Тараз автобус парк ЖШС кәсіпорынның бас жоспары
АННОТАЦИЯ
Дүйсенов Момбек Садыбакасович. Тараз қаласындағы №1 Тараз автобус
паркі ЖШС-нің автоқозғалтқыштар цехындағы жұмыстарды ұйымдастыруды
жетілдіру. Дипломдық жоба.–М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік
университеті, 2010. – ___ бет.
Жобада №1 Тараз автобус паркі ЖШС-нің автобустарына техникалық
қызмет пен ағымдық жөндеуді ұйымдастыру жұмыстары жетілдірілген.
Компрессорды шашып-жинауға арналған бейімдеме жобаланып, оны өндіріске
енгізуге ұсынылған. Кәсіпорындағы еңбекті қорғау және өнеркәсіптік экология
мәселелері қарастырылған.
Жобада ұсынылған іс-шаралардың экономикалық тиімділігі есептеулер
негізінде дәлелденген.
Суреттер _____, кесте _____, графикалық бөлімінің сызбасы ____ бет.
АННОТАЦИЯ
Дуйсенов Момбек Садыбакасович. Совершенствование организации работы
моторного цеха ТОО Таразский автобусный парк №1 г. Тараз. Дипломный
проект.–Таразский государственный университет им.М.Х.Дулати, 2010. – ___
с.
В проекте совершенствовано организация работ по техническому
обслуживанию и текущего ремонта автобусов ТОО Таразский автобусный парк
№1. Разработано и предложено к внедрению приспособление для разборки и
сборки турбокомпрессора. Рассмотрены вопросы по охране труда и промышленной
экологии на предприятии.
На основе расчетов подтверждена экономическая эффективность
разработанных в проекте мероприятий.
Иллюстраций ____, таблиц ____, графическая часть _____ листов.
ANNOTATІON
Duisenov Mombek Sadybakasovich. Perfection of the organisation of work
of motor shop of Open Company the Taraz bus fleet №1 in Taraz. Degree
proekt.-Tarazsky the state university of M.H.Dulati, 2010. − ___ with.
In the project совершенствовано the organisation of works on
maintenance service and operating repair of buses of Open Company the
Tarazsky bus fleet №1. It is developed and is offered to introduction the
device for the rod control. Questions on a labour safety and industrial
ecology at the enterprise are considered.
On the basis of calculations economic efficiency of the actions
developed in the project is confirmed.
Illustrations ____, tables ____, a graphic part _____ sheets.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
1. 1. ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА ТАҚЫРЫБЫН
НЕГІЗДЕУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
1.1. Кәсіпорынның қысқаша тарихы
1.2. Кәсіпорынның шаруашылық қызметі
1.3. Автопарктың құрамы мен техникалық жағдайы
1.4. Автопарктың жұмыстарының қысқаша талдауы
1.5. Қорытынды
2. ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ ПЕН ЖӨНДЕУДІ ЖОСПАРЛАУ ... ... ... ... ... ... .
2.1. Пайдалану жағдайларының сипаттамасы
2.2. Түзету коэффициенттерін таңдау
2.3. ТҚ пен жөндеу бойынша өндірістік бағдарламаны есептеу
2.4. ТҚ пен КЖ-дің жылдық бағдарламасын есептеу
2.5. Өндірістік жұмысшылар санын есептеу
3. ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ ПЕН ЖӨНДЕУДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ ... ... ... ... ...
3.1. Техникалық қызметтің тәуліктік бағдарламасын есептеу
3.2. ТҚ пен АЖ посттарының есебі.
3.3. Құрал-жабдықтарды таңдау
3.4. Өндірістік ғимараттардңың ауданын есептеу
3.5. Өндірісті басқару және ұйымдастыру.
4. КОНСТРУКТОРЛЫҚ БӨЛІМ
4.1. Жасалатын стендтің қажеттігін негіздеу
4.2. Бейімдеменің құрылысы мен жұмыс принципі
4.3. Бейімдеме серіппесінің есебі
4.4. Стендтің экономикалық тиімділігін есептеу
5. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
5.1. Бөлшектің қысқаша сипаттамасы және пайдалану жағдайы
5.2. Бөлшекті қалпына келтіру тәсіліне негіздеме жасау
5.3. Операция тағайындауы және жабдықтарды таңдау
5.4. Технологиялық режимдерді
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.5. Технологиялық процестерді техникалық нормалау
5.6. Бөлшекті қалпына келтірудің техникалық-экономикалық негіздеуі
6. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ӨНЕРКӘСІПТІК ЭКОЛОГИЯ
6.1. Қауіпті және зиянды өндірістік факторларды сараптау
6.2. Ауа желдету жүйесін есептеу.
6.3. Жұмыс орындарының жарықтандырылуын есептеу
6.4. Қоршаған ортаны қорғау
7. ЖОБАНЫҢ ТЕХНИКАЛЫҚ-ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕУІ
7.1. Бастапқы деректер
7.2. ТҚ пен АЖ аймағын реконструкциялауға кететін
негізгі және қосымша күрделі салымдарды анықтау
7.3. Күрделі салымдар
7.4. Пайдалану шығындарын анықтау
5.5. Ғимаратты реконструкциялаудан болатын жылдық
экономикалық тиімділік
7.6. Жобаның техникалық-экономикалық көрсеткіштері
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ҚОСЫМШАЛАР
КІРІСПЕ
Автомобиль көлігі қалалардағы, сондай-ақ ауылдық жерлердегі тұрғындар
үшін де зор маңызға ие болуда. Ол халықтың экономикалық және мәдени
тұрмыстық өмірін көтеруі, қала мен ауыл арасындағы әлеуметтік-техникалық,
экономикалық және мәдени дамуындағы қарама-қайшылықтарды жоюға, орталық
облыстар, еліміздің шалғай жатқан аудандарындағы тұрғындардың өміріндегі
жағдайларды теңестіруге ықпал етеді. Автомобиль көлігінің басты міндеті
халық шаруашылығы мен тұрғындардың жүктерді материалдық және еңбек
қорларының мүмкін боларлық ең төменгі шығындарын пайдалана отырып,
тасымалдаудағы қажеттілігін сапалы, дәл өз уақытында қамтамасыз ету болып
табылады. Бұл мәселені шешу жалпы пайдаланудағы автомобиль көлігін
қолдануды, жүк және товар айналымын айналымдарын арттыруды, материалдық-
техникалық негізді нығайтуды, жеке көлік құралдарын ірі автокөлік
кәсіпорындарда шоғырландыруды, жылжымалы құрамға техникалық қызмет көрсету
мен жөндеуін жақсартуды талап етеді.
Техникалық пайдалану автомобиль көлігі жүйесінің бірыңғай түрі болып
есептеледі. Автомобиль көлігінің алдында тұрған маңызды мәселелердің бірі −
автомобильдердің пайдалану өнімділігін арттыру және оларды сақтауға кететін
шығындарды төмендету болып табылады.
Дегенмен, автобус паркінің техникалық күйін жақсарту өте баяу
жүргізіледі. Бұл мәселені шешу, бір жағынан, сыйымдылығы жоғары
автобустарды техникалық пайдалану әдістерін жетілдіру, еңбек өнімділігін
арттыру, техникалық қызмет пен жөндеу жұмыстарының еңбек сыйымдылығын
төмендету, автобустардың жөндеуден жөндеуге дейінгі аралық жүрісін арттыру
есебінен жүзеге асырылады. Аталған шарттарға қосымша, жылжымалы құрамның
ақаусыз күйде жұмыс атқаруына қажетті өндірістік негізді құру, өндірістік
үрдістерде механикаландыру және автоматтандыру құралдарын кеңінен енгізу
жұмыстарын орындау да тлап етіледі. Қазіргі уақытта №1 Тараз автобус
паркі ЖШС-ндегі өндірістік процестерді мехникаландыру деңгейі,
салыстырмалы түрде алатын болсақ, өте төмен деңгейде, ал ауқымы болса
мардымсыз.
Тарихи тұрғыдан алғанда, еліміздің аумағы арқылы шығыстан батысқа және
батыстан шығысқа қарай көлік легі тоқтаусыз өтіп жатты, ал олардың жылжу
жиілігі саябырласқан емес. Бұл − Қазақстанның міндетті отандық көлік-
коммуникация кешенінің бәсекелестік қабілетін және аумағымыз арқылы өтетеін
сауда легінің ұлғаюын қамтамасыз етуде.
Белгілі бір дәрежеде бұл сала біршама дамыған, ұзақ мерзімдік
келешекте жан-жақты даму стратегиясына ілесуге тиіс, мұның өзі ұлттық
рынокты жан-жақты жетілдіруге, біздің көлік және коммуникациялық
қызметімізге ден қоятын жаңа рыноктар іздеу қажеттігін туғызады. Бұл
статегия автомобиль жасау, туризм, қызмет жүйесі, жол және күрделі құрылыс
салаларын барған сайын дамытуға және отандық өнімнің құнындағы көлік
шығынын кемітуге жәрдемдесетін болады.
Автокөлік жолдарын және автокөлік жұмысының сапасын арттыруға
байланысты Қазақстан-2030 стратегиясының бағдарламасында төмендегі
мәселелер алға қойылған:
− автомобиль жолдарын қысқа уақыт ішінде құру арқылы халықаралық
тасымалдауды қамтамасыз ететін бағыттарды дамыту;
− жекеменшік автомагистральдар салу, қазіргі барларын жекешелендіру
мен коцессияларға беру жөніндегі жұмыстарды бастау, оларға замауи талаптар
деңгейінде қызмет көрсетілуін қамтамасыз ету;
− ауылдық жерлердегі автомобиль жолдарының желісін басымдық тәртібімен
дамыту және ұзақ мерзімді келешекте олардың тығыз табанды жолға көшірілуіне
қол жеткізу, олардың қабілетін жақсарту.
1. ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА ТАҚЫРЫБЫН НЕГІЗДЕУ
1.1. Кәсіпорынның қысқаша тарихы
Біз қарастырмақ болып отырған ААҚ №1 Тараз автобус паркі құрылу
тарихы өткен ғасырдың ортасынан, атап айтқанда 1950 ж. басталды. Сол
кездегі Қазақ ССР-і үкіметінің меншігімен №1 автобаза құрылады. Ол соңғы
кездерге дейін Жамбыл қаласы Сүлейменова 21 мекен-жайы бойынша орналасқан
еді. №1 автобаза құрылуының басында онда келесі көрсеткіштер болған:
1) Жүргізушілер – 60 адам
2) Жөндеу жұмысшылары – 30 адам
3) Автобустар саны – 30 дана
4) Инженер-техникалық қызметкерлер саны – 12 адам
5) Қызметкерлер саны – 8 адам
1964 жылы 20 сәуіріндегі Қазақ ССР автомобиль көлігі министрінің №54
бұйрығы бойынша №1 Жамбыл автобазасы №1 Жамбыл автобус паркі болып аталды.
Қазақстан Республикасы экономикасының әртүрлі салаларының нарықтық
экономикаға көшуіне байланысты 1994 жылы 12 сәуірінде Жамбылдық №1
автобус паркі негізінде №1 Автобус паркі ашық акционерлік қоғамы құрылды.
1.1-кесте. Мекеменің даму тарихы
Күні Аталуы Заң шығуы
№1 Жамбыл автобазасы. Сулеманова
21 көшесінде орналасқан
20.04.1987ж. №1 Жамбыл автобаза №1 Жамбыл №54 20.04.1987 ж. КазССР
автобус парк болып өзгерді автокөлік министрінің
бұйрығымен
01.12.1987ж. №1 автобус паркі жолаушы №197 1.12.1987 ж. КазССР
өндірістік автобасқарма №1 автобусавтокөлік министрінің
паркі көліктің өндірістік бұйрығымен
бірлестікке өзгертілді
1.2. Кәсіпорынның шаруашылық қызметі
№1 Тараз автобус паркі ЖШС Тараз қаласы 22 қала маршруты және үш
арнайы маршруты бойынша жолаушыларды тасымалдайды сонымен қатар Темір жол
вокзалы - Құмшағал бағыты бойынша жолаушыларды саябаққа (дачаларға)
тасымалдаумен айналысады. Соңғы жылдарда автомобиль паркін жаңарту нашар
жүргізілуіне байланысты ААҚ №1 автобус паркі жылжымалы құраманың
техникалық жағдайы ауыр болып тұр. Нарықтық экономика заманы талаптары
бойынша еңбекте арендалық қатынастардың өмірде батыл орын ала бастағанына
байланысты автобустар жүргізушілергі арендалық төлемге берілген.
Жүргізушілер салық комитетінде жолаушыларды тасымалдауға патент сатып алып
күнделікті тасымалдау жұмыстарын жасап, автобустардың техникалық жағдайына
қарап жүр. Жүргізушілер автобустарға 1-ТҚ, 2-ТҚ және жөндеу жұмыстарын
жасағанда қосалқы бөлшектерді сатып алуға қажетті ақшаны өз қалталарынан
төлеп жүр. Қазіргі кезде №1 Тараз автобус паркі ЖШС жұмыс жасайтын
жұмыскерлердің жалпы саны 167 және олар қызметкерлердің категориясы
бойынша былай бөлінеді:
1) жүргізушілер саны - 30 адам
2) жөндеу-көмекші жұмысшылар саны - 18 адам
3) басшы мамандар мен қызметкерлер саны - 6 адам
4) басқалар - 5 адам
№1 Тараз автобус паркі ЖШС Тараз қаласы солтүстік-батыс жағында 3-ші
автомобиль бұрылысында орналасқан. Кәсіпорын тегіс жерде орналасқан.
Автобус паркіндегі автобустар мен жеңіл автомобиль жолаушыларды
тасымалдауды қала аумағында және қала маңындағы қатты жабынды жолдармен, ал
жүк автомобильдері қала сыртындағы қатты жабынды жолдармен жасайды.
Автомобиль паркінің техникалық қызмет және қозғалмалы құрамды жөндеу
ережесімен (Положение о техническом обслуживаний и ремонте подвижного
состава автомобильного парка) АҚҚ №1 автобус паркінің жүк автомобильдері
пайдалану жағдайының І категориясы бойынша, ал автобустар мен жеңіл
автомобильдері ІІІ категория бойынша пайдаланылады. Мекеме Тараз қ. ыстық-
құрғақты ауа райы болатын аймақта орналасқан.
Кәсіпорынның бас жоспары 1.1-суретте және басқару структурасы 1.2-
суретте көрсетілген.
Кәсіпорынның басшысы - президент болып табылады. Президентке үлкен
құқық берілген. Ол бұйрықтар шығара алады. Онда кәсіпорының жұмыс істеу
тәртібі мен ережелері көрсетілген. Президент өз жұмысында кәсіпорынның
ұйымдастыру құрылымына сүйене отырып барлық қазіргі және болашақ жоспарын
орындайды.
Президенттің үш орынбасары бар: вице-президент, кадрлар бөлімінің
басшысы және бас бухгалтер. Орынбасарлардың әрқайсысына бекітілген салалары
бар. Олар сол салалардың тиімді жұмыс істеуіне жауап береді.
Вице-президент кәсіпорының ең негізгі, яғни жол-көпір құру
жұмыстарының орындалуына жауапты. Вице-президентке ПТО басшысы, бас инженер
және бас прорабы қарайды.
ПТО басшысы барлық жылжымалы құрамдардың техникалық жағдайына жауапты.
Ал бас инженері мен қызмет көрсету жұмыстарын сапасына қарай ұйымдастырып
орындайды.
1- өндірістік, ТҚ-1, ТҚ-2 және жөндеу жұмыстарын атқаруға арналған аймақ; 2-
автобустарды жуу станциясы; 3, 4- ашық тұрақ алаңы; 5-
Жанар-май станциясы; 6- администрация ғимараты; 7- бақлау бөлімі (КТП); 8-
Жылыту аймағы (котельная); 9- асхана; 10- сауна; 11- элекростанция; 12-
жұмысшылардың және жүргізушілердің демалыс орны
1.1-сурет. №1 Тараз автобус парк ЖШС кәсіпорынның бас жоспары
1.2-сурет. Басқару структурасы
Кадрлар бөлімінің басшысы кадрлар бөлімінің жұмыстарын бақылайды.
Кадрлар бөлімі қызметкерлер мен жұмысшылардың біліктілігін арттыруға,
жаңадан жұмысшыларды дайындауға, қызметкерлердің құжаттарына, түрлі
кадрларға байланысты бұйрықтар шығаруға жауапты.
Бас бухгалтер - бухгалтерияның және қойма орталығының жұмысын
ұйымдастырады.
1.3. Автопарктың құрамы мен техникалық жағдайы
№1 Тараз автобус паркі ЖШС Тараз қаласы бойынша жолаушылар тасиды
және саяжай бағытында тасымалдайтын автобустар, оған қоса арнайы
автомобильдер мен т.б. автокөліктері бар.
1.3-кесте. Кәсіпорынның автокөлік құрамы
№ пп Автобус маркасыСаны, дана Орташа тәуліктік Пайдалануда
жүрісі, lcс, км. болған уақыты,
Nэкспл., лет.
1. ЛиАЗ-677 5 170,3 20 дан артық
2. ЛиАЗ-677 6 161,6 20 дан артық
3. ЛиАЗ-677 4 177,5 18
4. ЛАЗ-695 10 178,6 19
5. ЛАЗ-695Н 11 182,6 20 дан артық
6. ЛАЗ-695Н 17 184,9 18
7. ПАЗ-3205(д) 26 180,2 10
8. ПАЗ-32051 11 193,7 5
9. ПАЗ-32054 20 202,5 4
Барлығы 110 180
Кәсіпорында жоғарыда қарастырылып кеткендей Тараз қаласы бойынша 23
қалалық бағытты жолаушыларды тасымалдау қамтамасыз етіледі. Бұл
маршруттарда 110 автобус жүреді және оның үшеуі арнайы маршрутта сағаттық
төлем ақымен 6 автобус жұмыс атқарады. Сонымен қатар кәсіпорын арнайы
Темір жол бекеті - Құмшағал маршрутта байбақша қоғамдарының мүшелерін
дачалар орналасқан участкілерге тасымалдайды.
Өндіріс ашық акционерлік қоғам болғаннан кейін, қоғамның жағдайының
жақсаруына өзін-өзі ақтауға өту туралы бизнес-планы орындалуы да және
еңбектің арендалық қатынасқа көшуі де ықпал етті. Ол дегеніміз автобустарды
жүргізушілерге өз кезегінде өндіріске арендалық ақы төлеп отырады.
Басында осындай жағдайға алғаш рет көшкен кезде өндіріске қиынға
соқты, бір-ақ осы кәсіпорын бюджет қорына, жылда ақша түсіп отырғандықтан
өндіріс жағдайы жақсарды. Ол дегеніміз кәсіпорын құрамына 4 жылдан бері
жаңа автобустар саны 25-ке көтерілді.
Кәсіпорынның техника-экономикалық көрсеткіші келесі 1.4-кестеде
көрсетілген.
1.4-кесте. Кәсіпорынның техникалық-экономикалық көрсеткіштері
№ Көрсеткіштердің аталуы Белгі Өлшем Жылдар
ленуі бірлік
2007 2008 2009
1 Автомобильдердің Асс шт 115 106 110
тізімдік саны
2 Паркті пайдалану αп - 0,70 0,72 0,75
коэффициенті
3 Техникалық дайындық αт - 0,76 0,78 0,84
коэффициенті
4 Барлық автомобильдердің Lоб км 26333 22386 20774
жалпы жүрісі
5 Автобустардың орташа qвм жолаушы 28 26 25
сыйымдылығы
6 Жолаушылар тасымалданды Q жолаушы 10293 9745 9307
7 Жолаушы километр көлемі Р Жол-км 104649 103523 100298
8 Сыйымдылықты пайдалану β - 0,8 0,72 0,66
коэффициенті
1.4. Автопарктың жұмыстарының қысқаша талдауы
Кәсіпорындағы жұмысшылардың жалпы саны 192 адам, соның ішінде
персонал категориясымен:
Жүргізушілер – 115 адам; Жөндеуші-қалпына келтіруші жұмысшылар –38
адам; Қызметкерлер мен басқарушы специалистер–24 адам; басқалар–15.
Техникалық қызмет және жөндеу жұмыстарын атқаратын жұмысшылардың
кәсіпорындағы автотранспорттардың бір қалыпты жұмыс істеуін тұрақты ұстауға
әрекетін жасайды.
Жөндеуші-қалпына келтіруші жұмысшылардың цехтар мен аймақтарға бөлінуі
1.4-кестеде көрсетілген.
1.3-сурет. Өндірістік корпус
1.5-кесте. Жөндеу цехтары, аймақтар және арнайы посттардың ауданы
№ Аталуы Ауданы, м2
1 Агрегаттық 87,2
2 Моторлық 138
3 Шашып-жу бөлімшесі 81,2
4 Токарлық 22,7
5 Темір соғатын 44
6 Мыстау 55,8
7 Аккумуляторлық 87,2
8 Электротехникалық 47
9 Карбюраторлық 87,2
10 Обойлық 55
11 Шиномонтаждау 207
12 Вульканизациялау 87,2
13 Реставрациялау 55
14 ТҚ-2 аймағы 376
15 Шиналар цехы 187
16 ТҚ-1 аймағы 354
17 Диагностикалау 207
1.5. Қорытынды
Біздің жүргізген талдау нәтижесінде Тараз қаласы №1 Тараз автобус
паркі ЖШС кәсіпорынның өндірістік шаруашылығына келесі қорытынды тұжырым
жасауға болады.
1. Кәсіпорында жылжымалы құрамға ТҚ және жөндеуде жоспарлы ескерту
жүйелерінің ережелері сақталмаған.
2. Автобустарға ТҚ және өткізу алдын-ала жоспарлау жұмысы
жүргізілмеген.
3. Өндіріс участіктері, соның ішінде қозғалтқыштарды жөндеу бөлмесі
қажетті жөндеу-технологиялық жабдықтармен жабдықталмаған.
4. Автобустарға ТҚ-1, ТҚ-2 және ағымды жөндеу технологиялық процесі
жүргізілмейді.
5. Кәсіпорында автобустарды ТҚ-1, ТҚ-2 және ағымды жөндеуді
ұйымдастырудың жұмыстары жақсы жолға қойылмаған.
Осы дипломдық жобада жоғары көрсетілген кемшіліктерді түзету мен
автобустарға технологиялық ТҚ және жөндеу мен ұйымдастыруды жетілдіру
мақсаты қойылып, қозғалтқыштарды жөндеу бөлмесі қайта жаңарту жолы
қарастырылған.
Қойылған мақсаттарға жету үшін келесі мәселелерді шешу қажет:
1. Автобустарды ТҚ және жөндеуден өткізуге алдын-ала келер жылға
есептеу және жоспарлау жұмысын жүргізу.
2. Күнделікті қызмет, ТҚ-1, ТҚ-2 және ағымды жөндеу аймақтарына
технологиялық есептеулер жүргізу.
3. Қозғалтқыштарды жөндеу өндірістік бөлмесіне жаңарту жұмыстарын
жүргізу.
4. Жұмысшы слесарлардың жұмысын жеңілдететін және өнімділікті
ұлғайтуды қамтамасыз ететін конструктивтік құрылымды жобалап, оны өндіріске
ұсыну.
5. Технологиялық картаны дайындау.
6. Екбекті қорғау және өнеркәсіптік экология мәселелерін қарастыру.
7. Орындалған жобаның техникалық-экономикалық тиімділігін негіздеу.
2. ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ ПЕН ЖӨНДЕУДІ ЖОСПАРЛАУ
2.1. Пайдалану жағдайларының сипаттамасы
№1 Тараз автобус паркі ЖШС Жамыл облысының орталығы Тараз қаласында
орналасқан. Кәсіпорынның орналасқан жерінің ауа райы облыстағы климаты
ыстық және құрғақ болып есептеледі. Қаңтардағы ауаның орташа айлық
температурасы −15-дан +5 градус целцияға дейінгі аралықта жатса,
шілдеде +25-тен +40 градус целция аралығында жатады.
№1 Тараз автобус паркі ЖШС автобус паркінің автобустары Тараз
қаласының тұрғындарына жолаушыларды тасымалдау бойынша қызмет көрсетеді
және қалааралық маршруттарда да жолаушылар тасымалдаумен айналысады. Жол
төсемінің түрін D2 − битумдық минеральдық қоспа деп қабылдаймыз.
Пайдалану жағдайларының категориясы жол төсемінің түрімен, жергілікті
рельефпен және қозғалыс жағдайларымен сипатталады.
Жоғарыда атап өтілген сипаттамаларды ескере отырып, пайдалану
жағдайларының II категориясын қабылдаймыз.
2.2. Түзету коэффициенттерін таңдау
Түзету коэффициенттерін таңдауды жылжымалы құрамның негізгі
бірліктерін ЛиАЗ, ЛАЗ және ПАЗ маркалы автобустар тобы құрайтынын ескере
отырып жүргіземіз.
Түзету коэффициенттерінің қабылданған мәндері 2.1-кестеде келтірілген.
2.1-кесте. Түзету коэффициенттерінің қабылданған мәндері
Көрсеткіштердің Автобус Коэффициенттердің мәні
аталуы маркасы
К1 К2 К3 К4 К5
Күрделі жөндеге ЛиАЗ-677 0,9 1,0 0,9 - -
дейінгі жүрісі
ПАЗ-672 0,9 1,0 0,9 - -
ЛАЗ-695 0,9 1,0 0,9 - -
Техникалық қызметтің ЛиАЗ-677 0,9 - 0,9 - -
кезеңділігі
ПАЗ-672 0,9 - 0,9 - -
ЛАЗ-695 0,9 - 0,9 - -
Техникалық қызметтің ЛиАЗ-677 - 1,0 - - 1,2
еңбексыйымдылығы
ПАЗ-672 - 1,0 - - 1,2
ЛАЗ-4202 - 1,0 - - 1,2
Ағымдық жөндеудің ЛиАЗ-677 1,1 1,0 1,1 1,5 1,2
еңбексыйымдылығы
ПАЗ-672 1,1 1,0 1,1 1,5 1,2
ЛАЗ-695 1,1 1,0 1,1 1,5 1,2
Автомобильдер бойынша осыған барлық қалыпты мәндер пайдалану
жағдайларының I категориясы анықтамалық жазбаларында келтірілген.
Пайдалану жағдайларының I категориясын пайдаланудың нақты
жағдайларына келтіру үшін К1, К2, К3, К4 және К5 коэффициенттерін
пайдаланамыз. Мұндағы:
К1 − пайдалану жағдайларын ескеретін коэффициент;
К2 − жылжымалы құрамның модифкациясын ескеретін коэффициент;
К3 − табиғи-климаттық жағдайларды ескеретін коэффициент;
К4 − автокөлік паркінің техникалық күйін ескеретін коэффициент;
К5 − автокөлік паркінің көлемін, яғни парктегі автобустар санын
ескеретін коэффициент.
2.3. Техникалық қызмет пен жөндеу бойынша
өндірістік бағдарламаны есептеу
2.3.1. ТҚ-тің нормативтік кезеңділігін және КЖ-ге дейінгі жүрісті
анықтау және оны түзету
Нақты кәсіпорын үшін жергілікті жағдайлар, әдетте, ерекшеленеді,
сондықтан жалпы жағдайда автобустардың күрделі жөндеуге (КЖ) дейінгі
нормативтік жүрісі Lн мен ТҚ-1 және ТҚ-2 кезеңділіктері пайдалану
жағдайларының категориясын ескеретін К1, К2, К3 коэффициенттерінің 1,
31бет жәрдемінде анықталады.
Осылайша, автомобильдің күрделі жөндеуге дейінгі жүрісін (LК)
төмендегі өрнектен анықтаймыз:
LК= LК.Н К1 К2 К3 , (2.1)
мұндағы LК.Н − автобустың күрделі жөндеуге дейінгі нормативтік жүрісі.
Автобусттардың күрделі жөндеуге дейінгі нормативтік жүрісінің сан
мәні ЛиАЗ тобы үшін LК.Н=380.000 км, ЛАЗ тобы үшін LК.Н=360.000 км, ал ПАЗ
тобы үшін LК.Н=320.000 км екендігін 4 оқулықтан анықтаймыз.
Коэффициенттердің жоғарыда қабылданған мәндерін (2.1) өрнегіне қоя
отырып, автобустардың топтары бойынша күрделі жөндеуге дейінгі жүрісін
анықтаймыз:
ЛиАЗ үшін: LК=380 000×0,9×1,0×0,9=307 800 км;
ЛАЗ үшін: LК=360 000×0,9×1,0×0,9=291 600 км;
ПАЗ үшін: LК=320 000×0,9×1,0×0,9=259 200 км.
Біртекті автобустардың бір модельде немесе топта жаңа және ескі
автобустар үшін екі дүркін параллель есептеулерді жүргізбес үшін, соның
нәтижесінде есептеулерді қарапайымдау мақсатымен автобустың бір
айналымындағы орташа теңгерілген жөндеуаралық жүрісін (LК.ОР) аламыз:
, (2.2)
мұндағы − автобустардың саны бойынша кез келген күрделі жөндеуден
кейінгі жүрісі: , бұл жердегі 0,8 − күрделі жөндеуден
кейінгі автобс жүрісінің жаңа автобустың бірінші күрделі
жөндеуге дейінгі нормативтік жүрісінен алынған үлесі;
Аu − бірінші күрделі жөндеуге дейінгі нормативтік
жүрісті
орындаған жаңа автобустардың тізімдік саны.
Оны барлық автобустар санының 10-25% мөлшерінде деп
қабылдаймыз.
Аu − бірінші күрделі жөндеуге дейінгі нормативтік
жүрісті
орындаған, бірақ әлі пайдалануда жүрген
автобустардың орташа тізімдік саны.
Сонда
ЛиАЗ үшін: = 0,8×307800= 246.240 км;
ЛАЗ үшін: = 0,8×291.600 = 233.280 км;
ПАЗ үшін: = 0,8×259.200 = 207.360 км.
Алынған мәндерді (2.2) өрнегіне қоя отырып, автобустың бір
айналымындағы орташа теңгерілген жөндеуаралық жүрісін (LК.ОР) анықтаймыз:
ЛиАЗ үшін: LК.ОР = =251 910 км;
ЛАЗ үшін: LК.ОР = =247 860 км;
ПАЗ үшін: LК.ОР = =220 320 км.
Күнделікті қызмет (КҚ) жүрісінің LК.Қ мөлшерін автобустардың орташа
тәуліктік жүрісіне lcc тең деп аламыз. ТҚ-1 және ТҚ-2 жүргізу кезеңділігіне
(L1 және L2) пайдалану жағдайларын ескере отрып, төмендегі өрнектер
бойынша түзету енгіземіз:
L1= L1.Н К1К3 , L2= L2.Н К2К3 ,
(2.3)
мұндағы L1 және L2 − бірінші (ТҚ-1) және екінші (ТҚ-2) техникалық қызмет
көрсетудің нормативтік кезеңділіктері.
Өрнектерде көрсетілген шамалардың сан мәндерін орындарына қоя отырып,
автобустар тобы үшін бірінші (ТҚ-1) және екінші (ТҚ-2) техникалық қызмет
көрсетудің нақты кезеңділіктерін анықтаймыз:
ЛиАЗ-677 үшін L1(H) = 4000 км;
L2(H)= 16000 км.
ЛАЗ-695 үшін: L1(H) = 3500 км;
L2(H)= 14000 км.
ПАЗ-672 үшін: L1(H) = 3500 км;
L2(H)= 14000 км.
Енді техникалық қызмет (ТҚ) пен күрделі жөндеуге (КЖ) дейінгі жүріс
кезеңділіктерін орташа тәуліктік жүріс бойынша түзету қажет болады. Орташа
тәуліктік жүріс мәнін ЛиАЗ үшін lcc=180 км, ЛАЗ үшін lcc=160 км, ПАЗ үшін
lcc=110 км деп қабылдаймыз. Түзету нәтижесінде алынған ТҚ кезеңділіктер
мәнінің нормативтік мәнінен ауытқуы ±10%-тен артпауы тиіс.
LEOlc.c.= l; (2.4)
L1LEO=n1; (2.4а)
L1L10=n2; (2.4б)
L к L2=n3; (2.4в)
мұндағы LEO − күнделікті қызмет жүргізудің кезеңділігі, км;
n1, n2, n3 – бүтін сандар.
ЛиАЗ үшін: LEO= lс.с =180 км;
n1 =3240180≈18;
L1 =180·18=3240 км;
n2 =129603240 ≈ 4;
L2 = 3240·4=12960 км;
n3 =24786012960 ≈19;
L к = 12720 ·19=246240 км;
ЛАЗ үшін: LEO = lc.c.=160 км;
n1 = 2835160 ≈18;
L1 = 160 ·11=2880 км;
n2 =11340160 ≈ 4;
L2 =2280 ·4=11520 км;
n3 = 24786011520 ≈ 22;
L к =11520 ·22=253440 км;
ПАЗ үшін: LEO= lc.c =110 км;
n1 = 2835110 ≈ 26;
L2 = 2860·4 =11440 км;
n3 = 22032011440 ≈19;
Lк = 11440·19 = 217360 км;
L1 =1110·26 = 2860 км;
n2 =11340110 ≈ 4;
ТҚ және КЖ аралықтарындағы жүріс кезеңділіктерінің орташа тәуліктік
жүріс бойынша түзету нәтижесінде алынған мәндерін 2.2- кестеге енгіземіз.
2.2- кесте. ТҚ және КЖ жүріс кезеңділіктерінің орташа тәуліктік
жүріске сәйкес түзетілген мәндері
АвтобусЖүріс түрлері Белгі-Жүріс мәндері, км
түрі ленуі
Норма- Түзетіл- Алдыңғы Қабыл-
тивтік ген әсер етугеданған
дейін
ЛиАЗ-67Орташатәуліктік lс.с. - - - 180
7
ТҚ-1ге дейін Ll 4000 3240 180x18 3240
ТҚ-2 ге дейін L2 16000 12960 3240x4 12960
КР ге дейін LK 360000 247860 12960x19 246240
ЛАЗ-695Орташатәуліктік lс.с. - - - 160
ТҚ-1ге дейін L1 3500 2835 160x18 2880
ТҚ-2 ге дейін L2 14000 11340 2880x4 11520
КР ге дейін LK 360000 247860 11520x22 253440
ПАЗ-672Орташатәуліктік lс.с. - - - 110
ТҚ-1ге дейін Ll 3500 2835 110x26 2860
ТҚ-2 ге дейін L2 14000 11340 2860x4 11440
КР ге дейін LK 320030 220320 11440x19 217360
2.3.1. ТҚ жүргізудің айналымдық графигі
Бір айналымдағы бір автобусқа техникалық әсер етулер саны айналымдық
жүрістің әсер етудің берілген түріне дейінгі жүрген қашықтығымен
анықталады.
Есептеулерде LК-ға тең жүріс кезінде айналымдағы соңғы ТҚ-2
жүргізілмейді де, автобус бірден КЖ-ге жіберіледі деп қабылданған. Мұнан
басқа ТҚ-2 құрамына ТҚ-2 мен бір уақытта жүргізілетін ТҚ-1 кіретіндігі
ескерілмеген, сондықтан біздің есептеулерімізде бір айналымдағы
жүргізілетін ТҚ-1 санына ТҚ-2 қызметін жүргізу жатқызылмайды.
КҚ (күнделікті қызмет) көрсетуді орындаудың кезеңділігі автобустардың
орташа тәуліктік жзүрісіне тең деп қабылданған. Осы тұжырымдауларды ескере
отырып, ТҚ жүргізудің айналымдық графигін құруға болады.
2.3.3. ТҚ пен КЖ-дің жылдық бағдарламасын есептеу
Бір айналымдағы жылжымалы құрам бірлігіне техникалық әсер етулер саны
берілген әсер ету түріне дейінгі айналымдық жүріс қатынасынан анықталады:
NК = LЦLКср = LКLК=1
(2.5)
N2 = LКсрL2 − NК
(2.6)
N1 = LКсрL1−(NК+ N2)
(2.7)
NЕО = LКсрlсс
(2.8)
мұндағы LЦ − жылжымалы құрамның айналымдық жүрісі: LЦ= LК.
Сонда автобустарға бір циклдегі техникалық әсер етулер саны
ЛиАЗ үшін NK = 246240246240=1;
N2 = (246240 12960) - 1 = 18;
N1 = (246240 3240)-(1+18) = 57;
NEO = 246240 180= 1368.
ЛАЗ үшін NK=1;
N2 = (25344011520)-1=21;
N1 = (253440 2880) - (1+21) = 66;
NEO = 253440 160 =1584.
ЛАЗ үшін NK=1;
N2 = (21736011440)-1 = 18;
N1 = (217360 2860) - (1+18) = 57;
NEO-217360110= 1976.
Енді бір айналымдағы техникалық дайындық коэффициентін анықтаймыз:
αт=Dэц( Dэц + Dрц), (2.9)
мұндағы: Dэц − бір айналымда автобустың техникалық жарамды күйде болу
күндерінің саны;
Dрц − бір айналымда автобустың техникалық қызмет пен жөндеуде
бос тұру күндерінің саны.
Dэц шамасының мәнін 1 әдебиеттің 35 бетіндегі өрнекті пайдалану
арқылы анықтаймыз:
Dэц= LКсрlсс
(2.10)
Dрц шамасының мәнін төмендегі өрнектен анықтаймыз:
Dрц= DК + DТҚ.АЖ (LКсрК41000),
(2.11)
мұндағы: DК − автобустың күрделі жөндеуде тоқтап, бос тұру күндерінің
саны:
DК= DК + DТ,
(2.12)
мұндағы: DК − автобустың зауытта күрделі жөндеуде номинальдық бос тұру
күндерінің саны;
DТ − автобусты зауытқа және кері бағытта тасымалдауға жұмсалған
күндердің саны. Бұл күндердің санын күрделі жөндеуде
нормативтік тоқтап тұру күндерінің 10...20%-іне тең деп
алу керек 1, 36 бет;
DТҚ.АЖ − жылжымалы құрамның техникалық қызмет пен ағымдық
жөндеу жүрісінің 1000 км-ге шаққандағы күндермен алынған
меншікті бос тоқтап тұруы;
К4 − жылжымалы құрамның техникалық қызмет пен ағымдық жөндеуде
бос тұруының пайдалану басындағы жүріске тәуелді меншікті
ұзақтығының нормативтік түзету коэфффициенті.
Нұсқалған мәндерді өрнектегі орындарына қойып, анықтаймыз:
ЛиАЗ үшін: Дк'=35.
Дт =0,2×35=7 күн
Дто,тр = 0,6күн1000км
ЛАЗ үшін Дк=25.
Дт =0,2-25=5 күн
Дто,тр = 0,5 күн1000км
ПАЗ үшін Дк'=20;
Дт =0,2-20=4 күн
Дто,др = 0,4 күн1000км
Бұл шамалардың осы анықталған мәндерін (2.10) және (2.11) өрнектеріне
қоя отырып, анықтаймыз:
ЛиАЗ үшін Дэц = 246240 180 = 1368 күн;
αт = 1368 (1368 + 249) = 0,85;
ЛАЗ үшін Дэц = 253440 160 = 1584 күн;
αт = 1584 (1584 + 201) = 0,89;
ПАЗ үшін Дэц = 217360 110 = 1976 күн;
αт = 1976 (1976 +182) = 0,85.
Айналымдағы жылдық жүрістің үлесін көрсететін коэффициент немесе
айналымнан жылға өту коэффициенті төмендегі өрнектен анықталады 1 :
ηг = LгLКср (2.13)
мұндағы Lг − автобустың жылдық жүрісі.
Автобустың жылдық жүрісін төмендегі формула жәрдемінде анықтаймыз
Lг= Dраб.г lсс αт (2.14)
мұндағы: Dраб.г − кәсіпорынның бір жылдағы жұмыс істеу күндерінің саны.
Ол автомобильдің жол бойында жұмыс істеу күндер санына
тәуелді шама болып табылады. 1 көздің нұсқауы бойынша
Dраб.г=365 күн деп қабылдаймыз.
Осы қабылданған мәндерді (2.14) өрнегіне қойып, одан шыққан мәнді
(2.13) өрнекке қоя отырып, іздеген шаманың мәнін анықтаймыз:
ЛиАЗ үшін Lг = 365 · 180 · 085 = 55845 км;
ηг = 55845 246240 = 0,23;
ЛАЗ үшін Lг = 365 · 160 · 0,89 = 51976 км.
ηг = 51976253440 = 0,21
ПАЗ үшін Lг = 365 · 110 · 0,92 = 36938 км.
ηг = 36938 217360 = 0,17;
Бір автобусқа шаққандағы техникалық қызмет пен күрделі жөндеудің
жылдық санын төмендегі өрнектен анықталады 1:
NЕО.г = NЕОNГ
(2.15)
N1.г = N1NГ (2.16)
N2.г = N2NГ (2.17)
NК.г = NКNГ (2.18)
Мәндерді жоғарыдағы өрнектерге қоя отырып, бір автобусқа шаққандағы
техникалық қызмет пен күрделі жөндеудің жылдық санын анықтаймыз:
ЛиАЗ үшін NЕО = 1368 · 0,23 = 314,64;
N1= 57·0,23 = 13,11;
N2= 18·0,23 = 4,14;
NK= 1·0,23 = 0,23
ЛАЗ үшін NEO= 1584 · 0,21= 332,64;
N1= 66· 0,21 = 13,86;
N2= 21· 0,21 = 4,14;
NK= 66· 0,21 = 13,86;
ПАЗ үшін NEO= 1976· 0,17 = 335,92;
N1(= 57· 0,17 = 9,61;
N2= 18· 0,17 = 3,06;
NК= 1· 0,17 = 0,17;
Бүкіл паркке шаққандағы техникалық қызмет пен күрделі жөндеудің жылдық
саны төмендегі өрнектен анықталады 1:
∑NЕО.г = NЕО.г Аu (2.19)
∑N1.г = N1.г Аu (2.20)
∑N2.г = N2.г Аu (2.21)
∑NК.г = NК.г Аu (2.22)
ЛиАЗ үшін: ∑NEOг = 314,64·8 = 2517,12;
∑Nlг= 13,11·8 = 104,88;
∑N2г = 4,14·8 = 33,12;
∑NKг = 0,23·8=l,84.
ЛАЗ үшін: ∑NEOг = 332,64·20 = 6652,8;
∑N1г= 13,86·20 = 277,2;
∑N2г = 4,41·20 = 88,2;
∑NKг = 0,21·20 = 4,2;
ПАЗ үшін: ∑NEOг = 335,92·14 = 4702,88;
∑Nlг = 9,69·14=135,66;
∑N2г = 3,06·14 = 42,84;
∑NKг = 0,17·14 = 2,38.
Есептеулер нәтижесін 2.3- кестеге енгіземіз.
2.3- кесте. ТҚ және КЖ бойынша жылдық өндірістік бағдарлама
№ Көрсеткіштер аталуы Белгі-лКөрсеткіштердің мәні
енуі
ЛиАЗ-677 ЛАЗ-695 ПАЗ-672
1 Бір циклдегі КР NK 1 1 1
жылжымалы құрамға
техникалық әсер
етулер саны
ТҚ-2 N2 18 21 18
ТҚ-1 N1 57 66 57
ЕО NEO 1368 1584 1976
2 Техник. дайындық коэф-нті Αт 0,85 0,89 0,92
3 Көліктің жылдық жүрісі, км L1 55845 51976 36938
4 Бір жылдағы бір ЕО NEOг 314,64 332,64 335,92
автобусқа техикалық
әсер етулер саны
ТҚ-2 N1г 4,14 4,41 3,06
ТҚ-1 N2г 13,11 13,86 9,69
КР NKг 0,23 0,21 0,17
5 Бір жылдағы барлық ЕО ∑NEOГ 2517,12 6652,8, 4702,88
автобусқа техикалық
әсер етулер саны
ТҚ-2 ∑Nlг 33,12 88,2 42,84
ТҚ-1 ∑N2г 104,88 277,2 135,66
КР ∑NKг 1,84 4,2 2,38
2.4. ТҚ пен КЖ-дің жылдық бағдарламасын есептеу
2.4.1. ТҚ және АЖ бойынша жұмыстардың еңбек
сыйымдылығын анықтау
Автобус паркі бойынша ТҚ және АЖ жұмыстарының көлемі адам-сағаттарда
анықталады және кәсіпорынның КҚ, ТҚ-1, ТҚ-2, АЖ және өзіндік қызмет
жұмыстарының көлемдерінің жиынтығынан құралады. Осы көлемдер негізінде
өндірістік аумақшалар мен аймақтардағы жұмысшылар саны анықталады.
Қалыпты (нормативтік) еңбексыйымдылықтарын таңдау және оларды түзету
1 әдебиеттің 29 бетіндегі 2.2-кесте бойынша орындалады.
ЛиАЗ үшін tЕО(н)=1,2 адам-сағат;
t1(н)=9,5 адам-сағат;
t2(н)=35 адам-сағат;
tтр(н) =8,5 адам-сағат;
ЛАЗ үшін t1ЕО(н)=0,8 адам-сағат;
t1(н)=5,8 адам-сағат;
t2(н)=24 адам-сағат;
tтр(н)= 6,5 адам-сағат;
ПАЗ үшін tЕО(н)=0,7 адам-сағат;
t1(н)=5,5 адам-сағат;
t2(H)=18 адам-сағат;
tтp(H)=5,3 адам-сағат;
Күнделікті қызметтің есептік еңбексыйымдылығын анықтаймыз:
tЕО = tЕО(н) К2К5 Км
(2.23)
мұндағы: tЕО(н) − күнделікті қызметтің қалыпты, яғни нормативтік
еңбексыйымдылығы, адам-сағ;
Км − еңбексыйымдылығының күнделікті қызмет
жұмыстарын механикаландыру есебінен төмендеуін
ескеретін коэффициент.
Бұл коэффициенттің мәні төмендегі өрнектен табылады:
Км = 1 − М100
(2.24)
мұндағы: tЕО(н) − механикаландырылғн әдіспен орындалатын күнделікті қызмет
жұмыстарының үлесі, % (1, 41 бет).
Сонда
Км = 1 − 45100 = 0,55.
Мәндерді (2.23) формулаға қойып, есептейміз:
ТҚ-1 үшін: t1 (ЛиАЗ) = 95 · 10 · 1,2 = 11,4 чел- ч;
t1(JIA3) = 5,8 · 1,10 · 1,2 = 6,96 адам-сағат;
t1 (ПАЗ) = 55 · 1,0 · 1,2 = 6,6 адам-сағат
ТҚ-2 үшін: t2 (ЛиАЗ)= 35 · 1,0 · 1,2 = 42 адам-сағат;
t2(JIA3) = 24 · 1,0 · 1,2 = 28,8 адам-сағат;
t2 (ПАЗ) = 18 · 1,0 · 1,2 = 21,6 адам-сағат;
ТҚ-1 және ТҚ-2 нің түзетілген еңбексыйымдылықтарын төмендегі формула
жәрдемінде анықтайды:
ti = ti(н) К2К5
(2.25)
мұндағы: ti(н) − ТҚ-1 және ТҚ-2 нің қалыпты (нормативтік) еңбек
сыйымдылығы, адам-сағ. Оның мәнін 1 әдебиеттің 29
бетіндегі 2.2-кестеден аламыз.
Ағымдық жөндеу үшін меншікті қалыпты түзетілген еңбексыйымдылығын
төмендегі формула жәрдемінде анықтайды:
tтр = tтр(н) К1К2К3К4К5
(2.26)
мұндағы: tтр(н) − ағымдық жөндеудің қалыпты (нормативтік) меншікті еңбек
сыйымдылығы, адам-сағ. Оның мәнін 1 әдебиеттің 29
бетіндегі 2.2-кестеден аламыз.
Мәндерді (2.26) формулаға қойып, есептейміз:
tТР(ЛиАЗ) = 85·1,1·0,1·1,1·1,5·1,2 = 18,51 адам-сағат1000 км;
tТР(ЛАЗ) = 6,5·1,1·1,0·1,1·1,5·1,2 = 14,16 адам-сағат1000км.
tТР(ПАЗ) = 5,3·1,1·1,0·1,1·1,5·1,2 = 11,54 адам-сағат1000км.
2.4.2. ТҚ және АЖ бойынша жұмыстардың жылдық
көлемін анықтау
Бір жылдық КҚ, ТҚ-1, ТҚ-2 бойынша жұмыстар көлемі ТҚ санының ТҚ тің
берілген түрінің еңбексыйымдылығының қалыпты (түзетілген) мәнінің
жиынтығымен анықталады:
ТЕО.г = ∑NЕО.г tЕО
(2.27)
Т1.г = ∑N1.г t1
(2.28)
Т2.г = ∑N2.г t2
(2.29)
Мәндерді (2.27), (2.28), (2.29) формулаларына қоя отырып,
төмендегілерді табамыз:
ЛиАЗ-677 ТЕОг = 2517,12 · 0,792=1993,56 адам-сағат;
Т1г = 104,88·11,4 = 1195,63 адам-сағат;
Т2г = 33,12 · 42 = 1391,04 адам-сағат;
ЛАЗ-695 ТЕОг = 6652 · 0,528 = 3512,68 адам-сағат
T1г= 277,2 · 6,96 = 1929,31 адам-сағат;
Т2г = 88,2 · 28,8 = 2540,16 адам-сағат;
ПАЗ-672 ТЕОг = 4702,88 · 0,462 = 2172,73 адам-сағат;
Т1г= 135,66 · 6,6 = 895,35 адам-сағат;
Т2г = 42,84 · 21,6 - 925,34 адам-сағат;
Ағымдық жөндеу жұмыстарының жылдық көлемін төмендегі өрнектен табамыз:
Ттр.г = LгAutтр100
(2.30)
Мәндерін формулаға қоя отырып есептейміз:
Ттрг(ЛиАЗ) = (55845·8·18,513) 1000 = 8270,88 адам-сағат;
Ттрг(ЛАЗ) = (51976·20·1416) 1000 = 14719,603 адам-сағат;
Ттрг(ПАЗ) = (36938 · 14 · 14,54) 1000 = 5967,703 адам-
сағат;
ТҚ-1 және ТҚ-2 аумақшаларының жұмыс объектісіне еңбексыйымдылықтарын
анықтау кезінде ТҚ-1 кезіндегі 5-7 адам-мин көлемінде алынған деректі
ағымдық жөндеудің қосымша еңбексыйымдылығын және ТҚ-2 кезіндегі 20-30 адам-
минутқа дейінгі қосымша еңбексыйымдылығын ескерген жоқпыз.
ТҚ және АЖ бойынша жұмыстардың ТҚ-1 және ТҚ-2 жүргізу кезіндегі
дәйектерді есепке ала отырып табылған жылдық көлемі:
Т1(тр)г = Т1г + Тспр(1)г,
(2.31)
Т2(тр)г = Т2г + Тспр(2)г,
(2.32)
Ттр = Ттр.г − (Тспр(1)г + Тспр(2)г),
(2.33)
мұндағы: Тспр(1)г және Тспр(2)г − сәйкесінше алынған ТҚ-1 және ТҚ-2
жүргізу кезіндегі дәйекті ағымдық жөндеудің жылдық
еңбек сыйымдылығы, адам-сағ.
Тспр(1)г = СтрТ1г ,
(2.34)
Тспр(2)г = СтрТ2г ,
(2.35)
мұндағы Стр − автобустың жасына тәуелді болатын дәйекті ағымдық
жөндеудің үлесі: Стр = 0,15...0,20.
Мәндерді (2.35), (2.34), (2.33), (2.32) және (2.31) формулаларға қоя
отырып есептейміз:
Тсп.р ЛиАЗ(1)г= 0,2 · 1195,63 = 239,126 адам-сағат;
Тсп.р,ЛиАЗ(2)г = 0,2 · 1391,04 = 278,208 адам-сағат;
Тсп.рЛАЗ(1)г = 0,2 · 1929,31 = 385,862 адам-сағат;
Тсп.рЛАЗ (2)г = 0,2 · 2540,16 = 508,032 адам-сағат;
Тсп.р ПАЗ(1)г = 0,2 · 895,35 = 179,07 адам-сағат;
Тсп.р ПАЗ(2)г = 0,2 · 925,34 = 185,068 адам-сағат;
Т1(тр)= Т1г + Тсп.р(1)г;
Т2(ТР)г= Т2г + Тсп.р(2)г;
Ттрг = Ттрг-(Тсп.Р(1)г+ Тспр(2)г)
ТҚ-1 бойынша жылдық жұмыс көлемі:
Т1ЛиАЗ(Тр)г= 1195,63+ 239,126-1434,756 адам-сағат;
Т1ЛАЗ(ТР)г= 1929,31 + 385,862 = 2315,172 адам-сағат,
T1ПA3(Tp)г= 89535 + 17907 = 1074,42 адам-сағат;
ТҚ-2 бойынша жылдық жұмыс көлемі:
Тг ЛиАЗ(тр)г = 1391,04 + 278,208 - 1669,248 адам-сағат;
Т2ЛАЗ(тр)г= 2540,16 + 508,032 = 3048,192 адам-сағат;
Т2ПАЗ (тр)г= 925,34+ 185,068 = 1110,408 адам-сағат;
ТҚ-1 және ТҚ-2 жүргізгенде:
ТЛиАЗ(тр)´г= 8270,88 - (239,126 + 278,208) = 7753,546 адам-
сағат;
ТЛА3(тр)´г=14719,603-(385,862-508,0 32)= 13825,709 адам-сағат;
ТПАЗ(тр)´г = 5967,703 - (179,07 + 1 85,068) = 5603,565 адам-
сағат;
Есептеу нәтижелерін 2.4-кестеге енгіземіз.
2.4-кесте. Күнделікті қызмет және КЖ-дің жылдық бағдарламасы
Техникалық ∑жыл ti ti орта Тжыл, Т1жыл
әсер ету адам-сағаәсерін адам-сағат (АЖ
түрлері т ескергенде еске-рілгенде
)
1. ЛиАЗ-677
КҚ 2517,12 0,792 0,871 1993,56 1993,56
ТҚ-1 104,88 11,4 12,54 1195,63 1434,756
ТҚ-2 33,12 42 46,2 1391,04 1669,248
АЖ - 18,513 20,36 8270,88 7753,546
2. ЛАЗ-695
КҚ 6652,8 0,528 0,58 3512,68 3512,68
ТҚ-1 277,2 6,96 7,66 1929,31 2315,17
ТҚ-2 88,2 28,8 31,68 . 2540,16 3048,19
АЖ - 14,16 15,58 14719,603 13825,709
3. ПАЗ-672
КҚ 4702,88 0,462 0,51 2172,73 2172,73
ТҚ-1 135,66 6,6 7,26 895,35 1074,42
ТҚ-2 42,84 21,6 23,76 925,34 1110,408
АЖ - 11,54 12,69 5967,703 5603,565
4. Жалпы еңбексыйымдылық
КҚ 13872,8 - - 7678,97 7678,97
ТҚ-1 517,74 - - 4020,29 4824,348
ТҚ-2 164,16 - - 4856,54 5827,848
АЖ - - - 28958,186 27182,82
2.4.3. Жәрдемші жұмыстардың көлемін анықтау және ТҚ пен АЖ
жұмыстарының көлемдерін аймақтарға бөлістіру
ТҚ және АЖ бойынша жұмыстардан басқа, кәсіпорында жәрдемші жұмыстар да
орындалады, олардың көлемі жылжымалы құрамның ТҚ және АЖ бойынша
жұмыстарының жалпы көлемінің белгілі бір бөлігін құрайды.
Бұл жұмыстардың құрамына өздеріне қызмет ету бойынша жүргізілетін
жұмыстар кіреді. Жәрдемші жұмыстарды кәсіпорын бойынша жуықтап үлестіру 1
әдебиеттің 42 ... жалғасы
Дүйсенов Момбек Садыбакасович. Тараз қаласындағы №1 Тараз автобус
паркі ЖШС-нің автоқозғалтқыштар цехындағы жұмыстарды ұйымдастыруды
жетілдіру. Дипломдық жоба.–М.Х.Дулати атындағы Тараз мемлекеттік
университеті, 2010. – ___ бет.
Жобада №1 Тараз автобус паркі ЖШС-нің автобустарына техникалық
қызмет пен ағымдық жөндеуді ұйымдастыру жұмыстары жетілдірілген.
Компрессорды шашып-жинауға арналған бейімдеме жобаланып, оны өндіріске
енгізуге ұсынылған. Кәсіпорындағы еңбекті қорғау және өнеркәсіптік экология
мәселелері қарастырылған.
Жобада ұсынылған іс-шаралардың экономикалық тиімділігі есептеулер
негізінде дәлелденген.
Суреттер _____, кесте _____, графикалық бөлімінің сызбасы ____ бет.
АННОТАЦИЯ
Дуйсенов Момбек Садыбакасович. Совершенствование организации работы
моторного цеха ТОО Таразский автобусный парк №1 г. Тараз. Дипломный
проект.–Таразский государственный университет им.М.Х.Дулати, 2010. – ___
с.
В проекте совершенствовано организация работ по техническому
обслуживанию и текущего ремонта автобусов ТОО Таразский автобусный парк
№1. Разработано и предложено к внедрению приспособление для разборки и
сборки турбокомпрессора. Рассмотрены вопросы по охране труда и промышленной
экологии на предприятии.
На основе расчетов подтверждена экономическая эффективность
разработанных в проекте мероприятий.
Иллюстраций ____, таблиц ____, графическая часть _____ листов.
ANNOTATІON
Duisenov Mombek Sadybakasovich. Perfection of the organisation of work
of motor shop of Open Company the Taraz bus fleet №1 in Taraz. Degree
proekt.-Tarazsky the state university of M.H.Dulati, 2010. − ___ with.
In the project совершенствовано the organisation of works on
maintenance service and operating repair of buses of Open Company the
Tarazsky bus fleet №1. It is developed and is offered to introduction the
device for the rod control. Questions on a labour safety and industrial
ecology at the enterprise are considered.
On the basis of calculations economic efficiency of the actions
developed in the project is confirmed.
Illustrations ____, tables ____, a graphic part _____ sheets.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
1. 1. ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА ТАҚЫРЫБЫН
НЕГІЗДЕУ ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
1.1. Кәсіпорынның қысқаша тарихы
1.2. Кәсіпорынның шаруашылық қызметі
1.3. Автопарктың құрамы мен техникалық жағдайы
1.4. Автопарктың жұмыстарының қысқаша талдауы
1.5. Қорытынды
2. ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ ПЕН ЖӨНДЕУДІ ЖОСПАРЛАУ ... ... ... ... ... ... .
2.1. Пайдалану жағдайларының сипаттамасы
2.2. Түзету коэффициенттерін таңдау
2.3. ТҚ пен жөндеу бойынша өндірістік бағдарламаны есептеу
2.4. ТҚ пен КЖ-дің жылдық бағдарламасын есептеу
2.5. Өндірістік жұмысшылар санын есептеу
3. ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ ПЕН ЖӨНДЕУДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ ... ... ... ... ...
3.1. Техникалық қызметтің тәуліктік бағдарламасын есептеу
3.2. ТҚ пен АЖ посттарының есебі.
3.3. Құрал-жабдықтарды таңдау
3.4. Өндірістік ғимараттардңың ауданын есептеу
3.5. Өндірісті басқару және ұйымдастыру.
4. КОНСТРУКТОРЛЫҚ БӨЛІМ
4.1. Жасалатын стендтің қажеттігін негіздеу
4.2. Бейімдеменің құрылысы мен жұмыс принципі
4.3. Бейімдеме серіппесінің есебі
4.4. Стендтің экономикалық тиімділігін есептеу
5. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
5.1. Бөлшектің қысқаша сипаттамасы және пайдалану жағдайы
5.2. Бөлшекті қалпына келтіру тәсіліне негіздеме жасау
5.3. Операция тағайындауы және жабдықтарды таңдау
5.4. Технологиялық режимдерді
есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
5.5. Технологиялық процестерді техникалық нормалау
5.6. Бөлшекті қалпына келтірудің техникалық-экономикалық негіздеуі
6. ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ӨНЕРКӘСІПТІК ЭКОЛОГИЯ
6.1. Қауіпті және зиянды өндірістік факторларды сараптау
6.2. Ауа желдету жүйесін есептеу.
6.3. Жұмыс орындарының жарықтандырылуын есептеу
6.4. Қоршаған ортаны қорғау
7. ЖОБАНЫҢ ТЕХНИКАЛЫҚ-ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕУІ
7.1. Бастапқы деректер
7.2. ТҚ пен АЖ аймағын реконструкциялауға кететін
негізгі және қосымша күрделі салымдарды анықтау
7.3. Күрделі салымдар
7.4. Пайдалану шығындарын анықтау
5.5. Ғимаратты реконструкциялаудан болатын жылдық
экономикалық тиімділік
7.6. Жобаның техникалық-экономикалық көрсеткіштері
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
ҚОСЫМШАЛАР
КІРІСПЕ
Автомобиль көлігі қалалардағы, сондай-ақ ауылдық жерлердегі тұрғындар
үшін де зор маңызға ие болуда. Ол халықтың экономикалық және мәдени
тұрмыстық өмірін көтеруі, қала мен ауыл арасындағы әлеуметтік-техникалық,
экономикалық және мәдени дамуындағы қарама-қайшылықтарды жоюға, орталық
облыстар, еліміздің шалғай жатқан аудандарындағы тұрғындардың өміріндегі
жағдайларды теңестіруге ықпал етеді. Автомобиль көлігінің басты міндеті
халық шаруашылығы мен тұрғындардың жүктерді материалдық және еңбек
қорларының мүмкін боларлық ең төменгі шығындарын пайдалана отырып,
тасымалдаудағы қажеттілігін сапалы, дәл өз уақытында қамтамасыз ету болып
табылады. Бұл мәселені шешу жалпы пайдаланудағы автомобиль көлігін
қолдануды, жүк және товар айналымын айналымдарын арттыруды, материалдық-
техникалық негізді нығайтуды, жеке көлік құралдарын ірі автокөлік
кәсіпорындарда шоғырландыруды, жылжымалы құрамға техникалық қызмет көрсету
мен жөндеуін жақсартуды талап етеді.
Техникалық пайдалану автомобиль көлігі жүйесінің бірыңғай түрі болып
есептеледі. Автомобиль көлігінің алдында тұрған маңызды мәселелердің бірі −
автомобильдердің пайдалану өнімділігін арттыру және оларды сақтауға кететін
шығындарды төмендету болып табылады.
Дегенмен, автобус паркінің техникалық күйін жақсарту өте баяу
жүргізіледі. Бұл мәселені шешу, бір жағынан, сыйымдылығы жоғары
автобустарды техникалық пайдалану әдістерін жетілдіру, еңбек өнімділігін
арттыру, техникалық қызмет пен жөндеу жұмыстарының еңбек сыйымдылығын
төмендету, автобустардың жөндеуден жөндеуге дейінгі аралық жүрісін арттыру
есебінен жүзеге асырылады. Аталған шарттарға қосымша, жылжымалы құрамның
ақаусыз күйде жұмыс атқаруына қажетті өндірістік негізді құру, өндірістік
үрдістерде механикаландыру және автоматтандыру құралдарын кеңінен енгізу
жұмыстарын орындау да тлап етіледі. Қазіргі уақытта №1 Тараз автобус
паркі ЖШС-ндегі өндірістік процестерді мехникаландыру деңгейі,
салыстырмалы түрде алатын болсақ, өте төмен деңгейде, ал ауқымы болса
мардымсыз.
Тарихи тұрғыдан алғанда, еліміздің аумағы арқылы шығыстан батысқа және
батыстан шығысқа қарай көлік легі тоқтаусыз өтіп жатты, ал олардың жылжу
жиілігі саябырласқан емес. Бұл − Қазақстанның міндетті отандық көлік-
коммуникация кешенінің бәсекелестік қабілетін және аумағымыз арқылы өтетеін
сауда легінің ұлғаюын қамтамасыз етуде.
Белгілі бір дәрежеде бұл сала біршама дамыған, ұзақ мерзімдік
келешекте жан-жақты даму стратегиясына ілесуге тиіс, мұның өзі ұлттық
рынокты жан-жақты жетілдіруге, біздің көлік және коммуникациялық
қызметімізге ден қоятын жаңа рыноктар іздеу қажеттігін туғызады. Бұл
статегия автомобиль жасау, туризм, қызмет жүйесі, жол және күрделі құрылыс
салаларын барған сайын дамытуға және отандық өнімнің құнындағы көлік
шығынын кемітуге жәрдемдесетін болады.
Автокөлік жолдарын және автокөлік жұмысының сапасын арттыруға
байланысты Қазақстан-2030 стратегиясының бағдарламасында төмендегі
мәселелер алға қойылған:
− автомобиль жолдарын қысқа уақыт ішінде құру арқылы халықаралық
тасымалдауды қамтамасыз ететін бағыттарды дамыту;
− жекеменшік автомагистральдар салу, қазіргі барларын жекешелендіру
мен коцессияларға беру жөніндегі жұмыстарды бастау, оларға замауи талаптар
деңгейінде қызмет көрсетілуін қамтамасыз ету;
− ауылдық жерлердегі автомобиль жолдарының желісін басымдық тәртібімен
дамыту және ұзақ мерзімді келешекте олардың тығыз табанды жолға көшірілуіне
қол жеткізу, олардың қабілетін жақсарту.
1. ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА ТАҚЫРЫБЫН НЕГІЗДЕУ
1.1. Кәсіпорынның қысқаша тарихы
Біз қарастырмақ болып отырған ААҚ №1 Тараз автобус паркі құрылу
тарихы өткен ғасырдың ортасынан, атап айтқанда 1950 ж. басталды. Сол
кездегі Қазақ ССР-і үкіметінің меншігімен №1 автобаза құрылады. Ол соңғы
кездерге дейін Жамбыл қаласы Сүлейменова 21 мекен-жайы бойынша орналасқан
еді. №1 автобаза құрылуының басында онда келесі көрсеткіштер болған:
1) Жүргізушілер – 60 адам
2) Жөндеу жұмысшылары – 30 адам
3) Автобустар саны – 30 дана
4) Инженер-техникалық қызметкерлер саны – 12 адам
5) Қызметкерлер саны – 8 адам
1964 жылы 20 сәуіріндегі Қазақ ССР автомобиль көлігі министрінің №54
бұйрығы бойынша №1 Жамбыл автобазасы №1 Жамбыл автобус паркі болып аталды.
Қазақстан Республикасы экономикасының әртүрлі салаларының нарықтық
экономикаға көшуіне байланысты 1994 жылы 12 сәуірінде Жамбылдық №1
автобус паркі негізінде №1 Автобус паркі ашық акционерлік қоғамы құрылды.
1.1-кесте. Мекеменің даму тарихы
Күні Аталуы Заң шығуы
№1 Жамбыл автобазасы. Сулеманова
21 көшесінде орналасқан
20.04.1987ж. №1 Жамбыл автобаза №1 Жамбыл №54 20.04.1987 ж. КазССР
автобус парк болып өзгерді автокөлік министрінің
бұйрығымен
01.12.1987ж. №1 автобус паркі жолаушы №197 1.12.1987 ж. КазССР
өндірістік автобасқарма №1 автобусавтокөлік министрінің
паркі көліктің өндірістік бұйрығымен
бірлестікке өзгертілді
1.2. Кәсіпорынның шаруашылық қызметі
№1 Тараз автобус паркі ЖШС Тараз қаласы 22 қала маршруты және үш
арнайы маршруты бойынша жолаушыларды тасымалдайды сонымен қатар Темір жол
вокзалы - Құмшағал бағыты бойынша жолаушыларды саябаққа (дачаларға)
тасымалдаумен айналысады. Соңғы жылдарда автомобиль паркін жаңарту нашар
жүргізілуіне байланысты ААҚ №1 автобус паркі жылжымалы құраманың
техникалық жағдайы ауыр болып тұр. Нарықтық экономика заманы талаптары
бойынша еңбекте арендалық қатынастардың өмірде батыл орын ала бастағанына
байланысты автобустар жүргізушілергі арендалық төлемге берілген.
Жүргізушілер салық комитетінде жолаушыларды тасымалдауға патент сатып алып
күнделікті тасымалдау жұмыстарын жасап, автобустардың техникалық жағдайына
қарап жүр. Жүргізушілер автобустарға 1-ТҚ, 2-ТҚ және жөндеу жұмыстарын
жасағанда қосалқы бөлшектерді сатып алуға қажетті ақшаны өз қалталарынан
төлеп жүр. Қазіргі кезде №1 Тараз автобус паркі ЖШС жұмыс жасайтын
жұмыскерлердің жалпы саны 167 және олар қызметкерлердің категориясы
бойынша былай бөлінеді:
1) жүргізушілер саны - 30 адам
2) жөндеу-көмекші жұмысшылар саны - 18 адам
3) басшы мамандар мен қызметкерлер саны - 6 адам
4) басқалар - 5 адам
№1 Тараз автобус паркі ЖШС Тараз қаласы солтүстік-батыс жағында 3-ші
автомобиль бұрылысында орналасқан. Кәсіпорын тегіс жерде орналасқан.
Автобус паркіндегі автобустар мен жеңіл автомобиль жолаушыларды
тасымалдауды қала аумағында және қала маңындағы қатты жабынды жолдармен, ал
жүк автомобильдері қала сыртындағы қатты жабынды жолдармен жасайды.
Автомобиль паркінің техникалық қызмет және қозғалмалы құрамды жөндеу
ережесімен (Положение о техническом обслуживаний и ремонте подвижного
состава автомобильного парка) АҚҚ №1 автобус паркінің жүк автомобильдері
пайдалану жағдайының І категориясы бойынша, ал автобустар мен жеңіл
автомобильдері ІІІ категория бойынша пайдаланылады. Мекеме Тараз қ. ыстық-
құрғақты ауа райы болатын аймақта орналасқан.
Кәсіпорынның бас жоспары 1.1-суретте және басқару структурасы 1.2-
суретте көрсетілген.
Кәсіпорынның басшысы - президент болып табылады. Президентке үлкен
құқық берілген. Ол бұйрықтар шығара алады. Онда кәсіпорының жұмыс істеу
тәртібі мен ережелері көрсетілген. Президент өз жұмысында кәсіпорынның
ұйымдастыру құрылымына сүйене отырып барлық қазіргі және болашақ жоспарын
орындайды.
Президенттің үш орынбасары бар: вице-президент, кадрлар бөлімінің
басшысы және бас бухгалтер. Орынбасарлардың әрқайсысына бекітілген салалары
бар. Олар сол салалардың тиімді жұмыс істеуіне жауап береді.
Вице-президент кәсіпорының ең негізгі, яғни жол-көпір құру
жұмыстарының орындалуына жауапты. Вице-президентке ПТО басшысы, бас инженер
және бас прорабы қарайды.
ПТО басшысы барлық жылжымалы құрамдардың техникалық жағдайына жауапты.
Ал бас инженері мен қызмет көрсету жұмыстарын сапасына қарай ұйымдастырып
орындайды.
1- өндірістік, ТҚ-1, ТҚ-2 және жөндеу жұмыстарын атқаруға арналған аймақ; 2-
автобустарды жуу станциясы; 3, 4- ашық тұрақ алаңы; 5-
Жанар-май станциясы; 6- администрация ғимараты; 7- бақлау бөлімі (КТП); 8-
Жылыту аймағы (котельная); 9- асхана; 10- сауна; 11- элекростанция; 12-
жұмысшылардың және жүргізушілердің демалыс орны
1.1-сурет. №1 Тараз автобус парк ЖШС кәсіпорынның бас жоспары
1.2-сурет. Басқару структурасы
Кадрлар бөлімінің басшысы кадрлар бөлімінің жұмыстарын бақылайды.
Кадрлар бөлімі қызметкерлер мен жұмысшылардың біліктілігін арттыруға,
жаңадан жұмысшыларды дайындауға, қызметкерлердің құжаттарына, түрлі
кадрларға байланысты бұйрықтар шығаруға жауапты.
Бас бухгалтер - бухгалтерияның және қойма орталығының жұмысын
ұйымдастырады.
1.3. Автопарктың құрамы мен техникалық жағдайы
№1 Тараз автобус паркі ЖШС Тараз қаласы бойынша жолаушылар тасиды
және саяжай бағытында тасымалдайтын автобустар, оған қоса арнайы
автомобильдер мен т.б. автокөліктері бар.
1.3-кесте. Кәсіпорынның автокөлік құрамы
№ пп Автобус маркасыСаны, дана Орташа тәуліктік Пайдалануда
жүрісі, lcс, км. болған уақыты,
Nэкспл., лет.
1. ЛиАЗ-677 5 170,3 20 дан артық
2. ЛиАЗ-677 6 161,6 20 дан артық
3. ЛиАЗ-677 4 177,5 18
4. ЛАЗ-695 10 178,6 19
5. ЛАЗ-695Н 11 182,6 20 дан артық
6. ЛАЗ-695Н 17 184,9 18
7. ПАЗ-3205(д) 26 180,2 10
8. ПАЗ-32051 11 193,7 5
9. ПАЗ-32054 20 202,5 4
Барлығы 110 180
Кәсіпорында жоғарыда қарастырылып кеткендей Тараз қаласы бойынша 23
қалалық бағытты жолаушыларды тасымалдау қамтамасыз етіледі. Бұл
маршруттарда 110 автобус жүреді және оның үшеуі арнайы маршрутта сағаттық
төлем ақымен 6 автобус жұмыс атқарады. Сонымен қатар кәсіпорын арнайы
Темір жол бекеті - Құмшағал маршрутта байбақша қоғамдарының мүшелерін
дачалар орналасқан участкілерге тасымалдайды.
Өндіріс ашық акционерлік қоғам болғаннан кейін, қоғамның жағдайының
жақсаруына өзін-өзі ақтауға өту туралы бизнес-планы орындалуы да және
еңбектің арендалық қатынасқа көшуі де ықпал етті. Ол дегеніміз автобустарды
жүргізушілерге өз кезегінде өндіріске арендалық ақы төлеп отырады.
Басында осындай жағдайға алғаш рет көшкен кезде өндіріске қиынға
соқты, бір-ақ осы кәсіпорын бюджет қорына, жылда ақша түсіп отырғандықтан
өндіріс жағдайы жақсарды. Ол дегеніміз кәсіпорын құрамына 4 жылдан бері
жаңа автобустар саны 25-ке көтерілді.
Кәсіпорынның техника-экономикалық көрсеткіші келесі 1.4-кестеде
көрсетілген.
1.4-кесте. Кәсіпорынның техникалық-экономикалық көрсеткіштері
№ Көрсеткіштердің аталуы Белгі Өлшем Жылдар
ленуі бірлік
2007 2008 2009
1 Автомобильдердің Асс шт 115 106 110
тізімдік саны
2 Паркті пайдалану αп - 0,70 0,72 0,75
коэффициенті
3 Техникалық дайындық αт - 0,76 0,78 0,84
коэффициенті
4 Барлық автомобильдердің Lоб км 26333 22386 20774
жалпы жүрісі
5 Автобустардың орташа qвм жолаушы 28 26 25
сыйымдылығы
6 Жолаушылар тасымалданды Q жолаушы 10293 9745 9307
7 Жолаушы километр көлемі Р Жол-км 104649 103523 100298
8 Сыйымдылықты пайдалану β - 0,8 0,72 0,66
коэффициенті
1.4. Автопарктың жұмыстарының қысқаша талдауы
Кәсіпорындағы жұмысшылардың жалпы саны 192 адам, соның ішінде
персонал категориясымен:
Жүргізушілер – 115 адам; Жөндеуші-қалпына келтіруші жұмысшылар –38
адам; Қызметкерлер мен басқарушы специалистер–24 адам; басқалар–15.
Техникалық қызмет және жөндеу жұмыстарын атқаратын жұмысшылардың
кәсіпорындағы автотранспорттардың бір қалыпты жұмыс істеуін тұрақты ұстауға
әрекетін жасайды.
Жөндеуші-қалпына келтіруші жұмысшылардың цехтар мен аймақтарға бөлінуі
1.4-кестеде көрсетілген.
1.3-сурет. Өндірістік корпус
1.5-кесте. Жөндеу цехтары, аймақтар және арнайы посттардың ауданы
№ Аталуы Ауданы, м2
1 Агрегаттық 87,2
2 Моторлық 138
3 Шашып-жу бөлімшесі 81,2
4 Токарлық 22,7
5 Темір соғатын 44
6 Мыстау 55,8
7 Аккумуляторлық 87,2
8 Электротехникалық 47
9 Карбюраторлық 87,2
10 Обойлық 55
11 Шиномонтаждау 207
12 Вульканизациялау 87,2
13 Реставрациялау 55
14 ТҚ-2 аймағы 376
15 Шиналар цехы 187
16 ТҚ-1 аймағы 354
17 Диагностикалау 207
1.5. Қорытынды
Біздің жүргізген талдау нәтижесінде Тараз қаласы №1 Тараз автобус
паркі ЖШС кәсіпорынның өндірістік шаруашылығына келесі қорытынды тұжырым
жасауға болады.
1. Кәсіпорында жылжымалы құрамға ТҚ және жөндеуде жоспарлы ескерту
жүйелерінің ережелері сақталмаған.
2. Автобустарға ТҚ және өткізу алдын-ала жоспарлау жұмысы
жүргізілмеген.
3. Өндіріс участіктері, соның ішінде қозғалтқыштарды жөндеу бөлмесі
қажетті жөндеу-технологиялық жабдықтармен жабдықталмаған.
4. Автобустарға ТҚ-1, ТҚ-2 және ағымды жөндеу технологиялық процесі
жүргізілмейді.
5. Кәсіпорында автобустарды ТҚ-1, ТҚ-2 және ағымды жөндеуді
ұйымдастырудың жұмыстары жақсы жолға қойылмаған.
Осы дипломдық жобада жоғары көрсетілген кемшіліктерді түзету мен
автобустарға технологиялық ТҚ және жөндеу мен ұйымдастыруды жетілдіру
мақсаты қойылып, қозғалтқыштарды жөндеу бөлмесі қайта жаңарту жолы
қарастырылған.
Қойылған мақсаттарға жету үшін келесі мәселелерді шешу қажет:
1. Автобустарды ТҚ және жөндеуден өткізуге алдын-ала келер жылға
есептеу және жоспарлау жұмысын жүргізу.
2. Күнделікті қызмет, ТҚ-1, ТҚ-2 және ағымды жөндеу аймақтарына
технологиялық есептеулер жүргізу.
3. Қозғалтқыштарды жөндеу өндірістік бөлмесіне жаңарту жұмыстарын
жүргізу.
4. Жұмысшы слесарлардың жұмысын жеңілдететін және өнімділікті
ұлғайтуды қамтамасыз ететін конструктивтік құрылымды жобалап, оны өндіріске
ұсыну.
5. Технологиялық картаны дайындау.
6. Екбекті қорғау және өнеркәсіптік экология мәселелерін қарастыру.
7. Орындалған жобаның техникалық-экономикалық тиімділігін негіздеу.
2. ТЕХНИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ ПЕН ЖӨНДЕУДІ ЖОСПАРЛАУ
2.1. Пайдалану жағдайларының сипаттамасы
№1 Тараз автобус паркі ЖШС Жамыл облысының орталығы Тараз қаласында
орналасқан. Кәсіпорынның орналасқан жерінің ауа райы облыстағы климаты
ыстық және құрғақ болып есептеледі. Қаңтардағы ауаның орташа айлық
температурасы −15-дан +5 градус целцияға дейінгі аралықта жатса,
шілдеде +25-тен +40 градус целция аралығында жатады.
№1 Тараз автобус паркі ЖШС автобус паркінің автобустары Тараз
қаласының тұрғындарына жолаушыларды тасымалдау бойынша қызмет көрсетеді
және қалааралық маршруттарда да жолаушылар тасымалдаумен айналысады. Жол
төсемінің түрін D2 − битумдық минеральдық қоспа деп қабылдаймыз.
Пайдалану жағдайларының категориясы жол төсемінің түрімен, жергілікті
рельефпен және қозғалыс жағдайларымен сипатталады.
Жоғарыда атап өтілген сипаттамаларды ескере отырып, пайдалану
жағдайларының II категориясын қабылдаймыз.
2.2. Түзету коэффициенттерін таңдау
Түзету коэффициенттерін таңдауды жылжымалы құрамның негізгі
бірліктерін ЛиАЗ, ЛАЗ және ПАЗ маркалы автобустар тобы құрайтынын ескере
отырып жүргіземіз.
Түзету коэффициенттерінің қабылданған мәндері 2.1-кестеде келтірілген.
2.1-кесте. Түзету коэффициенттерінің қабылданған мәндері
Көрсеткіштердің Автобус Коэффициенттердің мәні
аталуы маркасы
К1 К2 К3 К4 К5
Күрделі жөндеге ЛиАЗ-677 0,9 1,0 0,9 - -
дейінгі жүрісі
ПАЗ-672 0,9 1,0 0,9 - -
ЛАЗ-695 0,9 1,0 0,9 - -
Техникалық қызметтің ЛиАЗ-677 0,9 - 0,9 - -
кезеңділігі
ПАЗ-672 0,9 - 0,9 - -
ЛАЗ-695 0,9 - 0,9 - -
Техникалық қызметтің ЛиАЗ-677 - 1,0 - - 1,2
еңбексыйымдылығы
ПАЗ-672 - 1,0 - - 1,2
ЛАЗ-4202 - 1,0 - - 1,2
Ағымдық жөндеудің ЛиАЗ-677 1,1 1,0 1,1 1,5 1,2
еңбексыйымдылығы
ПАЗ-672 1,1 1,0 1,1 1,5 1,2
ЛАЗ-695 1,1 1,0 1,1 1,5 1,2
Автомобильдер бойынша осыған барлық қалыпты мәндер пайдалану
жағдайларының I категориясы анықтамалық жазбаларында келтірілген.
Пайдалану жағдайларының I категориясын пайдаланудың нақты
жағдайларына келтіру үшін К1, К2, К3, К4 және К5 коэффициенттерін
пайдаланамыз. Мұндағы:
К1 − пайдалану жағдайларын ескеретін коэффициент;
К2 − жылжымалы құрамның модифкациясын ескеретін коэффициент;
К3 − табиғи-климаттық жағдайларды ескеретін коэффициент;
К4 − автокөлік паркінің техникалық күйін ескеретін коэффициент;
К5 − автокөлік паркінің көлемін, яғни парктегі автобустар санын
ескеретін коэффициент.
2.3. Техникалық қызмет пен жөндеу бойынша
өндірістік бағдарламаны есептеу
2.3.1. ТҚ-тің нормативтік кезеңділігін және КЖ-ге дейінгі жүрісті
анықтау және оны түзету
Нақты кәсіпорын үшін жергілікті жағдайлар, әдетте, ерекшеленеді,
сондықтан жалпы жағдайда автобустардың күрделі жөндеуге (КЖ) дейінгі
нормативтік жүрісі Lн мен ТҚ-1 және ТҚ-2 кезеңділіктері пайдалану
жағдайларының категориясын ескеретін К1, К2, К3 коэффициенттерінің 1,
31бет жәрдемінде анықталады.
Осылайша, автомобильдің күрделі жөндеуге дейінгі жүрісін (LК)
төмендегі өрнектен анықтаймыз:
LК= LК.Н К1 К2 К3 , (2.1)
мұндағы LК.Н − автобустың күрделі жөндеуге дейінгі нормативтік жүрісі.
Автобусттардың күрделі жөндеуге дейінгі нормативтік жүрісінің сан
мәні ЛиАЗ тобы үшін LК.Н=380.000 км, ЛАЗ тобы үшін LК.Н=360.000 км, ал ПАЗ
тобы үшін LК.Н=320.000 км екендігін 4 оқулықтан анықтаймыз.
Коэффициенттердің жоғарыда қабылданған мәндерін (2.1) өрнегіне қоя
отырып, автобустардың топтары бойынша күрделі жөндеуге дейінгі жүрісін
анықтаймыз:
ЛиАЗ үшін: LК=380 000×0,9×1,0×0,9=307 800 км;
ЛАЗ үшін: LК=360 000×0,9×1,0×0,9=291 600 км;
ПАЗ үшін: LК=320 000×0,9×1,0×0,9=259 200 км.
Біртекті автобустардың бір модельде немесе топта жаңа және ескі
автобустар үшін екі дүркін параллель есептеулерді жүргізбес үшін, соның
нәтижесінде есептеулерді қарапайымдау мақсатымен автобустың бір
айналымындағы орташа теңгерілген жөндеуаралық жүрісін (LК.ОР) аламыз:
, (2.2)
мұндағы − автобустардың саны бойынша кез келген күрделі жөндеуден
кейінгі жүрісі: , бұл жердегі 0,8 − күрделі жөндеуден
кейінгі автобс жүрісінің жаңа автобустың бірінші күрделі
жөндеуге дейінгі нормативтік жүрісінен алынған үлесі;
Аu − бірінші күрделі жөндеуге дейінгі нормативтік
жүрісті
орындаған жаңа автобустардың тізімдік саны.
Оны барлық автобустар санының 10-25% мөлшерінде деп
қабылдаймыз.
Аu − бірінші күрделі жөндеуге дейінгі нормативтік
жүрісті
орындаған, бірақ әлі пайдалануда жүрген
автобустардың орташа тізімдік саны.
Сонда
ЛиАЗ үшін: = 0,8×307800= 246.240 км;
ЛАЗ үшін: = 0,8×291.600 = 233.280 км;
ПАЗ үшін: = 0,8×259.200 = 207.360 км.
Алынған мәндерді (2.2) өрнегіне қоя отырып, автобустың бір
айналымындағы орташа теңгерілген жөндеуаралық жүрісін (LК.ОР) анықтаймыз:
ЛиАЗ үшін: LК.ОР = =251 910 км;
ЛАЗ үшін: LК.ОР = =247 860 км;
ПАЗ үшін: LК.ОР = =220 320 км.
Күнделікті қызмет (КҚ) жүрісінің LК.Қ мөлшерін автобустардың орташа
тәуліктік жүрісіне lcc тең деп аламыз. ТҚ-1 және ТҚ-2 жүргізу кезеңділігіне
(L1 және L2) пайдалану жағдайларын ескере отрып, төмендегі өрнектер
бойынша түзету енгіземіз:
L1= L1.Н К1К3 , L2= L2.Н К2К3 ,
(2.3)
мұндағы L1 және L2 − бірінші (ТҚ-1) және екінші (ТҚ-2) техникалық қызмет
көрсетудің нормативтік кезеңділіктері.
Өрнектерде көрсетілген шамалардың сан мәндерін орындарына қоя отырып,
автобустар тобы үшін бірінші (ТҚ-1) және екінші (ТҚ-2) техникалық қызмет
көрсетудің нақты кезеңділіктерін анықтаймыз:
ЛиАЗ-677 үшін L1(H) = 4000 км;
L2(H)= 16000 км.
ЛАЗ-695 үшін: L1(H) = 3500 км;
L2(H)= 14000 км.
ПАЗ-672 үшін: L1(H) = 3500 км;
L2(H)= 14000 км.
Енді техникалық қызмет (ТҚ) пен күрделі жөндеуге (КЖ) дейінгі жүріс
кезеңділіктерін орташа тәуліктік жүріс бойынша түзету қажет болады. Орташа
тәуліктік жүріс мәнін ЛиАЗ үшін lcc=180 км, ЛАЗ үшін lcc=160 км, ПАЗ үшін
lcc=110 км деп қабылдаймыз. Түзету нәтижесінде алынған ТҚ кезеңділіктер
мәнінің нормативтік мәнінен ауытқуы ±10%-тен артпауы тиіс.
LEOlc.c.= l; (2.4)
L1LEO=n1; (2.4а)
L1L10=n2; (2.4б)
L к L2=n3; (2.4в)
мұндағы LEO − күнделікті қызмет жүргізудің кезеңділігі, км;
n1, n2, n3 – бүтін сандар.
ЛиАЗ үшін: LEO= lс.с =180 км;
n1 =3240180≈18;
L1 =180·18=3240 км;
n2 =129603240 ≈ 4;
L2 = 3240·4=12960 км;
n3 =24786012960 ≈19;
L к = 12720 ·19=246240 км;
ЛАЗ үшін: LEO = lc.c.=160 км;
n1 = 2835160 ≈18;
L1 = 160 ·11=2880 км;
n2 =11340160 ≈ 4;
L2 =2280 ·4=11520 км;
n3 = 24786011520 ≈ 22;
L к =11520 ·22=253440 км;
ПАЗ үшін: LEO= lc.c =110 км;
n1 = 2835110 ≈ 26;
L2 = 2860·4 =11440 км;
n3 = 22032011440 ≈19;
Lк = 11440·19 = 217360 км;
L1 =1110·26 = 2860 км;
n2 =11340110 ≈ 4;
ТҚ және КЖ аралықтарындағы жүріс кезеңділіктерінің орташа тәуліктік
жүріс бойынша түзету нәтижесінде алынған мәндерін 2.2- кестеге енгіземіз.
2.2- кесте. ТҚ және КЖ жүріс кезеңділіктерінің орташа тәуліктік
жүріске сәйкес түзетілген мәндері
АвтобусЖүріс түрлері Белгі-Жүріс мәндері, км
түрі ленуі
Норма- Түзетіл- Алдыңғы Қабыл-
тивтік ген әсер етугеданған
дейін
ЛиАЗ-67Орташатәуліктік lс.с. - - - 180
7
ТҚ-1ге дейін Ll 4000 3240 180x18 3240
ТҚ-2 ге дейін L2 16000 12960 3240x4 12960
КР ге дейін LK 360000 247860 12960x19 246240
ЛАЗ-695Орташатәуліктік lс.с. - - - 160
ТҚ-1ге дейін L1 3500 2835 160x18 2880
ТҚ-2 ге дейін L2 14000 11340 2880x4 11520
КР ге дейін LK 360000 247860 11520x22 253440
ПАЗ-672Орташатәуліктік lс.с. - - - 110
ТҚ-1ге дейін Ll 3500 2835 110x26 2860
ТҚ-2 ге дейін L2 14000 11340 2860x4 11440
КР ге дейін LK 320030 220320 11440x19 217360
2.3.1. ТҚ жүргізудің айналымдық графигі
Бір айналымдағы бір автобусқа техникалық әсер етулер саны айналымдық
жүрістің әсер етудің берілген түріне дейінгі жүрген қашықтығымен
анықталады.
Есептеулерде LК-ға тең жүріс кезінде айналымдағы соңғы ТҚ-2
жүргізілмейді де, автобус бірден КЖ-ге жіберіледі деп қабылданған. Мұнан
басқа ТҚ-2 құрамына ТҚ-2 мен бір уақытта жүргізілетін ТҚ-1 кіретіндігі
ескерілмеген, сондықтан біздің есептеулерімізде бір айналымдағы
жүргізілетін ТҚ-1 санына ТҚ-2 қызметін жүргізу жатқызылмайды.
КҚ (күнделікті қызмет) көрсетуді орындаудың кезеңділігі автобустардың
орташа тәуліктік жзүрісіне тең деп қабылданған. Осы тұжырымдауларды ескере
отырып, ТҚ жүргізудің айналымдық графигін құруға болады.
2.3.3. ТҚ пен КЖ-дің жылдық бағдарламасын есептеу
Бір айналымдағы жылжымалы құрам бірлігіне техникалық әсер етулер саны
берілген әсер ету түріне дейінгі айналымдық жүріс қатынасынан анықталады:
NК = LЦLКср = LКLК=1
(2.5)
N2 = LКсрL2 − NК
(2.6)
N1 = LКсрL1−(NК+ N2)
(2.7)
NЕО = LКсрlсс
(2.8)
мұндағы LЦ − жылжымалы құрамның айналымдық жүрісі: LЦ= LК.
Сонда автобустарға бір циклдегі техникалық әсер етулер саны
ЛиАЗ үшін NK = 246240246240=1;
N2 = (246240 12960) - 1 = 18;
N1 = (246240 3240)-(1+18) = 57;
NEO = 246240 180= 1368.
ЛАЗ үшін NK=1;
N2 = (25344011520)-1=21;
N1 = (253440 2880) - (1+21) = 66;
NEO = 253440 160 =1584.
ЛАЗ үшін NK=1;
N2 = (21736011440)-1 = 18;
N1 = (217360 2860) - (1+18) = 57;
NEO-217360110= 1976.
Енді бір айналымдағы техникалық дайындық коэффициентін анықтаймыз:
αт=Dэц( Dэц + Dрц), (2.9)
мұндағы: Dэц − бір айналымда автобустың техникалық жарамды күйде болу
күндерінің саны;
Dрц − бір айналымда автобустың техникалық қызмет пен жөндеуде
бос тұру күндерінің саны.
Dэц шамасының мәнін 1 әдебиеттің 35 бетіндегі өрнекті пайдалану
арқылы анықтаймыз:
Dэц= LКсрlсс
(2.10)
Dрц шамасының мәнін төмендегі өрнектен анықтаймыз:
Dрц= DК + DТҚ.АЖ (LКсрК41000),
(2.11)
мұндағы: DК − автобустың күрделі жөндеуде тоқтап, бос тұру күндерінің
саны:
DК= DК + DТ,
(2.12)
мұндағы: DК − автобустың зауытта күрделі жөндеуде номинальдық бос тұру
күндерінің саны;
DТ − автобусты зауытқа және кері бағытта тасымалдауға жұмсалған
күндердің саны. Бұл күндердің санын күрделі жөндеуде
нормативтік тоқтап тұру күндерінің 10...20%-іне тең деп
алу керек 1, 36 бет;
DТҚ.АЖ − жылжымалы құрамның техникалық қызмет пен ағымдық
жөндеу жүрісінің 1000 км-ге шаққандағы күндермен алынған
меншікті бос тоқтап тұруы;
К4 − жылжымалы құрамның техникалық қызмет пен ағымдық жөндеуде
бос тұруының пайдалану басындағы жүріске тәуелді меншікті
ұзақтығының нормативтік түзету коэфффициенті.
Нұсқалған мәндерді өрнектегі орындарына қойып, анықтаймыз:
ЛиАЗ үшін: Дк'=35.
Дт =0,2×35=7 күн
Дто,тр = 0,6күн1000км
ЛАЗ үшін Дк=25.
Дт =0,2-25=5 күн
Дто,тр = 0,5 күн1000км
ПАЗ үшін Дк'=20;
Дт =0,2-20=4 күн
Дто,др = 0,4 күн1000км
Бұл шамалардың осы анықталған мәндерін (2.10) және (2.11) өрнектеріне
қоя отырып, анықтаймыз:
ЛиАЗ үшін Дэц = 246240 180 = 1368 күн;
αт = 1368 (1368 + 249) = 0,85;
ЛАЗ үшін Дэц = 253440 160 = 1584 күн;
αт = 1584 (1584 + 201) = 0,89;
ПАЗ үшін Дэц = 217360 110 = 1976 күн;
αт = 1976 (1976 +182) = 0,85.
Айналымдағы жылдық жүрістің үлесін көрсететін коэффициент немесе
айналымнан жылға өту коэффициенті төмендегі өрнектен анықталады 1 :
ηг = LгLКср (2.13)
мұндағы Lг − автобустың жылдық жүрісі.
Автобустың жылдық жүрісін төмендегі формула жәрдемінде анықтаймыз
Lг= Dраб.г lсс αт (2.14)
мұндағы: Dраб.г − кәсіпорынның бір жылдағы жұмыс істеу күндерінің саны.
Ол автомобильдің жол бойында жұмыс істеу күндер санына
тәуелді шама болып табылады. 1 көздің нұсқауы бойынша
Dраб.г=365 күн деп қабылдаймыз.
Осы қабылданған мәндерді (2.14) өрнегіне қойып, одан шыққан мәнді
(2.13) өрнекке қоя отырып, іздеген шаманың мәнін анықтаймыз:
ЛиАЗ үшін Lг = 365 · 180 · 085 = 55845 км;
ηг = 55845 246240 = 0,23;
ЛАЗ үшін Lг = 365 · 160 · 0,89 = 51976 км.
ηг = 51976253440 = 0,21
ПАЗ үшін Lг = 365 · 110 · 0,92 = 36938 км.
ηг = 36938 217360 = 0,17;
Бір автобусқа шаққандағы техникалық қызмет пен күрделі жөндеудің
жылдық санын төмендегі өрнектен анықталады 1:
NЕО.г = NЕОNГ
(2.15)
N1.г = N1NГ (2.16)
N2.г = N2NГ (2.17)
NК.г = NКNГ (2.18)
Мәндерді жоғарыдағы өрнектерге қоя отырып, бір автобусқа шаққандағы
техникалық қызмет пен күрделі жөндеудің жылдық санын анықтаймыз:
ЛиАЗ үшін NЕО = 1368 · 0,23 = 314,64;
N1= 57·0,23 = 13,11;
N2= 18·0,23 = 4,14;
NK= 1·0,23 = 0,23
ЛАЗ үшін NEO= 1584 · 0,21= 332,64;
N1= 66· 0,21 = 13,86;
N2= 21· 0,21 = 4,14;
NK= 66· 0,21 = 13,86;
ПАЗ үшін NEO= 1976· 0,17 = 335,92;
N1(= 57· 0,17 = 9,61;
N2= 18· 0,17 = 3,06;
NК= 1· 0,17 = 0,17;
Бүкіл паркке шаққандағы техникалық қызмет пен күрделі жөндеудің жылдық
саны төмендегі өрнектен анықталады 1:
∑NЕО.г = NЕО.г Аu (2.19)
∑N1.г = N1.г Аu (2.20)
∑N2.г = N2.г Аu (2.21)
∑NК.г = NК.г Аu (2.22)
ЛиАЗ үшін: ∑NEOг = 314,64·8 = 2517,12;
∑Nlг= 13,11·8 = 104,88;
∑N2г = 4,14·8 = 33,12;
∑NKг = 0,23·8=l,84.
ЛАЗ үшін: ∑NEOг = 332,64·20 = 6652,8;
∑N1г= 13,86·20 = 277,2;
∑N2г = 4,41·20 = 88,2;
∑NKг = 0,21·20 = 4,2;
ПАЗ үшін: ∑NEOг = 335,92·14 = 4702,88;
∑Nlг = 9,69·14=135,66;
∑N2г = 3,06·14 = 42,84;
∑NKг = 0,17·14 = 2,38.
Есептеулер нәтижесін 2.3- кестеге енгіземіз.
2.3- кесте. ТҚ және КЖ бойынша жылдық өндірістік бағдарлама
№ Көрсеткіштер аталуы Белгі-лКөрсеткіштердің мәні
енуі
ЛиАЗ-677 ЛАЗ-695 ПАЗ-672
1 Бір циклдегі КР NK 1 1 1
жылжымалы құрамға
техникалық әсер
етулер саны
ТҚ-2 N2 18 21 18
ТҚ-1 N1 57 66 57
ЕО NEO 1368 1584 1976
2 Техник. дайындық коэф-нті Αт 0,85 0,89 0,92
3 Көліктің жылдық жүрісі, км L1 55845 51976 36938
4 Бір жылдағы бір ЕО NEOг 314,64 332,64 335,92
автобусқа техикалық
әсер етулер саны
ТҚ-2 N1г 4,14 4,41 3,06
ТҚ-1 N2г 13,11 13,86 9,69
КР NKг 0,23 0,21 0,17
5 Бір жылдағы барлық ЕО ∑NEOГ 2517,12 6652,8, 4702,88
автобусқа техикалық
әсер етулер саны
ТҚ-2 ∑Nlг 33,12 88,2 42,84
ТҚ-1 ∑N2г 104,88 277,2 135,66
КР ∑NKг 1,84 4,2 2,38
2.4. ТҚ пен КЖ-дің жылдық бағдарламасын есептеу
2.4.1. ТҚ және АЖ бойынша жұмыстардың еңбек
сыйымдылығын анықтау
Автобус паркі бойынша ТҚ және АЖ жұмыстарының көлемі адам-сағаттарда
анықталады және кәсіпорынның КҚ, ТҚ-1, ТҚ-2, АЖ және өзіндік қызмет
жұмыстарының көлемдерінің жиынтығынан құралады. Осы көлемдер негізінде
өндірістік аумақшалар мен аймақтардағы жұмысшылар саны анықталады.
Қалыпты (нормативтік) еңбексыйымдылықтарын таңдау және оларды түзету
1 әдебиеттің 29 бетіндегі 2.2-кесте бойынша орындалады.
ЛиАЗ үшін tЕО(н)=1,2 адам-сағат;
t1(н)=9,5 адам-сағат;
t2(н)=35 адам-сағат;
tтр(н) =8,5 адам-сағат;
ЛАЗ үшін t1ЕО(н)=0,8 адам-сағат;
t1(н)=5,8 адам-сағат;
t2(н)=24 адам-сағат;
tтр(н)= 6,5 адам-сағат;
ПАЗ үшін tЕО(н)=0,7 адам-сағат;
t1(н)=5,5 адам-сағат;
t2(H)=18 адам-сағат;
tтp(H)=5,3 адам-сағат;
Күнделікті қызметтің есептік еңбексыйымдылығын анықтаймыз:
tЕО = tЕО(н) К2К5 Км
(2.23)
мұндағы: tЕО(н) − күнделікті қызметтің қалыпты, яғни нормативтік
еңбексыйымдылығы, адам-сағ;
Км − еңбексыйымдылығының күнделікті қызмет
жұмыстарын механикаландыру есебінен төмендеуін
ескеретін коэффициент.
Бұл коэффициенттің мәні төмендегі өрнектен табылады:
Км = 1 − М100
(2.24)
мұндағы: tЕО(н) − механикаландырылғн әдіспен орындалатын күнделікті қызмет
жұмыстарының үлесі, % (1, 41 бет).
Сонда
Км = 1 − 45100 = 0,55.
Мәндерді (2.23) формулаға қойып, есептейміз:
ТҚ-1 үшін: t1 (ЛиАЗ) = 95 · 10 · 1,2 = 11,4 чел- ч;
t1(JIA3) = 5,8 · 1,10 · 1,2 = 6,96 адам-сағат;
t1 (ПАЗ) = 55 · 1,0 · 1,2 = 6,6 адам-сағат
ТҚ-2 үшін: t2 (ЛиАЗ)= 35 · 1,0 · 1,2 = 42 адам-сағат;
t2(JIA3) = 24 · 1,0 · 1,2 = 28,8 адам-сағат;
t2 (ПАЗ) = 18 · 1,0 · 1,2 = 21,6 адам-сағат;
ТҚ-1 және ТҚ-2 нің түзетілген еңбексыйымдылықтарын төмендегі формула
жәрдемінде анықтайды:
ti = ti(н) К2К5
(2.25)
мұндағы: ti(н) − ТҚ-1 және ТҚ-2 нің қалыпты (нормативтік) еңбек
сыйымдылығы, адам-сағ. Оның мәнін 1 әдебиеттің 29
бетіндегі 2.2-кестеден аламыз.
Ағымдық жөндеу үшін меншікті қалыпты түзетілген еңбексыйымдылығын
төмендегі формула жәрдемінде анықтайды:
tтр = tтр(н) К1К2К3К4К5
(2.26)
мұндағы: tтр(н) − ағымдық жөндеудің қалыпты (нормативтік) меншікті еңбек
сыйымдылығы, адам-сағ. Оның мәнін 1 әдебиеттің 29
бетіндегі 2.2-кестеден аламыз.
Мәндерді (2.26) формулаға қойып, есептейміз:
tТР(ЛиАЗ) = 85·1,1·0,1·1,1·1,5·1,2 = 18,51 адам-сағат1000 км;
tТР(ЛАЗ) = 6,5·1,1·1,0·1,1·1,5·1,2 = 14,16 адам-сағат1000км.
tТР(ПАЗ) = 5,3·1,1·1,0·1,1·1,5·1,2 = 11,54 адам-сағат1000км.
2.4.2. ТҚ және АЖ бойынша жұмыстардың жылдық
көлемін анықтау
Бір жылдық КҚ, ТҚ-1, ТҚ-2 бойынша жұмыстар көлемі ТҚ санының ТҚ тің
берілген түрінің еңбексыйымдылығының қалыпты (түзетілген) мәнінің
жиынтығымен анықталады:
ТЕО.г = ∑NЕО.г tЕО
(2.27)
Т1.г = ∑N1.г t1
(2.28)
Т2.г = ∑N2.г t2
(2.29)
Мәндерді (2.27), (2.28), (2.29) формулаларына қоя отырып,
төмендегілерді табамыз:
ЛиАЗ-677 ТЕОг = 2517,12 · 0,792=1993,56 адам-сағат;
Т1г = 104,88·11,4 = 1195,63 адам-сағат;
Т2г = 33,12 · 42 = 1391,04 адам-сағат;
ЛАЗ-695 ТЕОг = 6652 · 0,528 = 3512,68 адам-сағат
T1г= 277,2 · 6,96 = 1929,31 адам-сағат;
Т2г = 88,2 · 28,8 = 2540,16 адам-сағат;
ПАЗ-672 ТЕОг = 4702,88 · 0,462 = 2172,73 адам-сағат;
Т1г= 135,66 · 6,6 = 895,35 адам-сағат;
Т2г = 42,84 · 21,6 - 925,34 адам-сағат;
Ағымдық жөндеу жұмыстарының жылдық көлемін төмендегі өрнектен табамыз:
Ттр.г = LгAutтр100
(2.30)
Мәндерін формулаға қоя отырып есептейміз:
Ттрг(ЛиАЗ) = (55845·8·18,513) 1000 = 8270,88 адам-сағат;
Ттрг(ЛАЗ) = (51976·20·1416) 1000 = 14719,603 адам-сағат;
Ттрг(ПАЗ) = (36938 · 14 · 14,54) 1000 = 5967,703 адам-
сағат;
ТҚ-1 және ТҚ-2 аумақшаларының жұмыс объектісіне еңбексыйымдылықтарын
анықтау кезінде ТҚ-1 кезіндегі 5-7 адам-мин көлемінде алынған деректі
ағымдық жөндеудің қосымша еңбексыйымдылығын және ТҚ-2 кезіндегі 20-30 адам-
минутқа дейінгі қосымша еңбексыйымдылығын ескерген жоқпыз.
ТҚ және АЖ бойынша жұмыстардың ТҚ-1 және ТҚ-2 жүргізу кезіндегі
дәйектерді есепке ала отырып табылған жылдық көлемі:
Т1(тр)г = Т1г + Тспр(1)г,
(2.31)
Т2(тр)г = Т2г + Тспр(2)г,
(2.32)
Ттр = Ттр.г − (Тспр(1)г + Тспр(2)г),
(2.33)
мұндағы: Тспр(1)г және Тспр(2)г − сәйкесінше алынған ТҚ-1 және ТҚ-2
жүргізу кезіндегі дәйекті ағымдық жөндеудің жылдық
еңбек сыйымдылығы, адам-сағ.
Тспр(1)г = СтрТ1г ,
(2.34)
Тспр(2)г = СтрТ2г ,
(2.35)
мұндағы Стр − автобустың жасына тәуелді болатын дәйекті ағымдық
жөндеудің үлесі: Стр = 0,15...0,20.
Мәндерді (2.35), (2.34), (2.33), (2.32) және (2.31) формулаларға қоя
отырып есептейміз:
Тсп.р ЛиАЗ(1)г= 0,2 · 1195,63 = 239,126 адам-сағат;
Тсп.р,ЛиАЗ(2)г = 0,2 · 1391,04 = 278,208 адам-сағат;
Тсп.рЛАЗ(1)г = 0,2 · 1929,31 = 385,862 адам-сағат;
Тсп.рЛАЗ (2)г = 0,2 · 2540,16 = 508,032 адам-сағат;
Тсп.р ПАЗ(1)г = 0,2 · 895,35 = 179,07 адам-сағат;
Тсп.р ПАЗ(2)г = 0,2 · 925,34 = 185,068 адам-сағат;
Т1(тр)= Т1г + Тсп.р(1)г;
Т2(ТР)г= Т2г + Тсп.р(2)г;
Ттрг = Ттрг-(Тсп.Р(1)г+ Тспр(2)г)
ТҚ-1 бойынша жылдық жұмыс көлемі:
Т1ЛиАЗ(Тр)г= 1195,63+ 239,126-1434,756 адам-сағат;
Т1ЛАЗ(ТР)г= 1929,31 + 385,862 = 2315,172 адам-сағат,
T1ПA3(Tp)г= 89535 + 17907 = 1074,42 адам-сағат;
ТҚ-2 бойынша жылдық жұмыс көлемі:
Тг ЛиАЗ(тр)г = 1391,04 + 278,208 - 1669,248 адам-сағат;
Т2ЛАЗ(тр)г= 2540,16 + 508,032 = 3048,192 адам-сағат;
Т2ПАЗ (тр)г= 925,34+ 185,068 = 1110,408 адам-сағат;
ТҚ-1 және ТҚ-2 жүргізгенде:
ТЛиАЗ(тр)´г= 8270,88 - (239,126 + 278,208) = 7753,546 адам-
сағат;
ТЛА3(тр)´г=14719,603-(385,862-508,0 32)= 13825,709 адам-сағат;
ТПАЗ(тр)´г = 5967,703 - (179,07 + 1 85,068) = 5603,565 адам-
сағат;
Есептеу нәтижелерін 2.4-кестеге енгіземіз.
2.4-кесте. Күнделікті қызмет және КЖ-дің жылдық бағдарламасы
Техникалық ∑жыл ti ti орта Тжыл, Т1жыл
әсер ету адам-сағаәсерін адам-сағат (АЖ
түрлері т ескергенде еске-рілгенде
)
1. ЛиАЗ-677
КҚ 2517,12 0,792 0,871 1993,56 1993,56
ТҚ-1 104,88 11,4 12,54 1195,63 1434,756
ТҚ-2 33,12 42 46,2 1391,04 1669,248
АЖ - 18,513 20,36 8270,88 7753,546
2. ЛАЗ-695
КҚ 6652,8 0,528 0,58 3512,68 3512,68
ТҚ-1 277,2 6,96 7,66 1929,31 2315,17
ТҚ-2 88,2 28,8 31,68 . 2540,16 3048,19
АЖ - 14,16 15,58 14719,603 13825,709
3. ПАЗ-672
КҚ 4702,88 0,462 0,51 2172,73 2172,73
ТҚ-1 135,66 6,6 7,26 895,35 1074,42
ТҚ-2 42,84 21,6 23,76 925,34 1110,408
АЖ - 11,54 12,69 5967,703 5603,565
4. Жалпы еңбексыйымдылық
КҚ 13872,8 - - 7678,97 7678,97
ТҚ-1 517,74 - - 4020,29 4824,348
ТҚ-2 164,16 - - 4856,54 5827,848
АЖ - - - 28958,186 27182,82
2.4.3. Жәрдемші жұмыстардың көлемін анықтау және ТҚ пен АЖ
жұмыстарының көлемдерін аймақтарға бөлістіру
ТҚ және АЖ бойынша жұмыстардан басқа, кәсіпорында жәрдемші жұмыстар да
орындалады, олардың көлемі жылжымалы құрамның ТҚ және АЖ бойынша
жұмыстарының жалпы көлемінің белгілі бір бөлігін құрайды.
Бұл жұмыстардың құрамына өздеріне қызмет ету бойынша жүргізілетін
жұмыстар кіреді. Жәрдемші жұмыстарды кәсіпорын бойынша жуықтап үлестіру 1
әдебиеттің 42 ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz