Туризмді дамытудың шетелдік тәжірибесі

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 61 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қ. А. Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті

Туризм және журналистика кафедрасы

«Қорғауға жіберілді»

кафедра меңгерушісі

Ф. Түркмен

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Түркістан облысындағы сакралды туризмді дамытудың тиімді әдістері

5В090200 - «Туризм мамандығы бойынша »

Орындаған: Расұл Сұңқар

Ғылыми жетекшісі: Абубакирова Ақтолқын

Түркістан 2019

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

1. ТУРИЗМ ДАМУЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ

Туризмнің ұғымы мен даму тарихы
Туризмнің дамуына әсер етуші факторлар
Туризмнің негізгі ерекшеліктері және түрлері
Туризмді дамытудың шетелдік тәжірибесі

2. ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫНДАҒЫ САКРАЛДЫ ТУРИЗМ ЖАҒДАЙЫНЫҢ ТАЛДАНУЫ

2. 1 Түркістан облысындағы сакралды туристік нысандарының потенциалы

2. 2 Түркістан облысындағы сакралды туризмнің қазіргі таңдағы жағдайын бағалау

2. 3 Түркістан облысының сакралді туризміне SWOT анализ

3. ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫНДАҒЫ САКРАЛДЫ ТУРИЗМДІ ДАМЫТУДЫ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ

3. 1 Түркістан облысындағы сакралды туризмді дамытудағы мәселелері

3. 2 Түркістан облысындағы сакралды туризмді дамыту жолдары

ҚОРЫТЫНДЫ

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

БЕЛГІЛЕНУЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТУЛАР

Институттар мен компаниялар:

IUOTO (ағыл. International Union of Official Travel Organisation) - Ресми Туристік ұйымдардың халықаралық одағы

ДТҰ - Дүниежүзілік туристік ұйым

БҰҰ - Біріккен ұлттар ұйымы

ВТА (ағыл. British Nourist Authority) - Британдық туристік билік

ENIT (ағыл. Italian National Agency for Tourism) - Италияның ұлттық туристік ұйымы

Елдер мен өңірлер:

ЕО - Еуропа Одағы

АҚШ - Америка Құрама Штаттары

РСРФСР - Ресей Федерациясы

КСРО - Кеңістік Социалистік Республикалар Одағы

Басқа да пайдаланылатын терминдер мен қысқартулар:

АҚ - акционерлік қоғам

ЖШС - жауапкершілігі шектеулі серіктестік

TTMTR (ағыл. Tyuratam Missile and Space Complex) - ғарыш айлағы

ЭКСПО - халықаралық көрме

ЖК - жеке кәсіпкер

FGUP "ZENKI" - жерге негізделген ғарыш инфрақұрылымының обьектілерін пайдалану орталығы

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Туризм Түркістан облысының экономикасындағы қарқынды дамып келе жатқан салалардың бірі. Халықаралық сарапшылардың пікірінше қазіргі кезде туризм әлемдік экономикадағы қарқыны төмендемейтін саланың біріне жатады. Туризм көп елдерде жалпы ішкі өнімнің қалыптасуына, қосымша жұмыс орнын құруға және сыртқы сауда балансының белсенділігіне ықпал етеді. Соңғы жылдары туризм - әлемдегі ең табысты бизнестің бірі. Туризмнің маңызы жылдан-жылға өсуде, оның халықаралық байланыста және валюталық түсім көз ретінде маңызы артуда. Елдердің шикізат көзі азайады, ал туристік индустрия қалпына келетін ресурстармен жұмыс істеген. Туризмнің басқа да салаларға тигізетін әсері мол, оның 32 салаға жанама ыкпалы бар (турфирмалар, көлік түрлері, мейманхана кешендері, демалыс үйлері, санаториялар, ұлттық парктер, тамақтану сферасы, т. б. ) . Бұл дегеніміз - әлемдік өндірісте әр 9 адамның жұмыс орны деуге болады.

Тұңғыш Елбасының 2018 жылғы «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» Жолдауының 8-ші бағытында туризм саласына айрықша көңіл бөлініп, 2023 жылға дейін жалпы ішкі өнімінің үлесін 1%-дан 8%-ға дейін арттыру көзделген.

Қазақстан Республикасында туристік индустрияны дамыту бойынша 2023 жылға дейінгі тұжырымдамасында облыс «Ұлы Жібек жолын қайта жаңғырту кластеріне» енгізіліп, Түркістан қаласы кластердің негізгі нысаны ретінде айқындалған.

Қазақстанда « 2020 жылға дейін туристік саланы дамыту тұжырымдамасы» аясында аумақтық түрде бес кластер құрылды. Олар: Шығыс Қазақстан облысы экологиялық туризмді, ал Алматы тау туризмін дамыту орталығы ретінде қабылданды. Оған қоса, Алматы мен Астана қалалары іскерлік туризмді дамыту орталығы ретінде белгіленді. Оңтүстік Қазақстан аумағы мәдени туризмді дамыту орталығы, ал Батыс Қазақстан мәдени және жағажайлық демалыс орны ретінде анықталды. Осы бес кластердің бірі Оңтүстік Қазақстан облысындағы мәдени туризмнің ошағы Түркістан қаласындағы Қ. А. Ясауи мавзолейімен қала аумағындағы 96 тарихи-археологиялық, архитектуралық ескерткіштер сақталған. Олардың 23-і әлемдік маңызы бар ескерткіштер болып саналады. Мұндағы тарихи-археологиялық ескерткіштердің туристік маңыздылығы Грекияның, Италияның, Үндістанның, Қытай мен Мысырдың және Иерусалимнің туристік кешендерінен кем емес. Түркістан қаласының туризм нарығын жетілдіру бүгінгі күннің басты мәселесі.

Туризм индустриясының мемлекеттік бюджетке түсіретін валюталық түсімі, орта және шағын бизнеске көмегі, тауар мен қызмет көрсету нарығы арқылы аймақтардың экономикасының дамуына ықпалы өте зор.

Демек, айтылғандардан шығатын қорытынды, туризм - экономика саласындағы маңызды сфералардың бірі. Түркістан облысының туризм потенциалы енді қолға алынып, зерттелуде. Облыста көптеген тарихи жерлер мен туристік орталықтар бар. Оларға деген қызығушылық күн өткен сайын артуда. Осы тұрғыдан тақырып өзекті.

Диплом жұмысының мақсаты. Түркістан облысындағы сакралды туризмді жетік зерттеу, дамыту жолдарын қарастыру.

Дипломдық жұмыстың міндеттері:

Туризм дамуының тоериялық аспектілерін қарастыру;
Түркістан облысындағы сакралды туристік нысандарының потенциялын анықтау;
Түркістан облысындағы сакралды туризмнің қазіргі жағдайын бағалау;
Түркістан облысындағы сакралды туризмді дамытудағы мәселелерін зерттеу;
Түркістан облысындағы сакралды туризмді дамыту жолдарын ұсыну;

Зерттеу пәні болып Түркістан облысындағы сакралды туризмді дамуындағы мәселелер және оны шешу жолдары болып табылады.

Зерттеудің нысаны Түркістан облысындағы сакралды кешендер алынды

Зерттеу жұмысының теориялық және әдістемелік негіздері болып отандық және шетелдік ғалымдардың еңбектеріндегі іргелі және қолданбалы тұжырымдамалары, салалық және әдістемелік материалдар, Н. Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдаулары қолданылды.

Практикалық маңыздылығы. Түркістан облысындағы сакралды туризмді зерттеу арқылы қазіргі жағдайын білу. Түркістан облысының экономикасына, жергілікті тұрғындарға жаңа жұмыс орындары ашылуына деген ықпалын анықтау. Түркістан облысындағы сакралды туризмді дамыту арқылы жалпы Қазақстанның экономикасын дамытуға ықпалын тигізу. Зерттеу барысында шығарылған мәселелер мен оларды шешу жолдарын қолға алған жағдайда өңірді жаңа деңгейге көтеру, өңірдің болашағын гүлдендіру, диплом жұмысының маңызды мүмкіндіктері деп ойлаймын.

Диплом жұмысының құрылымы: Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрпды. Сонымен қатар дипломдық жұмыста 2 кесте, 3 сурет орын алған.

Бірінші бөлімде туризмнің негізіне талдау жасалынды. Осының негізінде диплом жұмысының мақсаты, нысаны анықталды.

Екінші бөлімде Түркістан облысының сакралды орталықтары мен кешендері зерттелді. Орталықтардың қазіргі жағдайы, туристерді тарту қабілеті қарастырылды.

Үшінші бөлімде облыстағы сакралды туризмді дамыту мәселелері мен болашақтағы перспективалары анықталды.

I БӨЛІМ. ТУРИЗМ ДАМУЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ

1. 1 Туризм ұғымы мен даму тарихы.

Кез келген қызметте, әсіресе халықаралық мәмілелермен байланысты кәсіпте, анықтамалар мәселесі ең маңызды болып табылады, яғни, мәміленің нысанын, объектісі мен шарттарын, нормативтік актілердің қағидаттары мен ережелерін лайықты түсіндіруге мүмкіндік беретін анықтамалар, тұжырымдар, терминдер негізінде келісіліп және қабылданған анықтама. Пайдаланылған терминдерді түсіндірудегі вариациялар туристік қызмет субъектілерінің практикалық іс-әрекеттерінде ең қолайсыз салдарларға әкелуі мүмкін.

Туризм терминологиясы қоғамдық қатынастар мен туризм, оның салалары мен түрлері ретінде дамуы мен қалыптасуы жедел қарқынына сәйкес елеулі өзгерістерге ұшырауда. Туристік терминдерді интерпретациялау - туризм теориясының апологтарының қатал пікірталастарының тақырыбы.

Туризм дегенде, біз достары мен туыстарына баратын, демалыста демалатын және уақытты жақсы өткізетін адамдарды елестетеміз. Бос уақытында олар әртүрлі спорт түрлерімен айналысуы, күн ваннасын алуы, аттарға мініп, жаяу серуендеуі, кітап оқуы, сөйлесуі және жәй ғана айналадағы әлемнен ләззат алуы мүмкін.

Туризм туралы анықтамаға әр түрлі конгресстерге, конференцияларға немесе басқа да іскерлік және кәсіптік іс-шараларға қатысатын, оқу сапарларына немесе зерттеу жұмыстарына қатысатын адамдарды айтуға болады.

Бұл адамдар (оларды туристер деп атайық) саяхат кезінде велосипедтерден реактивті ұшақтарға дейінгі әртүрлі көлік түрлерін пайдаланады. Көптеген адамдар автомобильдерде, автобустарда, пойыздар және тіпті мотоциклдерде саяхат жасайды.

Туризмнің құндылығын анықтау және оның қызметінің ауқымдылығын толық сипаттау үшін ең алдымен туризммен өзара іс-қимыл жасайтын әртүрлі субьектілерді анықтау керек.

1. Туристер. Бұл түрлі ақыл-ой және физикалық қажеттілігі бар адамдар, ол қажеттіліктердің табиғаты осы адамдардың туристік құбылысқа қатысуының бағыттары мен түрлерін айқындайды.

2. Туристерді тауарлар мен қызметтермен қамтамасыз ететін ұйымдар. Бұл туристік нарықтағы сұранысты ескере отырып, тауарлар мен қызметтерді ұсыну арқылы пайда табу мүмкіндіктерін аңғарған кәсіпкерлер.

3. Жергілікті билік органдары. Туризмді жергілікті бюджетке түсетін салықтар түрінде, жергілікті тұрғындар ала алатын табыстармен байланысты экономиканың маңызды факторы ретінде қарастырады.

4. Қабылдаушы тарап. Туризмді бірінші кезекте жұмыспен қамту факторы ретінде қабылдайтын жергілікті тұрғындар. Бұл топ үшін туристермен, соның ішінде шетелдіктермен өзара іс-қимылдың нәтижесі маңызды.

Осылайша, туризмді туристердің, жеткізушілердің, жергілікті билік органдарының және жергілікті тұрғындардың туризм үдерісінде өзара әрекеттесуінен туындайтын құбылыстар мен қарым-қатынастар жиынтығы ретінде анықтауға болады. Саяхат, туризм - бизнеспен байланысты салалардың жиынтығы болып табылады. Туристік мамандыққа ең жақын қызмет турларды жасау, яғни туристік агенттіктердің қызметі. Туризмге тікелей қатыстылар авиакомпания, автокөлік жалдау компаниялары, теміржолдар, автобустар, қонақ үйлер мен мейрамханалар. Туризмге жанама қатысы бар бизнес түрлеріне қызмет көрсету секторын дамытуды қаржыландыратын қаржы құрылымдары және т. б. жатқызылуы мүмкін.

Туризм тұжырымдамасын толыққанды анықтау үшін туризмнің көпдеңгейлігін және оның басқа қызметтермен өзара әрекеттесуін ескеру қажет. Жалпы анықтамалардың жоқтығы туризмді пән ретінде қарастыруды қиындатады.

Ғылыми тұрғыдан туризмді зерттеу (басқа да пәндермен бір қатарда) жақын уақыттан бастап. білімнің көптеген салаларындағы ғалымдардың назарын аудартты. Осыған байланысты дәл анықтамалар мен терминдерді әзірлеу қажеттілігі туындады. Бұл мәселе бір қарағандағыдай қарапайым емес. Бұл мәселемен жыл сайын әртүрлі ұйымдар, соның ішінде Ұлттар Лигасы, Біріккен Ұлттар Ұйымы, Дүниежүзілік туристік ұйым, Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы айналысады.

Халықаралық ұйымдар үнемі халықаралық статистиканың принциптерін үйлестіру мақсатында, терминдерді түсіндіру тақырыбына көңіл бөледі. Сондықтан, 1937 жылы, «халықаралық турист» анықтамасы Ұлттар лигасы статистикасының сарапшылар Конференциясында берілді. 1950 жылы, International Union of Official Travel Organization (IUOTO) - Ресми Туристік ұйымдардың халықаралық одағы, 1975 жылы өзгертілген Дүниежүзілік туристік ұйым (ДТҰ), «турист» анықтамасын, «транзиттік саяхатшы» және «экскурсант» жаңа ұғымдарын енгізу арқылы ашықтады. Осылаған байланысты бұл ұғымдар мен «турист» ұғымы басқа санат болғандығы нақтыланды.

Елдердің белгілі бір топтары мен экономикалық мүдделері туризм саласында белгілі бір қатынастарды реттейтін ұлттық ережелерде негізделген тұжырымдамаларды түсіндіруге айтарлықтай әсер етеді.

Туризмнің классикалық анықтамасын беріп, оның компоненттерінің егжей-тегжейлі сипаттамасын берейік.

Туризм - тұрақты тұратын жерінен адамдардың өз елінің аумағындағы басқа аумаққа немесе елге, бос уақытында демалу үшін, сауықтыру, қонақтау, қызығу немесе кәсіптік-іскерлік мақсаттарында, бірақ ақша табу үшін емес уақытша қозғалыс.

Туризм - қоғамдық, шаруашылық, кеңістік қатынас. Туризм тарихының тамыры өте тереңде жатыр. Біз туризмнің даму кезеңін үшке бөлеміз:

І. ХVШ ғасырдың соңына дейінгі туризм;

а) ерте заманғы туризм;

ә) жаңадан пайда болған туризм және орта ғасырлар уақытындағы туризм;

б) ХVП-ХVШ ғғ. туризм.

П. ХІХ-ХХ ғғ. туризм - екінші дүниежүзілік соғысқа дейінгі;

Ш. Қазіргі туризм

Туризм - туристік саяхаттар, сауда-саттық сапарлар өзінің мәнін жоғалтқанда басталды. Алғашқы діни саяхаттар б. э. д. төртінші мыңжылдықта жүргізілді. Ежелгі Египетте басталды. Б. э. д. 1501-1484 жылдары Египет ханшасы Хатшеспуттың ұйымдастыруымен Пунт деген теңіз аралына саяхат жасалды. Ал, б. э. д. VІ ғасырда египеттік Фараон Нехао Африка төңірегінде атақты үшжылдық саяхат құрған. Осы кезеңде көптеген саяхаттар болды.

Туризмнің алғашқы қадамдары ХVП-ХVШ ғасырларда басталды. Ең бірінші туристік саяхат Англияда пайда болған. Онда 1841 жылы Томас Кук 600 адамнан құрылған топты Лейстерден Лафбороға дейін апарып, темір жолмен саяхат жасаған.

1882 жылы ең алғашқы әлемдік "Куктың жер шарын айналған" саяхаты болды. Ол темір жол және пароход компанияларымен, қонақ үй және мейрамханалармен келісім құжат жасады. Томас Кук ең алғашқы болып туристік "тур" деген сөзді ашты. Ол бірінші болып туристік маркетинг пен менеджментке жол ашты. Сол үшін Кук бірінші туризм менеджері болып саналады.

Халықаралық курорттардың дамуы Германия, Швейцария, Франция, Италия, Чехия - мемлекеттерін халықаралық дәрежеге жеткізді. ХVШ ғасырдың аяғында басқа елдерге барып саяхат жасап жүрген адамдарды туристер деп атай бастады.

1. 2. Туризм дамуына әсер етуші факторлар.

Туризм индустриясы - әлемдік экономиканың қарқынды дамып келе жатқан серпінді салаларының бірі. Туризм - мұнай өнеркәсібі мен автомобиль өнеркәсібінен артта қалғанымен, үш ірі экспорттық салаларының бірі. Қазіргі уақытта туризм әлемдік экономикадағы ең тиімді сала болып табылады. Туризм индустриясын дамытудың негізі, келесі маңызды сәттермен қалыптасады:

- кіретін туризм үлесін ұлғайту;

- ресурстық қамтамасыз ету мен оны пайдалану дәрежесі арасындағы сәйкессіздікті төмендету;

- ұлттық туристік өнімді насихаттау;

- Ішкі туризмді мемлекеттік қолдау.

Туризм индустриясы барлық мемлекеттік әкімшіліктермен және қызметтермен жақсы қарым-қатынаста болғандықтан сектораралық кешен ретінде жұмыс істейді. Атап айтқанда, құқықтық (заңнамалық және нормативтік базаны, кедендік және консулдық қызметтерді қамтиды), қаржылық және экономикалық (салық салу және сақтандыру жүйесі, қаржылық қатынастар), қызметкерлер (туризм қызметіне кадрлар дайындау, ғылыми зерттеулер және т. б. ) сияқты құрылымдармен байланыстар бар. Мемлекеттік қолдау тұрғындардың туристік қызметтерге қажеттілігін ынталандыру болып табылады. Туризм индустриясының рентабельділігі және оның ұлттық экономикаға қосқан үлесі мемлекеттік туристік саясаттың нәтижелілігінің көрінісі болып табылады.

Көптеген отандық және шетелдік ғалымдардың ғылыми жұмыстары, әртүрлі факторлардың әсерінен туристік қызметтер нарығының даму проблемаларын және ерекшеліктерін зерттеуге арналған. Ғалымдар өз жұмыстарында туризмді дамытудың реттеуші саясатының экономикалық және ұйымдастырушылық тетіктерін айқындайтын мемлекеттік және аймақтық туристік саясатты әзірлеу мен енгізудің әдіснамасына, рекреациялық және туристік кешен кәсіпорындарының түрлері мен түрлерінің жіктелуіне, олардың пайда болуы мен принциптері алғышарттарына, туристік кәсіпорындардың қаржылық-шаруашылық қызметін жоспарлауына, аймақтық туристік қызметтер нарығының дамуын болжауға, экономикалық бағалау механизмі және аумақтың туристік тартымдылықты реттеуге назар аударады.

Туристік қызмет көрсету нарығын дамыту жөніндегі жарияланған жұмыстарды зерттеу, туризм индустриясында факторлардың әсері жеткілікті зерттелмегендігі туризмнің жалпы дамуына кері әсерін тигізуде және бұл мәселе өзекті мәселелердің қатарында екендігін ортаға шығарды.

Туризмнің тұтастай дамуы көптеген табиғи жағдайларға байланысты: табиғи-географиялық, тарихи-саяси, әлеуметтік-экономикалық, демографиялық және қоғамды қалыптастыратын факторларға байланысты. Туристік қызметтер нарығын дамыту факторлары сыртқы және ішкі деп бөлінеді.

Туризмде факторы - бұл туристік тәжірибенің маңызды жағдайлары.

Сыртқы (экзогендік) факторлар демографиялық және әлеуметтік өзгерістер; экономикалық және қаржылық даму; саяси және құқықтық реттеудегі өзгерістер; технологиялық өзгерістер; сауданы дамыту; көлік инфрақұрылымы және саяхат қауіпсіздігі арқылы туризмге әсер етеді .

Сыртқы факторларға аймақтың географиялық орналасуы, елдер арасындағы саяси қатынастар, халықаралық еңбек бөлінісі, халықаралық нарықта және әртүрлі елдерде бағалардың деңгейі және басқалары кіреді.

Туристік қызметтер нарығын дамытудың ішкі факторлары негізгі болып табылады. Олардың ішінде - елдің табиғи-географиялық ерекшеліктері мен климаттық жағдайлары, табиғи ресурстардың қол жетімділігі мен сапасы және оларды ыңғайлы пайдалану мүмкіндігі, елдегі экономикалық жағдай, елдің ішкі саясаты, әлеуметтік жүйенің саяси тұрақтылығы, өндіруші күштердің даму деңгейі, халықтың әл-ауқатының құрылымы мен деңгейі, мемлекеттік және қоғамдық ұйымдардың, кәсіпорындар мен мекемелердің есебінен туристік қызметтерге жеңілдіктер мен льготалар алу мүмкіндігі, туристік инфрақұрылымды, транспорттық желілерді дамыту жағдайы, қоғам өмірінің деңгейі, халықтың білім беру және мәдени деңгейі.

Туризмге әсер ету тұрғысынан алғанда, барлық факторлар көңіл тарту факторлары (саяхат жасауға ынталандыру - туристік ағымдар пайда болатын елдегі табиғи, мәдени және әлеуметтік жағдай) және сұраныстың дифференциациялау факторларына (саяхат орнын таңдауға әсер етеді - туристік ресурстар, инфрақұрылымның дамуы, елдің әлеуметтік-экономикалық даму деңгейі) бөлінеді.

Туризмді дамытуға ықпал ету тетігінің тұрғысынан алғанда, қоғамның тарихи дамуымен қалыптасқан объективті факторларды анықтауға болады, олар туристік қызметті мақсатты түрде реттейді және бірінші топ факторларына кіреді. Екінші факторларға, туризм саласындағы мемлекеттік саясат, туризм туралы заңнаманың болуы және мазмұны, қоғамда туризм мамандарын оқыту және т. б. жатады.

Туризмнің дамуына әсер ететін факторлар әртүрлі және көп қырлы. Қолайлы факторлардың болуы жеке аймақтар мен елдердің әлемдік туризмде лидерлікке әкеледі немесе керісінше, жағымсыз факторлар туристік ағынды азайтады.

Туризмді дамытуға әсер ететін негізгі факторлар екі топқа бөлінуі мүмкін: статикалық және динамикалық.

Статикалық фактор тұрақты мәнге ие (табиғи климаттық, географиялық, мәдени және тарихи факторлар) . Динамикалық факторларға мыналар жатады:

- Демографиялық (халықтың жиынтық өсуі, урбанизация, яғни ауыл тұрғындарының санының азайту арқылы қала халқының үлесін арттыру, халықтың жас құрылымын өзгерту (көптеген елдерде өмір сүрудің орташа ұзақтығының ұлғаюы шетелдерге бару үшін көбірек уақыт пен ақшаға ие болуына әкеледі) ;

- Әлеуметтік (дамыған елдердің тұрғындарының әл-ауқатының өсуі туризмге әсерін тигізеді, ақылы демалыс уақытын ұзарту және жұмыс аптасын қысқарту, жұмыс істейтін әйелдердің саны көбеюі және әр отбасының (үй шаруашылығының) табысы арттуы, жалғыз адамдар үлесінің ұлғаюы, кеш неке мен отбасын құру үрдісі, халық арасында баласыз жұптардың саны өте тез өсуі, иммиграцияның төмендеуі, зейнеткерлікке ерте шығу, туристік мүмкіндіктер туралы хабардарлықтың артуы) ;

Экономикалық (халықтың тұтыну қоржынында туризмді қоса алғанда, түрлі қызметтердің үлесі тауарлар мен қызметтерді тұтыну үлесінен көбірек болудан тұрады) ;
Мәдениет (көптеген елдердің тұрғындарының мәдени деңгейінің өсуі және осыған байланысты халықтардың шетелдік мәдени құндылықтармен танысу ниеті) ;
ғылыми-техникалық прогресс (туризм индустриясының материалдық-техникалық базасының қарқынды дамуын анықтайды, бұқаралық туризм үшін қажетті жағдайлар жасайды) ;
Халықаралық факторлар (халықаралық климатты төмендету, мемлекеттер арасындағы ынтымақтастыққа және өзара түсіністікке қарсы тұру, жаһандану үдерістеріне, келіссөздер үрдісі арқылы даулы халықаралық мәселелерді шешуге көшу.

Туризмнің шетелде дамуын анықтайтын ең маңызды факторларға мыналар жатады:

Мемлекеттік органдар тарапынан қолдау көрсету (әртүрлі елдердің тәжірибесі туризмді дамытуы мемлекеттің бұл саланы қалай қабылдағанына, мемлекеттік қолдау қаншалықты болатынына байланысты екендігін көрсетеді) ;

әлеуметтік әл-ауқаттың өсуі;
жұмыс уақытының қысқаруы;
Урбанизация (қалалардағы халықтың шоғырлануы, табиғаттан бөліну, бос уақытты тұрақты тұру аймақтарынан тыс өткізуді қажет етеді) ;
Қоғамдық сананың деңгейі.

Батыс сарапшыларының пікірінше, туристік аймақтың тартымдылығын анықтайтын негізгі факторлар: облыстың қол жетімделегі, оның сипаты мен климаты, жергілікті тұрғындардың келушіге қарым-қатынасы; өңірдің инфрақұрылымы, баға деңгейі, бөлшек сауданың жағдайы; спорттық, сауықтыру және білім алу мүмкіндіктері; мәдени және әлеуметтік сипаттамалары. Соңғы фактор, өз кезегінде, келесі себептер бойынша туристерді тартады: жұмыс, ұлттық киімдер, архитектура, қолөнер, тарих, тіл, дін, білім, дәстүр, демалыс, сурет салу, музыка, гастрономия.

Көптеген факторлар туристік қызмет тұтынушыларының мінез-құлық сипаттамаларының шығу тегі мен сипатын анықтайды, олар мынадай көрсеткіштермен көрсетілуі мүмкін: