Қазақстан Республикасының атқарушы билік органдарын ұйымдастыру мен қызметінің қағидалары


КІРІСПЕ
Дипломдық жұмыстың өзекітілігі. Қазақстанның құқықтық мемлекет құру идеалы мен азаматтық қоғамды орнатуға ұмтылу ынтасының іске асуы, атқарушы биліктің соған сәйкес түрленуімен, сомдалуымен және басқару жүйесіндегі тиімділігімен тығыз байланысты.
Атқарушы билік органдарының нысаны объективті түрде кез келген елдің әлеуметтік және саяси өмірінің негізі, оның өзегінің көрінісі ретінде саналады.
Тарихи түрғыдан аз уақыт өмір сүруіне қарамастан, Қазақстандағы атқарушы билік идеясы өзінің қозғалысын ашып, маңызды өзгерістерге төтеп берді.
Бүгінгі күнгі өзгерістер және келешекте орын алар оң өзгерістер тұрғысыыан Қазақстандық атқарушы билік жүйесінің тәжірибесін, онын, өкілдік ерекшеліктерін зерттеу және алып отырған орнына жан-жақты терең баға беру кезекте тұрған өте қажет мәселе.
К. С. Бельскийдің еңбегіндегі, "Жалпы айтқанда, атқарушы билікке байланысты мәселе келешекте кеңінен және әр алуан және жан-жақты анық зерттеуді қажет етеді" [1, 69 б] деген пікірі көңілге қонатындай.
Дипломдық жұмыстың зерттелу деңгейі . Атқарушы билік органдарының мәселесі әртүрлі мемлекеттердің әр қилы тарихи кезеңдерінде конституциялық жобаларды дайындау мен талқылау кезінде өткір туындап, заң арқылы монархтың, көсемнің, диктатордың жеке билігін шектеу идеяларымен айқындалатын. Бұл идеялар XX ғасырдың басында М. М. Сперанский мен Н. И. Муравьевтің Ресейге арналган, М. Дулатов пен А. Бөкейхановтың Алаш Қазақ автономиясына арналған конституциялық жобаларында өскін алып, басқа да көрнекті қоғамдық-саяси қайраткерлерінің еңбектерінде қарастырылған.
Еліміз егемендік алғаннан кейін Қазақстанның бірқатар заңгер-ғалымдары өздерінің еңбектерінде аталған мәселе жайлы көптеген ой-пікірлер жазды. Атап айтатын болсақ олар: С. С. Сартаев, М. Т. Баймаханов, Л. М. Вайсберг, А. К. Котов, А. А. Таранов, Е. К. Нурпеисов, С. Зиманов, Г. С. Сапаргалиев және т. б.
Сонымен, А. Д. Керимов: «Құқықтық мемлекет қалыптастыруда биліктің үш тармағыда өздерінің қызметтерін атқара алатындай күшті болуы керек», деп, «және заң шығарушы және атқарушы биліктерді байланыстыратын тек қана Президент болуы тиіс», деп атап көрсетті[2, 26 б] .
Ю. М. Козловтың пікірінше: «Қазақстан Республикасының егемендігін мемлекеттік билік тармақтарының бір-бірімен тығыз қарым-қатынаста болуы айқындайды»[3, 8-9бб] .
С. З. Зимановтың еңбегінде, «Парламент және Қазақстандағы заң шығарушылық билік» атты монографиясында, заң шығарушылық биліктің мәселелері, Парламенттің құқықтық жағдайы, оның құрылымдары, заң шығарушылық биліктің мазмұны жазылған[4, 130-134 бб] .
В. Е. Чиркиннің ойынша: «Мемлекеттік биліктің заң шығарушы, атқарушы және сот биліктеріне бөлінуі, бұл мемлекеттік биліктің тотаритарлық басқарудан айырылып, қазіргі кезеңдегі конституциализмнің принциптері біздің мемлекетте орнығуы»[5, 167-169 бб] .
Жұмысты жазу барысында көптеген әдебиеттер пайдаланды. Соның қатарында ресей және еліміздің құқық саласындағы ғалымдардың: А. А. Таранов, Е. К. Нурпеисов, М. Т. Баймаханов, Л. М. Вайсберг, А. К. Котов, Ғ. С. Сапарғалиев, еңбектері пайдаланды. Ғылыми әдебиеттермен қатар нормативтік құқықтық актілерімен Үкіметтің бағдарламалары пайдаланылды.
Диплом жұмысының ғылыми жаңалығы проблеманың маңыздылығымен де, сондай-ақ, осы мәселені көтерудің тарихи мәнділігімен және өңдеу дәрежесін есепке ала отырып, оны зерттеуді кешенді түрде жүргізумен және ондағы мәселелерді талдаудың кешенді амалдарымен және осыған байланысты қол жеткен нәтижелермен анықталады. Заң қабылдаушы және атқарушы биліктің жоғарғы органдарының өзара іс-қимыл жүйесінде болып жатқан саяси-тарихи процестердің дамуы, олардың Елбасымен өзара қарым-қатынасы, президенттің осы қарым-қатынасты үйлестіруі, президенттің мемлекет басшысы және мемлекеттегі жоғары лауазымды тұлға ретіндегі конституциялық ролінің басқа да мәселелері терең талдау жасауды және ой елегінен өткізуді қажет етеді.
Диплом жұмысының мақсаты. Атқарушы биліктің тарихы мен теориясы, атқарушы органдардың өкілеттіктері мен ерекшеліктерінің қалыптасуының себеп-салдары мәселелерін өз бінше кешенді зерттеу, осының негізінде мемлекеттік құрылыс пен қазақстандық заңтану айналымында қолданылатын ұйымдық-құқықтық, заң шығармашылық және басқа да мәндегі ұсыныстар мен ғылыми-практикалык кепілдемелер жасау болып табылады.
Диплом жұмысының міндеттері :
- Атқарушы биліктің қалыптасуы мен дамуының әлемдік тәжірибесі жинақтаған материалдарды қорыту және зерттеу, жаңа өзекті проблемаларды жарыққа шығару және зерттелінетін тақырыптың теориялық өңдеу деңгейі мен дәрежесін ашу негізінде олардың ғылыми шешім табуының жолдарын анықтау;
-Атқарушы билік органдарының пайда болуы, өкілеттік ерекшеліктерінің қалыптасуы және дамуының тарихи-қүқықтық аспектілеріне талдау жасау;
-Атқарушы биліктің тармақтары - Қазақстан Республикасы Президенті мен Үкіметінің конституциялық-құқықтық рекешеліктерін көрсету;
Диплом жұмысының әдістемелік негізін Қазақстан Республикасының заңдары, ережелері, шетелдік және отандық заңгерлердің ғылыми еңбектері, оқулықтар, мерзімді басылымдардың мәліметтері құрайды.
Диплом жұмысының объектісі мен пәні атқарушы билік органдар жүйесі дамуының тарихи- құқықтық тәжірибесі мен ерекшелігін көрсетуге арнаган.
Диплом жұмысының теориялық негізін негізгі ережелер, ондағы тұжырымдалған қорытындылар мен ұсынымдар атқарушы органдар жүйесінің сипаттамасын, жалпы, оны одан әрі жетілдіре түсуге үлес қосатындығымен көрінеді.
Диплом жұмысының теориялық және тәжірибелік тұжырымдары мен ұсынымдарын ғылыми зерттеулерде, ғылыми әдебиеттер, «Әкімшілік құқық», «Мемлекеттік басқару» пәні бойынша оқулық және әдістемелік құралдар дайындау кезінде, заңгерлік жоғары және орта арнаулы оқу орындары мен құқық қорғау органдары қызметкерлерінің біліктілігін арттыру курстарының оқу процесінде пайдалануға болады.
Қазіргі заманғы мемлекеттердегі атқарушы органдар жүйесінің аспектілерін зерттеуде әртүрлі пәндердің методологиялық мүмкіндіктерін, оның сындарлы элементтерін, шетелдік және қазақстандық үлгісін салыстырмалы тұрғыда талдауға енгізу арқылы интеграциялауға ұмтылысы жүзеге асырылған.
Диплом жұмысының құрылымы. Диплом жұмысының құрылымы алға қойған мақсаттары мен міндеттеріне негізделген. Жұмыс кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттерден және қосымшалардан тұрады.
- АТҚАРУШЫ ОРГАНДАРДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІАтқарушы органдардың құқықтық сипаты: түсінігі мен қалыптасуы
Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес, республикада мемлекеттiк билiк бiртұтас, ол Конституция мен заңдар негiзiнде заң шығарушы, атқарушы және сот тармақтарына бөлiну, олардың тежемелiк әрі тепе-теңдiк жүйесiн пайдалану арқылы, өзара iс-қимыл жасау принципiне сәйкес жүзеге асырылады, делінген[6] .
Атқару органдары жүйесіндегі маңызды орынды Үкімет алады. Ол елді тікелей басқаруды жүзеге асыратын, министрліктер мен ведомстволардың жергілікті атқарушы органдардың қызметін біріктіріп және бағыттап отыратын мемлекеттің жоғары атқарушы және жарлықшы органы болып табылады. Үкімет құзіреті экономиканың, әлеуметтік саланың, мәдениеті, ғылымды, білім беруді дамытудың, бюджеттің орындалуының, ішкі және сыртқы саясатты жүзеге асырудың, тәртіпті және азаматтардың құқығын қамтамасыз етудің, елдің қорғаныс қабілетін нығайтудың көптеген мәселелерін қамтиды.
Министріліктер мен ведомстволар жекелеген салаларға немесе мемлекет өмірінің басшылық етеді және мемлекет басшысы, парламент пен үкімет алдында олардың жағдайына жауап береді. Олардың жалпы саны, бір бірімен ара қатынасы, атқаратын міндеті мен қызметі, мәртебесі префектуралар коммуналар, жергілікті үкіметтер, мэриялар, қауымдастық басқармалары жергілікті жерде әкімдер, олардың департаменттері және оларға бағынатын басқа да құрылымдар атқарушы органдар міндетін атқарады.
Олар өздерінің әкімшілік-аумақтық бірлігіндегі істердің жайына жауап береді және жергілкті жердегі түйінді мәселелерді шешеді.
Біздің қоғамымыздағы болып жатқан реформалардың қазіргі құраушы бөлігі болып атқарушы органдардың алатын орны ерекше.
Экономикалық тұрғыдан қарастырғанда, атқарушы органдардың сферасындағы қайта құрулар ең алдымен, демократия принциптеріне сәйкес келетін, әлемде территориалды қоғамдастықтарды дамытудың бірден-бір жолы ретінде мойындалған, адамдардың жақсы өмір сүру деңгейін қамтамасыз ететін тиімді аймақтық экономика құру қажеттілігіне бағытталған.
Атқарушы билік - атқарушы органдардың мемлекеттік істердің маңызды бөліктерін регламенттеу мүмкіндігі және олардың заң шегінде өз жауапкершілігі мен халық мүддесі үшін басқаруды жүзеге асыратын билік тармағының бірі.
Атқарушы органдар мемлекетте негізгі мақсатты орындау үшін қызмет етеді, яғни:
- Мемлекеттік басқаруда орталықсыздандыруды қамтамасыз етеді және ұйымдастырады;
- Жергілікті мәнге ие мәселелерді шешудегі демократиялық бағдарларын дамыту және жергілікті істерді де жүргізуде тиімділігін жоғарылату бойынша әрекеттер жасайды (Қосымша А) .
Осыған сәйкес атқарушы органдардың елдің конституциялық құрылымының негізі, халықтың жергілікті мәнге ие сұрақтарды шешуге қатысу хұқы және халық билігінің нысаны деп анықтауға болады.
Жоғарыда айтқандарды ескере отырып, атқарушы органдар - бұл азаматтардың жергілікті мәнге ие мәселелерді шешу үшін өздігінен территориалдық ұйымдасуы және бұл жергілікті өзін-өзі басқару органдарының дербестігі мен тәуелсіздігі, қоғамның пікірінің жариялылық пен есептілігі, заңдылығы, жергілікті және мемлекеттік мүдделер сәйкестігі негізінде жүзеге асырылады.
Атқарушы билік органдарының теориясына келетін болсақ, бұл мәселеге назар аударған Т. С. Донаков өзінің еңбегінде: «Қоғамдық институттардың тәуелсіздікті қалыптастыру үшін ойнайтын ролі ғылым үшін мектептің болуы сияқты роль ойнайды. Олар халықтың тәуелсіздікке деген жолын ашады және осы дербестікті пайдалануға үйретеді. Қоғамдық институттарсыз ұлт еркін үкімет құруы мүмкін, бірақ та нақты еркіндіктің рухын сезіне алмайды» деп жазған болатын [7, 26 б] .
Атқарушы органдардың басқару теорияларын қалыптастыруға герман заң мектебі үлкен үлес қосты. Алғашында неміс ғалымдары жергілікті, атқарушы билік органдарының басқару мәні мен табиғатын негіздей отырып, еркін қауымдастық теориясын (қауымдастықтың табиғи құқықтары теориясы) алға шығарылды, оның негізін француз және бельгиялық құқықтан алған болатын.
Бұл теория көрсеткендей, қауымдастықтың өз істерімен шұғылдану құқығы адамның еркіндік хұқы сияқты табиғи сипатқа ие, немесе, қауымдастық мемлекеттен бұрын пайда болды және мемлекет қауымдық басқару еркіндігін сыйлауы керек.
Еркін қауымдастық теориясы атқарушы билік органдарымен басқарылуының ұйымдастырылуы келесідей бастауларды алға шығарады:
- басқару органдарын қоғам мүшелерінің сайлауы
- қауымдастықпен жүргізілетін істердің өзіндік жұмыстар және мемлекетпен берілген істерге бөлінуі
- қауымдастықтың өз табиғаты бойынша мемлекеттік істерден ерекшеленетін өз істерін басқару
- мемлекеттік емес, қауым органдары
- мемлекеттік органдар қауымдастықтың жеке концепциясына араласуға құқы жоқ. Олар тек қауымдастықтың өз компетенциясына шегінен шығып кетпеуін қадағалауы керек.
Бұдан соң, еркін қоғамдық теориясының орнына өзін-өзі басқарудың қоғамдық теориясы келді. Ол да алдыңғы теориялар сияқты мемлекет пен қоғамдастықты қарама-қарсы қоюдан пайда болды және жергілікті қоғамдастықтардың өз мүдделерін жүзеге асыруда еркіндікті мойындау қағидасынан шығады. Өзін-өзі басқару, бұл теорияға сәйкес, жергілікті шаруашылық істерін жүргізу.
Постсоветтік кеңістіктегі атқарушы органдарды ұйымдастырудың советтік басқару кезіндегі ұйымдастырылуын реттеуді қарастырсақ, атқарушы органдарды орталықсыздандырылған биліктердің болуын негіздейтін жергілікті өзін-өзі басқару идеясы жергілікті өзін-өзі басқару органдарының тәуелсіздігі мен дербестігін қарастыруды мемлекеттің пролетариат диктатурасының тәжірибелік міндеттеріне сай келмеуі, себебі ол табиғаты бойынша орталықтандырылған мемлекет болып табылады. [8, 548 б] .
Жергілікті жерлерде билікті ұйымдастыру негізіне мемлекеттік билік органдарының Кеңестік жүйедегі бүтіндік принципі қойылды. Жергілікті кеңестер және олардың атқарушы комитеті мемлекеттік биліктің және басқарудың жергілікті органдары ретінде қызмет атқарды және біртұтас орталықтандырылған мемлекеттік аппараттың құрылымдық бірлігі болып табылады.
СССР-ң 1936 ж. Конституциясын қабылдаған соң, өкілетті звеноның одақтың республикалық жүйелері жалпы, тең және тікелей құпия сайлау арқылы тағайындалды. Мемлекеттік атқарушы органдардың бәрі де Кеңес деп өзгертілді. [9, 312 б] .
Жергілікті кеңестер жеке өздерінің атқарушы аппараттарына ие болды, ол Кеңес депутаттарынан құрылды және солардың басшылығымен жұмыс істеді. Бірақ Кеңестер «жұмыс істеуші корпарациялар» сапасына ие болмады, себебі нақты билік партия органдарының қолында болған еді.
А. Черботаев өзінің «Мемлекеттік құрылымдағы биліктің бөлінуі» деген еңбегінде тәуелсіз Қазақстандағы атқарушы органдардың қалыптасуына саяси талдау жасайды: «Қазақстанда атқарушы органдары институттарының дамуы СССР өмір сүрген кезден бастау алған. Айта кететіні, 1991 жылдар, осы кез үшін атқарушы органдардың демократиялық және жеткілікті дамытылған жүйесі болды. Бірақ оның бірқатар кемшіліктері болды. »[10, 137 б] .
Мұнда қоғамдық-территориалды өзін-өзі басқару институты белгілі дәрежедегі дамуға ие болған жоқ.
Бұл негізінен қызмет ету үшін қаржылық-эконмикалық негізінің жоқтығымен байланысты болды, себебі қоғамдық меншікті басқару әкімшілік басшыларымен жүзеге асырылды.
1. 2 Қазақстан Республикасының атқарушы билік органдарын ұйымдастыру мен қызметінің қағидалары
Атқарушы билік органдары - мемлекеттік биліктің осы тармағын жүзеге асыратын негізгі субьект. Онсыз мемлекеттік - басқарушылық қызметті іс жүзінде жүзеге асыру, әкімшілік-құқықтық қатынастардың пайда болуы мүмкін емес. Бұл сияқты құқықтық қатынастардың өзге қатысушыларының әкімшілік-құқыктық мәртебесі көпшілігінде нақ осындай мемлекеттік органдардың қызмет аясында шындыққа айналады.
Атқарушы билік органының ұғымы белгілі бір дәрежеде ұйымы деген ұғымнан туындайды, ол тар мағынада бірлескен қызметтің қандай да болмасын түрін жүзеге асыру үшін құрылатын және осы мақсат үшін ең аз дәрежеде болса да адамдар ұжымының рәсімделген жекелеген бастауыш ұйымын білдіреді. Кең мағынада ол осындай бастауыш ұйымдардың жиынтығын білдіреді.
Ұйымдарды мемлекеттік және мемлекеттік емес сипатына қарай ажырату алынған. Біріншілері ресми түрде мемлекетпен рәсімделеді. Екіншілері олардың мүшелерінің еркімен рәсімделеді.
Мемлекеттік ұйымдардың тобына мемлекеттік кәсіпорындар, мемлекеттік мекемелер және, соңында, мемлекеттік органдар енлзіледі.
Бұл кәсіпорындар мен мекемелерді біріктіретін ортақ белгі мынаған салды. Олар өзінің қызметін, оларды құратын мемлекеттің атынан, бірақ қандай да болмасын биліктік өкілеттіктерсіз және өзінен сыртқары қандай болса да басқару функцияларын атқармай, жүзеге асырады. Кәсіпорындар мен мекемелердің ішінде басқару сипаты бар функцияларды тиісті ұжым емес, оның басшылары, яғный әкімшілігі жүзеге асырады.
Бұл келтірілген жағдайлар отқарушы билік органдарының ерекшелігін түсіну үшін қажет. Олар мемлекеттік ұйымдардын жүйесінде ерекше орын алады, ол өзінің тікелей көрінісін мыналардан табады.
Атқарушы билік органы заң шығарушы және сот биліктері органдарымен қатар мемлекеттік аппараттың бөлек буыны болып табылады.
Бұл, біріншіден, олардың мемлекет атынан тікелей өкілдік ететінін, шаруашылық, әлеуметтік-мәдениет және әкімшілік-саяси өмірдің әр түрлі салаларында оның саясатын жүзеге асыратынын білдіреді және, екіншіден, оларға мемлекет бұл үшін қажетті мемлекеттік-биліктік өкілеттіктердің белгілі бір көлемін береді, бұлардың кәсіпорындар мен мекемелерде болуы мүмкін емес.
Атқарушы билік органдарына берілетін мемлекеттік биліктік сипаты бар өкілеттіктердің мәні олардың:
- Мемлекет атынан ұйымдастыру бағыныстылығы мен меншік нысанына қарамастан жеке және заңды тұлғаларға арналатын заңды түрде міндетті болатын құқықтық актілер шығару;
- Құқықтық актілермен белгіленген талаптар мен ережелердің сақталуына мемлекет атынан байқап отыруды (қадағалауды) жүзеге асыру;
- Заңды түрде міндетті болатын актілер талаптарының орындалуын қамтамасыз ету және оларды бұзушылықтан өзінің сипаты бойынша мемлекеттік иландыру, түсіндіру, мадақтау т. с. с. шараларды, ал қажет болған жағдайларда-мемлекеттік (әкімшілік) мәжбүрлеу шараларын қолдану жолымен қорғау құқығынан көрініс табады.
Атқарушы билік органдарының мемлекеттік-биліктік өкілеттіктері тек мемлекеттік-басқарушылық қызмет мақсаттарына ғана пайдаланылады.
Бұл органдар заңдар мен заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілерді (олардың ішінде өздерінің актілерін де) орындау үшін құрылады. Атқарушы билік органдары өзінің қызметін заңға тәуелді негізде атқарады.
Бұл - мемлекеттік - басқарушылық кызметтің негізгі базасы заң екендігін білдіреді оның субъектілері осы мемлекеттік органдар болып табылады.
Республиканың да, сондай-ақ аймақтың да деңгейлерін - де болатын атқарушы билік органдары мемлекеттік әкімшіліктің бірыңғай жүйесін құрады. Осы жүйенің шегінде оның әрбір буынының яғный нақты атқарушы билік органының қажетті қолма-қолдық дербестігі болады. Ол өзінің көрінісін, сол сияқты осы органға тиісті өкілеттіктердің көлемі мен тапсырылған іс үшін оның жауапкершілігінің шарасында оның құзыретінен (міндеттері, функциялары, өкілеттіктері, жауапкершілігі) табады. Бұл органдардың құзыретінің негіздері жарым-жартылай Конституцияда және заңнамалық актілерде бекітіледі.
Азаматтық құқық қабілеттілік атқарушы билік органдарының құқықтық мәртебесінің белгісі болып табылмайды. Оларды сипаттау үшін Заңды тұлғаның санатын жалпы алуға болмайды, өйткені олардың жүзеге асыратын мемлекеттік-басқарушылық қызметінің сипатын да, сондай-ақ оларға тиісті мемлекеттік-биліктік өкілеттіктердің ерекшелігін де білдіруге қабілетсіз.
Атқарушы билік органдары адамдардың белгілі бір ұжымы әкімшілік-басқарушылық персоналдың қызметкерлері немесе мемлекеттік қызметшілер (штаттар) . Ұжымның шеңберінде белгілі бір ұйымдық-құқықтық байланыстар жасалынады, функционалдық міндеттер мен құқықтар бөлінеді, сондай-ақ тапсырылған жұмыстың бөлігі үшін жауапкершілік айқындалады.
Бұл мемлекеттік-қызметтік қатынастар, өйткені осы органның қызметкерлері мемлекеттік қызметшілер болып табылады.
Атқарушы билік органдарының ұйымдастыру құрылымы, яғный бағынышты құрылымдық бөлшектер құруын болжайтын ішкі құрылысы болады(мысалы, министрліктердің департаменттері) . Олардың қызметі осы атқарушы билік органының өзінің сыртқары, яғный тікелей мемлекеттік басқару аясында міндетін тиімді орындауға қабілетті болу үшін қажет ішкі ұйымдастырудың (өзін-өзі ұйымдастырудың) көрінісі болып табылады.
Атқарушы биліктің әрбір органының мемлекеттік-басқарушылық қызметінің белгілі бір аумақтық немесе қызметтік көлемі болады. Біріншісі осы органның жүзеге асыратын өкілеттіктерінің не Қазақстанның бүкіл аумағында, не белгілі бір аймақта күші болатынын білдіреді. Екіншісі не жалпы басқарушылық функцияларды, не белгіленген қызмет аяларында арнаулы сипаты бар белгілі бір басқару функцияларын жүзеге асыруды болжайды. Олардың қатарында реттеу, рұқсат беру, бақылау және өкім ету функциялары. Бірақ олар да әртүрлі аумақтық көлемде жүзеге асырылуы мүмкін.
Сонымен, атқарушы билік органы деп мемлекеттік-биліктік механизмінің мынадай буыны түсініледі, билікті болу принципіне сәйкес мемлекет оған қоғамның шаруашылық, әлеуметтік-мәдениет және әкімшілік-саяси өмірінің әр түрлі облыстарында атқарушы-өкім етуші қызметін іс жүзінде жүзеге асыруды тапсырады.
Принциптер - бұл атқарушы билік органдарын ұйымдастыру мен қызметінің аса маңызды саяси-құқықтық және ұйымдастыру-құқықтық негіздері.
1. Заңдылық мемлекеттік-басқарушылық қызметтің заңға тәуелсіздігі-нен, сондай-ақ Конституция мен заңдардың жоғары тұратындығынан туындайды. Атқарушы билік органдары заңнама талаптарын қатал сақтауға, оларға тапсырылған қызмет аяларында оны қамтамасыз етуге міндетті.
2. Мемлекеттік-басқарушылық қызмет объектілерінің ерекшеліктерің ескеру принципі. Мұның маңыздылығы мемлекеттік объектілермен қатар көптегсн мемлекеттік емес құрылымдардың, жеке меншік институттарының, әр түрлі қоғамдық бірлестіктердің пайда болуымен, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының одан әрі кеңейе түсуімен байланысты.
Осыған сәйкес басқарушылық ықпал етудің әр түрлі әдістерін таңдау, тікелей басқару құралдарын шектеу, мемлекеттік реттеу /үйлестіру/ құралдарын кеңірек пайдалану, жалпы мемлекеттік және аймақтық мүдделерді, орталықтандыру мен орталықсыздандыруды үйлестіру қажеттілігі пайда болады.
3. Атқарушы билік органдарын ұйымдастыру мен қызметінде алқалық пен дара басшылықты дұрыс үйлестіру мемлекеттік-басқарушылық қызметтің негізгі мәселелерін шешкен кезде ұжымдық пікірді ескеруді қамтамасыз етеді. Осы мақсатпен атқарушы биліктің тиісті органдарының жанынан құрылатын әр түрлі консультативтік, үйлестірушілік, ақылдасатын кеңестер, комис сиялар кеңінен өріс алуда. Орталық және жергілікті атқарушы органдарда алқалар құрылады (Қосымша А) .
Сонымен бірге, дара басшылық атқарушы-өкім ету сипаты бар қызмет үшін қажет тиісті тәртіпті қамтамасыз етудің, сондай-ақ дара басшының басшылығымен жауапты басқару режимін әр орнатудың құралы болып табылады.
Атқарушы билік органдары өз қызметінің мазмұны және нақтылы бағыты бойынша ажыратылады.
Оларды төмендегідей түрлі топтарға болуге болады.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz