ОҚО Сарыағаш ауданы Абай ауылындағы ЕР- ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС-ның мыстау цехындағы жұмыстарды ұйымдастыруды жетілдіру

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 60 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ

Тариха тұрғыдан алғанда, еліміздің аумағы арқылы шығыстан батысқа және
кері қарай көлік легі тоқтаусыз өтіп жатты, ал олардың жылыну жиілігі
бүгінгі күні де саябырситын емес. Қазақстанның міндеті – отандық көлік-
коммуникация кешенінің бәсекелестік қабілетін және аумағымыз арқылы өтетін
сауда легінің ұлғайтылуын қамтамасыз етуде жатыр [1].
Белгілі бір дәрежеде бұл сала біршама дамыған, ал ұзақ мерзімдік
келешекте жан-жақты өсу стратегиясына ілесуге тиіс, мұның өзі ұлттық
рынокты жан-жақты жетілдіруге және біздің көлік пен коммуникацияның
қызметімізге ден қоятын жаңа рыноктар іздеуге салды. Бұл стратегия
автомобиль жасау, туризм, қызмет жүйесі, жол және күрделі құрылыс салаларын
барған сайын дамытуға және отандық сенімнің құнындағы көлік шығысысын
кемітуге жәрдемдесетін болады.
Автомобиль көлігі қалалардағы, сондай-ақ ауылдық жерлердегі тұрғындар
үшін де зор маңызға ие болуда. Ол халықтың экономикалық және мәдени
тұрмыстық өмірін көтеруі қала мен ауыл арасындағы әлеуметтік-техникалық,
экономикалық және мәдени дамуындағы қарама-қайшылықты аластатуға, орталық
облыстар мен еліміздің шалғай жатқан аудандарындағы өміріндегі жағдайларды
теңестіруге септігін тигізеді. Автомобиль көлігінің басты міндеті халық
шаруашылығы мен тұрғындардың жүктерді материалдық және еңбек қорларының
мүмкін боларлық ең төменгі шығындарын пайдалана отырып, тасымалдаудағы
қажеттілігін сапалы және уақытылы қамтамасыз ету болып табылады. Бұл
мәселені шешу жалпы пайдаланудағы автомобиль көлігін дамытуды, жүк және
тауар айналымдарын арттыруды, материалды-техникалық негізді бекітуді және
көлік құралдарын ірі автокөлік кәсіпорындарында шоғырландыруды, жылжымалы
тізбектің техникалық баптауы мен жөндеуін жақсартуды талап етеді.
Техникалық пайдалану автомобиль көлігі жүйесінің бірыңғай түрі болып
есептелінеді. Автомобиль көлігінің алдында тұрған маңызды мәселелердің бірі
автомобильдердің пайдалану сенімділігін арттыру және оны ұстауға кететін
шығындарды төмендету болып табылады.
Дегенмен автобус паркінің техникалық күйін жақсарту өте баяу
жүргізілуде. Бұл мәселені шешу бір жағынан сенімділігі жоғары автобустарды
техникалық пайдалану әдістерін жетілдіру, еңбек өнімділігін арттыру,
техникалық баптау және жөндеу жұмыстарының еңбексыйымдылығын төмендету
автобустардың жөндеу аралық жүрісін арттыру есебінен қамтамасыз етіледі.
Нұсқалған шарттарға қосымша жылжымалы тізбекті ақаусыз күйде демеуге
қажетті өндірістік негізді құру, өндірістік процестерді механикаландыру
және автоматтандыру құралдарын кеңінен енгізуді талап етеді. Қазіргі
уақытта АЖТК-дағы өндірістік процестерді механикаландыру деңгейі
салыстырмалы түрде шамалы ғана [4].
1. ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА ТАҚЫРЫБЫН ТехникО-экономикалық негіздеу

1.1. ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС–ның даму тарихы.

ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС-ның негізі 1965 жылдың 10 желтоқсанында
қаланған болатын.
1965 жылдың 10 желтоқсанына берілген кәсіпорындағы маркалары әр түрлі
автомобильдердің тізімі төменде келтірілген [2]:
1. Жеңіл таксилер М – 21 - 6 дана
2. КАВЗ – 651 автобусы - 4 дана
3. ПАЗ – 672 автобусы - 12 дана
4. Жүк автомобильдері:
- ЗИЛ – 158 - 4 дана
- ГАЗ – 51 - 2 дана
Барлық автомобильдер саны – 28 дана. 1966 жылдан бастап бұл ұйым өз
алдына тәуелсіз АЖТК болып есептелді.
Нұсқалған уақыттан бастап кәсіпорында құрылыс жұмыстары қарқынды түрде
жүргізіле бастады. Біріншіден әкімшіліктік кеңселер мен өндірістік
ғимараттар тұрғызыла бастады.
Уақыт өткен сайын жұмысшылар мен қызметшілердің коллективтерін арттыру
үшін көптеген ыңғайлықтар жасалынды.
1966 жылдан бастап автобустар саны өсе түсті. Цехтарға, аумақшалар мен
бекеттерге маркалары әр түрлі техникалық аспаптар әкелінді.
Сонымен, автобустар саны 120 данаға жетті. Тұрғындар саны мен
жолаушылар ағынының артуына байланысты 1971 жылы қала аралық бағыт жолдар
ашылды.
Осы жылы автобекет іске қосылды. Ол экономикалық пайдалану техникалық
көрсеткіштеріне сүйене отырып жұмыс істей бастады.
1971 жылы өндірістік ғимараттарда автомеханикаландырылған жуу бекеті
жұмысқа кірісті.
1979 жылдан бастап ТҚ – 1 және ТҚ – 2 техникалық баптау бекеттері
жұмыс істей бастады.
1986 жылы кәсіпорынға табиғи газ жүргізіліп ТЭР мәселесі шешілген
болатын. У–6м жылыту қазаны екікомплектті табиғи газымен жылытылатын болды.
Кәсіпорында үлгінің әр түрлі жиынтығындағы өлшеу аспаптарымен
жабдықталған бақылап өткізу пункті (БӨП) жұмыс істей бастады.
1995 жылдың 10 шілдесінде кәсіпорын өзінше ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ
жауапкершілігі шектеулі серіктестік болып құрылды.
Кәсіпорын темір жолдан 25 км қашықтықта орналасқан. Облыс орталығына
дейінгі аралық 140 км, Алматы қаласына дейін 830 км.
Қазіргі уақытта кәсіпорын келесідей үш бағытта жұмыс істеуде: ауылдар
арасында; қалааралық бағытта; республикалар арасында [2].
Барлығы 25 бағыт жолдар жұмыс істейді.
1.2 Материалдық-техникалық негіздің күйі

Автобустар паркін техникалық ақаусыз күйде ұстау үшін автокөлік
кәсіпорны жылжымалы тізбекті техникалық баптау, жөндеу және сақтау, сондай-
ақ персонал жұмысына қажетті жағдайлар жасауға арналған ғимараттар,
үймереттер, жабдықтар, құрал-жарақтар мен аспаптар жиынтығы болып табылатын
өндірістік-техникалық негізге ие болады. Өндірістік-техникалық негізге
қойылатын негізгі талаптар – жылжымалы тізбектің ең төменгі еңбек және
материалдық шығындарын пайдалана отырып, тасымалдауларды орындауға қажетті
техникалық дайындығын талап етілген деңгейде қамтамасыз ету.
Өндірістік-техникалық негіздің даму деңгейі кәсіпорынның
көрсеткіштеріне елеулі әсер етеді.
Өндірістік-техникалық негізгі өндірістік қорлардың 56%-ын құрайды, ал
қалған 44%-ы жылжымалы тізбек паркінің үлесіне тиеді.
Дегенмен, кәсіпорын талдамасы өндірістік-техникалық негіздің маңызына
қарамастан, оны пайдалану дәрежесі өндірістің ұйымдастырылуы мен
технологиясындағы кемшіліктер салдарынан жоғары емес екендігін көрсетіп
отыр. Жұмыс уақытының механизациялаудың төменгі деңгейі мен өндірістің
тиімсіз технологиясы есебінен болатын жоғалтулар 25 - 40٪ - ті құрайды.
Өндірістік техникалық негізді дамыту кәсіпорынды кеңейту, қайта
конструкциялау және жарақтандыру есебінен жүзеге асырылады.
Өндірістік-техникалық негіздің негізгі элементтері кәсіпорынның бас
жоспарындағы көрсетілген. Бас жоспарда барлық үймереттер, ғимараттар мен
алаңдар габириттік сызбалар түрінде нұсқалған.
Өндірістік ғимаратта ағында жөндеу аумақшалары, техникалық баптау
тораптары орналасқан, ал қоймаларға жеке үймереттер бөлінген.
Сондай-ақ бақылау техникалық өткізу пунктінің, емхана мен әкімшілік
тұрмыстық корпустың жекеленген үймереттері де бар.
Сонымен қатар автобустар үшін монтаждау-жөндеу шеберханалары бар.
ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС аймағында жылжымалы тізбекті майлау
материалдары мен жанар маймен толық қамтамасыз ететін ЖҚБ және автобустарды
жуу орны бар.
Кәсіпорын аймағына кірер жерде техникалық пункт, сондай-ақ
жүргізушілерді медициналық тексеруден өткізетін пункт орналасқан [3].

1.3 Автобустардың күйі мен саны

ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС –ның иелігіне жолаушыларды тасымалдауға
арналған 95 автобус кіреді. Автобустарды маркалары бойынша сандық үлестіру
1.1-кестеде көрсетілген [2]. Олардың ішінде 85 автобус, ал қалғандары
қызметкерлерге арналған әр түрлі маркалы автобустар мен автомобильдер.
Қазіргі уақытта автобустардың көп бөлігі жөндеуді талап етеді. Бұл
соңғы 4-5 жылда қосалқы бөлшектер мен материалдардың болмауынан және оларға
деген бағаның күрт өсуімен байланысты. Кәсіпорынның қазіргі жағдайларда
барлық жылжымалы тізбекті жақсартуға және күрделі жөндеуден өткізуге
қаражаты болмай отыр.
Көптеген автобустар қажетті қосалқы бөлшектермен материалдардың
жетіспеушілігінен технкалық баптау мен ағынды жөндеуде өте көп уақыт
тұруда.

Кесте 1.1
Автобустар саны

№ Автобустардың маркалары Саны, бірлік
1 ЛАЗ-695 28
2 Икарус 6
3 ПАЗ-672 31
4 СЕТРА 22
Барлығы 85

Алдағы жылдарда кәсіпорын басшалағы жаңа модификациялы автобустарды
сатып алудың және де сығылған және сұйытылнған газдармен жұмыс істеуге
арналғантораптар мен қондырғыларға қайта жарақтандыруға жоспарлап отыр.
Кәсіпорын жаңа мың жылдыққа барлық қарыздары мен несиелерінен толық
құтыламыз деген сенімде отыр.

1.4 Кәсіпорынның қаржылық – шаруашылық қызметін талдау

Талдаудың мақсаты – кәсіпорын қызметі нәтижелерінің пайдалану,
техникалық және ұйымдастырушылық себепкерлерінен тәуелділігін ашып көрсету.
Талдаудың көмегімен әрбір себепкердің жоспарды орындауға әсер ету дәрежеін
анықтаймыз, өндіріс қорлары мен жұмыстағы кемшіліктерді табамыз. Талдауға
қажетті негізгі материал кәсіпорынқызметінің барлық жақтарын толығырақ
хабардар ететін жылдық есеп беру жазбасы болып табылады.
Талдауға қажетті шартты материал, сондай-ақ пайдаланудың нақты
жағдайларын, кәсіпорынның техникалық жарақталу деңгейін және ұйымдастырылу
құрылымын есепке ала отырып, қарастырылатын оперативтік, бухгалтерлік және
статистикалық есепке алудың берілгендері болып саналады:
- жоспарды кәсіпорын жұмысының өндірістік пайдалану және қаржы
көрсеткіштері бойынша орындау дәрежесін анықтау;
- орнатылған тапсырмалардың асыра орындалуын немесе орындалмауын
түсіндіретін себептер мен себепкерлерді анықтау;
- өндіріс қорларын анықтау және тордау.
1.4.1 Жолаушыларды тасымалдаулар көлемін талдау

Тасымалдаулар көлемі кәсіпорынмен тасымалданған жолаушылар санын
сипаттайды. Төмендегі 1.2-кестеде соңғы 3 жылдағы жолаушыларды
тасымалдаулар көлемі келтірілген [2].

Кесте 1.2.

Тасымалдау көлемі

Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Жылдар
2010 2011 2012
Тасымалдаулар көлемі, Q Мың жолаушы 5074 6051 6260,5

Жолаушыларды тасымалдаулар көлемін талдай отырып 2010 жылдан 2012
жылға дейінгі кезеңде жолаушыларды тасымалдау көлемінің жүйелі түрде
жоғарылағаны байқалады.

1.4.2 Кәсіпорынның жолаушылар айналымын талдау

Жолаушылар айналымы деп кәсіпорынмен орындалған немесе
орындалуға жататын көліктік жұмысын атайды.
Жолаушылар көлемінен және орташа қашықтығынан тәуелді болады [2].

Кесте 1.3

Жолаушылар айналымы

Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Жылдар
2010 2011 2012
Жолаушылар айналымы, Р мың жолаушыкм 26320,4 27812 28134

2010 жылдан 2012 жылғы өсу жолаушыларды тасымалдау көлемінің және
жолаушыларды тасымалдаудың орташа қашықтығының арту есебінен болды.

1.4.3 Паркті пайдалану коэффициентінің талдамасы

Паркті пайдалану коэффициенті жол бойында жұмыс істейтін автобустар
санының автобустардың тізбелік санынан алынған пайызын өзгертеді және жол
бойындағы жұмыс тәртібі мен өндірісті ұйымдастыру деңгейінен тәуелді
болады.

Кесте 1.4

Паркті пайдалану коэффициенті [2]

Көрсеткіштер Өлшем Жылдар
бірлігі
2010 2011 2012
Паркті пайдалану коэффициенті, £β - 0,85 0,87 0,89

1.4-кестесінен, паркті пайдалну коэффициентінің 2012 жылға дейін
өзгеріссіз жоғарылаған.

1.4.4 Орташа тәуліктік жүрістің талдамасы

Орташа тәуліктік жүріс деп бір автобустың бір тәуліктегі жүрген
қашықтығын айтамыз. Соңғы 3 жылдағы орташа тәуліктік жүрістің сандық
мәндері 1.5- кестеде келтірілген [2].

Кесте 1.5

Орташа тәуләктәк жүріс

Көрсеткіштер Өлшем бірлігіЖылдар
2010 2011 2012
Орташа тәуліктік жүріс,lcc км 220 225 240

1.5-кеседен орташа тәуліктік жүрістің де жоғарылағанын байқау қиынға
соқпайды. Бұл тасымалдаулар қашықтығының ұзаруымен, автобустардың рейстер
аралығындағы көп жүруімен түсіндіріледі.
Кәсіпорынның өндірістік-шаруашылық қызметін талдай отырып, 2012 жылдан
бастап бұл көрсеткіштердің айтарлықтай жақсарғанын көруге болады.
Кәсіпорының басшылығы табыстың өсуі мен кәсіпорын тиімділігінің
артуына әсер ететін көрсеткіштерді жоғарылату үшін бар күш-жігерін салуда.

1.5 Дипломдық жобаның мақсаты мен міндеті

ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС-ның өндірістік-шаруашылық қызметін,
жоғарыда келтірілген талдауы дипломдық жобаның мақсаты қалыптастыруға
мүмкіндік береді.
Ағынды жөндеу аймағындағы ұйымдастыруды жетілдіру және жөндеу
жұмыстарының еңбек мәдениетін арттыру.
Алға қойылған мақсатқа қол жеткізу үшін келесідей міндеттерді шешу
қажет:
1. Ағынды жөндеу аймағындағы жұмыстарды ұйымдастыруға қажетті
мәселенің технологиялық шешімін өңдеп шығару;
2. Қол жұмыстарын жеңілдететін құрылымдық шешімді өңдеп шығару;
3. Ұсынып отырған шешімдер үшін еңбек қорғау және өндірістік
экология іс-шараларын өңдеп шығару
4. Ұсынылған шешімдер бойынша экономикалық есептерді орындау.

2. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕУ

2.1 Пайдаланудың ауа-райы климаттық және жол жағдайларының жазбасы

ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС Абай селосы, Оңтүстік Қазақстан облысының
Сарыағаш ауданында орналасқан. Абай селосының климаты ыстық құрғақ болып
келеді, орташа айлық температура қаңтарда –15º-тен –18º аралығында,
шілдеде +35º-тан +38º-қа дейін.
ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС Абай селосының оңтүстік-шығыс бөлігінде
орналасқан. Бұл ұжым жолаушыларды тасымалдаумен айналысады.
Пайдалану шарттарының категориясы жол төсемі, түрімен, жергілікті
рельфпен және қозғалыс жағдайларымен сипатталады.
Пайдалану процесінде АЖТК-ның жылжымалы тізбегі жолдың ІІ категориясы
бойынша пайдаланылады. Жол төсемінің түрі – Д1, яғни битумдалған қоспалар
[2,3].

2.2 Шартты белгілер

ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС-ның орналасқан жері – ОҚО, Сарыағаш
ауданы, Абай селосы.
ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС-ның қызметі – жолаушы тасымалдау.
Пайдалану шарттары категориясы – ІІ.
Автомобильдердің тізбелік саны, дана – 85.
Орта тәуліктік жүрістері, км:
- ПАЗ-672 – 130 км;
- ЛАЗ-695 – 165 км;
- Сетра, Икарус – 210 км [2,3].

2.3 Түзету коэффициенттерін таңдау

Түзету коэффициенттерін таңдауды негізгі бірліктер бойынша, яғни
автобустың әрбір маркасына орындаймыз.
ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС жылжымалы тізбегі автобустардың 3
технологиялық үйлесімді топтарына ие болады:
1) ПАЗ-672;
2) ЛАЗ-695;
3) Сетра, Икарус.
Автобустар бойынша алынған барлық қалыпты берілгендер анықтама
кітапшасында пайдалану шарттарының І категориясы үшін келтірілген.
Пайдалану шарттарының І категориясын жүргізу үшін нақты шарттарға,
берілген жағдайға ІІ категорияға келесідей түзету коэффициенттері
пайдаланылады:
К1 – қалыптарды пайдалану шарттарынан тәуелді түзету коэффициенті;
К2 – қалыптарды ЖТ модификациясынан тәуелді түзету коэффициенті;
К3 – қалыптарды ауа-райы климаттық шарттарынан тәуелді түзету
коэффициенті;
К4 – АЖ-дың меншікті еңбексыйымдылығы қалыптарын пайдалану басындағы
жүрістен тәуелді түзету коэффициенті;
К5 – ТҚ мен АЖ еңбексыйымдылығы қалыптарын АЖТК-дағы автобустар
санынан және технологиялық үйлесімді топтар санынан тәуелді түзету
коэффициенті.
2.2 бөлімінде келтірілген, есептеуге қажетті шарттары берілгендердің
мәндерін пайдалана отырып, К1, К2, К3, К4, К41 және К5 коэффициенттерін 2.8
– 2.12 кестелері бойынша анықтаймыз [4].

Кесте 2.1

Іріктеу коэффициенттері

Автобус маркалары Қалыптары
коэффициенттерКЖ-дейінгТҚ ТҚ еңбек- АЖ еңбек-
і жүріс ке-зеңділісыйым- сыйым-
гі дылығы дылығы
ПАЗ-672 К1 0,9 0,9 – 1
К2 1 – 1 1
К3 0,9 0,9 – 1,1
К4 – – – 1,5
К5 – – 1,3 1,3
ЛАЗ-695 К1 0,9 0,9 – 1
К2 1 – 1 1
К3 0,9 0,9 – 1,1
К4 – – – 1,5
К41 – 1,4 – –
К5 – – 1,3 1,3
Сетра, Икарус К1 1 1 – 1
К2 1 – 1 1
К3 0,9 0,9 – 1,1
К4 – – – 1,4
К41 – 1,4 – –
К5 – – – 1,3

2.4 ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС-ның техникалық баптау бойынша өндірістік
бағдарламасын есептеу

2.4.1 ТҚ-дың қалыпты кезеңділігі мен КЖ-ге дейінгі жүрісті таңдау және
түзету

Нақты кәсіпорын үшін жүргізілетін жергілікті жағдайлар әдетте
ерекшеленеді, сондықтан жалпы жағдайда, автобустың КЖ-ге дейінгі қалыпты
жүрісі Lк мен ТҚ-1 және ТҚ-2 кезеңділіктері пайдалану шартының категориясын
есепке алатын К1, К2, К3 коэффициенттерінің көмегімен анықталады.
Осылайша, автобустың күрделі жөндеуге дейінгі жүрісі төмендегіге тең
[4]:

(2.1)

мұндағы – автобустың КЖ-ге дейінгі жүрісі, км

Автобустың КЖ-ге дейінгі қалыпты жүрісін кестеден таңдаймыз

ПАЗ – = 300000 км;

ЛАЗ – = 300000 км;

Сетра, Икарус – =360000 км.

Бұл мәндерді (2.1) формулаға қоя отырып есептейміз:

ПАЗ – Lк=300000·0,9·1·0,9=243000 км;

ЛАЗ – Lк =300000·0,9·1·0,9=243000 км;

Сетра, Икарус – Lк =360000·1,1·0,9=324000 км;

Бұдан ары қарай, бір модельді автобустардың немесе біртипті
автобустардың жаңа және ескі тобы бойынша ені параллель есептеулерді
жүргізбес үшін есептеулерді қарапайымдандыру мақсатымен автобустың бір
айналымдағы орташа келтірілген жөндеу аралық жүрісті Lк.ср анықтаймыз
(Lк.ср Lн) [4]:

(2.2)

мұндағы – автобустардың кез келген КЖ-ден кейінгі жүрісі. Бұл кезде
0,8 – бірінші КЖ-ге дейінгі жаңа автобустың жүріс
қалыбы;
Аи – бірінші КЖ-ге дейінгі жүрісі жоқ
автобустардың орташа тізбелік саны;
– бірінші КЖ-ге дейінгі жүріс қалыбын
орындаған, бірақ пайдаланудағы автобустардың орташа
тізбелік саны.

ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС-дағы Аи мен мәндері 2.1- кестеде
келтірілген. Бұл кестеде үш түрлі маркадағы (ПАЗ, ЛАЗ, Сетра, Икарус)
автобустардың Аи және мәндері келтірілген.
Автобустың кез келген КЖ-ден кейінгі жүрісін анықтаймыз:

ПАЗ – =243000·0,8=194400 км;

ЛАЗ – =243·0,8=194400 км;

Сетра, Икарус – =324000·0,8=259200 км.

Кесте 2.1
Автобустар саны мен күйі

Аталуы Белгіленуі Автобус маркалары
ПАЗ-672 ЛАЗ-695 Сетра, Икарус
Жаңа Аи 8 7 5
Ескі 23 21 21
Барлығы – 31 28 26
Жалпы – 85

Жоғарыда нұсқалған мәндерді (2.2) формулаға қоя отырып, келесіні
аламыз:
ПАЗ-672

ЛАЗ-695

Сетра, Икарус

2.4.2 ТҚ-ді жүргізу кезеңділігін анықтау

Күнделікті баптаудың (КҚ) кезеңділігі әдетте, автобустың орташа
тәуліктік жүрісіне – lсс тең.
ТҚ-1 мен ТҚ-2 кезеңділігі (L1 және L2) пайдалану шарттарын есепке ала
отырып, түзетілуі қажет [4,5]:

L1 =·К1·К3;
(2.3)

L2=·К1·К3,
(2.4)

мұндағы – ТҚ-1-ды жүргізудің қалыпты кезеңділігі;
– ТҚ-2-ды жүргізудің қалыпты кезеңділігі.

және мәндерін кесте бойынша таңдаймыз, бұл кезде олар
автобустардың барлық 3 тобы, яғни ПАЗ, ЛАЗ, Сетра, Икарус маркалы
автобустары үшін тең.

=3500 км;

= 14000 км.

Мәндерді орнына қойып есептейміз:

=3500·0,9·0,9 = 2835 км;

=14000·0,9·0,9 = 11340 км.

2.4.3 Орташа тәуліктік жүрісті ТҚ мен КЖ-ге дейінгі жүріс кезеңділіктерін
түету

Автобустарды баптауға жіберу жұмыс күндерінің толық саны арқылы орташа
тәуліктік жүрісті есепке ала отырып жүргізілетіндіктен ТҚ-1, ТҚ-2 және КЖ
жүрістері орташа тәуліктік жүріске дәрежелі болуға тиісті.
Түзету өзара және орташа тәуліктік жүріске дәрежелі және шамалары
бойынша орнатылған қалыптарға жуық болатын ТҚ мен КЖ әрбір түрі үшін
алынған км-де берілген жүріс кезеңділігінің сандық мәндерін таңдауға
негізделген.
Кезеңділік қалыптарынан мүмкін боларлық ауытқулар ±10%-ті құрайды.
ПАЗ үшін:

LКҚ = lс.с = 130 км;
L1 = lс.с·21 = 130·21 = 2730 км;
L2 = l1·4 = 2730·4 = 10920 км;
Lк.орт = L2·22 = 10920·22 = 240240 км.

ЛАЗ үшін:

LКҚ = lс.с = 165 км;
L1 = lс.с·17 = 165·17 = 2805 км;
L 2= l1·4 = 2805·4 = 11220 км;
Lк.орт = L2·21= 11220·21 = 235620 км.

Сетра, Икарус үшін:

LКҚ = lс.с = 210 км;
L1 = lс.с·13 = 210·13 = 2730 км;
L2= l1·4 = 2730·4 = 10920 км;
Lк.орт = L2·29 = 10920·29 = 316680 км.

ТҚ мен КЖ-ге дейінгі жүріс кезеңділіктерін орташа тәуліктік жүріс
бойынша есептеу нәтижелерін 2.2 кестеге толтырамыз. Ол келесі бетте
көрсетілген.

Кесте 2.2
ТҚ мен КЖ-ге дейінгі жүріс кезеңділіктерін түзету

АвтобЖүріс түрлері БелгілЖүріс, км
ус енуі
марка
сы
Қалыпты Түзетілген Алдыңғы Есептеу
жүріс жүріс әсерге бойынша
дейінгі қабылданған
жүріс
дәрежесі
ПАЗ-6Орташа тәуліктік lc.c. – – – 130
72 ТҚ-1-ге дейін L1 3500 2835 130х21 2730
ТҚ-2-ге дейін L2 14000 11340 2730х4 10920
КЖ-ге дейін Lк.ср 300000 243000 10920х22 240240
ЛАЗ-6Орташа тәуліктік lc.c. – – – 165
95 ТҚ-1-ге дейін L1 3500 2835 105х17 2805
ТҚ-2-ге дейін L2 14000 11340 2805х4 11220
КЖ-ге дейін Lк.ср 300000 243000 11220х21 235620
СетраОрташа тәуліктік lc.c. – – – 210
, ТҚ-1-ге дейін L1 3500 2835 210х13 2730
ИкаруТҚ-2-ге дейін L2 14000 11340 2730х4 10920
с КЖ-ге дейін Lк.ср 360000 324000 10920х29 316680

2.5 ТҚ мен КЖ-дің жылдық бағдарламасын анықтау

2.5.1 Бір айналымдағы бір автобусқа қажетті ТҚ мен КЖ сандарын анықтау

Бір айналымдағы жылжымалы тізбектің бірлігіне техниканың әсер етулер
саны әсер етудің берілген түріне дейінгі айналымдық жүрістің қатынасымен
анықталады [4,5]:

; (2.5)

; (2.6)
; (2.7)

, (2.8)

мұндағы, Lц = Lк – жылжымалы тізбектің айналымдық жүрісі

Сонда:
ПАЗ үшін:

;

;

;

.

ЛАЗ үшін:

;

;

;

.

Сетра, Икарус үшін:

;

;

;

Мұнан кейін бір айналымдағы техниканың дайындық коэффициентін мына
формуламен анықтаймыз [4,5]:

₤т,
(2.9)

мұндағы Дэц – автобустың бір айналымдағы техникалық бұзылусыз күйдегі
күндер саны;
Др.ц – автобустың бір айналымдағы ТҚ мен жөндеудегі бос
тұру саны.

Дэц мәні мынаған тең [4,5]:

.
(2.10)

Сонда мәндерді орнына қойсақ:
ПАЗ үшін:

күн;

ЛАЗ үшін:

күн;

Икарус үшін:

күн.

Автобустың бір айналымдағы ТҚ мен жөндеулердегі бос тұру күндерінің
санын келесі түрлендіруден табамыз [4,5]:

, (2.11)

мұндағы, ДК – автобустың КЖ-дегі бос тұруы, күндер;
ДТҚ,АЖ – жылжымалы тізбектің ТҚ мен АЖ-дегі күндермен алынған
меншікті бос тұруы, күндер.

Автобустың КЖ-дегі бос тұруы мынаған тең [4,5]:

, (2.12)

мұндағы, – автобустың зауыттағы КЖ-де күндер мен алынған бос тұруы;
ДТ – автобусты зауытқа және кері қарай тасымалдауға кеткен
күндер саны, КЖ-де қалыптар бойынша бос тұру ұзақтығынан 10-
20%-ке тең деп аламыз.

мәнін кестеден таңдаймыз.

ПАЗ үшін: = 20 күн;
ЛАЗ үшін: = 20 күн;
Сетра, Икарус үшін: = 25 күн.

Сол кезде 15%-ті қабылдай отырып, Дт мәнін аламыз:

ПАЗ үшін:

Дт= 20·0,15=3 күн;

ЛАЗ үшін:

Дт= 20·0,15=3 күн;

Сетра, Икарус үшін:
Дт= 25·0,15=3,75 күн.

Бұдан:

ПАЗ үшін:

Дк=20+3=23 күн;

ЛАЗ үшін:

Дк=20+3=23 күн;

Сетра, Икарус үшін:

Дк=25+3,75=28,75 күн.

Онан кейін кесте бойынша автобустың 1000 км жүрісіне ТҚ мен АЖ-дегі
бос тұру күндерін табамыз:

ПАЗ үшін: ДТҚ,АЖ=(0,30÷0,50); күндер1000 км;
ЛАЗ үшін: ДТҚ,АЖ=(0,30÷0,50); күндер1000 км;
Сетра, Икарус үшін: ДТҚ,АЖ=(0,50÷0,55); күндер1000 км.

Барлық мәндерді (2.11) формулаға қоя отырып, төмендегілерді аламыз:

ПАЗ үшін:

күн;

ЛАЗ үшін:

күн;

Сетра, Икарус үшін:

күн.

Нәтижеде:

ПАЗ үшін:

₤Т;

ЛАЗ үшін:

₤Т;

Сетра, Икарус үшін:

₤Т.

Автобустың жылдық жүрісінің оның айналымдағы жүрісінен үлесін
өрнектейтін коэффициент немесе айналымнан жылға өту коэффициенті мына
қатынаспен анықталады [4,5]:

,
(2.13)

мұндағы Lr – автомобильдің жылдық жүрісі, ол мына формула бойынша
анықталады:

Lr=Драб.г ·1с.с·₤т, км,
(2.14)

мұндағы Драб.г – бір жылдағы жұмыс істеу күндерінің саны

ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС-дағы бір жылдағы жұмыс күндерінің саны
мынаған тең:

Драб.г = 365 күн.

Сонда:

ПАЗ үшін:

Lr=365·130·0,94=14603 күн;

ЛАЗ үшін:

Lr=365·165·0,92=55407 күн;

Сетра, Икарус үшін:

Lr=365·210·0,87=66685,5 күн.

Нәтижесінде:

ПАЗ үшін:

;

ЛАЗ үшін:

;

Сетра, Икарус үшін:

.

Бір тізбелік автобусқа шаққандағы ТҚ мен КЖ жылдық саны мына формула
бойынша анықталады [4,5]:

NКҚг =NКҚ·ηг; (2.15)

N1Г =N1·ηг;
(2.16)

N2Г =N2·ηг;
(2.17)

NКГ =NК·ηг.
(2.18)

Бір тізбелік ПАЗ автобусы үшін ТҚ мен АЖ саны жыл бойына мынаған тең:
ПАЗ үшін:

NКҚг =1848·0,185=341,88;

N1Г =66·0,185=12,21;

N2Г =21·0,185=3,885;

NКГ =1·0,185=0,185.

ЛАЗ үшін:

NКҚг =1428·0,235=335,58;

N1Г =63·0,235=14,805;

N2Г =20·0,235=4,7;

NКГ =1·0,235=0,235.

Сетра, Икарус үшін:

NКҚг =1508·0,21=316,68

N1Г =87·0,21=18,27

N2Г =28·0,21=5,28

NКГ =1·0,21=0,21

2.5.2 Автобустардың бүкіл паркіне шаққандағы ТҚ мен АЖ жылдық санын анықтау

Автобустардың бүкіл паркіне шаққандағы ТҚ мен АЖ жылдық санын бір
автобусқа алғандағы ТҚ мен АЖ жылдық сандарының қосындысымен анықтаймыз
[4,5]:

ΣNКҚг=NКҚг·Au; (2.19)

ΣN1Г=N1Г·Au; (2.20)

ΣN2Г=N2Г·Au; (2.21)

ΣNКГ=NКГ·Au. (2.22)

ПАЗ автобусының бүкіл паркке алғандағы ТҚ мен АЖ жылдық саны:

ΣNКҚг=341,88·31=10598,28;

ΣN1Г=12,21·31=378,51;

ΣN2Г=3,885·31=120,435;

ΣNКГ=0,185·31=5,735.

ЛАЗ автобусының бүкіл паркке алғандағы ТҚ мен АЖ жылдық саны:

ΣNКҚг=335,58·28=9396,24;

ΣN1Г=14,805·28=414,54;

ΣN2Г=4,7·28=131,6;

ΣNКГ=0,235·28=6,58.

Сетра, Икарус автобустарының бүкіл паркке алғандағы ТҚ мен АЖ жылдық
саны:

ΣNКҚг=316,68·26=8233,68;

ΣN1Г=18,27·26=475,02;

ΣN2Г=5,88·26=152,88;

ΣNКГ=0,21·26=5,46.

Есептеу нәтижелерін 2.3- кестеге енгіземіз. Кестеге барлық есептеулер
нәтижелерін ретімен бөліп жеке-жеке толтырамыз.

2.6 ТҚ мен АЖ бойынша жұмыстардың жылдық көлемін өлшеу

2.6.1 Қалыпты еңбексыйымдылықтарын таңдау және түзету

ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС бойынша жұмыстардың жылдық көлемі
адам·сағат өлшенеді және кәсіпорынның КҚ, ТҚ-1 мен ТҚ-2 және өзіндік
баптауы бойынша жұмыстар көлемінен тұрады.
Бұл көлемдер негізінде өндірістік аймақтар мен аумақшалардың
жұмысшылар саны анықталады.
Күнделікті баптаудың есептелетін еңбексыйымдылығы мына формула бойынша
анықталады [5,6]:

, (2.23)

мұндағы – күнделікті қызмет көрсетудің қалыпты еңбексыйымдылығы,
адам·сағат
Км – еңбексыйымдылықтың КҚ жұмыстарын механикаландыру
есебінен төмендеуін есепке алатын коэффициент

КҚ-тің қалыпты еңбексыйымдылығын мына кесте бойынша анықтаймыз:

ПАЗ үшін:
=0,7 адам·сағат;
ЛАЗ үшін:

=0,8 адам·сағат;

Сетра, Икарус үшін:

=1 адам·сағат.

Км коэффициентінің мәнін мына түрлендіруден анықтаймыз:

,
(2.24)

мұндағы М – механикаландырылған әдіспен орындалатын КҚ жұмыстары-ның үлесі,
%

Кесте 2.3
ТҚ мен АЖ жылдық сандары

Көрсеткіштері Белгіленуі Автобус маркасы
ПАЗ-672 ЛАЗ-695 Сетра, Икарус
Бір айналымдағы
техника-лық әсер етулер
саны Nк 1 1 1
КЖ-ге дейін N2 18 17 18
ТҚ-2-ге дейін N1 57 48 55
ТҚ-1-ге дейін NКҚ 1292 1080 1308
КҚ
Техникалық дайындық ₤т 0,9 0,89 0,92
коэффициенті
1 автобусқа алғандағы
техникалық әсер етулер
саны NEOг 232,56 226,8 232,56
КҚ N1Г 10,26 11,34 0,35
ТҚ-1 N2Г 3,24 3,57 3,06
ТҚ-2 NКГ 0,18 0,28 0,17
КЖ
Автобустың жылдық LГ 31878 36027 30259
жүрісі, км
Автобустың бүкіл паркіне
алғандағы техникалық
әсер етулер жылдық саны ΣNКҚг 8140 8618 6279
ΣN1Г 359 431 253
КҚ ΣN2Г 113 136 83
ТҚ-1 ΣNКГ 6 8 5
ТҚ-2
КЖ

ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС-дағы механикаландырылған әдіспен
орындалатын КҚ жұмыстарының үлесі 35%-ті құрайды, сонда:

.

Барлық мәндерді (2.23) формулаға қойып алатынымыз; төмендегі есептеуде
көрсетілген, оны әр автобус маркасына бөлек есептейміз:

ПАЗ үшін:

tКҚ=0,7·1·1,3·0,55=0,5005 адам·сағат;

ЛАЗ үшін:

tКҚ=0,8·1·1,3·0,55=0,572 адам·сағат;

Сетра, Икарус үшін:

tКҚ=1·1·1,3·0,55=1,3 адам·сағат.

ТҚ-1 мен ТҚ-2 түзетілген еңбексыйымдылығын мына формула бойынша
анықтаймыз [4,5,6]:

, (2.25)

мұндағы, – ТҚ-1 мен ТҚ-2 қалыпты еңбексыйымдылығы, адам·сағат

мәнін таңдаймыз:
ПАЗ үшін:

=5,5 адам·сағат;

=18,0 адам·сағат;

ЛАЗ үшін:

=5,8 адам·сағат;

=24,0 адам·сағат;

Сетра, Икарус үшін:

=6,0 адам·сағат;

=26,0 адам·сағат.

Онда,

ПАЗ үшін:

t1=5,5·1·1,3=7,15 адам·сағат;

t2=18·1·1,3=23,4 адам·сағат;

ЛАЗ үшін:

t1=5,8·1·1,3=7,54 адам·сағат;

t2=24·1·1,3=31,2 адам·сағат;

Сетра, Икарус үшін:

t1=6·1·1,3=7,8 адам·сағат;

t2=26·1·1,3=33,8 адам·сағат.

АЖ-дің меншікті қалыпты түзетілген еңбексыйымдылығы мынаған тең [6]:

, (2.26)

мұндағы, – АЖ-дің қалыпты еңбексыйымдылығы адам·сағат1000км.

Бұл мәндерді анықтаймыз.

ПАЗ үшін:

=5,3 адам·сағат1000км;

ЛАЗ үшін:

=6,5 адам·сағат1000км;

Сетра, Икарус үшін:

=7,0 адам·сағат1000км.

Мәндерді орнына қойып есептейміз:

ПАЗ үшін:

tАЖ=5,8·1·1·1,5·1,3=12,441 адам·сағат1000км;

ЛАЗ үшін:

tАЖ=6,5·1·1·1,1·1,5·1,3=13,94 адам·сағат1000км;

Сетра, Икарус үшін:

tАЖ=7·1·1·1,1·1,4·1,3=14,014 адам·сағат1000км.

2.6.2 ТҚ және АЖ жұмыстарының жылдық көлемі

Бір жылдағы КҚ, ТҚ-1 және ТҚ-2 жұмыстарының көлемі ТҚ сандарының
берілген түр еңбексыйымдылығының қалыпты түзетілген мәніне туындысы ретінде
анықталады [6]:

ТЕОг=ΣNКҚг·tЕО; (2.27)

Т1Г=ΣN1Г·t1;
(2.28)

Т2Г=ΣN2Г·t2.
(2.29)

Барлық мәндер белгілі болғандықтан төмендегілерді есептейміз:

ПАЗ үшін:

ТКҚг=10598,28·0,5005=5304,439;

Т1Г=378,51·7,15=2706,3465;

Т2Г=120,435·23,4=2818,179.

ЛАЗ үшін:

ТКҚг=9396,24·0,572=5374,649;

Т1Г=414,54·7,54=3125,6316;

Т2Г=131,6·31,2=4105,92.

Сетра, Икарус үшін:

ТКҚг=8233,68·1,3=10703,78;

Т1Г=475,02·6=2850,12;

Т2Г=152,88·26=3974,88.

АЖ жұмыстарының жылдық көлемін табамыз [6]:

, адам·сағат. (2.30)

Нәтижесінде,

ПАЗ үшін:

адам·сағат;

ЛАЗ үшін:

адам·сағат;

Сетра, Икарус үшін:

адам·сағат.

ТҚ-1 және ТҚ-2 аймақтары жұмыстарының еңбексыйымдылығын анықтау
кезінде ТҚ-1 кезіндегі бір жөндеу операциясына кететін көлемі 5·7
адамминут болатын, қатар жүретін АЖ еңбексыйымдылығын есепке алған жөн.
Қатар жүретін АЖ операциясының қосынды еңбексыйымдылығы сәйкес келетін ТҚ
түрінің еңбексыйымдылығынан 15-20% аралығынан аспауы қажет.
ТҚ-1 және ТҚ-2 жүргізу кезіндегі сәйкес келетін АЖ-ді есепке ала
отырып ТҚ мен АЖ жұмыстарының жылдық көлемі мына формула бойынша анықталады
[6]:

Т1(АЖ)Г=Т1Г+Тсп.р(1)Г;
(2.31)

Т2(АЖ)Г=Т2Г+Тсп.р(2)Г;
(2.32)

ТАЖГ=ТАЖг–(Тсп.р(1)Г+ Тсп.р(2)Г.
(2.33)

мұндағы, Тсп.р(1)Г, Тсп.р(2)Г – ТҚ-1 және ТҚ-2 жүргізу кезіндегі сәйкес
келетін АЖ-дің жылдық еңбексыйымдылығы,
адам·сағат.

Тсп.р(1)Г және Тсп.р(2)Г мәндерін сәйкесінше төмендегі формулалармен
анықтаймыз:

Тсп.р(1)Г =САЖ · Т1Г;
(2.34)

Тсп.р(1)Г =САЖ · Т2Г,
(2.35)

мұндағы, САЖ=0,15÷0,20 – автобустар жасынан тәуелді болатын, қатар жүретін
АЖ үлесі, САЖ=0,20 деп қабылдаймыз, онда:

ПАЗ үшін:

Тсп.р(1)Г =0,2·2706,3465=541,269 адам·сағат;

Тсп.р(2)Г =0,2·2818,179=563,636 адам·сағат.

ЛАЗ үшін:

Тсп.р(1)Г =0,2·3125,631=625,1262 адам·сағат;

Тсп.р(2)Г =0,2·4105,92=821,184 адам·сағат.

Сетра, Икарус үшін:

Тсп.р(1)Г =0,2·2850,12=570,024 адам·сағат;

Тсп.р(2)Г =0,2·3974,88=794,976 адам·сағат.

Нәтижеде:

ПАЗ үшін:

Т1(АЖ)г=2706,346+541,269=3247,615 адам·сағат;

Т2(АЖ)г=2818,179+563,636=3387,815 адам·сағат;

=7328,273–(541,269+563,636)=6223,36 8 адам·сағат.

ЛАЗ үшін:

Т1(АЖ)г=3125,631+625,1262=3750,757 адам·сағат;

Т2(АЖ)г=4105,92+821,184=4927,104 адам·сағат;

=10084,074–(625,1262+821,184)=8637, 76 адам·сағат.

Сетра, Икарус үшін:

Т1(АЖ)г=2850,12+570,024=3420,144 адам·сағат;

Т2(АЖ)г=3974,88+794,976=4769,856 адам·сағат;

=12136,76–(570,024+794,97)=10771,7 адам·сағат.

2.6.3 Кәсіпорынның өзіндік баптау жұмыстарының жылдық көлемі

ТҚ және АЖ жұмыстарынан басқа, АЖТК да көмекші жұмыстар орындалады,
олардың көлемі жылжымалы тізбекті ТҚ мен АЖ бойынша жұмыстардың жалпы
көлемінен 20-30% құрайды.
Бұл жұмыстардың құрамына өзіндік баптау жұмыстары (аймақ пен
аумақшалардың технологиялық жабдықтарын баптау және жөндеу, ғимараттардың
инженерлік коммуникацияларын ұстау, оларды жөндеу, үлгіге жатпайтын
жабдықтар мен аспаптарда дайындау және т.б.) кіреді.
Көмекші жұмыстардың көлемі (Твсп) жылжымалы тізбекті ТҚ және АЖ жылдық
жұмыстарының жалпы көлемінен 20-30% құрайды [6]:

Твсп=(0,2÷0,3) (ТКҚг+Т1Г+Т2Г+ТАЖг).
(2.36)

Мәндерді орнына қойып есептейміз:

ПАЗ үшін:

Твсп=0,2(5304,43+2706,3465+2818,179 +7328,27)=3631,4адам·сағ;

ЛАЗ үшін:

Твсп=0,2(5374,64+3125,63+4105,9+100 84,0)=4538,0549 адам·сағ;

Сетра, Икарус үшін:

Твсп=0,2(10703,7+2850,1+3974,8+1213 6,76)=5933,1082 адам·сағ.

2.6.4 АЖТК бойынша алынған ТҚ АЖ және көмекші жұмыстардың жылдық көлемі

ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС бойынша ТҚ және АЖ жұмыстарының жалпы
жылдық көлемін автобустың әрбір маркасына шаққандағы жұмыстардың жылдық
көлемін қоя отырып есептейміз [6]:

ТКҚгжалпы=ТКҚг(ПАЗ)+ТКҚг(ЛАЗ)+ТКҚг( Икарус);
(2.37)

Т1(АЖ)гжалпы=Т1(КҚ)г(ПАЗ)+Т1(АЖ)г(Л АЗ)+Т1(АЖ)г(Икарус);
(2.38)
Т2(АЖ)гжалпы=Т2(АЖ)г(ПАЗ)+Т2(АЖ)г(Л АЗ)+Т2(АЖ)г(Икарус);
(2.39)

. (2.40)

Сонда:

ТКҚгжалпы=5304,439+5374,649+10703,7 8=21382,8 адам·сағат;

Т1(АЖ)гжалпы=3247,615+3750,757+3420 ,144=10418,5 адам·сағат;

Т2(АЖ)гжалпы=3381,815+4927,104+4769 ,856=13078,77 адам·сағат;

адам·сағат.

Тұтас алғандағы АЖТК бойынша көмекші жұмыстардың жылдық көлемін
жоғарыдағыға ұқсас түрде есептейміз [6]:

Твсп жалпы=Твсп(ПАЗ)+Твсп(ЛАЗ)+Твсп(Икар ус).
(2.41)

Сонда,

Твсп жалпы=3631,447+4538,0549+5933,1082= 14103,001 адам·сағат.

ТҚ және АЖ жұмыстарының түрлері бойынша еңбексыйымдылығын үлестіру 2.4-
кестеде келтірілген.

Кесте 2.4
Еңбексыйымдылықты жұмыстарға бөлу

Жұмыс түрлері Жалпы Еңбексыйымдылық, адам·сағат
еңбек-сыйым-
дылық, %
Автобустар маркасы
ПАЗ ЛАЗ Сетра,
Икарус
КҚ
Тазалау 45 2386,99 2418,59 4816,701
Жуу 35 1856,55 1881,127 3746,323
Сүрту 20 1060,88 1074,48 2140,75
ТҚ-1
Диагностикалық 8 259,809 300,06 273,611
Бекіту 50 1623,807 1875,37 1710,07
Реттеу 9 292,285 337,568 307,813
Майлау – жанармай құю 20 644,523 750,151 684,028
Электротехникалық 6 194,856 225,045 205,208
Қоректендіру жүйесін баптау 3 47,428 112,522 102,604
Шендеуіштік 4 129,9046 150,03 136,8057
Барлығы 100 3247,615 3750,75 3420,144
ТҚ-2
Диагностикалық 7 236,727 344,897 333,689
Бекіту 48 1623,27 2365,109 2289,53
Реттеу 7 236,727 344,897 333,889
Майлау – жанармай құю 10 338,18 492,71 476,98
Электротехникалық 6 202,908 295,626 286,19
Қоректендіру жүйесін баптау 3 101,454 147,813 143,695
Шендеуіштік 2 67,636 98,542 95,542
Қораптық 17 514,908 837,607 810,875
Барлығы 100 3381,81 4927,164 4769,856
АЖ
Бекеттік жұмыстар
Диагностикалық 2 124,467 172,755 215,435
Реттеу 2 124,467 172,755 215,435
Бөлшектеп-шашып жинау 28 1742,54 2418,57 3016,69
Дәнекерлеу-қаңылтырлау 6 373,402 518,265 646,305
Бояу-сырлау 7 435,635 604,6428 754,0232
Барлығы 45 2800,31 3886,99 4897,29
Аумақтық жұмыстар
Агрегаттық 17 1057,97 1468,41 1831,19
Слесарлы-механикалық 8 497,869 691,02 861,74
Электротехникалық 8 497,869 691,02 861,74
Қоректендіру жүйесінің
аспаптарын жөндеу 2,5 155,584 215,944 269,294
Шендеуішті монтаждау 3 186,701 259,132 323,152
Вулканизациялық 1,5 93,35 129,56 161,576
Ұсталы-рессорлық 1,5 93,35 129,56 161,576
Мыстау 3 186,701 259,132 323,152
Дәнекерлеу 1 62,233 86,377 107,717
Қаңылтырлау 1,5 93,35 129,566 161,576
Арматуралау 4 248,93 345,516 430,87
Тапсырма 3 186,701 259,132 323,1508
Барлығы 55 3422,85 4750,77 5924,46
Көмекші жұмыстар
Өзіндік баптау 47 363,1447 453,805 593,316
Көліктік 10 3630,78 2138,88 2788,56
Автобустарды қуу 20 726,289 907,6169 1186,62
Материалдарды қабылдау,
сақтау және үлестіру 8 290,515 363,044 474,648
Үймереттер мен аймақтарды
тазалау 15 544,717 680,708 889,966
Барлығы 100 3631,497 4538,054 5933,108
3. КӘСІПОРЫННЫҢ АҒЫНДЫ ЖӨНДЕУ ЖҰМЫСТАРЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ

3.1 Өндірістік жұмысшылар санын есептеу

ЕР-ДАУІТ ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС құрамына жылжымалы тізбекті ТҚ мен АЖ
бойынша жұмыстарды тікелей орындайтын өндірістік жұмысшылар мен көмекші
жұмысшылар кіреді.
Технологиялық қажетті (Рт) және штаттан тыс (Рш) жұмысшылар санын
анықтайды.
Жұмысшылардың технологиялық қажетті санын мына формула бойынша
анықтаймыз [7]:

, (3.1)

мұндағы Фр.м. – бір ауысымдағы жұмыс кезіндегі технологиялық қажетті
жұмысшының немесе жұмыс орнының уақытының жылдық өндірістік
қоры сағат;

Жұмыс орны уақытының жылдық қоры күнтізбе және АЖТК жұмыс тәртібі,
жоспарланған кезеңдегі аумақша жұмыс тәртібі бойынша есептеледі. ЕР-ДАУІТ
ЖӘНЕ КОМПАНИЯ ЖШС 7 күндік жұмыс аптасы тәртібінде жұмыс істейтіндіктен
Фр.м. төмендегі форомуламен есептеледі [7]:

Фр.м.=Тсм·(Дкг–Дв–Дп)–Дп.п (3.2)

мұндағы Тсм – жұмыс аусымының ұзақтығы, сағат;
Дкг – бір жылдағы күнтізбе саны;
Дв – бір жылдағы демалыс күндер саны;
Дп – бір жылдағы мейрамдар саны;
Дп.п – ауысым ұзақтылығы 1 сағатқа қысқартылған мейрамдар
мен сенбілік күндер.

7 күндік жұмыс аптасы кезіндегі жұмыс ауысымның ұзақтылығы мынаған
тең:

Тсм=7 сағат.

Сонда:

Фр.м.=7·(365–48–8)–55=2108 сағат.

Өндірістік жұмысшылардың штаттық (тізбелік) саны [7]:

, (3.3)

мұндағы Фп.р – бір штаттың жұмысшы ұзақтығының жылдық қоры, сағат.

Фп.р мәні келесі формуламен есептеледі [7]:

Фп.р= Фр.м.– tотп– tуп,
(3.4)

мұндағы tотп – еңбек демалыс ұзақтылығы, күн;
tуп – жұмыс уақытының себепті жағдайлармен жоғалуы, сағат.

Еңбек демалысының ұзақтылығы төмендегі түрлендірумен анықталады [7]:

tотп=Дотп · Тсм, (3.5)

мұндағы Дотп – бір жылдағы еңбек демалыс күндері, ол кестеден алынады.

Дотп=20 күн деп қабылдаймыз.

Нәтижеде:

tотп=20·7=140 сағат.

Жұмыс уақытының еңбекті жағдайлармен жоғалуын импирикалық формула
бойынша есептеуге болады:

tуп=0,04·( Фр.м– tотп),
(3.6)

Мәндерді орнына қойып есептейміз:

tуп=0,04·(2108–140)=78,7 сағат.

Нәтижеде:

Фп.р=2108–140–78,7=1889 сағат.

Жоғарыда алынған мәндерді формулаларға қоя отырып, өндірістік және
көмекші жұмысшылардың технологиялық қажетті және штаттық сандарын
анықтаймыз.
Негізінен жұмысшылардың саны ТҚ зонасына және автопарктің көлеміне
тікелей тәуелді. Бұл жерде өндірістік еңбек деңгейі мен белгіленген жұмыс
нормаларының уақытында орындалуын ескеру қажет.
Қажетті жұмысшылардың саны келесі теңдіктен анықталады [8]:

Рі=Тг і(Фдр∙kп.н.),
(3.7)

мұндағы Тгі – ТҚ бойынша жұмыс көлемі, адам-сағат;
kп.н – жұмыстың артық орындалуын көрсететін коэффициент,
kп.н=1,1.

1. ТҚ-1 жұмыстарымен айналасатын жұмысшылар саны:

Рто1 = 9277(1770,7∙1,1) = 4,76 ≈ 5 адам.

2. ТҚ-2 жұмыстарымен айналасатын жұмысшылар саны:

Рто2 = 10189(1770,7∙1,1) = 5,63 ≈ 6 адам.

3. АЖ-гі шашып-жинау жұмыстарымен айналасатын жұмысшылар саны:
Ртр = 23947(1770,7∙1,1) = 12,29 ≈ 12 адам.
4. Пісіру, қаңылтыр өңдеу, арматура бөліміндегі жұмысшылар саны:

Рпісіру = 5759(1770,7∙1,1) = 1,95 ≈ 2 адам.

5. Бояу бөліміндегі жұмысшы саны:

Рбояу = 6669(1770,7∙1,1) = 2,4 ≈ 2 адам.

6. Агрегаттық бөлімдегі жұмысшылар саны болады:

Рагр.= 10913(1770,7∙1,1) = 3,6 ≈ 4 адам.

7. Слесарлы-механикалық бөлімінде:

Рсл.= 7578(1770,7∙1,1) = 1,8 ≈ 2 адам.

8. Электротехникалық-аккумуляторлық бөлімдегі жұмысшылар саны:

Рэ.а.= 7275(1770,7∙1,1) = 1,7 ≈ 2 адам.

9. Қоректендіру жүйесіндегі жұмысшылар саны:

Рқор.= 3031(1718,6∙1,1) = 0,6 ≈ 1 адам.

10. Шиномонтаж - вулканизациядағы бөлімдегі жұмысшылар саны:

Ршин.= 1819(1718,6∙1,1) = 0,7 ≈ 1 адам.

11. Темір, мыс өндеу бөліміндегі жұмысшылар саны:

Ртем. = 5153(1718,6∙1,1) = 0,7 ≈ 1 адам.

Жұмысшылардың мамандықтары бойынша штаттық кестесін тағайындаймыз.
Олардың мәнін 3.1-кестеге қойып разрядтарға бөлістіреміз.

Кесте 3.1
Өндірістік жұмысшылар саны

Әсер ету ТГ, Жұмыс орны Жұмысшы Жұмысшылар-дыЖұмысшылар-ды
түрлері адам·сағат уақытының уақытының ң тізбелік ң штаттық
жылдық жылдық қоры жылдық саны, РТ саны, Рш
еңбексыйымды қоры, Фп.р
лық
есеп-тқабыл-есеп-тқабыл-
елген данғанелген данған
КҚ 21382,86 2108 1889 10,14 10 11,31 11
ТҚ-1 10418,516 4,9 5 5,51 6
ТҚ-2 13078,77 6,2 6 6,92 7
АЖ 25632,89 12,15 12 13,56 13
Оның
ішінде 11534,8 5,47 5 6,106 6
Бекеттік 14098,09 6,68 7 7,46 7
Аумақтық
Көмекші 14102,61 6,69 7 7,46 7
жұмыстар

3.2 Автокөліктерге ағынды жөндеу жұмыстарын жүргізетін пост сандарын
анықтау

ТҚ пен жөндеу жұмыстарын бөлек универсалды постарда атқарған ыңғайлы,
себебі еңбек сиымдылығы әр түрлі жұмыстарды атқара беруге болады, маркалы
әр түрлі техникаға қызмет көрсетуге болады.
Постардың санын анықтау мекеменің жылдық бағдарламасына, еңбек
сиымдылығына байланысты, КҚ тазалау, жуу постарының саның, ТҚ-1, ТҚ-2 жалпы
тереңдетілген диагностика постын, бөлшектеу-жинау, реттеу, пісіру
қаңылтырлау, ағаш өңдеу, сырлау, АЖ постарының санын есептейміз.
КҚ, ТҚ-1 және ТҚ-2 жұмыстарына қажетті пост сандарын келесі формула
арқылы табамыз [8]:

Хі=Тгі∙φ(Фп∙Рп∙ηп), (3.8)

мұндағы Тгі – қызмет көрсету түрлері бойынша жылдық жұмыс көлемі;
φ – посттақ бірқалыпты жүктелуін ескеретін коэффициенті;
Фп – жұмысшының анық жылдық уақыт қоры;

Фп =Дгр ∙tсм=305∙8=2440 сағат.

Рп – бір постта жұмыс істейтін жұмысшылар санағы, адам;
ηп – посттағы жұмыс уақытаның пайдалануын көрсететін коэффи-
циент, ηп =0,87-0,98.

Автокөліктерге КҚ жұмыстарын жүргізетін пост санын анықтау:

Хео=(38751 ∙1,2)( 2440∙1,0∙0,98)=1,02≈1 пост.

Бұл жердегі посттық бірқалыпсыз жүктелуін ескеретін коэффициенті
жылжымалы құрам санына байланысты тиісті кестеден алынады, φ =1,2.

ТҚ-1 постының санын анықтау:

Хто-1=(9277∙1,2)( 2440∙3,0∙0,98)=1,16≈1 пост.

ТҚ-2 постының санын анықтау:

Хто-2=(10189∙1,2)( 2440∙4,0∙0,98)=1,02≈1 пост.

АЖ-дегі шашып-жинау посттар санын табамыз:

Хаж=(60627∙1,2)( 2440∙11,0∙0,98)=3,69≈4 пост.

3.3 Өндірістік аудан мөлшері

3.3.1 ТҚ және АЖ постарын табу

ТҚ және АЖ посттарының ауданы келесі формуламен табылады [16]:

Fп=fа∙Хп∙Кп, м2 ,
(3.9)

мұндағы fа – автокөліктің алатын ауданы, м2;

Хп – қолданатын пост саны;
Кп – паркке кіріп-шығу бағытын ескеретін коэффициенті.
жабдықтар бір жақта орналасса Кп=6-7, екі жақта орналасса –
Кп=4-5.

КҚ постының ауданы:

Fео=22,98∙1∙4=91,92≈92 м2.

ТҚ-1 постының ауданы:

Fто-1=(22,98+7,75)∙1∙6=184,4≈184 м2.

ТҚ-2 постының ауданы:

Fто-2=(22,98+4,86)∙1∙6=167≈167 м2.

Ағынды жөндеу аймағының ауданы:

Fтр=(22,98+6,7)∙1∙4=145,5≈2160 м2.

АЖ-дегі пісіру, қаңылтырлау, арматура өңдеугі, бояу-обойлау
посттарының аудандарын есептейміз. Себебі, ол теория жүзінде ғана, іске
асады. Бұл жұмыстарды АЖ-дегі реттеу, шашып-жинау посттарында орындаймыз.

3.3.2 Участок ауданын табу

Өндірістік участок аудандарын, жабдықтың ауданы мен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.