Имидж танытудағы геобрендингтің рөлі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 47 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ИМИДЖІН ШЕТЕЛДЕРГЕ ТАНЫТУДАҒЫ ГЕОБРЕНДИГТІҢ ҚЫЗМЕТІ

Мазмұны

Кіріспе

I тарау. МЕМЛЕКЕТ ИМИДЖІН ТАНЫТУДАҒЫ ГЕОБРЕНДИНГ ҚЫЗМЕТІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕМЕСІ

Геобрендинг түсінігінің тұжырымдамасы
Геобрендинг түсінігін талдаудағы әдістемелік тәсілдер
Имидж танытудағы геобрендингтің рөлі

II тарау. ЖАҢА КЕЗЕҢДЕГІ ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЖАҢА МЕДИАСЫ ЖӘНЕ ГЕОБРЕНДИНГІ

2. 1 Қазақстан тарихының ұлттық брендтері және ұлттық брендтің қысқаша тарихы

2. 2 Қазақстанның жаңа медиасы және ұлттық геобрендинг

2. 3 Қазақстан Республикасының имиджіндегі геобрендинг рөлі

ІІІ ТАРАУ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ИМИДЖІН ШЕТЕЛДЕРГЕ ТАНЫТУДАҒЫ ГЕОБРЕНДИГТІҢ ҚЫЗМЕТІ

3. 1 Қазақстан Республикасының брендтік ерекшеліктері

3. 2 Қазақстан Республикасының қазіргі имиджіне жалпы талдама жасау

3. 3 Қазақстан Республикасының геобрендін қалыптастыру тәжірибесі

Қорытынды . . .

Сілтемелер тізімі . . . Пайдаланылған әдебиеттер . . .

I тарау. МЕМЛЕКЕТ ИМИДЖІН ТАНЫТУДАҒЫ ГЕОБРЕНДИНГ ҚЫЗМЕТІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІН ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕМЕСІ

Геобрендинг түсінігінің тұжырымдамасы
Геобрендинг түсінігін талдаудағы әдістемелік тәсілдер
Имидж танытудағы геобрендингтің рөлі

Геобрендинг - әлеуметтік дамудың заманауи стратегиялық бағыттарының маңызды саласы болып табылады. Алайда, ғылыми-практикалық әдебиеттердің сан түрлілігіне қарамастан «геобрендинг» терминінің мағынасын ана тілімізде толыққанды түсінуге мүмкіндік тумай отыр. Сондықтан, «Геобрендинг» терминін түсініп әдістемелік тәсілдер арқылы талдай алу үшін, ең алдымен «бренд» және «брендинг» ұғымдарына тоқталуды жөн көрдік.

Бренд (ағыл. Brand ) сөзінің лингвистикалық мағынасы- «таңба», «белгі». Бұл сөзді алғаш рет ағылшын тілінде мал басын анықтау үшін пайдаланылған. Ал англ мен сакс тілдеріне староскандинав тілінен (« brandr», мағынасы «өртеу» ) енген.

Сауда-саттықты дамыта отырып, саудагерлер өздеріне тиесілі малдарды шатастырып алмау үшін ен қоя бастаған. Егер саудагер ерекше құнды мал сатушы беделіне ие болған жағдайда, сатып алушылар, ең алдымен оған тиесілі таңбаны іздейтін болған. Осылайша бренд сипаты өнім таңдағанда басшылық ретінде қызмет еткен.

ХҮІІ-ХҮІІІ ғасырларда корольдік үйлердің қолдауымен маталар, жиһаздар мен фарфор өндірісі қарқынды дами бастағанда, Франция мен Бельгияда өндіріс пен сапаны айқындау үшін бренд кеңінен пайдаланыла бастады.

Көбіне «брендинг» жарнама, алға жылжу, графикалық дизайн, PR немесе тіпті насихат сөздерінің синонимі деп қабылдайды. Маркетологтар, жарнамашылар және басқа да кәсіпқой мамандар, басқа салаларға қолданылатын бірнеше анықтама ұсынады. Ел, өңір немесе қала брендингін «сату» техникасы ретінде қабылдайды. Кейбіреулер тіпті ел мен аумақ брендингін мал басу брендингімен салыстырады - бұл елеулі логотип, керемет ұран және әлемдік нарықтағы кез-келген өнім сияқты. Саймон Анхольт өзінің бәсекелестік сәйкестік тұжырымдамасында, «бренд» және «брендинг» ұғымын түсіндіру барысында, тұтынушылар мен кәсіби маркетологтар қолданатын мағынадан ерекшеленетін нақты әдісті қолданады. [1]

Бренд пен брендинг арасындағы айырмашылық қандай? Анхольттың пайымдауынша, «бренд өз атымен, жеке басымен және беделімен бірге қарастырылатын өнім, қызмет немесе ұйым. Брендинг - бұл атауды және сәйкестікті қалыптастыру, жоспарлау және хабарлау процесі және беделі құрылатын және басқарылатын тәртіп». [2]

Маркетинг саласындағы әдебиеттерде бренд сөзінің мынадай анықтамаларын кездестіруге болады:

• бәсекелестердің өнімдері мен қызметтерінен (Америка маркетингтік ассоциациясы) ерекшелену үшін бір сатушының немесе сатушылар тобының өнімдерін немесе қызметтерін анықтауға арналған атауы, мерзімі, маркалы белгісі немесе дизайны, сондай-ақ олардың комбинациясы;

• өнімнің материалдық емес қасиеттері: атауы, орамасы және бағасы, тарихы, беделі және жарнама әдісі. Бренд - бұл тұтынушылық тәжірибенің үйлесімі, брендті пайдаланудағы тәжірибесі (Д. Олигви, «жарнама әкесі») ;

• бренд - «сезім қорабы - бренд атауымен байланысты сапа жиынтығы және осы белгі астында ұсынылған өнімнің немесе қызметтің мәнін күшейтетін (немесе әлсірететін) символ». «Бренд - бұл тұтынушы ойының түйсіктері (Девид Аакер) . [3]

Белгігі ғалымдар тобы, брендтің мәнін түсіну үшін, жарнама және маркетингте әртүрлі сарапшылардың бірнеше анықтамасын келтіреді:

«Бренд - бұл өнім емес, компания немесе ұйым емес. Бренд негізінен нақты өмірде жоқ - ол менталдық құрылым. Брендтер белгілі тұлға немесе қоғамның санасында ғана болады . . . (James R. Gregory, «Leveraging the Corporate Brand») .
Бренд жарнама немесе маркетинг мағынасынан де кең. Бұл - тұтынушы тауарды не оның логотипін, атауын естігенде басында пайда болатын дүние. (David F. D’Alessandro, «Brand Warfare: 10 Rules for Building the Killer Brand») .
Бренд тұтынушының қабылдау мен қиялдардың жиынтығы. (Paul Feldwick, BMP DDB стратегиялық жоспарлау бөлімінің атқарушы директоры) .

Н. В. Гришанин бренд:

- «нәтижесінде сатып алушылармен байланыс барысында туындаған әсерлер жиынтығы;

- визуалды, семантикалық және құндылық сипаттамаларының кешені ғана емес , тауарларды ажыратуға мүмкіндік беретін, сонымен қатар қосымша, жалпыға ортақ әлеуметтік және коммерциялық құндылық;

- тұтынушымен тұрақты және оң байланыс орнату кезіндегі тиісті атауымен және дизайнымен көрсетілген өнімнің интеллектуалды бөлігі. [4]

«Бренд» анықтамасын Гришанина: «Бренд - уақыт өткен сайын дамып келе жатқан өнімнің мифологиялық сапасы: брендтен өндірушінің тұжырымдамасы ретінде өнімнің өзі мен тұтынушыға ұсынылған функционалды және эмоциялық хабарлардың тұтас жиынтығы». [5]

Жоғарыда айтылған анықтамаларға сүйенсек, «бренд» тұжырымдамасы туралы ұтымды ештеңе жоқ екендігі айқын болады. Брендпен байланысты барлық нәрселер - қауымдастықтар, суреттер, эмоциялар, сезімдер, әсерлер, адамның қабылдау ерекшеліктері, естеліктер, мифтер.

Саймон Анхольт, ұйымдар мен қызметтерге қолданылатын әдеттегі брендті пайдалана отырып ұлт, аумақ мен қала бренді мен брендингін құру мүмкін еместігін атап өтеді. 6

Геобрендинг ерекшеліктерін жақсы түсіну мақсатында Анхольт «бренд сәйкестілігі» (brend inentity , «бренд имиджі» (brand image) , «бренд мақсаты» (brand purpose) және «бренд объективтілігі» (brand equity) сынды ұғымдарды ажырата алуды ұсынады.

Бренд сәйкестілігі - өнімнің анық және айқын негізгі тұжырымдамасы. Логотип, ұран, қаптама, өнімнің дизайны - барлығы да тұтынушы қызығатын коммерциялық өнімдер мен қызметтер. Егер бренд сәйкестілігі техникасын ұлттық брендингке жатқызса, онда кейбір тұжырымдамалар, мысалы, біртұтас ел өнім бола алмайтындықтан, графикалық дизайн аса маңызды бола алмайды.

Бренд имиджі - брендтің сәйкестілігімен қатар келуі не келмеуі де мүмкін тұтынушы немесе аудиторияның ойындағы брендті қабылдау болып табылады. Бренд имиджі өнімді немесе қызметті пайдалану кезінде пайда болатын қауымдастықтардан, сенімнен, естеліктерден және басқа да сезімдерден қалыптасады. Ұлт, аумақ немесе қала брендингі жөнінде сөз болған кезде аудиторияға әсер ететіндіктен бұл сезімдер өте маңызды. Бренд имиджі - аудитория әсері оң не теріс болсада, бренд иесінен тікелей хабарлама алынатын контекст. Бренд имиджі алпауыт компаниялар кеңселерінде емес, аудиторияның сана-сезімінде, компаниядан тыс жерде пайда болатынын атай өту керек. Және бұл ортада айла-шарғы жасау және оған әсер ету өте қиын болады. Сондай-ақ, бренд тек бір адаммен ғана емес, әрбір адамның бренд туралы өз көзқарасы бар миллиондаған аудиториямен айналысады. Мұндай жағдайда бренд имиджін қалыптастыру және оны басқару туралы айту өте қиын, сондықтан компания өзінің брендінің имиджін «жөндеп» көруге тырысса да, брендке оң не теріс әсер етуі басқа мәселе.

«Бренд мақсаты» ұйымның корпоративтік мәдениетінің идеясына ұқсас және компанияның ішкі компоненттеріне қатысты брендтің тағы бір аспектісі. Сіз «Ұйымның рухы», «тірі бренд», «ортақ құндылықтар», «ортақ мақсат» сияқты сқздерді жиі естіген шығарсыз. Қорытындыда, егер олар ұйымның ішкі мәдениетіне қолдау көрсетпесе, брендтің сыртқы уәделері мағынасы жоқ. Мұнда брендтің сыртқы түр-тұлпаты ұйымның ішкі мәдениетінен қолдау таппаса, маңызды емес. Қызметкерлер жалпы бренд құндылықтарымен жұмыс істеген сайын, бренд мақсатына жету оңайырақ болмақ. Бұл аспекттің мақыздылығы брендингтік елге, аумаққа және қалаға қатыстылығында.

«Бренд объективтілігі» идеясы - егер өнім, қызмет немесе ұйымның оң, күшті және тұрақты беделіне ие болса, онда бедел құндылыққа қарағанда қымбатырақ бағалануы мүмкін беделді қаржылық құндылыққа ие болады. Яғни бедел ұйымды сақтаудың таптырмас кепілі болып табылады.

Маркетинг және аумақ брендингі салыстырмалы түрде жас сала болып табылады. Бұл сала ХХ ғасырдың 70-ші жылдары кейбір артта қалған және құлдыраған қалалар мен аумақтар дағдарысты еңсеруге және ары қарай дамуға тырысып баққан уақытта дами бастады.

90-жылдардың ортасында алдыңғы қатарлы маркетингтік сарапшылар жазған бірқатар кітаптарда бірнеше қалалар мен аумақтардың тәжірибесі жинақталып, академиялық кітаптарда көрініс тапты.

Мысалы, профессор Филипп Котлердің «The Marketing of Nations: A Strategic Approach to Building National Wealth» және «Marketing Places Europe: How to attract investments, industries, residents and visitors to cities, communities, regions and nations in Europe» атты екі кітабы жарық көрді.

«Аумақ бренді» термині кейінірек пайда болды. Осы тұжырымдаманы «негізін салушылар» бір мезгілде екі түрлі көзқараста осы тақырып бойынша өз пайымдауларын ұсынған екі сарапшы болды. Олардың біріншісі брендингі сарапшысы Уолли Олинз (Wally Olins), екінші - аумақтық брендтер саласындағы идеологияның көшбасшы болып табылатын жарнама-стратегі. Саймон Анхольт (Simon Anholt) . Олар қатаң халықаралық бәсекелестік жағдайында ел немесе қаланың сауда маркасының өнімі мен қызмет көрсету брендіне қалай көмектесе алатынын ойластыра бастады.

Бүгінгі таңда аумақтық бренд тақырыбы өте өзекті болып отыр. Үшінші әлем елдері мен еуропа мемлекеттері бұл құралды халықаралық қоғамдастық алдында өзінің имиджін өзгерту үшін белсенді түрде қолдануға тырысуда. Аумақтық брендинг беделі, шығу орны және қоғамдық дипломатия сияқты бағыттарды қамтиды.

Шыққан орны (place of origin) - аумақ брендингінің ең көне көрінісі болып табылады. Өнім мен шығған орны туралы көнеден бері қалыптасқан түсінік бар, мысалы Бавариялық сыра, Ресей арағы, Швейцариялық сағаттар, Қытай жібегі, Кубалық темекі және тағы басқалар. Бүгінгі таңда жапондық электроника, неміс автокөлігі сынды аумақтық брендтен ғаламдық брендке айналу үшін осы байлам қолданылады.

Аумақтық брендті дамытудың кез-келген аспектісіне баса назар аудартатын әртүрлі тәсілдер бар. Көбінесе бұл туризм немесе инвестиция тарту.

Саймон Анхольт брендтің жалпы және әртараптандырылған дамуына ерекше назар аудару екендігін алғаш ұсынған ғалым. Ол өзінің тұжырымын «бәсекеге қабілетті сәйкестік» деп ( competitive identity ) атады. Мұнда брендинтің алты түрлі аспектісі жинақталған - туризм, халық, мәдениет, экспорттық брендтер, инвестициялық және қоғамдық дипломатия.

Бәсекеге қабілеттілік ұғымы басқа сарапшылар тарапынан үлкен сынға ұшырады. Консультант және маркетолог Томас Гэд (Thomas Gad) , 4D Branding моделінің авторы және әзірлеушісі, көптеген ымыра мен келісімдердің нәтижесінде туындаған бренд әлсіз болуы мүмкін деп санайды. [7] Гедтің пікірінше, ымырашылдықтың арқасында әдетте бейтарап, қарабайыр және нақты емес дүние туындайды, сондықтан брендингтің түпкі мақсаты өзгертіліп, негізін жоғалтады. Егер брендингті іргерілету мақсатында ел немесе халықты пайдаланатын жағдайда, ұлттық брендинг тиімсіз келеді. Гедтің айтуынша, табысты брендинг халық туралы емес, елдің өнімі немесе дарыны туралы болуы керек. Анхольт теориясының жақтаушыларының пікірінше, бұл негізінен аз аумақтық ұйымдарға, мысалы облыстар мен қалаларға қатысты.

Анхольт тұжырымдамасына сүйене отырып, «аумақ брендингі - сыртқы нарықты жеңу, инвесторларды, туристерді, жаңа тұрғындарды және білікті мигранттарды тарту арқасында географиялық аумақтар мен мемлекеттердің бәсекеге қабілеттілігін арттыру стратегиясы» деп айтуға болады. Брендингтің орны аумақтағы материалдық және материалдық емес ресурстардың жетіспеушілігін еңсеруге бағытталған, ол жалпы қоғамға аумақтың бірегейлігі туралы идеяны жеткізуге негізделген. Аумақтық брендинг - бұл қоғамдық дипломатия мен аумақтық маркетинг емес, алайда брендингті іске асыруда осы екі пәнді пайдаланылады. [8]

Гед көзқарасын жақсырақ түсіну үшін ғалым теориясының негізгі идеяларын қарастырған жөн. 4D брендинг брендтің күшті және әлсіз тұстарын түсінуге арналған төртөлшемді модель. Оны жаңа бренд құру және қолданыстағы талдау үшін пайдалануға болады. Гедтің айтуынша, оның үлгісі болашақтың бренді құруға және оны адамның ойына «орналастыруға» мүмкіндік береді. 4D брендинг моделі - функционалдық, әлеуметтік, ақыл-ой, рухани құндылықтарды қамтиды.

Функционалды өлшем өнімнің немесе қызметтің бірегей сипаттамаларын сипаттайды. Гедтің айтуынша, функционалдық «өлшемі» міндетті түрде нақты пайда көрмейді. Бұл клиент тікелей сезінетін пайда. Өнімнің атауы жиі функционалды «өлшем» болып табылатындығын атап өту керек.

Әлеуметтік өлшем, бренд айналасында әлеуметтік айырмашылықтың белгілеріне айналып, табынушылыққа жол беретін аспект іспеттес. Осылайша, логотип бренд жасайтын қоғамдастықтың символына айналады.

Менталды «өлшеу» адамның жеке өзгеруіне ықпал етеді. 4D моделінің авторы келешектің брендтері ақыл-ой дамуына ықпал ететін бағыт сілтеуші рөлін атқаратындығына сенімді. Бренд пен оның «ақыл-ойы» адамның өмірі мен мінез-құлқының үлгісі болып, ерте жастан бастап өмір тәжірибесі біздің жеке басымызды қалыптастырады. Кейбір жағдайларда өзін-өзі бағалауды төмендетеді де, бренд өзіне қатысты менталды ұстанымды өзгертуге көмектеседі. Осылайша бренд құрылтайшысы үшін қосымша мүмкіндіктер ашады.

Рухани өлшем бренд құндылықтарына қатысты. Егер бренд бұл тұрғыдан үлгі болуды қаласа, ол сынға ұшырау қауіпі бар. Ол жоғары талаптарға сәйкес келмеген жағдайда нәтижесіздікке әкеліп соғуы мүмкін.

Осылайша, барлық төрт «өлшемде» брендтің табиғатын және болашақ әлеуетін түсіну үшін негіз болады.

Тақырыпты қорытындылай келе айтарым, геобрендингті түсіну үшін ең алдымен бірнеше терминді талдау қажет. Ғалымдар -«аумақтық брендинг», «аумақтарды брендтеу», «ұлттық брендинг», «ел, аумақ пен қала брендингтері» деген терминдерді пайдаланады, ал тілімізде «геобрендинг» деп қолданылып жүр. Шынтуайтында, бұл терминдердің бәрі дерлік синонимдер болып табылады, алайда сіз «ұлттық брендинг» терминін мемлекеттік немесе ұлттық деңгейіндегі брендке қолдана аласыз, себебі бұл терминді шағын аумақ пен қалаға қатысты пайдалану қисынсыз.

Геобрендинг түсінігін талдаудағы әдістемелік тәсілдер

Имиджелогия мен әлеуметтану саласындағы танымал теоритик В. Ш. Шепель, «имиджді» бұқаралық ақпарат құралдары, әлеуметтік немесе жеке топтар өзіне назар аударту үшін құрылған дербестендірілген көрініс деп көрсетеді. [1]

А. Н. Булыконың шетел сөздеріне арналған заманауи сөздігінде имидж «белгілі бір құндылық сипаттамаларын сипаттайтын және танымал, жарнамалық және т. б. мақсаттарда біреуге эмоционалды және психологиялық әсер етуді көздейтін адамның, құбылыстың немесе объектінің мақсатты түрде қалыптасқан бейнесі» деп анықталады. [2]

Д. В. Ольшанский де имиджді жасанды бейненің арнайы модельдік көрінісі ретінде қарастырады. Д. В. Ольшанскийдің пайымдауынша, жасанды бейне төрт түрлі құрылымнан тұрады:

Негізгі (нысанның теріс қабылдауын азайтқан кезде оның оң ерекшеліктері барынша кеңейтіледі) ;
Таңдаулы (ұсынылған бейнелеу үлгісі тарату үшін дайындалған ақпаратқа енгізіледі) ;
Бұрмалау (имидж таратушылармен жасалады. Негізінен БАҚ таратады) ;
Қабылдау (нысан туралы өз идеясына негізделген имидждің субъектісі қабылдаған қорытынды нәтижесі ретінде) . [3]

Осы анықтамаларды талдай отырып, жоғарыда аталған авторлар, негізінен, объектіге қолданылатын табиғи түрін есептемегенде, жасанды имидж туралы сөз етіп отыр. Имидж дегеніміз - әлдекімді не әлденәрсені эмоцинальды-психикалық түрде қабылдау өнімі ғана емес, сондай-ақ жеке тәжірибеге сүйене отырып ұзақ уақыт бойы қалыптасқан, «геобрендинг» анықтамасына да жатқызуға болатын стереотип.

Геобрендинг саласындағы алғашқы зерттеулер ХХ ғасырдың 1920 жылдары, Х. Зорбо, Л. Вирт, Э. Бёрджесс, Р. Парк және тағы басқа алғаш рет американдық және еуропалық әлеуметтанушылар американдық қалалардың әлеуметтік мәселелерін талдау барысында басталды. Олардың еңбектері аумақтық имидж, яғни геобрендинг саласындағы заманауи зерттеушілерге таптырмас әдістемелік негіз болып қалыптасты.

И. Мартин мен С. Эроглу аумақтық имиджді белгілі бір ел туралы жеке сипаттама, қорытынды және ақпараттық сенімдер жиынтығы ретінде қарастырады. [4]

Котлер, Хайдер & Rein болса, адамның аумаққа деген көзқарасы, тәжірибесі, сенімі, идеялары, естеліктері мен әсерлері сияқты эмоционалды қасиеттердің жиынтығы ретінде қарастырады. Геобриндинг әр тұлғаның жеке қарым-қатынасы мен оны қалай қабылдауына негізделген. [5]

Сондай-ақ, C. Gunn «табиғи» және «жасанды» деп геобрендингтің екі түрін ұсынады. «Табиғи» түрі - бұқаралық ақпарат құралдарының және де т. б. факторлардың әсерімен жүзеге асады. Геобрендигтің бұл қалыптасу процессі үздіксіз әлеуметтенудің нәтижесі іспеттес. Ал маркетинг, екінші, яғни «жасанды» түріне ықпал етеді. Осылайша, бұл автор геобрендингті тауармен байланыстырады. [6]

Аталған көзқарастарды біріктіретін факт - аумақтық имидж, яғни геобрендинг сапалы және эмоционалды сипаттамалар жиынтығы болып табылады.

Отандық ғылымда имиджеология саласы соңғы бес жылда қарынды дамып келеді, соның арқасында геобрендинг терминін толыққанды түсіну үшін теориялық мәліметтер жинақталуда.

А. П. Панкрухин геобрендинг арқылы географиялық, климаттық, ұлттық және басқа да айырмашылықтарды, адамдардың өз тәжірибесін, сондай-ақ қауесеттерді салыстыру арқылы қалыптасқан эмоционалдық және рацоналды ұсыныстар жиынтығын ұсынады. Аталмыш факторлар аумақтың нақты көрінісінің қалыптасуына әсер етеді. [7] А. П. Панкрухин мен Ф. Котлердің көзқарасында ұқсастықтар - екі ғалымда геобрендинг ұғымына зерттелген аумақпен өзара әрекеттесу тәжірибесінің болуын байланыстырады.

Мұндай көзқарасты И. С. Важенина да ұсынады. Ғалымның пікірінше, аумақ имиджі (геобрендинг) - бұл тұлғаның аумағы, жеке және делдал болған (адамдар мен бұқаралық ақпарат құралдарының деректері бойынша) тікелей байланысудан болатын жеке сенімі және сезімі.

Бұл нанымдар аумақтың табиғи, тарихи, климаттық, этнографиялық, экономикалық, әлеуметтік, саяси, моральдық, психологиялық және басқа да қасиеттерінен қалыптасады. [8]

Э. А. Галумовтың көзқарастары өзгешеленеді, ғалымның пікірінше, аумақтың имиджі, ең алдымен, мемлекеттің эволюциялық процесінің нәтижесі болып табылады, ол өзара байланысты сипаттамалар жиынтығына байланысты: саясат, экономика, география, мәдениет, демография, ұлттық діни конфессиялар және т. б. [9]

Аумақ имиджінен бөлек, Вирджин Кирдин екі тұжырымдамаға қарсы тұрады да: «Аумақ имиджі аумақтың бірегейлігі мен ерекшелігін, оның беделін қоғамдық пікірде қалыптасқан символдық түрде білдіретін идея» - деген пікір білдіреді. [10] Алайда, имидж мен беделді ажырата білу керек. Бедел - имиджді қабылдау салдарынан туындайды, себебі ол ұзақ уақыт бойы қалыптасқан табиғи процесс.

Имидж, бедел, бренд арасындағы айырмашылық - теориялық және практикалық қажеттілікті талап етеді. И. А. Важенинаның айтуынша, аумақ бренді - тұтынушы қажеттіліктеріне жауап беретін, өзіндік ерекшелігі мен белгілі бір құндылықтарды бейнелейтін, оң, озық, жарқын айнасы болып табылатын имидж. Мұның бәрі аумақты қоғамның, жеке тәжірибенің немесе жер туралы ақпарат негізінде қабылдауын көрсетеді. И. С. Важенина аумақтың беделі мен имиджі бір-бірімен тығыз байланысты және бір-біріне әсер етуі мүмкін екендігін атап өтеді. [11]

Аумақ имиджіне оралсақ, әртүрлі ғалымдардың анықтамаларындағы ұқсастықтарды анықтап және солардың негізінде тұжырымдама, яғни аумақтың имиджі туралы жалпылама қорытынды жасауға тырысамыз. Жоғарыда келтірілген анықтамаларды талдау негізінде, жиі қайталанатын сөздерді бөліп алдық, олар: өкілдік, сипаттамалар, тұтастық, жеке тәжірибе, қауесет, эмоционалдық, өзара қарым-қатынас ерекшелігі және осы сөздерден «аумақ имиджі» ұғымының анықтамасын біріктіреміз.

Аумақ имиджі (геобрендинг ) дегеніміз - аумақ туралы эмоционалды-психологиялық тәжірибе немесе қауесет ақпараттарына негізделген, қоғаммен қарым-қатынасының ерекшеліктерін көрсететін белгілі бір орын сипаттамасы. Бұл термин, көптеген ғалымдар ұсынған анықтамаларды жалпылама және геобрендинг түсінігін қабылдаудың негізгі түрлерінен құралған ұстаным жиынтығы деуге болады. Осы ғылыми жұмыстың шеңберінде «геобрендинг» терминін - оның абсолюттік ғылыми дәлдігін талап етпестен, жоғарыда аталған анықтаманы жобалайтын боламыз.

Геобрендинг ұғымының анықтамасы - көптеген өлшеу және имидж құрылымының тәсілдерінің пайда болуына себепші болып отыр, мысалы, маркетингтік (сауалдама, сауалнама, сұхбат) және тұжырымдамалық аппаратын қамтитын көпсалалы (саясаттану, әлеуметтану, психология және т. б. ) зерттеулердің пайда болуына әкелді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.