Тараз қаласындағы Экспресс-05 ЖШС жағдайында автобустарды техникалық пайдалануын ұйымдастыруды жетілдіру

КІРІСПЕ

Көлік - халық шаруашылығының негізгі салаларының бірі болып табылады. Қазіргі таңда көліксіз экономиканың одан әрі дамуы мүмкін емес. Өнеркәсіп, құрылыс және ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының еңбек ырғағы, халықтың көңіл-күйі мен еңбек етуге деген құлшынысы көлік қызметінің қаншалықты дәл және сенімді жұмыс атқаруына тікелей байланысты.

Жолаушы көлігі-елімізде қазіргі таңда тасымалдау көлігінің ең сенімді, тиімді секторына айналып отыр. Қай тұрғыдан алғанда да энономикалық сонымен қатар жолаушы сұранысын бойыншада алдыңғы қатардан орын алады. Автокөлікпен жолаушы тасымалдау саласының мамандары орталық және аймақтық басқару органдары күштерін біріктіріп, автокөлікпен тасымалдау кешенінің жұмысын жетілдіруге бағыттауы тиіс. Жолаушы тасымалы автомобиль, теміржол, су, әуе көлігінің жәрдемінде жүзеге асырылуы мүмкін. Тасымалдау теориясында қалалық жолаушы көлігі өз алдына дербес сала ретінде қарастырылады, оған автобустар, автомобильдер, трамвайлар, троллейбустар және метро кіреді.

Көлік - халық шаруашылығының негізгі салаларының бірі болып табылады. Қазіргі таңда көліксіз экономиканың одан әрі дамуы мүмкін емес. Өнеркәсіп, құрылыс және ауыл шаруашылығы кәсіпорындарының еңбек ырғағы, халықтың көңіл-күйі мен еңбек етуге деген құлшынысы көлік қызметінің қаншалықты дәл және сенімді жұмыс атқаруына тікелей байланысты.

Автомобильдік көлік Қазақстан Республикасында үлкен маңызға ие, ол мемлекетімізде 1, 5 млн. шамасында мекемелерді, ұйымдарды, кәсіпорындарды және де басқада көптеген ауыл шаруашылық тұтынушыларға қызмет көрсетуде. Әр жылы автомобиль көлігімен халық шаруашылығында 80 % -тен астам жүктер, жалпы қолданыстағы көліктермен 75% жолаушылар тасымалданады.

Сонымен бірге автомобиль көлігі көліктік комплекспен шығындалатын ресурстардың негізгі тұтынушысы болып табылады: 66 % жанармай, 70 % еңбектік ресурстар.

Көлік тиімділігін жоғарлату үшін жетілдірілген техника мен технологияларды жасап және енгізу, персонал тұрмыстық жағдайын және еңбек жағдайын жақсарту, персоналдың біліктілігін және еңбек нәтижесіне қызығушылығын жоғарлату, жаңа көлік түрлерін дамыту, жылжымалы құрамның және басқа техникалық құралдардың жаңару қарқындылығын жоғарлату. Сонымен қатар қозғалыс қауіпсіздігін жоғарлату, көліктің қоршаған ортаға кері әсерін төмендету қажет.

Өндірісті жандандыру, еңбек өнімділігін жоғарлату, ресурстардың барлық түрін үнемдеу- бұл міндеттер тікелей автомобиль көлігіне қатысты және автомобиль паркінің жұмысқақабілеттігін қамтамасыз ететін автомобильдерді техникалық пайдалану жүйелеріне де қатысты.

Автомобиль көлігінің алдында тұрған маңызды проблемалардың бірі автомобильдің эксплуатациялық сенімділігін арттыру. Бұл проблеманың шешімі бір жағынан сенімділігі жоғары автомобильдерді шығарумен автомобиль өндірісі қамтамасыз етеді, екінші жағынан автомобильдерді техникалық пайдалану әдістерін жетілдіру арқылы қамтамасыз етіледі. Бұл жағдай құрылысты кеңейту және жолдардың сапасын жоғарлату, персонал біліктілігін жоғарлату, өндірістік үрдістерді автоматтандыру, ТҚК және жөндеудің прогрессивті және ресурстыт үнемдейтін технологиялық үрдістерді пайдалану, жылжымалы құрамды техникалық жарамды күйде ұстап тұру үшін қажетті өндірістік базаны құру қажет.

Көлік құралдарының сенімділігіне талап қозғалыс қарқындылығы мен жылдамдығының, автомобильдердің қуатының, сыйымдылығының және жүккөтергіштігінің артуымен байланысты артуда.

Қазіргі заман орта және үлкен жүккөтергішті автомобильдерді шығару үшін 120-150 норма-адам еңбексыйымдылыққа тең, ал қызмет көрсету және жөндеу еңбексыйымдылығы пайдалану қарқындылығына сәйкес әр жылы 400-900 норма-адам тең болады. Бұл жағдай 2-5 жүк автомобильдеріне немесе 1-2 автобустарға бір жөндеу жұмысшының қажеттігін білдіреді. Жүк автомобилінің бүкіл қызмет ету мерзімінде еңбек шығынының құрылымы келесі қатынастардан анықталынады: техникалық қызмет көрсету мен жөндеуді құрамына кіргізетін техникалық пайдалану 91 %-ті құрайды, жобалау және дайындау 2 %-ті, ал күрделі жөндеу, бөлшектерді қалпына келтіру жалпы шығынның 7 % құрайды.

Қазіргі таңда Елбасымыз елімізде көлік саласының дамуына, жол саласының дамуына көп көңіл бөлуде. Оған дәлел ретінде биылғы халқына жолдауында осы көлік саласына 11 жыл ішінде 1263, 1 млрд теңге жұмсалынған. Осы жылдар ішінде ортақ пайдаланудағы 48 мың шақырымнан астам жол, сондай-ақ 1100 шақырым темір жол салынды және реконструкцияланбақ.

Қазіргі уақытта «Батыс Еуропа - Батыс Қытай» магистральдық көлік дәлізі салынып, Жаңа Жібек жолын жаңғыртылмақ. «Өзен - Түркіменстан шекарасы» темір жол желісін салынып, Парсы шығанағы мен Үлкен Шығыс елдеріне жол ашылды. «Қорғас-Жетіген» жолы төселіп, Қытайдың және күллі Азия құрлығының нарықтарына еніп, Шығыс қақпасы айқара ашылмақ [1] .

1. ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА ТАҚЫРЫБЫН ТЕХНИКО-ЭКОНОМИКАЛЫҚ НЕГІЗДЕУ

1. 1 «Экспресс-05» ЖШС-ның жалпы сипаттамасы

«Экспресс-05» ЖШС мекемесі Тараз қаласындағы Привокзальная көшесінде орналасқан. «Экспресс-05» ЖШС автобус паркі 2005 жылы 25 мамыр айында құрылған және сол уақыттан бері жұмыс істеп келеді. № 9213-1919-ТОО куәлігі берілді. Автокөлік кәсіпорны 150 м ² км аумақты алады. Тараз қаласының климаты қоңыржай болып келеді, орташа айлық температура қаңтарда «-15º»-тен «-10º» аралығында, шілдеде «+20º»-тан «+40º»-қа дейін. Бұл ұжым қала ішінде жолаушыларды тасымалдаумен айналысады. Пайдалану шарттарының категориясы жол төсемі, түрімен, жергілікті рельфпен және қозғалыс жағдайларымен сипатталады. Пайдалану процесінде АЖТК-ның жылжымалы тізбегі жолдың ІІ категориясы бойынша пайдаланылады. Жол төсемінің түрі - Д1.

«Экспресс-05» ЖШС балансында 41 бірлік жылжымалы құрам бар. Жылжымалы құрам структурасы 1. 1 кестесінде келтірілген және де олардың жастық топтарға бөліну көлемдері 1. 2 кестеде көрсетілген [2] .

Кесте 1. 1

Жылжымалы құрам структурасы

Кесте 1. 2

Жылжымалы құрамның жастық топтарға таралуы

Сурет 1. 1- Жылжымалы құрамның жастық құрылымы

Жылжымалы құрамды сақтау 41 ден аса автомобильге арналған ашық тұрақта жүргізіледі.

«Экспресс-05» ЖШС өзінің құрамында өндірістік - техникалық, әкімшілік-тұрмыстық ғимараттар мен құрылымдарды кіргізеді. Олардың тізімі 1. 3 кестесінде көрсетілген.

Кесте 1. 3

Әкімшілік-тұрмыстық ғимараттар мен құрылымдар

«Экспресс-05» ЖШС жалпы алатын территориясының алатын орны 150 м ² құрайды. «Экспресс-05» ЖШС 2. 01. 01. -92 сәйкес құрылыс ауданы ІІІ-ші ауданшаға жатады, ауа райы жылдық және тәуліктік ауа температурасы лезде ауытқулы лездеконтиненталды болып келеді. Максималды ауа температура +44 С, минималды -32 С құрайды. Жер қабатының нормативті қату тереңдігі 1, 0 м құрайды.

Құрылыс алаңының сейсмотұрақтылығы 7 баллды (РСН 2-73) құрайды.

Жер қабаты сулары алаңшаның шектерінде жер бетінен 5, 7-2, 2 м тереңдікте жиналады.

1- бақылап өткізу бекеті; 2 - қойма; 3 - медпункт; 4 - әкімшілік; 5 - ТҚК-1 және ТҚК-2 аймағы; 6 - өндірістік ғимарат; 7 - ашық тұрақ алаңы; 8 - күнделікті қызмет көрсету аймағы; 9 - жылу қазандығы.

Сурет 1. 2 - «Экспресс-05» ЖШС кәсіпорынның бас жоспары

1. 2 «Экспресс-05» ЖШС көліктік жұмыстарын талдау

Кәсіпорынның көліктік жұмысы эксплуатациялық және қаржы экономикалық көрсеткіштерімен бағаланады.

Кәсіпорын есеп беру жылы бойынша келесі көрсеткіштерге ие:(кесте 1. 4) .

Кесте 1. 4 Жұмыстың негізгі технико-экономикалық көрсеткіштері

Кәсіпорынның шаруашылық қызметі жолаушыағыны, жолаушыайналымы, кіріс, негізгі және айналымдық қорлардың құны сияқты көрсеткіштермен сипатталады. Кәсіпорынның шаруашылықтық қызмет көрсеткіштері 1. 5 кестесінде көрсетілген.

Кесте 1. 5 Кәсіпорынның шаруашылық қызмет көрсеткіштер

Бастапқы мәліметтерді технико-экономикалық негіздеу үшін, АТК-ның көліктік жұмыстарын бағалайтын көрсеткіштерінің өзгеріс заңдылығын белгілейтін әдісті қолданамыз.

Бастапқы мәліметтерді негіздеу кезінде ұзақмерзімді (5 жыл) болжау көп орын алады, ол ең аз квадрат әдісімен анықталынады.

Өзгеруді талдау үшін техникалық дайындық, желіге шығару, паркті пайдалану, сыйымдылықты пайдалану коэффициенттерін пайдаланамыз және «Экспресс-05» ЖШС 2010-2012 жылдар арасындағы көліктік жұмыстар көрсеткіштерінің кестесін құрамыз. (Кесте 1. 6) [3] .

Кесте 1. 6

Көліктік жұмыс көрсеткіштері

Мысал ретінде техникалық дайындық және шығару коэффициенттерінің өзгеру динамикасын қарастырамыз.

Техникалық дайындық және шығару коэффициенттерінің негізгі төмендеу себептері болып келесілер табылады:

• материалды- техникалық қамтылу;
• парктің тозуы;
• автомашиналардың жоқтығы;
• айналымды агрегаттардың жоқтығы.

Осы себептер «Экспресс-05» ЖШС жұмысын төмендетеді. Сонымен бірге АТК-ның көліктік жұмысына АЖ цехтарының өнімділігін жоғарлату үшін талап ететін еңбектің механикаландырылуының төмен денгейі әсер етеді.

«Экспресс-05» ЖШС жұмысын талдай отырып ЖҚ жөндеу және пайдалану кезінде прогрессивті технологиялық нормативтерді ендіре отырып еңбек өнімділігін жоғарлату, өндірістік техникалық базаны дамыту үшін, маңызды қорлардың бар екендігі байқалды: автобустарды ТҚК және жөндеу шығындарын азайту, сонымен бірге оларды желіге шығаруды мәнді түрде ұлғайту және осының негізінде одан әрі жоғарлауды қамтамасыз ету, көлік құралдарын пайдаланудың жалпы тиімділігін жоғарлату -бұл профилактикалық жұмыстардың және сапаны жоғарлатудың басты жолы.

Осы мәселені іске асыру үшін ТҚК және АЖ өндірістік үрдістерінің автомоттандырылу және механикаландырылу денгейін жоғарлату қарқынын жеделдету қажет.

Кәсіпорынды бағалау критерилерінің бірі болып жөндеудегі автобустардың жалпы уақыты жәнеде қызмет көрсету сапасы және пайдалану шығынының көлемі тәуелді болатын жаңа автобустарды алу табылады.

Жаңа автобустардың түсуі біртіндеп қысқаратындығы факторын ескере отырып жаңа автобустардың төмендеуінен ТҚК және АЖ санының ұлғаятындығы жайлы қорытынды жасауға болады. Сондықтан «Экспресс-05» ЖШС қызметіндегі қолжеткізілген техника-экономикалық көрсеткіштерді ұстап тұрып жағдайды жақсарту үшін ТҚК және АЖ сапаны жоғарлату қажет.

1. 3 Қозғалтқыштар цехын қайта жобалауды негіздеу

Автомобильдің қозғалтқышына бүкіл автомобиль бойынша ақаулардың 30-40% тура келеді. Қозғалтқыщтың техникалық жағдайы автомобильдің жұмысқа қабілеттігін қамтамасыз ету үшін анықтағыш болып саналады. Қозғалтқыштар цехының негізгі міндеттеріне диагностикалық, реттеу және қозғалтқышты шынықтыру, сынау жатады. Қозғалтқыштар цехын жөндеу учаскелер комплексі құрамына кіреді. Цехтің алатын орыны 150 м ² кв.

Ағымдағы жөндеу үрдісін рациональды ұйымдастырудың маңызды факторының бірі болып жұмыс режимі табылады. (кесте 1. 7)

Кесте 1. 7

Жұмыс режимі көрсеткіштері

Қозғалтқыштар цехында әртүрлі біліктіліктегі слесарлар жұмыс істейді. Жұмысты жүргізу үшін қажетті технологиялық жабдықтар бар, бірақ жеткілікті емес.

«Экспресс-05» ЖШС-да қалыптасқан жағдай және жоғарыда көрсетілген факторлар негізінде жұмысты жүргізу технологиясында және ұйымдастырылуында келесі кемшіліктерді ескерген қажет:

-еңбек сыйымдылығы жоғары операциялардың механикаландырылу денгейінің төмендігі және қозғалтқыштарды жөндеу жабдықтары мен арнайы стендтердің жоқтығы;

-жұмысты жүргізу шығындары нормативті шамалардан жоғары;

Осылардың барлығы жылжымалы құрамның ағымдағы жөндеуін қозғалтқыштарды жөндеуге арналған стандті жасау арқылы жетілдіруге итермелейді.

1. ТҚК және АЖ бойынша өндірістік бағдарлама есебі

2. Технологиялық жабдықтарды таңдау және рациональды түрде орналастыру

3. Қозғалтқыштар цехының жоспарлық шешімі

4. Қозғалтқыштарды жөндеуге арналған стендті даярлау

5. Қоршаған ортаны сақтау және тіршілік қауіпсіздігі сұрақтарын қарастыру.

2. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ЕСЕП

2. 1 Пайдаланудың табиғи-климаттық және жол жағдайының сипаттамасы

«Экспресс-05» ЖШС автобус паркінің автобустары Тараз қаласының тұрғындарына жолаушыларды тасымалдау бойынша қызмет көрсетеді және қала аралық маршруттарда да жолаушылар тасымалдаумен айналысады. Жол төсемінің түрін D ₂ − битумдық минералдық қоспа деп қабылдаймыз [4, 5] .

Пайдалану жағдайларының категориясы жол төсемінің түрімен, жергілікті рельефпен және қозғалыс жағдайларымен сипатталады.

Жоғарыда атап өтілген сипаттамаларды ескере отырып, пайдалану жағдайларының II категориясын қабылдаймыз.

2. 2 Түзету коэффициенттерін таңдау

Түзету коэффициенттерін таңдауды жылжымалы құрамның негізгі бірліктерін ПАЗ және Қытай автобустар тобы құрайтынын ескере отырып жүргіземіз.

Түзету коэффициенттерінің қабылданған мәндері 2. 1-кестеде келтірілген.

Кесте 2. 1

Түзету коэффициенттерінің қабылданған мәндері

Автомобильдер бойынша осыған барлық қалыпты мәндер пайдалану жағдайларының I категориясы анықтамалық жазбаларында келтірілген.

Пайдалану жағдайларының I категориясын пайдаланудың нақты жағдайларына келтіру үшін К ₁ , К ₂ , К ₃ , К ₄ және К ₅ коэффициенттерін пайдаланамыз. Мұндағы:

К ₁ − пайдалану жағдайларын ескеретін коэффициент;

К ₂ − жылжымалы құрамның модифкациясын ескеретін коэффициент;

К ₃ − табиғиклиматтық жағдайларды ескеретін коэффициент;

К ₄ − автокөлік паркінің техникалық күйін ескеретін коэффициент;

К ₅ − автокөлік паркінің көлемін, яғни парктегі автобустар санын

ескеретін коэффициент.

2. 3. Техникалық қызмет пен жөндеу бойынша өндірістік бағдарламаны есептеу

2. 3. 1. ТҚК-тің нормативтік кезеңділігін және КЖ-ге дейінгі жүрісті

анықтау және оны түзету

Нақты кәсіпорын үшін жергілікті жағдайлар, әдетте, ерекшеленеді, сондықтан жалпы жағдайда автобустардың күрделі жөндеуге (КЖ) дейінгі нормативтік жүрісі L _н мен ТҚК-1 және ТҚК-2 кезеңділіктері пайдалану жағдайларының категориясын ескеретін К ₁ , К ₂ , К ₃ коэффициенттерінің /1, 31бет/ жәрдемінде анықталады.

Осылайша, автомобильдің күрделі жөндеуге дейінгі жүрісін ( L _К ) төмендегі өрнектен анықтаймыз [4] :

, (2. 1)

мұндағы: − автобустың күрделі жөндеуге дейінгі нормативтік жүрісі,

км;

-түзету коэффициенттері, 2. 1-кесте бойынша

қабылданады.

Автобустың КЖ-ге дейінгі қалыпты жүрісін кестеден таңдаймыз:

ПАЗ-32054:

= 4 км

ҚХР:

= 4 км

Коэффициенттердің жоғарыда қабылданған мәндерін (2. 1) өрнегіне қоя отырып, автобустардың топтары бойынша күрделі жөндеуге дейінгі жүрісін анықтаймыз:

ПАЗ-32054:

L _К =4·0, 9·1·1, 1=396000 км;

ҚХР:

L _К =4·0, 9·1·1, 1=396000 км;

Біртекті автобустардың бір модельде немесе топта «жаңа» және «ескі» автобустар үшін екі дүркін параллель есептеулерді жүргізбес үшін, соның нәтижесінде есептеулерді қарапайымдау мақсатымен автобустың бір айналымындағы орташа теңгерілген жөндеуаралық жүрісін ( L _{к. орт} < L _н ) аламыз [4, 5] :

, (2. 2)

мұндағы: −автобустардың саны бойынша кез келген күрделі жөндеуден

кейінгі жүрісі: , бұл жердегі 0, 8 − күрделі

жөндеуден кейінгі автобус жүрісінің жаңа автобустың

бірінші күрделі жөндеуге дейінгі нормативтік жүрісінен

алынған үлесі;

− бірінші күрделі жөндеуге дейінгі нормативтік жүрісті

орындаған жаңа автобустардың тізімдік саны. Оны барлық

автобустар санының 10-25% мөлшерінде деп қабылдаймыз.

− бірінші күрделі жөндеуге дейінгі нормативтік жүрісті

орындаған, бірақ әлі пайдалануда жүрген автобустардың

орташа тізімдік саны.

Сонда:

ПАЗ-32054:

=396000·0, 8=316800 км

ҚХР:

=396000·0, 8=316800 км

Алынған мәндерді (2. 2) өрнегіне қоя отырып, автобустың бір айналымындағы орташа теңгерілген жөндеуаралық жүрісін ( ) анықтаймыз:

ПАЗ-32054 үшін:

ҚХР үшін:

Күнделікті қызмет (КҚК) жүрісінің L _{К. Қ. К.} мөлшерін автобустардың орташа тәуліктік жүрісіне l _cc тең деп аламыз. ТҚК-1 және ТҚК-2 жүргізу кезеңділігіне ( L ₁ және L ₂ ) пайдалану жағдайларын ескере отрып, төмендегі өрнектер бойынша түзету енгіземіз [4, 5] :

(2. 3)

мұндағы : − бірінші (ТҚК-1) және екінші (ТҚК-2) техникалық қызмет

көрсетудің нормативтік кезеңділіктері.

Өрнектерде көрсетілген шамалардың сан +9, 3мәндерін орындарына қоя отырып, автобустар тобы үшін бірінші (ТҚК-1) және екінші (ТҚК-2) техникалық қызмет көрсетудің нақты кезеңділіктерін анықтаймыз [7] :

ПАЗ-32054 үшін:

L ₁ ^(H) = 5000 км;

L ₂ ^(H) = 2 км.

ҚХР үшін:

L ₁ ^(H) = 5000 км;

L ₂ ^(H) = 2 км.

ТҚК-1 және ТҚК-2 кезеңділіктерін (2. 3) формуласы бойынша есептейміз:

ПАЗ-32054 үшін:

=5000·0, 9·1, 1=4950 км

=2·0, 9·1, 1=19800 км

ҚХР үшін:

=5000·0, 9·1, 1=4950 км

=2·0, 9·1, 1=19800 км

Енді техникалық қызмет көрсету (ТҚК) мен күрделі жөндеуге (КЖ) дейінгі жүріс кезеңділіктерін орташа тәуліктік жүріс бойынша түзету қажет болады. Орташа тәуліктік жүріс мәнін ПАЗ үшін l _cc = 280 км , ҚХР үшін l _cc = 297 км деп қабылдаймыз. Түзету нәтижесінде алынған ТҚ кезеңділіктер мәнінің нормативтік мәнінен ауытқуы ±10%-тен артпауы тиіс.

L _{К. Қ. К} /l _{c. c.} = l; (2. 4)

L ₁ / L _{К. Қ. К} =n ₁ ; (2. 5)

L ₂ /L ₁ =n ₂ ; (2. 6)

L _{к. орт} /L ₂ =n ₃ ; (2. 7)

мұндағы: L _EO − күдлікті қызмет жүргізудің кезеңділігі, км;

n ₁ , n ₂ , n ₃ - бүтін сандар.

ПАЗ-32054 үшін:

L _{К. Қ. К} = l _{c. c.} =280 км;

;

км

;

км;

км;

ҚХР үшін:

L _{К. Қ. К} = l _{c. c} =297 км;

;

км;

;

км;

км;

ТҚК және КЖ аралықтарындағы жүріс кезеңділіктерінің орташа тәуліктік жүріс бойынша түзету нәтижесінде алынған мәндерін 2. 2- кестеге енгіземіз.

Кесте 2. 2.

ТҚ және КЖ жүріс кезеңділіктерінің орташа тәуліктік жүріске сәйкес

түзетілген мәндері

2. 3. 2 ТҚ жүргізудің айналымдық графигі

Бір айналымдағы бір автобусқа техникалық әсер етулер саны айналымдық жүрістің әсер етудің берілген түріне дейінгі жүрген қашықтығымен анықталады.

... жалғасы

Техникалық қызмет және жөндеу жұмыстарының мерзімділігін жұмыс жағдайына келтіру

Өндіріске төлемдер құрамы

Жолаушылар айналымын сараптамалау

Тараз автобус парк ЖШС кәсіпорынның бас жоспары

Автобус паркінің структуралық құрылымы

Қозғалтқыштарды сынау аймағының сипаттамасы

Жұмыстардың жылдық көлемін есептеу

«Автомобиль тасымалдары» пәнінен курстық жұмысты орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар

Өндірістік ғимараттағы ағымдағы жөндеу аймағын жаңарту жұмыстарын жүргізу

Тараз қаласындағы Тараз ТрансМоторс ЖШС-ның автобустарына техникалық қызмет көрсету аймағының жұмыстарын ұйымдастыру

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс