Коорпорациялық төлем салығы

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 32 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ
Салық механизмі қаржы механизмінің құрамдас бір бөлігі және салық саясатын жүзеге асыру үшін пайдаланылады. Салық механизмі ұлттық табысты бөлу және қайта бөлу қатынастарын жүзеге асыру арқылы мемлекеттік орталықтандырылған ақша қаражат қорларын құруға, қоғамның әлеуметтік-экономикалық дамуын реттеуге, шаруашылық субьектілерінің тұтынуын және қорлануын қамтамассыз етуге қажет салықтық қатынастардың амал -әдістерінің, ережелерінің жиынтығы. Қандай да болмасын мемлекеттің салық саясаты салық заңдылықтарын қабылдау, нормативтік актілерді бекіту, салықтардың түрлерін белгілеу, төлеушілердің ауқымын, ставкасын, жеңілдіктерін, төлеу мерзімдерін және салықтарды төлеу тәртібі, салықтық заңды бұзушылардың жауапкершілігі, бюджет жүйесі арқылы салықтарды бөлу, бір сөзбен айтқанда салық механизмі арқылы жүзеге асырылады. Сондықтан да салық саясатының, салық жүйесінің бірыңғай, әрі тиімді қызмет етуі салық механизміне тікелей байланысты.
Салық механизмі салық теориясындағы ұйымдастырушылық экономикалық категория ретінде ұлттық табысты бөлу барысында туындайтын басқарудың обьективті процесін айтады. Осы процестердің сферасын үш түрлі ішкі жүйеге бөлуге болады, яғни олар:
- салықтық жоспарлау мен болжау;
- салықтық реттеу;
- салықтық бақылау.
Негізінен салық механизмінің құрылымы мынандай негізгі элементтерден тұрады, яғни, салық жүйесі, салықтарды болжамдау, салықтарды есептеумен алуды ұйымдастыру, салықтарды алу әдісі, және салықтардың уақытылы әрі толық көлемде түсуін бақылау жүргізу. Осы процестер мен кезеңдердің барлығы салық түсімдерін жоспарлау мен болжамдаудан бастап, олардың түсуін салық органдары салық арқылы бақылаудың бірыңғай жүйесін құру. Салық механизмінің әр бір кезеңін, сатысын зерттеу қаржы ғылымында өзекті тақырыптарға жатады, өйткені салық механизмінің ұтымды ұйымдастырылуынан жалпы салық жүйесінің жай - күйі тікелей байланысты, әрі мемлекет кірістерінің көзі бюджетке тигізер әсері де мол. Бүгінгі салық механизмі арқылы мемлекеттің жалпы экономикалық саясатының ұштасуы анық, өйткені, біріншіден мемлекеттік экономикалық реттеу жүзеге асырылса, екіншіден нарықтық экономика өз дамуын іске асырады екен. Осы салық механизмі бүгінгі танда мемлекеттің мақсатты түрде экономикалық саясатын жүргізе отырып, қоғамның экономикалық дамуына экономиканың және қаржылық саясаттың стратегиясы мен тактикасы арқылы кәсіпкерлік пен еркін бәсекелестікті ынталандыру немесе тежеу қызметінде жүргізіледі.
Салық кодесінде салықтар мен алымдардан басқа әр түрлі төлемақылар, болжаулар жалпы саны 35 - ке жуық міндетті төлемдер қабылданды. Сонымен бірге салық кодексінде салықтық әкімшілендіру тәртібімен салықтық бақылау жаңаша іске асырылды.
Курстық жұмыстың негізгі мақсаты: бүгінгі нарықтық экономика жағдайында салық механизмінің атқаратын рөлін және мемлекеттік бюджет кірістерін толықтыруда алатын орнын көрсету.
Осы мақсатқа қол жеткізу үшін және курстық жұмыстың тақырыбын ашу үшін мынандай мәселелер қарастырылады:
oo салық мәні, оның функциясы қандай, элементтері, механизмі туралы және салық жүйесінің ерекшеліктерін көрсету; экономиканы тұрақтандыру жағдайында салық механизмінің экономиканы басқарудағы алатын орны;
oo Қазақстан Республикасындағы салық механизмінің негізгі элементтері;

1 САЛЫҚТАР ЭКОНОМИКАЛЫҚ КАТЕГОРИЯ РЕТІНДЕ...
1. 1 Салықтың пайда болуы және экономикалық мәні
Салықтар - тауарлы өндіріспен бірге, қоғамның топқа бөлінуінің және мемлекеттің пайда болуымен, оған әскер, сот, қызметкерлер ұстауға қаражаттың қажет болуынан пайда болды.
Салықтар барлық елдерде олардың қоғамдық - экономикалық құрылысы мен саяси іс бағытына қарамастан ұлттық мемлекет кірістерінің негізгі көзі, ұлттық табысты қайта бөлудің басты қаржылық тетігі, мемлекеттің кірістерін және бюджеттің кірістерін қалыптастырудың шешуші көзі болып табылады.
Қазақстан Республикасы Конституциясының 35-бабында: заңды түрде белгіленген салықтарды, алымдарды және өзге де міндетті төлемдерді төлеу әркімнің борышы әрі міндеті болып табылады, - жазылған.
Салықтар мемлекеттің өмір сүруінің негізі болып саналады. Мемлекетті ұстау үшін, халықтың ақшалай немесе натуралдық формада тұрақты түрде төлейтін жарналары қажет болады. Адамзаттың даму тарихында салықтың нысандары мен әдістері мемлекеттің сұранымдары мен ажеттеріне қарай бейімделіп, өзгерістерге ұшырап отырады.
Салықтар мемлекеттің құрылуымен бірге пайда болады және мемлекеттің өмір сүріп, дамуының негізі болып табылады. Мемлекет құрылымының өзгеруі, өркендеуі қашан да болса, оның салық жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруымен бірге қалыптасады.
Салықтар тауар - ақша қатынастарынан тыс қолданылады. Натуралды салықтардың мөлшері мен түрі нақты жергілікті жағдайларға бағынған. Мысалы: бір адамнан 1 құндыз терісі немесе 10 пұт тұз және т.б. алынған. Тауар - ақша тауарларының нығаюмен натуралды салықтың рөлі айтарлықтай азайды.
Егер екі мемлекет бір - бірімен соғыс жүргізсе, жеңген мемлекет жеңілген мемлекеттің барлық байлығын тонап алады, болмаса белгілі бір мөлшерде салық салып отырған.
Еліміздегі салық салу жалпыға бірдей және міндетті болып табылады. Жеке сипаттағы салық жеңілдіктерін беруге тиым салынады. Салық салу мәселелерін реттейтін нормативтік-құқықтық актілер ресми басылымдарда міндетті түрде жариялануға жатады.
Мемлекетке түсетін салық түсімдерінің сипатты ерекшелігі олардың сан алуан қоғамдық қажеттерге кейін иесіз пайдаланылуы болып табылады. Осынысымен салықтардың мемлекет, сондай-ақ басқа жергілікті органдар белгілейтін түрлі міндетті мақсатты жарналардан, төлем аударымдарынан айырмашылығы болады.
Салық материалдық тұрғыдан алғанда, бұл белгілі бір уақытта, белгіленген тәртіппен белгілі мөлшерде салық төлеушінің мемлекетке төлейтін ақшалай сомасы, ал экономикалық мағынада - белгілі уақытта белгіленген тәртіппен белгілі бір мөлшердегі құнының мемлекет пен төлеуші арасындағы бір жақты қозғалысын байланыстарын ақша қатынастары, заңдық не құқықтық мағынада - бұл тұлғаның мемлекетке белгілі бір мөлшердегі ақшалай беретін міндеттемені тудыратын мемлекеттік қарар.
Салықтардың экономикалық мәні салықтарды мемлекеттің өзінің функциялары мен міндеттерін жүзеге асыру үшін жұмылдырылатын шаруашылық жүргізуші субъектіден, азаматтардан ұлттық табыстың белгілі бір үлесін алу жөніндегі өндірістік қатынастардың бөлігі болып табылатындығында және мемлекеттің заңды және жеке тұлғалармен қалыптасатын ақша қарым - қатынастарымен сипатталады, сондықтан салықтар экономикалық категория ретінде қаралады. Салықтардан мемлекеттің экономикалық мазмұны нақты түрде көрінеді, ал салықтардың әлеуметтік - экономикалық мәні, олардың түрлері мен ролі қоғамның экономикалық құрылысымен, мемлекеттің табиғатымен және функцияларымен айқындалады

Салықты бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерден ерекшелендіретін айрықша белгілері бар, атап айтсақ:
oo Салық - мемлекетке тиесілі қоғамдық жиынтық өнімді бөледі;
oo Салық - ақшалай нысанда төленеді;
oo Салық - қайтарылмайтын төлем болып табылады;
oo Салық - баламасыз сипатта болады;
Сонымен қатар салықтың құқықтық бірнеше белгілері бар, атап айтқанда:
oo салықты - мемлекет немесе уәкілдік берілген мемлекеттік орган белгілейлі;
oo салық - құқықтық нысанда жүзеге асады;
oo салық - мемлекеттің бір жақты белгіленімі болып табылады;
oo салықты белгілеу арқылы салық міндеттемесі туындайды;
oo салық - мәжбүрлеме сипатта болады;
oo салық төлеу арқылы ақшаны алу құқықтық сипатта жүзеге асырылады;
Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барысында қуатты экономикалық тетік ретінде пайдаланады.
Салықтардың мәнін толық түсіну үшін олардың экономикалық маңызын түсіну қажет. Ал салықтардың маңызы олардың атқаратын қызметіне тікелей қатысты.
Мемлекет салықтарды экономиканы дамыту, тұрақтандыру барысында қуатты экономикалық тетік ретінде пайдаланады.
Салықтардың мәнін толық түсіну үшін олардың экономикалық маңызын түсіну қажет.

Ал салықтардың маңызы олардың атқаратын қызметіне тікелей қатысты.
Салықтардың мынадай негізгі қызметтері (функциялары) бар:

Қайта бөлу функциясы арқылы түрлі субъектілер табысының бір бөлігі мемлекеттің қарамағына өтеді. Бұл функцияның іс-әрекетінің ауқымы жалпы ұлттық өнімде салықтардың алатын үлесі арқылы анықталады;
Салықтардың реттеушілік функциясы мемлекеттің экономикалық қызметінің ұлғаюымен байланысты пайда болады. Ол ұлттық шаруашылықтың дамуына қабылданатын бағдарламаға сәйкес ықпал етеді.
Фискалдық функция - барлық мемлекеттерге тән негізгі қызмет. Оның көмегімен бюджеттік қор қалыптасады, мұның өзі салықтардың қоғамдық міндеттерін арттыра түседі.

Сызбанұсқа 1 - Салықтардың қызметтері
Салық қызметінің негізгі міндеттері мыналар:
- салық заңдарының орындалуын қамтамасыз ету, оның тиімділігін зерделеу;
- заңдардың, салық салу мәселелері жөнінде басқа мемлекеттермен жасалатын шарттардың жобаларын әзірлеуге қатысу;
- салық төлеушілерге олардың құқықтары мен міндеттерін түсіндіру, салық заңдары мен нормативтік актілеріндегі өзгерістер туралы салық төлеушілерге уақтылы хабарлап отыру.
Салық төлеушілер өз тарапынан мынадай міндеттерді атқарулары тиіс:
oo уақытылы салық инспекциясына тіркеліп, тіркеу нөмірін алуға;
oo мемлекеттік салық комитетінің актілеріне сәйкес есеп құжаттамаларды жүргізуге, осы есеп құжаттамаларды бес жыл бойы сақтауға;
oo белгіленген мерзімде салық декларациясын тапсыру;
oo атқарылған жұмыс немесе көрсетілген қызмет үшін төлемді жүзеге асыратын салық төлеуші салық қызметінің талабы бойынша атқарушыға төленген сомалар туралы ақпарат беруге;
oo салық заңдарын, салық төлеу тәртібін, салық төлеу мерзімін қатаң сақтауға;
Салықтар тауарлы өндіріспен бірге, қоғамның топқа бөлінуімен және мемлекеттің пайда болуымен оған әскер, сот, қызметкерлер ұстауға қаражаттың қажет болуынан пайда болды. Салықтардың экономикалық мәні - шаруашылық субъектілерінен, азаматтардан ұлттық табыстың бір бөлігін алу жөніндегі өндірістік қатынастардың бір бөлігі болып табылатындығында. Салықтың мәні мемлекет өз пайдасына жалпы ішкі өнімнің белгілі мөлшерін нақтылы жарна ретінде алып қалады. Салықтар тауар - ақша қатынастарынан тыс қолданылады. Натуралды салықтардың мөлшері мен түрі нақты жергілікті жағдайларға бағынған.

1.2 Салықтардың мақсаттары, міндеттері және оның түрлері
Салық қызметінің міндеті - бюджеттің табыс бөлігінің орындалуына жауап беретін бірден бір мемлекеттік орган.
Салық - бірінші кезекте, бюджет саясатын жүзеге асыра отырып, мемлекеттік бюджетті толықтыруды көздейді. Осы бюджетке түскен салық түсімдеріне бақылау жасайды. Ал енді осы қызметтердің қорытындысы ретінде бюджетке түскен салық және салықтық емес түсімдерге қайта бөлу жасалады.
Бұл шараның мақсаты - мемлекет әділетті түрде өз шығындарын да жаба отырып, елдің әлеуметтік топтарына да қолдау көрсетіп, басқа да шығыстарды жаба білу.
Мемлекет салық жинау арқылы экономиканың әр түрлі саласына әсерін тигізеді, әлеуметтік саясатты жүзеге асырады, халық, аудан топтары арасындағы кірісті қайта бөледі, тұрмысы төмендерге демеушілік көрсетеді және тағы басқа қызметтерді жүзеге асырады.
Соңғы жылдардағы мәліметтер бойынша Қазақстан Республикасының жалпы ішкі өніміндегі салықтардың үлес салмағы 40 пайыздан көбірек. Бұл экономикасы дамыған басқа елдерден әлдеқайда жоғары.
Салық төлеушінің міндеттері:
1) Салық кодексіне сәйкес салық міндеттемелерін уақтылы және толық көлемде орындауға;
2) Салық қызметі органдары лауазымды адамдарының Қазақстан Республикасының салық заңнамасын анықталған бұзушылықтарды жою туралы заңды талаптарын орындауға, сондай-ақ олардың қызметтік міндеттерін атқаруы кезіндегі заңды қызметіне кедергі жасамауға;
3) Нұсқама негізінде салық қызметі органдары лауазымды адамдарының салық салу объектісі және (немесе) салық салуға байланысты объект болып табылатын мүлікті зерттеп-тексеруіне жол беруге;
4) Қазақстан Республикасының трансферттік баға белгілеу туралы заңнамасында көзделген ақпарат пен құжаттарды беруге;
5) Бақылау-кассалық машиналарды қолдануға және оларды қолданудың Салық кодексінде белгіленген тәртібін сақтауға;
6) Дара кәсіпкердің кәсіпкерлік қызметті, жекеше нотариустың, жеке сот орындаушысының, адвокаттың, тұрақты мекеменің, резидент емес заңды тұлғаның қызметті тоқтатуына (Салық кодексінің 37-1 және 43-баптарында белгіленген жағдайларды қоспағанда), заңды тұлғаның бөліну жолымен қайта ұйымдастырылуына және (немесе) таратылуына байланысты құжаттық тексеруді жүргізу туралы салық органына салықтық өтініш беруге;
7) Қазақстан Республикасының Үкiметi белгілеген тәртіппен, Кеден одағына мүше мемлекеттерден импортталатын акцизделетін тауарларды (жеңіл автомобильдерді қоспағанда) алдағы уақытта алатыны туралы салық органдарына хабардар етуге;
8) Салық органдарын мынадай жағдайларда;
9) әкелінген тауарлардың қасиеттері мен сипаттарын өзгертпей кейіннен Қазақстан Республикасының аумағынан әкетілетін тауарларды Кеден одағына мүше мемлекеттердің аумағынан Қазақстан Республикасының аумағына уақытша әкелу кезінде; әкетілген тауарлардың қасиеттері мен сипаттарын өзгертпей кейіннен Қазақстан Республикасының аумағына әкелінетін тауарларды Қазақстан Республикасының аумағынан Кеден одағына мүше мемлекеттердің аумағына уақытша әкету кезінде хабардар етуге міндетті.
Салық кезеңі ішінде жер салығы бойынша міндеттемелер өзгерген жағдайда , ағымдағы төлемдер салық міндеттемелерінің өзгеру сомасына жер салығын төлеудің алдағы мерзімдері бойынша тең үлестермен түзетіледі. Салық салу объектілеріне құқықтар салық кезеңінің берілген жағдайда салық сомасы жер учаскесіне құқықты іске асырудың нақты кезеңі үшін есептеледі.
Салықты есептеу әрбір жер учаскесі бойынша жеке салық базасына тиәсті салық ставкасын қолдану арқылы жүргізіледі. Жер салығы салық төлеушіге жер учаскесі берілген айдан кейінгі айдан бастап есептеледі. Жер учаскесіне құқықтарды мемлекеттік тіркеу кезде салықтың жылдық сомасын бюджетке тараптардың бірі енгізілуі мүмкін. Жер учаскесіне құқықтарды мемлекеттік тіркеу кезінде төленген салық сомасы кейіннен қайта төленбейді.
Салықтар салық салу объектісіне
Тікелей - салық төлеушінің табысы немесе мүлкінен тікелей алынатын салықтар.
+ 3аңды және жеке тұлғалардың табысына салынатын салық;
+ Мүлік салығы;
+ Жер салығы;
+ Бағалы қағаздар мен жүргізілетін операцияларға салынатын салық;
Жанама салықтар - тауардың бағасына енгізіледі. Жанама салықтар салық төлеушілердің пайдасын (табысын) пайдалану үдерісімен байланысты салынады.
+ Мүліктік және тауар ақша қатынастарынан туындайтын салықтар;
+ Тұтыну салығы;
+ кеден бажы;
+ Қосылған құн салығы;
+ Акциздер;
Яғни бұлар тікелей, жанама түрде тауар немесе қызмет құны арқылы алынады.
Жанама салықты сатушы емес, сатып алушы, яғни тұтынушы төлейді.
Тауар немесе қызмет бағасына алдын ала салық енгізілгендіктен, іс жүзінде оны бюджетке сатушы аударады.
Бюджетке түскен соң қандай шараларға жұмсалатын белгісіне қарай салықтар:
1) Жалпы
2)Арнайы болып бөлінеді.
Жалпы салықтар бюджетке түскен соң ешқандай дербессіз жалпы мақсатқа жұмсалады. Бұған жататын салықтар: заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы, қосылған құн салығы, акциздер және т.б.
Арнайы салықтар бюджетке түскен соң алдын ала белгіленген міндеттер бойынша нақтылы шараларға жұмсалады. Мысалы: көлік құралдарына салынатын салық. Бұлар жол қорын құруға жұмсалады.
Салықты алатын және оған иелік ететін органдардың ерекшелігіне қарай салықтар 2 бөлінеді:
1) Жалпы мемлекеттік
2) Жергілікті.
Жалпы мемлекеттік салықтарға мыналар жатады:
Заңды және жеке тұлғалардың алынатын табыс салығы;
Қосылған құн салығы;
Акциздер;
Бағалы қағаздар мен жүргізілетін операцияларға салынатын салық;
Жер қойнауын пайдаланушылардың арнайы салығы мен төлемі;
Жергілікті салықтар мен алымдар;
Жер салығы;
Көлік құралдарына салынатын салық;
Заңды және жеке тұлғалардың табысына салынатын салық;
Кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғаларды және заңды тұлғаларды тіркегені үшін алынатын алым;
Жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқы үшін алынатын алым;
Аукционда сатудан алынатын алым;
Табысқа салынатын салықтар салық төлемінің кез келген салық салатын объектісінен түсетін табысынан алынады. Олардың қатарына мыналар жатады: заңды және жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы, жер салығы мүлік салығы, т.б.
Тұтынуға салынатын салықты салық төлеуші тұтынушы ретінде тауар немесе қызмет ақысын төлеген кезде өзінің шығынынан төлейді. Бұдан қосылған салығы мен акциздер жатады.
Салық салу объектісіне бағалау дәрежесіне қарай салықтар нақтылы және дербес салықтар болып бөлінеді.
Нақты салықтар -- салық төлеушінің салық салу объектісінен алынатын табысының мөлшеріне байланысты емес, яғни салық төлеушінің мүлкінің сыртқы белгісіне қарай алынады. Бұған жер салығы, мүлік салығы, бағалы қағаздармен жүргізілетін операцияларға салынатын салықтар жатады.
Дербес салықтар - салық төлеушінің салық төлейтін объектісіне салынатын табысының мөлшеріне байланысты алынады. Оларға заңды және жеке тұлғалардан табыс салығы жатады.
Қазақстандағы жаңа салық кодексіне сәйкес 2002 жылдан бастап келесідей салықтар, алымдар және міндетті төлемдердің түрлері бар:
Салықтар:
Коорпорациялық төлем салығы;
Жеке табыс салығы;
Қосылған құн салығы;
Акциздер;
Жер пайдаланушылардың әлеуметтік төлемдері және салықтары;
Әлеуметтік салық;
Жер салығы;
Көлік құралдарына салынатын салық;
Мүлік салығы;
Алымдар: мемлекеттік тіркеу үшін алымдар:
1) Заңды тұлғаларды;
2) Жеке кәсіпкерлерді;
3) Жылжымайтын мүлікке және онымен жасалатын мәліметтерге құқықтары;
4) Радиоэлектрондық құралдарды және жоғары жиіліктегі құрылғыларды;
5) Механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді;
6) Теңіз, өзен кемелері мен шағын көлемді кемелерді;
7) Азаматтық әуе кемелерін;
8) Дәрі- дәрмек құралдарын;
9) Автокөлік құралдарының ҚР-ның аумағы бойынша жүргені үшін алым;
10) Аукциондардың алынатын алым;
11) Елтаңбалық алым;
12) Жекелеген қызмет түрлері мен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым;
13) Телевизия және радиохабарларын тарту ұйымдарына радиожиілік спектірін пайдалануға рұқсат бергені үшін алым.
Төлемдер:
Жер учаскілерін пайдаланғаны үшін төлем ақы;
Жер үсті көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлем ақы;
Жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлем ақы;
Орманды пайдаланғаны үшін төлем ақы;
Ерекше қорғалатын табиғи аймақтарды пайдаланғаны үшін төлем ақы;
Радиожиілік спектірді пайдаланғаны үшін төлем ақы;
Кеме жүзетін су жолдары пайдаланғаны үшін төлем ақы;
Сыртқы жарнамаларды орналастырғаны үшін төлем ақы.

1.3 Қазақстан Республикасындағы салық салу бойынша есеп берудің шет елдік тәжірибесі
Шетелдік жеке тұлғаларға салық салу - басқа мемлекеттің аумағындағы жеке тұлғалардың табыс салығын төлеу жөніндегі заң жүзінде белгіленген міндеттемесі. Мемлекеттер мен азаматтар арасындағы экономикалық қатынастар тұрақты тұратын мекеннің болуы қағидатын айқындайды. Егер шетелдік азамат осы мемлекетте жылдың көп бөлігін өткізет болса, оның өмірлік мүдделерінің дені осы мемлекетте деген сөз, демек ол табыс салығын осы мемлекетте төлеуге тиіс. Халықаралық тәжірибеде көбінесе азаматтың 183 күнтізбелік күннен астам осы елде тұрақты мекендеуі өлшем ретінде алынады. Кейбір елдерде тұрақты тұратын жерін (резиденттігін) айқындау үшін күнтізбелік жыл емес, салықтық жыл есептеледі, ал оның күнтізбелік жылмен үйлеспеуі мүмкін. Осыған байланысты табыс салығы төленетін жерді айқындау мақсатымен тұрақты тұрғын үйінің орналасқан жері, азаматтығы сияқты қосымша белгілер басшылыққа алынады. Бұл мәселелер қос салық салудан құтылу туралы келісіммен реттеледі. Салық төлеу туралы міндеттемені айқындау үшін тұрақты мекен қағидатымен қатар, азаматтық қағидаты пайдаланады. Халықаралық құқық актілерінде осы мемлекеттің азаматтары мен шетелдіктің бюджет алдындағы міндеттемеде тең құқылығы белгіленеді.
Салық жүйесін көп жылдардан бері дамытып, біздің елімізбен тығыз сауда және экономикалық байланыс жасап келе жатқан Ұлыбритания, Германия, Америка Құрама Штаттарының салық жүйесімен қысқаша да болса түсініктеме беру өте орынды. Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғалы бері 10 - 11 жыл ішінде көптеген елдермен тығыз қарым-қатынас жасап, ел экономикасын дамыту инвестиция тарту барысында үлкен жетістіктерге жеткені айқын. Экономиканы реформалаудағы маңызды саланың бірі - салық жүйесін реформалау, еліміздің салық жүйесін халықаралық деңгейге көтеру. Осы орайда дамыған Европа елдері мен Америка Құрама Штаттарының салық ісіндегі тәжірибесімен танысу болашақ салық мамандарына, қаржыгерлер мен кәсіпкерлерге өз көмегін тигізеді деп сенеміз.

Жапонияның салық жүйесі
Жапонияның салық жүйесінің негізін 25 мемлекеттік салықтар мен 30 жергілікті салықтар құрайды, сондай-ақ осы жүйе 3045 қалалар мен аудандарды және поселкелерді біріктіретін 47 префектура аумағын қамтиды.
Жоғарғы кіріс көздері - заңды және жеке тұлғалардан тікелей алынатын мемелекеттік табыс салығы, мүлікке салынатын тікелей салықтар (олардың тобына елтаңбалық алымды, мұраға салынатын салықты, лицензияны тіркеуге салынатын салықты, жерлерді өңдеуге және жақсартуға салынатын салықты жатқызуға болады), сондай-ақ тұтынуға салынатын тікелей және жанама салықтар болып табылады.

Жапониядағы бюджетке келетін салықтардың мөлшері
Тағы бір айта кететін жәйт, Жапонияның әрбір тұрғыны әр жыл сайын өздері тапқан табыс көлеміне қарамастан мемлекет қазынасына 3200 иен сомасы мөлшерінде салық төлеп отырады. Автомобиль иелеріне салынатын салық, бензинге салынатын акциздер, кедендік баждар, мейманханада тұрғаны үшін, ресторанда тамақтанғаны үшін, ыстық су көздеріне түскені үшін алынатын акциздер тиісті бюджеттерді айтарлықтай көлемдегі қаражаттармен толықтыруға септігін тигізеді.

Италияның салық жүйесі.Италияның салық жүйесінің айтарлықтай өзгеріске ұшырап, жаңадан қалыптасуы 1973-1974 жылдары көрініс тапқан еді және ол жанама салықтардан гөрі тікелей салықтардың басымдылығымен ерекшеленген болатын. Қазіргі кезде Италияның салық жүйесінің құрылымындағы салықтарға мыналар:
oo жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы;
oo заңды тұлағалардан алынатын табыс салығы;
oo жергілікті табыс салығы;
oo мұраға және сыйға тартуға салынатын салық;
oo қосылған құнға салынатын салық;
oo арнаулы акциздер;
oo іскерлік операциялардан алынатын салық (елтаңбалық салық; тіркеу салығы; концессиялық салық);
oo жерді иеленгені үшін алынатын салық;
oo жылжымайтын мүлік құнының ұлғаюына салынатын салық;
oo жарнамаға салынатын салық;
oo көлік құралдарына салынатын салық;
oo қоғамдық алаңдарды пайдаланғаны үшін салынатын салық;
oo жергілікті лицензиялық алымдар;
oo мектептік салықтық алым және т.б. жатады.
Корпорациялық табыс салығының ставкасы бірыңғай 36 процент, ал жергілікті табыс салығының ставкасы 16,2 процент мөлшерінде белгіленген. Италиядағы салық салу жүйесі салық кодексіне негізделген. Ал салық қызметін жүзеге асырушы бірден бір орган Қаржы министрлігі және оның аумақтық бөлімдері мен басқармалары болып табылады.
Салықтар барлық елдерде олардың қоғамдық - экономикалық құрылысы мен саяси іс-бағытына қарамастан ұлттық мемлекет кірістерінің негізгі көзі-ұлттық табысты қайта бөлудің басты қаржылық құралы, мемлекеттің кірістерін және бюджеттің кірістерін қалыптастырудың шешуші көзі болып табылады. Салықтарда мемлекеттің экономикалық мазмұны нақты түрде көрінеді, ал салықтардың әлеуметтік- экономикалық мәні, олардың түрлері мен рөлі қоғамның экономикалық құрылысымен , мемлекеттің табиғатымен және функцияларымен айқындалады. Белгілі философ Фрэнсис Бэкон салықтарды төлеу - әрбір азаматтың қасиетті борышы деген еді.

2 САЛЫҚТАР БОЙЫНША МІНДЕТТЕМЕЛЕРДІҢ ЕСЕБІ
2.1 Корпорациялық табыс салығының есебі
Кәсіпорынның бюджетпен есеп айырысу операциялары Бюджетпен есеп айырысу бөлімшесінің шоттарында есепке алынады. Бұл бөлімшеге: Төленетін корпорациялық табыс салығы, Кейінге қалдырылған корпорациялық табыс салығы, Қосылған құн салығы, Акциздер, Әлеуметтік салық, Жер салығы, Мүлікке салынатын салық, Көлік құралдарына салық, Өзге де салықтар, алымдар және бюджетке төленетін міндетті төлемдер шоттары кіреді.
Корпорациялық табыс салығы бойынша бюджетпен есеп айырысу "Төленетін корпорациялық табыс салығы" деген пассивтік шотында жүреді. Корпоративтік табыс салығының салық салынатын негізгі объектісі салық салынатын табысы болып табылады, оның деңгейі жылдық табыс жиынтығы мен шегерімнің (тұрақты мекемелер арқылы қызметін жүзеге асырмайтын, резидент еместерді қоспағанда) арасындағы айырмасы арқылы анықтайды:
Салық салынатын табыс = Жылдық табыс жиынтығы ─ Шегерімдер
Жылдық табыс жиынтығына: жөнелтілген өнімдер, атқарылған жұмыстар, көрсетілген қызметтер және басқа да операциялар үшін, салық төлеушінің алуына (алғанына) жататын ақшалай немесе басқа қаражаттар, өзара есеп айырысу ретінде үшінші тұлғаларға жіберілген, тікелей, не жанама түрінде шығындарды өтеуге жіберілген қаражаттар кіреді.
Кәсіпкерлік қызметтерден түсетін кірістерге: өнімді (жұмысты, қызметті) сатқаннан түсетін кірістер; ғимараттарды, қондырғыларды сату кезінде құнының өсуінен, сондай-ақ амортизациялауға жатпайтын активтерден инфляцияға байланысты олардың құндарына түзетулерді есепке алу барысында түскен кірістер; басқа да сатудан түскен тыс кірістер, соның ішінде: проценттер бойынша кіріс; дивиденттер; ақысыз алынған мүліктер мен ақша каражаттары; мүліктерді жалға беруден түсетін кірістер; роялити; мемлекеттен және басқа да занды тұлғалардан алынған жәрдем ақшалар; кәсіпкерлік кызметтен немесе оның қызметін шектеуден алынған кірістер; қарыздарды есептен шығарудан түскен кірістер және т.б. жатады.
Кесте 3 - Корпорациялық табыс салығын төлеушілер
Корпоративтік табыс салығын төлеушілер
Салық салынатын объектілері
Салық мөлшерлемесі
Салықтық кезең

Салықтық кезең

Заңды тұлға, ҚР резиденттері(бұларға Ұлттық банкі мен мемлекеттік ұйымдар кірмейді)
Салық салынатын табыс. Төлем көзінен алынатын табыс салығы салынатын салықтар

15 - 30%
Календарлық жыл
Заңды тұлға, ҚР резиденттері , олар үшін жер өндіру негізгі құралы болып табылады
Салық салынатын табыс

10%

Календарлық
Жыл

ҚР тұрақты ұйымдар арқылы қызметін жүзеге асыратын резиденттер емес заңды тұлғалар
Салық салынатын табыс
Таза табыс

30- 15%

Календарлық
Жыл
ҚР-да төлем кезінде табыс алатын резиденттер емес заңды тұлғалар
Төлем көзінен алынатын табысқа салынатын салықтар
15% - марапаттау мен қатысу үлесінен алынатын табыстар, дивиденттер;

Календарлық жыл

Салық төлеушілер жылдың табысының жиынтығынан мыналарды шығарып тастау керек:
oo дивидентгер, ҚР занды тұлға резиденттерінен алынған бұрындары төлем кезінен ұсталғандары;
oo кәсіпорынның меншігіндегі акциясының құны, олардың номиналдық құнынан артқан деңгейі, яғни эмитенттердің орналастыру кезіңде және меншікті акциясын сатқан кезінде алынған табыстары;
oo мемлекеттік бағалы қағаздарды сатқаннан түскен табыстары;
oo әртүрлі апатты төтенше жағдайына, душар болған жағдайда, гуманитарлық көмек ретінде алынған мүліктердің құны, егер де олар арналымы бойынша пайдаланылса;
oo мемлекеттік кәсіпорындардан тегін негізде алынған негізгі құралдардың құны;
oo зейнетақыны қамтамасыз ету туралы ҚР заңына сәйкес алынған инвестициондық табыстары.

2.2 Қосылған құнға салынатын салық
Қосылған құн салығы дегеніміз - тауарларды (жумыстарды қызмет көрсетулерді) өндіру және олардың айналысы процесінде қосылған, оларды өткізу бойынша салық салынатын айналым құнының бір бөлігін бюджетке аудару, сондай - ақ Қазақстан Республикасының аумағындағы тауарлар импорты кезіндегі аударым.
Қосылған кұн салығын анықтау үшін сату орны болып мыналар танылады:
- Тауар бойынша
- Жұмыс пен қызмет бойынша
-Тауарды тиеу орны,егерде жабдықтаушы, Қозғалмайтын мүліктің тұрған жері, егер алушы немесе үшінші тұлға болса де жұмыс пен қызмет осы мүлікпен байланысты болса;
- Алушыға тауарды беру орны - жұмыс пен қызметтің нақты жүзеге асқан жері, егер олар сол мүліктің қозғалысымен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.