Кіші жүйені бюджеттеу
Қазахстан республикасының ауыл шаруашылығы министрлігі
С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті
Жүнісов А. М.
1С бағдарламасын әлеуметтік мессенджерлермен байланыстыру
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
5В070400 Есептеу техникасы мен бағдарламамен қамтамасыз ету
Нұр-Сұлтан 2019
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті
Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісі
______________ А. Д. Адамова
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: 1С бағдарламасын әлеуметтік мессенджерлермен байланыстыру
5В070400 Есептеу техникасы мен бағдарламамен қамтамасыз ету
Орындаған
А. М. Жүнісов
Ғылыми жетекшісі
аға оқытушысы
Т. Табыс
Нұр-Сұлтан 2019
С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті АҚ
Компьютерлік жүйелер және кәсіптік білім беру факультеті
Есептеу техникасы мен бағдарламамен қамтамасыз ету кафедрасы
Мамандығы 5В070400 - Есептеу техникасы мен бағдарламамен қамтамасыз ету
Бекітемін
Кафедра меңгерушісі _________ Адамова А. Д.
03 қараша 2019 ж.
Дипломдық жұмысты орындау бойынша
студент Жүнісов Ақназар Маратұлына
ТАПСЫРМА
Дипломдық жұмыс тақырыбы 1С бағдарламасын әлеуметтік мессенджерлермен байданыстыру 29 қараша 2018 ж. №2201-Б бұйрығымен бекітілген.
Дипломдық жұмысты аяқтау мерзімі 18 мамыр 2019 ж.
Жұмысқа қатысты бастапқы мағлұматтар:
oo жалпы бағдарламаны әзірлеуде 1C: Предприятие 8.2 бағдарламасы және Telegram Bot қолданылды;
oo ұйымныңдүкенніңдәріхананың жумыс базасы.
Есептеу-түсіндірмелік жазба мазмұны (әзірлеудегі қарастырылатын сұрақтар тізімі):
oo таңдалған тақырыптық маңыздылығы;
oo жұмыстың мақсаты мен міндеті;
oo дипломдық жұмыстың мақсатқа жетуі ретінде программаны құру;
oo жұмыстың экономикалық негіздемесі;
oo персоналды компьютерде жұмыс істеу кезіндегі техникалық қауіпсіздік ережелері;
oo қоршаған ортаға зиянды факторлардың әсер етуінің алдын алу;
oo орындалған жұмыс бойынша қорытынды жасау.
Ұсынылатын негізгі әдебиеттер
1
2
3
Жұмыс бойынша кеңесшілер (жобаға бөлімдеріне қатыстысын көрсету)
Бөлім
Кеңесші
Бақылау
мерзімі
Қолы
Негізгі бөлім
01.02.19 -15.05.19
Еңбек қорғау
25.04.19 - 15.05.19
Қоршаған ортаны қорғау
25.04.19 - 15.05.19
Нормоконтроль
25.04.19 -18.05.19
Тапсырманың берілген күні
03 қараша 2018 ж.
Дипломдық жұмыс жетекшісі
-
Тапсырманы студент орындауға қабылдады
-
АНДАТПА
Дипломдық жұмыс нақты ақпарат алуды жақсарту және есепке алуды бақылау үшін, 1С:Кәсіпорын 8.2 платформасының негізінде 1С конфигурацияларымен әлеуметтік мессенджерлердің бірігуін әзірлеуге бағытталған. Әзірлеу нақты деректерді алу арқылы бақылаудың тиімділігін арттырады.
Бағдарламаны пайдалану жұмыс процестерінің, қызметкерлерді бақылаудың және нақты ақпарат алудың дербестігін арттыруға мүмкіндік береді. Интеграциямен жұмыс істеу адамның қатысуын талап етпейді, ол 1С барлық конфигурацияларымен автономды жұмыс істейді.
АННОТАЦИЯ
Дипломная работа направлена на разработку интеграции социальных мессенджеров с конфигурациями 1С, на базе платформы 1С:Предприятия 8.2 для улучшения получения точной информации и контроля учета. Разработка увеличит эффективность контроля путем получения точных данных.
Использование программы позволит повысить автономность рабочих процессов, контроля сотрудников и получения точной информации. Работа с интеграцией не требует человеческого присутствия, она работает автономно со всеми конфигурациями 1С.
ANNOTATION
Diploma work is focused on the development of the integration of social messenger configurations 1C, based on the 1C: Enterprise 8.2 to improve the accurate information and accounting control. Development will increase the effectiveness of control by obtaining accurate data.
Using the program will increase the autonomy of workflows, employee control and obtaining accurate information. Working with integration does not require human presence, it works autonomously with all 1C configurations.
Мазмұны
Кіріспе
1 Техникалық-экономикалық сипаттамалары
1.1 Пәннің техникалық-экономикалық сипаттамалары
1.2 Автоматтандыру объектісінің ұйымдық құрылымы
1.3 Автоматтандыру объектісінің функционалдық құрылымы
1.4 Техникалық тапсырма
1.5 Қамтамасыз ету түрлері бойынша жобалық шешімдерді негіздеу
2 Функционалды жобалау және әзірлеу
2.1 Функционалды жобалау
2.2 Функционалды әзірлеуде қолданылатын құралдар
2.3 Функциналды әзірлеу
3 Еңбек қорғау
3.1 Бөлме үшін негізгі санитарлық талаптар
3.2 Санитарлық-гигиеналық жұмыс жағдайының сипаттамасы
3.2.1 Өндірістік бөлмедегі микроклимат
3.2.2 Зиянды заттар мен шаң
3.2.3 Радиация және радиациядан қорғау
3.2.4 Жарық пен жарықтандыру жүйесі
3.2.5 Шу және шуды қорғау
3.2.6 Ток соғудан қорғау шаралары
3.3 Өртке қарсы талаптар
4 Қоршаған ортаны қорғау
4.1 Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі
4.2 Қоршаған ортаға және денсаулыққа әсер ететін зиянды факторлар
5 Қорытынды және ұсыныстар
6 Қолданылған әдебиеттер тізімі
А қосымшасы
Ә қосымшасы
Б қосымшасы
Кіріспе
Экономиканың тиімділігін арттыру - мемлекеттің қазіргі заманғы экономикалық стратегиясының басты міндеті. Мұнда кәсіпорынның өндірістік-шаруашылық қызметін басқарудың маңызды құралы ретінде есепке жатады.
Ішкі және сыртқы пайдаланушыларға ақпарат беру, шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржылық және мүліктік жағдайын сенімді бағалау үшін олардың көрсеткіштері туралы есеп беру есептердің рөлін күшейтеді, бұл дұрыс басқару шешімдерін қабылдаудың бірегей көзі болып табылады.
Ұйымның негізгі қызметі әртүрлі сауда ұйымдарында, қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында, мемлекеттік және коммерциялық емес ұйымдарда орын алатын әр түрлі операцияларды есепке алу үрдісін автоматтандыру бойынша бастамаларды ілгерілету болып табылады.
Шешілген ғылыми проблеманың ағымдағы жай-күйін бағалау.
Бүгінде есеп кəсіпкерлікті басқарудың негізгі функцияларының бірі болып есептеледі, оның негізінде кез-келген кәсіпорынның қызметін жоспарлау, болжамдау жəне талдау жүргізіледі, сондықтан бухгалтерлік есептің дұрыс ұйымдастырылуы кәсіпорынның үздіксіз қаржылық қызметін қамтамасыз етеді.
1С негізіндегі стандартты типтік шешімдер: Кәсіпорын 8.2 автоматтандыру функциясын толығымен қанағаттандырмайды. ХХІ ғасырда және әрқайсысында смартфондар болғандықтан, клиенттер жаңа мүмкіндіктерді қалайды. Сондықтан жаңа мүмкіндіктер үшін мұндай жақсартулар қажет.
Бұл тақырыптың өзектілігі - бұл сіздің кәсіпорындағы есепті бақылауға мүмкіндік береді. Қазіргі уақытта 1C конфигурацияларында деректердің өзгеруінде осалдықтар бар. Бұл жұмыс КенКост ЖШС ұйымында қазірдің өзінде жұмыс жасайды және осы ұйымның клиенттерінде жүзеге асырылы.
Дипломдық жұмыстың мақсаты - 1С Кәсіпорын 8.2 жүйесінде бухгалтерлік есепті бақылау үшін қажетті қосымша функцияларды әзірлеу және жобалау.
Осы мақсатқа қол жеткізу үшін келесі тапсырмалар орындалды:
- КенКост ЖШС-нің қызметін зерттеу;
- жобаның техникалық ерекшеліктерін әзірлеу;
- функцияны жобалау және дамыту;
- жобаланатың функциясының экономикалық тиімділігін есептеу;
- функцияны тестілеу және енгізу.
Дипломдық жұмыста зерттеу объектісі 1С-та жұмыс істейтін барлық ұйымдар болып табылады.
Зерттеу тақырыбы - ұйымдардың бухгалтерлік есебін бақылау.
Зерттеу әдістері:
oo осы тақырыптағы ғылыми әдебиеттерді, мақалаларды және басқа көздерді талдау әдісі;
oo экономикалық тиімділікті есептеудің сапалық және сандық әдістері;
oo салыстыру әдістері.
Ғылыми жаңалығы 1С бағдарламасымен жұмыс істейтін ұйымдарда жаңа функциялар мен оларды іске асыруды қамтиды.
Бұл жұмыстың практикалық маңызы оның нәтижелерін жұмыс істейтін ұйымның жұмысында осы конфигурацияны жүзеге асыру үшін есепке алуды ұйымдастыру мен бақылауда пайдалану мүмкіндігінен тұрады.
Нәтижелерді сынау. Өндірілген функция КенКост ЖШС-нің табысты іске асырып, пайдаланған.
Автордың қорғауға ұсынған негізгі ережелері: техникалық тапсырма, листинг, экономикалық тиімділік есептеулер, диаграммалар, скриншоттар.
Дипломдық жұмыстың құрылымы мен көлемі. Дипломдық жоба дәстүрлі құрылымға ие және кіріспеден, негізгі бөлігінен, қорытындыдан және сілтемелер тізімінен тұрады. Негізгі бөлігі ? тараудан тұрады.
Жұмыстың көлемі ? бет, дипломдық жұмыста ? сурет, ? кесте бар.
Дипломдық жұмыста жұмыс жасау және түсіндірме жазбаны жобалау барысында: жазбаша жұмыстарды жобалау бойынша әдістемелік нұсқаулар, экономикалық тиімділік, санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормативтік актілерді есептеу әдістемелік нұсқаулығы қолданылды.
Нормативтік сілтемелер
Осы дипломдық жұмыста келесі нормативті құжаттарға сілтемелер қолданылған:
СТ РК 1158 - 2002 образование высшее профессиональное. Материально-техническая база организаций образования.
ГОСО 3.001-2000 Государственный общеобязательный стандарт образования Республики Казахстан. Образование высшее профессиональное. Основные положения.
МС ИСО 9000-2000 Системы менеджмента качества. Основные положения и словарь.
МС ИСО 9001-2000 Системы менеджмента качества. Требования.
Стандарты ЕСКД (Единая система конструкторской документации) М.1983 г.
Анықтамалар
Осы дипломдық жұмыста анықтамаларға сәйкес келесі терминдер қолданылады:
Белгілеулер мен қысқартулар
Осы дипломдық жұмыста келесі белгілеулер мен қысқартулар қолданылған:
UML
- Unified Modeling Language (унифицированный язык моделирования);
АИТ
- автоматизированная информационная система;
АРМ
- автоматизированное рабочее место;
БД
- база данных;
ВДТ
- визуальные дисплейные терминалы;
ВТ
- вычислительная техника;
ИО
- информационное обеспечение;
ККМ
- контрольно-кассовая машина;
МСБ
- малый, средний бизнес;
ПК
- персональный компьютер;
ПО
- программное обеспечение;
ППП
- пакеты прикладных программ;
ПЭВМ
- персональная электронно-вычислительная машина;
РК
- Республика Казахстан;
РМК
- рабочее место кассира;
ТЗ
- техническое задание;
ТОО
- товарищество с ограниченной ответственностью;
ТПР
- типовые проектные решения;
ЭВМ
- электронно-вычислительная машина;
ЭЛТ
- электронно-лучевая трубка;
ЭТУ
- эксплуатационно-технический уровень.
1 Техникалық-экономикалық сипаттамалары
1.1 Пәннің техникалық-экономикалық сипаттамалары
КенКост компаниясы (КенКост жауапкершілігі шектеулі серіктестігі) 2013 жылғы 30 қарашада Қазақстан Республикасы, Астана қаласында құрылған.
Компанияның негізгі мақсаты әртүрлі салалардағы әртүрлі мамандандырылған ұйымдардың қызметіне, қызметкерлер саны мен басқа да сипаттамаларға техникалық жаңалықтарды енгізу болып табылады.
Ұйымның негізгі қызметі әртүрлі сауда ұйымдарында, қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында, мемлекеттік және коммерциялық емес ұйымдарда орын алатын операциялардың барлық түрлерін есепке алу үрдісін автоматтандыруға бағытталған бастамаларды алға жылжыту болып табылады.
Басқаша айтқанда, ұйымның клиенттері:
1) азық-түлік бөлшек саудасы:
oo супермаркет тізбектері;
oo супермаркеттер;
oo минимаркеталар;
oo үйдегі дүкендер;
oo өнімдері бар дүңгіршектер.
2) азық-түлік емес бөлшек сауда:
oo желілік брендтер дүкендері;
oo әртүрлі қызмет салаларының дүкендері (пункттері);
oo түрлі тауарлардың бутиктері;
oo соның ішінде дәріханалар желілері.
3) қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары:
oo кафелер, барлар;
oo мейрамханалар;
oo түнгі клубтар;
oo өз-өзіне қызмет көрсету асханалары.
4) сауда ұйымдары:
oo кез келген саладағы көтерме сауда компаниялары;
oo құрылыс компаниялары;
oo сервистік компаниялар;
oo ломбардтар, микрокредиттік ұйымдар;
oo ҚР заңнамасына сәйкес жұмыс істейтін кез-келген бизнестің түрлері.
5) коммерциялық емес ұйымдар:
oo қауымдастықтар;
oo қоғамдық бірлестіктер[1(5)].
Осы ұйымдарда KenKost компаниясы жүзеге асырады:
oo сату операцияларын есепке алу (кассалық операцияларды жедел есепке алу үшін);
oo бухгалтерлік есеп (1С өнімдеріне негізделген);
oo салықтық есепке алу (салық есептілігін жасау мүмкіндігімен);
oo басшылық есеп (жұмыс бақылау, жоспарларды орындау, сапа);
oo жалақыны есепке алу (сату санына және сапасына байланысты);
oo өндірістік есепке алу (өнімді немесе қаптаманың құнын есептеу).
Есепті автоматтандыру міндеттерін орындау үшін КенКост компаниясы мыналарды пайдаланады:
1) POSIFLEX, OPTICON, TSC, SEWOO, Shtrih-M, Digi және т.б .; мамандандырылған сауда жабдығының әлемдегі ірі өндірушілерінің жоғары сапалы брендтік жабдығы;
2) 1С фирмасының әртүрлі конфигурацияларының толық тізбесі - бухгалтерлік бағдарламалық қамтамасыз ету секторында танылған көшбасшы:
oo Қазақстан үшін 1С: Бухгалтерия 8;
oo Қазақстанның мемлекеттік мекемелері үшін 1С: Бухгалтерия 8;
oo 1С: Қазақстан үшін сауда менеджменті 8;
oo 1С: Қазақстан үшін бөлшек сауда 8;
oo 1С: Қазақстан үшін жалақы және қызметкерлерді басқару;
oo 1С: Қазақстан үшін сауда кәсіпорнын басқару 8;
oo 1С: Қазақстан үшін өндірісті басқару жөніндегі кәсіпорын;
oo Қазақстан үшін 1С: Фармация 8;
oo 1С: Рейтинг: Қазақстан үшін қоғамдық тамақтану 8;
oo осы тізімдегі басқа бағдарламалар.
1.2 Автоматтандыру объектісінің ұйымдық құрылымы
Ұйым 1.1-суретке сәйкес басқарушы персоналдан және 3 бөлімнен тұрады:
1) техникалық бөлім:
oo техникалық бөлімнің бастығы;
oo программист-техник.
2) клиенттерге қызмет көрсету бөлімі:
oo клиенттермен жұмыс жөніндегі бөлімнің бастығы;
oo іске асыру жөніндегі кеңесші;
oo сату жөніндегі менеджер;
oo белсенді сатушы.
3) қаржы бөлімі:
oo есепші.
1.1-сурет - Басқаруды ұйымдастыру
KenKost компаниясы 1С: Кәсіпорын платформасында ақпараттық жүйелерді дамыту бойынша типтік жұмыстарды ғана емес, сондай-ақ күрделі және кейде теңдессіз жобаларды орындауға қабілетті мамандардың бірегей тобын құрды [2(6)].
1С компаниясында қызметкерлерді аттестациялауға ерекше көңіл бөлінеді. Әрбір қызметкер 1С-тағы сертификаттардың бірін алу үшін жеке оқу жоспары мен емтиханға ие:
oo 1С: Кәсіби. Бухгалтерлік есептің компоненттері, операциялық есеп, есептеу;
oo 1С: Кәсіби. Платформа 1C: Кәсіпорын 8;
oo 1С: Кәсіби. Кіші жүйені бюджеттеу;
oo 1С: Кәсіби. Қолданбалы шешім 1С: Бухгалтерлік есеп, 1С: Жалақы және адам ресурстарын басқару, 1С: Сауда менеджменті, 1С: Өндірістік кәсіпорындарды басқару V.8;
oo 1С: Маман. Құрамдас бухгалтерлік есеп, Операциялық есеп, Есептеу;
oo 1С: Маман. Платформа 1C: Кәсіпорын 8;
oo 1С: Маман. Қолданбалы шешім 1С: Бухгалтерлік есеп, 1С: Жалақы және адам ресурстарын басқару, 1С: Сауда менеджменті V.8.
1.3 Автоматтандыру объектісінің функционалдық құрылымы
Әрбір тұрақты бөлімде жеке қызметкердің нақты сипаттамасы бар, ол бұл нақты қызметкер орындауға тиіс. Жұмыс сипаттамаларына Директордың қолы қойылып, әрбір қызметкердің жеке қолы қойылады. Қол қойылған нұсқа құпия емес. Ұйымның штат кестесіне сәйкес, әрбір штаттық бірлік қызметтік жалақымен, бөлімнің пайда жоспарын жүзеге асыру үшін бонуспен және қызметкердің жеке тапсырмалар жоспары бойынша бонуспен анықталады. Сондай-ақ, пайда мөлшеріне қарай сыйлыққа ие бола аласыз. Пайда жоспары тоқсан сайын белгіленеді және 3 айға жарамды. Міндеттердің жеке жоспары жағдайға байланысты, бірақ айына 2 реттен артық емес болуы мүмкін .
Процестерді түсіну үшін - төменде барлық бөлімшелерге жүктелген міндеттер тізімі көрсетілген.
Клиенттерге қызмет көрсету бөлімі:
oo клиенттермен телефон арқылы барлық өзара әрекеттесу;
oo қызметтерге тұтынушылардың қажеттіліктерін анықтау;
oo бағдарламалар мен жабдықтарды таңдау, клиенттерге ұсыныстар енгізу;
oo бағдарлама функционалын дамыту үшін техникалық тапсырмаларды жазу;
oo бағдарламалармен жұмыс істеуде клиенттер серіктестер қызметкерлерді оқыту (кез келген сипаттағы);
oo клиенттерге, оның ішінде келісімшарттарға барлық құжаттарды беру;
oo клиентке бағдарламадағы міндеттер бойынша кеңес беру - кету қашықтан қосылу телефон бойынша кеңес беру.
Техникалық бөлім:
oo жабдықтарды орнату және қосу жөніндегі барлық міндеттерді орындау;
oo бағдарламаларды орнату, бағдарламаларды қайта орнату, бастапқы бағдарламаларды орнату, өзара әрекеттесуді реттеу және т.б. міндеттерді орындау;
oo бағдарлама кодын жазу арқылы редакциялаумен байланысты барлық тапсырмаларды орындау;
oo консультанттар өтініші бойынша техникалық бағыттағы қолданбалы тапсырмаларды орындау;
oo штаттан тыс техниктерді бақылау (бірлескен тапсырмаларды орындау).
Қаржы бөлімі:
oo Қазақстан Республикасының Департаментімен жүргізілетін бастапқы құжаттаманың негізінде компанияны есепке алу және салықтық есепке алу;
oo контрагенттерді контрагенттерден төлемдерді қабылдау және есепке алу үшін төлеуге;
oo реттеуші органдарға қажетті барлық есептерді ұсыну;
oo реттеуші органдармен барлық мәселелерді шешу;
oo қызметкерлерге жалақы беру;
oo қаржы басқармасының құзыретіне кіретін басқа да мәселелер [3(9)].
1.4 Техникалық тапсырма
Техникалық тапсырма-бұл жаңа бағдарламалық өнімді әзірлеу үшін негізгі бастапқы құжат, әзірлеудің негізгі мақсаттары, өнімге қойылатын қағидаттық талаптар тізімі, онда әзірлеудің мерзімі мен кезеңдері анықталады және қабылдау-тапсыру сынақтарының процесі регламенттеледі.
Техникалық тапсырманы құрастыруға тапсырыс берушінің өкілдері, сондай-ақ орындаушының өкілдері қатысады. Бұл құжат тапсырыс берушінің негізгі талаптарын, әзірлеу үшін бастапқы деректерді қамтиды, техникалық тапсырмада өнімнің мақсаты, оның қолданылу саласы, әр түрлі құжаттаманы әзірлеу кезеңдері, оның құрамы, орындау мерзімдері және т.б., сондай-ақ жобаның ерекшелігіне немесе оны пайдалану шарттарына негізделген ерекше талаптар көрсетіледі.
Әдетте, техникалық тапсырма техниканың алдыңғы қатарлы жетістіктерін талдау, алдын ала зерттеулерді орындау нәтижелері, ғылыми-зерттеу жұмыстары, ғылыми болжау және т. б. негізінде жасалады.
Техникалық тапсырма (Тапсырыс беруші мен орындаушы арасындағы байланыстырушы буын ретінде)
Екі тарапқа:
oo жұмыс басталғанға дейін дайын жобаны ұсыну;
oo дайын өнімді бақылау;
oo толық емес немесе қате салдарынан талаптардың өзгеруіне байланысты қателердің санын азайту.
Тапсырыс берушіге:
oo не қажет екенін түсіну, оны нақты тұжырымдау;
oo орындаушыдан өнімнің келісілген және бекітілген техникалық тапсырма тармақтарына сәйкестігін талап етуге міндетті.
Орындаушыға:
oo қойылған міндеттердің мәнін түсіну;
oo жобаны егжей-тегжейлі орындауды жоспарлау және белгіленген жоспар бойынша жұмыс істеу;
oo техникалық тапсырмада көрсетілмеген жұмыстарды орындаудан бас тарту.
Әзірленетін бағдарламалық қамтамасыз етудің сипаттамасын анықтайтын құжат ретінде техникалық тапсырманың негізі және бағдарламалық қамтамасыз етудің функционалдық құраушысы болып табылады:
oo өңделетін бағдарламалық қамтамасыз ету функцияларын анықтайтын бастапқы деректер мен талап етілетін нәтижелер;
oo әзірленетін бағдарламалық жасақтама жұмыс істейтін орта (бағдарламалық және аппараттық) талап етілетін параметрлерді қамтамасыз ету үшін таңдалуы мүмкін, ал таңдалуы мүмкін;
oo басқа бағдарламалық жасақтамамен жәненемесе нақты техникалық құралдармен ықтимал өзара іс-қимыл жасау - сондай-ақ орындалатын функциялардың жиынтығына сүйене отырып анықталуы мүмкін, ал таңдалуы мүмкін.
Мұндай зерттеулер процесінде есептің шешілуі анықталады, егер қажет болса, оны шешу әдістері әзірленеді және әзірленетін бағдарламалық қамтамасыз етудің неғұрлым маңызды сипаттамалары белгіленеді. Осы жоба алдындағы зерттеулерді жүргізу үшін, әдетте, ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындауға шарт жасалады. Кез келген жағдайда есептерді қою кезеңі негізгі жобалық шешімдерді қабылдаумен және әзірленетін бағдарламалық қамтамасыз етуге қойылатын қағидатты талаптарды белгілейтін техникалық тапсырманы әзірлеумен аяқталады.
Жалпы мәліметтер.
Жұмыстың толық атауы: " Z-есепті, кассаларды, қалдықтардың қателерін, сату рейтингін Telegram-ға жіберу".
Жүйені құрудың мақсаты мен мақсаты.
"KenKost" компаниясы қызметінің негізгі бағыты әр түрлі бейіндегі сауда ұйымдарында, қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында, мемлекеттік және коммерциялық емес ұйымдарда болып жатқан әр түрлі операцияларды есепке алу процесін автоматтандыру (компьютерлендіру) болып табылады.
Бағдарламаны пайдалану жұмыс процестерінің, қызметкерлерді бақылаудың және нақты ақпарат алудың дербестігін арттыруға мүмкіндік береді.
Мақсатты аудитория.
Бұл бағдарламалық өнім бөлшек, көтерме дүкендерге, дәріханаларға және ұйымдарға арналған.
Жүйенің құрылымы мен жұмыс істеуіне қойылатын талаптар.
Бағдарламада жұмыс істеу деректерді жедел жіберуге мүмкіндік беруі тиіс.
Жұмыстың келесі міндеттерді шешуі тиіс:
oo нақты деректерді жіберу;
oo жылдам жіберу;
oo артық ақпаратты қамтымау.
Жұмыстың енгізілуі келесі нәтижелерді беруі тиіс:
oo қарапайым жұмысты автоматтандыру;
oo қалдықтарды бақылау;
oo кассаны бақылау;
oo жаңа функцияларды енгізу.
1.5 Қамтамасыз ету түрлері бойынша жобалық шешімдерді негіздеу
Жұмыстың құрылымы кіші жүйелер деп аталатын оның жекелеген бөліктерінің жиынтығын құрайды.
Кіші жүйе-бұл қандай да бір белгі бойынша бөлінген жүйенің бөлігі.
Жобаның жалпы құрылымын қолдану саласына қарамастан кіші жүйелердің жиынтығы ретінде қарастыруға болады. Бұл жағдайда жіктеудің құрылымдық белгісі туралы айтады, ал кіші жүйелер қамтамасыз етушілер деп аталады. Осылайша, кез келген жобаның құрылымы қамтамасыз ететін кіші жүйелердің жиынтығымен ұсынылуы мүмкін. Қамтамасыз ететін кіші жүйелердің арасында әдетте ақпараттық, техникалық, бағдарламалық, технологиялық қамтамасыз ету бөлінеді.
Ақпараттық қамтамасыз ету бойынша жобалық шешімдерді негіздеу .
Ақпараттық қамтамасыз ету (АҚ) - бұл техникалық-экономикалық ақпаратты жіктеудің және кодтаудың бірыңғай жүйесінің, құжаттаманың және ақпараттық базаның біріздендірілген жүйесінің жиынтығы.
АҚ құрамына екі кешен кіреді: машинадан тыс ақпараттық қамтамасыз етудің компоненттері (техникалық-экономикалық ақпарат жіктеуіштері және құжаттар) және машина ішіндегі ақпараттық қамтамасыз ету (ЭЕМ-ге бастапқы деректерді енгізуге немесе нәтижелі ақпаратты шығаруға арналған макеттерэкрандық нысандар, ақпараттық базаның құрылымы: кіріс, шығыс файлдар, деректер базасы).
Техникалық-экономикалық ақпаратты тиімді іздестіруді, ЭЕМ-де өңдеуді және байланыс арналары бойынша беруді қамтамасыз ету үшін оны сандық түрде ұсыну қажет. Осы мақсатта оны алдымен ретке келтіру (жіктеу), содан кейін жіктеуішті пайдалана отырып формалдау (кодтау) қажет.
Классификация - бұл көптеген объектілерді жинақта олардың ұқсастығы немесе қабылданған әдістерге сәйкес айырмашылығы бойынша бөлу. Классификация объектілер кластары арасындағы заңды байланыстарды белгілейді. Объект деп кез келген зат, процесс, материалдық немесе материалдық емес қасиеттің құбылысы түсініледі. Классификация жүйесі объектілерді топтастыруға және бірқатар жалпы қасиеттер сипатталатын белгілі бір кластарды бөлуге мүмкіндік береді. Осылайша, жиын астындағы жиын объектілерін бөлу ережелерінің жиынтығы жіктеу жүйесі деп аталады.
Бағдарламалық қамтамасыз ету бойынша жобалық шешімдерді негіздеу.
Бағдарламалық қамтамасыз ету автоматтандырылған ақпараттық технологиялардың функциялары мен міндеттерін іске асыратын және техникалық құралдар кешендерінің тұрақты жұмысын қамтамасыз ететін бағдарламалар жиынтығын қамтиды. Бағдарламалық қамтамасыз ету құрамына жалпы жүйелік және арнайы бағдарламалар, сондай-ақ бағдарламалық қамтамасыз ету құралдарын қолдану жөніндегі нұсқаулық-әдістемелік материалдар кіреді.
Автоматтандырылған ақпараттық жүйені әзірлеу кезінде ең маңызды рөлдердің бірі қойылған міндке сәйкес келетін бағдарламалық қамтаманы табу. Қазақстандық нарықта ұсынылған осындай түрдегі бағдарламалық өнімдердің алуан түрлілігі қажеттіліктерге сәйкес неғұрлым тиімді және тиімді шешімді таңдауға мүмкіндік береді.
1С: Кәсіпорын-бұл кәсіпорындағы қызметті автоматтандыруға арналған бағдарламалық өнім.
Бастапқыда 1С: Кәсіпорынның мақсаты бухгалтерлік есеп пен басқару есептерін (соның ішінде жалақы мен қызметкерлерді басқаруды) автоматтандыру болды, бірақ бүгінгі күні бұл өнім өздерінің есеп тапсырмаларынан алыс жерлерде қолданылады [4(24)].
2 Функционалды жобалау және әзірлеу
2.1 Функционалды жобалау
Жалпы әзірлемелерді жобалау интеграция тәсілдерін анықтаумен басталады. Интеграция мессенджерлер арқылы іске асырылатын болғандықтан, Telegram және WhatsApp сияқты ең танымал бағдарламалар таңдалған. Интеграциялау үшін қосымшалардан басқа мессенджерлердің API деректерін алу керек.
API (қосымшаның бағдарламалық интерфейсі, қолданбалы бағдарламалау интерфейсі) (ағылш. application programming interface, API [эй-пи-ай]) -- бір компьютерлік бағдарлама басқа бағдарламамен өзара іс-қимыл жасай алатын тәсілдердің сипаттамасы (кластар, рәсімдер, функциялар, құрылымдар немесе константалар жиынтығы). Әдетте, кез келген интернет протоколының (мысалы, RFC), бағдарламалық қаңқаның (фреймворк) немесе операциялық жүйе функцияларының қоңырау стандартының сипаттамасына кіреді. Жиі жеке бағдарламалық кітапхана немесе операциялық жүйе сервисі арқылы жүзеге асырылады. Бағдарламашылар әр түрлі қосымшаларды жазу кезінде API жиі қолданады.
Қазіргі уақытта Telegram түрлі жүйелермен байланыстыруға рұқсат береді. Telegram оларды Telegram Bot түрінде ұсынады. Боттар-автоматты түрде хабарламаларды өңдеу және жіберу үшін жасалған Telegram-дегі арнайы аккаунттар. Пайдаланушылар қарапайым немесе топтық чаттар арқылы жіберілетін хабарламалар арқылы боттармен өзара іс-қимыл жасай алады. Боттың логикасы біздің API-ге ботқа арналған HTTPS сұраныстарының көмегімен бақыланады.
1) Роботтар не істей алады?
Міне, боттардың пайдаланудың бірнеше мысалдары:
Басқа сервистермен байланыстыру. Мысалы, бот "ақылды үй" немесе түсініктеме жібере алады. Немесе кез келген әрекетті немесе оқиғаны жасаған кезде ескертулерді жіберу (мысалы: GitHub Bot, Image Bot).
Утилиттер мен құралдар. Бот ауа-райын көрсете алады, мәтіндерді аудару немесе сіздің сұрауыңыз бойынша алдағы оқиғалар туралы ескерту (мысалы: бот сауалнамалар).
Бір және көп ойыншы ойындары. Бот сізбен дойбы немесе шахмат ойнайды, викториналар өткізеді және т.с.с. (Мысалы: Браво бригадасы).
Әлеуметтік қызметтер. Робот сіздің ортақ мүдделеріңізге және қызығушылығыңызға негізделген әңгімелесуші таба алады. (Мысалы: HotOrBot).
Қалаған нәрсе. Боттарды кез келген нәрсеге бағдарламалауға болады. Ыдыс-аяқты жуудан басқа.
2) Боттар қалай жұмыс істейді?
Жоғарыда аталып өткендей, роботтар - олар жасаған кезде телефон нөмірін талап етпейтін арнайы аккаунттар. Шын мәнінде, бұл аккаунттар қашықтағы серверде жұмыс істейтін қызметіңізге арналған интерфейстің рөлін атқарады.
Роботтар туралы ең қызықты нәрсе - оларды жасау үшін сізге төмен деңгейлі MTProto және шифрлау әдістерін үйренудің қажеті жоқ - роботпен байланыс әдеттегі HTTPS интерфейсі арқылы оңайлатылған Telegram API әдістерімен ұйымдастырылады. Біз оны Bot API деп атадық [].
1C: кәсіпорын 8.2 HTTP сұраныс жасай алады, одан әрі жұмыс істеу үшін бізге сервер қажет. Сол сервер арқылы прокси сервер жасалып 1С оған сұраныс жасап отырады. Одан әрі прокси серверден Telegram Bot-қа деректер жіберіледі, кейін ол деректер топтық чатта отырған клиенттерге жіберіледі.
WhatsApp үшін дәл сол схема қолданылады, бірақ Telegram-нан өзгеше, бұл хабарлама топты құрмай, деректер клиенттерге жеке жіберіледі.
2.2 Функционалды әзірлеуде қолданылатын құралдар
Функционалды әзірлеу кезінде келесі құралдар мен функциялар пайдаланылды: сыртқы өңдеу, сұраныс, HTTP құралдары.
Сыртқы өңдеу-1С:Кәсіпорын 8.3 типтік конфигурациясын пайдаланатын компаниялар үшін өте ыңғайлы құрал. Олар күш пен құралдарды жұмсамауға 1С жаңартуға мүмкіндік береді, қарапайым пайдаланушы режимінде. Базаны бір батырмамен жаңартуға мүмкіндік береді. Стандартты кіші жүйелердің кітапхана механизмін пайдалана отырып, типтік конфигурацияны өзгертпей, құжаттарға және анықтамаларға түрлі батырмаларды қосуға болады.
1С сұраныс тілі-7.7 және 8 нұсқалары арасындағы негізгі айырмашылықтардың бірі. 1С-бағдарламалауды үйренудегі маңызды тармақтардың бірі-сұраныс тілі. 1С 8.3 сұраныс-деректерді алудың ең қуатты және тиімді құралы. Сұраныс тілі деректер қорынан ақпаратты ыңғайлы түрде алуға мүмкіндік береді. Синтаксистің өзі классикалық T-SQL-ге қатты ұқсайды, бұған қоса, 1С-да сұраныс тілінің көмегімен деректерді тек Выбрать(select) конструкциясы арқылы алуға болады. Тіл ішкі сұраныстар сияқты күрделі құрылымдарды да қолдайды (сұраныс ішінде сұраныс). 1С 8-ге сұраныстарды кириллицада да, латын тілінде де жасауға болады.
Сұраныстарды жөндеу үшін, 1C 8.2 жүйесінде арнайы - сұраныс консолі құралы беріледі (1 - сурет).
2 - сурет - Сұраныс консолі
1C 8.3 және 8.2 платформасында HTTP сұраныстарын, атап айтқанда GET және POST сұраныстарын пайдалану мүмкіндігі іске асырылған. Бұл әр түрлі веб-ресурстармен деректер алмасуды, веб-сервистермен және басқа қызметтермен немесе жүйелермен өзара іс-қимылды жүзеге асыру үшін өте ыңғайлы құрал.
Get сұраныс 1С 8.3
Ең көп таралған HTTP сұраныс-GET сұрау. Әдетте, бұл сұраныс көрсетілген ресурстың қандай да бір ресурсын немесе мазмұнын алу үшін пайдаланылады. Мысалы, файл.
GET сұраныс принципі өте қарапайым. Сервермен қосылғаннан кейін сұраныс тақырыбы жөнелтіледі және егер сұраныс мақұлданған болса, жіберушіге сұраныс салынған ресурстың мазмұнымен денесі бар жауап қайтарылады.
GET сұраныс ерекше ерекшелігі-сұраныс денесінің болмауы, тек тақырыптардың болуы.
Post 1С 8.3 сұраныс
Post сұраныстар тақырыптардан басқа, денесі де болуы мүмкін.Осылайша, олар GET сұранысқа қарағанда әлдеқайда үлкен мүмкіндіктерді ұсынады. Олар, мысалы, ресурста авторландыру және кейінгі іс-қимылдар үшін кеңінен қолданылады. Сондай-ақ, POST сұраныс арқылы кіріс деректерге байланысты күрделі процестерді және т.б. іске қосуға болады. Сонымен қатар, POST сұрау екі түрі бар: SOAP. JSON
2.2 Функциналды әзірлеу
Біріншіден Telegram Bot құрі керек. Ол үшін арнайы робот бар. Роботпен байланыс ұстау үшін https:web.telegram.org сайтына кіруіңіз керек, одна кейін @BotFather-ге жазып және оның нұсқауларын орындау керек. Bot жасағаннан кейін, оның арнайы кілтін алып (Токен), Bot API құжаттамасына өтіп нұсқауларын орындаймыз [].
Сервермен хостингті жалға алып, Ботты прокси серверге байланыстырғаннан кейін. Біз келесі деректерді аламыз: домен, порт, пайдаланушы және пароль сервер. Одан кейін 1C-мен байланыс орнатылады.
Бұл дипломдық Жұмыстың басты мақсаты-1С осалдығын жою. Осалдықтар туралы "KenKost"компаниясының клиенттері айтып берді. Компания клиенттерінің негізгі бөлігі-бөлшек дүкендер, дәріханалар желісі және қызмет көрсетуші компаниялар. Басты мәселе ол, 1С бағдарламасында деректердін өзгертуге мүмкіндігі. Ең басты құжаттардың бірі ол ауысым құжаты. Бұл құжатта ауысымда қандай сомаға сату болғаны жазылады. Сол құжаттын өзгертілуіне байланысты келесі функционал әзірленді.
Сонымен қатар, бұл жобаны 1С конфигурациясының кез келген бөлігіне енгізуге болады. Жаңа функцияның бірі жеке тұлғаны растау үшін клиенттерге генератормен құрылған сандарды жіберу. Бұл функционалды дисконт жүйесімен біріктіруге болады.
Әзірлеу үшін хабарландыру әдісін таңдау қажет болды. Деректерді поштаға жіберу бойынша дайын шешімдерді пайдалануға болады, бірақ "электрондық пошта" жиі қолданылмайды, сонын нәтижесінде 1С-ны месенджермен біріктіру туралы шешім қабылданды. Шешім негізінде келесі жаңа функционалдар енгізіледі:
Z-есепті жіберу
"1CWinDosPrinter_v2" өңдеуді қолданамыз. Ол сауда жабдығын қосу үшін қолданылады. Оның көмегімен чек принтерлері 1С-мен қосылады. "Конфигуратор" режимінде сыртқы өңдеуді ашамыз және "Объект Модуліне" кіреміз, онда барлық процедуралар мен функциялар жазылады. Ішндеәне бізге қажетті функцияны табамыз. Біздің жағдайда ол "ZОтчет" деп аталады (2-сурет). Функцияға 1-қосымшада тіркелген жаңа жазбалар қосылады және 2.1-суретте көрсетілген кестелік өріс форманың жаңа элементі қосылады, онда Bot "Токен" жазылады. Telegram Bot кодын сәтті қосқаннан кейін бізге алғашқы деректерді мессенджерге қайтарады (2.2 сурет).
2 - сурет - ZОтчет фукциясы
2.1 - сурет - Форманың жаңа элементі
2.2 сурет - Ауысымды жабу туралы хабарламалар
Қалдық қателерін жіберу
Бұл функционал 1С "Қазақстан үшін сауданы басқару" конфигурациясында іске асырылды. Бұл конфигурацияны біздің клиенттеріміз пайдаланады, өйткені олар қызмет көрсетумен айналысады. Олардың қалада бірнеше сауда орындары бар. Қателерді жіберу бойынша функционал ұйымның "әкімшілігі" қандай тауарлардың жоқ екенін білу үшін қосылды. Функционал Общие модули - УправлениеЗапасамиПартиоонныйУчет бөліміне енгізілген (3-сурет). Бұл модульге қателерді жіберу функционалы қосылды. Код СообщитьОНехваткеПартииУпр процедурасына қосылған (3.1-сурет). Функционал коды 2 қосымшада тіркелген. Хабарламаның нәтижесі 3.2- суретте көрсетілген.
3 - сурет - УправлениеЗапасамиПартиоонныйУчет модулі
3.1 - сурет - СообщитьОНехваткеПартииУпр процедурасы
3.2 - сурет - Қате тіралы хабарлама
Аутентификация үшін кездейсоқ сандар генераторы
Бұл сыртқы өңдеу түріндегі жаңа әзірлемелер 1С типтік конфигурацияларда жоқ, ол аутентификацияны тексеру үшін кездейсоқ сандарды жібереді. Бұл функционалды жеңілдіктер функциясымен біріктіруге болады. Ол үшін телефон номері қосылған клиенттер базысы жазылады. Жеңілдік жасау кезінде 4 суретте көорсетілген номерді тексеретін сұраныс шығады. Кейін телефон номері тексерілген сон мессенджерге хабарлама келеді. Ол хабарлама тексеріс сұраныспен салыстырылады 4.1 және 4.2 сурет. Егер номер базада болмаса онда 4.3 суретте көрсетілген терезе шығады. Клиентті базаға қосқан сон жеңілдік келесі сатылыммен қосылады. Функционал коды 3 қосымшада тіркелген.
4 - сурет - Номер тексеру формасы
4.1 - сурет - Кездейсоқ сан қосылған форма
4.2 - сурет - Сан келген хабарлама
4.3 - сурет - Номер табылмаған кезіндегі форма
Сатушылар рейтингі
Бұл өңдеу сыртқы өңдеу арқылы жасалған. Бұл әзірлеудің мақсаты сату бөлімінің қызметкерлерін ынталандыру болып табылады. Олар кім, қаншаға сатылым жасағаның көру үшін. Бұл функцияда келесі деректер көрсетіледі: қызметкердің аты, ағымдағы айдағы сату сомасы.
4 - сурет -
4 - сурет -
3 Еңбекті қорғау
3.1 Бөлме үшін негізгі санитарлық талаптар
Диплом тақырыбы компьютерді қарқынды пайдалануымен байланысты. Осыған байланысты компьютерлік техникамен жұмыс жасау барысында туындайтын түрлі зиянды әсерлерден ДК-ді пайдаланушыларды қорғау мәселесі орынды.
Жұмыс орнының дұрыс және жеткілікті түрде жарықтандырылуы ДК операторының қауіпсіз жұмыс жағдайын қамтамасыз етуде үлкен маңызға ие, бұл әртүрлі көздің көру қабілетінің бұзылуына жол бермеуге, тиімділікті арттыруға және шаршауды азайтуға мүмкіндік береді [46].
Еңбекті қорғау өте маңызды. Қауіпсіздік нұсқауларын сақтамау қолайсыз зардаптарға және апаттарға әкеледі. Дипломдық жұмыстың осы бөлігінде қаралады:
oo негізгі санитарлық талаптар;пайдаланушының санитарлық-гигиеналық еңбек жағдайлары сипаттамалары;
oo қажетті ауа алмасуды есептеу;
oo жарықтандыру жүйесі;
oo инженерлі-техникалық шаралар: пайдаланушыға қолайлы еңбек жағдайларын жасау: шудан қорғау, радиациядан қорғау, ток соғудан қорғау шаралары;
oo өртке қарсы талаптары;
oo жұмыс орындарын ұйымдастыру;
oo қоршаған орта параметрлерінің мониторингі үшін құрылғылар.
Қарастырылатын бөлме кеңсе болып табылады. Жұмыс істегенде 10 адамнан тұратын топ бар. Кеңсе аумағы 30 шаршы метрді құрайды және төбенің биіктігі 3,5 м. Кеңсе келесі талаптарға ие болу керек:
oo бөлменің көлемі (ауданы, көлемі, биіктігі) онда жұмыс істейтін адамдардың саны мен оған орналастырылған техникалық құралдар кешеніне сәйкес болуы тиіс;
oo бөлменің ұтымды түсті дизайны;
oo шудан оқшаулануды қамтамасыз ету, бөлмені сырттан кіргізетін шуды азайту шараларын қабылдау;
oo үй-жайларды аяқтауға қойылатын талаптарды сақтау;
oo жылу және желдету жүйелерін қамтамасыз ету;
oo ауа тазалығының, температураның, салыстырмалы ылғалдылықтың нормаларын сақтау;
oo жарық тәртібін сақтау;
oo ғимараттың оған рұқсат етілмеген тұлғалардың кіруіне қарсы тұруын сақтау [47].
3.2 Санитарлық-гигиеналық жұмыс жағдайының сипаттамасы
3.2.1 Өндірістік бөлмедегі микроклимат
Өндірістік бөлмедегі микроклимат температура, салыстырмалы ылғалдылық және ауа жылдамдығымен анықталады.
Жұмыс аймағындағы микроклимат параметрлерін қалыпқа келтіру жыл мерзіміне, энергия шығындарының жұмсалу санатына және айқын жылудың асып кетуіне байланысты жасалады. Көрінетін жылудың артық болуына байланысты бөлмелер бөлмедегі жылудың кішігірім артықшылығы бар бөлмелерге жатады, 1 шаршы метріне 23,2 Дж (м * с) көлеміндегі бөлме. Бұл бөлмеде жеңіл физикалық жұмыс жүргізіледі, сипаттамасы 4.1-кестеге сәйкес келтірілген.
4.2 кестеге сәйкес микроклиматтың оңтайлы параметрлері берілген, жылдың суық және өтпелі кезеңінің рұқсат етілген параметрлері 4.3 кестеге сәйкес және 4.4 кестеге сәйкес жылдың жылу мезгілінде келтірілген.
Кесте 4.1
Жеңіл физикалық жұмыс сипаттамасы
Жұмыс
Санат
Дене қуаты
Жұмыстың сипаттамасы
Жеңіл физикалық
1
172 Джс (150 ккалсағ) дейін
Отырып, тұру немесе жүру арқылы жасалынатын, бірақ жүйелі физикалық күш салуды немесе жүк көтеру талап етпейді.
3.2.2 Зиянды заттар мен шаң
Пайдаланушылар кеңседе жұмыс жасағанда, есептеу техникасының алдын алу жүргізілмейді, зиянды заттар пайдаланылмайды. Алайда, бөлмеде улы емес шаң бар. Жабдықта жинақталған токсикалық емес шаңның максималды рұқсат етілген концентрациясы 0,5 мг шаршы. м, орташа тәуліктік - 0,15 мг шаршы м.
Шаңданудың алдын алу үшін, шаң жинағыштарды, сорғыш қондырғыларды орнатуға, сондай-ақ бөлмені дымқыл тазалауға, бөлмені желдетуге, ауа сапасын жақсартуға кеңес беріледі [48].\
Кесте 4.2
Оңтайлы микроклимат параметрлері
Жыл кезеңі
Температура, С
Салыстырмалы ылғалдылық, %
Ауа жылдамдығы, мс
Суық және өтпелі (сыртқы температура плюс 10 градустан төмен) С)
20-23
60-40
0,2 артық емес
Жылы (сыртқы температура плюс 10 ° C және одан жоғары)
22-25
60-40
0,2 артық емес
Кесте 4.3
Жылдың суық және өтпелі кезеңі үшін жарамды параметрлері
Ауа температурасы, С
Салыстырмалы ылғалдылық, % артық емес
Ауа жылдамдығы, мс артық емес
Ауа температурасы С тұрақты жұмыс орындарынан тыс
19-25
75
0,2
15-26
Кесте 4.4
Жылы маусымға жарамды параметрлері
Ауа температурасы, С
Салыстырмалы ылғалдылық, % артық емес
Ауа жылдамдығы, мс артық емес
Ауа температурасы С тұрақты жұмыс орындарынан тыс
13 сағат кезіндегі орташа сыртқы температурадан 3-ке артық емес
28 С-ден 55-ке дейін емес, 27 С-да 60-тан аспауы керек, 26 С-да 65-ден аспайды, 25 С-ден 70-ке дейін, 24 С-ге дейін және 75-тен аспауы тиіс.
0,2-0,5
Ең ыстық айдың 13 сағатында орташа сыртқы температурадан 3-ке артық емес.
3.2.3 Радиация және радиациядан қорғау
4.5-кестеде нормаланған радиация мәндері көрсетілген.
4.5-кесте
Жұмыс орнындағы қалыпты радиациялық мәндер
Индикаторлардың атаулары
Нормаланған мәндер, артық емес
Пайдаланылмаған рентген сәулелерінің деңгейі 0,05 м қашықтықта
100 мкРч
Ультракүлгін сәуле ағынының тығыздығы
10 Вткв. м.
Жұмыс орнында электр өрісінің күші
15кВ м
15 кВм.
Арнайы зерттеулердің нәтижелері көрсеткендей, мониторлар әлсіз рентген сәулелерін шығарады, бірақ осындай радиацияның қарқындылығы сағатына жарты милядан төмен - рұқсат етілген деңгейден әлдеқайда аз [49]. Бірақ тіпті мұндай аз радиациядан өзін қорғауға болады.
Электромагниттік өрістердің (ЭМӨ) әсер ету жағдайларына қарай, көздің сипаты мен орналасуына қарай қорғаныстың келесі түрлері пайдаланылуы мүмкін:
1) жұмыс аймағындағы сәуле шығару қарқындылығын төмендету мүмкін болмаған жағдайда пайдаланылатын уақытты қорғау;
2) сәулеленумен зақымдану дәрежесін айтарлықтай азайтуға ... жалғасы
С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті
Жүнісов А. М.
1С бағдарламасын әлеуметтік мессенджерлермен байланыстыру
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
5В070400 Есептеу техникасы мен бағдарламамен қамтамасыз ету
Нұр-Сұлтан 2019
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті
Қорғауға жіберілді
Кафедра меңгерушісі
______________ А. Д. Адамова
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: 1С бағдарламасын әлеуметтік мессенджерлермен байланыстыру
5В070400 Есептеу техникасы мен бағдарламамен қамтамасыз ету
Орындаған
А. М. Жүнісов
Ғылыми жетекшісі
аға оқытушысы
Т. Табыс
Нұр-Сұлтан 2019
С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті АҚ
Компьютерлік жүйелер және кәсіптік білім беру факультеті
Есептеу техникасы мен бағдарламамен қамтамасыз ету кафедрасы
Мамандығы 5В070400 - Есептеу техникасы мен бағдарламамен қамтамасыз ету
Бекітемін
Кафедра меңгерушісі _________ Адамова А. Д.
03 қараша 2019 ж.
Дипломдық жұмысты орындау бойынша
студент Жүнісов Ақназар Маратұлына
ТАПСЫРМА
Дипломдық жұмыс тақырыбы 1С бағдарламасын әлеуметтік мессенджерлермен байданыстыру 29 қараша 2018 ж. №2201-Б бұйрығымен бекітілген.
Дипломдық жұмысты аяқтау мерзімі 18 мамыр 2019 ж.
Жұмысқа қатысты бастапқы мағлұматтар:
oo жалпы бағдарламаны әзірлеуде 1C: Предприятие 8.2 бағдарламасы және Telegram Bot қолданылды;
oo ұйымныңдүкенніңдәріхананың жумыс базасы.
Есептеу-түсіндірмелік жазба мазмұны (әзірлеудегі қарастырылатын сұрақтар тізімі):
oo таңдалған тақырыптық маңыздылығы;
oo жұмыстың мақсаты мен міндеті;
oo дипломдық жұмыстың мақсатқа жетуі ретінде программаны құру;
oo жұмыстың экономикалық негіздемесі;
oo персоналды компьютерде жұмыс істеу кезіндегі техникалық қауіпсіздік ережелері;
oo қоршаған ортаға зиянды факторлардың әсер етуінің алдын алу;
oo орындалған жұмыс бойынша қорытынды жасау.
Ұсынылатын негізгі әдебиеттер
1
2
3
Жұмыс бойынша кеңесшілер (жобаға бөлімдеріне қатыстысын көрсету)
Бөлім
Кеңесші
Бақылау
мерзімі
Қолы
Негізгі бөлім
01.02.19 -15.05.19
Еңбек қорғау
25.04.19 - 15.05.19
Қоршаған ортаны қорғау
25.04.19 - 15.05.19
Нормоконтроль
25.04.19 -18.05.19
Тапсырманың берілген күні
03 қараша 2018 ж.
Дипломдық жұмыс жетекшісі
-
Тапсырманы студент орындауға қабылдады
-
АНДАТПА
Дипломдық жұмыс нақты ақпарат алуды жақсарту және есепке алуды бақылау үшін, 1С:Кәсіпорын 8.2 платформасының негізінде 1С конфигурацияларымен әлеуметтік мессенджерлердің бірігуін әзірлеуге бағытталған. Әзірлеу нақты деректерді алу арқылы бақылаудың тиімділігін арттырады.
Бағдарламаны пайдалану жұмыс процестерінің, қызметкерлерді бақылаудың және нақты ақпарат алудың дербестігін арттыруға мүмкіндік береді. Интеграциямен жұмыс істеу адамның қатысуын талап етпейді, ол 1С барлық конфигурацияларымен автономды жұмыс істейді.
АННОТАЦИЯ
Дипломная работа направлена на разработку интеграции социальных мессенджеров с конфигурациями 1С, на базе платформы 1С:Предприятия 8.2 для улучшения получения точной информации и контроля учета. Разработка увеличит эффективность контроля путем получения точных данных.
Использование программы позволит повысить автономность рабочих процессов, контроля сотрудников и получения точной информации. Работа с интеграцией не требует человеческого присутствия, она работает автономно со всеми конфигурациями 1С.
ANNOTATION
Diploma work is focused on the development of the integration of social messenger configurations 1C, based on the 1C: Enterprise 8.2 to improve the accurate information and accounting control. Development will increase the effectiveness of control by obtaining accurate data.
Using the program will increase the autonomy of workflows, employee control and obtaining accurate information. Working with integration does not require human presence, it works autonomously with all 1C configurations.
Мазмұны
Кіріспе
1 Техникалық-экономикалық сипаттамалары
1.1 Пәннің техникалық-экономикалық сипаттамалары
1.2 Автоматтандыру объектісінің ұйымдық құрылымы
1.3 Автоматтандыру объектісінің функционалдық құрылымы
1.4 Техникалық тапсырма
1.5 Қамтамасыз ету түрлері бойынша жобалық шешімдерді негіздеу
2 Функционалды жобалау және әзірлеу
2.1 Функционалды жобалау
2.2 Функционалды әзірлеуде қолданылатын құралдар
2.3 Функциналды әзірлеу
3 Еңбек қорғау
3.1 Бөлме үшін негізгі санитарлық талаптар
3.2 Санитарлық-гигиеналық жұмыс жағдайының сипаттамасы
3.2.1 Өндірістік бөлмедегі микроклимат
3.2.2 Зиянды заттар мен шаң
3.2.3 Радиация және радиациядан қорғау
3.2.4 Жарық пен жарықтандыру жүйесі
3.2.5 Шу және шуды қорғау
3.2.6 Ток соғудан қорғау шаралары
3.3 Өртке қарсы талаптар
4 Қоршаған ортаны қорғау
4.1 Қазақстан Республикасының Экологиялық кодексі
4.2 Қоршаған ортаға және денсаулыққа әсер ететін зиянды факторлар
5 Қорытынды және ұсыныстар
6 Қолданылған әдебиеттер тізімі
А қосымшасы
Ә қосымшасы
Б қосымшасы
Кіріспе
Экономиканың тиімділігін арттыру - мемлекеттің қазіргі заманғы экономикалық стратегиясының басты міндеті. Мұнда кәсіпорынның өндірістік-шаруашылық қызметін басқарудың маңызды құралы ретінде есепке жатады.
Ішкі және сыртқы пайдаланушыларға ақпарат беру, шаруашылық жүргізуші субъектілердің қаржылық және мүліктік жағдайын сенімді бағалау үшін олардың көрсеткіштері туралы есеп беру есептердің рөлін күшейтеді, бұл дұрыс басқару шешімдерін қабылдаудың бірегей көзі болып табылады.
Ұйымның негізгі қызметі әртүрлі сауда ұйымдарында, қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында, мемлекеттік және коммерциялық емес ұйымдарда орын алатын әр түрлі операцияларды есепке алу үрдісін автоматтандыру бойынша бастамаларды ілгерілету болып табылады.
Шешілген ғылыми проблеманың ағымдағы жай-күйін бағалау.
Бүгінде есеп кəсіпкерлікті басқарудың негізгі функцияларының бірі болып есептеледі, оның негізінде кез-келген кәсіпорынның қызметін жоспарлау, болжамдау жəне талдау жүргізіледі, сондықтан бухгалтерлік есептің дұрыс ұйымдастырылуы кәсіпорынның үздіксіз қаржылық қызметін қамтамасыз етеді.
1С негізіндегі стандартты типтік шешімдер: Кәсіпорын 8.2 автоматтандыру функциясын толығымен қанағаттандырмайды. ХХІ ғасырда және әрқайсысында смартфондар болғандықтан, клиенттер жаңа мүмкіндіктерді қалайды. Сондықтан жаңа мүмкіндіктер үшін мұндай жақсартулар қажет.
Бұл тақырыптың өзектілігі - бұл сіздің кәсіпорындағы есепті бақылауға мүмкіндік береді. Қазіргі уақытта 1C конфигурацияларында деректердің өзгеруінде осалдықтар бар. Бұл жұмыс КенКост ЖШС ұйымында қазірдің өзінде жұмыс жасайды және осы ұйымның клиенттерінде жүзеге асырылы.
Дипломдық жұмыстың мақсаты - 1С Кәсіпорын 8.2 жүйесінде бухгалтерлік есепті бақылау үшін қажетті қосымша функцияларды әзірлеу және жобалау.
Осы мақсатқа қол жеткізу үшін келесі тапсырмалар орындалды:
- КенКост ЖШС-нің қызметін зерттеу;
- жобаның техникалық ерекшеліктерін әзірлеу;
- функцияны жобалау және дамыту;
- жобаланатың функциясының экономикалық тиімділігін есептеу;
- функцияны тестілеу және енгізу.
Дипломдық жұмыста зерттеу объектісі 1С-та жұмыс істейтін барлық ұйымдар болып табылады.
Зерттеу тақырыбы - ұйымдардың бухгалтерлік есебін бақылау.
Зерттеу әдістері:
oo осы тақырыптағы ғылыми әдебиеттерді, мақалаларды және басқа көздерді талдау әдісі;
oo экономикалық тиімділікті есептеудің сапалық және сандық әдістері;
oo салыстыру әдістері.
Ғылыми жаңалығы 1С бағдарламасымен жұмыс істейтін ұйымдарда жаңа функциялар мен оларды іске асыруды қамтиды.
Бұл жұмыстың практикалық маңызы оның нәтижелерін жұмыс істейтін ұйымның жұмысында осы конфигурацияны жүзеге асыру үшін есепке алуды ұйымдастыру мен бақылауда пайдалану мүмкіндігінен тұрады.
Нәтижелерді сынау. Өндірілген функция КенКост ЖШС-нің табысты іске асырып, пайдаланған.
Автордың қорғауға ұсынған негізгі ережелері: техникалық тапсырма, листинг, экономикалық тиімділік есептеулер, диаграммалар, скриншоттар.
Дипломдық жұмыстың құрылымы мен көлемі. Дипломдық жоба дәстүрлі құрылымға ие және кіріспеден, негізгі бөлігінен, қорытындыдан және сілтемелер тізімінен тұрады. Негізгі бөлігі ? тараудан тұрады.
Жұмыстың көлемі ? бет, дипломдық жұмыста ? сурет, ? кесте бар.
Дипломдық жұмыста жұмыс жасау және түсіндірме жазбаны жобалау барысында: жазбаша жұмыстарды жобалау бойынша әдістемелік нұсқаулар, экономикалық тиімділік, санитарлық-эпидемиологиялық ережелер мен нормативтік актілерді есептеу әдістемелік нұсқаулығы қолданылды.
Нормативтік сілтемелер
Осы дипломдық жұмыста келесі нормативті құжаттарға сілтемелер қолданылған:
СТ РК 1158 - 2002 образование высшее профессиональное. Материально-техническая база организаций образования.
ГОСО 3.001-2000 Государственный общеобязательный стандарт образования Республики Казахстан. Образование высшее профессиональное. Основные положения.
МС ИСО 9000-2000 Системы менеджмента качества. Основные положения и словарь.
МС ИСО 9001-2000 Системы менеджмента качества. Требования.
Стандарты ЕСКД (Единая система конструкторской документации) М.1983 г.
Анықтамалар
Осы дипломдық жұмыста анықтамаларға сәйкес келесі терминдер қолданылады:
Белгілеулер мен қысқартулар
Осы дипломдық жұмыста келесі белгілеулер мен қысқартулар қолданылған:
UML
- Unified Modeling Language (унифицированный язык моделирования);
АИТ
- автоматизированная информационная система;
АРМ
- автоматизированное рабочее место;
БД
- база данных;
ВДТ
- визуальные дисплейные терминалы;
ВТ
- вычислительная техника;
ИО
- информационное обеспечение;
ККМ
- контрольно-кассовая машина;
МСБ
- малый, средний бизнес;
ПК
- персональный компьютер;
ПО
- программное обеспечение;
ППП
- пакеты прикладных программ;
ПЭВМ
- персональная электронно-вычислительная машина;
РК
- Республика Казахстан;
РМК
- рабочее место кассира;
ТЗ
- техническое задание;
ТОО
- товарищество с ограниченной ответственностью;
ТПР
- типовые проектные решения;
ЭВМ
- электронно-вычислительная машина;
ЭЛТ
- электронно-лучевая трубка;
ЭТУ
- эксплуатационно-технический уровень.
1 Техникалық-экономикалық сипаттамалары
1.1 Пәннің техникалық-экономикалық сипаттамалары
КенКост компаниясы (КенКост жауапкершілігі шектеулі серіктестігі) 2013 жылғы 30 қарашада Қазақстан Республикасы, Астана қаласында құрылған.
Компанияның негізгі мақсаты әртүрлі салалардағы әртүрлі мамандандырылған ұйымдардың қызметіне, қызметкерлер саны мен басқа да сипаттамаларға техникалық жаңалықтарды енгізу болып табылады.
Ұйымның негізгі қызметі әртүрлі сауда ұйымдарында, қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында, мемлекеттік және коммерциялық емес ұйымдарда орын алатын операциялардың барлық түрлерін есепке алу үрдісін автоматтандыруға бағытталған бастамаларды алға жылжыту болып табылады.
Басқаша айтқанда, ұйымның клиенттері:
1) азық-түлік бөлшек саудасы:
oo супермаркет тізбектері;
oo супермаркеттер;
oo минимаркеталар;
oo үйдегі дүкендер;
oo өнімдері бар дүңгіршектер.
2) азық-түлік емес бөлшек сауда:
oo желілік брендтер дүкендері;
oo әртүрлі қызмет салаларының дүкендері (пункттері);
oo түрлі тауарлардың бутиктері;
oo соның ішінде дәріханалар желілері.
3) қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындары:
oo кафелер, барлар;
oo мейрамханалар;
oo түнгі клубтар;
oo өз-өзіне қызмет көрсету асханалары.
4) сауда ұйымдары:
oo кез келген саладағы көтерме сауда компаниялары;
oo құрылыс компаниялары;
oo сервистік компаниялар;
oo ломбардтар, микрокредиттік ұйымдар;
oo ҚР заңнамасына сәйкес жұмыс істейтін кез-келген бизнестің түрлері.
5) коммерциялық емес ұйымдар:
oo қауымдастықтар;
oo қоғамдық бірлестіктер[1(5)].
Осы ұйымдарда KenKost компаниясы жүзеге асырады:
oo сату операцияларын есепке алу (кассалық операцияларды жедел есепке алу үшін);
oo бухгалтерлік есеп (1С өнімдеріне негізделген);
oo салықтық есепке алу (салық есептілігін жасау мүмкіндігімен);
oo басшылық есеп (жұмыс бақылау, жоспарларды орындау, сапа);
oo жалақыны есепке алу (сату санына және сапасына байланысты);
oo өндірістік есепке алу (өнімді немесе қаптаманың құнын есептеу).
Есепті автоматтандыру міндеттерін орындау үшін КенКост компаниясы мыналарды пайдаланады:
1) POSIFLEX, OPTICON, TSC, SEWOO, Shtrih-M, Digi және т.б .; мамандандырылған сауда жабдығының әлемдегі ірі өндірушілерінің жоғары сапалы брендтік жабдығы;
2) 1С фирмасының әртүрлі конфигурацияларының толық тізбесі - бухгалтерлік бағдарламалық қамтамасыз ету секторында танылған көшбасшы:
oo Қазақстан үшін 1С: Бухгалтерия 8;
oo Қазақстанның мемлекеттік мекемелері үшін 1С: Бухгалтерия 8;
oo 1С: Қазақстан үшін сауда менеджменті 8;
oo 1С: Қазақстан үшін бөлшек сауда 8;
oo 1С: Қазақстан үшін жалақы және қызметкерлерді басқару;
oo 1С: Қазақстан үшін сауда кәсіпорнын басқару 8;
oo 1С: Қазақстан үшін өндірісті басқару жөніндегі кәсіпорын;
oo Қазақстан үшін 1С: Фармация 8;
oo 1С: Рейтинг: Қазақстан үшін қоғамдық тамақтану 8;
oo осы тізімдегі басқа бағдарламалар.
1.2 Автоматтандыру объектісінің ұйымдық құрылымы
Ұйым 1.1-суретке сәйкес басқарушы персоналдан және 3 бөлімнен тұрады:
1) техникалық бөлім:
oo техникалық бөлімнің бастығы;
oo программист-техник.
2) клиенттерге қызмет көрсету бөлімі:
oo клиенттермен жұмыс жөніндегі бөлімнің бастығы;
oo іске асыру жөніндегі кеңесші;
oo сату жөніндегі менеджер;
oo белсенді сатушы.
3) қаржы бөлімі:
oo есепші.
1.1-сурет - Басқаруды ұйымдастыру
KenKost компаниясы 1С: Кәсіпорын платформасында ақпараттық жүйелерді дамыту бойынша типтік жұмыстарды ғана емес, сондай-ақ күрделі және кейде теңдессіз жобаларды орындауға қабілетті мамандардың бірегей тобын құрды [2(6)].
1С компаниясында қызметкерлерді аттестациялауға ерекше көңіл бөлінеді. Әрбір қызметкер 1С-тағы сертификаттардың бірін алу үшін жеке оқу жоспары мен емтиханға ие:
oo 1С: Кәсіби. Бухгалтерлік есептің компоненттері, операциялық есеп, есептеу;
oo 1С: Кәсіби. Платформа 1C: Кәсіпорын 8;
oo 1С: Кәсіби. Кіші жүйені бюджеттеу;
oo 1С: Кәсіби. Қолданбалы шешім 1С: Бухгалтерлік есеп, 1С: Жалақы және адам ресурстарын басқару, 1С: Сауда менеджменті, 1С: Өндірістік кәсіпорындарды басқару V.8;
oo 1С: Маман. Құрамдас бухгалтерлік есеп, Операциялық есеп, Есептеу;
oo 1С: Маман. Платформа 1C: Кәсіпорын 8;
oo 1С: Маман. Қолданбалы шешім 1С: Бухгалтерлік есеп, 1С: Жалақы және адам ресурстарын басқару, 1С: Сауда менеджменті V.8.
1.3 Автоматтандыру объектісінің функционалдық құрылымы
Әрбір тұрақты бөлімде жеке қызметкердің нақты сипаттамасы бар, ол бұл нақты қызметкер орындауға тиіс. Жұмыс сипаттамаларына Директордың қолы қойылып, әрбір қызметкердің жеке қолы қойылады. Қол қойылған нұсқа құпия емес. Ұйымның штат кестесіне сәйкес, әрбір штаттық бірлік қызметтік жалақымен, бөлімнің пайда жоспарын жүзеге асыру үшін бонуспен және қызметкердің жеке тапсырмалар жоспары бойынша бонуспен анықталады. Сондай-ақ, пайда мөлшеріне қарай сыйлыққа ие бола аласыз. Пайда жоспары тоқсан сайын белгіленеді және 3 айға жарамды. Міндеттердің жеке жоспары жағдайға байланысты, бірақ айына 2 реттен артық емес болуы мүмкін .
Процестерді түсіну үшін - төменде барлық бөлімшелерге жүктелген міндеттер тізімі көрсетілген.
Клиенттерге қызмет көрсету бөлімі:
oo клиенттермен телефон арқылы барлық өзара әрекеттесу;
oo қызметтерге тұтынушылардың қажеттіліктерін анықтау;
oo бағдарламалар мен жабдықтарды таңдау, клиенттерге ұсыныстар енгізу;
oo бағдарлама функционалын дамыту үшін техникалық тапсырмаларды жазу;
oo бағдарламалармен жұмыс істеуде клиенттер серіктестер қызметкерлерді оқыту (кез келген сипаттағы);
oo клиенттерге, оның ішінде келісімшарттарға барлық құжаттарды беру;
oo клиентке бағдарламадағы міндеттер бойынша кеңес беру - кету қашықтан қосылу телефон бойынша кеңес беру.
Техникалық бөлім:
oo жабдықтарды орнату және қосу жөніндегі барлық міндеттерді орындау;
oo бағдарламаларды орнату, бағдарламаларды қайта орнату, бастапқы бағдарламаларды орнату, өзара әрекеттесуді реттеу және т.б. міндеттерді орындау;
oo бағдарлама кодын жазу арқылы редакциялаумен байланысты барлық тапсырмаларды орындау;
oo консультанттар өтініші бойынша техникалық бағыттағы қолданбалы тапсырмаларды орындау;
oo штаттан тыс техниктерді бақылау (бірлескен тапсырмаларды орындау).
Қаржы бөлімі:
oo Қазақстан Республикасының Департаментімен жүргізілетін бастапқы құжаттаманың негізінде компанияны есепке алу және салықтық есепке алу;
oo контрагенттерді контрагенттерден төлемдерді қабылдау және есепке алу үшін төлеуге;
oo реттеуші органдарға қажетті барлық есептерді ұсыну;
oo реттеуші органдармен барлық мәселелерді шешу;
oo қызметкерлерге жалақы беру;
oo қаржы басқармасының құзыретіне кіретін басқа да мәселелер [3(9)].
1.4 Техникалық тапсырма
Техникалық тапсырма-бұл жаңа бағдарламалық өнімді әзірлеу үшін негізгі бастапқы құжат, әзірлеудің негізгі мақсаттары, өнімге қойылатын қағидаттық талаптар тізімі, онда әзірлеудің мерзімі мен кезеңдері анықталады және қабылдау-тапсыру сынақтарының процесі регламенттеледі.
Техникалық тапсырманы құрастыруға тапсырыс берушінің өкілдері, сондай-ақ орындаушының өкілдері қатысады. Бұл құжат тапсырыс берушінің негізгі талаптарын, әзірлеу үшін бастапқы деректерді қамтиды, техникалық тапсырмада өнімнің мақсаты, оның қолданылу саласы, әр түрлі құжаттаманы әзірлеу кезеңдері, оның құрамы, орындау мерзімдері және т.б., сондай-ақ жобаның ерекшелігіне немесе оны пайдалану шарттарына негізделген ерекше талаптар көрсетіледі.
Әдетте, техникалық тапсырма техниканың алдыңғы қатарлы жетістіктерін талдау, алдын ала зерттеулерді орындау нәтижелері, ғылыми-зерттеу жұмыстары, ғылыми болжау және т. б. негізінде жасалады.
Техникалық тапсырма (Тапсырыс беруші мен орындаушы арасындағы байланыстырушы буын ретінде)
Екі тарапқа:
oo жұмыс басталғанға дейін дайын жобаны ұсыну;
oo дайын өнімді бақылау;
oo толық емес немесе қате салдарынан талаптардың өзгеруіне байланысты қателердің санын азайту.
Тапсырыс берушіге:
oo не қажет екенін түсіну, оны нақты тұжырымдау;
oo орындаушыдан өнімнің келісілген және бекітілген техникалық тапсырма тармақтарына сәйкестігін талап етуге міндетті.
Орындаушыға:
oo қойылған міндеттердің мәнін түсіну;
oo жобаны егжей-тегжейлі орындауды жоспарлау және белгіленген жоспар бойынша жұмыс істеу;
oo техникалық тапсырмада көрсетілмеген жұмыстарды орындаудан бас тарту.
Әзірленетін бағдарламалық қамтамасыз етудің сипаттамасын анықтайтын құжат ретінде техникалық тапсырманың негізі және бағдарламалық қамтамасыз етудің функционалдық құраушысы болып табылады:
oo өңделетін бағдарламалық қамтамасыз ету функцияларын анықтайтын бастапқы деректер мен талап етілетін нәтижелер;
oo әзірленетін бағдарламалық жасақтама жұмыс істейтін орта (бағдарламалық және аппараттық) талап етілетін параметрлерді қамтамасыз ету үшін таңдалуы мүмкін, ал таңдалуы мүмкін;
oo басқа бағдарламалық жасақтамамен жәненемесе нақты техникалық құралдармен ықтимал өзара іс-қимыл жасау - сондай-ақ орындалатын функциялардың жиынтығына сүйене отырып анықталуы мүмкін, ал таңдалуы мүмкін.
Мұндай зерттеулер процесінде есептің шешілуі анықталады, егер қажет болса, оны шешу әдістері әзірленеді және әзірленетін бағдарламалық қамтамасыз етудің неғұрлым маңызды сипаттамалары белгіленеді. Осы жоба алдындағы зерттеулерді жүргізу үшін, әдетте, ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындауға шарт жасалады. Кез келген жағдайда есептерді қою кезеңі негізгі жобалық шешімдерді қабылдаумен және әзірленетін бағдарламалық қамтамасыз етуге қойылатын қағидатты талаптарды белгілейтін техникалық тапсырманы әзірлеумен аяқталады.
Жалпы мәліметтер.
Жұмыстың толық атауы: " Z-есепті, кассаларды, қалдықтардың қателерін, сату рейтингін Telegram-ға жіберу".
Жүйені құрудың мақсаты мен мақсаты.
"KenKost" компаниясы қызметінің негізгі бағыты әр түрлі бейіндегі сауда ұйымдарында, қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында, мемлекеттік және коммерциялық емес ұйымдарда болып жатқан әр түрлі операцияларды есепке алу процесін автоматтандыру (компьютерлендіру) болып табылады.
Бағдарламаны пайдалану жұмыс процестерінің, қызметкерлерді бақылаудың және нақты ақпарат алудың дербестігін арттыруға мүмкіндік береді.
Мақсатты аудитория.
Бұл бағдарламалық өнім бөлшек, көтерме дүкендерге, дәріханаларға және ұйымдарға арналған.
Жүйенің құрылымы мен жұмыс істеуіне қойылатын талаптар.
Бағдарламада жұмыс істеу деректерді жедел жіберуге мүмкіндік беруі тиіс.
Жұмыстың келесі міндеттерді шешуі тиіс:
oo нақты деректерді жіберу;
oo жылдам жіберу;
oo артық ақпаратты қамтымау.
Жұмыстың енгізілуі келесі нәтижелерді беруі тиіс:
oo қарапайым жұмысты автоматтандыру;
oo қалдықтарды бақылау;
oo кассаны бақылау;
oo жаңа функцияларды енгізу.
1.5 Қамтамасыз ету түрлері бойынша жобалық шешімдерді негіздеу
Жұмыстың құрылымы кіші жүйелер деп аталатын оның жекелеген бөліктерінің жиынтығын құрайды.
Кіші жүйе-бұл қандай да бір белгі бойынша бөлінген жүйенің бөлігі.
Жобаның жалпы құрылымын қолдану саласына қарамастан кіші жүйелердің жиынтығы ретінде қарастыруға болады. Бұл жағдайда жіктеудің құрылымдық белгісі туралы айтады, ал кіші жүйелер қамтамасыз етушілер деп аталады. Осылайша, кез келген жобаның құрылымы қамтамасыз ететін кіші жүйелердің жиынтығымен ұсынылуы мүмкін. Қамтамасыз ететін кіші жүйелердің арасында әдетте ақпараттық, техникалық, бағдарламалық, технологиялық қамтамасыз ету бөлінеді.
Ақпараттық қамтамасыз ету бойынша жобалық шешімдерді негіздеу .
Ақпараттық қамтамасыз ету (АҚ) - бұл техникалық-экономикалық ақпаратты жіктеудің және кодтаудың бірыңғай жүйесінің, құжаттаманың және ақпараттық базаның біріздендірілген жүйесінің жиынтығы.
АҚ құрамына екі кешен кіреді: машинадан тыс ақпараттық қамтамасыз етудің компоненттері (техникалық-экономикалық ақпарат жіктеуіштері және құжаттар) және машина ішіндегі ақпараттық қамтамасыз ету (ЭЕМ-ге бастапқы деректерді енгізуге немесе нәтижелі ақпаратты шығаруға арналған макеттерэкрандық нысандар, ақпараттық базаның құрылымы: кіріс, шығыс файлдар, деректер базасы).
Техникалық-экономикалық ақпаратты тиімді іздестіруді, ЭЕМ-де өңдеуді және байланыс арналары бойынша беруді қамтамасыз ету үшін оны сандық түрде ұсыну қажет. Осы мақсатта оны алдымен ретке келтіру (жіктеу), содан кейін жіктеуішті пайдалана отырып формалдау (кодтау) қажет.
Классификация - бұл көптеген объектілерді жинақта олардың ұқсастығы немесе қабылданған әдістерге сәйкес айырмашылығы бойынша бөлу. Классификация объектілер кластары арасындағы заңды байланыстарды белгілейді. Объект деп кез келген зат, процесс, материалдық немесе материалдық емес қасиеттің құбылысы түсініледі. Классификация жүйесі объектілерді топтастыруға және бірқатар жалпы қасиеттер сипатталатын белгілі бір кластарды бөлуге мүмкіндік береді. Осылайша, жиын астындағы жиын объектілерін бөлу ережелерінің жиынтығы жіктеу жүйесі деп аталады.
Бағдарламалық қамтамасыз ету бойынша жобалық шешімдерді негіздеу.
Бағдарламалық қамтамасыз ету автоматтандырылған ақпараттық технологиялардың функциялары мен міндеттерін іске асыратын және техникалық құралдар кешендерінің тұрақты жұмысын қамтамасыз ететін бағдарламалар жиынтығын қамтиды. Бағдарламалық қамтамасыз ету құрамына жалпы жүйелік және арнайы бағдарламалар, сондай-ақ бағдарламалық қамтамасыз ету құралдарын қолдану жөніндегі нұсқаулық-әдістемелік материалдар кіреді.
Автоматтандырылған ақпараттық жүйені әзірлеу кезінде ең маңызды рөлдердің бірі қойылған міндке сәйкес келетін бағдарламалық қамтаманы табу. Қазақстандық нарықта ұсынылған осындай түрдегі бағдарламалық өнімдердің алуан түрлілігі қажеттіліктерге сәйкес неғұрлым тиімді және тиімді шешімді таңдауға мүмкіндік береді.
1С: Кәсіпорын-бұл кәсіпорындағы қызметті автоматтандыруға арналған бағдарламалық өнім.
Бастапқыда 1С: Кәсіпорынның мақсаты бухгалтерлік есеп пен басқару есептерін (соның ішінде жалақы мен қызметкерлерді басқаруды) автоматтандыру болды, бірақ бүгінгі күні бұл өнім өздерінің есеп тапсырмаларынан алыс жерлерде қолданылады [4(24)].
2 Функционалды жобалау және әзірлеу
2.1 Функционалды жобалау
Жалпы әзірлемелерді жобалау интеграция тәсілдерін анықтаумен басталады. Интеграция мессенджерлер арқылы іске асырылатын болғандықтан, Telegram және WhatsApp сияқты ең танымал бағдарламалар таңдалған. Интеграциялау үшін қосымшалардан басқа мессенджерлердің API деректерін алу керек.
API (қосымшаның бағдарламалық интерфейсі, қолданбалы бағдарламалау интерфейсі) (ағылш. application programming interface, API [эй-пи-ай]) -- бір компьютерлік бағдарлама басқа бағдарламамен өзара іс-қимыл жасай алатын тәсілдердің сипаттамасы (кластар, рәсімдер, функциялар, құрылымдар немесе константалар жиынтығы). Әдетте, кез келген интернет протоколының (мысалы, RFC), бағдарламалық қаңқаның (фреймворк) немесе операциялық жүйе функцияларының қоңырау стандартының сипаттамасына кіреді. Жиі жеке бағдарламалық кітапхана немесе операциялық жүйе сервисі арқылы жүзеге асырылады. Бағдарламашылар әр түрлі қосымшаларды жазу кезінде API жиі қолданады.
Қазіргі уақытта Telegram түрлі жүйелермен байланыстыруға рұқсат береді. Telegram оларды Telegram Bot түрінде ұсынады. Боттар-автоматты түрде хабарламаларды өңдеу және жіберу үшін жасалған Telegram-дегі арнайы аккаунттар. Пайдаланушылар қарапайым немесе топтық чаттар арқылы жіберілетін хабарламалар арқылы боттармен өзара іс-қимыл жасай алады. Боттың логикасы біздің API-ге ботқа арналған HTTPS сұраныстарының көмегімен бақыланады.
1) Роботтар не істей алады?
Міне, боттардың пайдаланудың бірнеше мысалдары:
Басқа сервистермен байланыстыру. Мысалы, бот "ақылды үй" немесе түсініктеме жібере алады. Немесе кез келген әрекетті немесе оқиғаны жасаған кезде ескертулерді жіберу (мысалы: GitHub Bot, Image Bot).
Утилиттер мен құралдар. Бот ауа-райын көрсете алады, мәтіндерді аудару немесе сіздің сұрауыңыз бойынша алдағы оқиғалар туралы ескерту (мысалы: бот сауалнамалар).
Бір және көп ойыншы ойындары. Бот сізбен дойбы немесе шахмат ойнайды, викториналар өткізеді және т.с.с. (Мысалы: Браво бригадасы).
Әлеуметтік қызметтер. Робот сіздің ортақ мүдделеріңізге және қызығушылығыңызға негізделген әңгімелесуші таба алады. (Мысалы: HotOrBot).
Қалаған нәрсе. Боттарды кез келген нәрсеге бағдарламалауға болады. Ыдыс-аяқты жуудан басқа.
2) Боттар қалай жұмыс істейді?
Жоғарыда аталып өткендей, роботтар - олар жасаған кезде телефон нөмірін талап етпейтін арнайы аккаунттар. Шын мәнінде, бұл аккаунттар қашықтағы серверде жұмыс істейтін қызметіңізге арналған интерфейстің рөлін атқарады.
Роботтар туралы ең қызықты нәрсе - оларды жасау үшін сізге төмен деңгейлі MTProto және шифрлау әдістерін үйренудің қажеті жоқ - роботпен байланыс әдеттегі HTTPS интерфейсі арқылы оңайлатылған Telegram API әдістерімен ұйымдастырылады. Біз оны Bot API деп атадық [].
1C: кәсіпорын 8.2 HTTP сұраныс жасай алады, одан әрі жұмыс істеу үшін бізге сервер қажет. Сол сервер арқылы прокси сервер жасалып 1С оған сұраныс жасап отырады. Одан әрі прокси серверден Telegram Bot-қа деректер жіберіледі, кейін ол деректер топтық чатта отырған клиенттерге жіберіледі.
WhatsApp үшін дәл сол схема қолданылады, бірақ Telegram-нан өзгеше, бұл хабарлама топты құрмай, деректер клиенттерге жеке жіберіледі.
2.2 Функционалды әзірлеуде қолданылатын құралдар
Функционалды әзірлеу кезінде келесі құралдар мен функциялар пайдаланылды: сыртқы өңдеу, сұраныс, HTTP құралдары.
Сыртқы өңдеу-1С:Кәсіпорын 8.3 типтік конфигурациясын пайдаланатын компаниялар үшін өте ыңғайлы құрал. Олар күш пен құралдарды жұмсамауға 1С жаңартуға мүмкіндік береді, қарапайым пайдаланушы режимінде. Базаны бір батырмамен жаңартуға мүмкіндік береді. Стандартты кіші жүйелердің кітапхана механизмін пайдалана отырып, типтік конфигурацияны өзгертпей, құжаттарға және анықтамаларға түрлі батырмаларды қосуға болады.
1С сұраныс тілі-7.7 және 8 нұсқалары арасындағы негізгі айырмашылықтардың бірі. 1С-бағдарламалауды үйренудегі маңызды тармақтардың бірі-сұраныс тілі. 1С 8.3 сұраныс-деректерді алудың ең қуатты және тиімді құралы. Сұраныс тілі деректер қорынан ақпаратты ыңғайлы түрде алуға мүмкіндік береді. Синтаксистің өзі классикалық T-SQL-ге қатты ұқсайды, бұған қоса, 1С-да сұраныс тілінің көмегімен деректерді тек Выбрать(select) конструкциясы арқылы алуға болады. Тіл ішкі сұраныстар сияқты күрделі құрылымдарды да қолдайды (сұраныс ішінде сұраныс). 1С 8-ге сұраныстарды кириллицада да, латын тілінде де жасауға болады.
Сұраныстарды жөндеу үшін, 1C 8.2 жүйесінде арнайы - сұраныс консолі құралы беріледі (1 - сурет).
2 - сурет - Сұраныс консолі
1C 8.3 және 8.2 платформасында HTTP сұраныстарын, атап айтқанда GET және POST сұраныстарын пайдалану мүмкіндігі іске асырылған. Бұл әр түрлі веб-ресурстармен деректер алмасуды, веб-сервистермен және басқа қызметтермен немесе жүйелермен өзара іс-қимылды жүзеге асыру үшін өте ыңғайлы құрал.
Get сұраныс 1С 8.3
Ең көп таралған HTTP сұраныс-GET сұрау. Әдетте, бұл сұраныс көрсетілген ресурстың қандай да бір ресурсын немесе мазмұнын алу үшін пайдаланылады. Мысалы, файл.
GET сұраныс принципі өте қарапайым. Сервермен қосылғаннан кейін сұраныс тақырыбы жөнелтіледі және егер сұраныс мақұлданған болса, жіберушіге сұраныс салынған ресурстың мазмұнымен денесі бар жауап қайтарылады.
GET сұраныс ерекше ерекшелігі-сұраныс денесінің болмауы, тек тақырыптардың болуы.
Post 1С 8.3 сұраныс
Post сұраныстар тақырыптардан басқа, денесі де болуы мүмкін.Осылайша, олар GET сұранысқа қарағанда әлдеқайда үлкен мүмкіндіктерді ұсынады. Олар, мысалы, ресурста авторландыру және кейінгі іс-қимылдар үшін кеңінен қолданылады. Сондай-ақ, POST сұраныс арқылы кіріс деректерге байланысты күрделі процестерді және т.б. іске қосуға болады. Сонымен қатар, POST сұрау екі түрі бар: SOAP. JSON
2.2 Функциналды әзірлеу
Біріншіден Telegram Bot құрі керек. Ол үшін арнайы робот бар. Роботпен байланыс ұстау үшін https:web.telegram.org сайтына кіруіңіз керек, одна кейін @BotFather-ге жазып және оның нұсқауларын орындау керек. Bot жасағаннан кейін, оның арнайы кілтін алып (Токен), Bot API құжаттамасына өтіп нұсқауларын орындаймыз [].
Сервермен хостингті жалға алып, Ботты прокси серверге байланыстырғаннан кейін. Біз келесі деректерді аламыз: домен, порт, пайдаланушы және пароль сервер. Одан кейін 1C-мен байланыс орнатылады.
Бұл дипломдық Жұмыстың басты мақсаты-1С осалдығын жою. Осалдықтар туралы "KenKost"компаниясының клиенттері айтып берді. Компания клиенттерінің негізгі бөлігі-бөлшек дүкендер, дәріханалар желісі және қызмет көрсетуші компаниялар. Басты мәселе ол, 1С бағдарламасында деректердін өзгертуге мүмкіндігі. Ең басты құжаттардың бірі ол ауысым құжаты. Бұл құжатта ауысымда қандай сомаға сату болғаны жазылады. Сол құжаттын өзгертілуіне байланысты келесі функционал әзірленді.
Сонымен қатар, бұл жобаны 1С конфигурациясының кез келген бөлігіне енгізуге болады. Жаңа функцияның бірі жеке тұлғаны растау үшін клиенттерге генератормен құрылған сандарды жіберу. Бұл функционалды дисконт жүйесімен біріктіруге болады.
Әзірлеу үшін хабарландыру әдісін таңдау қажет болды. Деректерді поштаға жіберу бойынша дайын шешімдерді пайдалануға болады, бірақ "электрондық пошта" жиі қолданылмайды, сонын нәтижесінде 1С-ны месенджермен біріктіру туралы шешім қабылданды. Шешім негізінде келесі жаңа функционалдар енгізіледі:
Z-есепті жіберу
"1CWinDosPrinter_v2" өңдеуді қолданамыз. Ол сауда жабдығын қосу үшін қолданылады. Оның көмегімен чек принтерлері 1С-мен қосылады. "Конфигуратор" режимінде сыртқы өңдеуді ашамыз және "Объект Модуліне" кіреміз, онда барлық процедуралар мен функциялар жазылады. Ішндеәне бізге қажетті функцияны табамыз. Біздің жағдайда ол "ZОтчет" деп аталады (2-сурет). Функцияға 1-қосымшада тіркелген жаңа жазбалар қосылады және 2.1-суретте көрсетілген кестелік өріс форманың жаңа элементі қосылады, онда Bot "Токен" жазылады. Telegram Bot кодын сәтті қосқаннан кейін бізге алғашқы деректерді мессенджерге қайтарады (2.2 сурет).
2 - сурет - ZОтчет фукциясы
2.1 - сурет - Форманың жаңа элементі
2.2 сурет - Ауысымды жабу туралы хабарламалар
Қалдық қателерін жіберу
Бұл функционал 1С "Қазақстан үшін сауданы басқару" конфигурациясында іске асырылды. Бұл конфигурацияны біздің клиенттеріміз пайдаланады, өйткені олар қызмет көрсетумен айналысады. Олардың қалада бірнеше сауда орындары бар. Қателерді жіберу бойынша функционал ұйымның "әкімшілігі" қандай тауарлардың жоқ екенін білу үшін қосылды. Функционал Общие модули - УправлениеЗапасамиПартиоонныйУчет бөліміне енгізілген (3-сурет). Бұл модульге қателерді жіберу функционалы қосылды. Код СообщитьОНехваткеПартииУпр процедурасына қосылған (3.1-сурет). Функционал коды 2 қосымшада тіркелген. Хабарламаның нәтижесі 3.2- суретте көрсетілген.
3 - сурет - УправлениеЗапасамиПартиоонныйУчет модулі
3.1 - сурет - СообщитьОНехваткеПартииУпр процедурасы
3.2 - сурет - Қате тіралы хабарлама
Аутентификация үшін кездейсоқ сандар генераторы
Бұл сыртқы өңдеу түріндегі жаңа әзірлемелер 1С типтік конфигурацияларда жоқ, ол аутентификацияны тексеру үшін кездейсоқ сандарды жібереді. Бұл функционалды жеңілдіктер функциясымен біріктіруге болады. Ол үшін телефон номері қосылған клиенттер базысы жазылады. Жеңілдік жасау кезінде 4 суретте көорсетілген номерді тексеретін сұраныс шығады. Кейін телефон номері тексерілген сон мессенджерге хабарлама келеді. Ол хабарлама тексеріс сұраныспен салыстырылады 4.1 және 4.2 сурет. Егер номер базада болмаса онда 4.3 суретте көрсетілген терезе шығады. Клиентті базаға қосқан сон жеңілдік келесі сатылыммен қосылады. Функционал коды 3 қосымшада тіркелген.
4 - сурет - Номер тексеру формасы
4.1 - сурет - Кездейсоқ сан қосылған форма
4.2 - сурет - Сан келген хабарлама
4.3 - сурет - Номер табылмаған кезіндегі форма
Сатушылар рейтингі
Бұл өңдеу сыртқы өңдеу арқылы жасалған. Бұл әзірлеудің мақсаты сату бөлімінің қызметкерлерін ынталандыру болып табылады. Олар кім, қаншаға сатылым жасағаның көру үшін. Бұл функцияда келесі деректер көрсетіледі: қызметкердің аты, ағымдағы айдағы сату сомасы.
4 - сурет -
4 - сурет -
3 Еңбекті қорғау
3.1 Бөлме үшін негізгі санитарлық талаптар
Диплом тақырыбы компьютерді қарқынды пайдалануымен байланысты. Осыған байланысты компьютерлік техникамен жұмыс жасау барысында туындайтын түрлі зиянды әсерлерден ДК-ді пайдаланушыларды қорғау мәселесі орынды.
Жұмыс орнының дұрыс және жеткілікті түрде жарықтандырылуы ДК операторының қауіпсіз жұмыс жағдайын қамтамасыз етуде үлкен маңызға ие, бұл әртүрлі көздің көру қабілетінің бұзылуына жол бермеуге, тиімділікті арттыруға және шаршауды азайтуға мүмкіндік береді [46].
Еңбекті қорғау өте маңызды. Қауіпсіздік нұсқауларын сақтамау қолайсыз зардаптарға және апаттарға әкеледі. Дипломдық жұмыстың осы бөлігінде қаралады:
oo негізгі санитарлық талаптар;пайдаланушының санитарлық-гигиеналық еңбек жағдайлары сипаттамалары;
oo қажетті ауа алмасуды есептеу;
oo жарықтандыру жүйесі;
oo инженерлі-техникалық шаралар: пайдаланушыға қолайлы еңбек жағдайларын жасау: шудан қорғау, радиациядан қорғау, ток соғудан қорғау шаралары;
oo өртке қарсы талаптары;
oo жұмыс орындарын ұйымдастыру;
oo қоршаған орта параметрлерінің мониторингі үшін құрылғылар.
Қарастырылатын бөлме кеңсе болып табылады. Жұмыс істегенде 10 адамнан тұратын топ бар. Кеңсе аумағы 30 шаршы метрді құрайды және төбенің биіктігі 3,5 м. Кеңсе келесі талаптарға ие болу керек:
oo бөлменің көлемі (ауданы, көлемі, биіктігі) онда жұмыс істейтін адамдардың саны мен оған орналастырылған техникалық құралдар кешеніне сәйкес болуы тиіс;
oo бөлменің ұтымды түсті дизайны;
oo шудан оқшаулануды қамтамасыз ету, бөлмені сырттан кіргізетін шуды азайту шараларын қабылдау;
oo үй-жайларды аяқтауға қойылатын талаптарды сақтау;
oo жылу және желдету жүйелерін қамтамасыз ету;
oo ауа тазалығының, температураның, салыстырмалы ылғалдылықтың нормаларын сақтау;
oo жарық тәртібін сақтау;
oo ғимараттың оған рұқсат етілмеген тұлғалардың кіруіне қарсы тұруын сақтау [47].
3.2 Санитарлық-гигиеналық жұмыс жағдайының сипаттамасы
3.2.1 Өндірістік бөлмедегі микроклимат
Өндірістік бөлмедегі микроклимат температура, салыстырмалы ылғалдылық және ауа жылдамдығымен анықталады.
Жұмыс аймағындағы микроклимат параметрлерін қалыпқа келтіру жыл мерзіміне, энергия шығындарының жұмсалу санатына және айқын жылудың асып кетуіне байланысты жасалады. Көрінетін жылудың артық болуына байланысты бөлмелер бөлмедегі жылудың кішігірім артықшылығы бар бөлмелерге жатады, 1 шаршы метріне 23,2 Дж (м * с) көлеміндегі бөлме. Бұл бөлмеде жеңіл физикалық жұмыс жүргізіледі, сипаттамасы 4.1-кестеге сәйкес келтірілген.
4.2 кестеге сәйкес микроклиматтың оңтайлы параметрлері берілген, жылдың суық және өтпелі кезеңінің рұқсат етілген параметрлері 4.3 кестеге сәйкес және 4.4 кестеге сәйкес жылдың жылу мезгілінде келтірілген.
Кесте 4.1
Жеңіл физикалық жұмыс сипаттамасы
Жұмыс
Санат
Дене қуаты
Жұмыстың сипаттамасы
Жеңіл физикалық
1
172 Джс (150 ккалсағ) дейін
Отырып, тұру немесе жүру арқылы жасалынатын, бірақ жүйелі физикалық күш салуды немесе жүк көтеру талап етпейді.
3.2.2 Зиянды заттар мен шаң
Пайдаланушылар кеңседе жұмыс жасағанда, есептеу техникасының алдын алу жүргізілмейді, зиянды заттар пайдаланылмайды. Алайда, бөлмеде улы емес шаң бар. Жабдықта жинақталған токсикалық емес шаңның максималды рұқсат етілген концентрациясы 0,5 мг шаршы. м, орташа тәуліктік - 0,15 мг шаршы м.
Шаңданудың алдын алу үшін, шаң жинағыштарды, сорғыш қондырғыларды орнатуға, сондай-ақ бөлмені дымқыл тазалауға, бөлмені желдетуге, ауа сапасын жақсартуға кеңес беріледі [48].\
Кесте 4.2
Оңтайлы микроклимат параметрлері
Жыл кезеңі
Температура, С
Салыстырмалы ылғалдылық, %
Ауа жылдамдығы, мс
Суық және өтпелі (сыртқы температура плюс 10 градустан төмен) С)
20-23
60-40
0,2 артық емес
Жылы (сыртқы температура плюс 10 ° C және одан жоғары)
22-25
60-40
0,2 артық емес
Кесте 4.3
Жылдың суық және өтпелі кезеңі үшін жарамды параметрлері
Ауа температурасы, С
Салыстырмалы ылғалдылық, % артық емес
Ауа жылдамдығы, мс артық емес
Ауа температурасы С тұрақты жұмыс орындарынан тыс
19-25
75
0,2
15-26
Кесте 4.4
Жылы маусымға жарамды параметрлері
Ауа температурасы, С
Салыстырмалы ылғалдылық, % артық емес
Ауа жылдамдығы, мс артық емес
Ауа температурасы С тұрақты жұмыс орындарынан тыс
13 сағат кезіндегі орташа сыртқы температурадан 3-ке артық емес
28 С-ден 55-ке дейін емес, 27 С-да 60-тан аспауы керек, 26 С-да 65-ден аспайды, 25 С-ден 70-ке дейін, 24 С-ге дейін және 75-тен аспауы тиіс.
0,2-0,5
Ең ыстық айдың 13 сағатында орташа сыртқы температурадан 3-ке артық емес.
3.2.3 Радиация және радиациядан қорғау
4.5-кестеде нормаланған радиация мәндері көрсетілген.
4.5-кесте
Жұмыс орнындағы қалыпты радиациялық мәндер
Индикаторлардың атаулары
Нормаланған мәндер, артық емес
Пайдаланылмаған рентген сәулелерінің деңгейі 0,05 м қашықтықта
100 мкРч
Ультракүлгін сәуле ағынының тығыздығы
10 Вткв. м.
Жұмыс орнында электр өрісінің күші
15кВ м
15 кВм.
Арнайы зерттеулердің нәтижелері көрсеткендей, мониторлар әлсіз рентген сәулелерін шығарады, бірақ осындай радиацияның қарқындылығы сағатына жарты милядан төмен - рұқсат етілген деңгейден әлдеқайда аз [49]. Бірақ тіпті мұндай аз радиациядан өзін қорғауға болады.
Электромагниттік өрістердің (ЭМӨ) әсер ету жағдайларына қарай, көздің сипаты мен орналасуына қарай қорғаныстың келесі түрлері пайдаланылуы мүмкін:
1) жұмыс аймағындағы сәуле шығару қарқындылығын төмендету мүмкін болмаған жағдайда пайдаланылатын уақытты қорғау;
2) сәулеленумен зақымдану дәрежесін айтарлықтай азайтуға ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz