Зайсан ауданы
Жоспар:
1. Тарихи деректеме
2. Табиғаты, өсімдіктері, жануарлары
3. ауданның қазіргі кездегі өзгерістері
4. Зайсан ауданының әлеуметтік.экономикалық дамуының қорытындысы туралы анықтама
5. Аудан айнасы “Достық” газетіне 80 жыл. 8 Қазан 2010
6. Қорытынды
1. Тарихи деректеме
2. Табиғаты, өсімдіктері, жануарлары
3. ауданның қазіргі кездегі өзгерістері
4. Зайсан ауданының әлеуметтік.экономикалық дамуының қорытындысы туралы анықтама
5. Аудан айнасы “Достық” газетіне 80 жыл. 8 Қазан 2010
6. Қорытынды
Батысында – Тарбағатай, солтүстігінде – Күршім, шығысымен мен оңтүстігінде – Қытай Халық Республикасының Синьцзян өлкесімен шекаралас орналасқан - Шығыс Қазақстан облысының әкімшілік аудандарының бірі, Сауыр- Тарбағатайдан Қара Ертіс өзенінің солтүстігіне дейін созылып жатқан, шұрайлы да суы мол, жайылымы керемет, ежелден дүние жүзі ғалымдарының, саясаткерлерлерінің, елбасыларының назарын аударған, Настрадамус өз қолымен кітапқа жазған, орыстың ұлы патшасы Петр I бұдан 280 жыл бұрын бекініс салуды міндеттеп, әскери экспедиция жіберген, әкімшілік бірлік ретінде 1928 жылы Семей облысының құрамында құрылған, әншілер әнге қосып, ақындар өлең шығарған қазақ халқының мақтанышпен бетке ұстар, ұлан байтақ өңірі - Зайсан ауданы.
Қаланың Зайсан аталуы 1864-1868 жылдар аралығы, ресми мұрағат деректерінде осы екі аралық көбірек кездеседі. 1903 жылы Санкт-Петербургтен А.Ф.Дербиен баспаханасынан шыққан географиялық энциклопедияның 18 томында «Зайсан қаласының іргетасы 1868 жылдары қазіргі уезд жерінің көп бөлігі Россияға қараған кезде салынды»,-деп көрсетілген. Ал 1864 жылы Зайсан қаласына станица аталған яғни патша үкіметі Л.Ф.Баков деген инфантерия генерал-майоры бастаған әскери құрамаға қамал салу тапсырысымен мұнда бекініс болып көтерген. Қазақ даласынан Қытай, Тибет, Синзянға жүн, тері, мал, ағаш тағы басқа да шикізат, ал ол жақтан мата, киім-кешек, қол өнер бұйымдары Зайсан кедені арқылы өткендіктен маңызы арта түсті.
1870-1880 жылдар аралығында қалада 2663 орыс, 122 қазақ тұрған, 1900 жылдары 4 мың қазақ мекендеді. Халық егіншілік, мал өсірумен бірге бау-бақша, жеміс өсірумен шұғылданды.
Зайсан постын екіге бөліп ағатын, Жеменей өзенінің шығыс жағасында үлкен көшеден тұратын Казачье слабодасы болды, ал өзеннің батыс жағасында
Қаланың Зайсан аталуы 1864-1868 жылдар аралығы, ресми мұрағат деректерінде осы екі аралық көбірек кездеседі. 1903 жылы Санкт-Петербургтен А.Ф.Дербиен баспаханасынан шыққан географиялық энциклопедияның 18 томында «Зайсан қаласының іргетасы 1868 жылдары қазіргі уезд жерінің көп бөлігі Россияға қараған кезде салынды»,-деп көрсетілген. Ал 1864 жылы Зайсан қаласына станица аталған яғни патша үкіметі Л.Ф.Баков деген инфантерия генерал-майоры бастаған әскери құрамаға қамал салу тапсырысымен мұнда бекініс болып көтерген. Қазақ даласынан Қытай, Тибет, Синзянға жүн, тері, мал, ағаш тағы басқа да шикізат, ал ол жақтан мата, киім-кешек, қол өнер бұйымдары Зайсан кедені арқылы өткендіктен маңызы арта түсті.
1870-1880 жылдар аралығында қалада 2663 орыс, 122 қазақ тұрған, 1900 жылдары 4 мың қазақ мекендеді. Халық егіншілік, мал өсірумен бірге бау-бақша, жеміс өсірумен шұғылданды.
Зайсан постын екіге бөліп ағатын, Жеменей өзенінің шығыс жағасында үлкен көшеден тұратын Казачье слабодасы болды, ал өзеннің батыс жағасында
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ С. АМАНЖОЛОВ
АТЫНДАҒЫ ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ ФАКУЛЬТЕТІ
МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ЖӘНЕ РЕФОРМАЛАРДЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ КАФЕДРАСЫ
Реферат
ТАҚЫРЫБЫ: Зайсан ауданы
ОРЫНДАҒАН: Көкенов Айбек
ТЕКСЕРГЕН: Мамырбекова Д. С.
Өскемен қаласы, 2010 жыл
Жоспар:
1. Тарихи деректеме
2. Табиғаты, өсімдіктері, жануарлары
3. ауданның қазіргі кездегі өзгерістері
4. Зайсан ауданының 2010 жылғы 1 тоқсандағы әлеуметтік-экономикалық
дамуының қорытындысы туралы анықтама
5. Аудан айнасы “Достық” газетіне 80 жыл. 8 Қазан 2010
6. Қорытынды
Тарихи деректеме
Батысында – Тарбағатай, солтүстігінде – Күршім, шығысымен мен
оңтүстігінде – Қытай Халық Республикасының Синьцзян өлкесімен шекаралас
орналасқан - Шығыс Қазақстан облысының әкімшілік аудандарының бірі, Сауыр-
Тарбағатайдан Қара Ертіс өзенінің солтүстігіне дейін созылып жатқан,
шұрайлы да суы мол, жайылымы керемет, ежелден дүние жүзі ғалымдарының,
саясаткерлерлерінің, елбасыларының назарын аударған, Настрадамус өз қолымен
кітапқа жазған, орыстың ұлы патшасы Петр I бұдан 280 жыл бұрын бекініс
салуды міндеттеп, әскери экспедиция жіберген, әкімшілік бірлік ретінде 1928
жылы Семей облысының құрамында құрылған, әншілер әнге қосып, ақындар өлең
шығарған қазақ халқының мақтанышпен бетке ұстар, ұлан байтақ өңірі - Зайсан
ауданы.
Қаланың Зайсан аталуы 1864-1868 жылдар аралығы, ресми мұрағат
деректерінде осы екі аралық көбірек кездеседі. 1903 жылы Санкт-Петербургтен
А.Ф.Дербиен баспаханасынан шыққан географиялық энциклопедияның 18 томында
Зайсан қаласының іргетасы 1868 жылдары қазіргі уезд жерінің көп бөлігі
Россияға қараған кезде салынды,-деп көрсетілген. Ал 1864 жылы Зайсан
қаласына станица аталған яғни патша үкіметі Л.Ф.Баков деген инфантерия
генерал-майоры бастаған әскери құрамаға қамал салу тапсырысымен мұнда
бекініс болып көтерген. Қазақ даласынан Қытай, Тибет, Синзянға жүн, тері,
мал, ағаш тағы басқа да шикізат, ал ол жақтан мата, киім-кешек, қол өнер
бұйымдары Зайсан кедені арқылы өткендіктен маңызы арта түсті.
1870-1880 жылдар аралығында қалада 2663 орыс, 122 қазақ тұрған, 1900
жылдары 4 мың қазақ мекендеді. Халық егіншілік, мал өсірумен бірге бау-
бақша, жеміс өсірумен шұғылданды.
Зайсан постын екіге бөліп ағатын, Жеменей өзенінің шығыс жағасында
үлкен көшеден тұратын Казачье слабодасы болды, ал өзеннің батыс жағасында 3-
4 көшеден тұратын слабодада бастауыш азиаттық мектеп, ағаштан салынған
шіркеу үйі, приставство басқармасының үйі, сауда алаңы, шикі кірпіштен
салынған 110 және ағаштан салынған 7 тұрғын үй бар,-деп жазды Потанин.
Ішкі-сыртқы сауда қатынасына қолайлы Зайсан қаласы тез ұлғайып,
Батыс Қытай, Монғолиямен алыс-беріс саудасы күшейген. Жыл сайын мамыр
айында өтетін Никольский жәрмеңкесі сауда шеңберін кеңейте түскен.
Жергілікті маңызы бар сабын, сыра, қайнататын, кірпіш өртейтін, былғары
илеп, жүн жуатын заводтар сияқты кәсіорындар ашылып, көбейе түседі. Ен
байлық, арзан шикізат қоры өлкесіне көз тіккен саудагер-купецтер Зайсан
қаласына шұбырып, келіп жатты.
ХІХ-ғасырдың аяғында Зайсан купецтердің қаласы ретінде танылды.
Купецтермен чиновниктердің балалары үшін, бұрынғы азиаттық бастауыш ұлдар
мектебінің үстіне 1883 жылы бастауыш қыздар училищесі жұмыс істеді. 1896
жылы 26 наурызда алғашқы кітапхана ашылды.
Зайсанда, өзбек, татар, т.б ұлттар тұрды. Олар негізінен саудамен
айналысты. Қаланың басшысы қала старостасы болды. Қаланы көбінесе
қолөнершілер де ұсталарда болды.
Зайсан уездегі көп ұлтты орталықтың бірі болды. Онда орыс, қазақ,
татар, өзбек, түркімен қырғыз, қытай т.б ұлт өкілдері тұрды.
Ірі мәдениет орталығы болған қалада атақты ақындар Павел Васильев,
Сұлтанмахмұт Торайғыров, Әсет Найманбайұлы, Ноғайбаев ақын еңбек еткен.
Михаэлис Кендірлік көмірінің сапасын, көлемін зерттеп бағамдаған. Н.Бухман
күн батареясын ойлап тауып, осы қалада іске қосқан Коншин, Ватсон,
Томашевский, худыковский т.б ондаған жер аударылғандар өлке мәдениетін
дамуын үлес қосты.
Қалада екі үлкен тері өңдеу зауыты болды. Фунтиковтың кірпіш зауыты
жұмыс істеді, Жеменейдің бойындағы үш диірмен қала халқын ұнмен қамтамасыз
етіп тұрған. Дображанскийдің сыра зауыты бовар сырасымен уезді ғана қамтып
қоймай, шетке экспортқа шығару дәрежесінде көтерілді. Қалада екі ірі сабын
қайнататын зауыт және Зайсанға басқа жақтан әкелінген темір рудасын өңдеп,
Қытай мен Тибет, Монғолияға экспортқа темір шығаратын зауыт жұмыс істеп
тұрды. Сорокиннің кинозалы жұртшылыққа фильмдер көрсетіп, елді жалпы
әлемдік мәдени өмірден хабардар етіп отырды. Елден жиналған жүннен пима
басатын Асташевтің зауыты үлкен маңызға ие болды.
1926 жылы Зайсанда қалалық кеңес құрылды.
1928 жылы күзде ВКП (б) Қазақстан Орталық Комитетінің атқару комитетінің
шешімімен Республикада уездер таратылып, олардың орнына аудандар құрылды.
Зайсан уезі: Зайсан, Тарбағатай, Марқакөл, Көкпекті, Қызылтас Ақсуат
аудандарына жіктелді. Зайсан ауданы ВЦИК-тің указымен 1928 жылы қыркүйектің
3-ші жұлдызында құрылды. Ауданның қазіргі территориясында шамамен бұрынғы
уездің үш болысы Маңырақ, Қара-Ертіс, Кендірлік жатады.
Табиғаты, өсімдіктері, жануарлары
Зайсан жері шұрайлы, суы мол, жайылымы керемет (Сауыр, Сайқан,
Маңырақ, Ертіс, Ақжан, Қабырғатал) сияқты киелі жер. Оның жер асты қазбасы
– мұнайға, көмірге, жанатын сланецке, жоса – бояуға, құрылысқа жарамды
әкке, құм мен топыраққа толы, жасыл алқапты орманы бар өңір.
Аудан климаты құбылмалы, құрғақ. Қысы ұзақ және суық. Атмосфералық
орташа жылдық жауын – шашындары 120-180 мм. Тау беткейлеріне көтерілген
сайын ылғалдылық артып, ауа температурасы кемиді. Тау басында ол таулы
тундралық климатқа дейін өзгерген. Өзендердің ірілерінен: Бұғаз, Базар,
Қандысу, Кендірлік өзендерін атауға болады. Сонымен бірге, Зайсан көлін
айтуға болады.
Зайсан – суармалы өңір. Мұнда 1967 жылы сыйымдылығы -75 млн.м куб
Үйдене су қоймасы жүйесі, 1956 жылы Кендірлік және 1984 жылы Жеменей су
қоймалары салынып, іске қосылған. Сондай–ақ, өлкеде жер асты және жер үсті
бұлақтары бар.
Минералды емдік сулар өндіруде, әсіресе, Ащылы, Әулие бұлақ, Арасан
Талды қойнаулары пайдаланылады.
Белдеулі ормандарда: қоян, түлкі, қасқыр, елік, бұландар, аюлар,
маралдар, сілеусіндер, барыс, борсық мекендейді. Орман шекараларындағы биік
шыңдар мен құздарда арқар, таутеке, ақбөкен, киік және жайран кездеседі.
Құстардан: боз торғайлар, лашындар, қара тағандар, сауысқандар, қарғалар,
көгершіндер, торғайлар, қаздар, аққулар, үйректер, бүркіттер, ұлар,
кекілік, бұлдырық, қырғауылдар, тағанақтар және басқа да түрлері
мекендейді.
Зайсан көлінде, Ертіс жағалауларында, су айдындарында: шортандар, қара
балықтар, ала бұғалар, сазандар, шабақтар және басқада түрлері кездеседі.
АУДАННЫҢ ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ ӨЗГЕРІСТЕРІ
Зайсан ауданында негізінен қазақ, орыс, украин, татар, өзбек және тағы
басқа ұлт өкілдері тұрады. 2006 жылдың 1-қаңтарынан бастап, жергілікті
халықтың саны -38 мың адамға жетті. Этникалық құрамы жағынан: қазақтар –
35,2 мың адам, орыстар –2,1 мың адам, басқа ұлттар – 0,7 мың адам.
Жергілікті халыққа бай аумақты аймақтар: Дайыр, Айнабұлақ, Қаратал,
Сарытерек, Шілікті, Қарабұлақ ауылдары.
Аудан орталығы мен облыстың ара – қашықтығы - 465-тей шақырымдық жер.
Қазақстан Республикасының тәуелсіздік алуымен елімізде кеден қызметі
жолға қойылған. 1992 жылыдың мамыр айынан бастап, Шығыс аймақтық кеденіне
қарасты Майқапшағай кеден бекеті құрылды. Ал, 1992 жылдың 22
желтоқсанынан бастап, Майқапшағай кедені болып бекітілді. Сондай-ақ, 2006
жылдың сәуір айынан бастап, Майқапшағай-Жеменей шекара сауда орталығы
ашылған.
2003 жылы Зайсан өңірінің Шілікті ауылында Қазақстан археологтарының
қазба жұмыстарының негізінде, Шілікті қорғаны табылды. Онда ежелгі Сақ
тайпасының Алтын адамы жауынгері табылды.
Аудан экономикасының негізгі рөлін – агроөнеркәсіп алады, өйткені,
маңызды орынды ауыл шаруашылығына береді. Осы кәсіптің шығарылатын өнімінің
көлеміне байланысты, ауыл шаруашылығында мал шаруашылығы мен дәнді –
дақылдар шаруашылығы өте қарқынды дамуда. Осының маңыздылығынан импорттық
тауарлар азаюда. Ең бастысы, жергілікті халық өзін-өзі етпен, сүтпен,
өсімдік майымен,жеміс-жидекпен, дәнді-дақылдармен, бау-бақша өнімдерімен,
ұнмен тағы басқа өнімдермен қамтамасыз етуде.
Ауданның жер асты байлығы зерттелген – қоңыр көмір мен жанатын
сланецке бай. Бұл - өмір сүрудің, өндірісті өркендетудің негізі. Қазіргі
таңда, Кендірлік жеріндегі Аққойын атты елді-мекенінде қара көмір
игеріледі. Көмір өндіру ЖШС Сайхан ісі терең шахталық-техникалық әдіспен
жолға қойып, одан жоғары химиялық өнім алумен қамтамасыз етілуде. Ол тек
отынмен, ауданымызды ғана емес, сондай-ақ, көрші аудандарды да қамтамасыз
етуде.
2005 жылдан бастап, ЖШС Балық өнім Шығыс зауыты жұмыс істеуде. Сол
сияқты минералды емдік сулар өндіруде. Әсіресе, Арасан-Талды, Ащылы
жерлеріндегі сулардың көздері ашылып, игеру жолдарына қойылған. Онымен ЖШС
Зайсан сулары айналысуда. Қазіргі таңда, біздің емдік ас-суымызға
Өскемен, Семей, Қарағанды қалаларынан сұраныстар түсуде. Көршілес Қытай
еліне де шығару көзделініп отыр.
2006 жылдың шілде айында облыстық көрмеде Зайсан минералды суы
жүлделі бірінші орын мен хрусталь кубокқа ие болды. Сондай-ақ,
республикалық көрмеге қатысуға жолдама алды.
Аудан бойынша білім беретін мектептердің саны – 30, ал олардағы
шәкірттер құрамы – 7994, ауыл мектебі – 24 болса, шағын комплетілі
мектептер -17, мектепке дейінгі 3 бала мекемесінде 203 бүлдіршін
тәрбиеленсе, мектептен тыс мекемелерге 809 бала қамтылған. Мектептер
компьютерлендіріліп, Интернетке қосылып, мультимедиялық кабинеттер де
ашылған. Жазғы каникул кезінде балалар мен жасөспірімдерді демалдыру мен
сауықтыру орындары қызмет көрсетеді. Өнер мектебі, балалар мен
жасөспірімдір мектебі, спорт мектептері бар.
Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев өз сөзінде:
Әрбір адам біздің мемлекетімізге, оның бай да даңқты тарихына, оның
болашағына өзінің қатысты екенін мақтанышпен сезіне алатындай іс-қимыл
жүйесін талдап жасау қажет. Елдің проблемалары да, келешегі де барлық
адамға жақын әрі түсінікті болуға тиіс, құрметті Зайсан қаласы тұрғындары
сіздерге тілейтінім бұдан да биік жетістіктерге жете беріңіздер!,- дейді.
Елбасының алға қойған міндеттерін Зайсандықтар қызу қолдап, жүзеге
асыруға бір кісідей жұмылуда. Қиындықты еңбекпен жеңу қажеттігін жақсы
сезінеді. Әркім өз бақытының, болашағының бапкері болу керектігі санаға
сіңірілуде. Зайсан Қазақстанның қиыр шығысындағы шуақты, шырақты аудан
ретінде әрқашан көріне беретініне күмән жоқ.
Зайсан ауданының 2010 жылғы 1 тоқсандағы әлеуметтік-экономикалық
дамуының қорытындысы туралы анықтама
Өнеркәсіп
2010 жылғы 1 тоқсанда Зайсан ауданындағы өнеркәсіп орындары
қолданыстағы бағамен алғанда 174,6 млн. теңгенің тауарлы өнімдерін
өндірді, бұл көрсеткіш өткен жылдың сәйкес деңгейімен салыстырғанда 25,1
пайызға немесе 60,9 млн теңгеге кем . Өнім көлемі берілген жоспар-
тапсырмадан (319,9 млн.теңге) 145,3 млн. теңгеге кем. Өнеркәсіп
өнімдерінің ішінде есепті мерзімде 8522 мың теңгенің 3 мың тонна тас
көмірі (2009 жылдың 1 тоқсанында 11,8 мың тонна), 38929 мың теңгенің 46
тонна балық өнімдері (2009 жылдың 1 тоқсанында 104 тонна), 774 мың
теңгенің 24,2 мың литр су өнімдері (2009 жылдың 1 тоқсанында 89 мың литр),
404 тонна тауарлы бетон (2009 жылдың 1 тоқсанында 184 тонна) өндірілді. Ауа
райының қолайсыздығы көлік қатынасына кері әсерін тигізді. Зауыт балық
шикізатының жеткіліксіздігінен өндірісті уақытша тоқтатты. Су өндіру
сұраныстың азаюына байланысты төмендеді.
Ауылшаруашылығы
Аудан көлемінде 2010 жылдың 1 тоқсанында 1777,2 тонна ет,
7471 тонна сүт, 288 мың дана жұмыртқа өндірілді. Өткен жылдың осы
мерзімімен салыстырғанда ет өндіру 3,6 пайызға кеміді. Осы жылдың 1
тоқсанында ірі қара саны 65071 басқа жетіп, өткен жылдың осы мерзімімен
салыстырғанда 100,2 пайыз болды. Жылқы 11690 бас болып, өткен жылмен
салыстырғанда 0,3 пайызға көбейді, құстар саны 32408 басқа жетіп, өткен
мерзіммен салыстырғанда 12,5 пайызға артты. Сондай-ақ сүт өнімдері 1,6
пайызға , жұмыртқа 2,3 пайызға артық өндірілді.
Қой мен ешкі саны 177114 бас болып, өткен мерзіммен салыстырғанда 5,6
пайызға азайды. Қой–ешкі басының кему себебі қыстың қатаң болып, қардың
қалың түсуінен шалғайдағы мал қыстақтарына жем-шөптің жеткізілмеуі.
Шағын және орта кәсіпкерлік
2010 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша ауданда тіркелген шағын
кәсіпкерлік субъектілерінің саны 2292-ге жетіп, 2009 жылдың тиісті
мерзімімен салыстырғанда 10,5%-ға артты.
2010 жылдың 1 тоқсанында барлық шағын кәсіпкерлік
субьектілерінен түскен салық - 33978,0 мың тенгені құрап, 2009 жылдың 1
тоқсанымен салыстырғанда 68,5%-ға артты.
2010 жылдың 1 сәуіріне аудан халқына шағын бизнес саласынан 6 базар,
159 сауда үйлері мен дүкендері, 4 тойхана, 22 кафе, 8 асхана, 12 шаштараз,
5 тігін шеберханасы, 6 аяқ киім жөндеу шеберханасы, 7 қонақ үй, 3 көпшілік
монша, 4 фото салон, 1 косметикалық қызмет көрсету салоны, 1 аудио-видео
жөндеу шеберханасы, 2 ұялы телефон жөндеу шеберханасы, 4 компьютерлік
қызмет көрсету орны, 3 тіс емдеу кабинеті, 8 жанар-жағар май құю
станциялары, 1 пима басу шағын цехы, 12 май сығу цехы, 24 наубайхана, 2
халыққа техникалық қызмет көрсету орталығы, 8 автокөлік жөндеу шеберханасы,
17 дәріхана, 2 ветеринарлық дәріхана қызмет көрсетеді.
2010 жылдың 1тоқсанында жеке кәсіпкер Г.Исабаеваның Зайсан қаласынан
халыққа қызмет көрсету орталығы (тойхана, түшпара цехы, сән салоны), жеке
кәсіпкер А.Жақаеваның наубайханасы іске қосылды.
Негізгі капиталға салынған инвестиция
Жоспар бойынша қаңтар-наурыз айларына негізгі капиталға
салынған инвестиция 844,9 млн. теңге, орындалғаны 244,2 млн. теңге болып,
26,6 пайызды құрады. Бұл жоспар-тапсырмадан 3,6 есеге төмен. Төмендеу
себебі 2009 жылы Тарбағатай Мұнай ЖШС-і құрал-жабдықтар сатып алуға бір
жолғы қомақты қаржы жұмсаған.
Бюджет
2010 жылдың 1 тоқсанына арналған аудан бюджетінің барлық кіріс
бөлігінің нақтыланған жоспары 598,319 млн. теңгені құрайды, (орындалуы
101,5%), оның ішінде салықтар түсімдер бойынша 75,463 млн. теңге (106,6%
игерілді), салықтық емес түсімдер бойынша 3,339 млн. теңге (196,5%
орындалды), негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер 3,168 млн. теңге
(116,2%), трансферттердің түсімдері бойынша 516,349 млн. теңге (100%
орындалды), оның ішінде ағымдағы нысаналы трансферттер 163,349 млн. теңге
(100% орындалды), субвенция – 353 млн. теңге (100 % орындалды).
Аудан бюджетінің өз кірісінің жоспары 84,967 млн. теңге болып,
бекітілген (бюджеттің барлық кіріс бөлігінің 14,2 % құрайды).
Аудан бюджетінің шығыс бөлігінің жоспары 598,319 млн. теңге. 3
айда орындалғаны 523,373 млн теңге немесе 87,5%. Игерілмеген қаржы көлемі
74,945 млн теңге. Оның ішінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің резервінен
су тасқынын алдын алу шараларына берілген қаржыдан 71,375 млн теңге
жұмыстардың толық жүргізіліп бітпеуінен игерілмеген.
Жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар.
Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек туралы Заңына сәйкес 2010 жылға
20220 мың тенге әлеуметтік көмек бөлініп, ағымдағы жылдың 1 тоқсанында 321
отбасының 1009 мүшесіне 6470 мың теңге атаулы әлеуметтік көмек тағайындалып
төленді.
Балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылар туралы
Заңына сәйкес 2010 жылға 51256 мың теңге балалар жәрдемақысы бөлініп, 1379
отбасынаң 3413 баласына 14611 мың теңге мемлекеттік балалар жәрдемақысы
тағайындалып төленді.
Табысы аз отбасыларға тұрғын үйді ұстауға және тұрғын үй –
коммуналдық қызметтеріне ақы төлеу үшін тұрғын үй көмегін беру Ережесіне
сәйкес 2010 жылы жергілікті бюджеттен 1516 мың теңге қаражат бөлініп, 61
отбасыға 1130 мың теңге тұрғын үй көмегі төленді.
Аз қамтылған, тұрмысы төмен, әлеуметтік көмекті қажет ететін 71 адамға
жергілікті бюджеттен 650 мың теңге материалдық көмек төленді.
Алтын алқа, Күміс алқамен марапатталған Батыр аналарға, I – II
дәрежелі Ана даңқы орденімен марапатталған, 4 және одан көп кәмелеттке
толмаған 18 жасқа дейінгі балалары бар аналарға бір жолғы материалдық көмек
ретінде 1013 анаға 5065 мың теңге төленді.
Ұлы Отан соғысы ардагерлері мен оған теңестірілгендерге, Чернобыль АЭС
апаттың, радиациялық апаттар мен ядролық қаруды сынаудың саларында мүгедек
болған 157 адамға коммуналдық шығындарын өтеу үшін 1989 мың теңге төленді.
Жалпы білім беретін мектептердің аз қамтылған отбасыларынан шыққан
түлектерінің, жетім балалардың және ата – анасының қамқорлығынсыз қалған
балалардың жоғары оқу орындарындағы оқуын төлеу үшін 2010 жылдың 1
тоқсанында 46 балаға 7307 мың теңге төленді.
Мүмкіндіктері шектеулі балалардың әлеуметтік, дәрілік – педагогикалық
қолдау арқылы оңалту туралы Заңына сәйкес үйде оқып – тәрбиеленетін
мүгедек балаларға жергілікті бюджеттен 3566 мың теңге қаражат бөлініп, жыл
басынан бері 40 балаға 890 мың теңге материалдық қамсыздандыру төленді.
Жұмыс іздеуші ретінде жыл басынан 185 адам тіркелді. 1 сәуірге 215
жұмыссыз тіркеуде тұр, экономикалық белсенді халықтың ішінен
(20656 адам) жұмыссыздардың үлес салмағы 1 пайыз құрады.
Есеп мерзімінде 86 жұмыссыз әр түрлі жұмыстарға орналастырылды,
жұмысқа орналасу деңгейі тіркелгендердің ішінен 46,5 пайыз құрады.
27.01.2009 жылы бекітілген дағдарысқа қарсы іс – шаралар және жұмыспен
қамту бағдарламасына сәйкес төмендегі жұмыстар атқарылды. Жастар іс –
тәжирибесіне 10 жұмыссыз жас маман қатысуда.
Ақылы қоғамдық жұмыстарында 134 келісім шарт жасалынды, 134 адам
қатысуда, оның ішінде ауылдық жерден 70 адам.
Оқуға 17 жұмыссыз жіберілді. Жаңадан 81 жұмыс орны ашылды.
Мекемелерден қысқарып 2 адам жұмыссыз болып тіркелді.
Білім саласы
2009 жылдың 1тоқсанында аудан бойынша ІІІ тоқсан қорытындысы
шығарылды. 1-11 сынып аралығындағы бала саны-6932. Олардың 1349-ы үздік,
2233-ы екпінді, 5 оқушы үлгермей, 4 оқушы денсаулықтарына байланысты
қорытылмай отыр. Жалпы сапа-52%, үлгерім-99,9% .
30-31 қаңтарда жалпы білім беретін пәндер бойынша республикалық
олимпиаданың аудандық кезеңі өтті. Олимпиадаға 22 мектептен 525 оқушы
қатысты. Биылғы олимпиада қорытындысы бойынша сапа 35 пайызды көрсетті. Бұл
былтырғы жылмен салыстырғанда 4 пайызға артық. Ауданнан 14 оқушы
республикалық олимпиаданың облыстық кезеңіне қатысып, 8 оқушы жүлделі
орындарға ие болды.
13 ақпанда М.Ломоносов атындағы орта мектепте мұғалімдердің кәсіби
біліктілігін анықтау мақсатында аудандық бастауыш сынып мұғалімдерінің
олимпиадасы өтті. Аудан мектептерінен 23 мұғалім қатысты.
Аудан бойынша 1232 аз қамтылған оқушылардың 924 оқушысы тегін ыстық
тамақпен, 2476 оқушы буфеттік тамақпен қамтылған. 1-4 сыныпта 2466 оқушы
тегін ыстық тамақпен тамақтанады, бұл 100 %-ды құрайды. Ыстық тамаққа
міндетті білім беру қорынан 11960 мың теңге қаржы бөлінді.
Жол картасы бағдарламасымен 4 мектепке 49465,0 мың теңге қаржы
бөлінді, оның ішінде республикалық бюджеттен 32993,0 мың теңге, жергілікті
бюджеттен 16472,0 мың теңге. М.Әуезов атындағы орта мектептің ғимаратына
күрделі жөндеу, Қазақстан орта мектебінің ғимаратына, Айнабұлақ орта
мектебінің спортзалына, Абай атындағы орта мектептің ғимаратына ағымдағы
жөндеу жұмыстары бойынша конкурс өтіп, мердігерлермен келісім-шарт жасалды.
Мемлекеттік тапсырыспен Кеңсай, Абай, Амангелді, Шілікті, Қазақстан
мектептері жанындағы шағын орталықтарда 115 балаға қосымша 5 топ, № 1
Еңлік балабақшасында 25 орынды 1 топ, 2017 әскери бөлімнен 25 орынды ... жалғасы
АТЫНДАҒЫ ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ ФАКУЛЬТЕТІ
МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ЖӘНЕ РЕФОРМАЛАРДЫ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ КАФЕДРАСЫ
Реферат
ТАҚЫРЫБЫ: Зайсан ауданы
ОРЫНДАҒАН: Көкенов Айбек
ТЕКСЕРГЕН: Мамырбекова Д. С.
Өскемен қаласы, 2010 жыл
Жоспар:
1. Тарихи деректеме
2. Табиғаты, өсімдіктері, жануарлары
3. ауданның қазіргі кездегі өзгерістері
4. Зайсан ауданының 2010 жылғы 1 тоқсандағы әлеуметтік-экономикалық
дамуының қорытындысы туралы анықтама
5. Аудан айнасы “Достық” газетіне 80 жыл. 8 Қазан 2010
6. Қорытынды
Тарихи деректеме
Батысында – Тарбағатай, солтүстігінде – Күршім, шығысымен мен
оңтүстігінде – Қытай Халық Республикасының Синьцзян өлкесімен шекаралас
орналасқан - Шығыс Қазақстан облысының әкімшілік аудандарының бірі, Сауыр-
Тарбағатайдан Қара Ертіс өзенінің солтүстігіне дейін созылып жатқан,
шұрайлы да суы мол, жайылымы керемет, ежелден дүние жүзі ғалымдарының,
саясаткерлерлерінің, елбасыларының назарын аударған, Настрадамус өз қолымен
кітапқа жазған, орыстың ұлы патшасы Петр I бұдан 280 жыл бұрын бекініс
салуды міндеттеп, әскери экспедиция жіберген, әкімшілік бірлік ретінде 1928
жылы Семей облысының құрамында құрылған, әншілер әнге қосып, ақындар өлең
шығарған қазақ халқының мақтанышпен бетке ұстар, ұлан байтақ өңірі - Зайсан
ауданы.
Қаланың Зайсан аталуы 1864-1868 жылдар аралығы, ресми мұрағат
деректерінде осы екі аралық көбірек кездеседі. 1903 жылы Санкт-Петербургтен
А.Ф.Дербиен баспаханасынан шыққан географиялық энциклопедияның 18 томында
Зайсан қаласының іргетасы 1868 жылдары қазіргі уезд жерінің көп бөлігі
Россияға қараған кезде салынды,-деп көрсетілген. Ал 1864 жылы Зайсан
қаласына станица аталған яғни патша үкіметі Л.Ф.Баков деген инфантерия
генерал-майоры бастаған әскери құрамаға қамал салу тапсырысымен мұнда
бекініс болып көтерген. Қазақ даласынан Қытай, Тибет, Синзянға жүн, тері,
мал, ағаш тағы басқа да шикізат, ал ол жақтан мата, киім-кешек, қол өнер
бұйымдары Зайсан кедені арқылы өткендіктен маңызы арта түсті.
1870-1880 жылдар аралығында қалада 2663 орыс, 122 қазақ тұрған, 1900
жылдары 4 мың қазақ мекендеді. Халық егіншілік, мал өсірумен бірге бау-
бақша, жеміс өсірумен шұғылданды.
Зайсан постын екіге бөліп ағатын, Жеменей өзенінің шығыс жағасында
үлкен көшеден тұратын Казачье слабодасы болды, ал өзеннің батыс жағасында 3-
4 көшеден тұратын слабодада бастауыш азиаттық мектеп, ағаштан салынған
шіркеу үйі, приставство басқармасының үйі, сауда алаңы, шикі кірпіштен
салынған 110 және ағаштан салынған 7 тұрғын үй бар,-деп жазды Потанин.
Ішкі-сыртқы сауда қатынасына қолайлы Зайсан қаласы тез ұлғайып,
Батыс Қытай, Монғолиямен алыс-беріс саудасы күшейген. Жыл сайын мамыр
айында өтетін Никольский жәрмеңкесі сауда шеңберін кеңейте түскен.
Жергілікті маңызы бар сабын, сыра, қайнататын, кірпіш өртейтін, былғары
илеп, жүн жуатын заводтар сияқты кәсіорындар ашылып, көбейе түседі. Ен
байлық, арзан шикізат қоры өлкесіне көз тіккен саудагер-купецтер Зайсан
қаласына шұбырып, келіп жатты.
ХІХ-ғасырдың аяғында Зайсан купецтердің қаласы ретінде танылды.
Купецтермен чиновниктердің балалары үшін, бұрынғы азиаттық бастауыш ұлдар
мектебінің үстіне 1883 жылы бастауыш қыздар училищесі жұмыс істеді. 1896
жылы 26 наурызда алғашқы кітапхана ашылды.
Зайсанда, өзбек, татар, т.б ұлттар тұрды. Олар негізінен саудамен
айналысты. Қаланың басшысы қала старостасы болды. Қаланы көбінесе
қолөнершілер де ұсталарда болды.
Зайсан уездегі көп ұлтты орталықтың бірі болды. Онда орыс, қазақ,
татар, өзбек, түркімен қырғыз, қытай т.б ұлт өкілдері тұрды.
Ірі мәдениет орталығы болған қалада атақты ақындар Павел Васильев,
Сұлтанмахмұт Торайғыров, Әсет Найманбайұлы, Ноғайбаев ақын еңбек еткен.
Михаэлис Кендірлік көмірінің сапасын, көлемін зерттеп бағамдаған. Н.Бухман
күн батареясын ойлап тауып, осы қалада іске қосқан Коншин, Ватсон,
Томашевский, худыковский т.б ондаған жер аударылғандар өлке мәдениетін
дамуын үлес қосты.
Қалада екі үлкен тері өңдеу зауыты болды. Фунтиковтың кірпіш зауыты
жұмыс істеді, Жеменейдің бойындағы үш диірмен қала халқын ұнмен қамтамасыз
етіп тұрған. Дображанскийдің сыра зауыты бовар сырасымен уезді ғана қамтып
қоймай, шетке экспортқа шығару дәрежесінде көтерілді. Қалада екі ірі сабын
қайнататын зауыт және Зайсанға басқа жақтан әкелінген темір рудасын өңдеп,
Қытай мен Тибет, Монғолияға экспортқа темір шығаратын зауыт жұмыс істеп
тұрды. Сорокиннің кинозалы жұртшылыққа фильмдер көрсетіп, елді жалпы
әлемдік мәдени өмірден хабардар етіп отырды. Елден жиналған жүннен пима
басатын Асташевтің зауыты үлкен маңызға ие болды.
1926 жылы Зайсанда қалалық кеңес құрылды.
1928 жылы күзде ВКП (б) Қазақстан Орталық Комитетінің атқару комитетінің
шешімімен Республикада уездер таратылып, олардың орнына аудандар құрылды.
Зайсан уезі: Зайсан, Тарбағатай, Марқакөл, Көкпекті, Қызылтас Ақсуат
аудандарына жіктелді. Зайсан ауданы ВЦИК-тің указымен 1928 жылы қыркүйектің
3-ші жұлдызында құрылды. Ауданның қазіргі территориясында шамамен бұрынғы
уездің үш болысы Маңырақ, Қара-Ертіс, Кендірлік жатады.
Табиғаты, өсімдіктері, жануарлары
Зайсан жері шұрайлы, суы мол, жайылымы керемет (Сауыр, Сайқан,
Маңырақ, Ертіс, Ақжан, Қабырғатал) сияқты киелі жер. Оның жер асты қазбасы
– мұнайға, көмірге, жанатын сланецке, жоса – бояуға, құрылысқа жарамды
әкке, құм мен топыраққа толы, жасыл алқапты орманы бар өңір.
Аудан климаты құбылмалы, құрғақ. Қысы ұзақ және суық. Атмосфералық
орташа жылдық жауын – шашындары 120-180 мм. Тау беткейлеріне көтерілген
сайын ылғалдылық артып, ауа температурасы кемиді. Тау басында ол таулы
тундралық климатқа дейін өзгерген. Өзендердің ірілерінен: Бұғаз, Базар,
Қандысу, Кендірлік өзендерін атауға болады. Сонымен бірге, Зайсан көлін
айтуға болады.
Зайсан – суармалы өңір. Мұнда 1967 жылы сыйымдылығы -75 млн.м куб
Үйдене су қоймасы жүйесі, 1956 жылы Кендірлік және 1984 жылы Жеменей су
қоймалары салынып, іске қосылған. Сондай–ақ, өлкеде жер асты және жер үсті
бұлақтары бар.
Минералды емдік сулар өндіруде, әсіресе, Ащылы, Әулие бұлақ, Арасан
Талды қойнаулары пайдаланылады.
Белдеулі ормандарда: қоян, түлкі, қасқыр, елік, бұландар, аюлар,
маралдар, сілеусіндер, барыс, борсық мекендейді. Орман шекараларындағы биік
шыңдар мен құздарда арқар, таутеке, ақбөкен, киік және жайран кездеседі.
Құстардан: боз торғайлар, лашындар, қара тағандар, сауысқандар, қарғалар,
көгершіндер, торғайлар, қаздар, аққулар, үйректер, бүркіттер, ұлар,
кекілік, бұлдырық, қырғауылдар, тағанақтар және басқа да түрлері
мекендейді.
Зайсан көлінде, Ертіс жағалауларында, су айдындарында: шортандар, қара
балықтар, ала бұғалар, сазандар, шабақтар және басқада түрлері кездеседі.
АУДАННЫҢ ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ ӨЗГЕРІСТЕРІ
Зайсан ауданында негізінен қазақ, орыс, украин, татар, өзбек және тағы
басқа ұлт өкілдері тұрады. 2006 жылдың 1-қаңтарынан бастап, жергілікті
халықтың саны -38 мың адамға жетті. Этникалық құрамы жағынан: қазақтар –
35,2 мың адам, орыстар –2,1 мың адам, басқа ұлттар – 0,7 мың адам.
Жергілікті халыққа бай аумақты аймақтар: Дайыр, Айнабұлақ, Қаратал,
Сарытерек, Шілікті, Қарабұлақ ауылдары.
Аудан орталығы мен облыстың ара – қашықтығы - 465-тей шақырымдық жер.
Қазақстан Республикасының тәуелсіздік алуымен елімізде кеден қызметі
жолға қойылған. 1992 жылыдың мамыр айынан бастап, Шығыс аймақтық кеденіне
қарасты Майқапшағай кеден бекеті құрылды. Ал, 1992 жылдың 22
желтоқсанынан бастап, Майқапшағай кедені болып бекітілді. Сондай-ақ, 2006
жылдың сәуір айынан бастап, Майқапшағай-Жеменей шекара сауда орталығы
ашылған.
2003 жылы Зайсан өңірінің Шілікті ауылында Қазақстан археологтарының
қазба жұмыстарының негізінде, Шілікті қорғаны табылды. Онда ежелгі Сақ
тайпасының Алтын адамы жауынгері табылды.
Аудан экономикасының негізгі рөлін – агроөнеркәсіп алады, өйткені,
маңызды орынды ауыл шаруашылығына береді. Осы кәсіптің шығарылатын өнімінің
көлеміне байланысты, ауыл шаруашылығында мал шаруашылығы мен дәнді –
дақылдар шаруашылығы өте қарқынды дамуда. Осының маңыздылығынан импорттық
тауарлар азаюда. Ең бастысы, жергілікті халық өзін-өзі етпен, сүтпен,
өсімдік майымен,жеміс-жидекпен, дәнді-дақылдармен, бау-бақша өнімдерімен,
ұнмен тағы басқа өнімдермен қамтамасыз етуде.
Ауданның жер асты байлығы зерттелген – қоңыр көмір мен жанатын
сланецке бай. Бұл - өмір сүрудің, өндірісті өркендетудің негізі. Қазіргі
таңда, Кендірлік жеріндегі Аққойын атты елді-мекенінде қара көмір
игеріледі. Көмір өндіру ЖШС Сайхан ісі терең шахталық-техникалық әдіспен
жолға қойып, одан жоғары химиялық өнім алумен қамтамасыз етілуде. Ол тек
отынмен, ауданымызды ғана емес, сондай-ақ, көрші аудандарды да қамтамасыз
етуде.
2005 жылдан бастап, ЖШС Балық өнім Шығыс зауыты жұмыс істеуде. Сол
сияқты минералды емдік сулар өндіруде. Әсіресе, Арасан-Талды, Ащылы
жерлеріндегі сулардың көздері ашылып, игеру жолдарына қойылған. Онымен ЖШС
Зайсан сулары айналысуда. Қазіргі таңда, біздің емдік ас-суымызға
Өскемен, Семей, Қарағанды қалаларынан сұраныстар түсуде. Көршілес Қытай
еліне де шығару көзделініп отыр.
2006 жылдың шілде айында облыстық көрмеде Зайсан минералды суы
жүлделі бірінші орын мен хрусталь кубокқа ие болды. Сондай-ақ,
республикалық көрмеге қатысуға жолдама алды.
Аудан бойынша білім беретін мектептердің саны – 30, ал олардағы
шәкірттер құрамы – 7994, ауыл мектебі – 24 болса, шағын комплетілі
мектептер -17, мектепке дейінгі 3 бала мекемесінде 203 бүлдіршін
тәрбиеленсе, мектептен тыс мекемелерге 809 бала қамтылған. Мектептер
компьютерлендіріліп, Интернетке қосылып, мультимедиялық кабинеттер де
ашылған. Жазғы каникул кезінде балалар мен жасөспірімдерді демалдыру мен
сауықтыру орындары қызмет көрсетеді. Өнер мектебі, балалар мен
жасөспірімдір мектебі, спорт мектептері бар.
Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаев өз сөзінде:
Әрбір адам біздің мемлекетімізге, оның бай да даңқты тарихына, оның
болашағына өзінің қатысты екенін мақтанышпен сезіне алатындай іс-қимыл
жүйесін талдап жасау қажет. Елдің проблемалары да, келешегі де барлық
адамға жақын әрі түсінікті болуға тиіс, құрметті Зайсан қаласы тұрғындары
сіздерге тілейтінім бұдан да биік жетістіктерге жете беріңіздер!,- дейді.
Елбасының алға қойған міндеттерін Зайсандықтар қызу қолдап, жүзеге
асыруға бір кісідей жұмылуда. Қиындықты еңбекпен жеңу қажеттігін жақсы
сезінеді. Әркім өз бақытының, болашағының бапкері болу керектігі санаға
сіңірілуде. Зайсан Қазақстанның қиыр шығысындағы шуақты, шырақты аудан
ретінде әрқашан көріне беретініне күмән жоқ.
Зайсан ауданының 2010 жылғы 1 тоқсандағы әлеуметтік-экономикалық
дамуының қорытындысы туралы анықтама
Өнеркәсіп
2010 жылғы 1 тоқсанда Зайсан ауданындағы өнеркәсіп орындары
қолданыстағы бағамен алғанда 174,6 млн. теңгенің тауарлы өнімдерін
өндірді, бұл көрсеткіш өткен жылдың сәйкес деңгейімен салыстырғанда 25,1
пайызға немесе 60,9 млн теңгеге кем . Өнім көлемі берілген жоспар-
тапсырмадан (319,9 млн.теңге) 145,3 млн. теңгеге кем. Өнеркәсіп
өнімдерінің ішінде есепті мерзімде 8522 мың теңгенің 3 мың тонна тас
көмірі (2009 жылдың 1 тоқсанында 11,8 мың тонна), 38929 мың теңгенің 46
тонна балық өнімдері (2009 жылдың 1 тоқсанында 104 тонна), 774 мың
теңгенің 24,2 мың литр су өнімдері (2009 жылдың 1 тоқсанында 89 мың литр),
404 тонна тауарлы бетон (2009 жылдың 1 тоқсанында 184 тонна) өндірілді. Ауа
райының қолайсыздығы көлік қатынасына кері әсерін тигізді. Зауыт балық
шикізатының жеткіліксіздігінен өндірісті уақытша тоқтатты. Су өндіру
сұраныстың азаюына байланысты төмендеді.
Ауылшаруашылығы
Аудан көлемінде 2010 жылдың 1 тоқсанында 1777,2 тонна ет,
7471 тонна сүт, 288 мың дана жұмыртқа өндірілді. Өткен жылдың осы
мерзімімен салыстырғанда ет өндіру 3,6 пайызға кеміді. Осы жылдың 1
тоқсанында ірі қара саны 65071 басқа жетіп, өткен жылдың осы мерзімімен
салыстырғанда 100,2 пайыз болды. Жылқы 11690 бас болып, өткен жылмен
салыстырғанда 0,3 пайызға көбейді, құстар саны 32408 басқа жетіп, өткен
мерзіммен салыстырғанда 12,5 пайызға артты. Сондай-ақ сүт өнімдері 1,6
пайызға , жұмыртқа 2,3 пайызға артық өндірілді.
Қой мен ешкі саны 177114 бас болып, өткен мерзіммен салыстырғанда 5,6
пайызға азайды. Қой–ешкі басының кему себебі қыстың қатаң болып, қардың
қалың түсуінен шалғайдағы мал қыстақтарына жем-шөптің жеткізілмеуі.
Шағын және орта кәсіпкерлік
2010 жылғы 1 сәуірдегі жағдай бойынша ауданда тіркелген шағын
кәсіпкерлік субъектілерінің саны 2292-ге жетіп, 2009 жылдың тиісті
мерзімімен салыстырғанда 10,5%-ға артты.
2010 жылдың 1 тоқсанында барлық шағын кәсіпкерлік
субьектілерінен түскен салық - 33978,0 мың тенгені құрап, 2009 жылдың 1
тоқсанымен салыстырғанда 68,5%-ға артты.
2010 жылдың 1 сәуіріне аудан халқына шағын бизнес саласынан 6 базар,
159 сауда үйлері мен дүкендері, 4 тойхана, 22 кафе, 8 асхана, 12 шаштараз,
5 тігін шеберханасы, 6 аяқ киім жөндеу шеберханасы, 7 қонақ үй, 3 көпшілік
монша, 4 фото салон, 1 косметикалық қызмет көрсету салоны, 1 аудио-видео
жөндеу шеберханасы, 2 ұялы телефон жөндеу шеберханасы, 4 компьютерлік
қызмет көрсету орны, 3 тіс емдеу кабинеті, 8 жанар-жағар май құю
станциялары, 1 пима басу шағын цехы, 12 май сығу цехы, 24 наубайхана, 2
халыққа техникалық қызмет көрсету орталығы, 8 автокөлік жөндеу шеберханасы,
17 дәріхана, 2 ветеринарлық дәріхана қызмет көрсетеді.
2010 жылдың 1тоқсанында жеке кәсіпкер Г.Исабаеваның Зайсан қаласынан
халыққа қызмет көрсету орталығы (тойхана, түшпара цехы, сән салоны), жеке
кәсіпкер А.Жақаеваның наубайханасы іске қосылды.
Негізгі капиталға салынған инвестиция
Жоспар бойынша қаңтар-наурыз айларына негізгі капиталға
салынған инвестиция 844,9 млн. теңге, орындалғаны 244,2 млн. теңге болып,
26,6 пайызды құрады. Бұл жоспар-тапсырмадан 3,6 есеге төмен. Төмендеу
себебі 2009 жылы Тарбағатай Мұнай ЖШС-і құрал-жабдықтар сатып алуға бір
жолғы қомақты қаржы жұмсаған.
Бюджет
2010 жылдың 1 тоқсанына арналған аудан бюджетінің барлық кіріс
бөлігінің нақтыланған жоспары 598,319 млн. теңгені құрайды, (орындалуы
101,5%), оның ішінде салықтар түсімдер бойынша 75,463 млн. теңге (106,6%
игерілді), салықтық емес түсімдер бойынша 3,339 млн. теңге (196,5%
орындалды), негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер 3,168 млн. теңге
(116,2%), трансферттердің түсімдері бойынша 516,349 млн. теңге (100%
орындалды), оның ішінде ағымдағы нысаналы трансферттер 163,349 млн. теңге
(100% орындалды), субвенция – 353 млн. теңге (100 % орындалды).
Аудан бюджетінің өз кірісінің жоспары 84,967 млн. теңге болып,
бекітілген (бюджеттің барлық кіріс бөлігінің 14,2 % құрайды).
Аудан бюджетінің шығыс бөлігінің жоспары 598,319 млн. теңге. 3
айда орындалғаны 523,373 млн теңге немесе 87,5%. Игерілмеген қаржы көлемі
74,945 млн теңге. Оның ішінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің резервінен
су тасқынын алдын алу шараларына берілген қаржыдан 71,375 млн теңге
жұмыстардың толық жүргізіліп бітпеуінен игерілмеген.
Жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар.
Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек туралы Заңына сәйкес 2010 жылға
20220 мың тенге әлеуметтік көмек бөлініп, ағымдағы жылдың 1 тоқсанында 321
отбасының 1009 мүшесіне 6470 мың теңге атаулы әлеуметтік көмек тағайындалып
төленді.
Балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылар туралы
Заңына сәйкес 2010 жылға 51256 мың теңге балалар жәрдемақысы бөлініп, 1379
отбасынаң 3413 баласына 14611 мың теңге мемлекеттік балалар жәрдемақысы
тағайындалып төленді.
Табысы аз отбасыларға тұрғын үйді ұстауға және тұрғын үй –
коммуналдық қызметтеріне ақы төлеу үшін тұрғын үй көмегін беру Ережесіне
сәйкес 2010 жылы жергілікті бюджеттен 1516 мың теңге қаражат бөлініп, 61
отбасыға 1130 мың теңге тұрғын үй көмегі төленді.
Аз қамтылған, тұрмысы төмен, әлеуметтік көмекті қажет ететін 71 адамға
жергілікті бюджеттен 650 мың теңге материалдық көмек төленді.
Алтын алқа, Күміс алқамен марапатталған Батыр аналарға, I – II
дәрежелі Ана даңқы орденімен марапатталған, 4 және одан көп кәмелеттке
толмаған 18 жасқа дейінгі балалары бар аналарға бір жолғы материалдық көмек
ретінде 1013 анаға 5065 мың теңге төленді.
Ұлы Отан соғысы ардагерлері мен оған теңестірілгендерге, Чернобыль АЭС
апаттың, радиациялық апаттар мен ядролық қаруды сынаудың саларында мүгедек
болған 157 адамға коммуналдық шығындарын өтеу үшін 1989 мың теңге төленді.
Жалпы білім беретін мектептердің аз қамтылған отбасыларынан шыққан
түлектерінің, жетім балалардың және ата – анасының қамқорлығынсыз қалған
балалардың жоғары оқу орындарындағы оқуын төлеу үшін 2010 жылдың 1
тоқсанында 46 балаға 7307 мың теңге төленді.
Мүмкіндіктері шектеулі балалардың әлеуметтік, дәрілік – педагогикалық
қолдау арқылы оңалту туралы Заңына сәйкес үйде оқып – тәрбиеленетін
мүгедек балаларға жергілікті бюджеттен 3566 мың теңге қаражат бөлініп, жыл
басынан бері 40 балаға 890 мың теңге материалдық қамсыздандыру төленді.
Жұмыс іздеуші ретінде жыл басынан 185 адам тіркелді. 1 сәуірге 215
жұмыссыз тіркеуде тұр, экономикалық белсенді халықтың ішінен
(20656 адам) жұмыссыздардың үлес салмағы 1 пайыз құрады.
Есеп мерзімінде 86 жұмыссыз әр түрлі жұмыстарға орналастырылды,
жұмысқа орналасу деңгейі тіркелгендердің ішінен 46,5 пайыз құрады.
27.01.2009 жылы бекітілген дағдарысқа қарсы іс – шаралар және жұмыспен
қамту бағдарламасына сәйкес төмендегі жұмыстар атқарылды. Жастар іс –
тәжирибесіне 10 жұмыссыз жас маман қатысуда.
Ақылы қоғамдық жұмыстарында 134 келісім шарт жасалынды, 134 адам
қатысуда, оның ішінде ауылдық жерден 70 адам.
Оқуға 17 жұмыссыз жіберілді. Жаңадан 81 жұмыс орны ашылды.
Мекемелерден қысқарып 2 адам жұмыссыз болып тіркелді.
Білім саласы
2009 жылдың 1тоқсанында аудан бойынша ІІІ тоқсан қорытындысы
шығарылды. 1-11 сынып аралығындағы бала саны-6932. Олардың 1349-ы үздік,
2233-ы екпінді, 5 оқушы үлгермей, 4 оқушы денсаулықтарына байланысты
қорытылмай отыр. Жалпы сапа-52%, үлгерім-99,9% .
30-31 қаңтарда жалпы білім беретін пәндер бойынша республикалық
олимпиаданың аудандық кезеңі өтті. Олимпиадаға 22 мектептен 525 оқушы
қатысты. Биылғы олимпиада қорытындысы бойынша сапа 35 пайызды көрсетті. Бұл
былтырғы жылмен салыстырғанда 4 пайызға артық. Ауданнан 14 оқушы
республикалық олимпиаданың облыстық кезеңіне қатысып, 8 оқушы жүлделі
орындарға ие болды.
13 ақпанда М.Ломоносов атындағы орта мектепте мұғалімдердің кәсіби
біліктілігін анықтау мақсатында аудандық бастауыш сынып мұғалімдерінің
олимпиадасы өтті. Аудан мектептерінен 23 мұғалім қатысты.
Аудан бойынша 1232 аз қамтылған оқушылардың 924 оқушысы тегін ыстық
тамақпен, 2476 оқушы буфеттік тамақпен қамтылған. 1-4 сыныпта 2466 оқушы
тегін ыстық тамақпен тамақтанады, бұл 100 %-ды құрайды. Ыстық тамаққа
міндетті білім беру қорынан 11960 мың теңге қаржы бөлінді.
Жол картасы бағдарламасымен 4 мектепке 49465,0 мың теңге қаржы
бөлінді, оның ішінде республикалық бюджеттен 32993,0 мың теңге, жергілікті
бюджеттен 16472,0 мың теңге. М.Әуезов атындағы орта мектептің ғимаратына
күрделі жөндеу, Қазақстан орта мектебінің ғимаратына, Айнабұлақ орта
мектебінің спортзалына, Абай атындағы орта мектептің ғимаратына ағымдағы
жөндеу жұмыстары бойынша конкурс өтіп, мердігерлермен келісім-шарт жасалды.
Мемлекеттік тапсырыспен Кеңсай, Абай, Амангелді, Шілікті, Қазақстан
мектептері жанындағы шағын орталықтарда 115 балаға қосымша 5 топ, № 1
Еңлік балабақшасында 25 орынды 1 топ, 2017 әскери бөлімнен 25 орынды ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz