Қысқа қашықтыққа жүгірудің қысқаша мінездемесі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Сегізінші дәріс: Қысқа қашықтыққа жүгіру әдісі мен тәсілін үйрету.

Дәріс жоспары

Қысқа қашықтыққа жүгірудің қысқаша мінездемесі.
Қысқа қашықтыққа жүгіру техникасын талдау.
Қысқа қашықтыққа жүгіру тәсілін үйрету.

1. Қысқа қашықтыққа жүгірудің қысқаша мінездемесі

Қысқа қашықтыққа жүгіру өзі циклдік мінез - құлық шапшаң жаттығу болып табылады, орындалу барысында ол барынша көп қуаттылық, тығыз - таяндық жұмыстарды орындау мен мінезденеді. Рекордттық нәтижелерде барынша жылдамдық пен 110 - м қашықтықтың бөлек учаскелерінде әйелдер 11, 6 м/сек, ал еркектер 10, 6 м/сек жылдамдыққа жетеді.

Спринтерлік жүгіріс - жеңіл атлетиканың негізгі бір түрі болып саналады, сонымен қатар ол құрал сияқты басқа спорт түрлерінің көпшілігінде жетілдіру деңгейін жоғарлатуына арналған жаттығу ретінде қолданылады.

Спринтерлік жүгіруде нәтижелердің өсу шегі соңғы жылдары биік екпіндер мен жүріп жатқан жоқ. Неге десең 100 м - ге жүгірудің дүние жүзілік рекордтары 0, 3 секундке - ақ жақсартылған. Осыған қарап көп мамандар осы қашықтықта адамның мүмкіншіліктері таяу шегіне келгені туралы айтады. Себептердің біреуі, бұл осы өте қысқа уақытта энергияның үлкен шығыны шығады. Осы кезде жұмыстың қуаттылығы 11 - 13 кВт көлемінде орындалады. Себебі адамның бұлшық еттері энергетикалық өнімдердің үлкен қорына ие боламайды, ал адам - тамырлы және тыныс жүйелері қатты жүгіру кезінде жұмыс істеп жатқан органдарды керек нәрлі заттар мен және кислород пен толық қамтамасыз ете алмайды, содан соң ол ыдыраушылық өнімдерді де организмнен толық шығарамайды. Осыған қарағанда күшейте өнімділікпен орындалатын жұмысты ұзақ уақыт орындауға болмайды.

Негізгі спринтерлік қашықтарға 100, 200 және 400 м жатады. Бұл жүгірудің түрлері Олимпиада ойдардың және барлық басқа ірі дүниежүзілік жеңіл атлетиканың жарыстарының бағдарламаларына енгізілген.

2. Қысқа қашықтыққа жүгіру техникасын талдау.

Рационалдық спринтерлік жүгіру техникасының ең басты белгісі - жүгіру қозғалыстары үлкен амплитудамен және биік жиілікпен жасалу кезінде, жеңіл, бос ретінде жасалуы тиісті. Мәреден сөреге дейін жүгірушімен жасайтын әрекеттер - бір толассыз жаттығу, негізінде ең қысқа уақытта спортшы бірінші болып сөреге ұмтылуы жатады. Талдауға арналған жүгіру техниканы шартпен төрт фазаға ұсақтайды: старт, старттық екпін, қашықтыққа жүгіру және сөреге жету.

Старт - спринтерлік жүгіруде төмен старт қолданылады. Жүгіруді тез бастау үшін старттық қалыбтар пайданылады, олар спортшыға итеріліп жатқан кезде оған қатты тіректі қамтамасыз етеді. Қалыбтың орналастыруы жаттығу барысында анықталады және ол спортшының дербес ерекшеліктеріне, оның өсу шегіне, аяқ - қолдарының ұзындықтарына, күш - жылдамдық сапаларының даму деңгейіне байланысты. Төмен стартың бірнеше варианттары бар. Ең көп таралған, әдеттегі старт - бұл стартта алдыңғы қалыб старттық сызықтан 1 - 1, 5 табан (35 - 50 см), ал артқы алдыңғы қалыбтан тура осындай ара қашықтықта болуы керек.

Старттық екпін - старттан кейін барынша қатты жылдамдыққа жетуіне (әдеттегі 20 - 25 метр) қызмет етеді. Старттық екпіннің нәтидесіне старттан кейін орындалатын бірінші және содан кейінші қадамдардың ұзындығы мен орындау әдістері қатты әсер етеді, өте қысқа қадамдар тез жылдамдықтың ұлғаюына қамсыздандырады, ал өте ұзын қадамдар адамның денесінің тез көтеруіне әсер етіп, жылдамдықты төмендетеді.

Қашықтықта жүгіру - қашықтықта жүгіру кезінде спортшы максималдық жылдамдыққа жетуге және оны көбірек сақтауға тырысады. Жүгірудің жылдамдығы көп неше рационалдық қозғалыстардың формасына, күштенусіз жүгіру ептілігіне байланысты. Жүгіруде биік жылдамдыққа сүйену үшін, спортшыға қадамның ұзындықтығын және жиілігін біріктіруге қажетті түрде үйренуі керек. Әдеттегі мықты спринтерлердің жүгіру қадамы еркектерде 210 - 250 см (8 - 9 табан), әйелдерде 185 - 210 см, ал жиілігі бір секундте 5 - 5, 5 қадам болады.

Сөреге жету - Бұрын қысқа қашықтыққа жүгірушілер сөреге әр түрлі әдістермен жететін. Мысалы: Білгілі спринтер Ч. Паддок (АҚШ) сөредегі ленточкаға секіретін. Басқалар сөрені «құлап» өтетін. Қазіргі кезде көбірек нәтижелі болып сөренің сызығын толық жылдамдықпен ырғусыз және секірусіз кесіп өту саналады.

Соңғы қадамда спортшы кеудені алға еңкейтіп сөренің сызығынан өту, әр түрлі дайындығы бар спортшылардың арасында жеңіске жетуге көп мағына береді.

3. Қысқа қашықтыққа жүгіру әдісі мен тәсілін үйрету.

Жүгірудің тәсіліне көп көңіл бөлу керек. Жүгіру күшті жаттығудың цикликалық түрі. Жүгірудің циклы, екі жүгіру қадамынан тұрады, оң және сол аяқ, алдыңғы тіректі көлденеңінен алдынғы тіреке итерілуге бөледі. Көлденең тұрған сәтті, барлық дене ауырлық орталғында тұруы жалпы орталық дене салмағы. /ЖОДС/ Алдыңғы тірек еті, денені төмен тоқтату жұмысын орындайды. Сонда жүгірушінің алға қозғалу қимыл жылдамдығын түсіреді. Көлденең аяқтың түзу тірек жылдам қозғалысын /ЖДС/ дене алға - жоғары итерілуден, жүгіру тәсілінің маңызды бөлігінен басталады, аяқтың буындарының түзілуімен және жамбастын артқа кетуінен итерілу аяқталады. Ұшу негізінде аяқтың алда түзулеуінен төмен және келесі итерілуге дайындалуынан басталады, келесі аяқ жинақталады, тізенің буынына қарай. Бұл тез сілтеуден итерілуді орындайды. Жүгіру қадамында жамбас бірнеше рет жамбас буының тірек аяқ айналасында бұрылыста болады, бұл қадамды ұзатады. Осы кезде иық пен бел қиылысы қозғалыста болады, өйткені тепе теңдікті ұстайды. Жүгіру кезінде қол алда - артқы дене алдыға қарай қозғалады, қол бүгулі болады. Дене сәл алдыға қарай бүгулі болады, бұрыш 6 - 8 ⁰ көлденең жүгіруде өзгеріп тұрады. Итерілуде дене кішкене бүгіледі, ал ұшу кезінде дене көбірек бүгіледі.

Аяқ бір сызық бойында қойылады, табаның алдынғы бөлігі бірінші жолға тиеді табанның алдынғы бөлігін қойғанда бір қалыпты аяқтың лақтыру теп теңдігін жақсы береді. Қысқа қашықтықта жүгіруді төрт фазаға бөледі: 1. сөре; 2. сөреден екпін алу; 3. арақашықтықта жүгіру; 4. мәреден өту.

Жүгірудің басталуы - сөре. Спринте төменгі сөреден қысқа қашықтықта жүгіру максимальдық жылдамдықты өсіреді. Төменгі сөреде жүгірушінің денесі тез алыс тұрады алдыңғы тіректен, спортшы қолын жолдан бөлінген сөреден тез шығу үшін арнайы старттық командалар беріледі. Сөреден алдынғы қалып, сөрелік сызықтан - 1 табан немесе 1, 5 табан алыс қойылады, артқы қалып алдынғыдан тірсек ұзындығындай жерге қойылады. Алдынғы қалыптың иілген бұрышы 45 - 50 ⁰ , қалыптың арасы 18 - 20 см. Қалыптарды қойғаннан кейін «сөреге тұр» деп команда беріледі, жүгіруші сөре сызығына қолды қойып, алдыңғы қалыпқа серпілетін аяқты қояды, содан кейін артқы қалыпқа серлмейтін аяқты қояды, иық алға шығып бас төмен салбырамай, жоғары көтерілмей көз жол бойында болады. «Дайындал» командасын бергеннен кейін жамбас иық бойынан биік болуы тиіс бас өзгермеу керек, денені алға шығарып күштің бәрін қолға түсіру тиіс. Сөрелік дыбыс берілгеннен кейін, екі аяқпен қалыптардан итерілу керек. Арттағы аяқ кішкене бүгіліп тез жамбаспен алға шығуға дайындалады, жүгірушінің денесі алға қозғалысы жылдам болуы тиіс сөреден итеріліп шыққаннан кейін дене түзуленеді. Сөреден шығу өте пайдалы. Сөреден жамбас буыны тез жайылмау керек. Сөреден осылай шығу /ДОС/ дене жақсы төмен тұрғанынан итерілуі жақсы болады. Сөреден тәсілі және келесі қадам жүгірушінің күші мен жылдамдығына байланысты. Сөреден жүгіру - жақсы нәтижеге жету. Жүгіруде сөреден кейін тез максималдық жылдамдықты жоғарлату керек. Осыған жету үшін сөрелік жүгіруді жақсы жылдам болу тиіс, ұзындығы 20 - 25 м.

Бірінші қадам жылдам қозғалуға жағдай жасайды. Дененің қатты еңкеигенінен бірінші қадам ұзындығы қысқарады 100 - 130 см дейін, арақашықтықты жүгіргенде жылдамдық өседі, 11 м/с оданда жоғары. Сөреден спринтер жылдамдық қадамы жүгіргенде жоғарылайды.

Итерілу әр қадамда жайлап жоғары көтеріледі бүгілген аяқ түзуленеді келесі бұл жерде басқа қозғалыс жамбас қызметі болады. Бүгілген дене жамбаспен сілтеу аяқты жоғары көтерілуін төменгі жағдайда сілтеу аяқты тез жолға түсіру керек. Арақашықта қадам ұзындығы ұзаруы, жайлап дененің түзуленуіне байланысты итерілу бұрышы көбіне келесі ұшу фазаға соғылады. Жүгіруші басым аяқты жолға қойса соғұрлым итерілуі жылдам, жүгіру де жылдам болады. Бірінші қадам сөреден дайын болып шықса жылдамдық жоғары болады. Арақашықтықта жүгіру бұл жерде жүгірушінің денесі 72-80 ⁰ алға иілуі болады. Жүгірушінің итерілу жағдайына келгенде күшпен сілтеу алғыны келеді, алға-жоғарыға көбіне серпілетін аяқ жағдайын күтеді, жамбас сілтеу аяқ жақсы жоғары көтерілсе итерілу аяқтың түзуленгеннен бітеді.

Ұшу фазасында жамбас жылдам қозғалыста болады. Арақашықтықта жүгіру кезде қолдар алға-артқа аяқ ритімімен қозғалыста болады. Қол қозғалысы алға бірнеше рет ішке қарай, бірнеше рет сыртқа қарай ауысып отырады. Қолдың бүгілу жекек бірақ аяқ, формасы амплитудасының қозғалысына байланысты.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.