Көктасжал кен орны кендерінің орташа құрамы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 41 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Академик Е. А. Бөкетоав атындағы

Қарағанды мемлекеттік универститеті

Сағынтаева А. Д

Теректі КБК мыс кенінен алтын алуды зерттеу

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

5В072000 - «Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы» мамандығы

Қарағанды 2019

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Академик Е. А. Бөкетоав атындағы

Қарағанды мемлекеттік универститеті

«Қорғауға жіберілді»

Химиялық технология және

мұнайхимия кафедрасының меңгерушісі

х. ғ. д., профессор М. И. Байкенов

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «Теректі тау-кен байыту комбинатының мыс кені қалдықтарынан алтын алуды зерттеу»

5В072000 - «Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы» мамандығы

Орындаған: А. Д. Сағынтаева

Ғылыми жетекшісі:

х. ғ. к., доцент Н. Ж. Рахимжанова

Қарағанды 2019

Шартты белгілер мен қысқартулар

МАЗМҰНЫ

Кіріспе . . . 7

1. Теректі тау-кен байыту комбинатының ашылу тарихы және геологиялық жағдайы

Тау-кен байыту комбинатының тарихы
Кен орнының тау-кен-геологиялық және инженерлік-геологиялық жағдайларының күрделілігін бағалау
Кеннің заттай құрамы және табиғи түрлері
Әзірлеу жүйесін таңдау және негізгі технологиялық жабдықтар

Мыс кені мен алтынның негізгі сипаттамасыМыс кеніне жалпы сипаттамаМыстың физика-химиялық қасиетіАлтынның физика-химиялық қасиетіҚұрамында алтыны бар кендер мен шашылған кен орындарының сипаттамасыАлтынмен жұқа тегістелген кендер
Мыс кені қалдықтарынан тиімді әдіспен алтын алуды зерттеу. Зерттеу мыс бар кендерден алтынды алу тәсілдерін талдауАлтынды ұсақталған кен орындарының құмынан алу әдістеріМиллер әдісімен алтын алудың тиімділігіШиректеу әдісімен алтын алу және оның маңызыЦианирлеу әдісімен алтын алу

Кіріспе

Дипломдық жұмыс тақырыбының маңыздылығына негіздеме. Қарқаралы ауданына қарасты Теректі ауылының маңындағы жаңа кенішті игеру мақсатында ірі индустриялдық жоба іске қосылған.

«Алтай полиметалл» жауапкершілігі шектеулі серіктестігіне қарасты мұндай ашық тау-кен байыту комбинаты әлем бойынша саусақпен санаулы ғана. Кәсіпорын негізінен алтын, күміс және мыс өндіретін болады. Қазірдің өзінде жобаның құрылыс жұмыстары 80 пайызға орындалды. Теректі ауылы маңындағы кен орнында 100 жылдан астам уақытқа жететін табиғи қазба-байлық бар. Тіпті одан да көп болып шығуы мүмкін, деген болжаммен геологиялық-барлау жұмыстары жалғасып жатыр. Мұндағы кен құрамында сапасы жоғары алтын, күміс және мыс мөлшері мол. Корейлік инвестор келешегі зор жобаны жүзеге асыру үшін 12 миллиард теңгеден астам қаржысын құйған.

Пайдалы қазбаларды байыту өнімі, не шикізатты химиялық өңдеудің өнімі. Бұл өнімдерде пайдалы концентрат мөлшері бастапқы шикізаттағыдан көп болады. Олар байыту фабрикасынан тікелей пайдалануға не металлургиялық өңдеуге жіберіледі. Металлургиялық өңдеуге жіберер алдында оларды флотациялық байытудан өткізеді. Мыс кенін байыту барысында негізгі алынатын өнім, құрамындағы мыс 55%-ға жететін (көбінесе 10%-дан 30%-ға дейін) мыс концентраты болып есептелінеді. Ал флотация кезінде мыстың концентратқа өту шығымы 80%-дан 95%-ға дейін болады. Байыту барысында мыс концентратынан басқа қосымша пиритті және түсті металдар концентраттары (мырышты, молибденді, т. б. ) алынады. Қазақстанда мыс шикізат көздері Орталық, Шығыс (Кенді Алтай) және Оңтүстік Қазақстан облыстарында шоғырланған.

Қазіргі таңда ауыр металдар металлургия облысы бойынша Қазақстан әлемдегі ең ірі мемлекеттің бірі болып табылады. Мыс шығару бойынша мемшлекетіміз ғаламшардағы мемлекеттердің бірінші ондығына кіреді. Қазақстанның нақты мыс қоры 37 млн. т (әлемдік қорда 5, 5 % - дан) деп есептеледі.

Мыс - өте бағалы және ең көп тараған түсті металдардың бірі . Мыстың өте маңызды және кеңінен таралған қасиеті - жоғары жылу өткізгіштігі мен электр кедергісінің аз болуы. Мыс табиғатта таза күйінде сирек кездесетініне қарай оның құрамынан алтынды бөліп алуға болады.

Бұл-құрамында алтын бар кендердің кең таралған түрі. Мыс минералдарының болуы цианидтің шығынын арттыра отырып және Алтынды шығаруды азайта отырып, цианирлеу процесін қиындатады. Алайда құрамында мыс бар кенді өңдеудің технологиялық схемасын таңдау кезінде белгілі бір жағдайларда мысты ілеспе алу практикалық қызығушылық тудыруы мүмкін екенін де ескеру қажет.

Алтын кеннің құрамына мыс сульфид түрінде де, тотыққан минералдар түрінде де кіруі мүмкін. Егер кендегі мыстың негізгі массасы сульфидті минералдар түрінде болса (халькопирит, борнит, халькозин және т. б. ), онда мұндай кенді өңдеудің ең қарапайым ұтымды тәсілі флотациялық байыту болып табылады. Флотация нәтижесінде мыс балқыту зауытына жіберілетін алтын-мыс концентраты алынады. Флотация қалдықтары алтынның құрамына байланысты цианийді немесе үйіндіге жібереді. Мыс кендерін өңдеудің мұндай схемасы отандық және шетелдік кәсіпорындарда кеңінен қолданылады .

Ғылыми жаңалығы мен тәжірибелік маңызы. Калий немесе натрий цианидтері ерітінділерінің көмегімен кеннен алтынды алу әдісін 1843 жылы орыс инженері П. Р. Багратионмен әзірлеген. Металдарды алудың гидрометаллургиялық тәсілдеріне жататын бұл әдіс қазіргі уақытта алтын металлургиясында кеңінен таралған.

Алтын-жарқын сары жылтыр металл. Ол өте шөмішті және пластикалық; одан қалыңдығы 0. 0002 мм кем жапырақтарды алуға болады, ал 1 грамм алтыннан ұзындығы 3. 5 км сым созуға болады. Алтын-жылу мен электр тогының тамаша өткізгіші, бұл тұрғыда тек күміс пен мыстан кем.

Алтын табиғатта негізінен кварцпен қапталған немесе кварц құмындағы ұсақ дәндер түрінде ғана кездеседі. Аз мөлшерде алтын темір, қорғасын және мыс сульфидті кендерде кездеседі. Оның іздері теңіз суында ашық. Жер қыртысындағы алтынның жалпы мөлшері шамамен 5* $10^{- 7}$ салмағы. %. Алтынның туған жері Оңтүстік Африкада, Аляскада, Канада мен Австралияда.

Алтын құмнан және ұсақталған кварц жынысынан құм бөлшектерін жеңіл ретінде алып тастайтын сумен шаюмен немесе құмды алтын ерітетін сұйықтықтармен өңдеу арқылы бөлінеді. Көбінесе натрий цианидінің (NaCN) ерітіндісі қолданылады, онда алтын компелексті аниондардың түзілуімен оттегі қоспасында ериді [Au(CN) 2] -:

4Au + 8NaCN + O ₂ + 2H ₂ 0 -> 4Na[Au(CN) ₂ ] + 4NaOH

Алынған ерітіндіден алтын мырышпен бөлінеді:

2Na[Au(CN) ₂ ] + Zn -> Na ₂ [Zn(CN) ₄ ] + 2Au

Босатылған алтын одан күкірт қышқылымен сұйылтылған мырышты бөліп алу үшін өңделеді, жуады және кептіреді. Алтынды қоспалардан (негізінен күмістен) одан әрі тазарту оны ыстық концентрацияланған күкірт қышқылымен немесе электролиз жолымен өңделеді.

Жұмсақтығына байланысты алтын әдетте күміс немесе мыспен қолданылады. Бұл қорытпалар электр байланыстары үшін, тіс протездеу және зергерлік істерде қолданылады. Химиялық тұрғыдан алғанда алтын-белсенділігі аз металл. Ауада ол қатты қызған кезде де өзгермейді. Қышқылдар алтынға жеке әсер етпейді, бірақ тұз және азот қышқылдарының қоспасында (патша арағында) алтын оңай ериді:

Au + HNO ₃ + 3HCl -> AuCl ₃ + NO + 2H ₂ O

Алтынды басқа металдардан электрохимиялық немесе химиялық тәсілмен бөлуге болады. Зергерлік өндіріс үшін химиялық әдістер көбірек қолайлы, электрохимиялық алтынның көп мөлшерін үнемі алу керек жерде қолданылады.

Жоғарыда айтып кеткенге байланысты алтынды бөліп алу технологиясын қарастыру өте өзекті зерттеу болып табылады. Осы дипломдық жұмыс мыстан алтынды алу мүмкіндігін тексеруге арналған.

Дипломдық жұмыстың зерттеудегі мақсаты құрамында алтын бар мыс кенін флотациялық байыту арқылы бөлуді зерттеу болып табылады.

Дипломдық жұмыстың міндеттері :

әдеби деректерге шолу жасау: мыс пен алтынның физика-химиялық қасиеті, зерттеу нысанына алған аумақтың геологиялық жағдайы.

кенді флотациялық байыту әдісі арқылы өңдеп, алтын алуды зерттеу

алтынды бөліп алу технологиясының тиімді шарттарын анықтау.

Дипломдық жұмыстың зерттеу нысаны: Теректі КБК мыстан алтын алу технологиясы.

Дипломдық жұмыста жазудың теориялық және әдіснамалық негізі

Тәжірибелік базасы. Зертханалық зерттеулер Е. А. Бөкетов атындағы ҚарМУ базасында, химия факультетінің химиялық технология және мұнайхимия кафедрасы, түсті металдар технологиясының зертханасында жүргізілді.

Теректі тау-кен байыту комбинатының ашылу тарихы және геологиялық жағдайыТеректі тау-кен байыту комбинатының тарихы

Тау-кен байыту комбинаты (қысқартылған ТБК) - қатты пайдалы қазбаларды өндіру және қайта өңдеу жөніндегі кешенді тау-кен кәсіпорны. Бір өндірістік алаңда өндіру бойынша ғана емес, жер қойнауынан өндірілетін пайдалы қазбаларды қайта өңдеу, байыту бойынша да өндірістік қайта бөлу құрылысын салу қажеттілігі кен орындарын қарқынды игеру нәтижесінде пайда болды, құрамында пайдалы компоненттер бар кендер алынды, ал пайдалы қазбаларды одан әрі пайдалану үшін оларды пайдалы компоненттер құрамын арттыру үшін қайта өңдеу қажет болды.

Директорлар кеңесінің төрағасы Руслан Юн бастаған "Алтай полиметаллы" ЖШС өңделетін таза мыс концентраты 52-56 пайызды құрайтын болады. Көктасжал мыс кен орнында Қарқаралы қаласынан 120 шақырым жерде орналасқан алтын мен күмістің қанша пайызын өндіруді жоспарлап отыр. Бірақ пайдалы қазбалар кем дегенде 20 жылға жетеді. Ал қымбат құрал-жабдықтар тоқтап қалмау үшін шикізат қорын 10-15 жылға өсіру үшін геологиялық барлау жұмыстары басталды.

Теректі ауылына жақын жерде ілеспе инфрақұрылымы бар тау-кен кешенінің алып құрылыс алаңы ашылды. ҮИИД бағдарламасы бойынша құны 12 миллиард 865 миллион теңгені құрайтын бұл бірегей жоба Индустрияландыру картасына енді. Бұл технологиялық процестерде Іштен жану қозғалтқыштары бар жабдықтарды қолданудың толық болмауы тән ерекшелігі болып табылатын инновациялық өндіріс. Бұдан басқа, байыту бөлінісінде түпкілікті өнім алу металлургиялық процесссіз, электр мембраналық оксигидрохлордау технологиясымен болжанады. Яғни бәрі жылыжай-ағынды технология принципі бойынша болады.

Өткен ғасырдың 60-шы жылдары Қарқаралы ауданындағы геологтар Көктасжал кен орнында пайдалы қазбаларды тапты. Рас, Кендегі металдың төмен болуына байланысты жоба тоқтатылды, себебі оны әзірлеу экономикалық тиімсіз болды. Ол туралы тек 2010 жылы ғана еске алды.

- Кендегі мыстың борттық құрамы 0, 3 пайызды құрайды, - дейді салынып жатқан тау-кен байыту комбинаты директорының орынбасары Талғат Оразғалиев. - Қазір, заманауи технологиялардың дамуын ескере отырып, кенді байытуға және одан бағалы металдар алуға болады.

Келесі жылдың қаңтар айында кен орнында жылына үш миллион тоннаға дейін мыс кенін өндіруді бастауды жоспарлап отыр. Оның үстіне, жылдық жобалық қуаты 16 363 тонна ұнтақ мыс түріндегі концентратты, ұнтақтағы алтын - 1 636 тонна, ұнтақтағы күміс - 6 410 тонна шығаруды жоспарлап отырған байыту фабрикасында оны қайта өңдеумен байланысты.

Бұл ретте барлық өндіріс қоршаған ортаның ластануын барынша азайтатындай етіп есептелген. Ал ол үшін пульпаға гелевидтік құрамды қосуға ниетті, ол тез қатырады, бұл өз кезегінде өндіріс қалдықтары бар қойманы тазалықта ұстауға мүмкіндік береді. Басқа әдістерді қолданатын ұқсас комбинаттарда әлі де шаң көп.

Жобаның өзі сондай-ақ байыту фабрикасын, электр беру желілерін салуды, қолданыстағы қосалқы станцияларды қайта жаңартуды көздейді. Онда автомобиль жолдары мен су құбыры, сондай-ақ әкімшілік ғимараттар пайда болады. Қазір объектіде бірегей экскаваторды, комбайнды, ұсақтағышты және конвейерлік таспаларды монтаждау және орнату жұмыстары жүріп жатыр. Барлық техника автоматтандырылған және ұтқыр, Жарық, бағдаршам және бейнекамерамен. Жабдықтар Америка, Еуропа, Жапония елдерінен әкелінген. Ал жұмыс даулы болу үшін Испания, Германия, Италия, Франция, Қазақстан мамандары шақырылды. Жақында карьерде жарылыс жұмыстарын бастау жоспарланып отыр.

Атап айтқанда, КБК директоры Маханбет Әліпбергеновтің айтуынша, Екібастұздық мамандар 195 шақырым қашықтықтағы электр беру желісін созды. Қазір оны "суық" жөндеу жүргізілуде. Елді мекеннен Көктасжалға дейінгі 10 шақырым жол асфальтталды. Су құбырының құрылысы іс жүзінде аяқталды: тоғыз шақырымның алтауы салынды. Екі бұрғылау станогы, пластиналық қоректендіргіш және конвейерлік көпірлер жиналған. Сонымен қатар, LT-200 ұнтақтаушы, ол әлемдегі ең үлкен, өнімділігі сағатына 1200 тонна. Бұл жабдықты "Алтай полиметаллы"ЖШС үшін арнайы дайындаған.

Директоры орынбасарының айтуынша-

"Көктасжал" байыту комбинаты Талғат Оразғалиев, ұсақтау-сұрыптау кешені салынуда. Сондай-ақ, ғимараттардың іргетасын құю үшін және құрал-жабдықтар үшін құм, қиыршық тас және бетон өндіру үшін осы жерде жүргізіледі. Жақын жерде асфальт зауыты да орналасқан. Материал Теректі - Егіндібұлақ, Егіндібұлақ жолының 35 шақырымын жөндеу үшін пайдаланылатын болады. Айтпақшы, соңғы елді мекенде дайын өнім автокөлік арқылы жеткізілетін ауыстырып тиеу базасы, ал одан темір жол арқылы тұтынушыларға жеткізілетін болады.

- Алдымен кен "TAKRAF" ұнтақтағышқа түседі, - дейді Талғат Оразғалиев, - оның өнімділігі сағатына 270 тонна, содан кейін шикізат ұзындығы 125 метрге жететін конвейерге, ал ол арқылы байыту фабрикасының қабылдау бункеріне барады. Бұл ноу-хау. Әдеттегі тәжірибеде карьерден өздігінен үйінділерді шығаруға тура келеді. Бұл шығынды әдіс. Біз уақыт өте келе деп аталатын баруға шешім қабылдадық. Сондықтан да бізде Карьер көлемі аз: тереңдігі 500 метр және ені 1, 5 километр. Әзірге шөмішсіз әлемдегі ең қуатты экскаватор - "HITACHI-EX3600"тұр. Шөміш сыйымдылығы-18 текше.

ТБК директоры Маханбет Әліпбергеновтің айтуынша, нысан толығымен пайдалануға дайын болған соң екі жүзге жуық қызметкер жұмыс істейді. Қазір кен орнына жақын жерде жаңа тұрғын үй шағын ауданының құрылысы жүріп жатыр. Мысалы, Теректі ауылында барлық коммуникациялары бар 13 екі пәтерлі коттедж пайда болды. Жақында олар ішкі әрлеумен айналысады. Тағы төрт 25 пәтерлі үй мен үш үйдің кіреберісінде екі қожайынға арналған. Сонымен қатар әкімшілік ғимарат, бассейн, волейбол, футбол және жаттығу залдары бар спорт кешені іске қосылады. Тіпті аумақты және саябақты абаттандыру үшін көгалдандырушылар да шақырылды. Жаңа шағын ауданда монша, бар, медпункт және дүкен салынады. Болашақ қызметкерлердің өмір сүруі, демалуы және ыңғайлы жұмыс істеуі үшін бәрі де бар.

Кен орнының тау-кен-геологиялық және инженерлік-геологиялық жағдайларының күрделілігін бағалау

Көктасжал ТБК өнеркәсіптік алаңдарының беті жартасты іргетаспен ұсынылған, учаскелер аз қуатты қабымен (10-30 см) делювиальды-пролювиальды шөгінділермен жабылған.

Делювиальды-пролювиальды саздақтар ұсақ тас пен қиыршықтасты қосумен және плиоцен-төменгітөртті балшық және аз жалатылған саздақтар, жартылай қатты консистенциясының қосылумен нашар отырады(e=0, 04) . Осы жыныстардың бекініс коэффициенті 0, 1 - 1, 0. Гранулометриялық құрамы бойынша борпылдақ топырақ (кесте - 1) 20-70мм (92%) классты қиыршық тас ұсынылған.

1 кесте

Борпылдақ топырақтағы қиыршықтас материалының гранулометриялық

құрамына 14 сынама зерттелді

Үлестік

тығыздығы, г / см3

Гранулометриялық құрамы, %

>70

40-70

20-40

10-20

5-10

<5

Үлестіктығыздығы, г / см3:

2, 735

Гранулометриялық құрамы, %:

-

71, 793

20, 093

4, 150

1, 793

2, 171

Қиыршықтасты зерттеу оның 800-1200 ұсақтылығы бойынша маркаларға жататынын көрсетті, үйкелуі бойынша - И1, аязға төзімділігі бойынша - F50 (кесте - 2) .

2 кесте

Борпылдақ топырақтың жиынтық физикалық қасиеттері

10-20мм фракцияның 14 сынамасы зерттелді

Көлемдік салмағы, г / см3

Су сіңіру, %

Ұсақтылық, %

Қажалғыштығы, %

Шаңды

бөлшекте, %

Аязға төзімділік кезіндегі шығындар, %

астық

үйінді

Көлемдік салмағы, г / см3:

2, 58

Су сіңіру, %:

1, 24

Ұсақтылық, %:

1, 87

Қажалғыштығы, %:

11, 93

Шаңдыбөлшекте, %:

18, 16

Аязға төзімділік кезіндегі шығындар, %:

0, 64

7, 75

Ескерту: қиыршық тас маркасы 800-1200, аязға төзімділігі бойынша маркасы F50, желінуі бойынша маркасы И1.

Тау жыныстары қатты қорытылған туфтармен, плагиогранит-порфирдермен және порфириттермен, қышқыл интрузивті жыныстармен, монокварцты және кварц-слюдист-хлоритті жыныстармен қорытылған.

Минералды құрамы: кварц 43 - 45%, қышқыл плагиоклаз 31 - 33%, хлорит 9 - 11%, гидрослюда 8 - 10%, доломит 2 - 3%.

"Центргеоаналит" ЖШС сынақ орталығында жүргізілген физика-механикалық зерттеулер, жату тереңдігі мен литологиялық тиесілілігі әртүрлі жартас топырақтарының жақын физикалық-механикалық қасиеттерге ие екендігін және ыдырауға ұшырамағанын көрсетті (кесте-3) .

3 кесте

Жартас топырақтарының жиынтық физикалық қасиеттері

Аралық

σ, НПа ортасында

ыдырау коэффиц-енті

Жеткізі-летін ылғал, %

Тығыздығы, г/см ³

Кеуек-тілік

Бас-тап-қы

дейін

әуе

суға қаны-ғу

бөлшектер

көлем

Аралық:

3

σ, НПа ортасында:

10

ыдырау коэффиц-енті:

54, 1

Жеткізі-летін ылғал, %:

44, 3

Тығыздығы, г/см3:

0, 82

Кеуек-тілік:

0, 81

2, 78

2, 73

1, 8

Аралық:

45, 9

σ, НПа ортасында:

25, 8

ыдырау коэффиц-енті:

0, 56

Жеткізі-летін ылғал, %:

1, 04

Тығыздығы, г/см3:

2, 82

Кеуек-тілік:

2, 77

1, 8

Аралық:

44, 8

σ, НПа ортасында:

23, 0

ыдырау коэффиц-енті:

0, 51

Жеткізі-летін ылғал, %:

0, 39

Тығыздығы, г/см3:

2, 71

Кеуек-тілік:

2, 60

4, 1

Аралық:

3

σ, НПа ортасында:

5

ыдырау коэффиц-енті:

57, 4

Жеткізі-летін ылғал, %:

41, 8

Тығыздығы, г/см3:

0, 73

Кеуек-тілік:

0, 40

2, 81

2, 79

0, 7

Аралық:

151, 2

σ, НПа ортасында:

102, 9

ыдырау коэффиц-енті:

0, 68

Жеткізі-летін ылғал, %:

1, 8

Тығыздығы, г/см3:

2, 76

Кеуек-тілік:

2, 75

0, 4

Аралық:

3

σ, НПа ортасында:

6

ыдырау коэффиц-енті:

54, 6

Жеткізі-летін ылғал, %:

31, 5

Тығыздығы, г/см3:

0, 58

Кеуек-тілік:

1, 78

2, 89

2, 66

8, 0

Аралық:

68, 8

σ, НПа ортасында:

56, 9

ыдырау коэффиц-енті:

0, 83

Жеткізі-летін ылғал, %:

0, 46

Тығыздығы, г/см3:

2, 7

Кеуек-тілік:

2, 61

3, 3

Аралық:

5

σ, НПа ортасында:

7

ыдырау коэффиц-енті:

62, 9

Жеткізі-летін ылғал, %:

48, 1

Тығыздығы, г/см3:

0, 76

Кеуек-тілік:

0, 14

2, 81

2, 76

1, 8

Аралық:

5

σ, НПа ортасында:

10

ыдырау коэффиц-енті:

78, 3

Жеткізі-летін ылғал, %:

64, 4

Тығыздығы, г/см3:

0, 82

Кеуек-тілік:

1, 44

2, 71

2, 69

0, 7

Аралық:

6

σ, НПа ортасында:

10

ыдырау коэффиц-енті:

49, 1

Жеткізі-летін ылғал, %:

35, 7

Тығыздығы, г/см3:

0, 73

Кеуек-тілік:

0, 19

2, 71

2, 69

0, 7

Аралық:

78, 3

σ, НПа ортасында:

52, 5

ыдырау коэффиц-енті:

0, 67

Жеткізі-летін ылғал, %:

1, 78

Тығыздығы, г/см3:

2, 89

Кеуек-тілік:

2, 86

1, 0

Аралық:

73, 5

σ, НПа ортасында:

59, 6

ыдырау коэффиц-енті:

0, 81

Жеткізі-летін ылғал, %:

0, 81

Тығыздығы, г/см3:

2, 86

Кеуек-тілік:

2, 81

1, 7

Аралық:

7

σ, НПа ортасында:

10

ыдырау коэффиц-енті:

26, 4

Жеткізі-летін ылғал, %:

15, 8

Тығыздығы, г/см3:

0, 60

Кеуек-тілік:

0, 41

2, 7

2, 48

8, 1

Кенденудің сыйысымды жыныстармен нақты шектері жоқ, сондықтан кендер мен жыныстардың проф. М. М. Протодьяконовтың шкаласы бойынша бірдей бекініс коэффициенттері (10-15) бар. Бұрғылау бойынша жартас топырақтарының санаты VII - ден XI-ге дейін, орташа-IX-ға жуық өзгереді. Қопсыту коэффициенті 2, 0-2, 2 шегінде болады. Сульфидті кендердің көлемдік салмағы 2, 64 т/м3, сыйымды жыныстар мен оксидті кендер - 2, 60 т/м3 тең .

Тектоникалық жарықтар мен ұсақтау аймақтары әдетте әртүрлі бағыттағы кварцты жолақтармен емделеді, бұл жыныстар мен кендердің орнықтылығын арттырудың аса қолайлы факторы болып табылады.

Құрылыс ауданында борпылдақ шөгінділердегі жерасты сулары іс жүзінде таратылмайды. Жартас шөгінділерінде олар жеткілікті терең (10-30 м) болады және жыныстардың инженерлік - геологиялық қасиеттерінің өзгеруіне әсер етпейді.

Игерудің инженерлік-геологиялық жағдайларының күрделілігі бойынша Көктасжал туған жері "қатты пайдалы қазбалар кен орындарының инженерлік-геологиялық жағдайларын зерделеу жөніндегі нұсқаулыққа" сәйкес қарапайым болып табылады. Келісім-шарт аумағында күшті айырмашылықтар басым:қайнатылған плагиогранит - порфирлер және порфириттер. Кендер мен жыныстар өздігінен жануға, кебу мен қадағалануға бейім емес, радиоактивті емес. Кен мен жыныстар қатты құрылымдық байланыстары бар жартас топырақтарының класына жатады және оларды құрылыста пайдалану тұрғысынан көп ортақ. Олардың физико-механикалық қасиеттерінің ортақтығы минералды дәндердің арасындағы құрылымдық кристалдау байланыстарының болуымен байланысты. Барлық жартасты Топырақтардың беріктігі жоғары, инженерлік практикада белгілі жүктемелерден едәуір жоғары, суда ерімейді және егер олар монолитті (жарықсыз) болса, іс жүзінде су өткізбейтін болады. Сонымен қатар, массивтердің жарықшақтығы мен жарықтандыруға бейімділігі олардың құрылыс қасиеттерін нашарлатады.

Қорытындылай келе, жер бетіндегі құрылыс жағдайлары жалпы күрделі емес және арнайы инженерлік дайындықты қажет етпейді. Жер үсті құрылыстарын салу кезінде талап етілетін негізгі іс-шаралар жер үсті ағынын ұйымдастыру, жер бедерінің сипатын ескере отырып, объектілерді сауатты жоспарлау болып табылады.

Кеннің заттай құрамы және табиғи түрлері

Мыстың құрамы бойынша Көктасжал кен орны орташа сапалы мыс порфирі болып табылады (Мыстың құрамы 0, 4% - дан астам) . Құрамында 50% - дан астам оксидті нысандағы мыс бар кендер оксидтік сортқа, 10% - ға дейін сульфидтік сортқа және 11-50% шегінде аралас.

Кен сорттарының арасындағы шекаралар ұңғымалардың көп бөлігі бойынша жүргізілген фазалық талдаумен ғана анықталады.

Тотығу аймағы барлық кен орны бойынша 20-60 м тереңдікте, орта есеппен 37, 0 м дамыған. Мыс карбонаттарының бетінде жоғарылауымен тереңдікте мыстың сульфидтерінің саны да артатыны анықталды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.