Көркем прозадағы түс көру тәсілінің сипаттамасы

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 62 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті

Әбдіақын Балауса

ҚАЗАҚ ПРОЗАСЫНДАҒЫ ТҮС КӨРУ ТӘСІЛІНІҢ ЕРЕКШЕЛІГІ (ХХ ғ. ІІ ЖАРТЫСЫ)

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

«5В020500- «Филология»

Алматы, 2019

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті

«Қорғауға жіберілді»

Хаттама № «___» 2019 ж

Қазақ әдебиеті кафедрасының меңгерушісі,

қауымдастырылған профессор м. а.

РhD доктор., Н. Б. Балтабаева

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: Қазақ прозасындағы түс көру тәсілінің ерекшелігі (ХХ ғ. ІІ жартысы)

«5В020500- «Филология» 4ж / 4 курс студенті

Орындаған: Әбдіақын Б.

Ғылыми жетекшісі: ф. ғ. к., қауымд. профессор Қожекеева Б. Ш.

Алматы, 2019

Мазмұны

Кіріспе . . . 3-5

1 Көркем прозадағы түс көру тәсілінің сипаттамасы . . . 6-26

1. 1 Түс көру тәсілінің теориясы және әдебиеттану ғылымында зерттелуі . . . 6-18

1. 2 Түс көрудің әдебиеттегі көркемдік қызметі . . . 18-26

2 XX ғасырдың II жартысындағы қазақ прозасындағы түс көру тәсілінің көркемдік табиғаты . . . 26-57

2. 1 О. Бөкей повестеріндегі түс көрудің көркемдік ерекшелігі . . . 26-33

2. 2 Ә. Кекілбаев прозасындағы түс көру . . . 33-47

2. 3 М. Мағауин шығармаларындағы түс көру сарыны . . . 47-51

2. 4 Т. Әбдіков прозасындағы түс көру тәсілінің ерекшеліктері . . . 51-57

Қорытынды . . . 58

Пайдаланылған әдебиеттер . . . 59-60

РЕФЕРАТ

Жұмысының тақырыбы: Қазақ прозасындағы түс көру тәсілінің ерекшелігі (ХХ ғ. ІІ жартысы)

Жұмысының көлемі: 62 бет

Жұмысының құрылымы: «Көркем прозадағы түс көру тәсілінің сипаттамасы», «XX ғасырдың II жартысындағы қазақ прозасындағы түс көру тәсілінің көркемдік табиғаты» деп аталатын екі тараудан, тараулардың мәнін ашатын алты тараушадан және қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Жұмыстың мақсаты мен міндеттері: Дипломдық жұмыстың мақсаты - XX ғасырдың II жартысындағы қазақ прозасындағы түс көру тәсілінің көркемдік табиғатын анықтау. Аталмыш мақсатқа сәйкес төмендегідей міндеттерді шешу жоспарланады:

- Түс көру тәсілінің теориясы және әдебиеттану ғылымында зерттелуін қарастыру;

- XX ғасырдың II жартысындағы қазақ прозасындағы түс көру тәсілінің көркемдік табиғатын анықтау;

- О. Бөкей повестеріндегі түс көрудің көркемдік ерекшелігін айқындау;

- Ә. Кекілбаев прозасындағы түс көру тәсілін талдау;

- М. Мағауин шығармаларындағы түс көру сарынын анықтау;

- Т. Әбдіков прозасындағы түс көру тәсілінің ерекшеліктерін зерттеу.

Жұмыстың өзектілігі: Адам өмірі сөз болған жерде оның табиғи жаратылысы, оған тән сезім-эмоциялар міндетті түрде суреттелері хақ. Психологиялық прозаның жанрлық, стильдік, көркемдік ерекшеліктеріне сай кейіпкердің психологиялық үдерістері әр алуан тәсілде динамикалық түрде зерттеліп, зерделенеді.

Негізі, көркем шығармада үздіксіз психологиялық талдау жасалынбаса, «адамның ойына өң беріліп, көңіліне күй түсірілмейді». Және адамның жан құбылыстарын, ең бастысы өзімізді-өзіміз танып білмей, өмірді де, өнерді де тану, білу екіталай.

Қазіргі қазақ әдебиеттану ғылымында психологиялық прозаның поэтикасы, оның көркемдік бейнелеу тәсілдері соңғы жылдары зерттеу нысанына алынып жүр. Көркем прозадағы психологизм табиғаты кейіпкердің жан сырына тереңдей еніп, оларды егжей-тегжей талдап, көркемдік жүйеде сараланғанда ғана жан-жақты ашылып

Жұмыстың зерттеу әдісі: Жұмыста қазақ прозасындағы түс көру тәсілі кездесетін шығармаларды талдау, сипаттама беру, салыстыру, ой қорыту әдісі қолданылды.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 38

Тірек сөздер: психологизм, проза, сарын, сюжет, эмоция, динамика, түс, құбылыс.

Кіріспе

Зерттеу жұмысының өзектілігі. Адам өмірі сөз болған жерде оның табиғи жаратылысы, оған тән сезім-эмоциялар міндетті түрде суреттелері хақ. Психологиялық прозаның жанрлық, стильдік, көркемдік ерекшеліктеріне сай кейіпкердің психологиялық үдерістері әр алуан тәсілде динамикалық түрде зерттеліп, зерделенеді.

Тақырыптың зерттелу деңгейі. А. Байтұрсыновтың «Әдебиет танытқыш», Ж. Аймауытовтың «Психология», Г. Пірәлиеваның «Көркем прозадағы психологизмнің кейбір мәселелері (түс көру, бейвербалды ишараттар, заттық әлем) », «Қазақтың көркем прозасындағы психологизм табиғаты және оның бейнелеу құралдары», Б. Майтановтың «Қазақ романы және психологиялық талдау», А. Исмакованың. «Казахская художественная проза. (Поэтика, жанр, стиль) », «Экзистенциональная проблематика возврашенной литературы» атты зерттеу еңбектерінде аталмыш тақырыпқа байланысты мәселелер қарастырылған.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы. Ұлттық прозамыздағы психологизм мәселесін, психологиялық роман жанрының ерекшеліктерін, оның ішінде психологиялық бейнелеу тәсілдерінің қолданысын, көркемдік әлемін жаңаша көзқарас, ғылыми-теориялық талаппен әдебиеттің тек өзіне ғана тиесілі көркемдік категориялар тұрғысынан қарастырып, зерттеу басты мақсат болып табылады.

Әсіресе психологиялық талдаудың күрделі де көрнекті көркемдік тәсілдерінің бірі түс көруге ерекше назар аударылып, ғылыми-теориялық тұрғыдан талдау жасау маңызды рөл атқарады.

Зерттеу нысаны. Зерттеу жұмысының нысаны ретінде О. Бөкейдің "Сайтан көпір", "Жетім бота", "Мынау аппақ дүние", "Бәрі де майдан" повестері, Ә. Кекілбаевтың "Аңыздың ақыры", "Ханша-дария хикаясы", "Күй" повестері, Т. Әбдіков "Оң қол", «Бассүйек» әңгімелері, «Тозақ оттары жымыңдайды» повесі, М. Мағауиннің «Қыпшақ аруы», «Жармақ» романы алынды.

Зерттеу жұмысының мақсаты мен міндеттері. Дипломдық жұмыстың мақсаты - XX ғасырдың II жартысындағы қазақ прозасындағы түс көру тәсілінің көркемдік табиғатын анықтау. Аталмыш мақсатқа сәйкес төмендегідей міндеттерді шешу жоспарланады:

- Түс көру тәсілінің теориясы және әдебиеттану ғылымында зерттелуін қарастыру;

- XX ғасырдың II жартысындағы қазақ прозасындағы түс көру тәсілінің көркемдік табиғатын анықтау;

- О. Бөкей повестеріндегі түс көрудің көркемдік ерекшелігін айқындау;

- Ә. Кекілбаев прозасындағы түс көру тәсілін талдау;

- М. Мағауин шығармаларындағы түс көру сарынын анықтау;

- Т. Әбдіков прозасындағы түс көру тәсілінің ерекшеліктерін зерттеу.

Зерттеудің теориялық және әдіснамалық негіздері. Жұмыстың теориялық және әдіснамалық негізі ретінде қазақ әдебиетіндегі психологизм мәселесі және оның бейнелеу құралдары, түс көру тәсілі туралы жазылған зерттеу жұмыстарындағы А. Байтұрсынов, Ж. Аймауытов, Қ. Жарықбаев, Ә. Табылдиев, Х. Досмұхамедұлы, М. Мұқанов, И. П. Павлов, З. Фрейд, И. П. Сахаров, Ф. М. Достоевский, В. В. Кожинов, Б. Сағындықұлы, М. Қожахметова, Ш. Ыбыраев, Г. Пірәлиева, Б. Майтанов еңбектеріндегі ғылыми тұжырымдар, ғылыми пікірлер басшылыққа алынды.

Зерттеудің әдістері. Жұмыста қазақ прозасындағы түс көру тәсілі кездесетін шығармаларды талдау, сипаттама беру, салыстыру, ой қорыту әдісі қолданылды.

Зерттеу жұмысының практикалық маңыздылығы. Жұмыс нәтижелерін өңіріміздегі әдебиет саласына қатысты оқу-білім алып жатқан студент жастардың танымдық-практикалық жүйесінде пайдалануға болады. Қазақ әдебиеті пәнінде, психологизмнің бейнелеу құралдары мәселелерін қарастыру барысында арнайы мәтіндерді пайдаланып, саралауда көмекші құрал ретінде де қарастыруға лайық.

Зерттеу жұмысының құрылымы. Жұмыс кіріспеден, екі тараудан, тараулардың мәнін ашатын 6 тараушадан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1 Көркем прозадағы түс көру тәсілінің сипаттамасы

1. 1Түс көрудің әдебиеттегі көркемдік қызметі

Түс - адамзат санасында еріксіз түрде жүзеге асатын психологиялық процесс. Түстің анықтамасы психологиялық сөздікте: «Түс көру - жеке адамға тән табиғи психологиялық құбылыс. Түстің мағынасы мен эмоциональдық бояуы түс көрушінің тұлғалық ерекшелігіне, сол сәттегі жағдайына тікелей байланысты» [1, 366], -деп көрсетілген.

Ал, мұсылмандық күнтізбе анықтамасында былай делінген: «Жер бетіндегі әрбір адам мұны білуі шарт. Түс көру екі түрлі болады. Бірі - Алла тағаланың көрсететін түсі, екіншісі - шайтанның көрсететін түсі. Түс - Құдайдың адамға жіберетін сыйы. Алла тағаланың құдіретімен енетін түс адамға бір жақсылықтан немесе келер қауіптен сақтануға хабар берсе, шайтаннан келетін түс шым-шытырық, пайдасыз түстер» [2, 24] .

Негізінен түс - адамның күндізгі өмірінің табиғи тәмәмдалуы, жан мен тәннің келесі күнгі жаңаруына дайындығы десек те болады. Түстің табиғи болмысын сана астарындағы психологиялық үдеріс екендігін жантану ғылымы тұрғысынан зерттеген Ж. Аймауытов былай түсіндіреді: «Адамның есі бүтін болмайтын күйлері болады. Сондай күйдің бірі - түс көру. Ұйқы дегеніміз - мерзімді демалыс, тыныс алыс. Ұйықтаған адамда сана не мүлдем болмайды, не кем болады . . . Шырт ұйқыда жатқан адам түк сезбейді. Бірер ұйықтап алған соң, ұйқы сергек бола бастайды, ұйқылы-ояу деген күйге келеді. Сондай кезде санамыз кіресілі-шығасылы болып, түс көрсек керек. Түс дегеніміз ояуда көретін нәрселердің пернесі болады. Түсімізде сол пернелерді өңіміздегі екен деп ойлаймыз» [3, 192] .

Шығыстың орта ғасырдағы атақты ойшылы әл Фараби да адам баласының түс көру себебін күндізгі саналы түрдегі ойлау процесі тоқтаған кезде жүзеге асатын табиғи құбылыс деп қарайды.

Ойлау процесі тоқтап, сана саябыр тапқан сәтте өзге сезімдік құбылыстар, әсіресе қиял(вооброжения) қанаттана түседі. Шындығында да барлық жан жүйедегі сезімдердің ішінде қиял еркіндікке ие. Сол қиялдың қорытындысы түнде түс болып адам санасына саяхат шегеді.

Жоғарыда келтірілген психологиялық сөздік пен мұсылмандық күнтізбе-анықтамасында және Ж. Аймауытовтың "Психология" атты пән оқулығында түс көру процесінің таза табиғи, биологиялық және психологиялық қызметі анықталып көрсетілсе, енді Түс көрудің адамның ойлау жүйесінде атқаратын қызметіне де бір сәт зер сала кетейік. Өйткені түс адам өмірінің әрбір құпия қалтарысын қалт жібермей бүкіл тарихын бейнелейтін аппарат тәрізді.

Олай болса, адам тіршілігіндегі әрбір іс-әрекеттері мен ой түзілістері із-түзсіз жоғалып кетпейді екен. Белгілі психолог ғалым И. М. Сеченов (1829-1905) түс көруді болған әсерлердің болып көрмеген қиысулары деп сипаттаған. Ал, психолог М. Мұқанов: «Түс дегеніміз - әр түрлі көріністердің жүйесіз іске асуы» [4, 29] - деп түсіндіреді. Сондықтан түс көруді ұйқы кездегі мидың фантазиясы деуге әбден болады. Ол қиялдың ең жоғарғы түрі болып табылады.

« . . . Адам қиялы пассив, актив болып 2-ге бөлінеді. Мұның бірінші түрінің төменгі шегі - түс көру. Түс көрудің мидағы механизмін жан-жақты түсіндірген физиолог-ғалым И. П. Павлов (1849-1936) ұйқы кезінде ми клеткалары түгелдей тежелуге ұшырамайды, оның кейбір бөліктері қозу жағдайында болып жатқан іс береді. Мидың бұндай бөліктерін «күзетші пункті» деп түсіндіреді. Мұнда бұрын көрген, естіген, білген нәрселеріміздің бейнелері қайта тіріледі. Кейде ақылға сыйымсыз бейнелердің туындайтыны неліктен? Мұндай кезде мидағы сигнал жүйелерінің арасындағы байланыс әлсірейді. Ұйқы кезде мидағы сигнал жүйесі толық тежелуге ұшырағандықтан адамның ойлау қабілеті төмендейді, сөз реакциясының әсер етпеуі онда кездейсоқ образдардың пайда болуына жағдай жасайды да, соның нәтижесінде түскен қайдағы бір «кереметтер» кіреді», - дейді психолог-мамандар Қ. Жарықбаев пен Ә. Табылдиев [5, 46] .

Адамзатпен бірге туып, бірге қалыптасқан ойлау процесінде, іс-әрекеттерінде ерікті және еріксіз түрде жүзеге асырылып жататын психологиялық, биологиялық, табиғи құбылыстардың құпиясын, ғажайып сырларын ұғынуға, сезініп-білуге деген талпыныс еш толастаған емес. Түс туралы ойлану, оның құпия қалтарыстарын ашу, зерттеу әлі де ұзақ үдерісті құрары хақ. Негізі адамның түс көруі туралы алғашқы ұғым-түсініктер ежелгі діни наным-сенім негізінде қалыптасқан. Өйткені, ешқандай информация, хат-хабар жоқ кездерде түс солардың қызметін атқарғаны аян. Кез келген кезеңнің айнасы, ойлау жүйесінің сәулесі болып табылатын халық танымы, мифология, халық әдебиеті туындыларында т. б. Түс көрудің алдыңғы орынға шығуы, соған елдің имандай сенуі, сол арқылы келешекті де сәуегейлікпен сезінуі, болашақты болжауы, келер қауіптерден қорғануы, т. б соның бірден-бір дәлелі болса керек-ті. Айталық, жаман түс көрсе шошынып, құдайы берушілік, оны жұртты жиып отырып жору, яғни түске талдау жасау, сол арқылы түрлі қауіп-қатерден қорғану немесе жақсы түстен бір жақсылық күту т. б. сол балаң кезеңдегі бірден-бір информация түрінің бет-бейнесін береді. Оның сан алуан көркемдік көріністері біздің төл әдебиетімізде, әсіресе көне эпостарда кестелі бейнеленген. Және оны ақын-жыраулар өз ойларын айшықтау үшін қолданған. Әсіресе түс жорудың символикасы, этнографиялық маңызы, өзіндік қалыптасқан дәстүр-тағлымы, сән-салтанатының өзі қойнауы құпия-сырға толы ғажап дүние.

Осылай түс көру мен оны жору күні бүгінге дейін кездеседі. Мәселен, Малакка деген жартылай аралды мекен ететін Темьяр атты жабайы тайпа жұрағаттары күнделікті тұрмыстағы мәселелерді әлі күнге дейін түс арқылы шешіп отырады екен. Тайпа тұрғындары көрген түстерін жұртты жиып отырып жорыған. Ал көсемдері бейнебір психотерапевт секілді түсті талдап, қорытынды шығарады. Сондықтан да болар зерттеу жүргізгенде байқалған бір жәйт - тайпа өкілдерінің әрқайсысы бала жастан түс көру сәтіндегі ойларын бақылап өскен. Қолдарында басқа ешқандай информация болмағандықтан түсті психологиялық қару ретінде пайдаланған.

Бұл ретте А. Байтұрсынов: «Бәрі де жору, жорамалдау, ұйғару айналасында болып, нәрсенің сырын тану шынайы жету жоқ болып, ақыл жағы күшеймей, қиял жағы күшейіп, анайы заманның адамының ақылы нашар, қиялы күшті болған . . . » [6, 127], - дейді. Адамның анайы шағындағы шығармаларда орын алған түс көру, оны жору оған қалтқысыз сену, аян беру т. б. секілді көне түсініктің ауыз әдебиетінде орын алуы табиғаттың сырына жете қанық еместігінен және анайы замандағы адамдардың ақылы нашар, қиялы күштілігінен деп біледі ғалым. Әрине, әр адам өз заманының перзенті, сол кезеңнің рухани жаршысы. Олай болса, түс көру, оған имандай сену де сол кезеңнің рухани талабы.

Былайғы шақта қарапайым көрінер түс көру адамзатқа атам заманнан бері қалайда бір хабар беріп отырғаны айдан анық. Сондықтан да көне замандардан күні бүгінге дейін әр сала мамандары (ойшылдар, дәрігерлер, әулие-сәуегейлер, қарапайым адамдар да т. б. ) түс көру жүйесін өздерінше зерттеп, небір қиын мәселелердің, тіршілік түйткілдерінің түйінін тауып отырған.

Әрине, жер бетінде қанша пенде тірлік кешсе түс көріп болжаудың да сонша сипаты бар. «Тауықтың түсіне тары кіреді» демекші әр пенде де бір қиял болса сонша адамның тағдыры да, түсі де әр алуан. Әркімнің жан тазалығына, ой өрісіне, білім, кәсіби деңгейіне, қоғамдық, әлеуметтік, рухани ортасына қарай түстің де түрі әрқилы.

З. Фрейд түсті жору мен оны талдау арқылы адамның өзіне де беймәлім жасырын жәйттерді, құпия ойларды, жұмбақ сырларды ашуға болатынын дәлелдеп берді.

Тегінде біздің кішкентай миымызға шексіз кеңістікті толтырарлықтай хабарлардың сыйып кетуін түсіндіру мүмкін емес. Түс көруді мидың дағдылы психологиялық қызметі десек те оның жұмбақ сыры мол.

З. Фрейдтің «түс көруді мидың аса маңызды, ерекше тілі» деп қабылдауы тегін емес-ті. Қоршаған орта мен өзіміздің жан дүниеміздегі көп қабатты құпия сырларды зерттеуде түс көрудің мән-жайына үңіліп- талдаудың жолы да, жөні де ерекше.

Көркем туындылардың дүниеге келуіне түс қалай әсер етті? Бұл - әрине аса қызықты тұжырымдарға жетелейтін тылсым дүние. Әлемдік көркем өнер тарихында түсті, ондағы таңғажайып оқиғаларды өз шығармаларына арқау етіп отырған өнер иелерінің болғандығы жөнінде мысалдар көп-ақ. Түс көру арқылы біздің санамызда миллиардтаған бейнелер туатыны белгілі. Міне, осы түстегі бейнелерді кейбір өнер иелері өз туындыларында пайдаланып отырған. Мысалы, ертеде Дантеге «Құдіретті комедия» поэмасындағы бейнелер түсінде көрінген екен. Ал Тартини деген композитордың кейбір музыкалық шығармалары түсіне әуен болып еніп, оны бейне бір басқа адамдардың ойнағанын естіп, содан көшіріпті деген аңыз бар. Бұл мысалдар адам ояу кезінде бірдеңемен шұғылданып жүрсе, соған байланысты ми клеткалары ұйқы кезінде де тыным таппай, жұмыс істейді. Соның нәтижесінде бұрын ойлап жүрген нәрсе түсінде көрінуі мүмкін деген психолог ғалымдардың ғылыми-теориялық тұжырымдарын растай түседі [7, 30] .

Адамзатқа тән табиғи құбылыс түс көрудің табиғатын, оның адам санасында қандай қызмет атқаратынын З. Фрейд «Сновидение» атты еңбегінде жан-жақты теориялық тұрғыдан талдап берді. Ол түстің бейне бір көркем туынды секілді табиғатын да тани біледі: «Түс табиғаты өте қызық. Оның бір сөзбен ғана бітетін қысқа түрі де, романға бергісіз ұзақ, көп көріністі түстер де болады. Тағы бір түстер болады. Тап бір өңдегідей айқын болғандықтан оның түс екендігіне сенгің де келмейді. Кейбір түстер адам қиялына бергісіз ғажап мазмұнды келсе, енді бірі шым-шытырық болады. Бірі адамды селқос қалдырса, бірі түрлі сезімдік аффектілерге толы жылауға дейін апарады. Түстің көбі ояна келе ұмытылса, бірі күні бойына көңілге күдік ұялатып, оңайлықпен ойдан шыға қоймайды . . . » [8, 55]

Қазақтың ұлттық этнопсихологиясындағы түс көру, түс сатып алу / «Түс сатқан Тазша» атты ертегі мысал бола алады/, түс садақасы, түс құдайысы деген ұғымдардың қалыптасу жайына зер салар болсақ, олардың адам өмірінде белгілі бір рухани сұранысқа, табиғи талап-тілекке орай дүниеге келгендігі байқалады. Әсіресе, түс садақасына қатысты оқиғалар қазақ хандарының, батырларының өмірлерінде жиі ұшырасқан. Мысалы, Абылайханның өз сарбазы Жәнібектің түсін оңға жорып, түс садақасын жасау арқылы жеңіске жеткені жайлы аңыз-әңгіме кімді болса да қызықтырары хақ.

«Абылай хан қара қалмақ ханы Сыбанға қол жиып, шеру тартып барған. Қалмақтың ханы Абылайға кісі салыпты:

-Абылай мен екеуміздің таласымыз дін емес, дүние ғой. Дүние үшін жұртымызды қырылыстырмайық. Мен жекпе-жекке өзіме қараған қалмақтан бір сырттан тауып шығарайын. Абылай да өзіне қараған қазақтан осы сырттан-ау деген біреуін таңдап шығарсын . . . " - дейді. Келіседі.

Абылай ертең қалмақтың сырттанына сен шығасың деп Жәнібек батырға айтып қойды. Сол күні түнде жатып Жәнібек түс көріп, түсінен шошып оянып, түн ішінде қосын жығып, еліне қашпаұшы болып, ханға айтып кетейін деп келсе, Жәнібектің түсінен шошып оянғанын хан біліп отыр екен. Хан да түсінде Жәнібектің көргенін көріпті.

Абылай «Маған келмей кетпес-ау» - деп, басын көтеріп тосып отыр екен. Таң жаңа сәуле беріп, ондағы-мұндағы көрінерлік мезгіл екен.

- Батыр ертемен жай келдің бе? Асығып-үсігіп бір нәрседен қысасталып жүрсің бе, немене? - дейді.

- Тақсыр, бір жаман түс көрдім. Сол түсімнен қорыққанымнан осы жолы өліп кетсем тұқымсыз кетермін деп, қайтуға ыңғайланып, сізге білдіріп кетейін деп жүрегім аузыма тығылып әрең келді, - дейді.

Хан сонда Сейіс деген атшысын: - Сейіс - деп шақырды. Ол жетіп келді.

-Уа, менің қарт Бөгенбай берген нарқызыл атымды есіктің алдына алып кел, - дейді. Ол көлденең тартқанда:

- Жәнібек, жай қолыңды, - дейді. Жәнібек қолын жайып ұшып түрегелгенде: - Жақсы түске де садақа, жаман түске де садақа деп еді. А, құдай, осының түсін мен неге жорысам, сен соған қабыл ет деп», атты түс садақасы деп айтып жалма-жан сойдырып, таратып жібереді.

- Айт, батыр, енді түсіңді, - деді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.