Әлеуметтік медиа маркетинг және бұқаралық ақпарат құралдары

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 78 бет
Таңдаулыға:

Қaзaқcтaн Рecпубликacы Бiлiм жәнe ғылым миниcтрлiгi

Л. Н. Гумилeв aтындaғы Eурaзия ұлттық унивeрcитeтi

Абибулла Назерке Низамудинқызы

Әлеуметтік медиа маркетинг және бұқаралық ақпарат құралдарының тұтынушыларға қызмет көрсетуі

ДИПЛOМДЫҚ ЖҰМЫC

5В050400 - «Журнaлиcтикa» мaмaндығы

Acтaнa - 2017

Қaзaқcтaн Рecпубликacы Бiлiм жәнe ғылым миниcтрлiгi

Л. Н. Гумилeв aтындaғы Eурaзия ұлттық унивeрcитeтi

«Қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісі:

ф. ғ. к., доцент

«__» «» 2017 ж

А. О. Есдәулетов

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Әлеуметтік медиа маркетинг және бұқаралық ақпарат құралдарының тұтынушыларға қызмет көрсетуі

«5В050400-Журналистика» мамандығы

Орындаған: Абибулла Н.

Ғылыми жетекшісі,

Ф. ғ. д., профессор М. Б. Шыңдалиева

Астана - 2017

Мaзмұны

КIРICПE . . . 6

І Әлеуметтік медиа маркетинг және бұқаралық ақпарат құралдары

1. 1 Масс-медиадағы маркетингтік коммуникация және әлеуметтік кеңістік . . . 10

1. 2. Инновациялық маркетингтік коммуникация және интернет . . . 25

ІІ Қазіргі қоғамдағы әлеуметтік масс-медианың ерекшелігі мен жаңашылдығы

2. 1 Жаңа БАҚ-тағы әлеуметтік медиа саяси үрдістердің құралы . . . 42

2. 2 Әлеуметтік медиа жүйе: SMM, әлеуметтік желідегі бизнес пен бренд маркетингі және жарнамасы . . . 58

ҚOРЫТЫНДЫ . . . 73

ПAЙДAЛAНЫЛҒAН ӘДEБИEТТТEР ТIЗIМI . . . 77

КІРІСПЕ

Диплом жұмысының жалпы сипаттамасы: Қазіргі заманда нарықтық ортада компания ресурстарын қолдану мақсатында оның рационалдылығы мен тиімділігін жоғарылату төңірегіндегі сұрақтарға келгенде тұтынушыларға қызмет көрсету мәселесі өзекті болып отыр. Тұтынушыларға қызмет ету тиімділігін арттырудың бірден-бір бағыты ол - әлеуметтік медиа маркетинг және оның құралдарымен тіл табыса отырып ақпарат тарату, жарнамамен айналысу.

Бүгінгі таңда масс-медиа әлемдік апқараттық кеңістігінде маңызды орын алып жатыр. ҚР Президенті 8-ші Медиа Форум делегаттарына былай деген еді: «Бүгінде БАҚ ертеңіне сеніммен қарайтын адамдар мен мемлекет арасындағы қатынасты нығайтып, құралына айналған дағдарыстың алдын алуға бағытталған маңызды ресурс болып отыр».

Бүгінгі масс-медиада өтіп жатқан мемлекеттік және әлеуметтік процестер қоғамдық мәдениетті қалыптастырудағы БАҚ рөлі туралы ойлануға мәжбүрлейді. Медиа кеңістіктің белсенді түрде дамуы Қазақстанда соңғы жылдары отандық БАҚ алдында компания менеджментіне қатысты сан түрлы сұрақтар тұр: ұйымдастыру, ресурстарды басқару, құрылымдық өзгерістер, маркетингтік жоспарлау, аймақтық жүйені кеңейту және техникалық құралдардың жаңару т. б.

Дипломдық жұмыстың өзектілігі нарықтағы бәсекелестікті дамыту үшін жарнамалық қызмет пен оның коммуникациялық процестер төңірегінде атқаратын қызметтерінің маңыздылығына орай тұтынушыларды ақпараттандыру, қызықтыру және жағдай жасауға бағытталады. Жарнама нарықтағы тұтыну көрсеткішін жоғарылатудың мақсатты түрде жолға қойылған тиімді бірден-бір жолы.

Нарықтық экономикаға көшу - ел экономикасындағы бәсекелестігі жоғары салалар мен әртүрлі қызмет көрсететін кәсіпорындардың артуына сеп болады. Кәсіпорын не компания, ұйым басшылары тұтынушылардың назарын аударту үшін әртүрлі әдістерді, қоғам мен ұйым арасындағы сенімді қарым-қатынасты орнатудың, сонымен бірге жақсы беделді қалыптастырудың қажеттілігін түсінді.

Соңғы уақытта ұйымдардың жарнамалық қызметтерге шығын мөлшерінің көбеюі жарнама берушілердің белсенділігі мен жарнаманы орналастыру тарифтерінің ұлғаюымен байланысты тенденцияға айналды. Бүгінде әлемдік экономикадағы дағдарыстың салдарынан ұйымдар мен компаниялар жарнама құралдарын қолдануда және оны таңдауда ерекше мән бере бастады.

Негізгі өзекті сұрақтарға жарнама концепциясының тиімділігі мен жарнама компания бюджетін жоспарлауда болып отыр. Тұтынушыға қызмет көрсету сапасын жақсартуда және қызметтің өтілімін арттыруда әлеуметтік медиа маркетингпен жұмыс істеу маңызға ие. Яғни, дипломдық жұмыста масс-медиадағы маркетингтік коммуникация мен әлеуметтік кеңістіктің қазіргі заман талаптарына сай өзгеруін, масс-медиаданың тұтынушыларға қызмет ету үрдісін қозғайтын боламыз.

Аудитория қаралымын көбейтуде маркетингтік шешімдерге деген қажеттілік туындайды, жарнама беруші жұмыс сапасының жақсаруы, контентті жасап шығару, аудитория сұрақтары мен компания нарығы үшін жаңа мүмкіндіктерді іздеу мәселелерін талдайтын боламыз. Осыған сәйкес маркетинг кәсіпті басқару механизмінде бір-бірімен байланысты экологиялық, техникалық, технологиялық және экономикалық тұтқалар, ұйымдастыру-басқарушылық, әлеуметтік-психологиялық әдістердің үйлесімділігін мотивациялық және жауапкершілік жүйесінде маңызды элемент ретінде үйлестіреді.

Соңғы 7-8 жылда Қазақстанда медиа индустрияның дамуы шетелдік инвесторлардың медиа активтерге деген қызығушылығын арттырып келеді. Бұл жағдай медиа кәсіпорындарда маркетинг пен менеджмент саласында оның ішінде брендинг, франчайзинг, промо, РR, GR сияқты ұғымдармен байланысты жаңа құралдарды қолдана отырып материалдық және материалдық емес құндарын өсіруге шарт жасайды.

Ең алдымен тұтынушылардың сұранысына ие болу үшін коммуникация орнату қажет. Дипломдық жұмыстың алғашқы бөлімінің 1. 1 тармағында әлеуметтік кеңістікке анықтама беріп, сол кеңістіктегі коммуникация рөлін түсіндіретін боламыз. Бұқаралық коммуникация функциялары мен масс-медиадағы маркетингтік коммуникацияға тоқталып өтеміз.

Бірінші бөлімнің 1. 2 тармағында Интернет тарихына, оның түрлеріне, Қазақстандағы интернет-ресурстарды белсенді пайдаланатын қолданушылардың статистикасына, дәстүрлі БАҚ-қа тигізген әсерін айтатын боламыз. Сонымен қатар, инновациялық маркетингтік коммуникация мен технологиялардың қазақстандық дәстүрлі БАҚ-та көрініс табуын, электронды БАҚ дамуын қозғаймыз.

Екінші бөлімде әлеуметтік масс-медианың ерекешлігі мен жаңашылдығын баяндау үшін екі түрлі тармақты бөліп қарастырамыз. 2. 1 тармақта жаңа медиа құралдарының саяси үрдісте қандай қызметтер атқаратынын анықтаймыз. Сайлау технологияларына тоқтала келе Қазақстандағы сайлау науқандарында интернет-ресурстар мен әлеуметтік желінің жұмысына тереңнен талдау жасаймыз.

Ал екінші бөлімнің соңғы тармағында осы дипломдық жұмыстың өзегі саналған әлеуметтік медиа маркетинг түсінігіне, әлеуметтік кеңістіктегі әлеуметтік медианың рөлі мен қызмет түрлерін анықтап, SMM маманына қойылатын талаптар мен SMM жүргізу әдіс-тәсілдерін сөз етеміз. Сонымен бірге, бренд түсінігі мен брендингке және бұл түсініктердің әлеуметтік медиада көрініс табуын, бизнес пен бренд үшін SMM жүргізу ерекшеліктерін айтуға тырысамыз.

Дипломдық жұмыстың мақсаты бүгінде нарықты бұл SMM терминінсіз елестете алмайтын, яғни әлеуметтік медианың маркетингтің не екенінен бастап, масс-медианы пайдалана отырып тұтынушыларға қалай қызмет көрсету керегін, интернет арқылы тауар сатылымын қалай арттыруға болатынын, негізгі көтеретін мәселеміз жаңа БАҚ-тағы маркетинг жайлы болмақ.

Дипломдық жұмыстың жаңалығын анықтау үшін төмендегідей зерттеу жұмыстары жасалады:

- әлеуметтік кеңістік түсінігін зерттеу;

- коммуникация түсінігіне терең талдау жасап, оның қоғамда алатын орны мен атқаратын қызметін анықтап көрсету;

- коммуникацияны әлеуметтік, саяси, мәдени, ақпараттық сала бойынша зерттеу, оның ішінде әрбір міндеттері мен қызметтерін атап өту;

- маркетингтік коммуникация кешеніндегі әлеуметтік медиа маркетинг түсінігін зерттеу;

- әлемдік медиа индустрияның дамуын зерттеу және шетелдік тәжірибені масс медиа саласында стратегиялық маркетингтік басқаруда қолдану;

- әлеуметтік медиа маркетинг бойынша жарнамалық коммуникацияның принциптері мен құрылымын анықтау;

- жарнамалау мақсатында қолданылатын коммуникация құралдарын қарастыру;

- қазіргі заманғы қазақстандық жаңа медиа индустрияның жағдайы мен медиа жетекшіліктерде маркетингтік жоспарлау үлгілерін қалыптастыруды талдау;

- маркетингтік стратегияларды таңдау, медиа кәсіпорында стратегиялық маркетингтік басқаруда басты бағыттарды анықтау;

- инновациялық маркетингтік технологиялардың сипаттамасы және инновациялық маркетингтің коммуникацияда және интернетте қолданылуы;

- қазақстандық медиадағы саяси РR-дың атқаратын рөлі;

- мемлекеттің жағымды имиджін қалыптастырудың негізі ретінде қоғамдық-саяси жағдайда тұрақтылықты қамтамасыз етудегі саяси РR-дың рөлі анықталды;

- жаһандану жағдайындағы ҚР халықаралық имиджін қалыптастыру бағытындағы пиардың рөлі;

- саяси коммуникацияны талдау және саяси үрдістердің жаңа медиада көрініс табуын анықтау;

- сайлау науқанында қолданылатын ақпараттық технологиялардың жұмысына тоқталу;

- интернеттің дамуы, интернет ресурстарының инновациясы;

Зерттеу объектісі - масс-медиа, медиа кәсіпорындардың қызметі, мемлекеттік органдар, қазақстандық медиа индустрия мен жарнама саласының жұмысы.

Медиа саласында маркетингтік басқаруда кездесетін сұрақтарды зерттегенде бұл тақырыптың маркетинг және менеджмент бойынша казақстандық экономикалық әдебиетте тым әлсіз қолға алынғанын көрдік. Жаңа медианы талдап, зерттейтін қазақстандық авторлар тым аз екенін аңғардық. Теориялық және әдістемелік базаның жетіспеуі отандық тәжірибеде енгізуге мүмкіндік бермейді. Медиа нарықтың дамуында кездесетін проблемалар және оларды шешу төңірегінде терең талдаудың қажеттілігі болды. Және әлеуметтік медианың маркетингісін қолдануда отандық БАҚ көптеген қателіктер жіберетінін байқадық.

Зерттеу жұмысының құрылымы. Диплом жұмысы кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланған әдебиеттер тізімінен және 79 беттен тұрады.

І Әлеуметтік медиа маркетинг және бұқаралық ақпарат құралдары

Масс-медиадағы маркетингтік коммуникация және әлеуметтік кеңістік

Бүгінгі таңда біз өмір сүріп отырған қоғамда дамыған елдерді айқындау материалдық игіліктермен ғана емес, сонымен қатар ақпараттық қорларды иелену мен дамыту бағыттарымен өлшенетін кезең туындап отырғаны рас. Қоғам дамуын материалдық игіліктермен емес ақпараттық-коммуникациялық игіліктерді өндіру, дамыту және тұтыну өлшемдерімен анықтауда дамушы мемлекеттер сол ақпарат өндірісінде тек тұтынушы ретінде қатысып отыр, мысалы біздің елді бұл санатқа жатқызсақ болады. «Ақпарат кімде болса, билік те соның қолында» деген сөз бекерден-бекер айтылмаса керек. Ақпарат пен коммуникация қарыштап дамып отырған бұл қоғамда ақпаратты пайдалану және оның өндірісін дамыту маңызды құбылысқа айналды. Әлем бойынша мемлекеттердің басым бөлігі осы ақпарат индустриясын дамыту процесіне ерекше назар аударып отыр. Біздің масс-медиа мен бұқаралық коммуникация бәсекеге қабілетті нарықта, ең алдымен, бұқараға жариялайтын мемлекеттік маңызы бар мәселелерді айқындап көрсету, билік пен бұқара халық арасындағы саяси коммуникативтік байланыстарды жетілдіруді қаматамасыз ететін қуатты құрал ретінде қызметін жетілдіре отырып одан әрі атқаруы тиіс.

Осы мақсатпен бұл зерттеу жұмысының негізгі бөлімі масс-медиа мен бұқаралық коммуникацияның әлеуметтік кеңістікте алатын орны, рөлі, қызметі мен міндеттерін анықтаудан, оларға жеке дара түсінік, анықтама беруден басталды. Біз ақпарат таратып, байланыс орнататын әлеуметтік кеңістік дегеніміз не? Ең бірінші соған тоқталып өтейік.

Қоғамда дәстүрлі түрде бөлінетін келесідей негізгі төрт кеңістік бар, олар: экономикалық, рухани, саяси және әлеуметтік кеңістік. Экономикалық кеңістік деп материалдық өндіріс процесінде туындайтын экономикалық қарым-қатынастар жүйесін деп анықтама беруге болады. Ал рухани кеңістік деп қоғам өміріндегі рухани-адамгершілік бағыттағы адамдар арасындағы қарым-қатынастар жүйесі, саяси кеңістік деп мемлекет пен ондағы азаматтар мен топтар арасында және азаматтар мен билік арасындағы байланысты көрсететін, қоғамда туындайтын саяси және құқықтық қатынастар жүйесін айтамыз.

Ал біз сөз еткелі отырған әлеуметтік кеңістік дегеніміз не? Ғылыми тұжырымдамалар төмендегідей анықтама берген екен:

«Әлеуметтік кеңістік - қандай да бір ықпалдастық жағдайында орналасқан әлеуметтік топтар, индивидтер, объектілер мәндері мен жиынтығын білдіретін әлеуметтік қызмет алаңы немесе индивидтің не топтың қоғамдағы орны туралы түсінігі» [1, 87-б] .

«Әлеуметтік кеңістік адамның өмір сүретін, табиғи және әлеуметтенген ортасы, табиғи ортаны игеру барысында адамдар, әлеуметтік топтар өзара қарым-қатынаста болады. Олардың іс-әрекеттері әлеуметтік кеңістікті ретке келтіруге, ұлғайтуға бағытталған. Қазіргі кезде осы әлеуметтік кеңістік пен таза табиғи кеңістік арасында тепе-теңдікті сақтау мәселесі әлеуметтану ғылымының маңызды бір саласы болып отыр» [2] .

Яғни әлеуметтік кеңістік еңбек пен тұрмыстан бастап, денсаулық, қызмет, әлеуметтік-класстық және ұлттық қатынастарға дейінгі адам өміріндегі барлық кеңістікті қамтиды. Әлеуметтік кеңістікке білім, мәдениет, денсаулық сақтау, әлеуметтік қамсыздандыру, дене тәрбиесі мәдениеті, қоғамдық тамақтану, қоммуналдық қызметтер секілді бағыттар кіреді. Ол индивидтер мен қоғамдық топтардың дамуын, еңбекке араласуын, өз-өзін жетілдіруін қамтамасыз етеді. Соған қарамастан бүгінде әлеуметтік кеңістіктің анықтамасы мен негізгі қоғамдық кеңістіктерден айырмашылығы төңірегінде сөз таластар жүріп жатыр.

Қолда бар әдебиеттерде «әлеуметтік кеңістік» түсінігіне бірнеше тәсілмен тоқталып өтеді. Бірінші ұлт, халық және т. б әр түрлі үлкен әлеуметтік топтар қатарының жиынтығы деп анықтайды. Бұл түсінік қоғамның әр түрлі әлеуметтік топтарға бөлінуіне алып келсе, бір жағынан әлеуметтік орта қоғамның ұдайы өндірісін қамтамасыз ететін басты функционалды белгісін жоғалтып алады. Мысалы: «әлеуметтік кеңістіктің орталық буыны әлеуметтік тұтастық пен өзара байланыс болып табылады» [3, 84] .

Әлеуметтік кеңістік түсінігі мұндай түсіндіруден соң қоғамның әлеуметтік құрылымымен сай келеді. «Әлеуметтік құрылым бір немесе бірнеше белгілері бойынша біріккен топтардың қоғамда жеке қабаттарға объективті бөлінуін білдіреді» [4, 66] .

Л. Г. Судас пен М. Б. Юрасова әлеуметтік кеңістіктікті «материалды өндірістік кеңістіктен тыс халықтың өмір сүру сапасы мен дәулеттіліке деңгейін анықтауды қамтамасыз ететін қоғамның өмір сүру әрекетіндегі кеңістік» деп түсінеді [5, 43] .

«Әлеуметтік кеңістікке берілген мұндай анықтама әлеуметтік инфрақұрылымның синонимі іспетті айтылады. Әлеуметтік инфрақұрылымға: сауда, денсаулық сақтау, қалалық транспорт, тұрғыни-коммуналды шаруашылық және т. б адамдардың өмір сүру әрекеті мен өндірістік жалпы шарттарын қамтамасыз ететін нәрселер кіреді» [6, 56] .

Бұл анықтама әлеуметтік кеңістікті қызмет көрсету құрылымындағы бір бірімен байланысты жүйе ретінде көрсетеді.

Екінші бір көзқарасты ұсынатындардың негізгі бөлігі экономистер. Ғылыми анализде «әлеуметтік кеңістік» категориясын белсенді түрде қолдану оны өндірістік емес орта мен қызмет салаларына түйістіреді. Мысалы, Б. А. Райзберг келесідей анықтама келтіреді: «әлеуметтік кеңістікке экономикалық объектілер мен процестер, адам өмір сүру салтына тікелей әсер ететін экономикалық қызмет түрлері, халық тұтынатын материалдық және рухани игіліктер, қызметтер, адам, отбасы, ұжым, тұтас алғанда қоғамдық топтар сұраныстарын қанағаттандыру жатады». [7, 84]

Және кейбір ғалымдар әлеуметтік кеңістікті қоғамның бөлек жеке кеңістігі деп емес, яғни саяси және экономикалық кеңістіктер арасында орналасқан, оларды байланыстыратын қабат ретінде санау керек деп есептейді. Бұл кезде оның халықтың ұдайы өндірісі мен оның осы процестегі қатынастарын қамтитын негізгі функциясы өз мәнін жоғалтады.

Тағы бір авторлар тобы әлеуметтік кеңістікті қоғамдық қатынастар бөлінісі ретінде қарастырады. Бұл дегеніміз ұлттық қатынастар, қоғам мен тұлға арасындағы байланыс, әлеуметтік топтар мен класстар, ұлт пен халық қызығушылығына сай еңбек пен тұрмыс, денсаулық сақтау және т. б. қоғамның әрбір мүшесі қажет ететін сұраныстар мен тұтынуға бағытталған әлеуметтік кеңістік. Алайда бұл анықтама әлеуметтік кеңістікті сараптайтын тәсіл екеніне нақты кепілдік бере алмайды. Сонда да басқа да ғалымдардың пайымдауына жүгініп көрдік.

Әлеуметтік кеңістікке анықтама берудің соңғы бағыты менің ойымша халықтың әлеуметтік ұдайы үдерісін байланыстыруды және оны құруды толықтай қамти алады. Г. И. Осадчайдың көзқарасы бойынша «әлеуметтік кеңістік әлеуметтік процестің ұдайы өндіріс субъектісінде қоғамның объективті қажеттіліктерін тудыратын тұтас, үнемі өзгеріп отыратын қоғам жүйесін ұсынады» [8, 20] . Бұл қоғамның әлеуметтік функциясын жүзеге астыратын кеңістік ретінде адамдардың өз өмірінде ұдайы өндіріске бағытталған адамзат қызметін көрсететін орнықты сала. Дәл осы жайтта мемлектетің саяси әлеуметтік түсінігінде әлеуметтік және адамдардың азаматтық құқықтарын жүзеге асырады.

Әлеуметтік кеңістік оқшауланбаған, бірақ басқа да қоғамдағы кеңістіктермен тығыз байланыста өмір сүреді. «Әлеуметтік кеңістік басқалардың да әлеуметтік қоғамдастықтар мен адамдардың қалай әрекет еткеніне сай адамдарды, әлеуметтік топтардың өмір сүру салтындағы нәтижелердің жүзеге асуын сипаттайды» [9] .

Әлеуметтік кеңістік әр түрлі критерилерге сай құрылуы мүмкін. Мысалы, С. А. Шавель әлеуметтік кеңістіктің құрылымын төрт бір-бірімен байланысты бөлімдерге сәйкестендіреді:

1. Қоғамның әлеуметтік құрылымы, тарихи түсініктерге сай анықталған әлеуметтік топтар мен класстар (әлеуметтік-демографиялық, этникалық, территорияалдық және т. б), олардың өзара қарым-қатынастары;

2. Әлеуметтік инфрақұрылым халықтың шаруашылығы мен жалпылама пайдалы қызметтеріне (ұжымдық және жеке, қоғамдық қорлар мен әлеуметтік инициатив және т. б) бағытталған адамдардың қызмет көрсетуі;

3. Әлеуметтік қызығушылық, қажеттілік, күтілім және стимулдар т. б тұлғаның қоғамдық процестерінде индивидтің социуммен байланысын қамтамасыз ету;

4. Әлеуметтік әділеттілік, шарттар мен кепілдіктерді талап ету мен принциптерді жүзеге асыру [8, 28] .

Әлеуметтік кеңістіктің тиімді функционалдануы әлеуметтік инфраструктураның дамуына, адам мен қоғам ұдайы өндірісі мақсатында қажеттіліктерін қанағаттандыратын шарттарды құрайтын материалды заттық элементтердің жиынтығын қамтамасыз етеді.

Әлеуметтік кеңістіктің шынайы әрі нақты құрылымын келесідей салалық квалификация береді:

1. білім - мектепке дейінгі, жалпы білім беретін мекемелер, бастапқы, орта, жоғары кәсіби және қосымша білім;

2. мәдениет - кітапхана, клубтық мәдениет мекемелері, шығармашылық галереялары және көрме залдары, театрлар, концерттік ұйымдар, мәдени және демалыс парктері, цирк, зоопарк, кинотеатрлар, тарихи және мәдени ескерткіштер, журнал, газет, кітап өнімдерінің шығарылымы;

3. адам денсаулығын сақтау - денсаулық сақтау статистикасы, халықтың ауыруы, мүгедектік, өндірістік травматизм көрсеткіштері;

4. денсаулық сақтау - денсаулық сақтау мекемелерінің қызметі мен міндеттері, олардың орналасуы, әлеуметтік негізде жағдайы, кадрлық мәселелер;

5. әлеуметтік қамсыздандыру - станционарлық мекемелер (тұрақты түрде әлеуметтік-тұрмыстық және медициналық қызметтер мен күтімді қажет етуші қарттар мен мүгедектердің тұрақты және уақытша тұруына арналған мекеме) ;

6. тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық - тұрғындарды су, газ, жылу, қонақ үй және т. б қызметтермен қамтамасыз ететін тұрғын үй қоры;

7. дене шынықтыру және спорт - спорттық қауымдастық жүйесі, кадрлар, дене шынықтыру және спортпен айналысатын адамдар саны.

Әлеуметтік кеңістік ең бірінші кезекте сол ортада өмір сүріп жатқан адамдардың тұлға ретінде тіршілік етуін және дамуын алға қояды. Ол жоғарыда атап өткеніміздей тұрмыс, еңбек шарттарын, бос уақыт, сонымен қатар адамның мәдениет және білім саласында жетістікке жетуіне мүмкіндік беру, денсаулығын қорғау, әлеуметтік қамсыздандыру, әлеуметтік қорғауды қажет ететін топтар мен индивидтер (зейнеткерлер, мүгедектер, жетім балалар, көп балалы отбасылар, жұмыссыздар және т. б. ) сияқты құрамдастықтан тұрады.

Сонымен бірге әлеуметтік кеңістіктің құрамына мамандық пен тұрғылықты мекенжайын таңдау мүмкіндігі мен шарттары, әлеуметтік ауыстырылу, мемлекеттік басқару және жергілікті өзін-өзі басқаруға қатысу, әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту - транспорт, байланыс, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, тауар айналымы және тұтыну нарығы кіреді. Мұндай барлық шарттар мен өкілдері және т. б. сияқты адамның қоғамдағы әлеуметтік кеңістікте қандай орын алатынына тәуелді. Сондықтан да әлеуметтік кеңістік құрамы көпқабатты мүмкіндіктердің қолжетімді болуы кәсіпкерлер, жұмысшылар, интеллигент компоненттерден тұратын толық көлемдегі әлеуметтік құрылымнан тұрады. Әлеуметтік кеңістіктің функционалдануы мен дамуы әр түрлі класстар, ұлттар, діни бірлестіктер және т. б әлеуметтік топтардың мақсаты мен белгілеріне, қызығушылықтары мен қажеттіліктерін қамтиды.

Әлеуметтік кеңістік сонымен бірге құрамына қоғамда әр түрлі әлеуметтік-экономикалық статус алатын индивидтер, әлеуметтік топтар, қоғамдастықтардың бір-бірімен қарым-қатынастары мен өзара әрекеттесу облысы кіреді. Әрбір индивид пен топтардың әлеуметтік-экономикалық статусына байланысты келесідей бөлінеді: мүлікке деген әр түрлі қатынас (кәсіпкерлер, фермерлер, жұмысшылар және т. б), еңбекті ұйымдастырудағы қатынас (жетекшілер мен оның қарамағындағылар), кіріске байланысты қатынас (табыс, еңбекпен табылған ақша, гонорар, зейнетақы және т. б. ), кірістің түрлі деңгейі бойынша қатынас (байлар, кедейлер, қайыршылар және т. б. )

Жалпы алғанда әлеуметтік кеңістікті өз мақсаттары жолында еңбек етіп және өз қызығушылықтарын қорғайтын адамдардың үлкен тобынан (әлеуметтік қоғамдастық) құрылады деп санауға әбден болады. Және мұндай класстар мен еңбек ұжымдары секілді топтар қатары халық, ұлт, тіпті әлеуметтік қауымдастық сияқты адамзат деп айшықталады. Әлеуметтік кеңістіктің мұндай интерпретациясы жалпылама алғанда дұрыс көрінгенменен, бірақ толық нақтыланбағанын айта кету керек.

Әлеуметтік кеңістік адамдардың өндірісі мен ұдайы өндірісінің кеңістігі. Мұнда адамдар өзін биологиялық, әлеуметтік, рухани жаратылыс ретінде елестетеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.