Ғылыми педагогикалық этика және зерттеуші кодексі
Ғылыми педагогикалық этика және зерттеуші кодексі
Қазіргі ғылымда ғылыми этика-бұл әкімшілік істі қарауға әкелетін ресми жарияланған ережелердің жиынтығы.
Қазіргі заманғы ғылымның ерекше ерекшеліктерінің бірі-онда этикалық мәселе көп орын алады.
Ғалым ғылыми зерттеулермен табысты айналысу үшін ғылыми этика қағидаларын сақтауы тиіс. Ғылымда идеал ретінде ақиқат алдында барлық зерттеушілер, егер сөз ғылыми дәлелдер туралы болса, ешқандай бұрынғы еңбегі назарға алынбайды деген қағида жарияланған. Зерттеу нәтижелерін баяндаудағы ғылыми адалдықтың талабы ғылыми этостың маңызды принципі болып табылады. Ғалым қателесуі мүмкін, бірақ нәтижелерді жоюға құқығы жоқ, ол жасалған жаңалықты қайталай алады, бірақ плагиатпен айналысуға құқығы жоқ. Сілтемелер ғылыми монографиялар мен мақалаларды рәсімдеудің міндетті шарты ретінде қандай да бір идеялар мен ғылыми мәтіндердің авторын тіркеуге және ғылымда белгілі және жаңа нәтижелердің нақты селекциясын қамтамасыз етуге арналған.
Ғылыми этиканың қағидалары әртүрлі тәсілдермен бұзылуы мүмкін. Атап айтар болсақ, ғылыми ақпараттарды алуан түрлі өзгерістерге ұшырата отырып өз атынан жазып шығару, әдебиеттер тізімінде жалған құжаттарды көрсету, ғылыми методтарды дұрыс қолданбау тағы да сондай келеңсіз іс - әрекеттерге жол беру. Ғылыми этиканы сақтау ғалымдардың арасындағы қатынасты нығайтады және қоғамға дұрыс ақпараттардың жетуін қамтамасыз ете алады.
Жалпы ғылыми педагогикалық этиканы сақтауда нақты принциптер жоқ. Алайда әрбір ғылыми зерттеу орталығы болсын, университет немесе институттар болсын ішінара ережелер жасауы мүмкін.
Гарвард университетінде әзірленген ережелер:
1. Автор ретінде аталған әрбір адам жұмысқа елеулі тікелей зияткерлік үлес қосуға тиіс. Мысалы, тұжырымдамаға, дизайнға жәненемесе нәтижелерді интерпретациялауға үлес қосу керек. Құрметті тең авторлыққа тыйым салынады. Қаржыландыру, техникалық қолдау көрсету, пациенттер немесе материалдар, бұл жұмыс үшін маңызды болса да, серіктес болу үшін жұмысқа жеткілікті үлес емес.
2. Жұмысқа елеулі үлес қосқан әрбір адам тең автор болуы тиіс. Жұмысқа елеулі үлес қосқан әрбір адам мақала соңында алғыс берілетін адамдар тізімінде көрсетілуі тиіс. Бұл моральдық қағидалар шын мәнінде жиі бұзылады.
3. Әр түрлі ғылыми қоғамдастықтарда ғылымның этикалық қағидаларын бұзғаны үшін жазалануы тиіс.
4. Ғылым этикасының бұзылуы кезінде білім сапасының төмендеуі макулатуралық ғылымға, ғылымның идеологизациясына және ғылымды коммерцияландыруға әкелетінін білуі тиіс (негізгі мақсаты қаржыландыру жарысы болып табылады).
Роберт Мертон ғылым социологиясы бойынша өз жұмыстарында төрт моральдық принципті құрды:
1. Ұжымшылдық-зерттеу нәтижелері ғылыми қоғамдастық үшін ... жалғасы
Қазіргі ғылымда ғылыми этика-бұл әкімшілік істі қарауға әкелетін ресми жарияланған ережелердің жиынтығы.
Қазіргі заманғы ғылымның ерекше ерекшеліктерінің бірі-онда этикалық мәселе көп орын алады.
Ғалым ғылыми зерттеулермен табысты айналысу үшін ғылыми этика қағидаларын сақтауы тиіс. Ғылымда идеал ретінде ақиқат алдында барлық зерттеушілер, егер сөз ғылыми дәлелдер туралы болса, ешқандай бұрынғы еңбегі назарға алынбайды деген қағида жарияланған. Зерттеу нәтижелерін баяндаудағы ғылыми адалдықтың талабы ғылыми этостың маңызды принципі болып табылады. Ғалым қателесуі мүмкін, бірақ нәтижелерді жоюға құқығы жоқ, ол жасалған жаңалықты қайталай алады, бірақ плагиатпен айналысуға құқығы жоқ. Сілтемелер ғылыми монографиялар мен мақалаларды рәсімдеудің міндетті шарты ретінде қандай да бір идеялар мен ғылыми мәтіндердің авторын тіркеуге және ғылымда белгілі және жаңа нәтижелердің нақты селекциясын қамтамасыз етуге арналған.
Ғылыми этиканың қағидалары әртүрлі тәсілдермен бұзылуы мүмкін. Атап айтар болсақ, ғылыми ақпараттарды алуан түрлі өзгерістерге ұшырата отырып өз атынан жазып шығару, әдебиеттер тізімінде жалған құжаттарды көрсету, ғылыми методтарды дұрыс қолданбау тағы да сондай келеңсіз іс - әрекеттерге жол беру. Ғылыми этиканы сақтау ғалымдардың арасындағы қатынасты нығайтады және қоғамға дұрыс ақпараттардың жетуін қамтамасыз ете алады.
Жалпы ғылыми педагогикалық этиканы сақтауда нақты принциптер жоқ. Алайда әрбір ғылыми зерттеу орталығы болсын, университет немесе институттар болсын ішінара ережелер жасауы мүмкін.
Гарвард университетінде әзірленген ережелер:
1. Автор ретінде аталған әрбір адам жұмысқа елеулі тікелей зияткерлік үлес қосуға тиіс. Мысалы, тұжырымдамаға, дизайнға жәненемесе нәтижелерді интерпретациялауға үлес қосу керек. Құрметті тең авторлыққа тыйым салынады. Қаржыландыру, техникалық қолдау көрсету, пациенттер немесе материалдар, бұл жұмыс үшін маңызды болса да, серіктес болу үшін жұмысқа жеткілікті үлес емес.
2. Жұмысқа елеулі үлес қосқан әрбір адам тең автор болуы тиіс. Жұмысқа елеулі үлес қосқан әрбір адам мақала соңында алғыс берілетін адамдар тізімінде көрсетілуі тиіс. Бұл моральдық қағидалар шын мәнінде жиі бұзылады.
3. Әр түрлі ғылыми қоғамдастықтарда ғылымның этикалық қағидаларын бұзғаны үшін жазалануы тиіс.
4. Ғылым этикасының бұзылуы кезінде білім сапасының төмендеуі макулатуралық ғылымға, ғылымның идеологизациясына және ғылымды коммерцияландыруға әкелетінін білуі тиіс (негізгі мақсаты қаржыландыру жарысы болып табылады).
Роберт Мертон ғылым социологиясы бойынша өз жұмыстарында төрт моральдық принципті құрды:
1. Ұжымшылдық-зерттеу нәтижелері ғылыми қоғамдастық үшін ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz