Жұмыссыздық- экономикалық теорияның бұрынғы және қазіргі тарихында ең өткір мәселенің бірі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

1. Жұмыспен қамту саясаты және еңбек нарығы
2. Жұмыссыздық- экономикалық теорияның бұрынғы және қазіргі тарихында
ең өткір мәселенің бірі.

Адамзат тарихының тәжірибесі, адамның еңбекке деген ең жақсы ынтасы,
яғни, талаптануы, тек нарық, оның ішінде еңбек нарығы жағдайында ғана іске
асатындығын көрсетті. Еңбек нарығы дегеніміз бұл ең алдымен жұмыс күшіне
сұраным мен ұсыным. Әрине, бұл тым ерекше, өзгеше нарық. Жұмыс күшін
реттеуде оны әкімшілдік-әміршілдік әдіске қарама-қарсы әдіс деп қарауға
болады. Еркін еңбек – бұл тиімді экономиканың негізі.
Осы уақытқа дейін біздің елімізде еңбек нарығы болмады. Мамандарды
қайта дайындаудың тым қарапайым жүйесінің болуы – тұрғындарды толық, бірақ
тиімсіз түрде жұмыспен қамтуға жағдай туғызды, өмір суру ресурстарын бөлуде
теңгермешілдікке жол берді, ал ол белгілі бір дәрежеде қоғамның өндіргіш
күштерінің дамуын тежеді. Әкімшілдік-әміршілдік басқару жүйесі жағдайында
мемлекет, жұмыспен толық қамту мәселесін өндіргіш күштерді орналастыру
бағдарламасына сәйкес орталықтанған жоспар бойынша өндіріс салалары мен
аймақтарына бөлу арқылы шешіп отырды. Жаңа жұмыс орындарын жасау еңбек
етуге қабілеті бар тұрғындардың санынан асып кетіп отырды, ал ол, өз
кезегінде жұмыс күшінің тапшылығын тудырды. Және де, бұл қардарлық
экстенсивті типтегі шаруашылық механизмінен қолдау тауып отырды:
кәсіпорынның жалақы қоры жұмыскерлердің санынан тәуелді болды, олардың
санының өзгеріп отыруы еңбек өнімділігінің төмендігінің және жұмыскерлерді
өндірістегі негізгі жұмыстарынан ауыл шаруашылық және басқа жұмыстарға
пайдаланудың орнын талтыруға тиіс еді.
Оның есесіне жұмыскерге белгілі бір жұмыс орнына ие болуға нақты
кепілдік берілетін және оны жұмыстан шығару іс жүзінде мүмкін болмады.
Соның нәтижесінде жұмыс күшіне деген сұраным еркіндігі мен ұсыным еркіндігі
қатаң шектелді. Мемлекет жұмыскерлердің белсенділігі мен қозғалысына қатаң
бақылау жасап отырды, олардың елдерінің жұмыс күшін қолдануына тек қана
мемлекет белгілеген еңбек нысандарының шеңберінде ғана рұқсат етілді.
Кадрларды тұрақтандыруда жас маман институты, белгілі бір кезеңге
мерзімдік шартқа қол қою сияқты тікелей әдістер, тиісті жұмыс уақыты
өтелгеннен кейін пәтер беруге уәде ету, бір кәсіпорында істеген үзіліссіз
жұмыс стажын жоғалту қатері сияқты жанама әдістер де қолданылды. Өздерінің
қабілетін толығырақ көрсетуге және лайықты өмір қалпын қамтамасыз етуге
мүмкіндік беретін жұмыс іздеу ұмтылысы – қалада төлқұжат тәртібі түрінде,
елде керісінше колхозшыларға төлқұжат бермеу, жұмыстан шығуға кедергі
жасау, пәтер алу қиындықтары сияқты әкімшілік механизмі кедергілеріне
тірелетін. Бір орында ұзақ уақыт жұмыс істеу экономикалық тұрғыдан да және
әлеуметтік тұрғыдан да ынталандырылды. Соның нәтижесінде еңбекті
ауыстырудың экономикалық заңы бұзылды. Оның мәні – адам өзінің экономикалық
жағдайын жақсарту үшін белсене жұмыс істеуі керек, ал ол, үнемі өзін-өзі
жетілдіруді қажет етеді, соған сәйкес жұмыс істейтін өмірінің барлық кезеңі
бойына екбек ету нысанын ауыстырып отырады.
Мысалы, американдықтар еңбек ететін өмірі бойына, орта есеппен 7,5 рет
жұмысын ауыстырады. Жапонияда, бір бөлегі өмірлік жалдаумен қамтылған
жұмысшылар 2,6 рет жұмысын ауыстырады екен. Батыс Европада бұл көрсеткіш
Жапонияға қарағанда жоғары, бірақ АҚШ-тағыдан төмен.

2. Жұмыссыздық- экономикалық теорияның бұрынғы және қазіргі тарихында
ең өткір мәселенің бірі.

Жұмыспен қамтылмау өндірістің тиімділігін арттыруы, сонымен бірге
жұмысшы күшінің бір бөлігін жұмыстан босатуға , мүмкіндік жасайтын немесе
оның құрылымына, сапасына жаңа талаптар қоятын ғылыми-техникалық прогрестің
салдары болуы мүмкін. Нарықтық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.