Электронды сөздік және қағаз сөздіктердің салыстырмалы мінездемесі

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Нұрданбек М.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Араб, латын және кирилл графикасы негізінде қазақша- қытайша электрондық сөздік жасау

5В060200 - «Информатика» мамандығы

Нұр-Сұлтан 2019

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі

Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

«Қорғауға жіберілді»

Информатика және ақпараттық қауіпсіздік

кафедрасының меңгерушісі

т. ғ. к., доцент Сагиндыков К. М.

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Араб, латын және кирилл графикасы негізінде қазақша- қытайша электрондық сөздік жасау»

5В060200 - «Информатика» мамандығы

Орындаған: Нұрданбек М.

Ғылыми жетекші, PhD Муканова А. С.

Нұр-Сұлтан 2019

Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

Ақпараттық технологиялар факультеті

Мамандығы 5В060200 - «Информатика»

Информатика және ақпараттық қауіпсіздік кафедрасы

Бекітемін

Информатика және ақпараттық

қауіпсіздік кафедрасының

меңгерушісі т. ғ. к., доцент.,

Сагиндыков К. М.

« » 2018 ж.

Диплом жұмысын орындауға арналған

ТАПСЫРМА

Студент Нұрданбек Мақпал 4 курс, ИНФ-43, 5В060200 - «Информатика» мамандығы, күндізгі бөлім.

1. Дипломдық жұмысының тақырыбы «Араб, латын және кирилл графикасы негізінде қазақша- қытайша электрондық сөздік жасау» 2018 жылдың «__» берілген № ректордың бұйрығымен бекітілген.

2. Диплом жұмысының тапсырмасына сәйкес:

Есеп берудің бірінші аралық кезеңі -

Есеп берудің екінші аралық кезеңі -

Есеп берудің үшінші аралық кезеңі -

Алдын-ала қорғауға дипломдық жұмысты әкелу мерзімі -

Норма бақылау тексерісі -

Дипломдық жұмыстың соңғы нұсқасын әкелу мерзімі -

Дипломдық жұмысты қорғау мерзімі -

Аяқталған жұмысты тапсыру мерзімі -

3. Жұмыстың бастапқы деректері:

4. Диплом жұмысын дайындау үшін сұрақтар тізімі:

4. 1 Электронды және қағаз сөздіктер туралы әдебиеттерді қарастырып, диплом тақырыбына сәйкес зерттеу және талдау;

4. 2 Әзірленетін электронды сөздік архитектурасын құру;

4. 3 Үш графикаға негізделген электронды сөздіктің сөздіктер базасын құру;

4. 4 Араб, латын және кирилл графикалары негізінде жасалатын қазақша- қытайша электронды сөздіктің пайдаланушы интерфейсін жасау;

4. 5 Үш графика негізінде электронды сөздікті құру.

5. Графикалық материалдардың тізімі (сызбалар, кестелер, диаграммалар және тағы басқалары) : 28 сурет және 2 кесте.

6. Негізгі ұсынылатын әдебиеттер тізімі:

6. 1 Пфаффенбергер HTML, XHTML и CSS. Библия пользователя / Пфаффенбергер и др. - М. : Вильямс; Издание 3-е, 2015. - 752 c.
6. 2 Ташков, Петр Веб-мастеринг HTML, CSS, JavaScript, PHP, CMS, AJAX, раскрутка / Петр Ташков. - М. : Книга по Требованию, 2014. - 512 c.
6. 3 Титтел, Эд HTML, XHTML и CSS для чайников / Эд Титтел, Джефф Ноубл. - М. : Диалектика, 2013. - 400 c.

6. 4 Титтел, Эд HTML, XHTML и CSS для чайников / Эд Титтел, Джефф Ноубл. - М. : Диалектика, 2013. - 400 c.

6. 5 Советов, Б. Я. Базы данных: теория и практика: Учебник для бакалавров / Б. Я. Советов, В. В. Цехановский, В. Д. Чертовской. - М. : Юрайт, 2013. - 463 c.

6. 6 Andy, Harris HTML, XHTML and CSS All-In-One For Dummies® / Andy Harris. -Москва: Наука , 2014 . - 173 c .
6. 7 Кантышева, Н. Г. Гипермедиальные структурные элементы представления специальных знаний в компьютерной лексикографии / Н. Г. Кантышева // Вестник Челябинского государственного университета. Сер. Филология. Искусствоведение. - 2012. - Вып. 71. - № 32 (286) . - С. 47-50.

6. 8 Убоженко, Е. В. Бумажный и электронный словарь: достоинства и недостатки / Е. В. Убоженко // Новые технологии преподавания русского языка в школе и вузе. - Минск : Издво БГУ, 2011. - С. 181.

7. Жұмысқа қатысты кеңестер (оларға қатысты жұмыс бөлімдерінің көрсетілуімен)

8. Дипломдық жұмысты орындау графигі

Тапсырманың берілген мерзімі «___» 2018 жыл

Ғылыми жетекшісі Муканова А. С.

Тапсырманы орындаған Нұрданбек М.

ИНФ-43 тобы студенті

МАЗМҰНЫ

Кіріспе 8

1 Сөздіктер және олардың қолданылуы 10

1. 1 Электронды сөздік және қағаз сөздіктердің салыстырмалы мінездемесі 12

1. 1. 1 Қазақша аударма жасауға мүмкіндік беретін электронды аудармашылар 16

1. 1. 2 Қазақша- қытайша, қытайша- қазақша аударма жасайтын сөздіктер 17

2 Программалық құралдарға шолу 20

2. 1 HTML гипермәтіндік белгілеу тілі 21

2. 2 PHP программалау тілі 23

2. 2. 1 Математикалық операциялар 25

2. 1. 2 Деректер типтері 26

2. 3 SQL сұраныстардың құрылымдық тілі 27

2. 3. 1 SQL тілінің негізгі синтаксисі 28

2. 3. 2 SQL тіліндегі деректер типі 29

2. 3. 3 Кесте құру 30

2. 3. 4 Кесте модификациясы 31

2. 3. 5 Кестеге жол қосу 32

2. 3. 6 Кестеден мәліметтер таңдау 33

3 Араб, латын, кирилл графикасы негізінде қазақша-қытайша сөздік құру 34

3. 1 Қазақша-қытайша электронды сөздіктің архитектурасы 35

3. 2 Қазақша-қытайша сөздіктің сөздік қорын құру 36

3. 3 Қазақша-қытайша сөздіктің интерфейсі 38

Қорытынды 42

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 44

Қосымша А 46

Кіріспе

Ғылыми-техникалық прогрестің жетістіктері қызметтің түрлі саласындағы адам мүмкіндіктерін кеңейтуге бағытталған. Қоғамдық өндірістің тиімділігін арттыру резерві негізінен әртүрлі ақпаратты құрудан, таратудан және пайдаланудан тұратын зияткерлік процестерін автоматтандыру болып табылады. Бұл әрине, гуманитарлық ғылымға да қатысты. Қазіргі кезеңде лексикография өз дамуының жаңа кезеңін бастан кешуде. Компьютерлік, коммуникациялық және мультимедиялық технологияларды әзірлеудің арқасында электронды форматты кеңінен қолдана отырып, тілдік материалды машинамен өңдеудің ерекше тәлісдеріне негізделген жаңа лексикографикалық құралдар құру мүмкін болды.

Қазіргі әлем толықтай компьютерлік құрылғылармен жабдықталған. Әртүрлі тектегі гаджеттер, компьютерлер және айфондар мен смартфондарды жер шарындағы адамдардың дерліктей барлығы пайдаланады. Сөздіктер жаңа технологиялық талаптарға жауап бере отырып, аталған ақпараттық модельге үйлесе отырып, электрондық ортаға бейімделуі қажет. Дегенмен, заманауи лексикографикалық жанрдың электрондық нұсқада бұрыннан пайдаланып келе жатқанына қарамастан, электрондық құрылғыларда немесе интернет желісінде тасымалданғанда олар ыңғайсыздықтарды тудырады, пайдаланушылардың қажеттіліктеріне сәйкес келе бермейді.

Қазіргі уақытта көптеген ғылым саласында ақпараттық технологиямен байланысқан ғылым саласы ерекше қарқын алып дамып бара жатыр. Интернет және технология салаларының дамуына байланысты лексикографика саласы да жаңа бағыт бойынша даму алды. Лексикографика саласы ежелден келе жатқан ғылым саласы, алайда қазіргі уақытта аударма және шетел тілдерін меңгеруде үлкен маңызды рөл атқаратын компьютерлік лексикографика белсенді дамуда. Электронды сөздік немесе компьютерлік сөздік деп аталатын сөздіктердің жаңа түрлері кеңінен таралған.

Сөздіктің aдaм өміріндeгі орны мeн рөлі aйқын жәнe aрнaйы дәлeлдeмeні қaжeт eтпeйді. Eкінші жәнe үшінші мыңжылдықтaр тоғысындaғы тілaрaлық жәнe мәдeниeт aрaлық бaйлaныстaрды қaрқындaту контeкстіндeгі лeксикогрaфикa мәсeлeлeрінe дeгeн қызығушылықты aрттыру үшін лeксикогрaфикaлық тeория мeн прaктикaның жaңa дeңгeйгe көшуі үшін тeхникaлық мүмкіндіктeрді aрыттыру aрқылы қоғaмының eрeкшe қaжeттілігінің пaйдa болуынa aлып кeлды. Соңғы сөздіктeр құрaстыру бойыншa жұмысты aвтомaттaндырумeн, сонымeн қaтaр әлeмдік жeлігe қол жeткізумeн, сондaй-aқ бүгінгі күннің тaлaптaрынa жaуaп бeрeтін сөздікті пaйдaлaну бойыншa жaңa міндeттeрді қоюмeн бaйлaнысты. Қaзіргі тaңдa лeксикогрaфикa ғылымы өз дaмуының жaңa кeзeңін бaстaн өткізудe. Компьютeрлік, коммуникaциялық жәнe мультимeдиялық тeхнологиялaрдың дaмуының aрқaсындa лeксикогрaфикaлық дeрeктeрдің жaңa буынын элeктрондық формaттa кeңінeн қолдaнa отырып, тілдік мaтeриaлды мaшинaмeн өңдeудің eрeкшe әдістeрі мeн лeксикогрaфтың нәтижeлі өнімдeрінің мультимeдиялық көрінісі нeгізіндe жaсaуғa мүмкіндік туды.

Бүгінгі таңда интернет интерактивті түрде жүзеге асырылатын көп тілді ақпараттық алмасудың перспективаларын аша отырып, адам өмірінің ажырамас бөлігіне айналды. Әлемдік желі әртүрлі тілдегі сан алуан ақпараттарға өте бай. Дегенмен, пайдаланушылар алдында сөздерді, сөз тіркестерін және сөйлемдерді аудару кедергілері кездеседі. Қазіргі таңдағы жасөспірімдер үшін қарапайым қағаз сөздіктерді пайдалану қызық емес болып қалды, оған отбасылардың басым көпшілігінде компьютерлер мен ұялы телефондардың бар болуы. Яғни, техникалық мүмкіндік бар, интернет желісі бар кезде қажетті заттың электронды онлайн түрін пайдаланған тиімді. Жасөспірімдердің басым көпшілігі онлайн аударма жүйесін пайдалану қызықты әрі қолайлы деп санайды. Сонда онлайн аударма дегеніміз не? Онлайн аударма- бұл интернет желісіне қосылған уақытта ғана қолжетімді болатын электронды сөздік.

Дипломдық жұмыстың өзектілігі. Қазіргі таңдағы электронды сөздіктер арасында қазақша-қытайша, қытайша -қазақша дұрыс аударма жасайтын сөздіктер тапшы болғандықтан, жүзеге асырылатын үш графикаға негізделген қазақша-қытайша сөздігі өзекті болып табылады. Себебі, бұл электронды сөздік екі тіл арасында ғана аударма жасап қоймай, сонымен қатар, кирилл, араб және латын графикаларын таңдай алу мүмкіндігіне ие болғандықтан, қажетті графиканы таңдай отырып, сөздікті қолдануға мүмкіндік береді.

Зерттеу пәні. Электронды сөздікті, атап айтқанда қазақша-қытайша сөздікті әзірлеу ерекшеліктері.

Дипломдық жұмыстың мақсаттары мен міндеттері. Дипломдық жұмыстың басты мақсаты: электрондық сөздіктерді құрастырудың қазіргі тәжірибесін кешенді зерттеу және қолданатын графикамыздың әртүрлілігін ескере отырып, қолданушыға ыңғайлы графиканы таңдауға мүмкіндік беретін кирилл, араб, латын графикасына негізделген қазақша-қышайша сөздік жасау.

Міндеттері:

• Сөздіктер және олардың қолданылуы мен тарихына шолу жасау;
• кирилл, латын, араб графикаларына негізделген қазақша-қытайша сөздіктің архитектурасы;
• кирилл, латын, араб графикаларына негізделген қазақша-қытайша сөздіктің сөздік қорын жүзеге асыру
• туристік сала бойынша кирилл, араб, латын графикалары негізінде электронды сөздікті құру.

Дипломдық жұмыс тақырыбын зерттеу әдіснамалары мен әдістері. Қазақша-қытайша электронды сөздіктер мен қағаз сөздіктерге шолу жасау және талдау. Зерттеу барысында келесідей мәселелерге аса мән беріледі: сөздік қорын құру әдістері, сөздік интерфейсін жасау әдістері, сапалы сөздікті жасау әдістері.

Теориялық маңыздылығы: дипломдық жұмыста электронды сөздіктің артықшылықтары жайлы және үш графика негізінде қазақша- қытайша электронды сөздік жасау қарастырылады. Теориялық бөлімде келтірілген кестелер, мысалдар, жұмыс архитектурасы, қысқа көлемдегі кодтар тақырыптың теориялық маңыздылығын арттырады.

Тәжірибелік маңыздылығы: дипломдық жұмыс нәтижесінде жүзеге асырылатын үш графикаға негізделген қазақша- қытайша электронды сөздігі практикалық тұрғыда пайдаланушыларға, соның ішінде туристік саланың қолданушыларына электронды түрде сапалы аударма жасауға мүмкіндік береді. Жалпы алғанда, қолданушы өзіне қажетті графиканы таңдай отырып, сөздікті емін- еркін пайдалана алады. Болашақта кирилл, латын, араб графикалары негізінде жасалған сөздік, аталған саладан басқа салаларға да арналып жасалынады.

Дипломдық жұмыстың құрылымы: кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімі, қосымша. Кіріспе бөлімінде дипломдық жұмыстың өзектілігі, дипломдық жұмыстың мақсаттары мен міндеттері келтірілген. Теориялық және тәжірибелік маңыздылығы, зерттеу әдістері мен әдіснамалары, зерттеудің пәні сипатталған.

Дипломдық жұмыстың негізгі бөлімі үш бөлімнен тұрады. Бірінші бөлімде сөздіктер және олардың қолданылуы, олардың артықшылықтары және қазақша-қытайша аударма жасайтын сөздіктер жәйлі айтылған. Екінші бөлімде сөздікті жасауда пайдаланған бағдарламалау тілдері туралы жазылған. Үшінші бөлімде жасалған электронды сөздіктің артықшылықтары мен жұмыс істеу архитектурасы туралы көрсетілген.

1 Сөздіктер және олардың қолданылуы

Сөздіктің адам өмірінде қаншалықты маңызы бар екені айтпаса да түсінікті. Қазіргі уақытта компьютерлер тек бағдарламалаушылар мен инженерлер арасында ғана емес, сонымен қатар әртүрлі пайдаланушылар арасында да, соның ішінде лингвистер, аудармашылар мен шетел ақпаратын жедел көшіруді қажет ететін мамандар арасында да едәуір орын алады. Осыған байланысты электрондық сөздіктер уақытты үнемдеу және өзге тілдегі ақпаратты түсіну процесін оңтайландыру мақсатында өте ыңғайлы құрал болып табылады.

Электронды сөздік туралы айтпас бұрын машиналық аударманың қай кезде пайда болғанына тоқталып өтсек. Негізі тарихта алғашқы машиналық аударманы кім жасағаны белгісіз. Ерте заманнан бері әртүрлі халық өкілдері өз тілдерін кодтау мәселесін, олардың басқа шетелдік аймақтарда қолжетімділігін, таралуын қамтамасыз ету мәселелерін шешумен айналысқан. Машиналық аударма мәселесі египет, қытай және үнді халықтары үшін өте маңызды болды. Көптеген жылдар бойында адамдар біртұтас тіл құру идеясын ұсынбады. Бір тілден екінші тілге аударатын арнайы машина идеясын 17 ғасырда әйгілі математик Готфридом Вильгельмом Лейбниц пен Рене Декарт ұсынды. Алайда сол кездегі ғылымның жақсы дамымауы ғалымдарға тапсырманы дұрыс тұжырымдауларына мүмкіндік бермеді [1] .

Осы мәселенің шешімі ретінде Чарльз Бэббидж 1836-1848 жылдар аралығында цифрлық есептеу машинасын жасады. Математик Уоррен Уивер 1947 жылы арнайы аралық тілді пайдалана отырып, мәтінді бір тілден екінші тілге аударды. Осы жыл машиналық аударманың дүниеге келуі болды. Алайда, аударма нәтижесін нақты алған уақыт 1954 жыл, яғни осы жылы ғана машиналық аударма арқылы сапалы аударма жасалынды. Мәтінді автоматты түрде аудару алғаш рет IBM-70 машинасымен жасалған. Бұл бағдарлама алты грамматикалық ережеден, сөздік қоры 250 сөзден тұрды және тек ғана 49 сөйлемді аудара алды.

Алғашқы жетістіктер мамандарды қатты таң қалдырды. Бірнеше әлемдік жобалар жасалды. Бірақ бұл жұмыстарды жасау оңай болмады. 1960 жылдарда барлық жобалар болашағы жоқ деп танылып, жобаны жасау тоқтатылды. Бірақ бұл мәселе әрқашан қызығушылық тудыратын және 80 жылдары қайта өзектілікке ие болды. Халықаралық алмасу жағдайда ірі электронды сөздіктер жасалынып, жаппай қолданысқа ие болды.

90-шы жылдар машиналық аударманың қайта өрлеу дәуірі болды. Дербес компьютерлердің жасалынуы, интернет пен жергілікті желілердің пайда болуы машиналық аудармаға деген қызығушылықтың қарқынды өсуіне себеп болды [2] .

Сөздік күнделікті тұрмыстық қарым-қатынаста тілдесу құралы, ал тереңінен алып қарасақ сөздік басқа ұлттың мәдениетімен, тарихымен және тұрмыс-тіршілігімен танысуда зор рөл атқаратын дәнекер сияқты. Ақпараттық технологиялардың жылдам дамуына байланысты сөздіктердің форматы пайдаланушыға барынша ыңғайлы және жұмыс істеу сапасы жоғарылады. Бұл өзгерістен қазақ тіліндегі сөздіктер де қалыс қалып отырған жоқ. XVIII ғасырда жарық көрген қазақ сөздіктері дәптерлер мен парақтарға жазылса, XIX ғасырда шыққан сөздіктер шағын кітапша ретінде, XX ғасырдағы сөздіктер том-том қалың көлемдегі кітап түрінде шықса, ал қазіргі ХХІ ғасыр ақпараттық технологиялар ғасыры болғандықтан сөздіктің электрондық онлайн, офлайн нұсқаларының жасалуымен ерекшеленеді. Ғаламтор желісінің кең таралуы сөздіктердің жаңа түрлерінің пайда болуына әсерін тигізіп, тіларалық, мәдениетаралық байланыстар етек алып, күшейе түсті. Осы мәселелер өз кезегінде лексикография мәселелеріне деген қызығушылықты арттыра түсті.

Техникалық мүмкіндіктердің кеңейе бастағанына байланысты қоғамның қажеттілігі де арта бастады, осының негізінде лексикография теориясы мен тәжірибесі жаңа деңгейге көтеріліп, қазақ тілінің қолданыс кеңістігі арта түсуде. Егер белгілі бір тілдің сөздігі немесе сол тіл туралы ақпарат ғаламторға енбеген болса, онда ол тілді толыққанды өмір сүріп жатыр деудің өзі қиын. Демек, ғаламтор кеңістігінде белгілі бір тілдің орын алуы сол тілдің өміршеңдігі мен қажеттілігін көрсетеді. Бұл сөздік жасауды автоматтандыру жұмыстары ғаламдық жүйеге енумен тығыз байланысты. Бүгінгі күннің талаптарына сәйкес сөздік жасаудың алдына жаңа міндеттер қойылып отыр. Қазақ тілінің сапалы электрондық сөздіктерін жасау және оларды кешенді тұрғыдан зерттеу күн тәртібінде тұрған міндеттердің бірі.
Ғылыми-техникалық дамудың жетістігі әртүрлі қызмет саласында адам мүмкіндіктерін кеңейтуге бағытталады. Қоғамдық өндірістің тиімділігін арттыру зияткерлік үдерісті автоматтандыруға, ең бастысы түрлі сипаттағы ақпараттарды жасау мен таратуға, пайдалануға негізделеді.

Электрондық сөздіктердің артық­шылықтарына: сөзтізбенің кең көлемі, ақпаратты іздеудің жылдамдығы мен ыңғайлылығы, сөздің дыбыстық және графикалық суреті (иллюстрация), сөз жайында мәліметтердің толығуы мен жаңару мүмкіндігі, сөз мағынасын жан-жақты ашу мүмкіндігі, т. б. жатқызуға болады [3] .

Қазақ тілінің электрондық лексикографиялық ресурстары негізінен екітілдік, үштілдік аударма сөздіктерден және энциклопедиялық сөздік пен электрондық сөздік бағдарламаларынан тұрады. Бұлар электрондық сөздіктердің алғашқы бастамасы болғандықтан кемшілік, қателіктерден ада емес. Қазақ тілінің өркен жаюы үшін олардың сапасын арттыру мақсатында қолдау жасау қажеттігі туындайды. Бұл салада бағдарламалық қамтамасыз етумен айналысатын бағдарлама жасаушылар, web-мастерлер, дизайнерлер мен электронды сөздікті жасауға қатысқан редактор, тілшілердің басқа да мамандардың еңбектері зор.

Өркениеттің дамуына қағаз сөздіктер айтарлықтай үлес қосты. Дегенмен, адам ой-өрісі мен технологияның дамуына байланысты сөздіктің жаңа түрлеріне де сұраныс туып отыр. Дамыған қоғамның көзқарасымен қарасақ, қағаз сөздікті пайдаланудың келесідей кемшілік тұстары бар: сөзді және оның мағынасын іздеуге көп уақыт кетеді, көлемі жағынан шектеулі, сөздікке өзгеріс енгізіп, өңдеп, жаңартуға мүмкіндіктің жоқтығы, жаңа сөздерді енгізе алмау, қашықтық жағдайында тез ақпарат алмасу мүмкіндігінің болмауы және т. б [4] .

Ал ғаламтор желісі арқылы электронды онлайн-офлайн сөздіктерді қолдану мәлімет алмасу қашықтығын жояды, қабылданатын мәлімет көлемі бірнеше есе ұлғаяды, деректерді үлкен көлемде сақтай алады, көшіру, өңдеу, жаңарту мүмкіндіктері болады, сөздердің дыбысталуын естуге болады, керекті мәліметпен жан-жақты танысу тез жүзеге асады, тіл үйренушілер өздіктердің көмегіне сүйене отырып, тілді аз уақыт көлемінде меңгеру мүмкіндігіне ие болады. Қысқаша айтқанда, электронды сөздік - қағаз сөздікке кірмей қалған мәліметтерді енгізуге болатын лексикографиялық кешен болып табылады.

1. Электронды сөздік және қағаз сөздіктердің салыстырмалы мінездемесі

Электронды сөздіктер өздеріне бес техникалық функцияны қамтиды: мәтінмен жұмыс кезінде сұраныс жасау, көшіру-қою, экспорт, басып шығару және ескерту [5] .

Төмендегі 1 және 2 кестеде электронды және қағаз сөздіктерді салыстыра отырып, осы сөздіктердің өздеріне тән артықшылықтары мен кемшіліктері көрсетілген.

Кесте 1

Электронды сөздіктің артықшылықтары мен кемшіліктері

... жалғасы

Қазақ тілі түсіндірме сөздігінің тарихы

Қазақ лексикографиясы: біртілді оқу сөздігін түзудің ғылыми негіздері

Сөздіктің түрлері

Тіл білімі саласының басқа ғылымдармен байланысын меңгерту

Жиілік сөздік

ДИУАНИ ЛҰҒАТ АТ-ТҮРІК - ҚАЗАҚТЫҢ ТҰҢҒЫШ СӨЗДІГІ

Сөздік құрастырудың техникасы

Лексикография

ҚТС - дағы зат есіммен байланысатын етістікті сөз тіркестерінің синтаксистік құрылымдарын өзге тілдермен салыстыра, салғастыра отырып зерттеу

Сөз жасамдық элементтері түбір сөздер

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс