Қазақстанда арнаулы салық режимдерін ұйымдастыру ерекшеліктері

Пән: Салық
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 54 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

1ТАРАУ

САЛЫҚТАР ЭКОНОМИКАЛЫҚ КАТЕГОРИЯ РЕТІНДЕ . . . 7

1. 1 Салықтың әлеуеттік-экономикалық мәні және функциялары . . . 7

1. 2 Қазақстан Республикасының салық жүйесі және салық механизмі . . . 15

1. 3 Қазақстан Республикасының салық қызмет орындары, құрылымы, құқығы мен міндеттері . . . 19

2 ТАРАУ

ҚАЗАҚСТАНДА АРНАУЛЫ САЛЫҚ РЕЖИМДЕРІН ҰЙЫМДАСТЫРУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ . . . 23

2. 1 Шағын бизнес субъектілеріне арналған арнаулы салық режимі . . . 23

2. 2 Шаруа (фермер) қожалығына арналған арнаулы салық режимі . . . 31

2. 3 Ауыл шаруашылық өнімдерін өндіруші заңды тұлғаларға арналған арнаулы салық режимдері . . . 35

2. 4 Кәсіпкерліктің қызметтің жекелеген түрлеріне арналған арнаулы салық режимі . . . 38

2. 5 Махамбет ауданындағы арнаулы салық режимін пайдаланушы шағын кәсіпкерлік субьектілері бойынша салық түсімдерін талдау . . . 41

3 ТАРАУ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ САЛЫҚТЫҚ РЕТТЕУ ЖӘНЕ ОНЫҢ ПРОБЛЕМАЛАРЫ . . . 45

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 52

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР . . . 55

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Салық мәселесі мен салық салудың тамыры ғасырларға тереңдеп кеткен. Ал оларға ғылыми көзқарас XVIІ-XIX ғасырларда пайда болады. Оған дәлелді теориялық экономия классикалық мектебі ағылшын өкілдері еңбегінен табамыз.

Адам Смит өзінің «Халықтар байлығының себептері мен табиғатын зерттеу»-(1776 ж) еңбегінде салықтар жөнінде нақты тұжырымды ойларын берген. Ол салық салудың төрт қағидасын айқындаған, оның осы қағидалары дамыған елдерде салық, салық салудың негізін құрайды.

1. Өзіне бекем мемлекет мүмкіндігіне қарай қабілеті мен күшіне сай үкіметті ұстауға қатысады. Мемлекеттің қорғауы мен қамқорлығын пайдалана отырып, қаржыландыру үкіметтің табысына сай жүзеге асады. Бұл ережені сақтау немесе сақтамау салық салудың тереңдігіне немесе тепе-теңдігіне ұрындырады.

2. Жеке тұлға төлейтін салық міндетті түрде айқын болуы керек. Салық төлеу мерзімі, төлем тәсілі, сомасы - барлығы дерлік төлем төлеуші үшін оның әрі салық болуы және кез-келген адамға да солай.

3. Әрбір алынатын салық белгілі уақытта немесе белгілі тәсілмен төлеуші үшін ыңғайлы кезде барлығын төлейді.

4. Әрбір салық ой елегінен өткізіліп, толғағына толық жеткізілгені дұрыс.

Салық мемлекеттік қаржының негізгі көзі болып табылады немесе ол әр түрлі ұйымдардан міндетті төлемдер түрінде алынады. Салық төлемдері шаруашылық нарықтық немесе нарықтық емес түрі кезінде экономиканы дамытуда маңызды рөл атқарады. Ол өркениеттің дамуына да үлес қосады. Қазіргі өркениетті қоғамда салық мемлекеттік кірістің негізгі көзі. Сонымен қатар салық төлемдері мемлекеттің өндіріске экономикалық жағынан ықпал ету үшін қолданылады және ҒТП-ті дамытуға көмектеседі.

Салық жүйесі қоғамдық - саяси сұраныстардың өзгерісіне қарай икемді, әрі жеңіл бейімделетін және өзгеретін болуы керек. Салық жүйесі жиынтық өнімді қалыптастыратын қайта бөлінуді қамтамасыз етуі қажет және мемлекеттік экономикалық саясаттың тиімді құралы болғаны жөн.

Қазақстан Республикасының Президенті өткен жылы өзінің 2006 жылдың 1 наурызындағы “Қазақстаннның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы” атты Қазақстан халқына Жолдауында “Ел экономикасындағы өрлеудің тұрлаулы әрі серпінді сипатын ұстап тұру үшін мемлекет қазынагерлік, ақша-несие саясатының, өндірістің негізгі факторларын тиімді қайта бөлуді мемлекеттік реттеу тетіктерін пайдаланып, жоғары сапалы өнім мен қызметке деген сұранысты көтермелеп отыруға міндетті. Қазақстан экономикасын алдағы уақытта одан әрі жаңарту мен әртараптандыру мақсатында нақтылы тұрғыда мынадай басым бағыттарға баса көңіл бөлген” деп бастап, тиімді салық саясатын жүргізу үшін ол өз сөзін: “Салық және кеден саясатын реформалау күллі экономикалық жаңару саясатының маңызды құралы болуы керек.

Экономикамыздың жаңа салаларын әртараптандыру мен дамытуды ынаталандыру, бұл салаларға шетел капиталы мен соны ілімді тарту мақсатында икемді салық және бюджет саясатын тиімді пайдалану маңызды. . Қатаң бюджет және салық тәртібі сақталуға тиіс” жалғастырды1. Міне осындай талап қойылу жағдайында “Қазақстанда арнаулы салық режимдерін ұйымдастыру ерекшеліктері” тақырыбы өте өзекті болып табылады.

Бүгінде Қазақстан Республикасындағы шағын кәсіпкерліктің микро және макро экономикалық мән-жайларын тереңдетіп ойластыру, монополияны тежеу және адал бәсекелестікті жандандыру мақсатында, сондай-ақ шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау және ынталандыру саясатына байланысты олар үшін салық міндеттемелерін орындаудың айрықша режимі белгіленгендіктен оны қолдану жолдарының ерекшеліктерін көрсетудің маңызды.

Салық жүйесінде жүргізілген реформалар, заңдық тұрғыдан жетілдіру Қазақстандық салық салуға халықаралық қағидаларды енгізіп, салық заңнамаларын анық, түсінікті және қарапайым етіп, салық енжарлығының орнын салық оптимизмі басты. Заңдық және өзге де нормативтік базаның іргетасы Қазақстан Республикасының Салық және Кеден Кодекстері болып табылады. Мемлекет әсіресе шағын бизнеске қатысты реттеуге басым көңіл бөлгені жөн болады, себебі, біріншіден, шағын және орта бизнес өрісіндегі қызметті салықтық реттеу мәселесі маңызды болып табылады. Екіншіден, кәсіпкерліктің дамуы Қазақстан экономикасының тиімді алғышартын қалыптастырып, жеке меншік және кәсіпкерліктің жаңа нысандарының қалыптасуы, тұрақтылық негізінде, қоғамның тұрақты дамуына кепіл береді. Үшіншіден, тек шағын және орта бизнес өрісіндегі қызметті салықтық реттеу қоғамдық өндірістің ерекше сала ретінде қалыптасуы, жаңа экономикалық, әлеуметтік жағдай болып табылады. 2

Диплом жұмысының мақсаты - салық төлеушілердің жекелеген санаттары үшін белгіленетін және салықтардың жекелеген түрлерін есептеу мен төлеудің, сондай-ақ ол бойынша салық есептемесін берудің оңайлатылған тәртібін қолдануды көздейтін арнаулы салық режимін қолдану арқылы бюджетпен есеп айырысудың ерекшелігін оның маңызды тұстарын белгілеумен көрсету.

Осы айтылған мақсатқа сәйкес диплом жұмысының алдына қойылған міндеттер :

Жалпы салықтарды, салық жүйесін теориялық тұрғыдан қарастыру;
Арнаулы салық режимдерінің мәні мен маңызын ашу;
Арнаулы салық режимдерінің түрлерін бөле отырып, олардың айырмашылықтарын көрсету;
Нақты обьектінің мәліметтері мысалында арнаулы салық режимдері бойынша түскен салықтарға талдау жүргізу;
Салық жүйесін жетілдіру жолдарын қарастыру және проблемаларды айқындау.

Диплом жұмысының зерттеу обектісі- Махамбет аудандық салық комитеті.

Диплом жұмысының зерттеу мән-мағынасы (предметі) - арнаулы салық режимдері және оның қолданылуы.

Зерттеудің теориялық және методологиялық негіздері - қазақстан ғалымдары Карагусова Г. (Налоги: сущность и практика использования. Алматы, 1998ж), Оспанов М. Г. (Проблемы совершенствования управления налогами в РК. Алматы, 1996 ж. ) және тағы басқаларының салық, соның арнаулы салық режимдері туралы жазған еңбектері.

Зерттеудің ақпараттық базасы - Қазақстан Республикасының заңдық-нормативтік актілері, оның ішінде Қазақстан Республикасының салық кодексі, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006-2008 жылдарға арналған бағдарламасы, Махамбет ауданы Салық комитетінің арнаулы салық режимдері бойынша салық түсімдері.

Диплом жұмысының құрылымы - кіріспеден, 3 тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер мен қосымшалардан тұрады, диплом жұмысының көлемі 57 бет .

Жұмыстың бірінші тарауында салықтардың экономикалық категория ретіндегі мәні, функциялары, Қазақстан Республикасының салық жүйесі мен салық механизмі қарастылады.

Диплом жұмысының екінші тарауында арнаулы салық режимін қолдану, аграрлық сектордың субьектілеріне жеңілдетілген салық сияқты негізгі сәттерге басым көңіл бөлініп, Салық Кодексіндегі шағын бизнес субьектілерін салықтық реттеу бойынша нормаларға түсінік беріледі.

Жұмыстың үшінші тарауында Қазақстан Республикасындағы салықтық реттеу және оның проблемалары қозғалады.

1 ТАРАУ. САЛЫҚТАР ЭКОНОМИКАЛЫҚ КАТЕГОРИЯ РЕТІНДЕ

1. 1 Салықтың әлеуеттік-экономикалық мәні және функциялары

Салық-экономикалық мазмұны жағынан бұл заңды түрде тұрғындардан, кәсіпорындар мен мекемелерден алынатын міндетті төлемдер.

Мемлекеттің бюджет жүйесінің аса маңызды құраушы негізгі мемлекеттің салықтық құқықтық көмегімен мәжбүрлеу арқылы алынатын міндетті төлемдер. Салықтар, алымдар, баждар, төлем ақылар және т. б., яғни жинақтап айтқанда салықтар мен бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдардің экономикалық құқақтық маңызы олардың төленілуіне байланысты туындайтын қаржылық экономикалық және құқықтық қатынастарда, яғни салық төлеушілердің мемлекетке салықтық төлемінің затын берулері кезінде салық заңдары мен белгіленген құқықтық қатынасқа қатысушы мемлекет пен салық төлеушілердің арасында туындайтын қатынастарда жарқын көрініс табады.

Салықтар экономикалық және әлеуметтік-саяси қатынастарды өзінің басқа да жинақтаушы күрделі әлі қоғам өмірінің көп аспектілі қаржылық-құқықтық құбылысы болып табылады. Сондықтан ол өзіне тән көптеген айрықша белгілермен ерекшеленеді.

Осы орайда салық:

-түсім көзі, жалпы ұлттық табыстың белгіленген бөлігі болып табылатын төлем;

-міндетті төлем;

-жекелей-баламасыз төлем;

-қайтарылмайтын төлем;

-мемлекет кірісін қалыптастыратын төлем;

-ұдайы төлем;

-мәжбүрлі төлем;

-құқыққа сай төлем;

-жүзеге асырылуы кезінде төленетін салық

-мемлекеттік меншік нысанына ауысуымен көрініс табатын төлем

-мөлшері алдын-ала айқындалған төлем;

-қатаң белгіленген мерзімді жүзеге асырылатын төлем;

-өте тұрақты салықтық міндеттемелер туындайтын төлем;

-белгіленіп, бекітілуі кезінде нақты салықтық төлеушілердің төлем қабілеттілік есепке алынатын төлем;

-жүзеге асырылуы заңы жауапкершілік шараларымен қамтамасыз етілетін төлем;

-тең құқықтық нысанында болатын төлем;

-жүзеге асырылуы салық төлеушінің міндеті болып табылатын төлем;

-жекелей айқындалған сипаттағы төлем;

-әрдайым фискальдық нысанда болғандықтан салық әкімшілігін жүргізуге қолайлы әмірлі сипаттағы төлем;

-әлеуметтік бағдарлы нарықтық экономикалық негізінде жасалынатын демократиялық қоғамдық өнім;

-салық төлеушінің экономикалық-қаржылық жай-күйіне қатысты функция;

-бірыңғай салық жүйесін білдіретін мемлекеттік деңгейдегі және жергілікті салық салу жүйелеріне байланысты мемлекеттік және жергілікті болып көрініс табатын төлем болып саналады.

Сонымен салық мемлекет тарапынан бір жақты шығарылған заңдардың негізінде, сол заңдарда айқындалған нақтылы мөлшерде және қатаң белгіленген мерзімдерде, республикалық және жергілікті бюджет кірісін қалыптастыру мақсатында салықтық міндеттемелерін орындауға тиісті заңды және жеке тұлғадан жүйеленген әрі нақты түрде уәкілетті мемлекеттік органдар алатын баламасыз, қайтарымсыз, ақшалай міндетті төлем болып табылады.

Салық салу процесінде нақтылы міндеттерді салық төлеуші орындауға тиіс. Салықтық міндеттер салықтық заң актілерінде белгіленген әрбір салықтық құрамдас бөліктерінің жиынтығы-салық элементтері арқылы айқындалады.

Салық элементтері салықтық міндеттемелерінің элементтерінде толық әрі сапалы көрініс тапқан жағдайда салық жүйесінің фискальдық және реттеуші қабілеті күшейе түседі.

Бюджет байлығы салық түсіміне келіп тіреліп тұр. Бұл - ел экономикасына әсер ететін фактор. Экономикалық, әлеуметтік және басқа мәселелерді шешу үшін қажетті қаржы көмегімен мемлекетті толық қамтамасыз ету барлық кезеңнің, барлық халықтың басты мәселесі болып келді. .

Нарықтық экономикалы елдерде салықтар мемлекеттік және муниципалды табыстарды қалыптастыруда басты рөл атқарады да, экономиканы басқарудың күшті ынталандырушы құралы болып келеді. Әсіресе, олар ғылыми-технологиялық прогрессті жеделдетуге, инфляцияға қарсы және құрылымдық саясатты жүзеге асыруда белсенді орын алады. Салық салу механизмі кез-келген экономикалық жүйенің күрделі бөлігінің бірі болып табылады. Салық салу мемлекеттік реттеудің маңызды тәсілі ретінде орын алып, оның әрекет етуінің тиімділігі әлеуметтік және экономикалық саясаттың жетістіктеріне әкеледі. Сондықтан да салықтарды төлеу өте қажетті де, мақсатты іс болып табылады.

Е. Пороховтың айтуы бойынша, салық - бұл әрбір салық төлеушінің мемлекет шығындарына қатысты конституциялық міндеттерге сәйкес белгілі бір мөлшерде төлейтін төлемі3.

Салықтар - нарықтық экономиканы реттеудің ең тиімді нысаны. Салық негізінде құрылатын мемлекеттік бюджеттің кірісіне қарай, мемлекеттің кәсіпкерлікпен айналысуының және әлеуметтік кепілдік қызметінің мүмкіндігі белгілі болады. Салық мөлшерімен заңды құқығы бар мекемелер мен жеке адамдардың кәсіпкерлік белсенділігі, төлем қабілеті бар сұраным көлемі реттеледі.

Салық саясаты жеңілдіктер мен жазалау шаралары арқылы шаруашылық қызметтің барлық жақтарына нысаналы түрде әсер етеді. Нарықтық экономикасы дамыған елдерде салықтың тізіміне қарағанда, жазалау мен жеңілдік шаралары, оларды пайдалану түсініктері өте кең көлемді. Сондай-ақ салық мемлекет қазынасын толтыруға қызмет етеді.

Экономикалық мазмұны жағынан салық - заңда белгіленген тәртіппен халықтан, кәсіпорындар мен мекемелерден алынатын міндетті төлемдер жүйесі. Табыстың әртүрлі нысандарының салық көздері болып мыналар саналады: пайда, пайыз, жалақы, дивиденд, рента және т. б.

Салықты тікелей және жанама деп бөлу салық төлеушілермен соңғы бекітілген критерийі болып табылады. Егер соңғы салық төлеуші жеке меншік иесі болса немесе табыс алушы болса, онда ол тікелей салық болып табылады. Жанама салықта соңғы салық төлеушісі тауарды тұтынушы болып табылады4.

Салық мөлшерлемесі дегеніміз - салықты есептеу өлшемінен қосындысы түрінде немесе салық салу объектісінен тіркелген сома түрінде алу пайызы болып есептеледі. Пайыз түрінде алынғанда, егер салық мөлшерлемесі салық салу объектісінің қосындысы көрінісін көбейту кезінде өсетін болса, ол үдемелі болуы, егер ол бұл орайда өзгермеген күйінде қалса, бірыңғай болуы немесе сирек жағдайда, егер ол тиісінше төмендейтін болса, кемімелі болуы мүмкін. Салық мөлшерлемелерінің түріне қарамастан, олар салық базасына қолданылады, бұл база белгілі бір салықтың ерекшеліктеріне қарай өзгеріп отырады. Салық салудың қазіргі таңда қолданылып жүрген негізгі қағидалары:

а) Салық салудың міндеттілігі қағидасы

Салық төлеуші салық заңдарына сәйкес салық міндеттемелерін толық көлемінде және бөлінген мерзімдерде орындауға міндетті.

б) Салық салудың айқындығы қағидасы. Қазақстан Республикасының салықтары және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдері айқын болуға тиіс. Салық салу айқындығы салық төлеушінің салық міндеттемелері туындауының, орындалуының тоқтатылуының барлық негіздері мен тәртібін салық заңдарында белгілеу мүмкіндігін білдіреді.

в) Салық салудың әділдігі қағидасы.

-Қазақстан Республикасында салық салу жалпыға бірдей және міндетті болып табылады.

-жеке сипаттағы салық жеңілдіктерін беруге тыйым салынады.

г) Салық жүйесінің біртұтастығы қағидасы

Қазақстан Республикасының салық жүйесі Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында барлық салық төлеушілерге қатысты біртұтас болып табылады.

д) Салық заңдарының жариялылығы қағидасы

Салық салу мәселелерін реттейтін нормативтік құқықтық актілер ресми басылымдарда міндетті түрде жариялануға тиіс.

Салық жинау резерв көздері болып мыналар табылады:

- қолма - қол ақшалай, бартер және т. б. тәсілдер арқылы өнімдерді сатудан түскен табысты бақылауды күшейту;

- өнімді тасудан түскен табыстан төленетін салық ережесін енгізу;

- есте сақтау қабілеті бар кассалық аппараттарды қолданғаны үшін салықтық айыпты жетілдіру;

- бюджетке түсуге тиісті салықтан алынған есепшоттар немесе бөлім бөлімшілердің есепшоттары арқылы жалтарып кетуге тырысудың жолдарын тыю болып табылады.

Сондай-ақ акцизді өнімді өндіруге бағытталған кәсіпорындарда акциздік мансап (постар) құруда жатады.

Салық қоғамда, мемлекетте мынандай фнукцияларды атқарады:

- «Қазыналық функциясы» - бұл салықты жинаумен, бюджеттің кіріс бөлігінің құралуымен байланысты ;

- «Бөлу функциясы» - бұл бюджеттің шығыс бөлігіне және экономиканың түрлі салаларының, аймақтардың және халық топтарының тиісінше дамуы мен өркендеуі үшін бірдей қолайлы жағдайды қамтамасыз ету, қалыптасқан үйлесімсіздіктерді немесе жол берілген артта қалушылықты жою мақсатымен солар үшін мемлекеттік деңгейде басылымдықтардың шкаласына сәйкес бюджеттің кіріс бөлігін қайта бөлумен байланысты;

- «Ынталандыру» функциясы - ол экономикалық қызметпен әлеуметтік саясаттың ең алдымен жалпы алғанда елдің алдында тұрған макроэкономикалық және саяси міндеттердің орындалуы, соларға байланысты болатын мемлекеттік деңгейде белгіленген жетекші бағыттар үшін жеткілікті дәрежеде тиімді ынталандырмаларды жасаумен байланысты. Атап айтқанда өндірісті техникамен қайта жарақтандыру, дүниежүзілік рынокқа шығу, қорғаныс қабілетін арттыру, қоғамды жұмылдыру, шетелдік инвестицияларды тарту жөніндегі ынталандырмалар;

- «Шектеу» функциясы- бұл, мысалы, қызметтің мемлекет үшін тиімділігі шамалы кейбір түрлерін басқа неғұрлым қажетті түрлерінің пайдасына тежеу қажеттігімен мемлекеттің қоғампаздық саясатымен байланысты;

- «Бақылау-бөлу» функциясы - бұл қаржы мен ресурстардың қозғалысын, халық пен кәсіпорындар табысының есебін, өндірістің құрылымын тиісінше бақылаумен байланысты.

Салықтың функциялары өзара байланысты болып келеді. Бюджетке салық түсімдерінің көбеюі, яғни, қазыналық функциясының орындалуы мемлекеттің экономикалық маңызын жүзеге асыруына материалдық мүмкіндіктерін туғызады, яғни, салықтың экономикалық міндеті орындалады. Сонымен бірге өндірістің дамуын жылдамдатуды және кіріс өнімділігін тездетуді экономикалық реттеу нәтижесінде мемлекет көп қаржылық жетістіктерге жете алады. Салықтың қазыналық функциясы мемлекеттің салық саясаты тұтқасының көмегімен нарық коньюктурасының жағдайына әсер етуде, экономикалық өсуді түрақтандыру және ынталандыруға тырысуында тұр. Бір сөзбен айтқанда, салық түсімі арқылы алынған қаражаттар мемлекеттің саяси - шаруашылық қызметін атқарудың қаржылық негізі болып табылады. Салық қаражаттары ең алдымен ғылыми-техникалық прогресті ынталандыру, прогрессивті технология мен өнім түрлерін игеру, экономикада құрылымдылық өзгерістер жасау, табиғат қорғау шараларын жүзеге асыру, әлеуметтік саланың объектілерін ұстау үшін белсенді түрде пайдаланылады.

Салықтың қайта бөлу функциясының көмегімен салық механизмі арқылы мемлекеттік бюджетке жалпы ұлттық өнімнің едәуір бөлігін жұмылдыруы орындалады. Батыс елінде және республикада мемлекеттік бюджет арқылы жалпы ұлттық өнімнің 30 пайыздан 50 пайызға дейінгі мөлшері қайта бөлініске ұшырайды. Салық түсімі есебінен мемлекет әскери бағдарламаларды қаржыландыруға, бұдан басқа, айтарлықтай қаржы ағарту саласына, денсаулық сақтауға, ғылымға, басқару апараттарын ұстауға, экологияға, зейнетақымен қамтуға жұмсалады. Қаржының мұндай мақсаттарға жұмсалуы әлеуметтік саладағы мезгіл-мезгіл шиеленісіп тұратын қайшылықтарды басуға, азаматтардың кедей топтарының мүддесін ескере отырып, жеке табыстарды барынша біркелкі бөлуге мүмкіндік береді.

Дүниежүзілік тәжіриебе көрсетіп отырғандай, бүкіл өркениетті мемлекеттегі салықтық реттеу - несие-қаржылық реттеумен бірігіп әрекет еткенде ғана нарықтық экономиканы жүргізудің аса тиімді нысаны болып табылады. Ол нарықтық қатынастың қалыптасуына әсерін тигізіп, мемлекеттік экономикаға тигізетін әсерін реттеп отырады. Сондай-ақ салықтар қоғам экономикасын тұрақтандырудың және әлеуметтік теңдікті, оған қоса реформалаудың тиімділігін қамтамасыз ететін маңызды элементтері болып келеді.

Қазіргі кезеңдегі жағдайда салықтың мәні мен рөлі мемлекеттік органдарды қаржылық ресурстармен қамтамасыз ету аймағынан шығып отыр. Енді салықтар ұлттық табысты мемлекеттендірудің маңызды құралы бола бастады. Олар макроэкономикалық реттеуге белсенді араласа отырып, ішкі ұлттық табыстың жалпы көлемінде, салықтық төлемдердің салыстырмалы мөлшерде өсуін қамтамасыз етіп отырады. 5

Салықтар экономикалық белсенділікті реттей отырып, өндіріс процестеріне де қатты әсерін тигізеді. Бұл әсер жан-жақты болып табылады. Салықтармен әрекет ете отырып, мемлекет капиталының қорлануына зор ықпал етеді. Сонымен бірге, салықтық реттеу шаралары әр түрлі салалардың бәсекелесу мүмкіндіктерін кеңінен ынталандыра отырып, капиталдың қорлануына тиімді жағдай жасап, кәсіпорындардың іс-әрекетінің әлеуметтік қажеттіліктерін қанағаттандыруға ықпалын тигізеді. Бұл мақсатта салықтарды төлеуге жеңілдіктер пайда болады. Салықтық жеңілдіктердің көмегімен мемлекет өндіргіш күштерді аумақтар бойынша орналастыруға, инфрақұрылымдық объектілерді құруға және т. б. іс-әрекеттерді жүзеге асыруға толығымен мүмкіндік береді6.

Мемлекет заңды түрде өндірушілердің табыстарының бір бөлігін салық арқылы шегеріп отырады да, бюджетке түсіріп, белгілі бір қажеттіліктер мақсатында қолданылады.

Экономикалық реформаның басты мақсаты шаруашылық жургізуші субъектілерге түсетін салық ауыртпалығын жеңілдету, қолданылып жүрген салықтар мен төлемдерді реттеу болып табылады. Бұл бағытта ең негізгілерінің - табыс салығы, қосылатын құн салығы, акциздер, мүлік салығы және бірқатар басқа да салықтардың мәнін арттыру. Ұқсас жағдайда салық салудың шамамен тең тәртібі қолданылатын болады да, ал салық мөлшерлемелері табыс көлемінің артуына байланысты қойылады. Біртұтас тәртіп салық төлеушілердің қай кезде қандай салық төлеуді жақсы білуіне мүмкіндік береді. Қазақстандағы салық мөлшерлемелерінің басқа елдегі салық мөлшерлемелерімен теңдес болуы да дұрыс. Өйткені, неғұрлым жоғары мөлшерлеме белгілеу шетелдік инвестиция тартуға кедергі келтіреді және керісінше, неғұрлым мөлшерлемелердің әр түрлі болуынан туындайтын салық капиталды экспортқа шығаратын елдердің бюджетіне түседі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.