Мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие берудің ғылыми теориялық негіздері

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 43 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Қазіргі кезде елімізде егемендігімізді нығайтып, дамыған елдердің қатарына ену үшін жасалынып жатқан игі шаралар баршылық. «Ел боламын десең, бесігіңді түзе» дегендей, ең алдымен, біз жастарымыздың өз Отанына аялы көзқарасын, туған жерге сүйіспеншілігін, халқының салт-дәстүрлеріне сыйлы қатынасын, батырларына құрмет сезімін тәрбиелеуіміз қажет. Ол жөнінде Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңында «Білім беру жүйесінің міндеті азаматтық пен патриотизмге, өз Отаны - Қазақстан Республикасына сүйіспеншілікке, мемлекеттік рәміздерді құрметтеуге, халық дәстүрлерін қастерлеуге, Конституцияға қайшы және қоғамға жат кез келген көріністерге төзбеуге тәрбиелеу» [1] - деп айтылған болатын. Бұл міндет білім беру ұйымдарында патриоттық тәрбие беру бойынша іс-шараларды ұйымдастыру арқылы жүзеге асырылады.

Ел өмірінде қалыптасқан бірқатар мәселелерді шешу көп жағдайда азаматтық қоғамның даму деңгейін арттыруға, жастардың жоғары патриоттық сана-сезімін қалыптастыруға, олардың бойына туған өлкесін мақтан тұту, құрметтеу сапаларын дарытуға, өз Отанының мүддесін қорғау үшін азаматтық борышын өтеуге даярлықты тәрбиелеуге байланысты. Сондықтан бүгінгі мектепте патриоттық тәрбие беру жүйесі оқу-тәрбие жұмыстарында әлеуметтік мәні зор құндылықтар арқылы азаматтықты және патриотизмді қалыптастыру мен дамытуды көздейді.

Өлкетану материалдары оқушыларға патриоттық тәрбие берудің қуатты құралы болып табылады. Оқушылар неғұрлым өзінің туған өлкесін жан-жақты оқып-үйреніп, зерттеп білуге құштар болса, соғұрлым олардың патриоттық сана-сезімі биік, жан-дүниесі бай, аймақтық білім қоры мол болады, әрі Жер-ананың қадір-қасиетін білген адам өзін оның перзенті санап, оған зор жауапкершілік сезіммен қарайды. Мұның өзі бүгінгі таңда оқушыларды жергілікті жердің - аймақтың өлкетану материалдарымен тереңірек таныстырып, соның негізінде патриоттық тәрбие беру қажеттілігін дәлелдейді.

Өлкетану материалдары жан-жақты, әр қырынан зерттелгенімен, біздің материалдарын негізінде бағдарлама бойынша жалпы білім беретін негізгі мектеп оқушыларын патриот тұлға ретінде тәрбиелеудің ғылыми-әдістемелік жолдары тұңғыш рет қарастырылып отыр. Coл ceбeптeн диплoмдық жұмыc тaқыpыбын «Өлкетану материалдарын қолдану арқылы отаншыл жеке тұлғаны қалыптастыру» дeп тaңдayымa нeгiз бoлды.

Тaқыpыптың өзeктiлiгi: Мектепте жүргізілетін өлкетану жұмыстары, яғни туған өлкенің тарихын зерттеу, соның нәтижесінде жиналған материалдарды оқу тәрбие жұмыстарында жоспарлы, жүйелі түрде пайдалану аса маңызды. Егер де мектепте бұл жұмыс жақсы жолға қойылып, жиналған материал мектеп мұражайында, өлкетану бұрышында сақталса және де ол материал ретіне қарай тарих сабақтарында пайдаланып отырса, онда осы пәнді оқытудың алдына қойылған үш міндетті: білімділік, тәрбиелік, дамытушылықты ойдағыдай жүзеге асыруға үлес қосады. Тарихты білу - өзінің, отбасының, әулетінің, туып-өскен өлкесінің тарихын білуден басталады. Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін мектептерінде туған өлке тарихын зерттеудің, оның материалдарын оқу-тәрбие жұмысында пайдаланудың мол тәжірибесі жинақталған.

Мaқcaты: өлкетану материалдарының ғылыми-педагогикалық негіздерін айқындап, оны орта мектептердің оқу-тәрбие үрдісінде тиімді пайдалану арқылы оқушыларды отаншыл жеке тұлға болуға тәрбиелеу.

Мiндeттepi:

- мектепте тарихихи-өлкетану жұмысын жүргізу;

- өлке тарихын, Отан тарыхын меңгерген тарихи сананы қалыптастыру;

- оқушыларда туған өлкеге деген қадір-құрметті оята отырып, сол арқылы туып-өскен өлкеге, Отанға деген сүйіспеншілікті қалыптастыру;

- оқушының өлкетану жұмысын жүргізудегі тарихи біліктері мен дағдыларын жетілдіру

Зepттey oбъeктici: негізгі мектептегі оқу-тәрбие үрдісі.

Зepттey пәнi: өлкетану материалдарын пайдалану арқылы оқушыларды елжандылыққа тәрбиелеу.

Зepттey әдicтepi: философиялық, психологиялық, педагогикалық және әдістемелік әдебиеттерге ғылыми-әдістемелік тұрғыда талдау, оқу-тәрбие үрдісінде өлкетану материалдарын пайдаланудың әдістемесіне сипаттама, оқулықтар мен оқу бағдарламаларына салыстырмалы талдау, озат іс-тәжірибелерді жинақтау, қорыту, диагностикалау, педагогикалық эксперимент жүргізу, оның нәтижелерін сұрыптау, оларды математикалық статистикалық жағынан өңдеу.

Зepттeyдiң ғылыми жaңaлығы:

- этномәдениеттің өркендеу генезисі айқындалып, «патриотизм», «Қазақстандық патриотызм», «ұлттық патриотизм», «елжандылық» ұғымдарға ғылыми анықтамалар берілді;

- өлкетану материалдарын тарих сабағында пайдаланудың тәлімдік және білімдік мүмкіндіктері айқындалып, оны іске асырудың технологиясы қарастырылды.

Зepттeyдiң тeopиялық жәнe ғылыми мaңыздылығы:

- oқyшылapдың туған өлке тарихы жайлы бiлiмдepiн, патриоттық сана-сезімдерін дaмытyдa тарих пәніне дeгeн қызығyшылығын apттыpyдың тиiмдiлiгi ғылыми нeгiздeлдi;

- aлғaн бiлiмдepiн жүйeлey, oқyшының өзiндiк жұмыcтapғa бeлceндiлiгi, oлapдың жac жәнe жeкeлeй epeкшeлiктepi eceпкe aлынa oтыpып тарих пәнін oқытy бapыcындa білімдерін кеңейту және патриот жеке тұлға қалыптастыру мақсатында бағыттар мен технологиялар ұсынылды.

Зepттe жұмыcтың құpылымы мeн көлeмi . Диплoмдық жұмыc кipicпeдeн, үш тapayдaн, қopытынды жәнe пaйдaлaнылғaн әдeбиeттep тiзiмiнeн тұpaды.

1 Мектеп оқушыларына патриоттық тәрбие берудің ғылыми теориялық негіздері

Оқушыларға патриоттық тәрбие берудің әлеуметтік-педагогикалық мәні

Патриоттық тәрбие берудің әлеуметтік-педагогикалық мәнін ашу үшін «патриот» және «патриотизм» ұғымдарын саналы ой елегінен өткізіп алу керек. Бұл ұғымдар ең алғаш рет 1789-1793 жылдары Ұлы Француз төңкерісі кезінде жиі қолданылған. Ол уақытта патриоттар деп еркіндікті аңсаған, халықтың ісі үшін күрескен төңкерісшілерді, республиканы қорғаушыларды атаған. П. Ларусстың белгілі француз энциклопедиялық сөздігінде патриотизмнің мәнін анықтау бойынша мынадай анықтама берілген: «Патриот - Төңкеріс кезеңінде прогресс пен еркіндік достарына тағайындалған есім. Бұл сөз өз Отанын сүйетін адамды ғана білдірмеді, ол неғұрлым нақты мағынаға ие болып, жаңа Францияның арнайы азаматы, ескі режимнің жауы, күресуші апостол және төңкеріс солдаты деген мағынаны білдірді» [2] .

В. И. Даль «патриот» ұғымына мынадай түсініктеме береді: «Патриот - Отанын сүйетін, оның байлығын қорғайтын, Отансүйгіш, отаншыл азамат» [3] . Қазіргі заманда патриот деп Отанын сүйетін, өз халқына адал қызмет ететін, өз Отанының мүддесі үшін құрбан болуға және қаһармандық ерлік жасауға дайын отаншыл азаматты айтуға болады.

«Патриот» ұғымының семантикасы патриотизмнің лексикалық мағынасын адамгершілік сапа ретінде анықтайды, яғни патриотизм Отанға деген сүйіспеншілікті, өз еліне, өз халқына адалдықты білдіреді. Патриотизм ұғымы философиялық тұрғыдан былайша анықталады: «Патриотизм (грек сөзі - parties - отан) - адамгершілік және саяси принцип, әлеуметтік сезім, оның мазмұны Отанға деген сүйіспеншілік, адалдық, оның өткені мен бүгіні үшін мақтаныш, Отанның мүддесін қорғауға ұмтылушылық» [4] . Қазақ кеңес энциклопедиясында «Патриотизм» - дегеніміз (грек. pаtгіоtеs - отандас, раtгіо - Отан, туған жер) Отанға деген сүйіспеншілік, бойындағы күш қуаты мен білімін Отан игілігі мен мүддесіне жұмсау, туған жерін, ана тілін, елдің әдет-ғұрпы мен дәстүрін құрмет тұту сияқты патриотизм элементтері ерте заманнан қалыптаса бастайды» - деп анықталған [5] .

Мектеп оқушылары өз бетімен өмір сүруге қадам жасаудың баспалдағында тұрғандықтан, әлеуметтік және азаматтық тұрғыдан қалыптасудың белсенді кезеңін бастан кешіреді. Бұл кезең - тұлғаның толысуы мен қалыптасуының аяқталатын кезеңі. Жыныстық толысуға байланысты өз организмі мен сырт келбетіндегі үлкен өзгерістер, жағдайдың біршама тиянақсыздығы (енді бала болмағанымен, әлі ересек те емес), өмірлік іс-әрекеттің күрделенуі, жеке адамның өз мінез-құлқын үйлестіруге тиісті адамдар тобының ұлғаюы - осының бәрі қосыла келіп, жоғары сынып оқушыларында бағалаушылық-бағдарлаушылық іс-әрекетін күрт арттырады. Әңгіме өз қасиеттерін тану, жаңа білімдерді меңгеру туралы болса да, жоғары сынып оқушылары оларды бағалауға өте ерекше ден қояды да, өзінің мінез-құлқын саналы түрде жасалған немесе меңгерілген өлшемдер мен нормалар негізінде құруға тырысады. Бұл ең алдымен өзіндік сананың дамуында көрінеді. Сондықтан мектеп оқушыларына үлкен жауапкершілік артылады, себебі ол жаңа әлеуметтік құндылықтарды қолданушы болып табылады, оның ішінде айрықша роль патриоттық қасиеттерге бөлінеді. Мұның өзі бүгінгі таңда жасөспірімдердің патриотизмін қалыптасыру мәселесінің ерекше көкейкесті болып отырғандығын дәлелдейді.

Париотизм, патриоттық сезімдер әрбір адамның өз Отанына, еліне, туған жеріне қатынасын сипаттайды және Отанға деген сүйсіпеншілікті білдіреді, оған өз елінің мүдделері мен тарихи тағдырына қамқорлық, ол үшін өзін құрбан етуге даярлық; өз еліне сенімділік, оның әлеуметтік және мәдени жетістіктерін мақтан ету; өз елінің тарихи өткенін, дәстүрлерін, әдет-ғұрыптарын, тілін құрметтеу; өзінің туған және тұратын жерін жақсы көру; қоғамның әлеуметтік кемшіліктеріне төзбеу жатады.

Қазіргі таңда патриотизм ұғымы жаңа тұрғыдан кеңейіп, басқа ұлттар мен халықтардың мәдени материалдарын игеру үшін «ұлттық патриотизм», «қазақстандық патриотизм», «ұлтжандылық», «толеранттық», «ұлтаралық қатынастар мәдениеті» ұғымымен байланыста қарастыруды көздейді.

Ж. Н. Қалиев өз зерттеуінде «ұлттық патриотизм», «қазақстандық патриотизм», «ұлтжандылық» ұғымдарының мәнін ашып, оларды жалпы патриотизммен байланыстыруға талпыныс жасаған.

Ұлттық патриотизм әдетте адамдардың белгілі бір ұлтқа тән екендігімен, өз тілімен, мәдениетімен, сол аймаққа тән дәстүрлерiмен тығыз байланысты.

Қазақстандық патриотизм ұғымы біздің тәуелсіздігімізбен қоса туған жаңа сөз болып, еліміздегі саяси-әлеуметтік ахуалдың ерекшелігін көрсетеді. Елімізде жүзден аса ұлттар мен ұлыстардың өкілі өмір сүруде. Қазақстан олардың көпшілігінің туған Отаны және бұдан былай да мәңгі тұрақтап қалар мекені болмақ. Сондықтан олардың әрқайсысы Қазақстанды атажұртым деп танып, оның тәуелсіздігін қорғауға және материалдық байлығын арттыруға еңбек етуі тиіс. Сол себепті, қазақстандық патриотизм ұғымы күнделікті өмірде жиі қолданылып, кеңінен қалыптасып келеді [6] .

Д. С. Құсайынова «қазақстандық патриотизмді» адамның өзін республика халқының құрамдас бөлігі ретінде сезінуі, Отанға деген сүйіспеншілігі мен берілгендік сезімі, халық пен елдің мүддесін қорғауда азаматтық парызын түсінуі және намысын ұстай білуі деп анықтай отырып, қазақстандық патриоттық тәрбиенің мақсатын бөліп көрсетеді.

Қазақстандық патриоттық тәрбиенің мақсаты - жеке тұлғаның, әлеуметтік, ұлттық топтың патриоттық іс-әрекетке саналы түрде ұмтылуын анықтайтын саяси-моральдық, кәсіби, денешыңдау қасиеттерін қалыптастыру. Оның жүйесіне мүліктік элементтер, рухани құндылықтар, адами элементтер жатады. Нәтижесінде Отанға деген сүйіспеншілік, жалпы ұлттық намыс, Отанның экономикалық, ғылыми, саяси-моральдық, әскери және спорттық саладағы мүмкіндіктерін дамытуға ұмтылу, саяси-идеологиялық, әскери қорғанысқа даярлық қалыптасады [7] .

Ү. К. Санабаев өз зерттеуінде қазақстандық патриотизмнің мынадай ерекшеліктерін бөліп көрсетеді:

- біздің халықтардың көпұлттық құрамына негізделе отырып, қазақстандық патриотизм өз мәні бойынша интернационалды;

- қазақстандық патриотизм біздің халықтың бай рухани-адамгершілік әлеуетін бөліп көрсете отырып, жоғары ізгілендіру негізін құрайды;

- ұлттық мүддені қорғауға деген шексіз ұмтылыс, Отанның бостандығы мен тәуелсіздігі үшін өзін құрбан етуге даярлық қазақстандық патриотизмнің халықтық сипатын айқындайды;

- бай дәстүрлер қазақстандық патриотизмнің сабақтастығын анықтайды;

- ортаның қандай да бір факторының қолайсыз әсеріне шыдамдылық қабілеті, басқа пікірлерге, дінге, мінез-құлықтарға төзімділік қазақстандық патриотизмнің толеранттығын білдіреді [8] .

«Ұлтжандылық» - жеке тұлғаның туған жерiне, ұлтына адал ниетi, мемлекетiнiң күш-қуатын, өмiршеңдiгiн, тұтастығын қорғайтын рухани тiрегi. Ал ұлтжандылық тәрбие - ұлт, ұлттық тiл, ұлттық сана, ұлттық мiнез-құлық, ұлттық намыс, ұлттық әдет-ғұрып, ұлттық салт-дәстүр, ұлттық мәдениет, т. б. ұлттық қасиеттердiң ерекшелiктерiн көрсететiн ұлттық тәрбиенiң бiр түрi [6] .

Толеранттық (лат. tolertantia - төзім) - қайсыбір жағымсыз факторға жауап әрекеттің болмауы не бәсеңсуі; оның әсеріне сезгіштіктің төмендеуінің нәтижесі. Мысалы, алаңдауға толеранттық қатерлі жағдаятқа эмоцияның үн қату табалдырығының көтерілуінен көрінеді, ал сырттай - ұстамдылықтан, сабыр сақтаудан, бейімдеушілік мүмкіндіктерді төмендетпестен, жағымсыз әсерге ұзақ уақыт төзуге қабілеттіліктен байқалады [9] .

Ұлтаралық қатынастар мәдениеті, ең алдымен, халықтардың тең құқылығы, өзара сыйластық, өзара көмек, гуманизм, т. б. өркениетті қатынастар принципінің ұлттық санаға қаншалықты сіңгеніне, сол санада ұлттық мүдделер мен басқа халықтардың мүдделері қаншалықты үйлесім тапқанына байланысты дамиды. Яғни, ұлтаралық қатынастар мәдениеті дегеніміз ұлттардың қамсыз-мұңсыз өмір сүруіне қажет мүлде жаңа сипаттағы рухани-парасат ортасының және ұлтаралық қатынастардың қалыптасуына себепкер, әрі сол себептердің нәтижесінде қол жеткен ақтық нәтиже болып табылады [10] .

Патриоттық тәрбие берудің бастау бұлағы халықтық педагогикадан нәр алады. Халықтық педагогика мыңдаған жылдар бұрын пайда болып, қазіргі кезеңнің өзінде педагогика ғылымының басты қайнар көздерінің бірі болып табылады. Халық педагогикасындағы озық идеялар қай халықтың болсын тіршілік тынысымен, ұлттық тәрбие дәстүрімен тығыз байланысты туып, өсіп-өркендеп, дамып және ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып жетіп отырған. Бірде-бір адамзат қоғамы өзінен бұрынғы аға буынның ақыл-ойын, тәрбиелік тәжірибесін пайдаланбай өмір сүрген емес.

Патриотизмнің құрамдас бөлігі болып табылатын маңызды элементтердің бірі - рух немесе ұлттық патриотизм өз халқына деген сүйіспеншілік ретінде қарастырылуы тиіс. Патриотизм өзінің шыққан тегінің бірлігі мен ортақтылығы, туған жеріне, тіліне, өскен ортасына, мінез-құлқына, психологиялық және этнографиялық ерекшеліктеріне, басқаларынан өзгеше, әрі ерекше тарихи ұлттық дәстүрге байланысты. Ұлттық сезімдерді патриотизм арнасына, Отанға, ұлтқа деген сүйіспеншілік рухына дұрыс бағыттау үшін бұл ерекшеліктерді жақсы білу және оларды міндетті түрде бала санасына сіңіре беру қажет.

Патриоттық тәрбиенің негізгі мақсаты адамдар санасына патриоттық іс-әрекетке құштарлық сезімін оятатын моральдық-саяси, кәсіби және мінез-құлық қасиеттерін сіңіру болып табылады. Ал, патриоттық іс-әрекет дегеніміз - жеке адамның, әлеуметтік, ұлттық топтың Отан мүддесі үшін саналы түрде өз еркімен қызмет етуі. Патриоттық тәрбие жұмысының барысында Отанға деген сүйіспеншілік, жалпыұлттық намыс, елдің экономикалық, ғылыми, моральдық-саяси, әскери, тіпті спорт қуатын арттыруға, Отанды идеологиялық, саяси, қажет болса қарумен қорғауға әзірлік сезімі қалыптасады [10] .

Қазіргі қоғамның патриоттық санасы үш түсінікті құрайды: ұлттық-этникалық; жалпыадамзаттық және әлеуметтік-таптық. Ұлттық-этникалық дегеніміз - ұлттық намыс сезімі, Отанға деген, ұлт мәдениетіне, тіліне, т. б. деген сүйіспеншілік, Қазақстан көп ұлтты мемлекет болғандықтан, жалпықазақстандық патриотизм республикадағы ұлттар өкілдерінің бәріне дерлік ортақ түсінік болу керек.

Қазақстандық патриоттық тәрбиенің мақсаты - жеке тұлғаның, әлеуметтік, ұлттық топтың патриоттық іс-әрекетке саналы түрде ұмтылуын анықтайтын саясиморальдық, кәсіби, денешыңдау қасиеттерін қалыптастыру.

Қазақстандық патриотизм қазақ ұлтының республикадағы басқа да ұлттармен өзара қатынасы негізінде мына принциптер бойынша жүзеге асады: өзара түсінушілік; материалдық және рухани құндылықтармен өзара алмасу; өзара көмек; ортақ мақсат, идеялар негізінде өзара қарым-қатынаста болуға саналы талпыныс; ұлттық және жалпыадамзаттық мүдденің табиғи үйлесімділігі; тең құқықтық, т. б. Бүгінгі жағдайда бұл принциптер қазақстандық патриоттық тәрбиенің негізгі бағыттарын жүзеге асыруға ықпал етеді [18] .

Патриоттық тәрбиенің мазмұны өзара бір-бірімен тығыз байланысты екі негізгі компоненттен тұрады. Оның біріншісі кең әлеуметтік-педагогикалық бағыттылығымен сипатталады. Ол мынадай элементтерге негізделеді: негізгі әлеуметтік, тарихи, адамгершілік, саяси, әскери және басқа мәселелер бойынша оң дүниетанымдық көзқарастар мен ұстанымдар, маңызды рухани адамгершілік, әрекеттілік сапалар (Отанға деген сүйіспеншілік, заңнамаларға сыйлы қатынас, конституциялық міндеттерді орындау және азаматтардың қауіпсіздігін сақтау алдындағы жауапкершілік, т. б. ) .

Патриоттық тәрбие мазмұнының әлеуметтік-педагогикалық компоненті оның өзегін құрайтын басты компонент болып табылады, өйткені бойында өзіне тән материалдары, көзқарасы, бағдары, қызығушылақтары, ұстанымдары, мотивтері бар қазақстандық азамат пен патриоттың тұлғасын қалыптастырмай, Отан қорғау, әскери және басқа да мемлекеттік қызметке қатысты нақты міндеттердің табысты шешілуі мүмкін емес.

Бүгінде патриоттық тәрбие мазмұнының өзіне тән арнайы компонентінің мәні артып отыр. Бұл компонент патриоттық тәрбиені алға қойылған нақты міндеттерге сәйкес саралап, негіздеп, әрі жан-жақты жүргізуді көздейді. Патриоттық тәрбие мазмұнының өзіне тән арнайы компоненті неғұрлым нақты және әрекетті бағыттылығымен сипатталады. Қазіргі жағдайда патриоттық тәрбие мазмұнында басымдық танытатын рухани адамгершілік құндылықтар ретінде мыналарды бөліп көрсетуге болады:

- Отанды қорғауға даяр болу;

- моральдық-саяси оптимизм;

- ізгілендіру;

- бейбітшілік сүйгіштік, бейбіт өмір мен әлеуметтік прогресс;

- ерлік, отансүйгіштік қызметте көрінетін белсенділік;

- өз Отанына деген сүйіспеншілік пен мақтаныш сезім; - өз халқына, туған өлкеге, тіліне, мәдениетіне берілгендік;

- өзге ұлт өкілдеріне, олардың тіліне, мәдениетіне құрметпен қарау;

- ұлттық ерекшеліктерді ескере отырып, бүгінгіні тәрбиелеу үшін ерлікке толы өткенімізге, әскери, еңбек пен озық халық дәстүрлеріне адал, әрі берілген болу [19] .

Жоғарыда айтылғандар негізінде қазіргі таңда оқушыларға патриоттық тәрбие беру мынадай негізгі бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

1. Рухани-адамгершілік - тұлғаның жоғары құндылықтарды, мұраттар мен бағдарларды, әлеуметтік маңызды процестер мен шынайы өмірдің құбылыстарын саналы түсінуі, оларды күнделікті іс-әрекеті мен мінез-құлқында негізгі принциптер, ұстанымдар ретінде басшылыққа алу қабілеті. Бұл бағыт жоғары мәдениеттілік пен білімділікті дамытуды, Отанға адал қызмет етуге даяр болуға итермелейтін идеяларды саналы түсінуді, мінез-құлықтың жоғары адамгершілік, кәсіби-этикалық нормаларын, шыншылдық, жауапкершілік және ұжымшылдық қасиеттерін қалыптастыруды көздейді.

2. Тарихи - біздің ата-бабаларымыздың тарихын танып білу, Отанның, оның тағдырының қайталанбайтындығын саналы түсіну, ерлікке толы өткендегі төңкеріс, әскери, еңбек және халық дәстүрлеріне аялы көзқарас. Бұл бағыт Отанымыздың көпғасырлық тарихын, әлемдік тарихи процесте Қазақстанның алатын орны мен атқаратын ролін оқып-үйренуді, біздің халқымыздың менталитетінің, әдет-ғұрыптарының, наным-сенімдері мен дәстүрлерінің ерекшеліктерін түсінуді, еліміздің егемендігі мен тәуелсіздігі үшін күрескен өткен дәуірлердегі батырларымыздың, қайраткерлеріміздің, билеріміз бен хандарымыздың, халық құрметтеген азаматтарымыздың ерлік істерін дәріптеуді көздейді.

3. Саяси-құқықтық - мемлекет пен ар-ожданның бағынышты күшіне негізделген адамдар арасындағы нормалар мен ережелердің жиынтығы. Оның негізгі мақсаты - қоғамдық меншікті қорғау, халық үкіметін, демократияны, мемлекеттік заңдылық нормаларын, адамның құқықтары мен бостандығын қорғау. Біздің елімізде демократиялық құқықтық мемлекет орнатудың күн тәртібіне қойылуына байланысты құқықтық сананың маңызына назар аударылып, саяси-құқықтық бағыттың ролін арттыру көзделуде. Құқықтық нормаларды қоғамдық қатынастардың нақты практикасына ендіруге құқықтық сананы жетілдіру, азаматтардың санасын ояту, қоғамдық пікір беделі мен заңның күшін мемлекеттік құқық қорғау органдарының көмегімен күшейту арқылы қол жеткізуге болады.

Құқық қоғам өмірінде бірнеше маңызды әлеуметтік функцияларды атқарады. Құқықтың негізгі қайнар көзі мемлекеттік құқықтың мәнін ашып көрсететін Ата Заң болып табылады. Ата Заңның негізінде қоғамдық өмірдің әрбір саласы (еңбек, азаматтық, меншік, кәсіпорын, кооперация, қоршаған ортаны қорғау туралы, әкімшілік, отбасылық, қылмыстық) бойынша заң актілері жасалып, әрекет етеді. Мұнда құқықтың реттеуші функциясы көрінеді.

Тәрбиелік функциясы демократиялық құқықтық мемлекетте адам тәртібінің негізі - оның белсенді және саналы түрде адамгершілік пен құқық нормаларын орындауы болып табылады. Осында педагогикалық және заң ғылымының өзара әрекеті негізделеді: педагогика адамгершілік нормаларын тәрбиелеуден құқыққа қарай, юриспруденция - құқықтан адамгершілікке қарай жылжиды. Екі ғылым да бір міндетті - тұлғаның бойында адамгершілік құқықтық мәдениетті қалыптастыруды көздейді.

4. Патриоттық - біздің қоғам мен мемлекетті, қазақстандықтардың ұлттық сана-сезімін, өмір салтын, дүниетанымы мен тағдырын қалыптастыру мен дамытудың ерекшеліктерін айқындайтын маңызды рухани-адамгершілік және мәдени-тарихи құндылықтарды тәрбиелеу. Ол өз Отанына деген шексіз сүйіспеншілік пен берілгендікті, халқының байлығы, ерлік істері мен дәстүрлері, мәдениеті үшін мақтаныш сезімін қалыптастыруды, қоғам мен мемлекетке адал, шынайы қызмет етуді қамтиды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.