінде кезеңді алып отырады. Осы мәліметтер негізінде ол поездардың қабылдау мен жөнелтілуін, локомотивтердің байланысын жоспарлайды [2,3].
2 БУРЫЛ станциясындағы жүк және коммерциялық жұмыстарДЫ басқаруды ЗЕРТТЕУ
2.1 Диспетчерлік басшылық
... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz