Құрама поездарды тазалау



Жұмыс түрі:  Дипломдық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 88 бет
Таңдаулыға:   
Аннотация

Дипломдық жұмыстың тақырыбы: Шымкент жол бөлімшесінің Манкент
станциясының өткізу қабілетін бағалап, станция жұмыстарын басқаруда
компьютерлік және желілік техниканы қолдану жобасы.
Студенттің аты-жөні: Колдибаев Э.М. ЗСМ-12-2кс тобы
Дипломдық жұмыс жетекшісі: т.ғ.к., аға оқытушы Сарсенов Х.А.
Жоғарыда көрсетілген тақырып бойынша дипломдық жұмыстың станцияның
мәліметтері негізінде, станция жұмысының техникалық-пайдалану сипаттамасы
қарастырылып, станция жұмыстарын шұғыл жоспарлау және басқару технологиясы
жетілдірілді.
Сонымен бірге, станция техникалық бөлімінің және диспетчерлік жұмыстарды
ұйымдастыру бойынша жұмыстар жасалынды және де, станцияға келген құрамдарды
өңдеуден өткізу бойынша іс-шаралар қарастырылды.
Жергілікті жұмыстарды ұйымдастыруда тиімділігі жоғары іс-шаралар
қолданылды, жылжымалы құрамды коммерциялық байқаудан өткізу технологиясы
талқыланды.
Дипломдық жұмыстың сегізінші және тоғызыншы бөлімдерінде тіршілік
қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау бойынша туындаған барлық мәселелер
шешімін тапты.
Қортындылай келе техника-экономикалық көрсеткіштер анықталынып, іс-
шаралардың тиімділігі анықталынды.
Дипломдық жұмыс 100 беттен, 10 суреттен, 11 кестеден, 69 формуладан
тұрады.
Пайдаланған әдебиеттер тізімі саны 19.

Нормативтік сілтемелер 8
Анықтамалар 9
Шартты белгілер мен қысқартулар 10
Кіріспе 11
1Станция жұмысының техникалық және пайдалану сипаттамасы 12
1.2 Жергілікті вагондармен жұмыс технологиясы 13
1.3 Маневрлік жұмыстарын ұйымдастыру 15
2 Станция жұмыстарын жедел басқару 18
2.1 Пойыз және вагондармен жұмыс жасау ақпараты 22
2.2 Станцияның пойыз және жүк жұмыстарын жедел жоспарлау 23
3 Техникалық бөлімнің жұмысын ұйымдастыру және диспетчерлік
басшылық 25
3.1 Диспетчерлік басшылық 25
3.2 Техникалық бөлімнің жұмысын басқару 26
3.3 Станция паркіндегі вагондардың орналасуы және оларды есепке
алу тәртібі 28
4 Өңдеуге келіп түсетін пойыздарды өңдеу технологиясы 32
4.1 Станцияға келген пойыздарды өңдеу 32
4.2 Пойыз құрамаларын тарату және құру бойынша маневрлік жұмыстар
4.3 Құрылған пойыз құрамаларын жүруге дайындау 34
35
5Жергілікті жұмысты ұйымдастыру 38
5.1 Жергілікті жұмыстарға басшылық және олардың сипаттамасы 38
5.2 №18 жол жүк алаңының жұмысын ұйымдастыру және олардың
сипаттамасы 41
5.3 №19 жол контейнерлік алаңының жұмысын ұйымдастыру және олардың
сипаттама 41
5.4 Тауарлы бөлімнің жұмысын ұйымдастыру 42
6 Пойыз және вагон жұмыстарының коммерциялық тексерілуін
ұйымдастыру 49
7 Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі 52
8 Қоршаған ортаны қорғау 62
9 Экономикалық бөлім 71
10 Бизнес жоспарлау бөлімі 91
Қорытынды 99
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 10

Мазмұны

Нормативтік сілтемелер

МЕСТ 20231- 83 -Жүк контейнерлері. Терминдер және анықтамалар.
МЕСТ 12.1.019-79- Электр қауіпсіздігін қамтамасыз ететін техникалық
тәсілдермен қорғау құралдары.
ГОСТ 12.1.005-88 Жұмыс аумағындағы ауа, жалпы санитарлы – гигиеналық
талап ету .
ГОСТ 30595-97 Услуги транспортные. Грузовые перевозки. Номенклатура
показателей качества.
ГОСТ Р 53076-2008 Рельсовый транспорт. Требования к прочности кузовов
железнодорожного подвижного состава допустимых выбросов вредных веществ
промышленными предприятиями.
ГОСТ 14192-96 Маркировка грузов .
Темір жол көлігі туралы Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 8
желтоқсандағы Заңы № 266-II .
Темір жолмен жүк тасымалдау ережесі 2011 жылғы 6 тамыздағы № 496
бұйрығы.

Анықтамалар

Мультимодальді тасымалдау – жүктерді тасымалдау барысында тасымалдау
құралы ретінде бір емес бірнеше тасымалдау құралын бір сәтте қолдану
мүмкіндігі және де логистикалық жеткізіп беру жүйесін де қолдануды
мультимоделдық тасымалдау деп атайды.
Вагон комплексі – негізінде жүк және жолаушылар вагондарын жөндеу және
күту немесе вагондық өндіріс немесе техникалық бөлімдерден тұратын деполар
жүйесі.
Бағыттың өткізу қабілеттілігі – 1 күннің немесе 1 сағаттың ішінде
пойыздардың максималды санын өткізуге мүмкіндігі.
Вагонның жұмсышы паркі – тасымалдауға қолданатын вагондар саны.
Контейнер (ағылшын тілінде container – тауар салатын ыдыс, сауыт,
жүк орындарын ірілендіруге (арттыруға) және жылжымалы құрамның барлық
түрінің жүктерді сақтау үшін уақытша қойма ретінде пайдалануға арналған.
Магистральді жолдар - Қазақстан Республикасының аймақтарымен және басқа
мемлекеттермен қатынасты қамтамасыз ететін темір жол желілері.
Контейнер пункті – бұл станса аумағының контейнерлер тиелетін, және
оларды ауыстыру үшін арналған орын болып есептеледі.
Тиелген жүк - данасын бір-бірлеп санамай, ақтара тиеуді және лақтырып
түсіретін жүк.
Таралық жүк- бөшкелерде, қораптарда, қаптарда тасымалданатын жүк.

Шартты белгілер мен қысқартулар

– зиянды шығарылымдардың жиынтық және меншікті мөлшері;
lтұ – жолдың толық ұзындығы;
lпұ – жолдың пайдалы ұзындығы
tгр – вагондардың жүк операцияларында тұруы;
tпод – вагондарды беру уақыты.

ҚТО – қоршаған табиғи орта;
ПГ – пайдаланылған газ.
ҚР – Қазақстан Республикасы;
КҚ – көлік құралдары;
ТНЛ– натурлық қағаз;
ТБАЖ - тасымалдауды басқарудың автоматтандырылған жүйесі;
ТБП - техникалық байқау пункті;
ЖЖАЖ - жөнелтілімдерді жедел басқарудың ағымдағы автоматталған
жүйесі;
ЖЕО - жолды есептеу орталығы;
ТО - технологиялық орталық;
СП - сұрыптау паркi;
ДАО - дөңесті автоматты орталықтандыру;
ЖАР - жылдамдығын автоматты реттеу жүйесі;
ТЖАБ - тарату жылдамдығын автоматты белгілеу жүйесі
ДЛТ - дөңестік локомотивті телебасқару;
КТҚ - коммерциялық тексеру қосын;
ЗЗ - зиянды заттар;
КЖЭК - көлік жүйесінің экологиялық коэффициенті;

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі, стансада тасымал жұмысының технологиясын
жетілдіру жаңа ақпараттық технологияларды қолданудың маңызы зор, қазіргі
таңда стансаларда келген пойыздарды өңдеу, құрастыру, техникалық байқау,
сұрыптау және техникалық қызмет көрсету жұмыстары орындалуда бөлімдер
арасында автоматты ақпарат алмасу жүйесі, стансаның өткізгіштік
қабілеттігін жоғарлатады. Стансада операцияларды орындау барысында күтулер
мен ақаулардың туындауын алдын алады.
Ғылыми жаңашылдығы, орындалған жұмыстың ғылыми жаңалығы, стансалар
арасында бос вагондарды жүрісін төмендету барысын да енгізілген вагон
ағындарын автоматты басқару жүйелері қарастырылған. Бос вагондардың саны,
уақыты, жылжу маршруты жайлы ақпараттар жинақталып диспетчерлік орталыққа
беріліп отырады. Осы ақпараттар негізінде бос вагондардың жүрісін төмендете
отырып, вагондардың тез арада пайдалану қарастырылады.
Практикалық қажеттілігі, бұл жүйе бос вагондар жүрісін қысқарта отырып,
тасымалдар көлемін арттырады, сонымен қатар, шұғыл тасымал жұмысын
ұйымдастыруда тиімді әсерін тигізеді.
Стансаларда тиеу-түсіру түндыру, қабылдау, жөнелту парктерінің
жүктілігін төмендетеді. Жылжымалы құрамдардың қозғалыс кестесінің дәлдігін
арттырып, қозғалыс жағдайын реттейді.
Зерттеу мақсаты, қазіргі таңда стансаларда, соның ішінде Манкент
стансасында ақпарат алмасу жүйесінің жоқтығынан, қабылдау, құрастыру,
сұрыптау жөнелту парктерінде атқарылатын операциялар ұзақтыға жоғары,
реттілігі төмен, дәлдік денгейі төмен. Сол, себептен Манкент стансасының
қабылдау паркі, жөнелту паркі, сұрыптау паркіндегі жүктелген вагондар мен
бос вагондар ағыны зерттеу, олардың маршруттары, бос жүріс қашықтықтарын
қарастыру.
Зерттеу міндеттері, зерттеулер нәтижесінде, бос вагондар жайлы
ақпараттардың кеш келу себептері, парктердің жүктілік себептері, тиімсіз
жүрістің негізгі себептерін анықтау.
Зертту нысандары, стансаның қабылдау, жөнелту, сұрыптау, және тұндыру
бөлімшелеріндегі вагондар құрамын зерттеп, бос вагондардың қозғалысын
қысқарту, тиімділігін арттыру. Вагон агындарын басқаратын диспетчерлік
бөлімнің ақпараттық ағындарын зерттеп, анық емес ақпараттардың туындау
себептерін анықтау.
Жұмыстың теориялық және әдістемелік негіздері, бос вагондарды шұғыл
пйдалануды ұйымдастырудың теориясын және тәжірибесін таңдау, таңдалған
теориялық әдістерді пайдалану, вагон ағындардың ұйымдастырылу әдістемесін
анықтау, қажетті жағдайда қайта құру, бос вагон ағындарын қайта құруда жаңа
технологиялық принциптерді пайдалану,вагондарды қалыптастыруда шұғыл
аналитикалық әдістерді қолдану, сұрыптау жұмыс технологиясын қалыптастыруды
жаңа электронды дабылберу әдістерін пайдалану.
1 Станция жұмысының техникалық және пайдалану сипаттамасы

Манкент станциясы жұмыс сипатына қарай жүк станциясы болып
табылады,жұмыс көлеміне 3-кластық станцияға жатады.Станция
оралықтандырылған маршруттық –релелік сигнализациямен қамтамасыз етілген.
Станция маңайындағы аралық және байланыстың негізгі құралдары,
поездардың қозғалысын ұйымдастыру.
а) тақ бағытта:
Манкент –Қызылсай екі жолдық 1-жолда тақ санды жолаушылар және жүк
поездар үшін бір бағыттық автоблокировка бар,
2-жолда жұп санды жолаушылар және жүк поездар үшін бір бағыттық
автоблокировка бар.
б)жұп бағытта:
Манкент-Сергиевка екі жолдық, 1- жолда тақ санды жолаушылар және жүк
поездар үшін бір бағыттық автоблокировка бар,
2-жолда жұп санды жолаушылар және жүк поездар үшін бір бағыттық
автоблокировка бар.
Жол ведомості:
Ескерту :
1.қауіпті жүктері бар 1(ВМ) класты поездарды және вагондардың жанындағы,
төмендегі, жоғардағы көлемі аз заттары бар барлық поездарды 1-2 басты
негізгі жолдармен және 4-5қабылдау-жөнелту жолдармен өткізуге рұқсат
беріледі.
2.№6,8 станция жолдарында және М-26, М-28 маневрлік бағдаршамдардан 50м
кейін жұп жолдары электрленген .
3.Шартты вагондардың сыйымдылығы есептеу тартқыштың түріне байланысты:
ВЛ-80с электровоздың тартқыш (3 секциялық ) тепловоздың 1,17 бастапқы
ұзындығымен салыстырғанда 49,14м
4 № 1,2,4-жолдардың сыйымдылығы 4-осьтік вагондардың шартты көрсеткіштер
бойынша (1-жолаушы вагонның ұзындығы -24,5м)
Кірме жолдардың тізімі
Станцияға 8-кірме жолдар қосылады. Олар: ЖШС Сарсен-Али, ПО Сельмаш, 2-
ПО Сельмаш, ЖШС LPG-Оңтүстік, ЖШС Марат, ЖШС Гелиос, ЖК Утембаев,
ДПКС карьері.
Байланыс құралдары: Бағыттар мен сигналдың ЭЦ постындағы кезекшінің
басқаруындағы орталықтандырылған электрлік сигнализациясына қосылған.
ЭЦ-пост төмендегі байланыс құралдармен жабдықталған:
-поездің дистпечерлік байланыс:
-поездің стансияаралық байланыс құралдарымен Сергиевка, Кызылсай
станцияларымен жалғастырылған.Станция кезекшісі,Станцияның пост кезекшісі,
ЭЦ-механикінің тікелей ішкі станциялық байланыс .
-поездық радиобайланыс.
-телефондық,радиолық және дауыстық байланыс.
Манкент станциясы мына операцияларды жүргізеді:
-транзиттік поездарды өткізу
-құралмалы және жіберілетін поездарды тарату және құрастыру
-жолаушылар,қаламаңындағы, жүк поездарын, топтық вагондарды қабылдау,
жөнелту,өткізу.
-жалпы және жалпы емес кірме жолдарға вагондарды беру және алу.
-белгіленген нүктелерге жіберілетін поездарға жол құжаттарын әзірлеу .
Осы техникалық процесті дайындау кезінде 2014 жылғы құжаттар
пайдаланылған:
-тәулігіне орташа 12,0 вагон түсіріледі;
-тәулігіне орташа 3 вагон тиеледі;
-бір жүк вагонның түсіру уақыт -37,9сағ.

1.2 Жергілікті вагондармен жұмыс технологиясы

Манкент станциясында тиеу, жүкті түсіру, жүк фронттарына вагондарды
беру және оларды шығатын жолға жіберу болып табылады.
Станцияда тәулігіне орташа 3 вагон тиеледі , 12 вагон түсіріледі.
Барлық тасымалдау құжаттары товар кеңсесінде жасалады . затты тиеу және
түсіруді жүкті қабылдап өткізуші бақылайды.
Вагондарлы тасымалдау құжаттары бойынша іріктеу , оларды беру және
алу, ауыстыру жұмыстарын оперативті басқару станция кезекшісінің
міндетінде.
Түсірушіге тиісті вагондар құрама поездармен бірге болады,ол көбінесе
жеке болады.
Станция вагондарды жүкті тиеу үшін негізінен босатылған вагондар
есебінен беріледі. Тиеуге арналған вагондардың жарамдылығын тексеруші
анықтайды.
Вагондарды коммерциялық тұрғыдан анықтауды жүкті қабылдап-өткізуші
басқарады.
Вагондардың техникалық тексеруге жататындығы және техникалық
дайындығы ВУ-14 кітапшасында көрсетіліп, станция кезекшісімен тексерушінің
қолдары қойылады.
Вагондардың коммерциялық тексеру кезінде оның коммерциялық
кемшіліктері анықталып, жүктің және жолдың қауіпсіздігі ескеріледі,
вагондардың пломбылары тексеріліп, олардың бақылау белгілеріне сәйкестігі
анықталады.
Станцияда бір маневрлі локомотив жұмыс істейді, ол құрама
вагондармен жұмыс істейді, жергілікті вагондарды алып бару орындарына
іріктейді,вагондардың жүк фронтарына алып бару және алу жұмыстарын
атқарады.
Вагондарды беру және алу жұмыстары маневрлі локомотивті тиімді әрі
уақытылы пайдалану негізінде жүргізіледі.
Вагондарды алу жұмыстарын станция кезекшінің тапсырмасымен
вагондарды құрастырушы жүргізеді
Құрама поездарды тазалау
Түсіруге келген тиеуші вагондар, тиеуге арналған бос вагондар Манкент
станциясына құрама поездармен келеді,сонан -соң маневрлі локомотивтермен
және құрамалы поездармен бөлінеді,жүкті тиеу-түсіру, операциясынан кейін
бұл вагондар маневрлі поездың жолдардан шығарылмалы жолдарға
апарылады.Поездарға тіркелінген вагондар тобы 3-жолға шығарылып, техникалық
және коммерциялық тұрғыдан уақытында тексерілуі тиіс.
Вагондар коммерциялық қателіктермен табылған жағдайда, вагондар
құжатсыз немесе құжатсыз вагондар болса, жүкті қабылдап-өткізуші жалпы
формадан акт жасайды және коммерциялық акт жасау үшін рапорт береді.
Тексерушіден вагондардың тексерілгендігі, жүкті қабылдап-өткізушіден
вагондардың коммерциялық тексерілгендігі туралы есептерін алған соң,
станция кезекшісі вагондарды құрастырушыға вагондармен маневрлі жұмыстарды
жүргізуге тапсырма береді.Өздеріне тиісті вагондарын коммерциялық
тексерілуі кірме жолдарда жасалады.
Жүк қабылдап-өткізуші вагондардың топтарын жазып алып және оған
натуралдық қағаз толтырып, тасымалдау құжаттарын дайындайды.
Натуралдық қағаз вагондар топтары үшін 2-көшірме де болады:
1-көшірме инкасаторлық сөмкеде тасымалдау құжаттарымен поездың
машинистіне беріледі де одан кейін Шымкент станциясындағы АСОУП-ға мәлімет
ретінде беріледі.
2- көшірме станцияның құжаттарында болады.
Манкент станциясына келетін вагон топтары туралы поезд дистпечерінен
алған мәліметтер негізінде және көршілес станцияның кезекшісінен поездың
жүргені кеткені туралы мәліметті алған соң, станция кезекшісі
құрастырушыларға және жүкті қабылдап-өткізушіге поездардың нөмірі, қабылдау
жолы туралы мәлімет беріп, тиісті тапсырмалар береді.
Жүкті қабылдап-өткізуші локомотив бригадасынан тасымалдау құжаттары
бар сөмкені алып, сөмкедегі пломбанын бүтіндігін тексереді, пломбыдағы
соңғы станцияны анықтайды.
Сөмкені пломбасыз ал,ан жағдайда, пломбасы бұзылғанда немесе пломбасы
үзілгенде бұл туралы машинистің қатынасуымен жалпы формадағы акт жасап,
бұл туралы станция бастығына және тасымалдау бөлімшенің жүк бөліміне
ескертеді, Жалпы формадағы акт 3-дана да жасалады,оның біреуі тексерілуі
үшін Шымкент тасымалдау бөлімшесіне жіберіледі, екіншісі поезды құрастырған
станцияға, үшіншісі станцияның құжаттарында сақталады
Жүк құжаттарын алғаннан кейін жүкті қабылдап-өткізуші жергілікті
вагондардың құжаттарын алып, оларды натурлы қағаз бойынша салыстырып келген
поездың натурлы қағазымен салыстырады .Сонан-соң поезға келіп ағытылуға
тиісті вагондардың нөмірлерін жазады, станцияда қабылдаған шартты
белгілерді бормен жазады. Қызмет бөлмесіне қайтып келіп, жүк қабылдап
-өткізуші поездың натуралды қағазына өзгертпелер енгізіп, белгілер жасап,
ағытылған және жалғатылған вагондардың станцияның мөрімен қойылған.
Вагондар топтарына вагондардың поездар орналасуы құжаттарды реттейді
Натурлық қағаздағы мәліметтерді жүкті қабылдап-өткізуші станция
кезекшісіне береді, соның негізінде станция кезекшісі ДУ-2 формадағы
журналды толтырып, поезд диспетчеріне мына мәліметтерді беред: Алып барушы
немесе құрамалы поездардың нөмірлері, жүру уақыты , вагондардың құрамы,
осьтердің саны, салмағы.
Құжаттар белгіленген тәртіппен жинақталады, пакет инкасаторлықсөмкеге
салынып, арнаулы пломбирлы қысқышпен қорғасын аломба салынады, ал локомотив
бригадасына тапсыру туралы кітапта алып баратын немесе құрама поездың
нөмірі, машинистің фамилиясы көрсетіледі.
Поездың соның білдіретін сигналды приборларды бекіту және шешу
тексерушінің міндеті. Тіркелетін және ағытылатын вагон топтарының
техникалық жөндеуін тексеруші атқарады.Бұл жерде тексеруші вагондар
шанағының сыртқы бүтіндігін тексереді, букстың автосцепкалардың ,
автотормоздың жағдайын қарайды, локомотив бригадасымен бірге автотормозды
қосып көреді. Мұнан кейін тексеруші автотормоздың жағдайы туралы ВУ-45
анықталмалы формасын толтырады.
Поезд құрамының немесе вагондар тобының техникалық дайындығы ВУ-14
кітабында көрсетіліп, тексерушінің қолы қойылады және станция кезекшісінің
қолымен куәләндырылады.
Тасымалдау құжаттары салынған инкасаторлық сөмкені жүкті қабылдап-
өткізуші пломбылап, поездың машинистіне немесе оның көмекшісіне
өткізіп,өткізу кітапшасына қол қойдырады.

1.3 Маневрлік жұмыстарын ұйымдастыру

Станцияның жолдарында маневрлік жұмыстар станция кезекшісінің
рұқсатымен жүргізіледі, маневрлі локомотивтің маневрлі қозғалысын
құрастырушы басқарады және маневр басқарушысы.
Станцияда ТЭМ-2 сериялы бір локомотив жұмыс істейді, бұл Манкент
станциясына тіркелген, ол поездық радио байланыспен жабдықталған және
станция кезекшісімен екі жақты радио байланыспен, сондай-ақ поезды
құрастырушылармен жылжымалы Моторола және Транспорт радиобайланысы бар.
Маневрлі локомотивтер мына жұмыстарда істейді:
-өтпелі поездарға техникалық немесе коммерциялық ақауларға қарай вагондарды
тіркеу немесе ажырату;
-вагондардың кірме жолдарына жіберілу үшін іріктеледі;
-жүк түсіру операцияларынан кейін вагондарды алу;
-вагон топтарының жөнелтуге дайындау;
Маневр бригадасының құрамына кіреді:
-локомотив машинисті;
-машинистің көмекшісі;
-поездарды құрастырушы.
Станция кезекшісі құрастырушыға маневр жұмыстарын жүргізуді жеке
тапсырады немесе радиобайланыспен, әрбір байланыс сайын тапсырманы
алғандағы туралы жауабын тыңдайды. өз кезеңінде құрастырушы маневр
жұмыстары туралы жұмыс жоспарын, локомотив бригадасына қабылдайды.
Маневрлік жұмыстар бормен белгіленген маневрде толық жүргізіледі.
Тәртіп бойынша маневрлік жұмыстар станция территориясында жүргізіледі,
сыртқы жолдарға шығарылмайды. Маневрлік локомотивтер перегон бағыттарында
жүреді, бүкіл құрамның автотормоздары тексеріліп, іске қосылу қажет.
Вагондарды жіберуге арналған вагондарды таңдау кез-келген бос жолда
жүргізіледі. Құрастырушы маневрлік жұмыстарды ұйымдастырғанда жылжымалы
құрамалар белгіленген таяқшадан аспауы тиіс.
Маневрлі құрамның вагондар бағытымен алға жүргенде құрастырушы маневрлі
құрамына басқарып жүреді, ол бастапқы вагонның арнаулы бағытында тұрады
немесе жолдардың арасымен, жолдық шетімен алда жүріп отырады, бұл уақытта
жылдамдық сағатына 5-шақырымнан аспауы керек.
Жолдарда тоқтап тұрған вагондар станцияның ТРА 3.10.1 нормасына сәйкес
тормозды башмактарға бекітілуі қажет. Вагондарды тормаоздың бөлшектерді
бекіту немесе ажырату жұмыстарын құрастырушы жүргізеді, құрастырушы
машинистке ажырату тапсырмасын тек қана тормозды башмактарды бекіткеннен
кейін ғана береді. Станцияға келген вагондардың тазалау жұмыстарынан
кейін, құраструшы вагондарды жаңа топтарға беріп, жаңа топтарға бөліп бор
белгісіне сәйкес кірме жолдарға бөледі.
Станцияға жүк тиеуге-түсіруге келген барлық вагондар, жүкті алушыға
немесе жүкті тиеушіге жүкті қабылдап -өткізуші арқылы тапсырылып,ВУ-14
формасындағы кітапшаға жазылады. Мұнда әрбір вагонның техникалық және
коммерциялық жағдайлары көрсетіледі.
Жүкті алушы (жүк жөнелтуші ) вагондарды қабылдаған да оның техникалық
жағдайын ВУ-14 кітапшасына көрсетіп қол қояды. Жүк тиеу операциясынан
кейін, кірме жолдардан қабылдау, ВУ-14 кітапшасына тіркеліп, төмендегенше
жүзеге асады:
-жүкті қабылдап-өткізуші вагондардың босатылғандығын тексереді, реквизиттің
шешілуін,есіктің, люктің борттарының жабылуын тексереді, штурвалдық
дұрыстығын, есік роликтерін, вагонның еден мен шанақтың, цистерналардың
ағызуын тетіктерін, бұрандалардың барлығын вагондар санының мазуттан
тазартылуын тексереді, ескі бор белгілерінің қалпына келтіреді.
-тексеруші вагондардың жүргізілуі бөліктерін тексереді, сцепление
қондырғыларын, ауа магистральдарын қарайды.
ВУ-14 кітапшасында әрбір вагонның тұсына оның техникалық жағдайы
көрсетеледі.Вагондардың қабылдануы туралы белгілі жүкті қабылдап-өткізуші,
поездарды құрастырушылар ВУ-14 кітапшасында көрсетеліп, қолдарын қояды.
Вагондар бұзылған жағдайда, қалдықтары қалып жаңа реквизиттер мен
вагондардың техникалық қалыпқа келмеген жағдайда, вагон толық жөнделгенге
дейін алушының жауапкершілгінде қалдырылады, кінәлі, ВУ-25 формасында
көрсетілген ақауларға кінәлі жақтан қолы қойылуы тиіс.
ВУ-14 кітапшасының жүргізу жүкті қабылдап-өткізушіге жүктеледі.
Поездың құрастырушысына кірме жолдардан және поезд құрамына және
тазаланбаған техникалық жағдайда сай емес вагондарды қосуға тыйым
салынады.

2 Станция жұмыстарын жедел басқару

Теміржол станциясының Ережесіне сәйкес станция жұмысы поездардың
қозғалыс графиктеріне және айлық техникалық жоспарлардың құрылуына
негізделеді, онда қабылдау, аттандыру және қайта өңдеу мөлшері көрсетіледі:
поездар мен вагондар, жүктеу және түсіру, вагондардың қолданылу нормасы.
Станцияның өндірістік және шаруашылық қызметінің басшылығы жұмыстардың
тәуліктік және ауысымдық жоспарын жасайды және олардың орындалуын
бақылайды, поездардың қозғалыс қауіпсіздігі мен маневрлік жұмыстарды және
техникалық қауіпсіздікті қамтамасыз етеді, техникалық құралдарды станция
басшысы және оның бекітілген міндеттері бойынша тағайындалған
орынбасарлары, инженерлер мен басқа да қызметтік тұлғалар пайдаланады.
Бірегейлік негізінде тасымалдау бөлімінің директорымен тағайындалатын
станция басшысы станция жұмысын басқарады және барлық мәселелердің
орындалуына жауап береді. Станция басшысы тасымалдау бөлімінің директорына
бағынады.
Станция басшысы міндетті:
1.Станция жұмысының технологиялық процесіне және басқа да нормативтік
құжаттамаларға сәйкес, соның ішінде ең алдымен теміржол станциясының
ережесінің негізінде станциядағы жұмысты барлық техникалық құралдардың
тиімді пайдаланылуын қамтамасыз ететіндей етіп ұйымдастыру, өзінің
өндірістік тәжірибесі мен басқа да станциялардағы темір жол жүйелерін
ұтымды пайдалану.
2.Жұмысшылармен және басқа да қызметкерлермен біріге отырып, техникалық
құралдардың жағдайын поездардың қозғалыс қауіпсіздігін сақтайтындай етіп
қамтамасыз ету, ҚР темір жолдарының техникалық эксплуатациялық ережелерін,
бұйрықтар мен нұсқауларды мүлтіксіз сақтау.
3.Станция жұмыстарының поездық және жүктік жоспарларын, осы мәселе
бойынша бөлімше бастықтарының тапсырмаларын орындауды қамтамасыз ету.
4.Жүктеу және түсіруді ұйымдастыру кезінде қолданылатын Теміржол
жарғыларын, жүктерді тасымалдау ережелерін, қолданыстағы тарифтерді қатаң
сақтау, тасымалданатын жүктердің сақталуын қамтамасыз ету.
5.Кадрларды іріктеу, тәрбиелеу және оқыту бойынша жұмыстарды басқару,
олардың жүйелік білім алуын қамтамасыз ету, мамандық дәрежесін арттыру,
еңбек заңнамасын сақтау.
6.Станция жұмысшыларының арасында мемлекеттік және еңбектік білікті
бекіту, олардың қызметтік тапсырманы орындауын қадағалау, олардың
шығармашылық еңбегін қолдау және марапаттау.
7.Станция жұмысшыларын жұмысқа қабылдау және шығару туралы бұйрықтарды
қабылдау, оларды марапаттау және жазалау.
8.Қаланың, облыстың барлық мекемелерінде станция атынан өкілет болу.
9.Берліген қаржылық нұсқаулар мен ережелерге сәйкес станцияның қаржылық
құралдары мен мүліктеріне иелік ету, сенім хаттары мен әртүрлі тапсырмалар
беру.
Осы айтылғандарға байланысты станция басшысының құқықтары:
1.Станция жұмысшыларына, сонымен қатар бірқатар жұмысшы тұлғаларына ПЧ,
ВЧД, ШЧ, ЭЧ, АО, АПКТС, сонымен қатар бірқатар басқа да тұлғаларға темір
жол станциясының ережесінде көрсетілген басымдылықтарға сәйкес бұйрықтар
беру. Оның берген бұйрықтары орындалмаған жағдайда станция басшысы оларға
қызметтік ескертулер береді. Поездың қозғалыс жылдамдығына және маневр
жұмысына қауіп төнген жағдайда, жеке техникалық қауіпсіздік шаралары
сақталмаған жағдайда олар өз міндеттерін атқарудан босатылады.
2.Поездардың қозғалыс қауіпсіздігінің сақталуын және кәсіпорындарға
кіріс жолдарының жеке техникалық қауіпсіздігін сақталуын, маневрлік
жұмыстың орындалуын тексеру. Осы мәселелерге қауіп төнген жағдайда бұзылған
бөлшектер жөнделгенге дейін вагондардың берілуін тоқтату.
3.Теміржол түйіндеріндегі кәсіпорын өкілдері мен кіріс жолдарындағы
әртүрлі мәселелерге байланысты проблемаларды шешу үшін біріккен жиналыстар
ұйымдастыру.
Оперативті жұмыс бойынша станция басшысының орынбасары:
Станция басшысының ұсынуымен тасымалдау бөлімінің директормен
тағайындалады.Оның міндеттер шеңберіне келесілер кіреді:
-маневр диспетчерлері мен станция кезекшілерінің жұмысын басқару,
поездардың станцияға кедергісіз кіріуін қамтамасыз ету, технологиялық
жұмыстардың ауытқусыз орындалуына бағытталған ішкі станциялық жұмыстарды
орындау, маневрлік құралдарды рациональді қолдану.
-жергілікті вагондардың жүктеу және тиеу фронттарына уақытылы берілуін
қадағалау, жүк операциялары аяқталғаннан кейін станциядан жөнелтілгенге
дейін жинау жұмыстарын жүргізу, істен шыққан вагондарды жөндеу жолдарына
жіберу және жөндеуден өткен вагондарды жинау.
-техникалық жұмыс бөлімін басқару, соның ішінде АСОУП станциясындағы
қызметкердің қатысуымен ЭВМ дұрыс қолданылуын тексеру.
Жүк бөлімі бойынша станция басшысының орынбасары:
Станция басшысының ұсынуымен тасымалдау бөлімінің директормен
тағайындалады.Оның міндеттер шеңберіне келесілер кіреді:
1.Вагондарды жүктеуге және түсіруге арналған доспарлардың орындалуын
ұйымдастыру, клиенттермен қажетті жұмыстарды атқару.
2.Станция жолдарында, жүк алаңында, кіріс жолдарында тасымалданатын
жүктердің сақталуын қамтамасыз ету.
3.Жүк цехі қызметкерлерінің техникалық оқуын қамтамасыз ету, жұмыс
орындарында нұсқаулықтар ұйымдастыру. Жүк цехінде жұмыс істейтін
қызметкерлердің қызметтік міндеттемелерінің орындалуын жүйелік тексеру.
4.Жүк цехындағы кадрлардың құрылымын басқару.

Станцияның басты инженері:
АҚ НҚҚТЖ басшылығымен тағайындалады.
1.Жаңа ғылыми-техникалық жетістіктерге бағытталған инженерлік-техникалық
шаралар жүйесін ұйымдастыру және енгізу, прогрессивті технологияны жасау
және енгізу, станциядағы техникалық құралдар мен жылжымалы құрамның тиімді
пайдаланылуын ұйымдастыру.
2.Алдыңғы қатарлы тәжірибені оқытуды ұйымдастыру, қызметкерлердің
мамандық дәрежесін арттыруға бағытталған техникалық оқытуды ұйымдастыру,
шығармашылық және рационализациялау жұмыстарын жасау және басқару.
3.Станцияның техникалық-нұсқаулық актілерін, станцияның технологиялық
процесін, қызметтік нұсқаулық карталарды жасауды қамтамасыз ету.
4.Станцияның өткізу және қайта өңдеу қажеттіліктерінің есептерін
жүргізу, жол құралдарын, СЦБ және байланыс құралдарын дамытуға байланысты
ұсыныстар жасау, тиеу-түсіру жұмыстаын механикаландыру, отынның
шығынынбақылау.
Станция инженерінің негізгі міндеттері келесілер:
1.Станция жұмысына барлық ережелерді, жұмыстың технологиялық процесінің
нормативтерін іс-жүзінде енгізу, ұсыныстар даярлау және қажетті жағдайларда
оларды ішінара өзгерту.
2.Қызметкерлердің ТРА талабын және өндірістік маневрлік жұмыстың
орындауын бақылау, осы құжаттарға қажет уақытта сәйкес түзетулер енгізу.
3.Станция жұмысшыларының қауіпсіздігін сақтауға бағытталған іс-шаралар
жүйесін жасау және енгізу.
4.Станциядағы шығармашылық және рационализаторлық жұмысқа басшылық
жасау, келіп түскен ұсыныстарды уақытында, әрі дұрыс толтыру.
5.Өз коллективі мен басқа да станция коллективтерінің жұмыстарынан
пайдалы тәжірибелерімен алмасу.
6.Айлық, кварталды және жылдық станция жұмысының сараптамасын жасау,
вагондардың тұру кезіндегі өндірістік есептік нормасын жасау, қозғалыс
графиктеріне әсер ететін факторларды анықтау.
7.Станция басшысының орынбасарына бағынады, станция басшысымен
тағайындалады.
Станцияда бірегей ауысым жүйесі құрылған. Ауысым басшысы маневрлік
диспетчер болып табылады. Ауысым құрамына келесілер кіреді:
-маневрлік диспетчер;
-станция бойынша кезекші;
-станция бойынша кезекші операторы;
-парктердің жұп және тақ кірмелері бойынша кезекшілер;
-поездарды құрушы және оның көмекшісі;
-вагондардың қозғалыс жылдамдығын реттеушілер - 3 адам;
-техникалық бөлімнің операторы – 5 адам (есептеу бөлімі, АСУ операторы,)
-поездарды қабылдаушылар – 3 адам;
-тауарлы кассир;
-жүктерді қабылдаушылар және жіберушілер – 3 адам
Ауысымда барлығы 22 адам.
Станцияның оперативті жұмысының басшысы маневрлік диспетчер және
станция кезекшісі болып табылады.
Ауысым басшысы маневрлік диспетчер болып табылады.
Маневрлік диспетчердің міндеттері №3 Диспетчерлік басшылық тарауында
айтылған.
Станция бойынша кезекші:
Поездардың қозғалысы мен станциядағы меневрлік жылжуды ұйымдастырудың
тікелей басшысы болып табылатын станция кезекшісі ҚР техникалық
эксплуатациясының Ережелерін орындай отырып, қызметкерлерге қызметтік
нұсқаулар береді, станция жұмысшыларының іс-әрекетін үздіксіз бақылай
отырып, қозғалыс қауіпсіздігі мен техникалық қауіпсіздікітің сақталуына
кепілдік беруі керек. Поездарды станция шегінде уақытылы, әрі қауіпсіз
қабылдануын, жөнелтілуін және жіберілуін басқарады, поезд локомотивтерін
депоға, сонымен қатар маневрлік қозғалыстарды ұйымдастырады.
Оның жұмысының негізгі мазмұны поездарды қабылдау және жөнелту бойынша
ауысым жоспарын орындау, операция аралық интервалдарды максимальді түрде
қысқарту және олардың график бойынша қозғалуын қамтамасыз ету болып
табылады.
Ауысым кезінде поездар мен вагондарды өңдеу бойынша жұмысшылардың
техникалық нормаларды орындауын, операция аралық интервалдарды максимальді
қысқартуды және вагонның станцияда бөгелуінің жалпы уақытын азайтуды,
поездардың өңделу уақытын жылдамдатуды ұйымдастыру болып табылады. 4-6
сағаттық кезең бойынша поездардың жөнелтілу және қабылдау жоспарын
өзгертуге қатысады. Іріктелетін поездарды станцияға маневрлік диспетчердің
келісімімен қабылдайды. Станциялық график бойынша жасалынған макетті
жүргізеді, онда транзитті поездардың қабылдау жолдары, олардың кідіруі,
депоға келген немесе деподан жөнелтілгенге дейінгі поезд локомативтерін
қолдану, сонымен қатар локомотив бригадаларына бақылау жүргізіледі.
Кезекшілік аяқталғаннан кейін жасалынған жұмыстар жайлы станция басшысына
есеп береді.
Даулы мәселелер туындаған жағдайда шешімді ауысым басшысы – маневрлік
диспетчер қабылдайды.
Парк бойынша кезекші:
Поездарды жөнелтілуге дайындауды ұйымдастырады, техникалық қызмет
көрсету бөлімінің жұмысшыларының әрекетін бақылайды (ПТО); алдыңғы
учаскелердегі поездардың қозғалыс жылдамдықтарын шектеуге байланысты
ескерутер жазады, қол қояды және олардың қолына тапсырады:
тақ ауданның парк кезекшісі – локоматив машинистеріне немесе жұп
жолаушылар және жүк поездарының көмекшілеріне;
жұп ауданның парк кезекшісі – локоматив машинистеріне немесе тақ
жолаушылар және жүк поездарының көмекшілеріне;
бақылау бланкілеріне станция операторымен бірлесе отырып кезеңдік
тексеру жұмыстарын өткізеді; өз ауданында барлық жүк және жолаушылар
поездын қабылдайды және жөнелтеді; поездардың жүктік құжаттамаларын
қабылдайды және береді; қажетті жағдайларда станция кезекшісінің бұйрығы
бойынша тыйым салынатын бағдаршам көрсеткіштерінде өтуге рұқсат береді.
Парк бойынша кезекшілер поездың натур қағазы бойынша поездар кезектесуінің
ерекше шарттарын тексеру керек, соңғылары болған жағдайда құжатты ашып,
ескерту беріп, станция кезекшісіне поездардың кезектесу шарттарына сәйкес
мәлімдеме жасауы керек.

Сурет 2.1 Манкент стансасында тасымалдау процесін
басқарудың принциптері

2.1 Пойыз және вагондармен жұмыс жасау ақпараты

Станцияға ақпарат тура, әрі алдын-ала түсуі керек. Алдын ала алынған
ақпарат тасымалдау бөліміне ауысым тапсырмаларымен бірге жіберіледі, онда
соңғы 12 сағат ішінде станцияға келуі тиісті поездардың саны туралы
мәлімет болады, сонымен қатар әрбір бағыт бойынша келетін поездар
ерекшеленіп көрсетіледі, өңделуі керек вагон саны мен жүктеу және түсіру
кезектері де белгіленеді.
Әрбір 4-6 сағат сайын тасымалдау бөлімінен өзгертілген ақпараттар
беріліп отырады, онда әрбір поезд туралы мәліметтер болады: номері,
индексі, болжанатын келу уақыты, вагондардың жалпы саны мен салмағы, оның
тағайындалуы, ал поездар үшін, өңделуге жататыны туралы – құрылу жоспары
бойынша тағайындалған вагон саны, сонымен қатар жүктеу мен түсіруге келетін
вагон туралы қажетті мәліметтер болады.
Барлық категориялы поездардың құрамы туралы дәл ақпарат ТНЛ түрінде СТЦ
станцияларына беріледі.
Жүктерді қабылдау және жөнелту бойынша жергілікті вагондардың
мәліметтері арнайы кітапқа жазылып отырады және маневрлік диспетчерлерге
беріледі, ал жүк алушыларға келіп түскен вагондар мен жүк түрі көрестіледі.
Уақытылы әрі дәл ақпарат беруді ұйымдастыру жауапкершілігі станция
басшысына жүктеледі.

2.2 Станцияның пойыз және жүк жұмыстарын жедел жоспарлау

Поездар мен вагондарды қабылдау, құру және жөнелту тапсырмаларын орындау
мақсатында және вагондар мен контейнерлерді жүктеу, түсіру және іріктеу
бойынша тапсырмаларын орындау үшін және поездар қозғалысы графиктерінің
орындалуы негізінен станция жұмысатарын оперативті және сапалы жоспарлау
көресткіштеріне байланысты. Жоспар бір тәулікке есептеліп құрылады. Бұл
жауапкершілікті істі тасымалдау бөлімінің аға диспетчері мен станция
басшыларының бірі орындайды. Жоспарлар қайта қаралып, келісіледі де
тасымалдау бөлімімен бекітіледі. Тәуліктік жоспар тәулік басталғанға дейін
2 сағат бұрын станцияға орындау үшін беріледі және құрамында келесі
мәліметтер болады:
-әрбір екі бағыт бойынша қабылданатын поездардың жалпы саны, олардың
транзитті және іріктелетін түрге бөлінетінін көресту;
-өзіндік құрылымды поезды жөнелту;
-кезектік бағытты көрсету арқылы ақаулы вагондарды реттеу мен жылжымалы
құрамның түрін көрсету арқылы жөнелтуге тапсырмалар беру;
-жүктеу және түсіру мөлшерлері, соның ішінде жүктелетін маршруттар;
-арнайы тапсырмалар (вагондарды жүктеуге дайындау, арнайы жүктеуге
арналған құрылғылар және т.б.);
Тәуліктік жоспарда тәуліктің бірінші жартысында орындалуы тиіс жұмыстар
тізімі көрсетіледі. Станция басшысы немесе оның орынбасары тасымалдау
бөлімінің тәуліктік тапсырмасының негізінде жіберілетін жүк түрін көрсету
арқылы жүктеу жұмысының жоспарын құрайды.
Жүк жұмысы бойынша тәуліктік жоспарды құруға қажетті негізгі мәліметтер
келесілер болып табылады: жүктеудің айлық жоспары, жүк жіберушілердің
жүктеу үшін өтініштері, келетін бос вагондарды жүктеу мәліметтері мен
вагондар саны, жүктеу және түсіру операцияларын орындауға қажетті
технологиялық нормалық уақыт, тасымалдау бөлімдеінің арнайы тапсырмалары.
Тәуліктік жоспар тәуліктің екінші жартысы басталғанға дейін сол
уақыттағы оперативті жағдайға сәйкес өзгертіліп, тағы да расталады,
тәуліктің бірінші жартысының есебі тасымалдау бөліміне беріледі.
Ауысым жоспары. Ауысым жоспарының тапсырмасы станциядағы әрбір ауысым
жұмысшыларына берілген тапсырма болып табылады, онда тәуліктік жоспардың
орындалуының қамтамасыз етілуі, станциядағы поездың қалыптасқан жүктік
жағдайы ескеріледі.
Поездарды қабылдау және жөнелту бойынша ауысым жоспарлары тасымалдау
бөліміне дейін жұмыстың басталуына дейін бір сағат бұрын беріледі. Онда
поездың номері, келу уақыты, локомотив номері көрсетіледі. Жөнелту
жоспарында поездың номері, уақыты, тіркелетін локомотив, өзіндік құрылымды
поезд жеке көрсетіліп, олардың тағайындалуы айқындалады.
Станция жұмысының графиктік бланкасына жазылған ауысым жоспарының жұмысы
кезкшілікке түскенге дейін жұмысшыларға хабарланады. Кезекшілік
аяқталғаннан кейін станция басшыларымен жұмыс қорытындыланады.
Станция жұмысын ағымдық бақылауды поездар мен жүк жұмыстарын ауысымдық
қабылдау кезінде бөлім кезекшісі мен локомотив және маневрлік диспетчерлер
4 сағаттық кезең бойынша жүзеге асырады. Бұл жағдайда поездардың станцияға
келуі қажетті жағдайларда өзгертіліп, поездың құрылуы бойынша қалыптасқан
жағдай есебінен жөнелтуші жоспары да өзгертіледі, соның ішінде өзіндік
құрылымы бойынша поездың номері, жөнелтілу уақыты, тағайындалуы, локомотив
номері. Алғашқы төрт сағатта ауысымдық жоспар жұмысы және жоспарланатын
жұмыс басталғанға дейін 2 сағат бұрын жоспарға ешқандай өзгертулер
енгізілмейді. Поездың құрылымын есептеу кезінде маневрлік диспетчер іріктеу
паркінің жолында жинақталған вагондарды, сонымен қатар, натур
қағаздарындағы мәліметтік хаттарды және жүктелетін вагондар мен
түсірілгеннен кейінгі бос қалған вагондарды есепке алады.
Жасалынған өзгерістік жоспарлар орындау үшін ауысымға түскенге дейін
жоспарлық жиналыста хабарланады.

3 Техникалық бөлімнің жұмысын ұйымдастыру және диспетчерлік басшылық

3.1 Диспетчерлік басшылық

Маневрлік диспетчер ауысымдық жоспарға сүйене отырып, станция жұмысын 4-
6 сағаттық кезеңге жоспарлайды, жоспардың орындалуын үздіксіз бақылайды,
құрамдардың құрылуы және таратылуы бойынша уақыты және оперативті шешім
қабылдайды, жүк бөлімдерінің қызметін реттейді және станциядан поездың
жөнелтілуін қамтамасыз етеді.
Маневрлік диспетчер станциядағы поездың құрылуын үздіксіз бақылайды; оны
поезд диспетчерімен растайды; вагондары бар құрамалардың құрылуын
қамтамасыз етеді; жергілікті жүктері бар вагондардың берілуін және
жинақталуын жоспарлайды. Техникалық бөлімнің операторынан өңдеуге келіп
түскен поездың натур қағазын салыстырылған және белгіленген хаттама түрінде
алғаннан кейін маневрлік диспетчер құрамалардың кезектілігі мен құрылу
тәртібін анықтайды.
Қабылдау жіберу операторынан жүк операциялары аяқталғаны туралы алынған
ақпарат негізінде маневрлік диспетчер поезд құраушысына вагондарды жинау
туралы тапсырма береді.
Поездық және маневрлық жұмыстың басқарылуын оперативті бақылау үшін
кезекшілік кезінде маневрлік диспетчер орындалған жұмыстың кестесін
жүргізеді.
Маневрлік диспетчердің кестесінде келесі мәселелер болады:
-аз қуатты горка жұмысы, келіп жеткен поезд құрамаларын және жергілікті
вагондар мен жөндеуден кейінгі вагондарды тарату. Сонымен қатар, оның басқа
да операцияларды орындауы (құрылым аяқталғаннан кейін вагондарды іріктеу
жолдарына түсіру). Құрамаларды таратқаннан кейін әрбір іріктеу жолында өсу
қалпында жинақталған вагондар саны көрсетіледі;
-құраманың құрылуы аяқталғаннан кейінгі маневрлік локомотив жұмысы вагон
топтарын біріктіреді, жөнелтілу жолындағы құрамалдың тоқтатады, тиеу-түсіру
пунктеріндегі қызмет көрсетуді ұйымдастырады, сонымен қатар локомотивтің
экипировкаға кететін шығынын есептейді;
-транзитті поезд жолдарының орнын басу, транзитті поезд келгенге дейін
өзіндік құрылу немесе өзіндік құрылымды поезд станциядан жөнелтілгенге
дейін техникалық тексерудің және вагондардың жөнделуінің аяқталу уақыты
көрсетіледі, жөнелту кезінде оның нормативтен артық уақыт кідіру себептері
мен поездың график бойынша жылжуын өзгерту себептері көрсетіледі.
Егер поездарға қосымша жұмыстар жүргізілсе (вагондарды техникалық және
коммерциялық ақауларына байланысты қатардан шығару, массаның артуы немесе
кемуі), онда бұл жұмыстың көлемі мен оны атқаруға кеткен уақыт кестеде
көрсетіледі.
Маневрлік диспетчердің графиктері орындалатын жұмыстардың оперативті
талдануы кезінде қолданылады, станция жұмысы сарапталады және т.б.
Маневрлік диспетчердің жұмыс орны электрлік орталықтандырылған пультпен
жабдықталған, ол жартылай горканың жергілікті басқарылуын қамтамасыз етеді.
Маневрлік диспетчер посты келесідей байланыс құралдарымен жабдықталған:
-ішкі станциялық телефон желісі, станция басшысымен, техникалық бөлімнің
операторларымен, ПТО операторларымен, жүктерді қабылдау және түсіру бойынша
операторлармен, МП-2 парк постының кезекшілерімен байланыстыратын тікелей
байланыс;
-телефон номерімен;
-маневрлік бригадамен, ДСП, ДСПП радио байланыспен;
-екі жақты қатты дыбыстағыш байланыспен;
-екі жақты станциялық қатты дыбыстағыш байланыспен.
Жұмыс процесі кезінде маневрлік диспетчер қамтамасыз етуі керек:
-жергілікті жұмыстың ауысымдық жоспарының орындалуы;
-станция жұмыстарын жүк пунктерімен, кіріс жолдарымен келістіру;
-жергілікті вагон жұмыстарын оперативті бақылау және ағымдық жоспарлау;
-локомотив станциясымен қызмет көрсетілетін жүк фронттарынан вагондарды
беру, орналастыру және жинау;
-жергілікті жұмыс бойынша ауысымдық жоспардың орындалуына қорытынды
жасау;
-жүктеуге арналған вагондар (бостары және түсірілгеннен кейін
босағандары) техникалы және коммерциялық тексеріске жіберіледі де, ВУ-14
журналына тасымалданатын жүкті көрсету арқылы жазылады.

3.2 Техникалық бөлімнің жұмысын басқару

Техникалық бөлімге келесі негізгі қызметтерді атқару жүктеледі:
жөнелтілетін және қабылданатын поездардың жүктік құжаттамаларының уақыты
және сапалы іріктелуін; натур қағаздар мен іріктеу қағаздарын құру; іріктеу
жолдары мен жүктеу-түсіру пунктеріндегі вагондардың орналасуы мен олардың
номерін есепке алу; құрылатын поездардың бекітілген ұзындығы мен салмақ
нормасына сәйкес құрылым жоспарының орындалуын бақылау; жүк
құжаттамаларының сақталуын қамтамасыз ету; станциядан вагондардың уақытылы
жөнелтілуін есепке алу және қадағалау; бекітілген есептеу формасын жүргізу.
Техникалық бөлімнің жұмысын техникалық бөлім бастығы басқарады.
Техникалық бөлім станция кезекшісі мен поездарды қабылдаушылармен бір
мекеме ішінде орналасады.
Әрбір ауысымдағы техникалық жұмысшылардың міндеттері келесдей тәртіппен
бөлінеді:
-тасымалданатын құжаттарды өңдейтін операторлар – поездарды құру және
тарату бойынша тасымалдау құжаттамаларын өңдейді, сонымен қатар, транзитті
поездарда техникалық және коммерциялық ақау болған жағдайда натур
қағаздарға өзгерістер енгізеді. ГУ-23 жалпы формасында тасымалдау
құжаттамаларының ТНЛ құжаттамаларына сәйкес емес болған жағдайларда актілер
жасайды, поездардың жүрісі бойынша құрамаларға қорытынды тексеріс
жүргізеді, ТНЛ құрамасында орналасуына сәйкес вагондардың орналасу тәртібі
мен номерлері салыстырылады. Іріктеу жолдарында орналасқан вагондардың
номері мен санына үздіксіз есептік тексерістер жүргізеді. Күзетті қажет
ететін вагондарға әскерилендірілген күзет беріледі. Вагондардың тасымалдау
құжаттары алынады да, ол жүкті қабылдау-жіберу операторы арқылы тауар
кассиріне беріледі.
Техникалық бөлімнің операторы, АСУ – комьютерден барлық поездар үшін
АСОУП ТНЛ алады. Әрбір поездың құрылымдық жоспарға сәйкестігін тексереді.
ТГНЛ мәліметтері мен тасымалдау құжаттамаларының сәйкестігін тексереді: жүк
коды, алушы коды, жіберуші коды, паналық коды. Компьютер арқылы поездың
массасы өзгерген жағдайда ТГНЛ өзгерістер енгізіледі.
Техникалық бөлімнің операторы, есептеу бөлімі – ДО-1 журналын жүргізеді,
поездардың, жүк вагондары мен контейнерлердің жолдық ауысулары туралы,
темір жол бөлімшелері туралы, жұп және тақ поездар үшін жеке есеп береді.
ДО-15 журналын жүргізеді, вагондарды түрлерге бөледі. Цистерналардың
қайсысы ашық, жабық, қышқылды, тағамдық, газдық екенін көрсетеді. Бөтен
вагондар кітабын жүргізеді, оларды елдері, түрлері бойынша бөліп, олардың
қайсысы бос, қайсысы жүктелген екендерін анықтайды. ДУ-4 формасында вагон
айналысының баланстық журналында тәуліктік баланстық есеп береді.
Техникалық бөлімнің операторы, жеткізуші – тасымалдау құжаттамалары бар
пакетті локомативті бригададан алады және береді. Қорытынды бланкі бойынша
құжаттардың сол вагонға тиеселі екендігін тексереді, пакеттің тұтастығын
тексеріп, оны арнайы кітапқа тіркейді (құжатты қабылдаған уақыты мен күні
көрсетіледі), онда поездың номері мен пакеттер саны көрсетіледі.
Техникалық бөлімнің операторы, ситуатор – ДО-2, ДО-6, ДУ-4, ДУ-9
журналдарын жүргізеді. ДУ-4 формасындағы үстел журналында транзитті
поездардың келу уақыты, таратуға келіп түскен поездар, олардың номері, келу
және жөнелтілу уақыты, соның ішінде өзіндік құрылымдардың вагондар саны,
түрлері, жүктелгені немесе бос екендігі туралы мәлімет, өңделгені және
өңделмегені туралы мәліметтер көрсетіледі. Кестелер көмегімен транзитті
поездардың тоқтауы есептеліп, ал өзіндік құрылымдағы поездардың жергілікті
вагондары ерекшеленді.
ДУ-9 формалы журналында сағаттық интервал бойынша келіп жеткен вагондар
есепке алынады. Олар транзитті өңделген, өңделмеген, жергілікті және
жөнелтілген вагондарға бөлінеді.
Бұл жағдайда әрбір сағатқа сәйкес транзитті өңделген, өңделмеген және
жергілікті поездардың қалдықтары саналады.
ДО-2 кітабында станциядағы вагон паркі есепке алынады. Онда жүктелген
және бос вагондардың барлық қабылданған және жөнелтілген сандары
көрсетіледі. Техникалық ақауы бар. МТ және К резервтері, кәсіпорындармен
арендаға алнаған вагондар жеке есептеліп, жұмыс паркіне жөнелтіледі.
ДО-6 формалы журналында вагондардың тұру есебінің мәліметі негізінде
станцияның вагондарлы қолдануы бойынша есебі жазылады.
Тәулік сайын оператор-ситуатор парк станцияларындағы тасымалдау
бөлімдері туралы есеп береді, транзитті вагондардың өңделген және
өңделмеген қалыпта тұруының орташа мәнін шығарады.
Техникалық бөлімнің жұмысшылары келесідей ақпараттық материалдарды
басшылыққа алады: жүк поездарының құрылу жоспары, поездардың қозғалыс
кестесі, темір жол станцияларының кескіні, темір жол станцияларының
алфавиттік тізімі, ыдыс массасын анықтауға және жылжымалы құрамның шартты
ұзындығын анықтауға арналған кесте, натур қағазды құруға арналған
нұсқаулық, жүктерді тасымалдау ережелері мен жүктерді темір жол арқылы
тасымалдау тарифтері, поездарды өңдеудің технологиялық картасы, бастапқы
мәліметтері кодтау нұсқаулықтары және т.б.

3.3 Станция паркіндегі вагондардың орналасуы және оларды есепке алу
тәртібі

Іріктеу паркінің жолында жинақталған вагондарды үздіксіз бақылау үшін
станциядағы техникалық бөлімнің операторы парктің әрбір іріктеу жолындағы
вагондарды үздіксіз есепке алады. Станциядағы рефрижераторлы поездар
құрамалары мен істен шыққан парктегі вагондар ұзақ уақыт бойы тұруы мүмкін,
техникалық бөлімнің операторлары істен шыққан вагондарды ай сайын тізімнен
шығарып отырады немесе ертерек тізімнен шығарылған вагондарды натур
қағаздағы тізіммен салыстырады. Бұл вагондардың натур қағаздары техникалық
бөлімнің басшысында сақталады. Тасымалдау құжаттамаларын өңдейтін
операторлар және жүктерді қабылдау және тасымалдау операторы сағат 8 және
17-де станция басшысына ДН-9 алдында есеп дайындайды.
Тасымалдау құжаттамаларын өңдейтін оператор ережеде коммерциялық және
техникалық ақауға сәйкес қатардан шығарылған вагондар номерін көрсетеді,
олардың фактілік орнын, ақаудың туындау себебін, қатардан шығарылған
уақытын, құрылым станциясын, тағайындалған станцияны, вагондар кодын
көрсетеді. Станцияның іріктеу жолдарындағы вагондардың орналасуы туралы
мәліметтер көрсетеді, бөтен және мерзімі өткен вагондардың барлығын
көрсетеді. Жүктерді қабылдау түсіру операторлары клиенттердің өтініші
негізінде жүктеуге қажет етілетін вагондар санын көрсетеді.Техникалық
бөлімнің бастығында Мерзімі өткен вагондардың кітабы болады, онда
станцияда тәулік бойы немесе одан да артық тұрған вагондар енгізіледі.
Ауысым басында тасымалдау құжаттамаларын өңдейтін операторлар маневрлік
диспетчер үшін парктерге вагондары жазады, онда вагондар номері, жүктің
атауы, олардың тағайындалуы, маневр шарттарындағы ерекше белгілері, олардың
орналасқан жолы көрсетіледі.

инф жергілікті вагондардың поездары

келгені туралы ақпарат.
вагондардың тиесілілігі
туралы ақпарат (код)

Тасымалдау
құжаттамалары
(пломбаларды
салыстыру)

Сурет 3.1 Құжат алмасу сұлбасы

Тез бүлінетін жүктері мен адамдары бар, күзетті қажет ететін вагондар
ерекшеленіп көрсетіледі, олардың қатарына станцияға келіп жүктелгеннен
кейін 6 және одан да артық тұрған вагондар жатқызылады. Бұл жерде станция
жолдарындағы техникалық ақауы бар вагондар көрсетіледі. Техникалық ақауы
бар вагондар маневрлік диспетчер жұмысының ауысым шегінде уақытымен ВЧД
берілуі тиіс.
Техникалық ақауы бар вагондар мен олардың тұруын ВУ-22 және ВУ-22
анықтамалық формалық негізінде оператор-ситуатор есепке алады және арнайы
есептік кітапқа тіркейді.
Техникалық бөлімнің бастығы техникалық ақауы бар вагондардың тұруына
бақылау жасайды, соның ішінде оларды жөндеу жолдарына бергенге дейінгі
уақыт пен оларды жөндеп біткен уақыт кіргізіледі, бұл туралы маневрлік
диспетчер құлақтандырылуы тиіс. Техникалық ақауына байланысты қатардан
шығарылған вагондармен жұмыс істеу тәртібі келесідей:
Ақауы бар вагон туралы вагон операторы телефон арқылы станция
кезекшісіне және маневрлік диспетчерге хабарлайды, ал ақауы бар вагон
кузовына ВЧД белгісі мен ақаудың анықталған уақыты қойылады. Осыдан кейін
техникалық бөлімнің жұмысшыларын хабарланады. Ақауы бар вагон құжаттамасы
алынып, техникалық бөлімнің арнайы жәшігіне орналастырылады, ал натур
қағаздан қатардан шығарылатн вагон номері сызылып тастайды да станцияның
штемпель қатарын қояды. ПКО жұмысшылары вагоннан поездың қозғалыс
қауіпсіздігіне әсер ететін коммерциялық ақау тапқан жағдайда немесе ол жүк
сақталуына әсер етер болса, онда әрбір вагон үшін ГУ-23 формасында 3
экземпляр акт дайындалады. Бір экземпляр жүк құжаттамаларына тіркеледі,
екіншісі акт үстеліне беріледі, ал үшіншісі іс қағазына тігіледі. ПКО
поезды қабылдаушылар станция кезекшісіне вагонды қатардан шығару туралы
жазбаша өтініш береді. Станция кезекшісі техникалық бөлім операторларын
ауызша ақпараттандырып, ал соңғы маневрлік диспетчер ТНЛ қауіпсіздік
шараларын көрсетеді.
Жүктелген, техникалық ақауы бар, қатардан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
«сұрыптау станциясының жұмысын ұйымдастыру»
Темір жол
Вагондарды жүк станцияларына беру кезегін анықтау
Дaрaжoлды aрaлықты жaқсaрту іс шaрaлaры
Сұрыптаушы төбешіктің техникалық жабдықтандырылуы
Станция сызбасын таңдау
Бурыл стансасында вагондардың нормалы тұру уақытын есептеу
Тірек аралық станциялар
Технологиялық байланыс құрылғылардың техникалық пайдалану схемасы
Аралық станцияның техникалық жабдықталуы
Пәндер